KAJIAN TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP. KAJIAN KES : TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA, KEDAH

Transkripsi

1 KAJIAN TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP. KAJIAN KES : TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA, KEDAH NURHAFEZAWANI BINTI SENAPI UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA

2 UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA PENGESAHAN STATUS LAPORAN PROJEK SARJANA MUDA KAJIAN TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP. KAJIAN KES : TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA, KEDAH SESI PENGAJIAN : 07/08 Saya NURHAFEZAWANI BINTI SENAPI mengaku membenarkan tesis ini disimpan di Perpustakaan dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:.... Tesis adalah hak milik Universiti Tun Hussein Onn Malaysia. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi. ** Sila tandakan ( ) SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 97) TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organsasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD Disahkan oleh (TANDATANGAN PENULIS) Alamat Tetap: P KAMPUNG PADANG, MUKIM TEMIN, 0600 CHANGLUN, KEDAH. Tarikh : (TANDATANGAN PENYELIA) PUAN SHARIFAH MERYAM BT SHAREH MUSA Tarikh: CATATAN: ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

3 KAJIAN TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP. KAJIAN KES : TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA, KEDAH NURHAFEZAWANI BINTI SENAPI Laporan Projek Sarjana Muda ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Pengurusan Teknologi (Pembinaan) Dengan Kepujian Fakulti Pengurusan Teknologi dan Perniagaan Universiti Tun Hussein Onn Malaysia JANUARI 08

4 Saya akui laporan projek ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya. Pelajar : NURHAFEZAWANI BINTI SENAPI Tarikh : Penyelia : PUAN SHARIFAH MERYAM BINTI SHAREH MUSA

5 DEDIKASI Teristimewa buat Yang memberi bimbingan, Puan Sharifah Meryam Binti Shareh Musa Yang tidak pernah jemu-jemu memberi nasihat Semoga menjadi panduan yang berguna untuk diriku pada masa hadapan. Insan tersayang, Ayah dan Ibu Senapi Bin Saad dan Ramlah Binti Saad Terima kasih di atas dorongan dan sokongan sepanjang hayat hidupku Dari segi masa, tenaga kewangan dan pelbagai nasihat dan kata-kata semangat yang sangat berguna dan membantu diriku untuk terus maju. Adik-beradik tercinta, Terima kasih di atas segala sokongan dan dorongan. Yang paling dikasihi, Rakan-rakan seperjuangan yang sentiasa ada di saat diriku susah dan senang Terima kasih di atas kata-kata semangat yang diberikan kepada diriku agar sentiasa bersabar dan terus berusaha. Buat insan yang disayangi Terima kasih di atas segala nasihat dan kata-kata semangat untuk diriku.

6 6 PENGHARGAAN Bismillahirahmanirrahim. Alhamdulillah, syukur ke hadrat Illahi di atas limpah kurnia-nya dan nikmat masa, nyawa dan tenaga yang dianugerahkan kepada saya dan dengan izin-nya maka saya diberi kesempatan dan kekuatan untuk menyempurnakan projek sarjana muda pada waktu yang telah ditetapkan yang bertajuk Kajian Terhadap Pembinaan Landskap. Kajian Kes: Taman Rekreasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. Disini saya ingin merakamkan penghargaan dan jutaan terima kasih yang tidak terhingga kepada penyelia saya iaitu Puan Sharifah Meryam Binti Shareh Musa kerana telah banyak memberikan tunjuk ajar dan bimbingan sehingga kajian ini berjaya dilaksanakan. Kesabaran daripada penyelia yang memberi tunjuk ajar amat saya hargai dan ilmu serta nasihat yang dikongsikan akan saya ingati dan jadikan sebagai panduan pada masa akan datang. Setinggi-tinggi penghargaan dan ucapan terima kasih ini juga saya ucapkan kepada Dr. Rozlin dan Dr. Sulzakimin yang merupakan panel saya sudi berkongsi ilmu dan maklumat yang diperlukan untuk melengkapkan kajian ini. Tidak dilupakan kepada keduadua ibu bapa dan ahli keluarga saya kerana telah banyak memberi sokongan dan kata-kata semangat untuk meneruskan kajian ini. Ribuan terima kasih saya ucapkan kepada semua pihak yang terlibat sama ada secara langsung ataupun tidak langsung, serta kawan-kawan yang banyak memberi tunjuk ajar kepada saya selama kajian ini dijalankan. Akhir kata, saya ingin memohon keampunan jika ada melakukan sebarang kesalahan secara sengaja atau tidak sengaja kepada mana-mana pihak. Sesungguhnya yang baik itu adalah datang dari Allah S.W.T dan buruk itu adalah dari kelemahan saya sendiri.

7 7 ABSTRAK Pembinaan landskap di taman rekreasi merupakan salah satu kemudahan fasiliti yang perlu disediakan oleh Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) kepada komuniti sesebuah bandar. Pembinaan landskap taman rekreasi di negara ini masih lagi tidak mencapai tahap kepuasan yang dikehendaki oleh pengguna dan pengunjung. Oleh itu, kajian yang dijalankan ini adalah untuk mengkaji pembinaan landskap, kajian kes di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra. Dalam kajian yang dijalankan ini terdapat beberapa isu berkaitan penyataan masalah iaitu kos operasi dan penyelenggaraan kemudahan dan perkhidmatan taman rekreasi yang tinggi, tahap pengurusan dan penyelenggaraan landskap kurang memuaskan, serta faktor kekurangan pengunjung yang mengunjungi kawasan tasik turut menjadi masalah dan orang ramai hanya berkunjung pada hari minggu sahaja. Objektif kajian ini adalah untuk mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna, dan mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Metodologi kajian yang digunakan adalah kaedah kualitatif dan kuantitatif yang terdiri daripada kaedah data primer yang merangkumi kaedah pemerhatian, temubual, soal selidik, dan data sekunder yang terdiri daripada bahan bercetak dan media elektronik. Kaedah kuantitatif yang digunakan adalah kaedah perisian Statistical Package for Social Sciences (SPSS). Kajian ini melibatkan sebanyak 80 orang responden yang terdiri daripada pengguna/pengunjung yang berkunjung ke Tasik Darulaman serta temubual bersama pihak pengurusan Tasik Darulaman (BDB Land Sdn. Bhd). Hasil kajian mendapati bahawa responden bersetuju dengan pembinaan landskap di taman rekreasi kerana ia membawa kepentingan kepada pengguna/pengunjung, dan persepsi pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman dari segi pengurusan dan penyediaan elemen landskap. Kesimpulannya, landskap dapat menyediakan infrastruktur hijau dan mampan sebagai teras penghijauan bandar serta untuk membangunkan akses-akses taman termasuk dari segi penyelenggaraan dan pengekalan kawasan hijau.

8 8 ABSTRACT Landscape construction in the recreational park is one of the facilities that the Local Authority (PBT) has to provide to the community of a city. Construction of recreational park landscapes in the country still does not reach the level of satisfaction desired by consumers and visitors. Therefore, this study was conducted to study landscape construction, case studies at Darulaman Lake Recreational Park, Jitra. In this study, there are some issues related to the problem statement, namely the cost of operation and the maintenance of high recreation facilities and services, the level of management and maintenance of the landscape is less satisfactory, and the lack of visitor visiting the lake area is a problem and people only visit the day week only. The objective of this study is to identify the importance of landscape building to consumers, and to study consumer perceptions on the construction of landscapes in Darulaman Lake recreational park. The methodology of the study was qualitative and quantitative methods consisting of primary data methods which included observation, interviews, questionnaires, and secondary data comprising printed materials and electronic media. The quantitative method used is the Statistical Package for Social Sciences (SPSS) software.this study involved 80 respondents from users who visited Darulaman Lake and interviewed with the management of Darulaman Lake (BDB Land Sdn Bhd). The findings show that respondents agree with the construction of landscapes in recreational parks as it brings importance to consumers/ consumers, and consumer perceptions in Darulaman Lake recreational park in terms of management and preparation of landscape elements. In conclusion, landscapes can provide green and sustainable infrastructure as the core of urban reforestation and to develop garden access, in terms of maintaining and maintaining green areas.

9 9 ISI KANDUNGAN PERKARA TAJUK i DEDIKASI ii PENGHARGAAN iii ABSTRAK iv ABSTRACT v ISI KANDUNGAN vi SENARAI JADUAL xii SENARAI RAJAH xiii SENARAI SINGKATAN/SIMBOL SENARAI LAMPIRAN BAB HALAMAN xv xvi PENDAHULUAN. Pengenalan. Latar Belakang Kajian. Penyataan Masalah. Persoalan Kajian. Objektif Kajian.6 Skop Kajian.7 Kepentingan Kajian 7.8 Kesimpulan 8

10 0 BAB KAJIAN LITERATUR. Pengenalan 9. Latarbelakang landskap 0. Definisi.. Konsep Pembinaan.. Konsep Rekreasi dan Taman Rekreasi.. Konsep Landskap.. Konsep Reka bentuk Landskap. Jenis-jenis Landskap. Elemen-Elemen Utama dalam Pembinaan Landskap.6 Faktor Pemilihan Tumbuhan Landskap.7 Kepentingan Landskap di Dalam Pembinaan 7.8 Tujuan dan Objektif Mewujudkan Taman.9 Rekreasi Awam 8 Penyelenggaraan Landskap 9.9. Perancangan Penyelenggaraan 0.9. Pengurusan Penyelenggaraan Kawasan dan Landskap.9. Membentuk Objektif Penyelenggaraan.9. Jenis Kerja Penyelenggaraan.9. Penyelenggaraan Landskap dan Kemudahan Rekreasi.0 Garis Panduan Perancangan Landskap.0. Kawasan Tanah Lapang dan Taman Rekreasi.0. Jenis Penanaman 6.0. Garis Panduan Penyediaan Landskap Kawasan Lapang dan Rekreasi. 7 Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna di Taman Rekreasi Tasik Darulaman 8

11 .. Dapat Merehatkan Tubuh Badan dan Menyegarkan Minda. 9.. Landskap Tumbuh-Tumbuhan Memberikan Agen Penyejuk Di Kawasan Sekitar Kepada Pengguna. 9.. Mengurangkan Tekanan Kepada Manusia.. Dapat Memberi Ketenangan 0.. Elemen Landskap Dapat Menggalakkan Rasa Kesejahteraan..6 Tumbuh-Tumbuhan Menawarkan Keselesaan Psikologi..7 Menyediakan Pelbagai Aktiviti dan Kemudahan Landskap Kejur Untuk Beriadah. Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap Di Taman Rekreasi Tasik Darulaman... Menyediakan Pelbagai Kemudahan Landskap Untuk Beriadah... Terdapat Pelbagai Aktiviti Beriadah.. Program dan Pertandingan Dijalankan Di Sekitar Kawasan Tasik.. Reka bentuk Landskap Yang Pelbagai.. Sistem Pengurusan dan Penyelenggaraan Kemudahan Landskap..6 Tahap Kebersihan Kawasan Taman Rekreasi. Contoh Elemen Landskap Lembut dan Landskap Kejur Yang Terdapat Di Taman Rekreasi Tasik Darulaman 6.. Elemen Landskap Lembut 6

12 .. Elemen Landskap Kejur 7.. Antara Aktiviti-Aktiviti dan Kemudahan Yang Disediakan.. BAB Kesimpulan 0 METODOLOGI KAJIAN. Pengenalan. Kajian Kes: Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. KerangkaKajian. Rekabentuk Kajian. Kaedah Pengumpulan Data 9.. Data Primer 9... Instrumen Kajian 0 Data Sekunder...6 BAB 8 Pensampelan.6. Responden Kajian.6. Populasi.7 Analisis Data 6.8 Alat Pengukuran Ordinal 6.9 Jangkaan Hasil Kajian 7.0 Rumusan 8 ANALISIS DATA DAN PERBINCANGAN. Pengenalan 9. Pengumpulan Data Soal Selidik 60. Analisis Data 6. Maklumat Latar Belakang Responden 6.. Analisis Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna di Taman Rekreasi Tasik

13 Darulaman Analisis Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap di Taman Rekreasi Tasik Darulaman Analisis Pengurusan Kemudahan Elemen Landskap 7.. Analisis Penyediaan Kemudahan Elemen. BAB Landskap 77 Kesimpulan 8 PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN. Pengenalan 8. Perbincangan dan Kesimpulan Kajian 8.. Objektif : Mengenalpasti Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna di Taman Rekreasi Tasik Darulaman.. 8 Objektif : Mengkaji Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap di Taman Rekreasi.. Tasik Darulaman 8 Limitasi Kajian 87.. Kaedah Kajian 87.. Sampel Kajian 88 Cadangan Kajian Lanjutan 88.. Reka Bentuk Kajian 89.. Kawasan Kajian 89.. Responden 90. Cadangan Kepada Pihak Industri 90.6 Kesimpulan 9 RUJUKAN 9

14 LAMPIRAN A LAMPIRAN B LAMPIRAN C LAMPIRAN D VITA

15 SENARAI JADUAL PERKARA HALAMAN. Garis Panduan Penyediaan Landskap 7. Bahagian di dalam borang temubual. Bahagian di dalam borang soal selidik. Jadual Penentuan Saiz Sampel Krejcie & Morgan (970). Skala likert 6. Peratusan Maklumbalas Responden yang Terlibat (Krejcie & Morgan, 970) 6. Skala Likert (Majid & McCaffer, 997) 6. Tahap Pengelasan Min (Majid & McCaffer, 997) 6. Ringkasan Analisis Maklumat Latar Belakang Responden 6. Analisis Skor Min Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna Di Taman Rekreasi Tasik Darulaman.6 66 Analisis Skor Min Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap di Taman Rekreasi Tasik Darulaman Analisis Skor Min Pengurusan Kemudahan Elemen Landskap 7.8 Analisis Skor Min Penyediaan Kemudahan Elemen Landskap 77

16 6 SENARAI RAJAH PERKARA HALAMAN. Contoh-contoh rekabentuk landskap. Pokok bunga puding dan pokok bunga raya 6. Bentuk semulajadi pokok 6. Contoh aktiviti menanam pokok bunga dan mencabut rumput bagi penyelenggaraan landskap lembut. Contoh aktiviti membaiki lampu dan kemudahan taman permainan bagi penyelenggaraan landskap kejur.6 Pokok bunga yang ditanam di sekitar taman rekreasi 6.7 Pokok renek yang ditanam di sekitar taman rekreasi 6.8 Tasik dan air pancut yang terdapat di Tasik Darulaman 7.9 Tong sampah dan bangku 7.0 Lampu dan persiaran pejalan kaki (jogging track) 8. Sukan air kayak dan paddle boat 9. Kemudahan taman permainan dan medan selera (food court) 9. Lokasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. Pemandangan kawasan taman rekreasi Tasik Darulaman. Zon bagi setiap kawasan. Kawasan pintu masuk dan papan tanda di Tasik Darulaman. Tasik dan sekitar kawasan Tasik Darulaman

17 7.6 Carta Aliran Metodologi Kajian 8. Tumbuh-tumbuhan yang ditanam di sekitar Tasik Darulaman 68. Buggy ride dan pertandingan memancing di Tasik Darulaman 7. Peralatan bersenam (outdoor gym) dan tandas yang disediakan di Tasik Darulaman. 7 Penambahbaikan tempat letak kenderaan (parking) yang dilakukan oleh pihak pengurusan 8

18 8 SENARAI SIMBOL/SINGKATAN/TATANAMA/ISTILAH BR - Bilangan Responden BDB - BDB Land Sdn. Bhd DGCC - Darulaman Golf & Country Club DRSB - Darulaman Realty Sdn. Bhd JKR - Jabatan Kerja Raya JLN - Jabatan Landskap Negara JPBD - Jabatan Perancang Bandar & Desa PBT - Pihak Berkuasa Tempatan SPSS - Statistical Package for the Social Science % - Peratus

19 9 SENARAI LAMPIRAN Lampiran A - A Lampiran B - B Lampiran C - C Lampiran D - D

20 0 BAB PENDAHULUAN. Pengenalan Taman rekreasi merupakan salah satu kemudahan fasiliti yang perlu disediakan oleh Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) kepada komuniti sesebuah bandar. Taman rekreasi diadakan bertujuan bagi menyediakan kemudahan berekreasi berdasarkan kepada suasana semulajadi bagi sesuatu kawasan atau yang mempunyai ciri-ciri tertentu bagi memenuhi keperluan fizikal dan psikologikal masyarakat serta sebagai tempat untuk memupuk integrasi di antara kaum di dalam sesebuah bandar. Taman rekreasi juga merupakan satu kawasan lapang yang penting terutama di kawasan perumahan. Usaha kerajaan mewajibkan setiap projek perumahan mempunyai taman rekreasi merupakan satu langkah bijak kerajaan. Tindakan ini sepatutnya dilakukan sejak dahulu kerana kewujudan taman rekreasi memastikan pelbagai impak positif muncul. Taman rekreasi berfungsi untuk mengindahkan dan mewujudkan kawasan hijau di setiap kawasan perumahan mampu menarik perhatian masyarakat yang cintakan alam sekitar. Taman rekreasi menyediakan faedah daripada aspek psikologi, sosial, fizikal, emosi, dan rohani kepada manusia dengan mempunyai landskap yang tersendiri seperti tumbuh-tumbuhan hijau, bunga, dan elemen-

21 elemen air. Pemandangan landskap dengan pokok-pokok yang ditanam di sekitar taman rekreasi juga mampu melahirkan suasana yang aman dan damai (Nur Fateha, 0). Menurut Hurbbard dan Kimball (pustakawan) landskap mendefinisikan sebagai seni mereka bentuk untuk memelihara keindahan persekitaran supaya lingkungan hidup manusia menjadi selesa, sihat dan mudah. (Manusia dan Alam Sekitar) dalam Landscape Design, Introduction of landcape design (97). F.L. Omlsted (Bapa Arkitek Landskap) pada tahun pula mendefinisikan landskap adalah seni dan sains hubungkait diantara insan dan alam semulajadi. Selain itu, perancangan landskap itu adalah mengenai mengenalpasti, merancang, menyusun atur guna tanah dengan sebaik mungkin. Landskap juga merupakan pemandangan luar atau permukaan bumi, terhasil daripada keadaan semulajadi ataupun binaan manusia. Landskap juga disebut sebagai senihias taman sebenarnya membolehkan perancangan ruang kehidupan dibuat untuk meningkatkan kualiti hidup manusia. Seni bina landskap merupakan profesion yang mementingkan nilai budaya dan agama masyarakat setempat (Intan Khasumarlina, 0). Seterusnya, menurut laporan Utusan Online (06) telah menyatakan bahawa landskap adalah komponen penting dalam meningkatkan kesejahteraan bandar kerana ia menyediakan infrastruktur hijau dan mampan sebagai teras penghijauan bandar. Jabatan Landskap Negara (JLN) mempunyai dua matlamat iaitu membangunkan akses-akses taman termasuk dari segi penyelenggaraan dan pengekalan kawasan hijau. Penyediaan infrastruktur hijau menjadi akses kepada masyarakat untuk beriadah dan mengamalkan gaya hidup sihat sekaligus mampu meningkatkan kesihatan masyarakat ke arah kehidupan berkualiti dan menyeluruh di kawalan perbandaran. Jika kita lihat dari sudut sambutan masyarakat terhadap taman rekreasi, statistik yang diperoleh menyatakan kewujudan taman rekreasi memberi impak yang positif kepada kebanyakan penduduk taman perumahan atau masyarakat di Malaysia umumnya usaha kerajaan mewujudkan taman rekreasi yang indah dan menarik dengan landskap yang pelbagai (Utusan Online, 06).

22 . Latar Belakang Kajian Menurut Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Malaysia (00), landskap di perkampungan orang Melayu pada masa dahulu berkait rapat dengan alam semulajadi persekitarannya. Mengekalkan keadaan semulajadi, landskap yang di buat seperti menyediakan kawasan lapang untuk kenduri. Tumbuhan yang selalu di tanam ialah kelapa, kerana banyak kegunaannya di samping itu juga kelapa di tanam sebagai menandakan kelahiran anak disayangi. Landskap di Malaysia lebih tersusun dan teratur pada akhir tahun 970 an. Di mana pengindahan untuk kawasan kediaman rasmi, jalan-jalan, bangunanbangunan awam, taman-taman rekreasi dan istana. Kesedaran timbul untuk mewujudkan banyak kawasan lapang dan kawasan untuk orang awam. Contohnya Taman Tasik Titiwangsa, Kuala Lumpur, Taman Tasik Permaisuri, Kuala Lumpur, Taman Botani, Pulau Pinang, dan Taman Tasik Taiping, Perak (Utusan Online, 06). Kini landskap menjadi cara hidup masyarakat Malaysia, undang-undang juga disediakan di mana menetapkan setiap pembangunan yang hendak dibangunkan mesti mempunyai landskap. Peruntukan undang-undang dan garis panduan bagi memastikan penanaman pokok (Akta Perancang Bandar dan Desa, 976, Bahagian VA), penerapan elemen-elemen landskap sebagai pelembut dan penyeri persekitaran (Garis Panduan Landskap Negara 99). Pelaksanaan akta atau undang-undang yang diperuntukan bagi mengekalkan sebahagian daripada pokok besar yang sedia ada di tapak (Bahagian A, Akta Perancang Bandar dan Desa,976) dan Wawasan untuk menjadikan Malaysia sebagai Negara Taman pada tahun 00. Oleh itu, landskap di Malaysia terus berkembang di mana kerajaan telah mewujudkan badan yang bertangungjawab untuk menguruskan landskap seperti Unit Landskap di Jabatan Perancangan Bandar dan Desa pada tahun 98, Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan serta Jabatan Landskap Negara ( Januari 996), (Jabatan Landskap Negara, 00).

23 . Penyataan Masalah Perkembangan landskap kini telah menghasilkan beberapa perubahan alam semulajadi. Namun begitu masih terdapat kelemahan di dalam pembinaan landskap. Di antara masalah yang dikenalpasti ialah kos operasi dan penyelenggaraan kemudahan dan perkhidmatan taman rekreasi yang tinggi. Isu yang sering timbul ini adalah masalah peruntukan yang tinggi diperlukan bagi menyediakan kemudahan dimana ia merangkumi aspek pembinaan taman rekreasi serta kos penyelenggaraan yang ditanggung selama hayat taman ini. Keadaan ini membebankan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) di dalam melaksanakan tanggungjawab bagi menyediakan keperluan masyarakat dengan keselesaan. Disamping itu, kerajaan terpaksa mengeluarkan dana yang besar bagi kos penyelenggaraan taman rekreasi awam seluruh negara ekoran sikap tidak bertanggungjawab rakyat Malaysia sendiri (Intan Khasumarlina, 0). Sementara itu, tahap pengurusan dan penyelenggaraan landskap kurang memuaskan. Keadaan ini disebabkan tahap penyelenggaraan masih rendah dengan elemen landskap seperti pokok-pokok, peralatan permainan telah rosak dan terbiar kerana kurang penyelenggaraan akan mencemarkan imej taman rekreasi. Hal ini demikian kerana, pengurusan yang kurang berkesan dan tidak teratur dimana kakitangan adalah tidak terlatih dan tidak berpengalaman di dalam pengurusan taman rekreasi. Oleh itu, ia tidak mampu mengurus dan merancang dengan lebih jauh dan berdaya maju (Utusan Online, 06). Disamping itu, faktor kekurangan pengunjung yang mengunjungi kawasan tasik turut menjadi masalah dan orang ramai hanya berkunjung pada hari minggu sahaja iaitu pada hari Jumaat dan Sabtu. Selain itu, pengunjung yang ramai berkunjung adalah hanya dalam kalangan penduduk berdekatan sahaja. Pelbagai langkah perlu diambil oleh pihak pengurusan agar pengguna dan pengunjung dapat mengubah persepsi yang negatif berkenaan dengan landskap yang disediakan dan sentiasa menyemai persepsi yang positif terhadap keindahan landskap yang dilakukan tersebut. Walaupun pihak pengurusan cuba menarik pengunjung datang berkunjung iaitu dengan sentiasa menjaga keindahan landskap tetapi jumlah pengunjung yang datang tidak menggalakkan (Rosnani, 0).

