Dinsdag 27 Augustus 2019 » Toertragedie: Curro-baas vandag in Windhoek verwag Helde red beseerde maats Sunshine Tours Namibia-busdepot Windhoek Ongeluk met lorrie Die toneel was met kratte bier besaai. Gymnasium van WP Transport Ooggetuies beweer die wat bier vervoer het. busbestuurders het bier gegaps en in die busse gelaai. † Angela Maiba. † Jacques Venter. • Busongeluk Blomme, ballonne Die ongeluk het sowat 40 km voor dompel skool en kerse is ter Mariental plaasgevind. nagedagtenis aan Bier is na bewering onder die bestuurder in rou die slagoffers by se sitplek gevind. die skool se ingang • 2 leerlinge van neergesit. Windhoek Die bus het op sy dak te lande gekom, maar teruggekantel Gymnasium sterf tot op sy sy nadat die insittendes verwyder is. Die oorledenes is later uit die wrak gehaal. • 19 ander vir Die beseerdes is eers na die staatshospitaal op Mariental beserings geneem en toe Windhoek toe vervoer. behandel ©NMH270819 - ALEXANDER FASE • Busbestuurder ruite uitgehelp. “Mienke het hulle van Colette Rieckert geslinger. Katalina het beserings aan die bus oorbeweeg na die regterkant vandag in hof binne af deur die ruit vir Charl aan- haar rug en hand opgedoen en Hans- van die pad, met remmerke op die teer gegee, wat buite die bus gestaan het.” UITVOERENDE HOOF: WINDHOEK GYMNASIUM Dieter moes 300 steke in sy gesig kry. wat toon dit is weer links gepluk, waar › Ronelle Rademeyer op Mariental dit toe die pad verlaat en gerol het. Die ongeluk het omstreeks 08:45 “Met die dood so “Die ander seun met ernstige gesig- Teen laat gistermiddag is ten plaasgevind. Altesaam 99 leerlinge na aan hulle kry die beserings is Clive Raines,” sê Rakow. Die busbestuurder sal na verwag- minste drie van die 19 leerlinge was vir die skool se jaarlikse graad lewe vir hulle ander ting vandag in die landdroshof op Ma- van Windhoek Gymnasium se 7-toer na die Oranjerivier op pad om betekenis.” Die busbestuurder het sowat 80 tot riental verskyn, het adj.komm. Josef graad 7-toergroep wat Sondagoggend met kano’s op die rivier te gaan roei. 100 m voor die ongelukstoneel links Gaeseb, waarnemende streekbevel- in die busongeluk buite Mariental van die pad af gery. Remmerke in die voerder van die polisie in die Har- beseer is, nog in die Lady Pohamba Rakow se seun, Hans-Dieter (13), gruis op die padskouer wys hy het die dapstreek, aan Republikein gesê. Privaat Hospitaal in die hoofstad be- en ’n ander klasmaat, Katalina Hi- bus teruggepluk pad toe en ’n storm- handel. lengwa, is tydens die ongeluk na buite watersloot net-net gemis. Daarna het NA BL. 2 Min het dié leerlinge en hul klas- maats met sonsopkoms Sondag toe hulle opgewonde en vol afwagting in twee busse verby hierdie einste hos- pitaal gery het, geweet wat die dag vir hulle sou inhou. Angela Maiba en Jacques Venter het gesterf toe die Sunshine Tours-bus, waarin hulle saam met 53 ander klas- maats gereis het, sowat 40 km buite Mariental gerol en op sy dak te lande gekom het. “Mienke Collard, die hoofmeisie, en Charl Marais was die helde wat die beseerdes gered het toe die bus nog wiele-in-die-lug op sy dak gelê het,” het me. Eileen Rakow, ’n skoolouer, gister vertel. “Die bus het later gekantel en op sy sy beland.” Sy vertel hulle het dapper hul be- seerde klasmaats een vir een deur oop DM0201900344203 Laai die MyInfo-toep af vir die jongste nuus. ISSN 1560-9448 JAARGANG 42 NO. 181 Nuus 2-5 | Die Mark 11 | Praat Saam 14 | Sport 22 BESOEK ONS AANLYN BY WWW.REPUBLIKEIN.COM.NA

2 NUUS Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 KONTAKPERSONE GENL. MURTALA MUHAMMEDRYLAAN. POSBUS 3436, WINDHOEK WEER VOORUITSIGTE TEL: 061 297 2000; FAKS: 061 223 721 ISSN 1560-9448 BINNELAND: Gedeeltelik bewolk en baie GOBABIS 08° 28° warm in die Zambezistreek, maar sonnig en KATIMA MULILO 07° 30° REDAKTEUR NUUSREDAKTEUR SPORTNUUS warm tot baie warm elders in die land. KEETMANSHOOP 12° 27° MARIENTAL 08° 28° Dani Booysen Ronelle Rademeyer Andrew Poolman KUS: Gedeeltelik bewolk en warm met mis- OPUWO 08° 30° 081 129 3781 / 061 297 2038 081 127 8159 / 061 297 2114 081 247 2837 / 061 297 2011 kolle op plekke. OSHAKATI 13° 30° [email protected] [email protected] [email protected] RUNDU 10° 29° GETYE BY WALVISBAAI: L: 06:53 H: 13:21 WALVISBAAI 10° 25° BEMARKINGSKOÖRDINEERDER SWAKOPMUND OSHAKATI VERKOPE EN AFLEWERING L: 19:18 WINDHOEK 08° 26° Hennie Geldenhuys Otis Finck 081 299 1211 Tel: 065 222 907 Ettienne Kotze 081 244 0928 LUANDA 19° 26° 061 297 2201 [email protected] Faks: 065 222 898 JOHANNESBURG 11° 25° [email protected] [email protected] [email protected] KAAPSTAD 09° 17° Faks: 064 403 451 Tel: 061 297 2171 E-POS: [email protected] ’n Publikasie van NAMIBIA MEDIA HOLDINGS (Pty)Ltd, gedruk deur NEWSPRINT NAMIBIA (Pty)Ltd. » Busmaatskappy swyg nog oor bierbewerings Drank onder sitplek: ‘Dit is nie die skool s’n’ Sunshine Tours het teen laat gis- geslaan en ons moes die toneel help nommer wat op die maatskappy se Dié foto is geneem kort nadat die ambulanse met die beseerdes by die Lady Po- ter nie gereageer op bewerings opruim en die lorrie insleep,” het hy webwerf verskyn, is deur ene Nathal hamba Privaat Hospitaal aangekom het. FOTO VERSKAF dat bier onder die