24 Berdasarkan penyataan masalah ini, jelaslah bahawa isu-isu yang dikenalpasti bagi membolehkan kajian ini diketengahkan dengan melihat pembinaan landskap di taman rekreasi dengan mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap taman rekreasi kepada pengguna dan pengunjung. Disamping itu, untuk mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. Kajian ini juga dilakukan untuk memberi kesedaran kepada orang ramai supaya dapat menjaga kemudahan landskap yang diberikan.. Persoalan Kajian Bagi memastikan hasil kajian ini lebih berkesan dan berjalan dengan lancar, beberapa persoalan kajian telah dikenalpasti. Kajian ini boleh menjadi petunjuk atau panduan bagi melengkapkan kajian yang telah dibuat dan pencapaian objektif kajian. Antara persoalan yang dikenalpasti bagi melaksanakan kajian ini ialah: a) Apakah kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman? b) Bagaimanakah persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman?. Objektif Kajian Matlamat utama kajian adalah untuk mengkaji pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Bagi mencapai matlamat utama kajian ini, objektif telah dibentuk seperti berikut: a) Mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman. b) Mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman.

25 .6 Skop Kajian Skop kajian ialah tumpuan kepada pembinaan taman rekreasi di negeri Kedah. Skop kajian terdiri daripada lokasi iaitu taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. Pemilihan tapak kajian berdasarkan kepada faktor pusat tumpuan warga kota. Berdasarkan hasil temubual bersama En. Muhammad Hizwan (Maintenance Junior Executive) menyatakan bahawa lokasi kajian iaitu Tasik Darulaman terletak di Jitra, Daerah Kubang Pasu. Tasik Darulaman terletak berhampiran sepanjang Lebuhraya Utara-Selatan, Jitra, Kedah. Ia merupakan salah satu tarikan di Daerah Kubang Pasu. Tasik ini juga dikenali sebagai Darulaman Park merupakan salah satu mercu tanda terkenal di Jitra. Tasik Darulaman terletak kira-kira -kilometer dari bandar Darulaman, Jitra. Seterusnya, Tasik Darulaman ini terletak berhampiran dengan pejabat Darulaman Golf and Country Club. Faktor-faktor memilih Tasik Darulaman sebagai kawasan kajian adalah kerana Tasik Darulaman meliputi kawasan tanah seluas 8 ekar dan tasik yang bersaiz seluas 6 ekar. Selain itu, berdasarkan hasil temubual bersama Nur Musalli (Landscape Junior Executive) menyatakan bahawa Tasik Darulaman menjadi tumpuan orang ramai kerana ia terkenal dengan pelbagai aktiviti-aktiviti riadah, terdapatnya pancutan air tasik serta lokasinya yang strategik iaitu terletak di tepi Lebuhraya Utara-Selatan, yang dapat memudahkan orang ramai untuk singgah beriadah bersama keluarga dan rakan-rakan. Kajian ini dijalankan adalah untuk melihat tahap pembinaan landskap taman rekreasi dalam mencapai objektif dalam aspek kepentingan dan persepsi pengguna/pengunjung terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi. Ia menjadi tanggungjawab pihak pengurusan bagi memastikan landskap di taman rekreasi berada dalam keadaan yang baik dan selamat untuk digunakan. Kajian ini akan menumpukan kepada soal selidik berkaitan maklum balas daripada pengguna, pengunjung, pihak pengurusan yang terlibat secara langsung terhadap persepsi mereka mengenai pembinaan landskap, kemudahan serta aktiviti yang terdapat di taman rekreasi.

26 6.7 Kepentingan Kajian Kajian pembinaan landskap di kawasan taman rekreasi adalah untuk meningkatkan keindahan landskap di kawasan tersebut bagi menjamin kelestarian alam. Landskap dapat meningkatkan kesejahteraan bandar kerana ia menyediakan infrastruktur hijau dan mampan sebagai teras penghijauan bandar. Kajian ini penting untuk mendapatkan pemahaman terhadap pembinaan landskap di kawasan taman rekreasi. Kajian ini juga dapat memberi manfaat dan sumbangan kepada (Kamalludin, 00): a) Pihak pengurusan fasiliti. Pihak pengurus fasiliti akan mendapat pendedahan baru di dalam bidang yang selama ini terabai dan kurang diberikan perhatian di mana potensi yang besar memerlukan sokongan dari pengurusan fasiliti yang lebih profesional. b) Pengurusan taman rekreasi. Mendapat panduan kerja yang lebih teratur serta lengkap bagi menjamin kepentingan mereka di dalam memberikan sumbangan kepada pihak pengurusan dan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT). c) Hasil kajian ini dapat dilakukan dengan lebih terperinci oleh pihak pengurusan dan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) untuk meningkatkan mutu kualiti landskap di sesuatu kawasan, disamping dapat memperbaiki taraf kualiti perkhidmatan dan penyelenggaraan. d) Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) mengkaji semula sistem organisasi pentadbiran dan pengurusan supaya dapat menyelaras dan mengurus landskap dengan sistematik. e) Pengguna atau pelanggan (pembayar cukai). Pengguna dan pembayar cukai yang merupakan warga daerah Kubang Pasu akan mendapat kemudahan yang lebih baik dan memuaskan, meningkatkan kualiti hidup mereka serta dapat menjimatkan kos.

27 7.7 Kesimpulan Kesimpulannya, bab satu memberikan satu gambaran secara ringkas dan keseluruhan tentang kajian yang dijalankan. Tujuan utama kajian ini adalah untuk mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap taman rekreasi kepada pengguna/pengunjung. Seterusnya, untuk mengkaji persepsi pengguna/pengunjung terhadap pembinaan landskap taman rekreasi di Tasik Darulaman. Taman rekreasi berfungsi untuk mengindahkan dan mewujudkan kawasan hijau di sesuatu kawasan mampu menarik perhatian masyarakat yang cintakan alam sekitar. Dalam bab ini juga turut menerangkan secara ringkas mengenai perkara-perkara yang dijalankan dalam kajian ini untuk memberikan pemahaman awal. Keterangan adalah merangkumi pengenalan, latar belakang kajian, pernyataan masalah, persoalan kajian, objektif kajian, skop kajian, dan kepentingan kajian ini.

28 8 BAB KAJIAN LITERATUR. Pengenalan Pembinaan landskap di negara ini masih lagi tidak mencapai tahap yang dikehendaki, terutamanya bagi menjayakan seruan kerajaan untuk menjadikan negara ini sebagai Negara Taman Yang Terindah menjelang tahun 00. Landskap sesebuah negara itu wujud adalah kerana keperluan penduduknya sebagai pengguna yang terdiri daripada pelbagai bangsa, agama, umur, jantina, dan kebudayaan. Pembinaan landskap adalah bergantung kepada keadaan sekeliling seperti bentuk muka bumi, iklim tumbuhan, lokasi dan pemandangan kawasan persekitaran. Oleh itu, tidak dapat dinafikan bahawa persekitaran manusia sememangnya mencorakkan tingkah laku manusia, contohnya persekitaran yang baik dapat memberikan persepsi yang positif serta dapat mencapai tahap kepuasan seseorang. Persekitaran landskap yang dilaksanakan oleh pihak pengurusan dapat membentuk budaya mengunjungi ke sesuatu tempat oleh masyarakat, contohnya masyarakat mengunjungi ke kawasan landskap apabila terdapatnya waktu lapang dan untuk tujuan riadah (Nor Azian, 008). Seterusnya, landskap merupakan salah satu bidang hortikultur hiasan. Landskap melibatkan aktiviti menghias kawasan persekitaran bagi mewujudkan pemandangan yang cantik dan indah seterusnya membuat perancangan yang teliti dan penyelenggaraan

29 9 berterusan bagi mengekalkan fungsi dan keindahannya. Landskap juga merupakan satu tanaman yang digubah dengan cukup menarik untuk mencantikkan sesuatu kawasan. Landskap ditanam mengikut kemahiran seseorang dengan mengadunkan pelbagai jenis pokok bunga dari segi spesis, warna, dan keperluan. Gabungan inilah yang menjadi landskap kelihatan cukup menarik. Landskap diubah dalam bentuk yang bersesuaian mengikut keadaan (Noraswadi, 0). Disamping itu, terdapat dua jenis landskap iaitu yang pertama ialah landskap lembut terdiri daripada tumbuh-tumbuhan, tasik, air pancut dan yang kedua ialah landskap keras atau kejur terdiri daripada bahan buatan manusia seperti gazebo, bangku simen, lampu taman, laluan pejalan kaki dan sebagainya. Jabatan Perancangan Bandar dan Desa (008), berpandangan elemen-elemen penting bagi landskap adalah seperti tumbuhan, bentuk muka bumi atau topografi, ruang, cahaya, dan angin. Bagi elemen tumbuhan di dalam landskap, pemilihan adalah dari segi saiz, bentuk, warna dan fungsinya (Mohd Kher et.al, 008).. Latar Belakang landskap Dalam arkitek, bidang senibina landskap bermaksud sains dan seni mengubahsuai kawasan dengan menyusun atur sesuatu yang semulajadi termasuk penanaman atau pembinaan elemen-elemen secara terancang dalam suatu plan komprehensif. Landskap membabitkan elemen-elemen topografi seperti bukit bukau, lembah, sungai dan kolam atau penanaman pokok, rimbunan hijau, rumput, bunga dan sebagainya. Seni landskap merupakan pengolahan elemen semulajadi dan buatan secara harmoni. Seni landskap merupakan pengolahan elemen semulajadi dan buatan secara harmoni. Projek landskap di ruang terbatas seperti halaman rumah adalah satu percubaan untuk mencipta dan menggabungkan beberapa unsur alam yang istimewa pada skala lebih kecil dan terkawal. Kerja landskap memang sudah menjadi amalan sejak dulu. Namun pendedahan terhadap konsep-konsep atau seni-seni landskap dari budaya-budaya berlainan, menjadikan ia satu bidang yang lebih menarik. Landskap yang direka sesuai dan

30 0 mendokong kediaman secara keseluruhan pasti akan memberikan kepuasan yang dihajati (Fauzi, 0).. Definisi Bagi kajian ini terdapat beberapa istilah, konsep dan definisi yang akan digunakan dalam kajian ini. Antaranya ialah konsep pembinaan, rekreasi, landskap, dan rekabentuk landskap. Konsep-konsep ini didefinisikan bagi tujuan rujukan sepanjang kajian ini... Konsep Pembinaan Industri pembinaan merangkumi sektor yang merancang, merekabentuk, memulihara, meruntuhkan dan membaiki pelbagai jenis bangunan serta semua jenis kerja kejuruteraan awam, mekanikal, elektrikal dan kerja-kerja berkaitan. Pembinaan skala besar memerlukan kepakaran dan teknologi. Sesuatu pembinaan biasanya diketuai oleh ketua projek yang akan dibantu oleh pengurus pembinaan, jurutera seni bina, jurutera pembinaan atau arkitek. Untuk memastikan pembinaan berjalan dengan lancar, perancangan yang berkesan amat penting. Setiap projek pembinaan memerlukan kumpulan kerja dan kepakaran untuk merancang, membina dan memastikan kerja-kerja pembinaan berjalan dengan lancar. Bagi pembinaan landskap adalah satu pendekatan yang baru dalam mengubah gaya hidup seseorang dan kebanyakan tumbuh-tumbuhan yang cantik serta menarik akan disesuaikan dengan sesuatu kawasan (Nur Aqielah, 006)... Konsep Rekreasi dan Taman Rekreasi Rekreasi berasal daripada Latin recreation, yang bermaksud sesuatu yang menyegarkan dan menyembuhkan dan ianya dilakukan di waktu lapang. Menurut John Hutchinson

31 (9) rekreasi dapat didefinisikan sebagai aktiviti atau pengalaman yang berlaku apabila seseorang mengisi masa lapang secara sukarela sama ada untuk mencapai matlamat peribadi ataupun matlamat sosial. Ia juga merupakan keadaan emosi yang terhasil daripada penyertaan atau sebagai institusi sosial (perkhidmatan profesional dan perniagaan). Rekreasi juga bermaksud melakukan sesuatu kegiatan pada waktu lapang yang bertujuan merehatkan badan dan fikiran. Jenis aktiviti yang hendak dilakukan adalah terpulang kepada sesiapa sahaja asalkan ianya tidak membebankan diri dan memenatkan badan. Banyak aktiviti rekreasi yang boleh dilakukan antaranya berenang, bersenam, bersukan di taman pada waktu petang (Azilah & Raslinda, 006). Molnar (986), mentakrifkan taman rekreasi sebagai suatu tempat untuk diadakan aktiviti rekreasi dan berseronok dalam keadaan yang selesa bagi tujuan untuk berehat bagi memulihkan ketegangan psikologi dan jasmani terutama kepada penduduk bandar dengan menyediakan tempat yang jauh dari kesibukan bandar. Seterusnya, menurut Jabatan Perancangan Bandar dan Desa (JPBD), definisi taman awam dan rekreasi bertema serta objektifnya merupakan gabungan taman awam dan taman tema iaitu sebagai tanah yang dikhaskan atau dirizabkan sebagai taman awam untuk aktiviti rekreasi bertema hiburan dan riadah dengan berteraskan rekabentuk dan memfokuskan aspek kebudayaan, hiburan dan pendidikan. Taman rekreasi terbahagi kepada dua iaitu taman semulajadi dan taman buatan manusia. Contohnya taman semulajadi seperti Europe Park (Jerman), Thorpe Park (United Kingdom), dan Tivoli World (Sepanyol). Manakala taman buatan manusia adalah seperti taman-taman tema iaitu Disneyland and Disney World (Amerika Syarikat) dan Sunway Lagoon, The Mines Wonderland, A Famosa Water World serta Bukit Merah Lake Town Water Park (Malaysia), (Rosnani, 0)... Konsep Landskap Landskap ialah pemandangan di atas daratan dan landskap adalah merupakan segala usaha untuk memelihara alam sekitar dan keindahannya supaya manusia dapat hidup di atas muka bumi ini dengan lebih selesa dan harmoni dengan alam semulajadi. Usaha-usaha untuk memelihara alam sekitar dan keindahannya meliputi perancangan dan rekabentuk

32 landskap, penanaman tumbuhan, dan pembinaan struktur-struktur (lorong pejalan kaki, laman siar, air pancutan dan sebagainya) serta pengurusan kawasan-kawasan landskap. Persatuan Arkitek Landskap Amerika (980) menyatakan bahawa landskap adalah seni dan sains mereka bentuk, merancang, mengurus bumi, menyusun atur elemen semula jadi dan buatan manusia melalui aplikasi budaya dan pengetahuan saintifik dengan menekankan aspek tanggungjawab menyelidik, memulihara sumber dan kewajipan mengurus agar ianya dapat menghasilkan persekitaran yang dapat memberi perkhidmatan yang berguna dan menyeronokkan (Mustafa Kamal, 008)... Konsep Reka bentuk Landskap Reka bentuk landskap bermaksud memilih dan menyusun atur elemen landskap seperti tumbuhan, struktur, air, batu batan untuk mewujudkan ruang di kawasan luaran. Sementara itu, reka bentuk landskap merupakan satu seni mengubah dan menyusun elemen landskap berasaskan prinsip reka bentuk. Disamping itu, pereka bentuk landskap ialah individu yang mereka bentuk landskap, dan arkitek landskap ialah seorang professional yang bertauliah dalam bidang seni landskap untuk menjalankan kerja merancang dan mereka bentuk landskap, serta kontraktor landskap ialah seorang peniaga yang membuat kerja-kerja pembinaan landskap (Mohd Kher et.al, 008). Rajah.: Contoh-contoh reka bentuk landskap

33 . Jenis-jenis Landskap Dalam sesuatu landskap terdapat dua jenis landskap yang digunakan di sesuatu kawasan iaitu menggunakan landskap lembut (semulajadi) atau juga dikenali sebagai soft landscape yang melibatkan penggunaan elemen-elemen semulajadi seperti tumbuhan menjalar, pokok tunjang, rerumput, pokok bunga, tasik, dan air. Manakala penggunaan jenis landskap kejur (buatan manusia) atau hard landscape pula melibatkan elemen-elemen buatan dan keras seperti batu, kayu, lampu dan wakaf. Kedua-dua jenis landskap ini memainkan peranan penting dalam membina sesebuah landskap agar ianya tidak terlalu kejur dan tidak terlalu lembut. Oleh yang demikian kedua-dua jenis landskap akan digunakan untuk menghasilkan pemandangan yang menarik dan indah dipandang. Sebagai contoh, landskap di taman rekreasi akan dimasukkan elemen-elemen semulajadi dan landskap kejur agar pemandangan nampak kelihatan lebih cantik dan ceria (Azilah & Raslinda, 006).. Elemen-Elemen Utama dalam Pembinaan Landskap Elemen-elemen utama dalam pembinaan landskap sangat penting bagi sesebuah taman rekreasi. Terdapat pelbagai jenis fungsi yang digunakan oleh tumbuh-tumbuhan untuk ditanam dalam sesuatu landskap iaitu tumbuhan digunakan untuk melembutkan seni bina keras seperti bangunan dan mengindahkan kawasan dengan bentuk, warna dan tekstur tumbuh-tumbuhan yang menarik. Selain itu, tumbuh-tumbuhan juga dapat mewujudkan persekitaran yang harmoni serta menghalang daripada pandangan yang tidak dikehendaki dan dapat mengawal pergerakan pengguna dalam kawasan landskap. Tumbuh-tumbuhan juga memainkan fungsinya untuk mengawal suhu dan iklim di sesuatu tempat serta mengawal hakisan dan meningkatkan kesuburan tanah. Tumbuhan landskap juga mempunyai nilai-nilai estetika melalui ciri-ciri khusus seperti bentuk, warna dan tekstur yang menarik seperti air di mana air dapat melembutkan suasana, menyejukkan

34 persekitaran, menghasilkan bunyi dan untuk tujuan rekreasi seperti bersampan dan memancing (Nor Ain, 006). Selain itu, air juga dapat meningkatkan kecantikan kawasan persekitaran dan boleh diperindahkan dalam bentuk kolam, air pancutan dan air terjun. Rupa bumi juga mempunyai nilai-nilai estetika yang menarik kerana bentuk rupa bumi atau topografi sesuatu kawasan landskap. Landskap juga boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu landskap semulajadi seperti bukit-bukau, lembah dan daratan dan landskap buatan manusia seperti busut kecil, batas tanaman, kolam-kolam dan lain-lain. Dalam sesuatu landskap, terdapat perkara-perkara yang perlu diberikan perhatian iaitu struktur dan binaan. Ini kerana ia merupakan elemen yang keras, padu dan bersifat tetap dalam sesuatu kawasan landskap. Bagi struktur yang biasa pula adalah seperti wakaf, siar kaki, kerusi, lampu taman, papan tanda, pagola, pintu gerbang, binaan simen ferro dan sebagainya (Nor Zaidi, 009)..6 Faktor Pemilihan Tumbuhan Landskap Faktor pemilihan tumbuhan landskap berdasarkan kepada beberapa ciri iaitu yang pertama ialah tekstur. Tumbuhan boleh disebut sebagai kasar, sederhana atau halus. Terdapat dua jenis tekstur iaitu tekstur pandang dan tekstur sentuh. Tekstur pandang terjadi daripada perbezaan di antara bahagian yang mendapat cahaya dengan yang tidak menerima cahaya. Tekstur sentuh terdapat pada batang dan daun sama ada kasar, sederhana atau halus. Seterusnya, ialah bau-bauan. Terdapat juga bunga, daun dan kulit tumbuhan yang mengeluarkan bau-bauan yang harum seperti bunga kenangan, cempaka, melur, tanjung dan ros. Selain itu, ialah warna merupakan ciri paling terkenal dalam reka bentuk landskap. Antara tumbuhan yang memberikan warna yang terang ialah seperti puding, bunga kertas dan bunga raya (Mohd Faizal, 06).

35 Rajah.: Pokok bunga puding dan pokok bunga raya Disamping itu, faktor pemilihan tumbuhan landskap ialah faktor bentuk. Faktor bentuk sangat penting untuk pembinaan landskap di sesuatu kawasan samada ia sesuai ataupun tidak sesuai untuk digunakan di sekitar sesuatu kawasan. Terdapat beberapa bentuk semulajadi pokok seperti rajah. (Abu Bakar, 00). Kon Bujur Bulat Piramid Terbalik Lonjong Kipas Tidak Sebentuk Payung Rajah.: Bentuk semulajadi pokok

36 6 Seterusnya, ialah faktor air dalam sesuatu kawasan landskap. Air dalam sesuatu kawasan landskap dapat melembutkan suasana, menyejukkan persekitaran, menghasilkan bunyi dan untuk tujuan rekreasi. Air juga dapat meningkatkan kecantikan kawasan persekitaran seperti dalam bentuk kolam, air terjun dan air pancut. Selain itu, ialah faktor rupa bumi dalam landskap semulajadi. Rupa bumi dalam landskap semulajadi merangkumi bukit bukau, lembah, dataran dan sebagainya. Ia mempengaruhi iklim, taburan tumbuhan dan hidupan yang berhabitat di atasnya. Justeru itu, ialah faktor struktur dan binaan. Struktur dan binaan merupakan binaan yang keras, padu dan bersifat tetap dalam sesuatu kawasan landskap seperti wakaf, siar kaki, kerusi, lampu taman, pergola, pintu gerbang dan simen ferro (Mohd Faizal, 06)..7 Kepentingan Landskap di Dalam Pembinaan Pembinaan landskap dan penyediaan kawasan lapang adalah merupakan sebahagian dari syarat-syarat penting di dalam sesuatu pembangunan fizikal. Ini adalah sejajar dengan hasrat kerajaan untuk menjamin setiap rakyat menikmati kualiti hidup yang selesa dan sejahtera. Syarat-syarat ini terkandung di dalam Akta Perancangan Bandar dan Desa, 976 (Akta 7) dimana pemaju dikehendaki mematuhi syarat serta langkah-langkah bagi memperelok landskap, memelihara pokok serta menyediakan kawasan lapang sebelum sesuatu kebenaran merancang atau perintah pembinaan boleh diluluskan oleh Pihak Berkuasa Tempatan. Seksyen, Akta 7 menghendaki pemaju supaya memenuhi aspek landskap apabila mengemukakan cadangan permohonan pembinaan untuk sesuatu kawasan seperti berikut: i. Langkah-langkah bagi melindungi dan memperelok alam sekitar dikawasan tapak projek. ii. Langkah-langkah bagi melindungi topografi semulajadi. iii. Langkah-langkah bagi memperelok landskap. iv. Langkah-langkah bagi memelihara dan menanam pokok.

37 7 v. Lokasi dan jenis pokok yang lilitannya melebihi 0.8 meter dan tumbuhan lain di atas kawasan projek pembinaan. vi. Penyediaan kawasan lapang oleh Pihak pemaju juga dikehendaki mengemukakan pelan landskap semasapermohonan kelulusan pelan bangunan. Ianya menjadi syarat yang perludipatuhi bagi mendapat kelulusan Sijil Perakuan Siap dan Pematuhan Certificate of Completion and Compliance (CCC)..8 Tujuan dan Objektif Mewujudkan Taman Rekreasi Awam Berger (97), dalam kajiannya menunjukkan penggunaan kawasan lapang adalah semakin tinggi di kawasan bandar sebagai tempat berehat dengan bertambahnya kadar tekanan psikologi dan emosi di kalangan penduduk bandar yang padat dan juga kawasan pembangunan baru. Neil (976) dan Levinson (99), sependapat bahawa gaya hidup telah berubah di kalangan masyarakat bandar sekarang yang banyak menumpukan kepada pekerjaan sepenuhnya sepanjang hari mengakibatkan mereka memerlukan masa rehat yang berkualiti untuk memulihkan keadaan fizikal serta mental. Tambahan pula menurut Morris (97), 60% penduduk adalah tinggal di kawasan bandar dan mereka tinggal di kawasan yang agak padat dengan kawasan persekitaran yang kurang selesa. Keperluan ruang kawasan yang selesa untuk memberikan kemudahan kepada masyarakat bandar adalah diperlukan bagi tujuan untuk berehat dan berekreasi bagi mengurangkan ketegangan fizikal dan mental mereka. Secara amnya antara tujuan diwujudkan taman rekreasi awam adalah bagi menyediakan satu suasana yang boleh membantu masyarakat bandar dalam menentukan gaya hidup yang sihat, kreatif dan kebebasan di dalam memenuhi kehendak spiritual dan fizikal yang sihat. Bagi memenuhi keperluan tersebut, Rodney (98) telah merumuskan objektif pembinaan taman rekreasi awam. Di antaranya adalah (Dominie Roy, 00): i) Ia direkabentuk dan dibina untuk memenuhi keperluan sosial individu masyarakat melalui rakan dan juga secara berkumpulan.

38 8 ii) Direkabentuk ke arah mengujudkan pembentukan manusia yang dihormati dan memenuhi kehendak mereka masing-masing. iii) Membantu di dalam mengujudkan corak pembelajaran yang berterusan dan demokrasi. iv) Menumpukan ke arah merealisasikan kreativiti dan kepuasan di dalam menjalankan aktiviti samada berbentuk fizikal, sosial dan juga berbudaya. v) Memberikan kemudahan bagi setiap individu untuk mengekalkan tahap kesihatan dan fizikal bagi menghadapi masa hadapan yang lebih mencabar. vi) Rekabentuk bagi membolehkan pembentukan personaliti masyarakat yang sihat dan menarik. vii) Bagi memberikan kesejahteraan yang sentiasa berterusan kepada semua lapisan golongan melalui penghargaan minat dan pemahaman yang lebih luas dan menyeluruh..9 Penyelenggaraan Landskap Penyelenggaraan ialah melaksanakan kerja-kerja pembersihan kawasan dan binaan landskap dengan memastikan landskap lembut iaitu pokok-pokok dan tanaman yang ditanam berada dalam keadaan subur, selamat dan sihat serta bebas penyakit dan serangga perosak. Manakala bagi landskap kejur pula, memastikan binaan struktur dalam keadaan stabil, boleh digunakan, tidak berlaku kerosakan yang boleh mendatangkan bahaya dan mengancam keselamatan pengguna taman. Menurut definisi British Standard, penyelenggaraan juga ditakrifkan sebagai satu kombinasi usaha teknikal dan pentadbiran yang berkaitan bagi mengekalkan keadaan asal sesuatu kemudahan atau memelihara bagi mempastikan ia boleh berfungsi dengan baik sebagaimana yang sepatutnya. Bagi tujuan tersebut, penyelenggaraan perlu diuruskan dengan sempurna dan terancang. Penyelenggaran yang baik harus mempunyai perancangan yang dilaksanakan secara bersistem. Untuk tujuan itu British Standard telah mentakrifkan perancangan penyelenggaraan adalah penyelenggaran secara terurus dan ia merangkumi perkara-perkara yang akan berlaku dimasa akan datang serta langkah-langkah

39 9 pengawalannya serta penggunaan rekod bagi mempastikan mengenalpasti rancangan dimasa akan datang (Kamalludin, 00)..9. Perancangan Penyelenggaraan Untuk tujuan tersebut Alan (99), membahagikan perancangan penyelenggaraan kepada pencegahan dan pembetulan atau pengekalan dan pemuliharaan (Kamalludin, 00): a) Penyelenggaraan Pencegahan (Preventive) Penyelenggaran pencegahan melibatkan usaha mengenalpasti keperluan diperingkat awal kemungkinan kerosakan atau pembaikan yang diperlukan dibuat secara tetap dan berjadual bagi mengurangkan kemungkinan kegagalan sesuatu kemudahan fungsi atau pengurangan prestasinya yang berkaitan dengan kemudahan yang disediakan kepada pengguna atau mereka yang terlibat secara langsung dalam menguruskan kemudahan rekreasi. Penyelenggaraan preventive adalah sebahagian daripada perancangan penyelenggaran sesuatu taman rekreasi. b) Penyelenggaraan Pembetulan (Corrective) Penyelenggaraan ini melibatkan usaha pembaikan atau pemulihan ke atas kerosakan atau kegagalan sesuatu kemudahan berfungsi dengan baik sebagaimana yang diperlukan oleh pengguna atau mereka yang terlibat di dalam menyediakan kemudahan rekreasi kepada orang awam. Umumnya, ia merupakan sesuatu yang tidak dapat dijangkakan atau ditentukan berlakunya kerosakan atau kegagalan sesuatu kemudahan itu untuk berfungsi. Namun, perancangan penyelenggaraan yang teliti dan menyeluruh adalah diperlukan bagi mengelakkan perkara yang tidak diingini ini berlaku dimana perkara berikut perlu di ambilkira iaitu: i) Menyediakan senarai inventori berkaitan dengan semua kemudahan, peralatan, mesin dan keperluan lain yang perlu diselenggara. ii) Menentukan kekerapan penyelenggaraan ke atas kemudahan, peralatan, mesin serta keperluan lain samada secara harian, minggu, bulan, penggal atau tahunan.

40 0 iii) Sediakan kad rekod kerja penyelenggaraan yang telah dilaksanakan sebagai panduan serta semakan kerja yang telah dibuat..9. Pengurusan Penyelenggaraan Kawasan dan Landskap Paker (989) dan Bradshaw (98), merumuskan pengurusan penyelenggaraan kawasan dan landskap adalah melibatkan proses merekabentuk objektif, merancang operasi, melaksanakan perancangan serta mengawasi perlaksanaan aktiviti-aktiviti ditapak disamping memerlukan perancangan yang lain sekiranya terdapat kesukaran semasa perlaksanaannya (Che Ku Rozita, 00)..9. Membentuk Objektif Penyelenggaraan Menurut Parker (989), objektif dibentuk bagi mencapai matlamat penyelenggaraan landskap antaranya adalah (Azilah & Raslinda, 006): i. Menyediakan suasana yang menyeronokan dan menarik. ii. Sebagai teduhan atau lindungan. iii. Pemuliharaan natural. iv. Amalan hortikultur yang baik. v. Ruang untuk beriadah dan rekreasi. vi. Kepelbagaian botani dan pembelajaran. vii. Mewujudkan pekerjaan, minat atau hobi berkebun. Menurut Parker (989), bagi menentukan bentuk pengurusan penyelenggaraan landskap dan kebersihan kawasan beberapa kaedah boleh digunakan antaranya adalah: i. Soal selidik ke atas pengguna taman rekreasi.

41 ii. Pemerhatian ke atas pengunjung atau pengguna yang menggunakan kemudahan yang disediakan. iii. Dapatkan pandangan atau syor dari kumpulan masyarakat atau dari ketua jabatan..9. Jenis Kerja Penyelenggaraan Dalam pembinaan landskap terdapat empat jenis kerja penyelenggaraan iaitu kerja penyulaman dan penyulaman pokok yang mati. Keadaan ini perlu dinyatakan bilangan pokok yang ditanam, bilangan pokok yang mati dan sebab-sebab pokok mati kerana ia dapat memastikan langkah-langkah yang telah diambil oleh Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) untuk mengatasi masalah kematian dari berulang serta permohonan ini hanya untuk pokok teduhan tidak termasuk palma. Seterusnya, ialah kerja pemangkasan pokok teduhan iaitu perlu dinyatakan jenis pokok serta justifikasi pemangkasan seperti masalah keselamatan, bilangan dahan yang akan dipangkas dan kos pemangkasan yang dimohon. Permohonan untuk melakukan kerja-kerja pemangkasan secara topping tidak akan dipertimbangkan kerana setiap permohonan perlu disertakan dengan gambar-gambar sebagai bukti, justeru itu PBT digalakkan untuk melantik pakar Arborist bagi kerja-kerja pemangkasan pokok warisan dan yuran Arborist ditanggung oleh PBT. Selain itu, kerja penyelenggaraan landskap kejur yang meliputi pembaikan kerosakan, penggantian bagi komponen yang rosak atau hilang serta kerja-kerja mengecat semula semua jenis struktur landskap kejur yang sediada di taman atau kawasan. Contohnya, pembaikan struktur landskap kejur seperti wakaf, pergola, siar kaki, menara pandang, jambatan, lampu taman, bangku taman dan sebagainya. Disamping itu, ialah kerja penyelenggaraan peralatan permainan dan litar cergas. Ia meliputi kerja-kerja pembaikan kerosakan, penggantian bagi yang rosak atau hilang serta kerja-kerja mengecat semula semua jenis peralatan permainan dan litar cergas yang terdapat di dalam taman atau kawasan (Jabatan Landskap Negara, 00).

42 .9. Penyelenggaraan Landskap dan Kemudahan Rekreasi Alan (99), menjelaskan beberapa kepentingan kenapa bangunan serta kemudahan rekreasi perlu diselenggara dengan sempurna dan bersistem adalah seperti berikut (Rosnani, 0): i. Landskap dan kemudahan rekreasi adalah merupakan aset dan sekiranya tidak diselenggara dengan baik dan sempurna ia akan menjadi usang atau rosak strukturnya dan tidak boleh digunakan dan akan menurunkan nilai semasanya. ii. Secara peraturan ia akan menjadi satu keperluan kepada syarat atau peraturan di dalam undang-undang menggunakan kemudahan tersebut dan setiap kemudahan yang ditawarkan hendaklah selamat digunakan oleh pengguna. iii. Penyelenggaraan yang sempurna dan bersistem akan memastikan harta serta kemudahan yang disediakan sentiasa boleh berfungsi dengan baik dan digunakan dengan selamat dan sempurna oleh pengguna. iv. Penyelenggaraan yang baik dan sempurna akan meningkatkan imej serta kewibawaan organisasi di dalam memberikan perkhidmatan dibawah tanggungjawab mereka di samping dapat meningkatkan moral serta produktiviti kakitangan yang berkhidmat secara lebih profesional. Rajah.: Contoh aktiviti menanam pokok bunga dan mencabut rumput bagi penyelenggaraan landskap lembut.

43 Rajah.: Contoh aktiviti membaiki lampu dan kemudahan taman permainan bagi penyelenggaraan landskap kejur..0 Garis Panduan Perancangan Landskap Garis panduan ini bertujuan untuk dijadikan asas di dalam perancangan rekabentuk landskap. Secara umumnya pendekatan pembinaan landskap yang dilaksanakan dapat memberi impak terhadap peningkatan kualiti alam persekitaran. Penggunaan elemen landskap lembut serta penggunaan ruang yang cekap akan dapat menangani isu-isu alam sekitar seperti peningkatan suhu di kawasan perbandaran, banjir kilat dan tanah runtuh. Untuk menghasilkan rekabentuk landskap yang berkesan, terbaik dan berkualiti, aspek perancangan landskap kejur dan kesesuaian kawasan persekitaran perlu diambil kira agar saling berharmoni dan seimbang. Ini adalah untuk memastikan perancangan landskap yang berkualiti dapat dihasilkan (Garis Panduan Landskap Negara, Bahagian, 008)..0. Kawasan Tanah Lapang dan Taman Rekreasi Merujuk kepada piawaian perancangan yang dikeluarkan oleh Jabatan Perancang Bandar dan Desa (JPBD), definisi tanah lapang adalah tanah yang dirizabkan untuk dikhaskan keseluruhannya atau sebahagiannya sebagai suatu taman bunga awam, taman awam,

44 padang sukan dan rekreasi awam, tempat makan angin, tempat jalan kaki awam atau sebagai suatu tempat awam. Tanah lapang dan rekreasi adalah berkaitan. Ini kerana rekreasi merupakan aktiviti yang dijalankan di atas mana-mana tanah lapang dan digunakan untuk beriadah. Berdasarkan garis panduan JPBD, kawasan tanah lapang dan taman rekreasi dibahagikan kepada kawasan berikut iaitu lot permainan (keluasan minima 0. hektar), padang permainan (keluasan minima 0.6 hektar), padang kejiranan (keluasan minima hektar), taman tempatan (keluasan minima 8 hektar), taman bandaran (keluasan minima 0 hektar), taman wilayah (keluasan minima 00 hektar), taman nasional (tiada had). Seterusnya, keperluan ruang taman rekreasi adalah berdasarkan nisbah penduduk dengan kawasan pembangunan sebagaimana piawaian kawasan lapang yang telah disediakan oleh JPBD. Secara asasnya 0% daripada keseluruhan pembangunan bagi kawasan perumahan, perdagangan, perindustrian, kawasan bercampur, pelancongan dan kawasan institusi perlu dirizabkan sebagai kawasan tanah lapang dan taman rekreasi. Merujuk kepada piawaian JPBD keperluan pembahagian ruang landskap untuk semua kategori kawasan lapang dan kawasan rekreasi adalah 60% landskap lembut dan 0% untuk plinth area. Penyediaan landskap atau kawasan hijau untuk semua kategori kawasan lapang dan kawasan taman rekreasi mestilah tidak kurang daripada 60% daripada keseluruhan kawasan. Namun begitu, berdasar kepada kesesuaian dan keperluan pengguna yang berbeza untuk taman rekreasi yang terletak di kawasan perbandaran, keperluan ruang landskap yang disyorkan adalah tidak kurang daripada 0% landskap lembut. Pembahagian dan fungsi penggunaan ruang landskap adalah bergantung pada jenis tanah lapang dan kawasan rekreasi (rujuk piawaian perancangan JPBD Kawasan Tanah Lapang dan Taman Rekreasi (Garis Panduan Landskap Negara, Bahagian, 008)..0. Jenis Penanaman Pemilihan jenis tanaman adalah bergantung kepada kesesuaian dan fungsi ruang tanaman. Secara umumnya, pokok utama hendaklah diberi keutamaan dalam penggunaan elemen landskap lembut kerana ianya akan memberi kesan teduhan yang lebih ketara dalam

45 meningkatkan kualiti alam sekitar. Tanaman palma berbatang tunggal digalakkan ditanam secara berkelompok (cluster) bagi mendapat kesan teduhan yang ketara. Kombinasi pelbagai jenis tanaman dapat mewujudkan persekitaran yang harmoni dan berfungsi, selain daripada tujuan estetika. Kriteria pemilihan jenis tanaman adalah seperti berikut (Garis Panduan Perancangan, Jilid, 009). i. Pokok utama yang mempunyai silara yang rendang dan berbunga ditanam di kawasan pengunjung berkumpul (focal point) untuk memberikan teduhan dan menonjolkan keindahan. ii. Jenis pokok berbatang lurus dengan percabangan melebihi.0m dari paras tanah. iii. Pokok utama berbunga di kawasan pintu masuk utama. iv. Jenis tanaman dari spesis tidak beracun, berduri dan berdahan rapuh. v. Penanaman tanaman nadir dan unik (rare species) adalah digalakkan untuk tujuan pemeliharaan, pendidikan dan penyelidikan. vi. Digalakkan penanaman tanaman yang dapat menarik hidupan liar kecil seperti burung, tupai dan rama-rama. vii. Keutamaan pemilihan diselenggarakan. tanaman dari jenis tanaman yang mudah

46 6.0. Garis Panduan Penyediaan Landskap Kawasan Lapang dan Rekreasi Jadual.: Garis Panduan Penyediaan Landskap Aktiviti Rekabentuk Senibina Landskap Spesies Tumbuhan Yang Sesuai a) Pembangunan Taman Rekreasi dan Permainan - Keperluan Ruang Perlu menyediakan pagar pada parit untuk keselamatan. Hanya komponen rekreasi pasif dibenarkan. Keluasan taman rekreasi hendaklah berdasarkan kepada nisbah penduduk dengan kawasan pembangunan mengikut piawaian perancangan semasa. Elemen landskap lembut hendaklah diberi keutamaan dari landskap kejur. Memperuntukkan sekurangkurangnya 70% daripada ruang rekreasi sebagai kawasan hijau. Taman permainan Kawasan rehat Laluan Jogging Foetida Taman rekreasi (Machang) Tapak Spesies pokok utama Mangifera Erythrina Glauca (Dedap) perkhemahan Taman awam Andira Inermis Laluan basikal Cassia fistula dan pejalan kaki (Golden Wakaf, gazebo Shower) dan board walk Messua ferrea (Penaga Lilin) Lampu-lampu taman Delonix regia (Semarak Api) Papan tanda awam Peltophorum pterocarpum (Batai) - Ciri-ciri Landskap Kejur Menggunakan bahan binaan semulajadi seperti kayu. Memastikan penggunaan yang mempunyai tahap keselamatan. Memastikan keperluan alat permainan yang sesuai bagi kategori umur. Perletakan perabot jalan yang bersesuaian dan mempunyai identiti setempat. Menggabungkan elemen seperti plaza, pergola, air pancut dan lain- lain landskap lembut. Sistem perparitan yang terdedah perlu dipagar atau Tamarindus indica (Asam Jawa) Plumeria obtusa (Kemboja) Spesies Palma Livistonia Rontudifolia (serdang) Veitchia merili (Palma Manila)

47 7 ditutup bagi keselamatan pengguna. Sistem pencahayaan perlu diambil kira di kawasan pinggir sungai atau pinggir laut. Spesies Pokok Renek Codiaeum variegatum (Puding) -Ciri-ciri Landskap Lembut Jarak penanaman mengikut kesesuaian kawasan. Memastikan bentuk penanaman yang memudahkan kerja-kerja penyelenggaraan. Menanam kombinasi pelbagai jenis, saiz dan bentuk tanaman dengan jarak. Penanaman yang bebas supaya dapat membentuk keadaan semula jadi. Tanaman seragam hanya perlu di kawasan- kawasan tertentu seperti kawasan letak kereta. Menggalakkan tanaman nadir (rare spesies) dan pokok buah- buahan. Pokok-pokok sedia ada yang tidak bermasaalah tidak digalakkan untuk ditebang. Memilih tanam seperti berikut: - Tidak membahayakan pengguna. - Menarik hidupan liar. - Silara yang rendanng. - Tidak beracun, tidak berduri dan mudah diselenggarakan. - Percabangan yang kurang meter dari paras tanah perlu di potong. Bougainvillea sp. (Bunga Kertas) Wrightia religiosa (Melati) *Sumber: (Garis Panduan Landskap Negara, Bahagian, 008). Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna di Taman Rekreasi. Menurut Kamariyah (98), taman rekreasi awam adalah merupakan satu keperluan yag menjadi tanggungjawab Pihak Berkuasa Tempatan menyediakan dan menguruskan dengan sempurna. Christiansen (979), Lee (990) dan Berger (97) bersependapat bahawa ia

48 8 juga merupakan keperluan asas komuniti yang berkaitan dengan keperluan psikologi mereka (Dominie Roy, 00)... Dapat merehatkan tubuh badan dan menyegarkan minda. Pembinaan landskap yang baik membolehkan pengguna merehatkan tubuh badan dan menyegarkan minda yang kusut akibat tekanan di tempat kerja. Landskap kebiasaannya terdapat di tempat-tempat rekreasi dan pembinaan landskap sememangnya perlu memenuhi komitmen dan disiplin yang tinggi dan bukannya untuk keseronokan sematamata. Landskap menjadikan suasana sesuatu tempat lebih menawan dengan keadaan persekitaran yang menarik dengan pelbagai landskap tumbuh-tumbuhan yang menyegarkan. Keadaan adalah penting supaya suasana menjadi lebih selesa kepada pengguna di sekitar tasik... Landskap lembut memberikan agen penyejuk di kawasan sekitar kepada pengguna. Pembinaan landskap yang baik dapat membantu mengawal kualiti alam sekitar melalui penanaman pokok yang mampu mengurangkan perubahan suhu yang ekstrem. Cuaca yang panas dapat dikurangkan dengan kehadiran landskap lembut seperti pokok tunjang, tumbuhan menjalar, rerumput, pokok bunga, tasik dan air pancut setinggi 96 meter yang dikategorikan tertinggi di Asia. Hal ini demikian kerana, tanaman tumbuhan landskap di kawasan tasik rekreasi akan mengurangkan kawasan terbuka yang dapat menjadikan kawasan tersebut lebih selesa serta nyaman. Pokok boleh bertindak sebagai penumpu aliran angin dari luar ke arah sekeliling tasik dan ini mengakibatkan kawasan tasik berkenaan akan disejukkan daripada bahangan matahari hasil daripada aliran pengudaraan rentas. Integrasi antara tumbuhan dan kawasan sekeliling akan memberikan penyejukan di dalam ruang. Oleh itu, penggunaan landskap tumbuhan penting sebagai pereda iklim. Secara

49 9 visualnya, landskap tumbuhan ini adalah pelembut kepada elemen-elemen keras di kawasan sekeliling. Keadaan ini dapat memberikan kesegaran dan keselesaan kepada pengguna di tasik tersebut untuk menjalankan aktiviti beriadah (Intan Khasumarlina, 0)... Mengurangkan tekanan kepada manusia. Kawasan rekreasi yang mempunyai landskap yang menarik dapat menyegarkan minda yang mungkin kusut dan bercelaru akibat daripada tekanan bekerja dan masalah-masalah yang lain. Aktiviti rekreasi juga mampu meningkatkan mutu pembangunan fizikal dan mental seseorang individu sambil menikmati keindahan landskap di taman rekreasi. Di samping dapat menjaga kesihatan serta meningkatkan metabolisme tubuh badan manusia. Kewujudan landskap tumbuh-tumbuhan dapat mengurangkan tekanan dan kebimbangan. Satu penjelasan untuk ini adalah alam menyediakan penangguhan daripada usaha berterusan untuk menapis rangsangan bersaing dalam kehidupan kita yang sibuk. Ini adalah kerana manusia sentiasa mencari sifat yang mengasyikkan, kita tidak perlu membuat satu usaha untuk memberi tumpuan apabila dibentangkan dengan pemandangan semula jadi. Ini secara tidak langsung, dapat mengurangkan keletihan mental dan menyegarkan minda kepada sesiapa yang melihatnya (Dominie Roy, 00)... Dapat memberikan ketenangan. Apabila manusia mengalami tekanan, imej alam dengan cepat dapat menghasilkan kesan yang menenangkan. Dalam masa tiga hingga empat minit selepas melihat adegan alam semula jadi, tekanan darah, kadar pernafasan, aktiviti otak, dan pengeluaran hormon tekanan menurun dan semua 'mood' bertambah baik. Ini secara tidak langsung mempunyai kelebihan evolusi kerana ia membolehkan manusia untuk pulih dan memulihkan tenaga dengan cepat. Keupayaan untuk pulih daripada tekanan dengan cepat dan bersedia untuk

50 0 bertindak balas terhadap ancaman baru adalah pentinguntuk terus hidup. Justeru, hubungan antara manusia dengan alam sekitar adalah sesuatu yang tidak boleh dipisahkan... Elemen landskap dapat menggalakkan rasa kesejahteraan. Keadaan membawa kepada psikologi, fisiologi dan tingkah laku faedah yang bernilai, seperti kebimbangan dikurangkan, kesedihan, dan perasaan negatif yang lain, tekanan darah rendah dan berfungsi sebagai ubat untuk bertambah baik. Ini adalah kerana ia mempunyai tumbuh-tumbuhan sebenar yang bersifat hijau, bunga, dan mungkin satu elemen air yang tenang. Sebuah taman penuh dengan ukiran dan struktur tidak akan menawarkan manfaat penyembuhan semula jadi. Taman-taman penyembuhan juga harus terletak jauh daripada bunyian di bandar atau bunyi mekanikal yang kuat yang boleh mengganggu kitaran habitat semula jadi dalam sesuatu taman...6 Tumbuh-tumbuhan menawarkan keselesaan psikologi. Tumbuhan menghilangkan kebimbangan dan ketegangan kepada manusia serta-merta dengan bunyian air dan angin yang berdesir melangkau dedaun rimbunan pokok, warnawarni bunga yang mekar, haruman bunga melur, kemboja, cempaka dan yang pelbagai spesies yang lain dapat memberikan satu rasa yang berbeza, rimbunan dedaun yang pelbagai rupa dan saiz, dapat memberikan rangsangan apabila disentuh. Kesemua pernyataan ini jelas dapat memberikan kesan secara psikologi terhadap seseorang individu tersebut (Nor Azian, 008).