bestuurder se aan Republikein gesê. beantwoord wat gesê het hy is nie by sitplek gevind is nie. magte om kommentaar te lewer nie. Helde red beseerde maats “Net voor sonsopkoms het ek ’n bus › Ronelle Rademeyer gesien wat by die toneel stilgehou en Hy het later teruggebel en gesê die VAN BL. 1 hier wees om met die kinders te werk die pad versper het. Ek het soontoe maatskappy sal teen 17:00 ’n verkla- en vir hulle traumaberading te gee. Ooggetuies beweer die bestuur- gegaan en gesien die bestuurder keer ring uitreik. Teen druktyd het Repu- Hy staan tereg op klagte van strafba- ders van twee busse soortgelyk terug van waar die vrag bier langs die blikein dit nog nie ontvang nie. re manslag, bestuur onder die invloed “So hartseer soos wat dit is, bied aan dié wat die graad 7’s van pad gelê het. Hy het bier in sy hande van alkohol en roekelose en nalatige hierdie ’n amazing geleentheid vir Windhoek Gymnasium vervoer het, is gehad,” vertel Strauss. Volgens die skool se uitvoerende bestuur. Volgens Gaeseb het die be- inspraak in die kinders se lewe. Met vroeg Sondagoggend op ’n ongeluks- hoof, me. Colette Rieckert, was die stuurder se blaastoets op die toneel die dood so na aan hulle kry die lewe toneel oos van Windhoek opgemerk Dit is bevestig deur sy kollega, mnr. bier op die bus nie die skool of een ’n lesing van 0,19 (mg alkohol per 1 vir hulle ander betekenis.” waar ’n lorrie vol bier omgeslaan het. Gavin Uirab. Volgens hom was dit van die onderwysers s’n nie. 000 ml asem) getoon. Dit is minder nie net een bus nie. “Twee busse van as die toelaatbare 0,37 vir padgebrui- Sy sê dit is belangrik dat die kinders Hulle het na bewering met sespak- Sunshine Tours het daar stilgehou en “Die bier wat gevind is, is wat die kers. (Sien ook die berig hiernaas.) berusting kry en die tragedie verwerk. ke van die toneel af teruggekeer na die drywers het twee keer bier gaan busdrywer onder sy sitplek gehad die busse toe. haal en dit teruggevat na die busse,” het,” sê sy. BUSDIENS ONDERSTEUNING het hy gister by navraag gesê. Mnr. Adrian Strauss van 24/7 Re- Sunshine Tours het Sondagmiddag Me. Colette Rieckert, uitvoerende Ds. Christo Swarts, NG-leraar op Ma- covery, ’n insleepdiens in Windhoek, Foto’s is Sondagaand op Facebook ’n kort verklaring sy op Facebookblad hoof van Windhoek Gymnasium, het riental, het leerlinge en ouers Sondag sê hy het omstreeks 03:30 Sondag- geplaas van sespakke wat onder die geplaas waarin hy sy meegevoel met gister aan Republikein gesê Sunshine by die staatshospitaal op dié dorp oggend by die ongelukstoneel sowat bestuurdersitplek van die buswrak die families van die oorledenes betuig Tours “het nog altyd uitmuntende saam met ds. Johan Dunn van die Ge- 10 km oos van Windhoek op die B6- buite Mariental gevind is. Dit is van het en gesê het hy is “diep hartseer” diens aan die skool gelewer”. reformeerde Kerk op Keetmanshoop roete aangekom. dieselfde soort bier wat deur die lorrie oor die gebeure. emosioneel ondersteun. vervoer is wat buite Windhoek om- “Ons het nog nooit getwyfel in hul “’n Vragmotor van WP Transport geslaan het. Beseerdes is ’n spoedige herstel toe- standaard of die veiligheid wat hulle Rakow sê dit is “ongelooflik hoe die wat met ’n vrag bier van Suid-Afrika gewens, met die belofte van ’n formele bied nie. Ons het al honderde toere gemeenskap van Mariental dadelik na Windhoek onderweg was, het om- Republikein het vroeg gisteroggend verklaring later. Dié plasing is egter deur hulle gedoen. ’n Mens kan nie die ingegryp en bystand verleen het”. vrae hieroor aan Sunshine Tours Sondagaand van Sunshine Tours se organisasie kruisig vir wat een mens gestuur. ’n Oproep na die selfoon- Facebook-blad verwyder. gedoen het nie,” het sy gesê. “Clive se oupa en ouma (me. Elsa en mnr. Jan Augustyn) was van die [email protected] Volgens Rieckert word Curro Hol- eerste mense op die ongelukstoneel. dings, aan wie die skool behoort, se Die ongelukstoneel buite Windhoek wat met bier besaai was. FOTO VERSKAF uitvoerende hoof, mnr. Andries Grey- “Hulle het by die Wimpy op Marien- ling, en die handelsmerkbestuurder, tal vir die bus gewag, want hulle wou me. Marié Lategan, vandag uit Suid- vir hul kleinseun ’n pakkie saamgee. Afrika in Namibië verwag. Toe die bus nie opdaag nie, het hulle gery om te gaan kyk wat aangaan,” “Hulle sal die tegniese aspekte van vertel sy. die voorval verder met Sunshine Tours hanteer.” “Die mense van Mariental was só goed vir ons. Daar is kos, water en Intussen word reëlings getref vir koeldrank afgelewer en die privaat private gedenkdienste vir Jacques en dokters op die dorp het uit hul eie by Angela volgende Dinsdag en Woens- die staatshospitaal kom hand bysit.” dag in die skoolsaal. Mnr. Danie Theunissen, skoolhoof, “Dit sal deur hul families hanteer en sy adjunk, mnr. Mauritz Thirion, word, terwyl ons as skool Donderdag was ook vol lof vir die mense van Ma- ’n groot gedenkdiens sal hou om hul riental, asook die ambulanspersoneel lewens te vier en van hulle afskeid te en nooddienswerkers. neem,” sê Rieckert. “Die Namibia Marshall Rangers “’n Paar spanne beraders sal Maan- en die mense van OHS Emergency dagoggend wanneer die skool begin Response het wonderlike werk gedoen,” sê Theunissen. [email protected] DM0201900342533 Audi Centre Windhoek Audi A4 60-62 Tal Street | Tel: +264 61 277 700 | With N$45 000 Ildiko: +264 61 277 721 Deal Assistance [email protected] www.audiwindhoek.co.za | /Audi.whk