51 ..7 Menyediakan pelbagai aktiviti dan kemudahan landskap kejur untuk beriadah. Menurut temubual, Muhammad Hizwan (07) menyatakan bahawa Tasik Darulaman menyediakan pelbagai aktiviti seperti kayak, paddle boat, buggy ride, pony ride, outdoor gym serta padang futsal, dan lain-lain. Dengan adanya tasik pengguna boleh menikmati permainan-permainan air seperti basikal air, kayak, menaiki sampan dan terdapat aktiviti memancing. Selain itu, menyediakan pelbagai kemudahan landskap kejur seperti taman permainan, wakaf, tandas, pergola, tempat beristirehat, medan selera (food court) dan persiaran pejalan kaki (jogging track) iaitu sepanjang lebih kurang kilometer mengelilingi tasik dikelilingi pohon-pohon yang menghijau dan udara yang nyaman.. Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap di Taman Rekreasi. Lee Boon Hiong (007) menyatakan bahawa persepsi adalah suatu konsep yang penting dan kompleks dalam geografi manusia yang telah bermula pada tahun 960. Persepsi didefinisikan sebagai satu proses di mana individu menerima, memilih dan menginterprestasi bagi mencipta gambaran yang bermakna. Persepsi adalah bergantung kepada dorongan dan kemampuan organ pancaindera termasuk pengalaman individu yang lama dan sekarang atau sikap individu melalui penilaian, kehendak, ingatan perasaan hati, keadaan sosial dan harapan (Che Ku Rozita, 00)... Menyediakan pelbagai kemudahan landskap untuk beriadah. Menurut hasil temubual bersama Nur Musalli (07) menyatakan bahawa Tasik Darulaman ini sesuai dikunjungi untuk tujuan beriadah kerana menyediakan pelbagai kemudahan landskap kejur seperti taman permainan, wakaf, tandas, pergola, medan selera (food court) dan persiaran pejalan kaki (jogging track) iaitu sepanjang lebih kurang

52 kilometer mengelilingi tasik dikelilingi pohon-pohon yang menghijau dan udara yang nyaman. Kemudahan yang ada ini dapat memudahkan pengguna untuk beriadah pada bilabila masa sahaja. Pengguna dapat menikmati kemudahan ini bersama-sama dengan keluarga dan rakan-rakan... Terdapat pelbagai aktiviti beriadah. Menurut temubual, Muhammad Hizwan (07) menyatakan bahawa Tasik Darulaman ini sesuai dikunjungi untuk tujuan beriadah kerana menyediakan pelbagai aktiviti kayak, paddle boat, buggy ride, pony ride, outdoor gym dan lain-lain. Tasik Darulaman dibuka dari jam 8 pagi hingga tengahari, dan jam petang sehingga 8 malam. Dengan adanya tasik pengguna boleh menikmati permainan-permainan air seperti basikal air, kayak dan menaiki sampan dengan kadar RM.00 untuk dewasa dan RM.00 bagi kanak-kanak. Bagi penggemar aktiviti memancing, kadar yang dikenakan ialah RM 0.00 utuk pancingan selama empat jam dan RM.00 untuk dua jam. Ikan-ikan yang terdapat di tasik ini adalah seperti ikan pacu, lampam jawa, tilapia, patin, dan keli. Seterusnya, di Tasik Darulaman juga disediakan buggy jeep yang boleh disewa dengan kadar RM 0.00 bagi pengunjung bersiar-siar mengelilingi kawasan tasik bersama keluarga dan rakan-rakan. Bagi penggemar aktiviti bersenam, tasik tersebut menyediakan perisaran pejalan kaki (jogging track) sepanjang lebih kurang kilometer mengelilingi tasik yang dikelilingi pohon-pohon yang menghijau dan udara yang nyaman... Program dan pertandingan dijalankan di sekitar kawasan tasik. Terdapat pelbagai program dijalankan di kawasan sekitar tasik antaranya ialah seperti sambutan hari keluarga dari jabatan kerajaan atau swasta, majlis perkahwinan, sambutan perayaan, pesta air, bot berhias, sukan larian, aktiviti kayuh tasik, sambutan Citrawarna dan banyak lagi. Tasik Darulaman juga menjadi tempat berlangsungnya pertandingan

53 memancing yang dianjurkan oleh pelbagai pihak serta aktiviti kebudayaan. Tasik Darulaman menjadi tempat riadah serta dikunjungi ramai kerana lokasinya yang strategik iaitu terletak di tepi Lebuhraya Utara-Selatan. Keadaan ini dapat mengeratkan lagi hubungan antara satu sama lain antara pengguna kerana terdapatnya pelbagai aktiviti yang dijalankan yang disebabkan pembinaan landskap di sekitar kawasan tasik yang memainkan peranan penting disamping dapat menyumbang kepada kesejahteraan masyarakat setempat (Rosnani, 0)... Rekabentuk landskap yang pelbagai. Rekabentuk landskap adalah gabungan elemen-elemen yang sesuai seperti tumbuhan, struktur, air dan batu-batan untuk mewujudkan ruang di kawasan terbuka seperti dalam bentuk taman bunga, taman rekreasi, sebagai mencantikkan pemandangan alam. Landskap yang dibina perlu menepati prinsip-prinsip dan elemen landskap. Setiap kawasan mempunyai penyataan, kesesuaian tanaman dengan ruang, elemen landskap dan elemen rekabentuk. Seterusnya, ukuran atau skala yang digunakan menepati saiz ruang, bergantung kepada sama ada besar landskap, di kawasan tinggi dan berbukit, jauh dari kawasan pembangunan atau landskap yang hampir dengan persekitaran orang ramai. Gubahan landskap biasanya menitikberatkan keringkasan. Ia juga mementingkan keseimbangan susunan pokok-pokok dan tumbuhan sama ada simetri atau tidak simetri... Sistem pengurusan dan penyelenggaraan kemudahan landskap. Pihak pengurusan taman rekreasi perlu memastikan susun atur ruang landskap yang mengutamakan keselesaan serta memelihara kawasan rekreasi dengan menjaga dan memastikannya berada dalam keadaan yang sentiasa baik. Kualiti alam sekitar menjadi asas penawaran aktiviti rekreasi yang boleh dijaga menerusi sistem pengurusan yang berkesan. Sistem pengurusan yang berkesan ini boleh dilaksanakan melalui penekanan

54 terhadap pendidikan pengunjung mengenai alam sekitar, melalui penyediaan kemudahan dan peralatan yang mengutamakan kesejahteraan alam sekitar serta kerjasama daripada pelbagai pihak. Seterusnya, memastikan tahap penyelenggaraan iaitu melaksanakan kerjakerja pembersihan kawasan rekreasi dan memastikan binaan struktur landskap dalam keadaan stabil, boleh digunakan, tidak berlaku kerosakan yang boleh mendatangkan bahaya dan mengancam keselamatan pengguna taman (Nor Azian, 008)...6 Tahap kebersihan kawasan taman rekreasi. Kebersihan di sesuatu kawasan taman rekreasi sangat penting bagi memastikan suasana lebih ceria. Penyediaan tong sampah perlu diperbanyakkan dan penjagaan rumput memerlukan pengurusan yang lebih baik. Hal ini demikian kerana, elemen landskap tong sampah dan rumput yang gagal diuruskan dengan baik secara tidak langsung menyebabkan daya tarikan di tasik berkenaan tidak dapat dinikmati oleh pengunjung yang datang akan menimbulkan persepsi yang tidak baik. Oleh itu, penjagaan tong sampah dan rumput hendaklah dijaga rapi serta diuruskan dengan lebih baik oleh pihak pengurusan bagi menjamin kebersihan dan keindahan di kawasan tersebut kerana ianya akan mendatangkan imej yang baik atau sebaliknya kepada taman rekreasi tersebut (Dominie Roy, 00).

55 . Contoh Elemen Landskap Lembut dan Landskap Kejur Yang Terdapat Di Taman Rekreasi Tasik Darulaman, Jitra... Elemen Landskap Lembut Rajah.6: Pokok bunga yang ditanam di sekitar Tasik Darulaman Rajah.7: Pokok renek yang ditanam di sekitar Tasik Darulaman

56 6 Rajah.8: Tasik dan air pancut yang terdapat di Tasik Darulaman.. Elemen Landskap Kejur Rajah.9: Tong sampah dan bangku

57 7 Rajah.0: Lampu dan persiaran pejalan kaki (track jogging).. Antara Aktiviti-Aktiviti dan Kemudahan Yang Disediakan. Rajah.: Peralatan sukan air (paddle boat) dan aktiviti berbasikal

58 8 Rajah.: Sukan air kayak dan paddle boat Rajah.: Kemudahan taman permainan dan medan selera (food court). Kesimpulan Bab ini menghuraikan berkaitan kajian literatur yang merupakan maklumat yang sangat diperlukan dalam menjalankan sesuatu kajian yang akan dijalankan. Kajian literatur ini merangkumi pengenalpastian definisi-definisi sesuatu kata kunci yang akan digunakan dalam kajian terhadap kajian terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik

59 9 Darulaman. Kajian literatur diperoleh daripada kajian-kajian lepas, jurnal, buku, keratan akhbar dan sebagainya yang berkaitan kajian yang dibuat. Kajian literatur ini juga telah memudahkan bagi memahami tajuk kajian yang dijalankan. Bab ini telah membantu untuk mendapatkan maklumat yang lebih mendalam berkenaan tajuk yang sedang dikaji. Kesimpulannya, kajian literatur amat penting bagi memastikan setiap persoalan dan objektif kajian dapat dicapai di akhir kajian ini.

60 60 BAB METODOLOGI KAJIAN. Pengenalan Bab ini membincangkan tentang kaedah metodologi yang digunakan di dalam kajian ini. Metodologi kajian ini dilaksanakan untuk mendapatkan data mengenai kajian yang dilakukan menerusi kaedah yang sistematik. Seterusnya, ia juga bertujuan untuk mendapatkan maklumat asal kajian. Metodologi digunakan bagi sesuatu kajian yang dijalankan bagi menjamin kelancaran sesuatu kajian, memastikan kajian berada di atas landasan yang betul dan yang paling penting metodologi yang betul akan menentukan kajian mencapai objektif yang dibentuk. Justeru itu, metodologi kajian perlu dirangka bermula daripada peringkat awal sesuatu kajian dijalankan hinggalah kajian tersebut siap sepenuhnya. Metodologi kajian yang dilakukan dengan teliti dapat melengkapkan proses pengumpulan data dengan lebih terperinci. Bab ini juga membincangkan mengenai langkah-langkah data yang diperolehi dan membincangkan cara-cara yang digunakan untuk rekabentuk kajian dan kaedah yang digunakan bagi mendapatkan data dan maklumat. Tujuan kajian ini dilakukan adalah untuk menjawab objektif kajian iaitu mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman, dan mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman.

61 6. Kajian Kes: Tasik Darulaman, Jitra, Kedah Tasik Darulaman terletak berhampiran sepanjang Lebuhraya Utara-Selatan, Jitra, Kedah. Ia merupakan salah satu tarikan di Daerah Kubang Pasu. Tasik ini juga dikenali sebagai Darulaman Park merupakan salah satu mercu tanda terkenal di Jitra. Berdasarkan hasil temubual bersama En. Muhammad Hizwan (Maintenance Junior Executive) menyatakan bahawa Tasik Darulaman terletak kira-kira -kilometer dari Bandar Darul Aman, Jitra dan sangat terkenal di kalangan penduduk setempat untuk beriadah dan bersiar-siar. Tasik Darulaman diilhamkan dari idea-idea cemerlang bekas Perdana Menteri, Tun Dr. Mahathir Mohammad pada tahun 999 dan dibuka secara terbuka kepada orang ramai pada Julai 00 dan dahulunya kawasan ini dikenali sebagai Paya Putat oleh penduduk kampung di sekitar kawasan tersebut. Selain itu, Tasik Darulaman ini terletak berhampiran dengan pejabat Darulaman Golf and Country Club (DGCC). Pemaju hartanah tempatan iaitu Darulaman Realty Sdn. Bhd (DRSB) telah membangunkan Tasik Darulaman dan hanya sempat menguruskan kawasan ini selama satu tahun sahaja. Tasik Darulaman ini seterusnya telah diambil alih pengurusan oleh Jabatan Kerja Raya (JKR), negeri Kedah. Selepas itu, Darulaman Golf and Country Club, dan barulah BDB Land Sdn. Bhd, Jitra mengambil alih pengurusan Tasik Darulaman sehinggalah sekarang. Menurut Nur Musalli (Landscape Junior Executive), hasil daripada temubual menyatakan bahawa Tasik Darulaman meliputi kawasan tanah seluas 8 ekar dan tasik yang bersaiz seluas 6 ekar serta terdapatnya air pancut serta lokasinya yang strategik iaitu terletak di tepi Lebuhraya Utara-Selatan, yang dapat memudahkan orang ramai untuk singgah beriadah bersama keluarga dan rakan-rakan. Selain itu, Tasik Darulaman menjadi tumpuan orang ramai kerana ia terkenal dengan pelbagai aktiviti-aktiviti riadah seperti bersenam, berbasikal, kayak, ride buggy, pony ride serta terdapat pelbagai kemudahan elemen landskap yang disediakan seperti tandas, surau, astaka, taman permainan, kerusi/bangku, tong sampah, dan lain-lain. Oleh hal demikian, inilah antara faktor-faktor pemilihan Tasik Darulaman sebagai kawasan kajian. Dalam kajian ini kaedah soal selidik dilakukan kepada 80 orang responden yang terdiri daripada pengguna/pengunjung yang berkunjung ke Tasik Darulaman, dan temubual juga dilakukan kepada orang responden

62 6 yang terdiri daripada pihak pengurusan landskap Tasik Darulaman iaitu Muhammad Hizwan (Maintenance Junior Executive) dan Nur Musalli (Landscape Junior Executive) dari BDB Land Sdn. Bhd yang terlibat secara langsung dalam memberikan maklumat berkaitan latar belakang dan pengurusan Tasik Darulaman. Tasik Darulaman Rajah.: Lokasi kajian kes: Tasik Darulaman, Jitra, Kedah Rajah.: Pemandangan kawasan taman rekreasi Tasik Darulaman

63 6 Rajah.: Zon bagi setiap kawasan Rajah.: Kawasan pintu masuk dan papan tanda di Tasik Darulaman

64 6 Rajah.: Tasik dan sekitar kawasan Tasik Darulaman. Kerangka Kajian Kerangka kajian merupakan rangkaian yang dapat menggambarkan keseluruhan proses kerja dalam menjalankan kajian ini. Semua proses yang dilakukan adalah berdasarkan kerangka kajian ini. Dengan ini, ia telah melancarkan dan mempercepatkan lagi proses kajian. Kerangka kajian ini disusun mengikut turutan secara logikal berdasarkan tajuk kajian. Di mana urutan kerja bermula dengan merangka abstrak, pengenalan, latar belakang kajian, penyataan masalah, persoalan kajian, objektif kajian, skop kajian, kajian literatur, metodologi kajian, analisis data, cadangan dan kesimpulan.. Reka Bentuk Kajian Reka bentuk kajian ialah pelan tindakan yang memperlihatkan secara terperinci bagaimana sesuatu kajian itu dijalankan. Ia juga berfungsi sebagai panduan dalam membantu penyelidik dalam proses memungut, menganalisis dan membuat pentafsiran hasil daripada penyelidikan yang dijalankan. Reka bentuk penyelidikan juga menjadi model bagi

65 6 membolehkan penyelidik membuat inferens berkenaan pemboleh ubah yang dikaji (Alto Sax, 0). Menurut Kerlinger (970), menyatakan bahawa reka bentuk kajian merupakan satu tatacara pengolahan data yang dipungut berdasarkan perancangan khusus dan sistematik terhadap konsep pembentukan rangkaian hubungan antara pemboleh-pemboleh ubah yang terlibat dalam sesuatu kajian. Selain itu, menurut McMillan & Schumacher (98), menyatakan bahawa rekabentuk kajian merujuk kepada cara penyelidik mengendali kajian, dan prosedur atau teknik yang digunakan bagi menjawab soalan kajian. Tujuan reka bentuk kajian adalah untuk mengawal punca-punca bias yang boleh mengganggu dapatan (Kamarul Shukri, 0). Reka bentuk kajian yang dilakukan ini ialah dengan menggunakan kaedah campuran. Ia merupakan gabungan antara kaedah kualitatif dan kuantitatif dalam proses mengumpul data. Kaedah kualitatif iaitu merujuk kepada makna-makna, konsep-konsep, takrif-takrif, ciri-ciri, simbol-simbol, dan huraian-huraian tentang sesuatu manakala kaedah kuantitatif merujuk untuk kiraan dan ukuran tentang sesuatu. Gabungan yang dilakukan ini adalah bagi memperlihatkan keberhasilan dan seringkali dapat mendalami dengan baik pemahaman daripada prosedur kualitatif. Disamping itu, kajian yang dilakukan ini adalah satu daripada strategi kajian kualitatif yang mana bersesuaian untuk penyelidikan terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Dalam kaedah kualitatif yang dilakukan ini, sesi temubual dilakukan kepada pihak pengurusan landskap di BDB Land Sdn. Bhd, Jitra serta pengguna tasik tersebut untuk memperolehi data sokongan berkaitan latar belakang dan pengurusan Tasik Darulaman. Dalam menggunakan kaedah kualitatif turut dilakukan kaedah tinjauan ke kawasan tasik bagi melihat persekitaran kawasan tasik supaya maklumat mengenai elemen landskap dan pembinaannya dapat diperoleh serta melihat jumlah pengguna yang datang ke tasik tersebut. Kajian kualitatif adalah melibatkan kajian yang terperinci dalam usaha untuk mendapatkan informasi yang meluas bagi mencapai maksud idea dan isu yang berkaitan dalam penyediaan program yang akan datang (Rosnani, 0). Seterusnya, menerusi kaedah kuantitatif iaitu melalui pengagihan borang soal selidik kepada pengguna dan pengunjung supaya memperoleh data yang lebih terperinci. Pendekatan kuantitatif merupakan kajian yang dapat menghasilkan dapatan kajian yang

66 66 valid dan reliable. Hal ini demikian kerana penggunaan kaedah kuantitatif ini dapat membuktikan kesahihan yang kukuh dengan menggunakan angka iaitu hasil daripada analisis. Kaedah kuantitatif bertujuan untuk mengumpulkan maklumat daripada responden dalam kuantiti yang besar bagi mendapatkan kesimpulan bagi satu kumpulan yang besar tersebut. Oleh itu, daripada 0 orang populasi, sebanyak 9 sampel responden untuk borang soal selidik telah diedarkan kepada pengguna/pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra. Dengan menggunakan kedua-dua pendekatan tersebut, ia dapat menyokong antara satu sama lain dalam membantu kajian yang dijalankan ini serta dapat memahami dan menganalisis pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman tersebut.

67 67 FASA -Menentukan tajuk kajian -Penyataan masalah, persoalan kajian, objektif kajian, kepentingan kajian, skop kajian FASA Pengumpulan Data Data Primer Data Sekunder Kaedah Kualitatif dan Kaedah Kuantitatif Kajian Literatur -Maklumat dikumpul melalui kaedah pemerhatian, temubual, dan borang soal selidik -Bahan bercetak (Jurnal, buku, artikel, surat khabar) -Media elektronik (JLN, PBT) FASA Analisis Data FASA Kesimpulan dan Cadangan Rajah.: Carta Aliran Metodologi Kajian

68 68. Kaedah Pengumpulan Data Peringkat pengumpulan data juga sangat penting bagi mendapatkan pengumpulan data yang lebih tepat supaya memastikan sesuatu kajian yang dijalankan adalah berasas dan mempunyai bukti yang kukuh. Kedua-dua sumber telah digunakan bagi mengumpul data yang diperlukan dalam kajian ini. Selain itu, pengkaji juga menggunakan data-data yang diperoleh daripada rekod bertulis seperti jurnal, artikel, buku dan bahan rujukan lain. Maklumat yang diperolehi dikumpul bagi memudahkan proses menganalisis data dan sekaligus mencapai objektif kajian. Terdapat dua jenis data yang digunakan iaitu data primer dan data sekunder (Nordin, 0)... Data Primer Data primer adalah data yang diperolehi terus daripada sumber-sumber yang dikenalpasti. Data primer berbentuk subjek iaitu orang secara individu atau berkumpulan, pemerhatian dan sebagainya. Menurut Chua (006), menyatakan bahawa pengumpulan data primer terbahagi kepada dua kaedah iaitu kaedah kualitatif dan kuantitatif. Dalam kajian ini, data primer diperolehi melalui kaedah kualitatif iaitu menemubual responden yang terlibat serta melakukan pemerhatian di kawasan kajian. Seterusnya, kaedah kuantitatif iaitu menyediakan borang soal selidik kepada responden yang berkunjung ke Tasik Darulaman. Data primer merangkumi maklumat berkaitan dengan kajian iaitu pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman, dengan mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi, dan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman.

69 69... Instrumen Kajian Instrumen kajian merupakan satu alat yang digunakan oleh penyelidik ketika menjalankan sesuatu penyelidikan. Instrumen kajian digunakan sebagai asas bagi memperoleh data sepertimana yang dikehendaki oleh penyelidik untuk mencapai objektif kajian. Kaedah yang digunakan oleh pengkaji ialah pemerhatian, kaedah temubual dan kaedah soal selidik. Mengikut penentuan saiz sampel Krejcie dan Morgan (970), sebanyak 0 orang responden yang akan dipilih secara rawak dan mendapat sampel responden adalah 9 orang yang terlibat dalam kajian ini. Pemilihan sebanyak 9 responden dilakukan adalah diyakini dapat mewakili jumlah keseluruhan populasi pengunjung Tasik Darulaman tersebut. Pemilihan 9 responden juga adalah kerana ia dapat memudahkan kerja bagi menganalisa data bagi mendapatkan maklumat yang mudah dan tepat. Seterusnya, instrumen yang digunakan untuk memperoleh data terbahagi kepada dua iaitu kuantitatif dan kualitatif. Kuantitatif dijalankan melalui borang soal selidik dan kualitatif dijalankan melalui temubual dan pemerhatian untuk memperoleh data yang lebih tepat (Nor Fadzleen, 0). i) Kaedah Pemerhatian Kaedah yang dilakukan dalam kajian ini adalah melalui pemerhatian. Kaedah pemerhatian adalah kaedah tinjauan ke lokasi kajian serta kaedah pengumpulan data tanpa melibatkan komunikasi secara langsung dengan responden tersebut. Melalui cara ini, pengkaji dapat melihat sendiri keadaan persekitaran tasik tersebut dan tingkah laku responden akan direkodkan bagi mengetahui berkaitan pembinaan landskap di tasik tersebut. Kaedah yang dilakukan ini dapat memberikan satu gambaran yang lengkap dan tepat mengenai keseluruhan yang dikaji, contohnya pemerhatian ke atas tingkah laku, mimik muka, isyarat badan, cara duduk dan lain-lain akan dapat mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada, dan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap sama ada berpuas hati atau sebaliknya di Tasik Darulaman (Kamarul Shukri, 0).