Dinsdag 27 Augustus 2019 Republikein NUUS 3 » Beveg armoede, korrupsie saam Hage Geingob van die People’s Liberation Army of Namibia (Plan), aangespoor om te Voorkom verdeeldheid, PRESIDENT, NAMIBIË verklaar: Ons is ons eie bevryders. pleit Hage op Heldedag “Die beskerming “Kom ons bring hulde aan dié wat Die president het ’n beroep op delike veldslae wat oor die jare ver- bruik van hul mandaat op Namibië van Namibië vir vir ons vryheid moes omkom deur die volk vir patriotisme, trots en skeie lewens geëis het. moet stop, die hoop op ’n vreedsame die toekomsgeslag die nuwe gesprek wat ons in Namibië pligsbesef gedoen. resolusie tot Namibiese onafhanklik- is ’n gesamentlike aangeknoop het oor eenheid, deur- Volgens die president het die Inter- heid in duie laat stort. verantwoordelikheid.” sigtigheid en aanspreeklikheid te › Augetto Graig nasionale Geregshof se afkeuring van verwelkom. Alle Namibiërs moet die versoek dat Suid-Afrika se mis- “Ons het gou besef Namibië se on- afhanklikheid gaan nie deur ’n ver- hande vat om armoede en korrupsie Dié wat Namibië se vryheid soekskrif bereik word nie, maar deur te beveg, terwyl ons na die doelwit ingelui het, moes ’n pad stap die koeël. van gesamentlike welvaart streef,” wat die toekomsgeslag nooit het hy gesê. sal ken nie. “Hierdie wending het wyle comrade Peter Nanyemba, een van ons dapper “Laat ons op hierdie Heldedag Met hierdie woorde het president seuns en voormalige bevelvoerder onsself daartoe verbind om hande Geingob gister se Heldedagvierin- te vat en saam te werk om ekonomie- ge op Otjiwarongo amptelik geopen. Pres. Hage Geingob neem gisteroggend die parade waar. FOTO DENVER KISTING se transformasie in Namibië te be- werkstellig. “Jong mans en vroue het die oor- logsarena betree en ander se vryheid “Dit is nie net ’n dag om die onself- beskerm deur hul eie veiligheid en sugtige opofferings van die verlede te welstand agter te laat,” het Geingob herdenk nie, maar ook om ons patrio- gesê. tisme te bevestig en ’n ware gevoel van trots en pligsbesef teenoor ons volk “Hul dapper dade op die strydfront te bevorder,” het die president gesê. het ons nasionaliteit en soewereini- teit gewaarborg. Hul toewyding aan “Ons moet ons swaarverdiende hul mense en hul land, hul onwrik- vryheid beskerm deur alle vorme bare vasberadenheid in die dood se van haatspraak, etnisiteit, stamge- aangesig en hul bereidwilligheid om bondenheid, rassisme en verdelen- die grootste opoffering van alles te de taal te verwerp wat geweld aanhits. maak, onderskei hulle as reuse onder Die is ons land, die enigste land wat mense,” het hy gesê. ons ‘huis’ kan noem. Die beskerming van Namibië vir ons toekomsgeslag- Geingob het na Namibië se lang vry- te is ’n gesamentlike verantwoorde- heidstryd verwys, asook die vele do- likheid,” het Geingob gesê. Hy het gesê sy onlangse stadsaaltoer het die gees van eenheid en patrio- tisme in die land aan hom bevestig. “Ek het net lof vir die baie Namibiërs van alle oorde wat met volwassenheid, verdraagsaamheid en empatie met mekaar deelgeneem het,” het hy gesê. “Ons bedank almal, die lewendes en die oorledenes, die veterane en die helde en heldinne van ons bevry- dingstryd,” het hy gesê. Rooivlagdag eiendom verwoes. ruk handuit Die Ovaherero- tradisionele Wat ’n viering van gevalle tra- disionele leiers moes wees, het owerheid glo hulle is die regma- in chaos ontaard. tige eienaars van erf 1755, waar Vier mense is Sondag vir kwaad- willige saakbeskadiging, aanran- die tradisionele vuur aangesteek ding deur dreigement en dief- stal op Okahandja in hegtenis word. geneem ná hulle glo die 96ste herdenking van Rooivlagdag op Lede van die koningshuis en die dorp ontwrig het. hoofman Tjinaani Maharero was Rooivlagdag is ook bekend as Otjiserandu-dag en herdenk die nog op die perseel toe hulle na lewe van hoofman Samuel Ma- harero en sy stryd teen Duitse wat verneem word met knopkie- soldate. ries aangeval is. Die dag is deur wyle hoofman Hosea Katjikururume Kutako af- Lede van die tradisionele ower- gekondig ná Maherero se oorskot op 23 Augustus 1923 uit Botswa- heid het glo daarop aangedring na na Okahandja teruggebring is. dat lede van die koningshuis die Adj.komm. Moses Khairabeb, hoof van die Namibiese polisie perseel verlaat. in die Otjozondjupastreek, het Sondag aan Nampa bevestig Brig. David Tjiposa van die hoofman Tjinaani Maherero en die Otjika Tjamuaha- konings- Ovaherero- tradisionele ower- huis het ’n saak teen die Ovahe- rero- tradisionele owerheid aan- heid het op die toneel aan Nampa hangig gemaak. gesê hulle is gereed om vir hul land te sterf. “Dié is óns grond. Soos jy kan sien, is ons draad deur die ander groep geknip. Dit is ’n duidelike Vier mense is Sondag by die 96ste herdenking van Rooivlagdag in teken van verontagsaming en hegtenis geneem. FOTO NAMPA oneerbiedigheid. Ons kan nie toelaat dat ander mense op ons trap nie,” het hy gesê. Die saak is by die Okahandja- waarsku, maar lede van die ower- Die twee groepe het Otjiserandu polisiekantoor geopen en die heid het uitgestap en ander het beskuldigdes sal na verwagting nie opgedaag nie. of Rooivlagdag die afgelope paar vandag in die Okahandja-land- droshof verskyn. Die vier beskuldigdes het lede jaar afsonderlik gevier omdat die van die koningshuis na bewering Khairabeb sê die polisie het aangeval toe hulle die “heilige skeuring tussen hulle verdiep het. Donderdag albei groepe byeen- vuur” probeer aansteek, en het geroep om hulle teen geweld te die koninklike vlag en ander Weens die moontlikheid van DM0201900342268 geweld is die herdenking van Rooivlagdag in 2016 by dié perseel opgeskort. – Nampa DM0201900343285