70 70 ii) Temubual Kaedah kualitatif adalah pengumpulan data maklumat, analisis dan tafsiran data penyelidikan yang komprehensif bagi mendapatkan maklumat tentang sesuatu kajian untuk mencapai objektif tertentu. Temubual adalah satu kaedah kajian yang amat penting kerana ia membantu pengkaji meneroka dan mendapatkan maklumat kajian secara mendalam. Seringkali dalam kajian, terdapat banyak maklumat yang tidak dapat diperolehi melalui kaedah pemerhatian, dokumentasi ataupun catatan diari seseorang. Oleh itu, perlunya berhubung melakukan hubungan face-to-face atau bersua muka secara terus menerus dengan responden untuk mendapatkan maklumat secara langsung (Nordin, 0). Oleh hal yang demikian, pemilihan temubual kerana ianya bersesuaian untuk digunakan bagi mencapai objektif kajian. Temubual ini akan ditujukan kepada pihak pengurusan Tasik Darulaman bagi mengetahui lebih lanjut mengenai pembinaan landskap di lokasi kajian tersebut. Pihak pengurusan yang terlibat dalam temubual adalah pihak pengurusan tasik di BDB Land Sdn. Bhd iaitu Muhammad Hizwan Rosli (Maintenance Junior Executive), dan Nur Musalli Ramli (Landscape Junior Executive). Soalan temubual telah digunakan dalam kajian ini untuk menjawab berkaitan maklumat umum latar belakang dan pengurusan taman rekreasi Tasik Darulaman. Terdapat beberapa bahagian dalam borang temubual yang telah ditetapkan oleh penyelidik dalam jadual seperti dalam jadual di bawah: Jadual.: Bahagian di dalam borang temubual BAHAGIAN PERKARA Bahagian A Latar belakang responden Bahagian B Latar belakang serta pengurusan taman rekreasi Tasik Darulaman

71 7 Bahagian A telah menekankan latar belakang responden yang terlibat dalam kajian ini yang merangkumi umur, jantina, bangsa, status bagi mengenalpasti responden serta pengurusan taman rekreasi yang berkaitan dengan kajian. Bagi bahagian B adalah merupakan soalan berkaitan dengan latarbelakang serta pengurusan Tasik Darulaman. iii) Borang Soal Selidik Menurut Sabitha Marican (006) menyatakan bahawa borang soal selidik ialah satu set soalan atau item dalam bentuk tulisan. Ia merupakan satu alat yang dibentuk secara khusus bagi mengumpul maklumat untuk tujuan analisis yang dapat menjawab persoalan kajian. Penggunaan borang selidik dapat meningkatkan ketepatan dan kebenaran maklum balas yang diberikan oleh responden kerana ia tidak dipengaruhi oleh gerak laku pengkaji. Borang soal selidik akan diedarkan kepada responden yang terdiri daripada pengguna tiga kategori berbeza iaitu kategori pengunjung kanak-kanak, kategori pengunjung remaja atau dewasa, dan kategori pengunjung warga tua. Antara kandungan di dalam borang soal selidik adalah: Jadual.: Bahagian di dalam borang soal selidik BAHAGIAN PERKARA Bahagian A Latar belakang responden Bahagian B Kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman Bahagian C Persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman Bahagian D Pengurusan kemudahan elemen landskap Bahagian E Penyediaan kemudahan elemen landskap Bahagian F Cadangan dan komen

72 7 Bahagian A telah menekankan latar belakang responden yang terlibat dalam kajian ini yang merangkumi umur, jantina, bangsa, pekerjaan, jumlah kekerapan berkunjung ke tasik dan perkara yang berkaitan dengan kajian. Seterusnya, bagi bahagian B adalah merupakan soalan berkaitan dengan kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman. Bahagian C pula merupakan soalan berkaitan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman, manakala bahagian D ialah berkaitan pengurusan kemudahan elemen landskap, serta bahagian E ialah berkaitan dengan penyediaan kemudahan elemen landskap. Bagi bahagian C ia merupakan persepsi pengguna yang dapat dibahagikan kepada dua bahagian iaitu bahagian D (pengurusan kemudahan elemen landskap), dan bahagian E (penyediaan kemudahan elemen landskap). Akhir sekali, Bahagian F iaitu cadangan dan komen... Data Sekunder Dalam kajian ini juga turut menggunakan data sekunder yang merupakan data tersedia ada yang berkaitan dengan kajian yang dilakukan ini. Data ini didapati daripada pelbagai sumber seperti buku, tesis, jurnal, artikel, surat khabar, laman web dan lain-lain. Melalui data sekunder yang digunakan, pelbagai isu, permasalahan, kepentingan boleh didapati untuk dijadikan rujukan dalam kajian yang dilakukan ini. Data sekunder ini juga merangkumi teori-teori yang berkaitan dengan tajuk kajian. Data-data sekunder adalah penting bagi mengukuhkan kesahihan data-data primer. Perolehan sumber daripada data sekunder telah lebih menguatkan lagi kajian ini. Data sekunder juga mempunyai faktafakta yang tepat di samping kajian-kajian yang telah dibuat oleh penyelidik yang lepas..6 Pensampelan Teori pensampelan merupakan cabang matematik yang memberikan satu cara untuk penyelidik mendapatkan sampel yang mempunyai ciri-ciri kewakilan, agar hasil kajian dari

73 7 sampel boleh dianalisis secara statistik. Satu pensampelan pengunjung akan mewakili sesebuah populasi yang merangkumi kategori tertentu (Sabitha Marican, 006)..6. Responden Kajian Responden kajian adalah kumpulan sasaran iaitu pengguna taman rekreasi Tasik Darulaman yang terdiri daripada pengunjung, dan penduduk di kawasan Jitra, Kedah. Menurut jadual penentuan saiz sample Krejcie & Morgan (970), jangkaan bagi saiz populasi dipilih untuk menjawab soalan soal selidik adalah penduduk di kawasan Jitra, Kedah iaitu 0 orang dan mendapat sampel responden adalah 9 orang. Kaedah borang soal selidik ini dijalankan bagi mencapai dua objektif iaitu kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna, dan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Selain itu, bagi kaedah temubual akan dilakukan kepada pihak pengurusan Tasik Darulaman di BDB Land Sdn. Bhd bagi mendapatkan maklumat berkaitan latar belakang dan pengurusan taman rekreasi Tasik Darulaman..6. Populasi Populasi kajian meliputi kawasan sekitar Jitra, Kedah. Jangkaan bagi saiz populasi dipilih untuk menjawab soalan soal selidik adalah penduduk di kawasan Jitra, Kedah iaitu 0 orang dan mendapat sampel responden adalah 9 orang. Responden yang dipilih ini akan menjawab soalan berkaitan objektif kajian. Dengan menggunakan jadual dari Krejcie dan Morgan (970), bilangan reponden yang diambil dari bilangan keseluruhannya dapat dilihat. Jadual ini adalah untuk menyokong bilangan responden yang ingin dikaji.

74 7 Jadual.: Jadual Penentuan Saiz Sampel Krejcie & Morgan (970) 0 9 *Sumber: Krejcie & Morgan (970) Jadual. adalah penerangan mengenai responden yang terlibat berdasarkan kaedah campuran sebagai kaedah yang digunakan berdasarkan objektif yang telah ditetapkan. Bilangan yang diambil bagi populasi penduduk di Jitra, Kedah adalah 0 orang, maka 9 responden akan dipilih bagi menjawab kedua-dua objektif tersebut.

75 7.7 Analisis Data Di dalam peringkat ini, semua data yang telah diambil secara langsung atau tidak langsung telah dikumpulkan dan dianalisis. Semua data yang diperolehi telah diproses dan seterusnya dianalisis. Ia bertujuan untuk memberikan gambaran secara keseluruhan mengenai apa yang dikaji. Hasil daripada analisis ini telah digunakan di peringkat kesimpulan kajian bagi menentukan hasilnya. Untuk memastikan keputusan yang dapat difahami, ia dibantu dengan jadual, carta pai, graf dan sebagainya. Seterusnya, analisis telah dibuat laporan dan dirumuskan hasilnya. Hasil daripada kajian ini, bertujuan untuk mendapatkan jawapan daripada persoalan asal iaitu kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna, dan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman..8 Alat Pengukuran Ordinal Jenis tahap pengukuran dalam kajian ini ialah menggunakan pengukuran ordinal. Pengukuran ialah memberikan nombor mengikut sesuatu peraturan. Dalam pengukuran ordinal, boring soal selidik akan digunakan iaitu melalui penggunaan skala pengkadaran atau likert. Skala ini meminta responden memberikan jawapan terhadap pertanyaan yang diberikan mengikut skala berikut: Jadual.: Skala likert Sangat Tidak Tidak Setuju Tidak Pasti Setuju Sangat Setuju Setuju Kajian ini menggunakan borang soal selidik yang diedarkan kepada responden bagi mendapatkan maklum balas terhadap Tasik Darulaman. Jawapan responden yang diberikan

76 76 dapat dikelompokkan dalam kategori sangat tidak setuju, tidak setuju, tidak pasti, setuju, dan sangat setuju. Setelah menganalisis butiran tersebut, skor keseluruhan akan menunjukkan skor bagi subjek. Dengan menggunakan analisis faktor, beberapa skor dalam dalam sub skala akan didapati. Melalui pendekatan kaedah likert ini, analisis butiran dibuat dengan tujuan bagi mendaptkan butiran yang manakah menjadi perbezaan di antara subjek tersebut. Antara kelebihan menggunakan skala likert adalah dapat memudahkan dalam proses membuat keputusan mengenai persepsi serta pandangan pengunjung terhadap Tasik Darulaman tersebut, jawapan yang diberikan oleh responden dalam skala likert ini juga dapat memberi keterangan yang lebih nyata atau tegas tentang pandangan atau persepsi responden tentang isu yang dipersoalkan. Selain itu, melalui penggunaan skala likert juga akan dapat memperlihatkan banyak maklum balas pilihan pengunjung terhadap elemen landskap di kawasan kajian..9 Jangkaan Hasil Kajian Hasil kajian diperolehi dari kajian ini ialah berkaitan pembinaan landskap di kawasan taman rekreasi dimana landskap adalah komponen penting dalam meningkatkan kesejahteraan bandar kerana ia menyediakan infrastruktur hijau dan mampan sebagai teras penghijauan bandar serta untuk membangunkan akses-akses taman termasuk dari segi penyelenggaraan dan pengekalan kawasan hijau. Seterusnya, hasil kajian yang dijangka untuk mencapai objektif adalah untuk mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap taman rekreasi kepada pengguna. Selain itu, untuk mengenalpasti persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap taman rekreasi di Tasik Darulaman. Hal ini demikian kerana, landskap di sesuatu kawasan sangat penting bagi menjamin kesejahteraan pengguna.

77 77.0 Rumusan Metodologi kajian merupakan satu maklumat berkenaan kajian yang dijalankan bagi mendapatkan maklumat dan merupakan komponen penting dalam kajian ini kerana menerangkan secara terperinci tentang rekabentuk kajian, proses penyelidikan awal, instrumen, bahan, prosedur dan kaedah pengumpulan data yang digunakan dalam penyelidikan. Kaedah yang telah dijalankan adalah dengan menemubual responden yang terdiri daripada pihak pengurusan yang terlibat secara langsung dalam pelaksaan pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman untuk mendapatkan data yang lebih mendalam. Kaedah untuk menganalisis data yang dikumpul menggunakan analisis kandungan. Oleh itu, daripada kaedah pengumpulan data melalui kaedah temubual dapat menganalisis data yang dapat membuktikan kajian yang dijalankan serta tercapainya objektif kajian.

78 78 BAB ANALISIS DATA KAJIAN. Pengenalan Bab ini membincangkan berkaitan dengan analisis data yang telah diperolehi daripada responden kajian. Data yang telah diperolehi daripada responden kajian akan digunakan bagi mencapai kesemua objektif dalam kajian ini. Kaedah kajian yang telah digunakan dalam kajian ini adalah kaedah kajian berdasarkan soal selidik kepada pengguna dan pengunjung di sekitar Tasik Darulaman, Jitra. Kaedah ini dilakukan bagi memenuhi objektif kajian iaitu kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna, dan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Justeru itu, menganalisis data adalah bahagian yang paling penting dalam menjayakan kajian ini kerana gambaran sebenar kajian akan diperolehi melalui penganalisian data. Setiap data yang diperolehi akan dihuraikan dengan lebih lanjut kerana data yang diperolehi adalah sangat berharga kepada penyumbangan objektif kajian yang dijalankan. Data-data yang telah diperolehi daripada responden kajian ini akan dianalisis dengan menggunakan kaedah yang sesuai iaitu perisian Statistical Package for Social Sciences (SPSS). Borang soal selidik kajian dibina bagi memudahkan objektif kajian dicapai, ianya dirangka berdasarkan kepada kajian literatur berdasarkan teori yang berkaitan di dalam Bab sebelum ini.

79 79. Pengumpulan Data Soal Selidik Kaedah pengumpulan data bagi kajian ini adalah melalui borang soal selidik. Borang soal selidik ini mempunyai 6 bahagian iaitu bahagian A, B, C, D, E, dan F. Bahagian A adalah berkaitan dengan latar belakang responden. Manakala bahagian B berkaitan dengan kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman. Bahagian C pula berkaitan dengan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Seterusnya, bahagian D berkaitan dengan pengurusan kemudahan elemen landskap, serta bahagian E berkaitan dengan penyediaan kemudahan elemen landskap. Bahagian D dan E ini termasuk dari segi persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap tersebut. Akhir sekali, bahagian F adalah berkaitan dengan cadangan dan komen daripada pengguna/pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman. Daripada jumlah populasi sebanyak 0 orang, sebanyak 9 borang soal selidik telah diedarkan kepada pengguna/pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra. Namun hanya 80 orang responden sahaja yang menjawab borang soal selidik tersebut dan selebihnya kurang memberikan kerjasama seperti yang diharapkan. Kaedah pengedaran borang soal selidik ini adalah secara bersemuka. Menurut Krejie & Morgan (970), sesuatu kajian itu memerlukan peratusan maklum balas yang diterima minimum sebanyak 0% daripada jumlah sampel yang dipakai. Berdasarkan peratusan maklum yang diterima bagi kajian ini, jumlah maklum balas yang diterima adalah melebihi daripada jumlah peratusan minimum yang ditetapkan iaitu sebanyak 86.96%. Oleh itu, kajian ini wajar diteruskan dengan menggunakan data yang telah diperolehi daripada responden kajian. Keputusan borang soal selidik ini akan dipaparkan dalam bentuk jadual dengan menggunakan perisian Statistical Package for Social Sciences (SPSS) bagi memudahkan pengolahan analisis ini.

80 80 Jadual.: Peratusan Maklumbalas Responden yang Terlibat (Krejcie & Morgan, 970) Perkara Populasi Sampel Responden Hasil Dapatan Peratusan (%) Jumlah borang soal selidik kepada pengguna/pengunjung % *Sumber: Krejcie & Morgan (970). Analisis Data Setelah pengedaran borang soal selidik selesai dijalankan kepada responden yang terlibat dan memberi maklum balas dengan menjawab soal selidik yang diedarkan. Sebanyak 9 set yang diedarkan bagi membolehkan penyelidik menganalisis data bagi mencapai objektif iaitu mngenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna, dan mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Namun hanya 80 orang responden sahaja yang menjawab borang soal selidik tersebut dan selebihnya kurang memberikan kerjasama seperti yang diharapkan. Kaedah pengedaran borang soal selidik ini adalah secara bersemuka. Bagi memudahkan analisis kajian terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi, bahagian ini akan menggunakan kaedah purata min yang mewakili tahap persetujuan responden terhadap penyataan-penyataan yang terdapat di dalam borang soal selidik yang telah diedarkan. Pengiraan nilai purata min adalah dengan menggunakan perisian Statistical Package for Social Sciences (SPSS). Berdasarkan borang soal selidik yang telah diagihkan, borang ini merangkumi skala yang menyatakan tahap persetujuan responden terhadap setiap kenyataan yang telah dikemukakan.

81 8 Jadual.: Skala Likert Bahagian B, C dan D Aras Persetujuan Skala Sangat Tidak Setuju Tidak Setuju Tidak Pasti Setuju Sangat Setuju *Sumber: Majid & McCaffer (997) Manakala bagi setiap data yang telah diperolehi dinilai dengan menggunakan purata indeks bagi setiap penyataan. Keputusan nilai min yang tertinggi menunjukkan kekerapan persetujuan responden terhadap penyataan yang telah diberikan. Jadual. menunjukkan pengelasan tahap persetujuan responden berdasarkan nilai skor min dengan merujuk kepada Majid & McCaffer (997). Jadual.: Tahap Pengelasan Min (Majid & McCaffer, 997) Kekerapan Purata Indeks = Sangat Setuju.0 Purata Indeks <.00 = Setuju.0 Purata Indeks <.0 = Tidak Pasti.0 Purata Indeks <.0 = Tidak Setuju.0 Purata Indeks <.0 = Sangat Tidak Setuju 0.00 Purata Indeks <.0 *Sumber: Majid & McCaffer (997)

82 8. Maklumat Latar Belakang Responden Pada bahagian ini adalah berkaitan dengan ciri-ciri latar belakang terpilih responden. Latar belakang responden dinilai daripada aspek jantina, umur, bangsa, status perkahwinan, kategori pekerjaan, waktu berkunjung ke Tasik Darulaman, dan kekerapan berkunjung ke Tasik Darulaman. Pemilihan responden adalah secara rawak, daripada populasi pengguna/ pengunjung tasik tersebut, daripada 0 orang populasi, sebanyak 9 sampel dan responden untuk borang soal selidik telah diedarkan kepada pengguna/pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman. Namun hanya 80 orang responden sahaja yang menjawab borang soal selidik kerana selebihnya kurang memberikan kerjasama yang diharapkan. Jadual.: Ringkasan Analisis Maklumat Latar Belakang Responden Perkara Bilangan Maklum Balas Responden Peratusan (%) 6. Umur i. tahun & kebawah ii. - tahun iii. 6- tahun iv. 6- tahun v. 6 tahun dan keatas Bangsa i. Melayu ii. Cina iii. India iv. Lain-lain i. ii. Status Perkahwinan Bujang Berkahwin Kategori Pekerjaan i. Sektor awam ii. Sektor swasta iii. Pelajar iv. Suri rumah v. Pesara i. ii. Jantina Lelaki Perempuan

83 8 6. Daerah Asal Pengunjung/ Pengguna i. Kota Setar ii. Kubang Pasu iii. Kuala Muda iv. Kulim v. Baling vi. Yan vii. Sik viii. Pendang x. Lain-lain Waktu Berkunjung ke Tasik Darulaman i. Pagi ii. Tengahari iii. Petang iv. Malam Kekerapan Berkunjung ke Tasik Darulaman i. - kali seminggu ii. - kali seminggu iii. Lebih kali seminggu iv. - kali sebulan v. - kali sebulan vi. Lebih kali sebulan *Jumlah keseluruhan responden = 80 orang (00%) Jadual. menunjukkan ringkasan analisis data bagi latar belakang responden yang terlibat berkaitan maklum balas borang soal selidik yang telah diedarkan kepada pengguna/ pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra bagi mencapai objektif kajian. Hasil daripada pengagihan set borang soal selidik tersebut, sebanyak 80 orang responden telah memberi maklum balas. Berdasarkan jumlah keseluruhan responden tersebut, majoriti bagi jantina responden adalah berpihak kepada perempuan iaitu seramai orang dengan jumlah peratusan sebanyak %, manakala selebihnya adalah responden lelaki seramai 6 orang dengan jumlah peratusan sebanyak %. Seterusnya, majoriti bagi umur responden adalah responden berumur hingga tahun iaitu seramai 7 orang (.7%), manakala jumlah kedua tertinggi responden berumur 6 hingga tahun iaitu seramai 9 orang (.7%). Hasil daripada data yang didapati juga, majoriti bagi bangsa responden adalah Melayu iaitu seramai orang (6.7%), manakala jumlah kedua tertinggi adalah bangsa Cina iaitu orang (6.%),

84 8 dan selebihnya berbangsa India dan lain-lain. Selain itu, status perkahwinan responden bagi bujang adalah seramai 9 orang (6.%), manakala berkahwin seramai orang (8.7%). Hasil daripada data yang diperolehi bagi peratusan kategori pekerjaan, pelajar adalah golongan yang paling ramai berkunjung ke Tasik Darulaman iaitu seramai 8 orang bersamaan 7.%, diikuti pengunjung pekerjaan swasta seramai 8 orang bersamaan.%. Manakala yang paling sedikit berkunjung adalah pesara iaitu orang bersamaan %. Kajian yang dilakukan ini adalah banyak ditumpukan mengenai responden yang berasal dari dalam daerah negeri Kedah, dan bagi responden yang datang daripada negeri lain selain Kedah dinyatakan lain-lain. Data tersebut dapat dilihat bagi responden yang berasal daripada daerah kubang Pasu mencatatkan bilangan pengguna/pengunjung yang tertinggi iaitu seramai 7 orang bersamaan 8.7%, manakala kedua tertinggi adalah daerah Kota Setar iaitu seramai orang bersamaan 7.%, dan lain-lain daerah seramai orang bersamaan %. Selain itu, data menunjukkan jumlah peratusan bagi waktu berkunjung responden ke Tasik Darulaman yang majoriti adalah pada waktu petang iaitu seramai orang bersamaan.7%, manakala kedua tertinggi adalah pada waktu pagi iaitu seramai 9 orang bersamaan 6.%. Disamping itu, majoriti jumlah peratusan bagi kekerapan pengunjung berkunjung ke Tasik Darulaman adalah lebih daripada kali sebulan iaitu seramai 8 orang bersamaan %, manakala kedua tertinggi adalah hingga bulan iaitu seramai 0 orang bersamaan %, dan selebihnya yang paling rendah adalah pada waktu tengahari.