4 NUUS Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 Y’Cliff is geen drenkeling UIT DIE HEUP | VERKIESING 2019 » Liedjies ‘soos en hoe om te begin nie,” sê hy. “Ek het intussen drie liedjies en Die gevaar van onkunde “Ek het begin liedjies sing en dit ’n boek’ twee video’s op YouTube en iTunes Namibië ervaar tans op YouTube gelaai. Mense het begin ’n ernstige droogte. Dié Namibiese kunstenaar, met video’s kyk en gevra of daar nie iets gelaai waarna mense kan luister en Baie inwoners het volgens 18% van deel- geen formele musiekopleiding is wat ek self wil sê nie.” nemers onveranderd. nie, is vir ’n nasionale toeken- wat hulle kan koop,” sê hy. ning genomineer. Y’Cliff het “Drowning in my feel- Net 52% van Namibiërs ings” in Februarie verlede jaar begin Volgens Y’Cliff is sy ma baie onder- › Tanja Bause skryf en skaars ’n maand later het hy ses liedjies gehad. steunend en trots op hom. nie voldoende voedsel nie. het al van klimaatsveran- “Ek wou nog altyd sing, maar ek was baie skaam, want Die liedjie is op YouTube gelaai en “Sy het altyd vir my gesê sy gaan my Omdat 80% van Nami- dering gehoor. Vir 48% mense het gesê ek klink is al amper 11 000 keer gekyk. soos ’n meisie,” sê Y’Cliff Luiperdt nie borg nie; musiek is my baba en as biërs hul kos aankoop en beteken dit ’n negatiewe (23). Dit is ook al op Channel O uitgesaai. Y’Cliff het reeds 12 liedjies wat hy ek dit wil doen, moet ek eers ’n werk die land op die meeste in verandering in klimaat. ’n Die eerste liedjie wat hy geskryf en in ’n album wil opneem. opgeneem het, is nou een van drie wat “Die liedjies is soos ’n boek geskryf kry – dan kan ek dit doen. So, ek het 40% van sy behoefte aan Vyfde (20%) het gereken vir vanjaar se Nama-toekennings ge- – hoofstuk een en hoofstuk twee. nomineer is. Dit gaan almal oor ’n verhouding: ’n voltydse werk. voedsel voorsien, raak ’n CHRISTIE KEULDER dit behels iets positief. Hoe dit begin, die hoogtepunte en Y’Cliff se “Drowning in my feelings” laagtepunte, die goeie en slegte tye “Daar is baie uitdagings as onafhank- droogte baie mense. Net 30% van mense het is saam met Lioness en Gazza se werk en dan die einde van die verhouding. in die Song of the Year-kategorie ge- ‘Drowning in my feelings’ sal uit- like musikant. Geld vir opnames Tydens 2017 se Afrobarometer-op- gesê menslike gedrag veroorsaak nomineer. eindelik laaste op die album wees – die laaste hoofstuk.” is een, maar jy kan jouself nie teen name is deelnemers gevra of toestan- klimaatsverandering. Die kunstenaar is in Windhoek Volgens Y’Cliff is die liedjies só gebore en het op Vaalgras in die Suide geskryf dat hulle onafhanklik van die uitdagings blindstaar nie. As jy de vir landbouproduksie verbeter of Namibiërs se geletterdheid oor grootgeword. mekaar is. “Hulle klink nie dieselfde nie en musiek wil maak, doen dit en die res verswak het. Mense was verdeeld klimaatsverandering tel onder die Ná hy sy skoolloopbaan in Wind- elkeen roep ander emosies by die hoek voltooi het, het hy besigheids- luisteraar op.” sal in plek val.” hieroor. Volgens 33% van deelnemers vyf swakstes uit 33 lande. administrasie aan die Universiteit Y’Cliff het geen musiekopleiding van Namibië (Unam) gaan studeer. nie, kan geen instrument speel nie Mense wat vir Y’Cliff se “Drowning het toestande versleg, vir 21% was dit Hoe kan mense voorberei op iets wat en het op skool net in ’n koor gesing. “Ek wou nog altyd iets met musiek Hy het ’n video vir “Drowning in in my feelings” wil stem, kan so maak beter en volgens 18% onveranderd. hulle nie verstaan nie? doen, maar afgesien van my skaam- my feelings” saam met Lioness, heid het ek ook nie regtig geweet waar Penda en Zach opgeneem, wat ook deur SOY3 na 66262 te SMS of kan ’n Vyfde van mense het geen direkte op YouTube te sien is. aanlyn by www.nama2019.com gaan belewenis hiervan gehad nie. * Data is ontleen aan die Afrobaro- stem. [email protected] Namibiërs was ewe verdeeld daaroor meter, ’n Pan-Afrikaanse reeks of droogtes vererger. Van deelnemers opnames oor houdings oor demo- het 38% hiermee saamgestem, terwyl krasie, bestuur en die gemeenskap. 36% gesê het die omvang van droog- Besoek afrobarometer.org vir meer tes neem af. Droogtetoestande was besonderhede. Veranderinge in klimaatstoestande die afgelope dekade 33% 21% 21% 18% 7% Geen ervaring Erger/baie erger Omtrent dieselfde Beter/baie beter Weet nie Die omvang van droogtes die afgelope dekade Y’Cliff se eerste liedjie wat hy 24% geskryf en opgeneem het, is vir vanjaar se Nama-toeken- 18% 18% 19% nings genomineer. 14% Y’Cliff soos hy in die video van “Drowning in my feel- FOTO TANJA BAUSE Baie erger Ietwat erger Dieselfde Ietwat minder Baie minder 7% ings” verskyn. FOTO VERSKAF Weet nie DM0201900344204

Dinsdag 27 Augustus 2019 Republikein NUUS 5 Mnr. Edward Ndopu het die vyfde sitting van die kinderparlement bygewoon om sy ervaring met die lede te deel. FOTO’S JUSTICIA SHIPENA Stemme vir die jeug * SÓ LYK DIE JONGSTE PRENTJIE » Edward Ndopu inspireer jonges Aantal mense met 108 gestremdhede 992 Hulle neem self die verantwoor- As deel van totale 4,7% delikheid en dring aan op reg- bevolking verdigheid en geregtigheid. Tydens die vyfde sitting van lewe kan behaal. Aantal volwassenes 94 Die Namibiese parlement het MENSEREGTE, BASIESE met gestremdhede 328 die Namibiese kinderparle- DIENSTE in samewerking met die VN se Woonagtig in landelike 72 ment het 98 jongmense uit Kinderfonds (Unicef ) die kinder- Ndopu het parlementslede aan- parlementsitting in Windhoek gemoedig om kinders met ge- gebiede 588 al die landstreke dringende aangebied waaraan 98 kinders, stremdhede tydens besluit- sewe uit elke landstreek, deel- neming in ag te neem sodat hul Gehoorgestrem 17 kwessies bespreek. geneem het. Dit is vanaf 16 tot 23 menseregte en toeganklikheid tot 454 Augustus onder die tema ‘Jong- basiese dienste ook prioriteit sal › Justicia Shipena mense se betrokkenheid by die geniet. Siggestrem 31 wetgewende proses’ in Wind- 968 “Julle is reeds leiers, want hoek gehou. “Indien hulle nie vrylik kan julle is deel van die gene- rondbeweeg nie, sal die lewens- Spraakgestrem 7 rasie van Swede se Greta Een van die hoofpunte was uitkyk van kinders en jongmense 488 Thunberg, Suid-Afrika se Zuleika toelae. Die jong parlementslede met gestremdhede altyd beperk Patel en Nigerië se Elizabeth het gesê kinders met gestremd- word tot die gemeenskappe met Liggaamlik gestrem 51 Williams.” hede moet meer geld ontvang beperkte hulpbronne waarin 195 as ander, aangesien hulle meer hulle leef.” So het mnr. Edward Ndopu die fisieke uitdagings het. Die be- Verstandelik gestrem 16 Namibiese kinderparlement langrikheid van toeganklikheid Volgens me. Rachel Odede, die 609 beskryf wat laas week sy vyfde en gelyke behandeling van mense Unicef-verteenwoordiger, kon die sitting gehou het. met gestremdhede, asook die jeug kinderparlement nie op ’n beter * 2016-syfers se betrokkenheid by die wetge- tydstip plaasvind nie, aangesien Ndopu is die Verenigde Nasies wende proses is ook bespreek. dit op 20 November die 30ste Bron: Namibië Statistiekagentskap (VN) se welwillendheidsambas- herdenking van die aanvaarding sadeur vir Volhoubare Ontwikke- “Ek leef met ’n ernstige ge- van die VN se Algemene Verga- Mnr. Peter Katjavivi, die speaker lingsdoelwitte (SDG’s), asook ’n stremdheid. Iets wat ek nog altyd dering se konvensie op kinder- van die Nasionale Vergadering, aktivis vir mense met gestremd- wou doen, is om die wêreld te wys regte is. het prestasies van vorige hede soos hyself. Hy is die jongste dit is ondanks my toestand steeds kinderparlemente uitgelig. Dit en enigste lid met gestremdhede moontlik om na afgeleë plekke te Odede het gesê die aantal sluit 98 nuwe mosies in wat ter wat deel is van die sekretaris- reis en bewustheid te skep oor jongmense sal in die komende tafel gelê is. generaal se Groep van 17. Dié uitdagings wat die weerloosste dekades, veral in Afrika en Asië, groep bestaan uit vooraanstaande mense in ons samelewing in die toeneem en ’n groot rol in die “Die insette van die vierde mense wat die 17 SDG’s moet gesig staar,” het Ndopu gesê. ekonomiese, politieke en sosiale sitting van die kinderparlement mobiliseer. vorming van hul lande speel. het ook gelei tot die insluiting Volgens hom wag jongmense nie van klousules oor die Nasionale Een van Ndopu se hoofdoelwitte meer vir toestemming om te mag “Jongmense van vandag leef in Adviesraad vir Kinders en die wet is om kinders met gestremdhede praat of leiding te neem nie. ’n wêreld met eindelose moont- op kindersorg en -beskerming,” te motiveer en oortuig dat hulle likhede.” het Katjavivi gesê. net soos hy groot sukses in die PUBLIC NOTICE Notice is hereby given in terms of section 63(2) (B) of the Local Authorities Act 23 of 1992 that the Rehoboth Town Council intends to sell/ lease immovable property to the under mentioned applicants. Erf No Size Applicant Price “Swartkoppies” 100 m² Telecom / PowerCom N$ 3500.00 Block F (PTY) LTD Duly motivated objections to the proposed transaction are to be addressed to/or delivered to the office of the: Chief Executive Officer Rehoboth Town Council delivFPearixrvea(d0t6e2t)oB5a2t-gh20e29500o0ffice of the: Not later than 6th September 2019 at 17h00pm Mnr. Edward Ndopu het onder meer by die Side by Side Mr. T Haukena Early Intervention-sentrum in die Goreangab-neder- setting buite Windhoek besoek afgelê. Acting Chief Executive Officer” DM0201900344259 DM0201900344095 JN