85 8.. Analisis Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna di Taman Rekreasi Tasik Darulaman. Pada Bahagian B set borang soal selidik, terdapat 7 elemen soalan yang berkaitan dengan objektif pertama dengan merujuk kajian literatur sebelum ini berkenaan pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Jadual.: Analisis Skor Min Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna Di Taman Rekreasi Tasik Darulaman Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna BR Minimum Maksimum Nilai Min Tahap Keindahan landskap dapat mengurangkan tekanan kepada manusia. 80. Setuju. Elemen landskap dapat menggalakkan rasa kesejahteraan Setuju. Landskap dapat ketenangan. 80. Setuju. Tumbuh-tumbuhan menawarkan keselesaan psikologi Setuju 80. Setuju 80.6 Setuju 80.6 Setuju memberikan Tumbuh-tumbuhan dapat merehatkan tubuh badan pengguna dan menyegarkan minda. Landskap lembut seperti pokok tunjang, tumbuhan menjalar, rerumput, pokok bunga, tasik dan air pancut memberikan agen penyejuk di kawasan sekitar. Taman rekreasi ini menyediakan pelbagai aktiviti dan kemudahan landskap kejur untuk beriadah. Petunjuk: BR= Bilangan Responden

86 86 Jadual. menunjukkan analisis yang dilakukan terhadap kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman. Setelah dianalisis dengan lebih lanjut terdapat satu tahap dari segi kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna yang telah dikenalpasti iaitu kategori setuju dengan purata indeks.0 hingga.0. Secara keseluruhan terdapat 7 elemen yang telah disetujui oleh responden berdasarkan kepentingan pembinaan landskap yang telah dinyatakan. Kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna yang utama ialah mengurangkan tekanan kepada pengguna di Tasik Darulaman dengan catatan purata min sebanyak.. Hal ini demikian kerana, kawasan rekreasi yang mempunyai landskap yang menarik dapat menyegarkan minda yang mungkin kusut dan bercelaru akibat daripada tekanan bekerja dan masalah-masalah yang lain. Aktiviti rekreasi juga mampu meningkatkan mutu pembangunan fizikal dan mental seseorang individu sambil menikmati keindahan landskap di taman rekreasi. Keadaan ini juga dapat menjaga kesihatan serta meningkatkan metabolisme tubuh badan manusia. Kewujudan landskap tumbuh-tumbuhan dapat mengurangkan tekanan dan kebimbangan. Satu penjelasan untuk ini adalah alam menyediakan penangguhan daripada usaha berterusan untuk menapis rangsangan bersaing dalam kehidupan kita yang sibuk. Keadaan ini secara tidak langsung, dapat mengurangkan keletihan mental dan menyegarkan minda kepada sesiapa yang melihat. Seterusnya, elemen kedua yang tertinggi ialah elemen landskap dapat menggalakkan rasa kesejahteraan telah dipersetujui oleh responden dengan catatan purata min sebanyak.6. Hasil keputusan menunjukkan bahawa keadaan yang membawa kepada psikologi, fisiologi dan tingkah laku faedah yang bernilai, seperti kebimbangan dikurangkan, kesedihan, dan perasaan negatif yang lain, tekanan darah rendah dan berfungsi sebagai ubat untuk bertambah baik. Ini adalah kerana ia mempunyai tumbuhtumbuhan sebenar yang bersifat hijau, bunga, dan mungkin satu elemen air yang tenang. Selain itu, terdapat dua elemen yang sama bagi catatan purata min pada tahap paling rendah ialah elemen landskap lembut seperti pokok tunjang, tumbuhan menjalar, rerumput, pokok bunga, tasik dan air pancut memberikan agen penyejuk di kawasan sekitar, dan elemen taman rekreasi ini menyediakan pelbagai aktiviti dan kemudahan landskap kejur untuk beriadah masing-masing dengan catatan purata min.6. Secara keseluruhan,

87 87 majoriti pengguna bersetuju bahawa pembinaan landskap di Tasik Darulaman dapat memberikan kepentingan kepada penduduk di sekitarnya. Kajian ini selari dengan kajian yang dijalankan oleh Rosnani (0) bahawa kawasan rekreasi yang mempunyai banyak kepentingan dengan adanya landskap tumbuhtumbuhan kerana dapat menyegarkan minda. Sebagai contoh, di Tasik Darulaman bagi penyelenggaraan landskap lembut tumbuh-tumbuhan dilakukan secara harian dan berkala, ia dijaga seperti pemotongan rumput, membaja pokok bunga, dan menggantikan pokokpokok yang telah rosak. Rajah.: Tumbuh-tumbuhan yang ditanam di sekitar Tasik Darulaman

88 88.. Analisis Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap di Taman Rekreasi Tasik Darulaman. Pada Bahagian C set borang soal selidik, terdapat 6 elemen soalan yang berkaitan dengan objektif kedua dengan merujuk kajian literatur sebelum ini berkenaan pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Jadual.6: Analisis Skor Min Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap di Taman Rekreasi Tasik Darulaman. Persepsi Pengguna Pembinaan Landskap BR Minimum Maksimum Nilai Min Tahap Terdapat pelbagai program dan pertandingan dijalankan di sekitar kawasan tasik. 80. Setuju. Terdapat pelbagai aktiviti beriadah. 80. Setuju. Tasik Darulaman menyediakan pelbagai kemudahan landskap untuk beriadah. Pelbagai rekabentuk landskap yang dibina Setuju 80.8 Setuju Setuju 80.6 Setuju Terhadap Kawasan taman rekreasi kurang bersih dan selesa. Sistem pengurusan dan penyelenggaraan kemudahan landskap berada dalam keadaan yang kurang baik. Petunjuk: BR= Bilangan Responden Jadual.6 merupakan analisis yang dilakukan berkaitan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Setelah dianalisis dengan lebih lanjut terdapat satu tahap dari segi kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna yang telah dikenalpasti iaitu kategori setuju dengan purata indeks.0 hingga.0. Secara

89 89 keseluruhan terdapat 6 elemen yang telah disetujui oleh responden berdasarkan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di Tasik Darulaman. Elemen pertama mencatatkan purata min pada tahap paling tinggi sebanyak. ialah pelbagai program dan pertandingan dijalankan di sekitar kawasan tasik. Terdapat pelbagai program dijalankan di kawasan sekitar tasik antaranya ialah seperti sambutan hari keluarga dari jabatan kerajaan atau swasta, majlis perkahwinan, sambutan perayaan, pesta air, bot berhias, sukan larian, aktiviti kayuh tasik, sambutan Citrawarna dan banyak lagi. Tasik Darulaman juga menjadi tempat berlangsungnya pertandingan memancing yang dianjurkan oleh pelbagai pihak serta aktiviti kebudayaan. Tasik Darulaman menjadi tempat riadah serta dikunjungi ramai kerana lokasinya yang strategik iaitu terletak di tepi Lebuhraya Utara-Selatan. Keadaan ini dapat mengeratkan lagi hubungan antara satu sama lain antara pengguna kerana terdapatnya pelbagai aktiviti yang dijalankan yang disebabkan pembinaan landskap di sekitar kawasan tasik yang memainkan peranan penting disamping dapat menyumbang kepada kesejahteraan masyarakat setempat. Seterusnya, diikuti dengan nilai kedua tertinggi dengan catatan purata min sebanyak. ialah terdapat pelbagai aktiviti beriadah. Tasik Darulaman ini sesuai dikunjungi untuk tujuan beriadah kerana menyediakan pelbagai aktiviti kayak, paddle boat, buggy ride, pony ride, serta padang futsal dan lain-lain. Dengan adanya tasik pengguna boleh menikmati permainan-permainan air seperti basikal air, kayak, menaiki sampan, dan terdapat aktiviti memancing. Seterusnya, di Tasik Darulaman juga disediakan buggy jeep yang boleh disewa dengan kadar RM 0.00 bagi pengunjung bersiar-siar mengelilingi kawasan tasik bersama keluarga dan rakan-rakan. Bagi penggemar aktiviti bersenam, tasik tersebut menyediakan trek bersenam (jogging) sepanjang lebih kurang tiga kilometer mengelilingi tasik yang dikelilingi pohon-pohon yang menghijau dan udara yang nyaman. Di samping itu, elemen yang berada pada tahap paling rendah bagi kategori setuju ialah sistem pengurusan dan penyelenggaraan kemudahan landskap berada dalam keadaan yang kurang baik dengan catatan min.6. Pihak pengurusan taman rekreasi perlu memastikan susun atur ruang landskap yang mengutamakan keselesaan serta memelihara kawasan rekreasi dengan menjaga dan memastikannya berada dalam keadaan yang sentiasa baik. Kualiti alam sekitar menjadi asas penawaran aktiviti rekreasi yang boleh dijaga

90 90 menerusi sistem pengurusan yang berkesan. Sistem pengurusan yang berkesan ini boleh dilaksanakan melalui penekanan terhadap pendidikan pengunjung mengenai alam sekitar, melalui penyediaan kemudahan dan peralatan yang mengutamakan kesejahteraan alam sekitar serta kerjasama daripada pelbagai pihak. Seterusnya, memastikan tahap penyelenggaraan iaitu melaksanakan kerja-kerja pembersihan kawasan rekreasi dan memastikan binaan struktur landskap dalam keadaan stabil, boleh digunakan, tidak berlaku kerosakan yang boleh mendatangkan bahaya dan mengancam keselamatan pengguna taman. Oleh hal demikian, majoriti responden di taman rekreasi Tasik Darulaman memberi maklum balas bersetuju dengan elemen persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap tersebut kerana ia dapat mendatangkan faedah kepada pengguna. Rajah.: Buggy ride dan pertandingan memancing di Tasik Darulaman

91 9.. Analisis Pengurusan Kemudahan Elemen Landskap Pada Bahagian D set borang soal selidik, terdapat elemen soalan yang berkaitan dengan persepsi pengguna dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap dengan merujuk kajian literatur sebelum ini berkenaan pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat/pandangan pengguna, dan data sokongan bagi elemen-elemen pada Bahagian C. Jadual.7: Analisis Skor Min Pengurusan Kemudahan Elemen Landskap Pengurusan Kemudahan Elemen Landskap Bilangan kerusi/bangku tidak mencukupi dan mengalami kerosakan. Tumbuh-tumbuhan seperti rumput dan pokok-pokok hiasan di tanam, dijaga dan diselenggara oleh pihak pengurusan. Kepelbagaian tumbuh-tumbuhan, pokok bunga dan memastikan tidak ada tumbuh-tumbuhan yang beracun serta berduri yang membahayakan pengguna. Elemen landskap bagi persiaran pejalan kaki (jogging track) selamat digunakan. Penyediaan tong sampah yang mencukupi. Taman permainan yang rosak telah diselenggara oleh pihak pengurusan. BR Minimum Maksimum Nilai Min Tahap Setuju 80.8 Tidak Pasti Tidak Pasti Setuju Setuju Setuju

92 9 7. Peralatan bersenam dan peralatan sukan air yang mencukupi serta selamat digunakan Tidak Pasti 8. Terdapat kerosakan pada lampu taman dan papan tanda awam. 80. Tidak Pasti 9. Tahap kebersihan surau selesa kepada pengguna Tidak Pasti 0. Anda berpuas hati dengan tahap kebersihan tandas awam yang terdapat di Tasik Darulaman Tidak Pasti. Keadaan tasik dan pancutan air dalam keadaan yang baik Tidak Pasti Petunjuk: BR= Bilangan Responden Jadual.7 menjelaskan tentang persepsi pengguna dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap yang disediakan oleh pihak pengurusan. Setelah data analisis dengan lebih lanjut terdapat dua tahap yang telah dikenalpasti iaitu kategori setuju dengan purata indeks.0 hingga.0, manakala kategori tidak pasti dengan purata indeks.0 hingga.0. Secara keseluruhan terdapat elemen yang telah disetujui, dan 7 elemen yang tidak dipastikan oleh responden berdasarkan persepsi pengguna dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap yang telah dinyatakan. Elemen pertama yang mencatat purata min yang paling tinggi ialah pengurusan bagi bilangan kerusi/bangku tidak mencukupi dan mengalami kerosakan sebanyak.86 yang disetujui oleh responden. Hal ini demikian kerana bilangan pengguna/pengunjung yang terlalu ramai sehingga bilangan kerusi/bangku untuk bersantai tidak mencukupi serta berlaku kerosakan. Hal ini menunjukkan bahawa pihak pengurusan masih lemah dari segi penyediaan elemen landskap ini dan langkah-langkah penyelenggaraan dan penambahbaikan perlu sentiasa dilakukan bagi menarik lebih ramai lagi bilangan pengunjung ke Tasik Darulaman. Seterusnya, elemen yang mencatat purata min terendah bagi kategori bersetuju sebanyak. ialah pengurusan landskap bagi persiaran pejalan kaki (jogging track) selamat digunakan. Persiaran pejalan kaki (jogging track) dibina sepanjang lebih kurang kilometer mengelilingi tasik dikelilingi pohon-pohon yang menghijau dan udara yang nyaman. Ini menggambarkan bahawa pengurusan yang dilakukan adalah memenuhi

93 9 kehendak pengguna, dan selesa dengan kemudahan tersebut untuk beriadah pada setiap waktu seperti bersenam, bersiar-siar dan sebagainya. Di samping itu, pengguna boleh menggunakan persiaran pejalan kaki bagi menikmati keindahan landskap di sekeliling kawasan Tasik Darulaman. Walaupun elemen bagi persiaran pejalan kaki ini memuaskan hati pengguna tetapi elemen ini juga memerlukan penjagaan bagi mengelakkan timbulnya masalah pada masa hadapan, dan jika perlu pihak pengurusan hendaklah melakukan penyelenggaraan dan penambahbaikan agar elemen ini mendapat kepuasan dalam kalangan pengunjung yang datang. Manakala elemen yang mencatat purata min yang paling tinggi bagi kategori tidak pasti oleh responden ialah penyediaan tong sampah sebanyak.8. Keadaan ini kerana, tong sampah yang disediakan tidak mencukupi untuk menampung sejumlah pengunjung yang semakin bertambah. Oleh itu, penyediaan tong sampah perlu diperbanyakkan dan memerlukan pengurusan yang lebih baik untuk kepuasan hati pengunjung. Hal ini menyebabkan elemen landskap tong sampah yang gagal diuruskan dengan baik secara tidak langsung menyebabkan daya tarikan di tasik berkenaan tidak dapat dinikmati oleh pengunjung yang datang dan akan menimbulkan persepsi yang tidak baik kepada pengunjung. Selain itu, elemen yang paling terendah pula mencatat purata min.0 iaitu pengurusan tasik dan pancutan air. Maklum balas yang diperolehi menunjukkan kebanyakan pengguna menyatakan ketidakpastian dengan elemen tersebut. Hal ini demikian kerana kegagalan elemen pancutan air tasik berfungsi dengan baik disebabkan kerosakan telah menyebabkan pengunjung kecewa dengan elemen tersebut. Oleh itu, elemen pancutan air tasik perlu dibaikpulih dengan segera oleh pihak pengurusan bagi menarik lebih ramai lagi pengunjung. Kegagalan pihak pengurusan dalam penyediaan elemen pancutan air tasik tersebut akan menyebabkan pada masa hadapan jumlah kunjungan akan semakin berkurangan. Masalah elemen pancutan air tasik perlu diatasi dengan sebaik mungkin kerana ianya adalah salah satu tarikan yang terdapat di tasik tersebut. Secara keseluruhannya, majoriti maklum balas responden berada pada tahap ketidakpastian dengan pengurusan kemudahan elemen landskap di Tasik Darulaman. Keadaan ini kerana, kebanyakan elemen-elemen landskap di tasik tersebut perlu

94 9 diselenggara, penambahbaikan dan dibaikpulih dengan segera sekiranya berlaku sebarang kerosakan. Menurut temubual, Nur Musalli (07) juga berpendapat menyatakan bahawa tahap penyediaan kemudahan elemen landskap masih lagi dalam pembinaan dan pembangunan kerana terdapat peralatan yang tidak mencukupi. Misalnya, kemudahan elemen landskap kerusi/bangku yang tidak mencukupi disebabkan bilangan pengguna/pengunjung yang ramai. Seterusnya, masalah kos yang tinggi untuk membaikpulih kemudahan yang rosak juga merupakan masalah kepada pihak pengurusan untuk membaiki peralatan tersebut. Namun pihak pengurusan akan berusaha memberikan tahap kepuasan dan keselesaan kepada pengguna. Rajah.: Peralatan bersenam (outdoor gym) dan tandas yang disediakan di Tasik Darulaman

95 9 Jadual.8: Skala Likert Bahagian E Aras Kepuasan Skala Sangat Tidak Memuaskan Tidak Memuaskan Sederhana Memuaskan Sangat Memuaskan *Sumber: Majid & McCaffer (997) Bagi setiap data yang telah diperolehi dinilai dengan menggunakan purata indeks bagi setiap penyataan. Keputusan nilai min yang tertinggi menunjukkan kekerapan tahap kepuasan responden terhadap penyataan yang telah diberikan. Jadual.8 menunjukkan pengelasan tahap kepuasan responden berdasarkan nilai skor min dengan merujuk kepada Majid & McCaffer (997). Jadual.9: Tahap Pengelasan Min (Majid & McCaffer (997) Kekerapan Purata Indeks = Sangat Memuaskan.0 Purata Indeks <.00 = Memuaskan.0 Purata Indeks <.0 = Sederhana.0 Purata Indeks <.0 = Tidak Memuaskan.0 Purata Indeks <.0 = Sangat Tidak Memuaskan 0.00 Purata Indeks <.0 *Sumber: Majid & McCaffer (997)

96 96.. Analisis Penyediaan Kemudahan Elemen Landskap Pada Bahagian E set borang soal selidik, terdapat elemen soalan yang berkaitan dengan persepsi pengguna dari segi penyediaan kemudahan elemen landskap dengan merujuk kajian literatur sebelum ini berkenaan pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Bahagian E menggunakan pengelasan tahap kepuasan responden berdasarkan nilai skor min dengan merujuk kepada Jadual.8 dan Jadual.9. Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat/pandangan pengguna, dan data sokongan bagi elemen-elemen pada Bahagian C. Jadual.0: Analisis Skor Min Penyediaan Kemudahan Elemen Landskap Penyediaan Kemudahan Elemen Landskap BR Minimum Maksimum Nilai Min Tahap. Pokok-pokok hiasan 80.0 Memuaskan. Sukan air 80.0 Memuaskan. Persiaran pejalan kaki (track jogging) Memuaskan. Lampu taman 80.7 Memuaskan. 6. Peralatan bersenam Papan tanda awam 80.6 Memuaskan 80.6 Memuaskan 7. Tempat letak kenderaan 80. Memuaskan 8. Tasik/pancutan air tasik 80. Sederhana 9. Rerumput 80.9 Sederhana 0. Taman permainan Sederhana. Surau 80.6 Sederhana. Tong sampah Tidak Memuaskan Tidak Memuaskan Tidak Memuaskan. Astaka/wakaf. Tandas awam

97 97. Kerusi/bangku 80.8 Tidak Memuaskan Petunjuk: BR= Bilangan Responden Jadual.0 merupakan analisis yang dilakukan berdasarkan persepsi pengguna dari segi penyediaan kemudahan elemen landskap yang disediakan oleh pihak pengurusan. Setelah data analisis dengan lebih lanjut terdapat tiga tahap yang telah dikenalpasti iaitu kategori memuaskan dengan purata indeks.0 hingga.0, kategori sederhana dengan purata indeks.0 hingga.0, manakala kategori tidak memuaskan dengan purata indeks.0 hingga.0. Secara keseluruhan terdapat 7 elemen yang telah mendapat tahap memuaskan, elemen yang mendapat tahap kesederhanaan, dan elemen yang mendapat tahap tidak memuaskan oleh responden berdasarkan persepsi pengguna dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap yang telah dinyatakan. Elemen pertama yang mencatat purata min yang paling tinggi ialah elemen pokok hiasan sebanyak.0. Maklum balas yang diperoleh daripada responden terhadap pokok hiasan yang disediakan didapati bahawa pengunjung menyatakan memuaskan dengan elemen tersebut. Pokok hiasan yang terdapat di sekitar kawasan tasik dapat dinikmati dengan baik oleh pengunjung dan ianya juga dapat memberikan ketenangan kepada pengunjung. Hal ini demikian kerana, landskap-landskap tersebut mampu menarik perhatian pengunjung agar datang mengunjungi ke kawasan berkenaan bagi melihat sendiri keindahan yang disediakan tersebut. Seterusnya, elemen bagi tempat letak kenderaan (parking) pula menunjukkan purata min sebanyak. yang telah mendapat maklum balas memuaskan daripada responden. Memandangkan tempat letak kenderaan terdiri daripada jenis iaitu tempat letak kenderaan berbayar dan tempat letak kenderaan tidak berbayar, ia membolehkan pengguna memilih yang terbaik diantara jenis tersebut. Bagi elemen tempat letak kenderaan berbayar adalah lebih dekat dengan kawasan tasik, dan untuk elemen tempat letak kenderaan tidak berbayar adalah jauh sedikit tetapi ianya adalah berbaloi kepada pengguna. Untuk elemen tempat letak kenderaan ini ianya tidak mendatangkan masalah kepada pengguna kerana kecekapan pihak pengurusan penyediaan tersebut secara teratur tidak menyusahkan pengunjung dan ianya memberi kesenangan kepada pengunjung yang meletak kenderaan di kawasan yang telah disediakan tersebut. Ketika penyelidik berada di

98 98 lokasi kajian semasa mengedarkan borang soal selidik, penyelidik mendapati pihak pengurusan masih membuat penambahbaikan tempat letak kenderaan dengan meluaskan lagi kawasan dan meletakkan tar pada persekitaran kawasan tersebut. Selain itu, elemen yang mencatat purata min yang paling tinggi bagi kategori sederhana ialah tasik dan pancutan air tasik sebanyak.. Maklum balas yang diperolehi menunjukkan kebanyakan pengguna menyatakan kesederhanaan dengan elemen tersebut. Hal ini demikian kerana kegagalan elemen pancutan air tasik berfungsi dengan baik disebabkan kerosakan telah menyebabkan pengunjung kecewa dengan elemen tersebut. Oleh itu, elemen pancutan air tasik perlu dibaikpulih dengan segera oleh pihak pengurusan bagi menarik lebih ramai lagi pengunjung. Kegagalan pihak pengurusan dalam penyediaan elemen pancutan air tasik tersebut akan menyebabkan pada masa hadapan jumlah kunjungan akan semakin berkurangan. Masalah elemen pancutan air tasik perlu diatasi dengan sebaik mungkin kerana ianya adalah salah satu tarikan yang terdapat di tasik tersebut. Elemen bagi surau pula mencatat purata min yang paling rendah.6 yang menyatakan kesederhanaan oleh responden. Hal ini demikian kerana keadaan surau yang kurang kelengkapan untuk beribadah dan tahap kebersihan yang kurang memberi keselesaan kepada pengguna. Oleh itu, pihak pengurusan hendaklah sentiasa menitikberatkan perkara ini kerana surau sangat penting bagi keperluan pengguna untuk menunaikan ibadah solat bagi yang beragama islam. Jika pihak pengurusan gagal menguruskannya dengan baik, berkemungkinan pengguna di taman rekreasi tersebut semakin hari semakin berkurangan untuk berkunjung ke Tasik Darulaman tersebut. Di samping itu, elemen bagi tong sampah pula dengan catatan purata min pada tahap yang paling tinggi iaitu. yang memberikan maklum balas tidak memuaskan oleh responden. Kebanyakan pengguna memberikan maklum balas yang negatif terhadap penyediaan elemen tong sampah. Hal ini demikian kerana elemen tong sampah gagal diuruskan dengan baik dan kekurangan tong sampah di kawasan persekitaran. Oleh itu, pihak pengurusan hendaklah menyediakan lebih banyak tong sampah di sekitar kawasan tasik. Penyediaan tong sampah yang banyak adalah penting supaya dapat mengelakkan pengunjung membuang sampah di merata-rata tempat. Pihak pengurusan juga perlu

99 99 mengutip sampah-sampah yang telah dibuang oleh pengunjung pada setiap hari bagi menjamin kawasan sekitar tasik sentiasa berada dalam keadaan yang bersih. Manakala bagi elemen yang mencatat purata min paling rendah.8 bagi kategori tidak memuaskan ialah bangku/kerusi. Hal ini demikian kerana bilangan pengguna/ pengunjung yang terlalu ramai sehingga bilangan kerusi/bangku untuk bersantai tidak mencukupi serta berlaku kerosakan. Hal ini menunjukkan bahawa pihak pengurusan masih lemah dari segi penyediaan elemen landskap ini dan langkah-langkah penambahbaikan perlu sentiasa dilakukan bagi menarik lebih ramai lagi bilangan pengunjung ke Tasik Darulaman. Menurut temubual, Muhammad Hizwan (07) menyatakan bahawa pengurusan kemudahan elemen landskap di Tasik Darulaman masih terdapat kekurangan, namun pihak pengurusan sentiasa memantau fasiliti yang ada dan sekiranya terdapat kerosakan tindakan penyelenggaraan akan diambil dengan segera. Bagi penyelenggaraan landskap dilakukan secara harian dan berkala mengikut jadual yang dibuat oleh pihak pengurusan. Kesimpulannya, penyediaan kemudahan elemen landskap di Tasik Darulaman menunjukkan tahap memuaskan, namun terdapat juga tahap kesederhanaan dan tidak memuaskan oleh responden. Hal ini demikian kerana, terdapat kekurangan penyediaan dan penyelenggaraan kemudahan yang dilakukan oleh pihak pengurusan. Oleh itu, semua pihak haruslah menjaga dan memelihara landskap yang ada di sekeliling supaya dapat dinikmati dengan lebih baik pada masa akan datang kerana pembinaan landskap di taman rekreasi sangatlah penting kepada alam sekitar dan manusia serta elemen-elemen landskap dapat memberikan kebaikan dan manfaat kepada persekitaran.