10 LESERSFOTO’S Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 LESERSFOTO’S Stuur ook jou foto’s na: [email protected] KALM: Koos Liebenberg het die seetoneel afgeneem. KLEURVOL: “Die hanekam is so sag soos fluweel,” sê BESONDERS: Elize het die foto in haar tuin geneem. Banie Rossouw. RUSTIG: “Dit is die 'slapende gorilla' op pad na Sossusvlei,” sê Sarie Schwartz. gro2Levfo0enoedtstrtdxpeosepsrio'3sst1i2e0u0i30wknuc00xoromd0.r1mtid5eeoefcnm SILHOEËT: “Son aan die weste. . . suide op sy beste,” sê Fanie Smit. WAAR IS DIT?: “Dit is ’n baie mooi ingang tot ’n dorp in Namibië. Ken iemand dit?” vra LEKKER SLAAP: Carl-Heinz Gertze het die sonsondergang sowat 30 kilometer buitekant Björn Basler. Usakos op pad na Swakopmund afgeneem. DM0201900342181

Dinsdag 27 Augustus 2019 Republikein DIE MARK 11 Die Mark [email protected] INDEKSE WISSELKOERSE BANK WAARSKU OOR HONGKONG- JSE ALLE-INDEKS 53 803,77 US DOLLAR/NAD 15,22 BETOGINGS DOW JONES-INDUSTRIEEL 25 822,33 STERLING/NAD 18,62 FTSE ALLE-INDEKS 7 094,98 EURO/NAD 16,93 BLADSY US DOLLAR/YUAN 7,15 Maandag 26 Augustus Bron: Fin24 12 MEER INLIGTING IN MARKET WATCH » Ongelykheid bespreek Afrika Unie (AU) onderteken is en SA boer vat vliegtuig ná tans die steun van 54 lande op die vas- Tanzanië sy grond vat ‘G7, help ons teland geniet. Ramaphosa sê die fokus moet op vroulike entrepreneurskap en digitale transformasie wees, terwyl die groot struikelblok korrupsie is. Hy benadruk dat Afrika ondersteu- ning nodig het wat infrastruktuuront- om vooruitgang wikkeling betref. “Afrika het vennote ’n Vliegtuig van die Tanzaniese met die bedrag wat aan die boer ver- nodig wat gaan help om die vooruit- nasionale lugdiens is Vrydag op skuldig is. gang wat gemaak is vol te hou.” die O.R. Tambo-lughawe in beslag geneem weens vergoeding wat Volgens Wakefield is die enigste Ramaphosa sê die fokus van Afri- Tanzanië aan ’n Suid-Afrikaanse manier wat die Tanzaniese regering ka-ontwikkeling moet op vroue en boer verskuldig is. sy vliegtuig gaan terugkry, as hy ’n ander vorm van waarborg van soort- kinders wees omdat hulle kwesbaar ’n Airbus A220-300 is in beslag gelyke waarde aanbied of doodeen- geneem ná die hooggeregshof in voudig die skuld betaal. vol te hou’ is en dikwels afgeskeep word. Johannesburg uitspraak gelewer Hy het ook oor die ongelykheid het ten gunste van ’n boer wat geld Tanzanië het minder as twee geskuld word deur Tanzanië ná sy maande gelede met vlugte na Suid- tussen Afrika-lande en ontwikkelde grond dekades gelede sonder vergoe- Afrika begin. lande gepraat. Dr. Naledi Pandor, mi- ding onteien is. nister van internasionale betrekkinge John Magufuli, president van Tan- Die vliegtuig was veronderstel om zanië, het met sy verkiesing as staats- en samewerking, en Stella Ndabeni- vanaf Johannesburg na Dar es Salaam man homself as kampvegter vir sy te vlieg toe beamptes die vlug skielik land se lugdiens verklaar. Abrahams, minister van kommuni- gekanselleer het, sê die Tanzaniese departement van vervoer. Toe hy aan bewind gekom het in Pres. Cyril Ramaphosa sê die Volgens Khusela Diko, Ramaphosa kasie, het Ramaphosa op die beraad 2015 het sy land se nasionale lug- Roger Wakefield, ’n prokureur van diens slegs een vliegtuig besit, berig fokus van Afrika-ontwikkeling se woordvoerder, het Ramaphosa ten vergesel. Werksmans, verteenwoordig die die BBC. Air Tanzania beskik nou moet op vroue en kinders wees doel om ekonomiese vennote in ont- Die beraad is in drie dele verdeel: G7 Suid-Afrikaanse boer, wat naamloos oor 15. wikkelde lande te identifiseer en Suid- en die Afrika-vennootskap, wat Suid- wil bly. Wakefield sê die Tanzaniese regering skuld sy kliënt $33 miljoen, Tanzanië het die herlewing van sy omdat hulle kwesbaar is en Afrika as ’n beleggingsbestemming en Afrika, Rwanda, Egipte, Burkina Faso, insluitend rente, vir die grond wat lugdiens sentraal gemaak tot ’n groter dié land onwettig onteien het. Die ekonomiese visie waarin die land ’n dikwels afgeskeep word. ’n handelsvennoot te bemark om die Senegal en die voorsitter van die Afri- ooreenkoms vir vergoeding is vroeër sentrum vir vervoer, handel en toe- ekonomie te laat groei en die werk- ka-unie insluit. Dan is daar ook die deur middel van arbitrasie vasgestel. risme in die streek word. Hy ag dié beoogde hupstoot tot sy toerisme- › Meghan Lawrence loosheidsyfer te verminder. G7 en die vier Biarritz-vennote wat Maar al het die Tanzaniese owerhe- bedryf – sy grootste verwerwer van Ramaphosa beklemtoon die voor- Suid-Afrika, Indië, Australië en Chili de al herhaaldelik aangedui dat hulle buitelandse valuta – as van kernbe- Pres. Cyril Ramaphosa het Sondag insluit. Die derde afdeling is die G7- die vergoeding wil en sal betaal, wag lang tot sy ekonomiese vooruitgang. saam met die leiers van die G7- dele van die vryehandelsooreen- beraad en al sy vennote. die boer nou al sedert 2014 vir be- beraad in Frankryk vergader koms vir die vasteland wat aanvank- taling. Ladislaus Matindi, uitvoerende di- lik verlede jaar deur 27 lede van die – Netwerk24 rekteur van die Tanzaniese lugdiens, Wakefield het telefonies aan het aan Reuters gesê reëlings is getref om kwessies van ongelykhede in Reuters gesê dat die vliegtuig in om die passasiers van Vrydag se vlug beslag geneem is in ooreenstemming op ’n ander vliegtuig te sit. die wêreldekonomie te bespreek en met Suid-Afrikaanse en internasi- onale wette, wat toelaat dat ’n bate Dit is wel nie die eerste keer wat so Suid-Afrika as ’n beleggingsvennoot wat deur ’n buitelandse entiteit besit iets met Tanzanië gebeur nie. word, aangeheg word in ’n saak wat te bemark. verband hou met ’n buitelandse ar- In 2017 was daar ’n soortgelyke bitrasie-toekenning. geval in Kanada. Ramaphosa het Sondag in Biarritz Die spesifieke vliegtuig is gekies ’n Q400-vliegtuig is toe in beslag in die suidweste van Frankryk aange- omdat daar bewyse is dat die Tan- geneem en is eers in Maart 2018 te- zaniese regering dit regstreeks besit ruggegee toe Magufuli ’n afvaardiging kom vir die beraad waar die leiers van en die waarde daarvan ooreenstem van beamptes na Kanada gestuur het om die land se skuld aan ’n individu Frankryk, Duitsland, Italië, Japan, te vereffen. Amerika, die Verenigde Koninkryk – Reuters, verwerk/Netwerk24 en Kanada die wêreldekonomie, poli- tiek en gemeenskaps- en veiligheids- kwessies bespreek. Hierdie leiers ontmoet jaarliks vir besprekings en pres. Emmanuel Macron van Frankryk het Ramaphosa dié jaar genooi om saam met hulle te vergader. Suid-Afrika is verlede jaar ook uitgenooi, ná ’n afwesigheid van Pres. Cyril Ramaphosa groet pres. Emmanuel Macron van Frankryk by die G7- sewe jaar. beraad. FOTO: REUTERS DM0201900342279

12 DIE MARK Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 Bank waarsku oor Hongkong-betogings » In ‘administratiewe aanhouding’ vir ’n sitbetoging by ’n Betogers nooi mense eergister op ’n treinstasie om deel te neem aan verdere Die Bank of East Asia ’nGroothandelsbank van dié Chinees beheerde moltreinstasie en die plek protesoptogte teen die regering. FOTO NETWERK24/REUTERS het ’n daling van 75% het verlede week stad, asook dié van China, waar ’n ruk gelede ’n vigi- in sy halfjaarwins gewaarsku dat kan benadeel. lante-aanval was. aangeteken. die weke lange protes in Hongkong die ekonomie Dit kom te midde van be- Die Hongkong-gesetelde togers wat hulle regmaak Bank of East Asia (BEA) het ’n daling van 75% in sy DM0201900344210 halfjaarwins aangeteken nadat hy lenings in China afgeskryf het weens ’n in- sinking in die markte vir handelseiendom buite China se top-stede. Die bank het ook ge- waarsku dat maatskaplike onrus in Hongkong en ’n handelsdispuut tussen China en die VSA die eko- nomie van sowel China as die voormalige Britse kolonie kan skaad. “Die gespanne atmos- feer (in Hongkong) sal waarskynlik ’n nadelige invloed hê op verbrui- kers- en sakevertroue en op inkomende toerisme as daar nie binnekort ’n op- lossing kom nie.” het BEA in ’n verklaring gesê. Sommige maatskappye in Hongkong is by om- stredenheid ingetrek ná 11 weke se gewelddadige skermutselings tussen die polisie en pro-demokra- tiese betogers, wat erger- lik is oor ’n gewaande ver- watering van vryhede. Vlieëniers en kajuit- bemanning van Cathay Pacific Airways het gesê hulle loop deur onder ’n “wit terreuraanslag” van politieke teregwysings, afdankings en die deur- gaan van hul selfone deur Chinese lugvaartbeamp- tes. Bank of East Asia en sy mededingers het by ver- skeie geleenthede takke in die omgewing van die betogings gesluit. “Die onlangse situasie in Hongkong skep tekens van kommer vir die plaas- like klein- en medium- grootte ondernemings,” het Adrian Li, mede- hoofamptenaar van BEA, aan joernaliste gesê. “As die heersende toe- stande so voortduur, sal dit toerisme, handel sowel as beleggers se vertroue raak. “Desondanks bly ons Hongkongse batewaarde steeds baie gesond.” Betogers het hulle eer- gister gereed gemaak om by die Yuen Long-massa- aansluitingstasie saam te trek in een van ’n reeks be- togings die afgelope elf weke, waarvan sommige gewelddadig geraak het. Dit sluit die bestorming in van die wetgewergebou en chaos op die lughawe in die land. Op die aand van 21 Julie het sowat 100 mans die stasie bestorm, ure nadat betogers ’n optog deur Hongkong se stads- kern gehou en China se belangekantoor gevanda- liseer het. Dié kantoor is die hoofsimbool van Beijing se gesag oor die stad. – Netwerk24/Reuters

14 PRAAT SAAM Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 Praat saam [email protected] DIE REDAKTEUR SPOTPRENT DIGITAAL Jou kode vir toegang tot ons webwerf: 5779 Skandeer om te volg DANI BOOYSEN Die tragedie móét lesse bied Sondag se busongeluk waarin SMS'e PG’s appointment although she did soap or washing powder do wonders. Sluit aan op WhatsApp. twee jong skoliere gesterf het, not have the required qualifications Try it. Stoor ons nommer, stuur jou moet die hele land tot ernstige GIPF: Dit is so tragies en pateties. Toe and law was changed to accommo- foto’s, nuus en menings en nadenke stem. die eerste ongenoteerde lenings deur date her appointment? This appoint- Die geraas in oopplankantore is baie Elke lewe wat op ons landspaaie die GIPF gemaak is, onthou ek baie ment came around the time GIPF was waar en onprofessioneel. Jy as kliënt ontvang nuusbrekers. – en op ander onnodige en goed hoe pensioenarisse beswaar blatantly plundered? There was a lot kry glad nie ’n goeie indruk nie. Waar voorkombare maniere – verlore daarteen gemaak het. Pensioenarisse of evidence. Where is it? No high pro- is die toesig? 