100 00 Rajah.: Penambahbaikan tempat letak kenderaan (parking) yang dilakukan oleh pihak pengurusan. Kesimpulan Secara keseluruhannya, melalui bab ini telah menerangkan analisis data yang telah dicapai oleh penyelidik. Analisis data amatlah penting bagi sesuatu kajian bagi memastikan setiap data yang terdapat di dalam borang soal selidik yang telah dikumpul untuk mendapatkan keputusan analisis berdasarkan objektif kajian yang telah ditetapkan. Keputusan analisis data menunjukkan majoriti responden bersetuju bahawa kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman sangatlah penting yang dapat memberikan kebaikan dan manfaat kepada pengguna/pengunjung. Seterusnya, bagi persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman menunjukkan tiga tahap kategori jawapan responden yang dianalisis seperti bahagian C (setuju), bahagian D (setuju, tidak pasti), dan bahagian E (memuaskan, sederhana, tidak memuaskan). Dalam analisis yang dijalankan ini terdapat beberapa kelemahan yang perlu diambil kira oleh pihak pengurusan terutamanya kawasan tersebut memerlukan penyelenggaraan dan penambahbaikan dari segi penyediaan elemen-elemen landskap yang sedia ada. Walaupun masih terdapat elemen-elemen landskap yang memuaskan hati pengunjung dan pengguna berpandangan positif terhadap sesetengah elemen landskap, pihak pengurusan

101 0 tidak boleh lepas tangan begitu sahaja terhadap elemen-elemen tersebut, dan langkahlangkah yang lebih cekap perlu dilaksanakan bagi menarik lebih ramai pengunjung.

102 0 BAB PERBINCANGAN, KESIMPULAN CADANGAN. Pengenalan Bab ini menerangkan mengenai perbincangan dan kesimpulan yang diperoleh daripada kajian yang dijalankan oleh penyelidik. Ianya berdasarkan kepada maklum balas yang diterima daripada responden sebelum ini iaitu berkaitan dengan kajian terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. Selain itu, bab ini juga menyatakan cadangan-cadangan yang berkaitan dengan hasil daripada analisis maklumat yang dilakukan oleh penyelidik berdasarkan kajian. Ianya bertujuan untuk menambahbaik dan mempertingkatkan lagi mutu kajian yang dijalankan oleh bakal penyelidik pada masa akan datang.. Perbincangan dan Kesimpulan Kajian Kajian terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah adalah berteraskan kepada dua objektif kajian iaitu mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna, dan mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Kesemua objektif kajian berkaitan dengan hasil data

103 0 yang didapati melalui responden-responden yang telah memberi kerjasama dengan baik. Pada bahagian seterusnya perbincangan mengenai kedua-dua objektif tersebut dihuraikan dengan lebih lanjut... Objektif : Mengenalpasti Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna di Taman Rekreasi Tasik Darulaman Objektif pertama telah dicapai melalui kaedah kuantitatif iaitu secara penggunaan borang soal selidik sebagai kaedah pengumpulan data dengan mengagihkan set borang soal selidik kepada responden yang terdiri daripada pengguna dan pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman. Soal selidik yang dilakukan terhadap 80 responden yang diambil secara rawak telah berjaya mendapatkan maklum balas pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. Hasil dapatan kajian yang diperolehi kemudiannya diukur menggunakan purata indeks dan dibahagikan kepada beberapa jumlah min. Rumusan yang dapat dilihat adalah kebanyakan responden bersetuju bahawa kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna dan pengunjung sangat penting dan dapat meberikan kebaikan serta manfaat kepada responden. Majoriti responden memilih tahap setuju bagi setiap elemen kepentingan landskap. Bagi elemen pertama iaitu kepentingan landskap kepada pengguna dan pengunjung terbahagi kepada beberapa elemen seperti keindahan landskap dapat mengurangkan tekanan kepada manusia, landskap dapat menggalakkan rasa kesejahteraan, landskap dapat memberikan ketenangan, tumbuh-tumbuhan menawarkan keselesaan psikologi, tumbuh-tumbuhan dapat merehatkan tubuh badan pengguna dan menyegarkan minda, landskap lembut seperti pokok tunjang, tumbuhan menjalar, rerumput, pokok bunga, tasik dan air pancut memberikan agen penyejuk di kawasan sekitar, dan taman rekreasi ini menyediakan pelbagai aktiviti dan kemudahan landskap kejur untuk beriadah. Oleh hal yang demikian, kebanyakan responden bersetuju dengan elemen-elemen kepentingan pembinaan landskap tersebut. Hal ini demikian kerana pembinaan landskap di

104 0 taman rekreasi berfungsi untuk mengindahkan dan mewujudkan kawasan hijau di setiap kawasan yang mampu menarik perhatian masyarakat yang cintakan alam sekitar. Taman rekreasi menyediakan faedah daripada aspek psikologi, sosial, fizikal, emosi, dan rohani kepada manusia dengan mempunyai landskap yang tersendiri seperti tumbuh-tumbuhan hijau, bunga, dan elemen-elemen air. Pemandangan landskap dengan pokok-pokok yang ditanam di sekitar taman rekreasi juga mampu melahirkan suasana yang aman dan damai. Oleh hal yang demikian, penyelidik telah mencapai matlamat objektif yang pertama iaitu mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna/pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman. Menurut kajian yang dijalankan oleh Rosnani (0) juga menyatakan kawasan rekreasi yang mempunyai landskap yang menarik dapat menyegarkan minda yang mungkin kusut dan bercelaru akibat daripada tekanan bekerja dan masalah-masalah yang lain. Aktiviti rekreasi juga mampu meningkatkan mutu pembangunan fizikal dan mental seseorang individu sambil menikmati keindahan landskap di taman rekreasi. Sebagai contoh, di Tasik Darulaman bagi penyelenggaraan landskap lembut tumbuh-tumbuhan dilakukan secara harian dan berkala, seperti pemotongan rumput, membaja pokok bunga, dan menggantikan pokok-pokok yang telah rosak... Objektif : Mengkaji Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap di Taman Rekreasi Tasik Darulaman. Bagi mencapai matlamat objektif kedua, kaedah yang sama digunakan iaitu kaedah kuantitatif sebagai kaedah pengumpulan data dengan mengagihkan set borang soal selidik kepada responden yang terdiri daripada pengguna dan pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman. Hasil soal selidik mendapati terdapat pengguna mengetahui maksud, kepentingan, fungsi dan mempunyai pengetahuan berkenaan pembinaan landskap. Hasil dapatan kajian yang diperolehi kemudiannya diukur menggunakan purata indeks dan dibahagikan kepada beberapa jumlah min. Rumusan yang dapat dilihat adalah kebanyakan responden menyatakan setuju bagi persepsi pengguna terhadap pembinaan

105 0 landskap. Persepsi pengguna dapat dibahagikan kepada dua bahagian iaitu pengurusan kemudahan elemen landskap, dan penyediaan kemudahan elemen landskap. Bagi bahagian persepsi adalah untuk melihat tahap pandangan dan pendapat daripada pengguna dan pengunjung berkaitan maklum balas di Tasik Darulaman. Majoriti responden memilih tahap setuju bagi setiap elemen persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi. Bagi elemen pertama iaitu terdapat pelbagai program dan pertandingan dijalankan di sekitar kawasan tasik, terdapat pelbagai aktiviti beriadah, Tasik Darulaman menyediakan pelbagai kemudahan landskap untuk beriadah, kawasan taman rekreasi yang bersih dan selesa, pelbagai rekabentuk landskap yang dibina, dan sistem pengurusan dan penyelenggaraan kemudahan landskap berada dalam keadaan yang baik. Kesemua elemen-elemen yang dinyatakan berada pada tahap setuju, namun begitu bagi persepsi dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap pula responden memberi maklum balas pada dua tahap iaitu setuju dan tidak pasti. Hal ini demikian kerana sesetengah pengurusan kemudahan elemen landskap yang kurang memuaskan hati pengguna. Bagi elemen pertama iaitu pengurusan kemudahan elemen landskap terbahagi kepada beberapa elemen yang menyatakan setuju oleh responden seperti bilangan kerusi/bangku tidak mencukupi dan mengalami kerosakan, tumbuh-tumbuhan seperti rumput dan pokok-pokok hiasan di tanam, dijaga dan diselenggara oleh pihak pengurusan, kepelbagaian tumbuh-tumbuhan, pokok bunga dan memastikan tidak ada tumbuhtumbuhan yang beracun serta berduri yang membahayakan pengguna, elemen landskap bagi persiaran pejalan kaki (track jogging). Hal ini menunjukkan pengguna bersetuju dengan elemen-elemen tersebut. Manakala maklum balas yang menyatakan tidak pasti bagi persepsi pengguna dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap ialah elemen penyediaan tong sampah yang mencukupi, taman permainan yang rosak telah diselenggara oleh pihak pengurusan, peralatan bersenam dan peralatan sukan air yang mencukupi serta selamat digunakan, terdapat kerosakan pada lampu taman dan papan tanda awam, tahap kebersihan surau selesa kepada pengguna, anda berpuas hati dengan tahap kebersihan tandas awam yang terdapat di Tasik Darulaman, dan akhir sekali keadaan tasik dan pancutan air dalam keadaan yang baik. Hal ini demikian kerana responden berpendapat bahawa terdapat kekurangan dari segi pengurusan elemen landskap tersebut. Oleh itu, pihak pengurusan

106 06 hendaklah melakukan penyelenggaraan dan penambahbaikan agar elemen ini mendapat kepuasan dalam kalangan pengunjung yang datang. Seterusnya, bagi persepsi dari segi penyediaan kemudahan elemen landskap pula responden memberi maklum balas pada tiga tahap kepuasan iaitu memuaskan, sederhana dan tidak memuaskan. Bagi elemen penyediaan kemudahan landskap yang menyatakan memuaskan oleh responden ialah elemen pokok-pokok hiasan, sukan air, persiaran pejalan kaki (track jogging), lampu taman, peralatan bersenam, papan tanda awam, dan tempat letak kenderaan. Bagi elemen tasik/pancutan air tasik, rerumput, taman permainan, dan surau yang memberi maklum balas sederhana oleh responden. Akhir sekali ialah maklum balas responden yang menyatakan tidak memuaskan iaitu elemen tong sampah, astaka/wakaf, tandas awam, dan kerusi/bangku. Hal ini menunjukkan bahawa terdapat kekurangan pihak pengurusan yang masih lemah dari segi penyediaan elemen landskap ini. Kajian ini selari dengan temubual yang dijalankan kepada Muhammad Hizwan (07) yang menyatakan bahawa tahap penyediaan kemudahan elemen landskap masih lagi dalam pembinaan dan pembangunan kerana terdapat peralatan yang tidak mencukupi. Namun dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap di Tasik Darulaman pula masih terdapat kekurangan, namun pihak pengurusan sentiasa memantau fasiliti yang ada dan sekiranya terdapat kerosakan tindakan penyelenggaraan akan diambil dengan segera. Bagi landskap lembut penyelenggaraan dilakukan secara harian dan berkala mengikut jadual yang dibuat oleh pihak pengurusan, manakala landskap kejur pula penyelenggaraan secara pemantauan dan responden pengguna. Bagi kemudahan yang rosak, pemeriksaan akan dilakukan oleh beberapa kontraktor yang dipilih. Oleh itu, pihak pengurusan hendaklah memainkan peranan yang penting dengan melakukan penyelenggaraan, dan mengambil langkah-langkah penambahbaikan agar elemen ini mendapat kepuasan dalam kalangan pengunjung yang datang disamping dapat menarik lebih ramai lagi bilangan pengunjung ke Tasik Darulaman. Secara keseluruhannya, telah mencapai matlamat objektif kajian kedua iaitu mengkaji dengan mengenalpasti tahap kepuasan pengguna dan pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman.

107 07. Limitasi Kajian Limitasi kajian adalah merujuk kepada kemungkinan berlaku atau timbulnya sesuatu kelemahan di dalam kajian yang dijalankan, di mana wujudnya kekangan dan had untuk mendapatkan sesuatu maklumat yang benar-benar tepat. Disamping itu, sejauhmana kesahihan maklumat yang diperolehi bagi membantu menguatkan fakta di dalam kajian ini. Antara limitasi yang dihadapi oleh penyelidik adalah: i. Prosedur bagi mengadakan temujanji untuk temubual dengan pihak pengurusan mengambil masa yang lama. ii. Data-data yang berkaitan dengan kajian yang diperlukan adalah tidak lengkap dan sulit. iii. Responden yang ingin disoal selidik mengambil masa yang lama untuk memberi jawapan maklum balas tersebut penyelidik terpaksa menunggu lama sehingga selesai disebabkan masalah borang yang tidak akan dikembalikan atau pengunjung enggan memberikan kerjasama. iv. Keadaan taman rekreasi yang luas dan pengunjung yang datang terutamanya di sebelah pagi mengejar masa untuk bersenam (jogging) agak sukar untuk mendapatkan kerjasama bagi mengisi borang soal selidik yang diberikan... Kaedah Kajian Kaedah kajian merupakan satu kaedah yang digunakan untuk memperoleh maklumat kajian. Penyelidik menggunakan sesi temubual dan borang soal selidik sebagai instrumen untuk mendapatkan maklumat daripada responden. Sesi temubual dijalankan secara terus kepada responden yang terlibat iaitu pihak pengurusan landskap BDB Land Sdn. Bhd. Manakala, bagi borang soal selidik diedarkan kepada pengguna dan pengunjung yang berkunjung ke Tasik Darulaman. Tempoh bagi mendapat kesemua maklumat yang berkaitan dengan kajian hampir memakan masa hari untuk memenuhi objektif kajian

108 08 ini. Manakala, bagi proses mendapatkan maklumat bagi kaedah temubual mengambil masa selama 0 hari... Saiz Sampel Saiz sampel kajian dipilih berdasarkan jumlah populasi kajian yang dijalankan. Bagi kaedah kualitatif penyelidik hanya merujuk kepada responden yang terlibat secara langsung dalam pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Responden yang terlibat bagi keadah kualitatif seramai orang responden yang terdiri daripada pihak BDB Land Sdn. Bhd iaitu bahagian pengurusan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Seterusnya, bagi kaedah kuantitatif penyelidik merujuk kepada jadual Krejcie Dan Morgan (006). Sampel yang dipilih adalah sebanyak 9 sampel dan maklum balas yang diterima tidak mencukupi dan tidak memenuhi sampel yang diedarkan kepada responden, namun begitu hanya memperolehi 80 responden bsersamaan 80 hasil dapatan. Menurut Krejie & Morgan (970), sesuatu kajian itu memerlukan peratusan maklum balas yang diterima minimum sebanyak 0% daripada jumlah sampel yang dipakai. Berdasarkan peratusan maklum yang diterima bagi kajian ini, jumlah maklum balas yang diterima adalah melebihi daripada jumlah peratusan minimum yang ditetapkan iaitu sebanyak 86.96%. Oleh itu, kajian ini wajar diteruskan dengan menggunakan data yang telah diperolehi daripada responden kajian. Melalui capaian yang penuh bagi kaedah kuantitatif, penyelidik mencapai kehendak objektif yang ditetapkan di dalam kajian.. Cadangan Kajian Lanjutan Terdapat beberapa cadangan kepada pihak penyelidik yang ingin melaksanakan kajian lanjutan yang berkaitan dengan kajian terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi. Berikut merupakan antara cadangan yang dicadangkan untuk kajian lanjutan:

109 09.. Reka Bentuk Kajian Rekabentuk kajian yang dijalankan oleh penyelidik adalah menggunakan kedua-dua kaedah iaitu kaedah kuantitatif dan kaedah kualitatif sebagai instrumen kajian. Antara kedua-dua kaedah yang dilaksanakan oleh penyelidik, kaedah kuantitatif menyukarkan penyelidik untuk menganalisis data dengan tepat. Hal ini kerana penyelidik tidak pasti sama ada responden bagi soal selidik memberi maklumat yang benar-benar tepat kerana responden hanya menjawab dengan sekadar membaca sekali imbas sahaja. Sehubungan itu, mencadangkan kepada bakal penyelidik agar menggunakan kaedah kualitatif iaitu dengan menemubual pihak yang bertanggungjawab dalam kajian yang dilakukan. Melalui penggunaan kaedah kualitatif, bakal penyelidik dapat menganalisis data dengan lebih tepat kerana responden yang terlibat mempunyai pengalaman dan pengetahuan yang lebih tepat tentang kajian yag bakal dibuat untuk masa akan datang. Ini akan dapat memberikan maklumat dengan lebih tepat dan jelas kepada kajian yang dilakukan... Kawasan Kajian Kajian yang dijalankan hanya tertumpu pada satu kawasan sahaja iaitu di taman rekreasi Tasik Darulaman, Jitra, Kedah. Justeru itu, mencadangkan kepada bakal penyelidik agar memilih skop kawasan kajian di kawasan taman rekreasi yang tidak diuruskan dengan baik terutamanya di taman rekreasi Paya Pahlawan, Jitra, Kedah. Hal ini kerana kawasan ini adalah kawasan yang terbiar dan tidak mempunyai kemudahan landskap yang mencukupi.

110 0.. Responden Bilangan responden bagi kaedah temubual terdiri daripada orang daripada bahagian peralatan dan pengurusan landskap taman rekreasi Tasik Darulaman. Selain itu, bagi bilangan sampel responden untuk kaedah borang soal selidik adalah sebanyak 9 sampel responden dan hanya memperolehi 80 hasil dapatan responden sahaja. Daripada jumlah keseluruhan tersebut, sesetengah responden tidak dapat memberi kerjasama dengan baik dan memberi maklumbalas kepada penyelidik. Oleh hal demikian, mencadangkan agar supaya bakal penyelidik memilih kawasan kajian yang mempunyai populasi yang lebih besar bagi memudahkan mengumpul data dan mendapatkan data dengan lebih tepat.. Cadangan Kepada Pihak Industri Dalam bahagian ini, cadangan-cadangan akan dikemukakan kepada pihak-pihak yang terlibat dalam meningkatkan kesejahteraan sesuatu kawasan dengan adanya pembinaan landskap di taman rekreasi. a) Cadangan Kepada Pihak Pengurusan Taman Rekreasi i) Reka bentuk landskap yang terdapat di kawasan Tasik Darulaman perlu diubah bagi menarik lagi pengunjung datang mengunjungi tasik tersebut. Pihak pengurusan boleh mencontohi taman rekreasi yang terdapat di negara Melbourne, Australia iaitu Royal Botanic Garden (RBG) dan di tempat-tempat rekreasi lain yang berpontensi dibangunkan. ii) Mengadakan pembukaan Tasik Darulaman untuk pengguna/pengunjung pada waktu malam. Bagi cadangan ini, elemen landskap bagi lampu memerlukan penambahan yang lebih banyak. Keadaan ini kerana elemen landskap lampu adalah untuk diletakkan di sekeliling kawasan tasik. Elemen landskap perlu diletakkan bagi menghidupkan suasana kawasan tasik pada waktu malam.

111 iii) Berdasarkan kepada kajian yang telah dijalankan, antara faktor-faktor yang didapati paling penting ialah ketidakpuasan terhadap beberapa kemudahan yang tidak disenggara dengan baik iaitu kebersihan tandas, disamping kekurangan kemudahan seperti telefon awam serta kemudahan untuk orang kurang upaya perlu diadakan. Oleh itu, mencadangkan supaya pihak pengurusan taman rekreasi dapat memperbaiki keadaan ini supaya lebih ramai lagi pengunjung yang datang menggunakan kemudahan yang disediakan. iv) Latihan dan lawatan sambil belajar iaitu mencadangkan supaya pihak pentadbiran BDB Land Sdn. Bhd dapat merangka program kursus teknikal serta lawatan sambil belajar secara berterusa untuk meningkatkan tahap pengetahuan serta kemahiran berkaitan dengan pengurusan taman rekreasi..6 Kesimpulan Berdasarkan kajian yang dijalankan, telah mencapai kedua-dua objektif kajian yang dilaksanakan. Objektif yang pertama adalah untuk mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman. Hasil analisis data yang diterima menunjukkan bahawa responden yang terlibat memberi maklum balas yang positif iaitu keindahan landskap dapat mengurangkan tekanan kepada manusia. Hasil dapatan juga selari dengan kajian literatur yang dilakukan oleh penyelidik dengan merujuk jurnal dan kajian-kajian lepas. Manakala, bagi objektif yang kedua iaitu mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Hasil dapatan menunjukkan bahawa terdapat persepsi pengguna yang bersetuju terhadap pembinaan landskap di Tasik Darulaman, namun begitu persepsi pengguna dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap menyatakan setuju, dan tidak pasti, manakala persepsi dari segi penyediaan kemudahan elemen landskap menyatakan memuaskan, sederhana, dan tidak memuaskan. Hal ini menunjukkan bahawa terdapat kekurangan pihak pengurusan yang masih lemah dari segi penyediaan elemen landskap ini.

112 Secara keseluruhannya, telah mencapai matlamat objektif kajian kedua iaitu mengkaji dengan mengenalpasti tahap kepuasan pengguna dan pengunjung di taman rekreasi Tasik Darulaman. Kajian pembinaan landskap ini perlu dipastikan agar mencapai matlamat dan objektif kajian yang ingin di kaji, kajian ini dijalankan melalui kaedah temubual dengan pihak pengurusan landskap bagi mendapatkan maklumat tambahan dan sokongan, manakala soal selidik diedarkan kepada pengguna dan pengunjung yang berkungjung ke Tasik Darulaman bagi memperolehi data-data yang berkaitan. Disamping itu, pihak pengurusan BDB Land Sdn. Bhd hendaklah sentiasa mengambil tindakan terhadap setiap masalah yang berkaitan dengan elemen-elemen landskap suapaya tahap kepuasan kepada pengguna dan pengunjung dapat dicapai dengan lebih tinggi lagi. Oleh itu, pihak pengurusan hendaklah memainkan peranan yang penting dengan melakukan penyelenggaraan, dan mengambil langkah-langkah penambahbaikan agar elemen ini mendapat kepuasan dalam kalangan pengunjung yang datang disamping dapat menarik lebih ramai lagi bilangan pengunjung ke Tasik Darulaman. Tindakan penambahbaikan adalah diperlukan dan pihak pengurusan harus sentiasa peka terhadap kekurangan elemen-elemen landskap yang terdapat di kawasan tasik tersebut disamping pengguna dan pengunjung juga haruslah bekerjasama menjaga kemudahan-kemudahan yang disediakan. Sehubungan itu, beberapa cadangan untuk kajian lanjutan kepada bakal penyelidik untuk melakukan penambahbaikan bagi kajian turut dicadangkan. Diharap dapat membantu pihak pengurusan Tasik Darulaman iaitu BDB Land Sdn. Bhd dalam mengambil tindakan dalam penyediakan elemen-elemen landskap. Secara kesimpulannya, persekitaran yang kondusif juga perlu dikenalpasti berdasarkan kepada keperluan pengunjung agar elemen-elemen landskap dapat memberikan keselesaan kepada pengunjung. Penyediaan infrastruktur hijau menjadi akses kepada masyarakat untuk beriadah dan mengamalkan gaya hidup sihat sekaligus mampu meningkatkan kesihatan masyarakat ke arah kehidupan berkualiti dan menyeluruh di kawalan perbandaran.

113 RUJUKAN Abu Bakar, M. D. (00). Variasi Tanaman Hiasan. Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan. Alto Sax. (0, Julai ). Reka Bentuk Kajian. Dicapai pada April 8, 07. Dari Azilah Kasim & Raslinda, M. G. (006). Kepentingan, Peranan dan Isu-Isu Pengurusan Rekreasi. Universiti Utara Malaysia. Berita Harian (06). MBI Berita Harian Akui Online. Abai Dicapai Taman pada Rekreasi 6 Gunung Mac, 07. Lang. Dari Che Ku Rozita, C. K. D. (00). Pembangunan Semula Taman Rekreasi Tasik Bukit Besi, Dungun, Terengganu. Universiti Teknologi Mara, Shah Alam, Selangor. Chua, Y. P. (006). Kaedah Penyelidikan Malaysia: McGraw-Hill Sdn. Bhd. Malaysia. Darul Aman Lake Park (Tasik Darulaman). Dicapai pada Mei, 07. Dari https :// d76098r6760-darul_aman_park-jitra_kedah.html Darulaman Park.(07). Welcome to Darulaman Park. Dicapai pada Disember, 07. Dari Dominie Roy, J. (00). Kepuasan Pengunjung Terhada p Pengurusan Landskap Tasik Rekreasi Guthrie. Universiti Utara Malaysia, Sintok, Kedah. Fauzi, H. (0, Disember ). Industri Binaan Malaysia. Dicapai pada Mac, 07. Dari Garis Panduan Landskap Negara, Bahagian, (008).

114 Garis Panduan Perancangan, Jilid, (009). Intan Khasumarlina, M. K. (0). Healing Garden sebagai Asas Mereka Bentuk Landskap Masa Kini. Jurnal Seni dan Pendidikan Seni, ISSN 89-60, ms Jabatan Landskap Negara (JLN). (00). Landskap di Malaysia. Dicapai pada Mac 9, 07. Dari Kamalludin, B. (00). Kajian Permasalahan Pengurusan Taman Rekreasi Kajian Kes: Taman Rekreasi Hutan Bandar, Majlis Bandaraya Johor Bahru, Johor Darul Ta'zim. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Ijazah Sarjana Sains (Pengurusan Fasiliti). Kamarul Shukri, M. T. (0, Apr 0). Reka bentuk Kajian Dr. Kamarul. Dicapai pada April 8, 07. Dari https :// kamarul Lee Boon, H. (007). Pembangunan Ekopelancongan Di Cameron Highlands: Satu Kajian Kes. Universiti Sains Malaysia. Mohd Faizal, J. (06, August 9). Rahsia Taman (Secret Garden). Dicapai pada Mac 9, 07. Dari Mohd Kher, H, Noorizan, M. & Mustafa Kamal, M. S. (008). Pengenalan Kepada Asas Seni Bina Landskap. Universiti Putra Malaysia, Serdang, Selangor. Nur Aqielah, R. (006). Siri Pembinaan Di Malaysia. Goodmark Enterprise, Cheras, Kuala Lumpur. Nur Fateha (0, Julai 9). Fungsi dan Peranan Taman Rekreasi. Dicapai pada Mac 8, 07. Dari rekreasi.html Nor Ain, M. R. (006). Landskap kediaman. Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur. Nor Azian, M. H. (008). Amalan Pengurusan Landskap yang Efektif: Kajian Kes Projek Taman Rekreasi oleh Pihak Berkuasa Tempatan Negeri Perak. Universiti Sains Malaysia: Tesis Ijazah Sarjana. Nor Fadzleen, A. (0, Mac 0). Penyediaan Instrumen. Dicapai pada April 0, 07. Dari

115 Nor Zaidi, B. (009, September ). Laman Mesra. Dicapai pada Mac, 07. Dari pembinaan. html Nordin, T. (0, November ). Pengumpulan dan Penganalisisan Data Kajian Tindakan. Dicapai pada April 0, 07. Dari Noraswadi, N. (0, September 8). Pengenalan Landskap. Dicapai pada Mac, 07. Dari Rosnani, O. (0). Persepsi Pengunjung Terhadap Pengurusan Landskap. Universiti Utara Malaysia: Tesis Ijazah Sarjana Muda. Sabitha Marican (006). Penyelidikan Sains Sosial. Perpustakaan Negara Malaysia, Selangor. Utusan Online (06). Usaha Menyemai Cinta Kelestarian Landskap. Utusan Online. Dicapai pada 6 Mac, 07. Dari

116 6 LAMPIRAN A

117 7 JABATAN PENGURUSAN PEMBINAAN FAKULTI PENGURUSAN TEKNOLOGI PERNIAGAAN UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA 8600 PARIT RAJA BATU PAHAT, JOHOR DARUL TA ZIM BORANG KAJI SELIDIK KAJIAN TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP DI TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA, KEDAH. Tuan/Puan yang dihormati, Kajian ini dijalankan adalah untuk memenuhi syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Pengurusan Teknologi (Pembinaan) dengan Kepujian. Hasil maklumat yang diperoleh daripada temu bual ini adalah SULIT dan akan digunakan untuk tujuan penyelidikan sahaja. Objektif Kajian: i) Mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman. ii) Mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Maklumat Penyelidik: Penyelidik: NURHAFEZAWANI BT SENAPI Penyelia: PN.SHARIFAH MERYAM BT SHAREH Ijazah Sarjana Muda Pengurusan MUSA Teknologi (Pembinaan) Pensyarah Jabatan Pengurusan Teknologi & Perniagaan (UTHM) UTHM i. Segala maklumata yang diberikan adalah sulit bertujuan untukumum) tugasan penyelidikan semata-mata. Bahagian (Latar Belakang &dan Pengetahuan Kerjasama dan kesudian dari pihak tuan/puan menjawab borang kaji selidik ini dapat membantu pihak saya melaksanakan penyelidikan dengan baik dan didahului dengan ribuan terima kasih.

118 8 Bahagian ini bagi mendapatkan maklumat umum dari pengunjung/pengguna di kawasan kajian iaitu Tasik Darulaman, Jitra mengenai pengetahuan umum mereka mengenai pembinaan landskap. Terdapat 6 soalan di dalam bahagian ini iaitu bahagian A, B, C, D, E, dan F. BAHAGIAN A: LATAR BELAKANG RESPONDEN Sila isi dan tandakan (/) pada ruang berkenaan.. Jantina. Kategori Pekerjaan Lelaki Sektor Awam Perempuan Sektor Swasta. Umur Pelajar Suri Rumah tahun dan kebawah Pesara - tahun 6- tahun 6- tahun 6 tahun dan keatas 6. Daerah Asal Pengunjung/Pengguna Kota Setar Kubang Pasu Kuala Muda. Bangsa Melayu Cina India Lain-lain Kulim Baling Yan Sik Pendang Lain-lain. Status Perkahwinan Bujang Berkahwin

119 9 7. Waktu Berkunjung ke Tasik Darulaman Pagi Tengahari Petang Malam 8. Kekerapan Berkunjung ke Tasik Darulaman - kali seminggu - kali seminggu Lebih kali seminggu - kali sebulan - kali sebulan Lebih kali sebulan

120 0 Arahan : Sila BULATKAN pada ruangan yang disediakan Petunjuk : Number di bawah mewakili tahap persetujuan pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Sangat Tidak Tidak Setuju Tidak Pasti Setuju Sangat Setuju Setuju BAHAGIAN B: KEPENTINGAN PEMBINAAN LANDSKAP KEPADA PENGGUNA DI TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA. Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat dan pandangan daripada pengunjung/ pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan kepentingan pembinaan landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Definisi: Landskap lembut (semulajadi)- seperti tumbuhan menjalar, pokok tunjang, rerumput, pokok bunga, tasik, dan air. Landskap kejur (buatan manusia)- seperti wakaf, tandas, kerusi, lampu taman, tong sampah, persiaran pejalan kaki, peralatan bersenam dan lain-lain. Bil Skala Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna. Tumbuh-tumbuhan dapat merehatkan tubuh tunjang, badan pengguna dan menyegarkan minda.. Landskap lembut seperti pokok tumbuhan menjalar, rerumput, pokok bunga, tasik dan air pancut memberikan agen penyejuk di kawasan sekitar.. Keindahan landskap tekanan kepada manusia. dapat mengurangkan

121 . Landskap dapat memberikan ketenangan.. Elemen landskap dapat menggalakkan rasa keselesaan Taman rekreasi ini menyediakan pelbagai aktiviti kesejahteraan. 6. Tumbuh-tumbuhan menawarkan psikologi. 7. dan kemudahan landskap kejur untuk beriadah. BAHAGIAN C: PERSEPSI PENGGUNA TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP DI TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA. Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat dan pandangan daripada pengunjung/ pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Bil Skala Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap. Tasik Darulaman menyediakan pelbagai kemudahan landskap untuk beriadah.. Terdapat pelbagai aktiviti beriadah.. Terdapat pelbagai program dan pertandingan dijalankan di sekitar kawasan tasik.. Pelbagai rekabentuk landskap yang dibina.. Sistem pengurusan dan penyelenggaraan kemudahan landskap berada dalam keadaan yang kurang baik. 6. Kawasan taman rekreasi yang kurang bersih dan selesa.

122 BAHAGIAN D: PENGURUSAN KEMUDAHAN ELEMEN LANDSKAP Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat dan pandangan daripada pengunjung/ pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan persepsi dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Skala Bil Pengurusan Kemudahan Elemen Landskap. Tahap kebersihan surau selesa kepada pengguna.. Anda berpuas hati dengan tahap kebersihan tandas awam yang terdapat di Tasik Darulaman.. Elemen landskap bagi persiaran pejalan kaki (jogging track) selamat digunakan.. Penyediaan tong sampah yang mencukupi.. Terdapat kerosakan pada lampu taman dan papan tanda awam. 6. Peralatan bersenam dan peralatan sukan air yang mencukupi serta selamat digunakan. 7. Keadaan tasik dan pancutan air dalam keadaan yang baik. 8. Bilangan kerusi/bangku tidak mencukupi dan mengalami kerosakan. 9. Taman permainan yang rosak telah diselenggara oleh pihak pengurusan. 0. Kepelbagaian tumbuh-tumbuhan, pokok bunga dan memastikan tidak ada tumbuh-tumbuhan yang beracun serta berduri yang membahayakan pengguna.

123 . Tumbuh-tumbuhan seperti rumput dan pokok- pokok hiasan di tanam, dijaga dan diselenggara oleh pihak pengurusan. Arahan : Sila BULATKAN pada ruangan yang disediakan Petunjuk : Number di bawah mewakili tahap kepuasan pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Sangat Tidak Tidak Memuaskan Memuaskan Sederhana Memuaskan Sangat Memuaskan BAHAGIAN E: PENYEDIAAN KEMUDAHAN ELEMEN LANDSKAP Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat daripada pengunjung/pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan persepsi dari segi tahap kepuasan penyediaan kemudahan elemen landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Skala Bil Penyediaan Kemudahan Elemen Landskap. Surau. Tandas awam. Lampu taman. Persiaran pejalan kaki (jogging track). Kerusi/bangku 6. Papan tanda awam 7. Taman permainan 8. Tempat letak kenderaan 9. Astaka/wakaf 0. Peralatan bersenam (outdoor gym). Peralatan sukan air (paddle boat, kayak)

124 . Tasik /pancutan air tasik. Tong sampah. Rerumput. Pokok-pokok hiasan BAHAGIAN F: CADANGAN DAN KOMEN Pada persepsi atau pandangan anda, adakah Tasik Darulaman, Jitra, Kedah memberikan tahap kepuasan terhadap pembinaan landskap untuk anda beriadah? Nyatakan cadangancadangan yang perlu dilakukan bagi penambahbaikan kawasan ini. *Jutaan terima kasih diucapkan diatas kerjasama tuan-tuan dan puan-puan dalam menjayakan penyelidikan ini*

125 LAMPIRAN B

126 6 JABATAN PENGURUSAN PEMBINAAN FAKULTI PENGURUSAN TEKNOLOGI PERNIAGAAN UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA 8600 PARIT RAJA BATU PAHAT, JOHOR DARUL TA ZIM BORANG KAJI SELIDIK KAJIAN TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP DI TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA, KEDAH. Tuan/Puan yang dihormati, Kajian ini dijalankan adalah untuk memenuhi syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Pengurusan Teknologi (Pembinaan) dengan Kepujian. Hasil maklumat yang diperoleh daripada temu bual ini adalah SULIT dan akan digunakan untuk tujuan penyelidikan sahaja. Objektif Kajian: iii) Mengenalpasti kepentingan pembinaan landskap kepada pengguna di taman rekreasi Tasik Darulaman. iv) Mengkaji persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Maklumat Penyelidik: Penyelidik: NURHAFEZAWANI BT SENAPI Penyelia: PN.SHARIFAH MERYAM BT SHAREH Ijazah Sarjana Muda Pengurusan MUSA Teknologi (Pembinaan) Pensyarah Jabatan Pengurusan Teknologi & Perniagaan (UTHM) UTHM ii. Segala maklumata yang diberikan adalah sulit bertujuan untukumum) tugasan penyelidikan semata-mata. Bahagian (Latar Belakang &dan Pengetahuan Kerjasama dan kesudian dari pihak tuan/puan menjawab borang kaji selidik ini dapat membantu pihak saya melaksanakan penyelidikan dengan baik dan didahului dengan ribuan terima kasih.

127 7 Bahagian ini bagi mendapatkan maklumat umum dari pengunjung/pengguna di kawasan kajian iaitu Tasik Darulaman, Jitra mengenai pengetahuan umum mereka mengenai pembinaan landskap. Terdapat 6 soalan di dalam bahagian ini iaitu bahagian A, B, C, D, E, dan F. BAHAGIAN A: LATAR BELAKANG RESPONDEN Sila isi dan tandakan (/) pada ruang berkenaan.. Jantina. Kategori Pekerjaan Lelaki Sektor Awam Perempuan Sektor Swasta /. Umur Pelajar / Suri Rumah tahun dan kebawah Pesara - tahun / 6-6 tahun 6. Daerah Asal Pengunjung/Pengguna 6-6 tahun 6 tahun dan keatas Kota Setar / Kubang Pasu Kuala Muda. Bangsa Melayu / Cina India Lain-lain Kulim Baling Yan Sik Pendang Lain-lain. Status Perkahwinan / Bujang Berkahwin

128 8 7. Waktu Berkunjung ke Tasik Darulaman Pagi Tengahari Petang / Malam 8. Kekerapan Berkunjung ke Tasik Darulaman - kali seminggu - kali seminggu Lebih kali seminggu - kali sebulan / - kali sebulan Lebih kali sebulan

129 9 Arahan : Sila BULATKAN pada ruangan yang disediakan Petunjuk : Number di bawah mewakili tahap persetujuan pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Sangat Tidak Tidak Setuju Tidak Pasti Setuju Sangat Setuju Setuju BAHAGIAN B: KEPENTINGAN PEMBINAAN LANDSKAP KEPADA PENGGUNA DI TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA. Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat dan pandangan daripada pengunjung/ pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan kepentingan pembinaan landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Definisi: Landskap lembut (semulajadi)- seperti tumbuhan menjalar, pokok tunjang, rerumput, pokok bunga, tasik, dan air. Landskap kejur (buatan manusia)- seperti wakaf, tandas, kerusi, lampu taman, tong sampah, persiaran pejalan kaki, peralatan bersenam dan lain-lain. Bil Skala Kepentingan Pembinaan Landskap Kepada Pengguna. Tumbuh-tumbuhan dapat merehatkan tubuh tunjang, badan pengguna dan menyegarkan minda.. Landskap lembut seperti pokok tumbuhan menjalar, rerumput, pokok bunga, tasik dan air pancut memberikan agen penyejuk di kawasan sekitar.. Keindahan landskap tekanan kepada manusia. dapat mengurangkan

130 0. Landskap dapat memberikan ketenangan.. Elemen landskap dapat menggalakkan rasa keselesaan Taman rekreasi ini menyediakan pelbagai aktiviti kesejahteraan. 6. Tumbuh-tumbuhan menawarkan psikologi. 7. dan kemudahan landskap kejur untuk beriadah. BAHAGIAN C: PERSEPSI PENGGUNA TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP DI TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA. Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat dan pandangan daripada pengunjung/ pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan persepsi pengguna terhadap pembinaan landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Bil Skala Persepsi Pengguna Terhadap Pembinaan Landskap. Tasik Darulaman menyediakan pelbagai kemudahan landskap untuk beriadah.. Terdapat pelbagai aktiviti beriadah.. Terdapat pelbagai program dan pertandingan dijalankan di sekitar kawasan tasik.. Pelbagai rekabentuk landskap yang dibina.. Sistem pengurusan dan penyelenggaraan kemudahan landskap berada dalam keadaan yang kurang baik. 6. Kawasan taman rekreasi yang kurang bersih dan selesa.

131 BAHAGIAN D: PENGURUSAN KEMUDAHAN ELEMEN LANDSKAP Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat dan pandangan daripada pengunjung/ pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan persepsi dari segi pengurusan kemudahan elemen landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Skala Bil Pengurusan Kemudahan Elemen Landskap. Tahap kebersihan surau selesa kepada pengguna.. Anda berpuas hati dengan tahap kebersihan tandas awam yang terdapat di Tasik Darulaman.. Elemen landskap bagi persiaran pejalan kaki (jogging track) selamat digunakan.. Penyediaan tong sampah yang mencukupi.. Terdapat kerosakan pada lampu taman dan papan tanda awam. 6. Peralatan bersenam dan peralatan sukan air yang mencukupi serta selamat digunakan. 7. Keadaan tasik dan pancutan air dalam keadaan yang baik. 8. Bilangan kerusi/bangku tidak mencukupi dan mengalami kerosakan. 9. Taman permainan yang rosak telah diselenggara oleh pihak pengurusan. 0. Kepelbagaian tumbuh-tumbuhan, pokok bunga dan memastikan tidak ada tumbuh-tumbuhan yang beracun serta berduri yang membahayakan pengguna.

132 . Tumbuh-tumbuhan seperti rumput dan pokok- pokok hiasan di tanam, dijaga dan diselenggara oleh pihak pengurusan. Arahan : Sila BULATKAN pada ruangan yang disediakan Petunjuk : Number di bawah mewakili tahap kepuasan pengguna terhadap pembinaan landskap di taman rekreasi Tasik Darulaman. Sangat Tidak Tidak Memuaskan Memuaskan Sederhana Memuaskan Sangat Memuaskan BAHAGIAN E: PENYEDIAAN KEMUDAHAN ELEMEN LANDSKAP Bahagian ini bertujuan bagi mendapatkan pendapat daripada pengunjung/pengguna taman rekreasi di kawasan kajian berkaitan persepsi dari segi tahap kepuasan penyediaan kemudahan elemen landskap yang sedia ada di kawasan kajian ini. Skala Bil Penyediaan Kemudahan Elemen Landskap. Surau. Tandas awam. Lampu taman. Persiaran pejalan kaki (jogging track). Kerusi/bangku 6. Papan tanda awam 7. Taman permainan 8. Tempat letak kenderaan 9. Astaka/wakaf 0. Peralatan bersenam (outdoor gym). Peralatan sukan air (paddle boat, kayak)

133 . Tasik /pancutan air tasik. Tong sampah. Rerumput. Pokok-pokok hiasan BAHAGIAN F: CADANGAN DAN KOMEN Pada persepsi atau pandangan anda, adakah Tasik Darulaman, Jitra, Kedah memberikan tahap kepuasan terhadap pembinaan landskap untuk anda beriadah? Nyatakan cadangancadangan yang perlu dilakukan bagi penambahbaikan kawasan ini. - Membuat penambahbaikan reka bentuk landskap supaya lebih menarik dan mengadakan pembukaan Tasik Darulaman pada waktu malam. *Jutaan terima kasih diucapkan diatas kerjasama tuan-tuan dan puan-puan dalam menjayakan penyelidikan ini*

134 LAMPIRAN C

135 JABATAN PENGURUSAN PEMBINAAN FAKULTI PENGURUSAN TEKNOLOGI PERNIAGAAN UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA 8600 PARIT RAJA BATU PAHAT, JOHOR DARUL TA ZIM TRANSKRIP TEMUBUAL KAJIAN TERHADAP PEMBINAAN LANDSKAP DI TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN, JITRA, KEDAH. Tuan/Puan yang dihormati, Kajian ini dijalankan adalah untuk memenuhi syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Pengurusan Teknologi (Pembinaan) dengan Kepujian. Hasil maklumat yang diperoleh daripada temu bual ini adalah SULIT dan akan digunakan untuk tujuan penyelidikan sahaja. Objektif: (Berkaitan pengetahuan umum) Untuk Mengetahui Berkaitan Latarbelakang dan Pengurusan Taman Rekreasi Tasik Darulaman. Maklumat Penyelidik: Penyelidik: NURHAFEZAWANI BT SENAPI Penyelia: PN.SHARIFAH MERYAM BT SHAREH Ijazah Sarjana Muda Pengurusan MUSA Teknologi (Pembinaan) Pensyarah Jabatan Pengurusan Teknologi & Perniagaan (UTHM) UTHM Segala maklumat yang diberikan adalah sulit dan bertujuan untuk tugasan penyelidikan semata-mata. Kerjasama dan kesudian dari pihak tuan/puan menjawab borang kaji selidik ini dapat membantu pihak saya melaksanakan penyelidikan dengan baik dan didahului dengan ribuan terima kasih.

136 6 BAHAGIAN A: PROFIL RESPONDEN, PROFIL SYARIKAT DAN HURAIAN PROJEK Bil. Responden Nama Jawatan Jabatan Tempoh Pengalaman Kerja Responden Responden BAHAGIAN B: LATAR BELAKANG DAN PENGURUSAN TAMAN REKREASI TASIK DARULAMAN Bahagian ini bertujuan untuk mengetahui tentang latarbelakang dan pengurusan taman rekreasi Tasik Darulaman.. Bilakah Tasik Darulaman ditubuhkan?. Bilakah waktu beroperasi bagi Tasik Darulaman?. Berapakah jumlah penduduk di sekitar kawasan Tasik Darulaman, Jitra?. Berapakah bilangan jumlah pengunjung yang datang ke Tasik Darulaman pada setiap hari/setiap minggu/setiap bulan?

137 7. Bilakah tahun permulaan Tasik Darulaman membuat penambahbaikkan landskap? 6. Adakah kemudahan landskap dan peralatan beriadah mencukupi di Tasik Darulaman? 7. Adakah landskap lembut dan landskap kejur di Tasik Darulaman sering rosak? 8. Adakah pihak pengurusan mengambil tindakan penyelenggaraan dengan segera sekiranya berlaku kerosakan pada landskap di taman rekreasi? 9. Pihak manakah yang terlibat dalam penyelenggaraan landskap? 0. Berapakah kos bagi penyelenggaraan landskap dan kemudahan yang ada?

138 8. Apakah kaedah atau proses penyelenggaraan landskap lembut dan landskap kejur yang dijalankan oleh pihak pengurusan jika berlaku kerosakan?. Berapa kali penyelenggaraan landskap dilakukan?. Adakah aktiviti-aktiviti dan kemudahan pembinaan landskap yang ada di Tasik Darulaman dapat menarik lebih ramai pengunjung untuk berkunjung ke sini?. Apakah kepentingan serta fungsi Tasik Darulaman ini kepada pengguna atau pengunjung?. Apakah faktor yang menyebabkan pengunjung lebih gemar berkunjung ke Tasik Darulaman berbanding taman rekreasi lain yang terdapat disekitarnya? 6. Adakah pengunjung atau pengguna yang berkunjung ke Tasik Darulaman merupakan penduduk asal? *Jutaan terima kasih diucapkan diatas kerjasama tuan-tuan dan puan-puan dalam menjayakan penyelidikan ini*

139 9 LAMPIRAN D

140 0

141

142

143