081 170 0010 gaan, is ’n verlies vir ons almal. is toe die versekering gegee dat die file, well-connected corruption pros- Wanneer dit by kinders en jong lenings veilig is en dat die leners sal ecutions since then should ring alarm Ek wil net weet hoe kry ons president jou selfrespek uit, jou huwelik/ver- volwassenes kom, word meer terugbetaal. Dis toe so aanvaar. Nou bells! Just too many coincidences, dit reg? Daar is nie geld vir medisyne houding, kar, huis, werk, geld, ander as in ander gevalle onbereikte lees ek in die koerant lesse is geleer this whole PG saga urgently mense se lewens en soms ook jou potensiaal uitgewis. en nou is ’n nuwe program opgestel needs investigation. nie, maar geld om Maandag eie. Ek doen ’n dringende beroep op Hierdie is ’n tragiese, rampspoe- en nou is dit veilig. Miljoene word Heroes Day te vier. die polisie om veral naweke by al die dige vingerwysing wat pad- gesteel en dan leer ons lesse en dan drinkplekke mense af te trek en swaar veiligheid in die breë betref en stel ons nuwe programme saam. Bog! Kan iemand tog navor- “. . . tas, Die arrogansie van te straf. Voorstaandienste werk nie. openbare vervoer spesifiek. Bring die skuldiges voor die hof - ook sing doen oor volks- geld en al munisipale werkers Mense waarsku mekaar. Beweringe oor alkoholmisbruik die destydse bestuur van die GIPF. moord? Vroeër jare vort . . .” gaan mens se ver- sal deur die hof getoets word. is miljoene mense stand te bowe. Hulle Can someone tell the Zim crop Die werklikheid is dat dronk- GIPF-miljoene: Is dit nie storie waar in ’n oorlog dood en is van die hoogsbe- farmers with the elephant problem bestuur onder bestuurders wat die steler ’n ander gevra het om sy dit was normaal. Die taalde werknemers, elephants don’t like bees? Maybe passasiers se veiligheid in hul tas geld te begrawe en op die dag van they could find a way to place some hande neem waarskynlik veel nood toe die steler sy geld wou opgra- term volksmoord is maar is nie bereid beehives near their crops. meer algemeen voorkom as we, het hy maar gevind die gatgrawer waarvan ons bewus is. is tas, geld en al vort nie? Nou hoe eers na WW 2 ge- om hul belts stywer in ’n Man is verwek uit die lus van by- Doeltreffende, toekomsgerigte meld jy so saak by die polisie aan? slaap. Die vrou is die fondament van oplossings verg om vraagstukke formuleer. Hoe wil jy ’n te trek soos die res van lewe. Sy het die gawe van vergifnis, en oorsake aan te spreek eerder Waarom verskyn Martha Imalwa op genade en liefde. Sy is die beeld van as om individue te kruisig. Dit sê die koerant met net ’n leesbril op nou ’n volk straf vir iets wat ons nie. Die ganse wat die die Almagtige. nie mense teen wie pligsversuim haar neus? Daarmee kyk sy al die kor- bewys word, moet nie aan- rupsie mis. Volg ander se voorbeeld gedoen is in ’n tyd toe dit as normaal goue eiers lê, kan nie meer die luukse Johan Diergaardt en Unam, los ons spreeklik gehou word nie. en dra liefs ’n donkerbril! land se skeidsregters uit. As julle ’n Emosionele vingerwysery is beskou is? As die spoedbeperking op lewenstyl van munisipale werkers baie kan praat, lig jou bas en gaan miskien in die groot intensiteit Marthatjie, jy is die liefling van die blaas. Hulle doen goed. As Unam van die oomblik verstaanbaar. Swapo-president en al sy kaders, ons paaie nou verander word, kan jy bekostig nie! kinders is soos Johan sê, hoekom Maar dit los nie probleme op nie. maar oppas vir Katryntjie. Sy hou dalk het hulle soos ’n klomp groot manne Tienduisende en selfs honderd- nie daarvan dat jy in haar slaai krap mos nie ’n persoon straf omdat hy aangegaan op die veld? As jou span duisende ongelukvrye kilometers nie. Politieke veelwywery is toelaat- rêrig so goed was, sou hulle ’n kan verbyrol voor ’n ramp tref. baar. – Pietrossie gister te vinnig gery het vir die nuwe CoW-werknemers, wees eerder bly goeie wedstryd gespeel het teen ’n Geen mens kan waarborg so iets Rehoboth-span wat goed gedissipli- sal nooit weer gebeur nie. Deur Martha en Katryn is sweerlik familie. beperking nie. julle hét nog werk as om te kerm oor neerd was. die streng afdwing van regula- Sulke selfverheerliking in die media is sies, groter bewustheid en die om van naar te word. verhogings. Baie mense is werkloos SMS 51500 verandering van ons eie gedrag kan ons wel voorsorg tref om Very interesting and excellent SMS re Mens wat oor die Damara/Nama- en wens hulle het net ’n werk en Sit LESERS vooraan jou me- ander nie in hierdie oënskynlik ning of nuuswenk en stuur aan onstuitbare rou te dompel nie. nuus lees is alewige \"tegniese fout\". inkomste. ons. (N$3 per SMS van 160 karakters) Ons is dit nie net aan Angela Maiba en Jacques Venter vers- Meneer, die ander radio’s lees dan Beste lesers, keuring vir publikasie kuldig nie, maar aan elke ander van SMS’e, briewe en alle ander slagoffer. hulle se nuus. Gaan koop asb. die bekroonde boek lesersbydraes berus by Republikein. Klagte oor die diens van private WIL JY REAGEER? van dr. Anthea Jeffery People’s War. besighede word eers aan die onder- [email protected] neming vir reaksie voorgelê. NamPost Narraville in Walvis Bay, Dit is skokkende navorsing gedoen Die menings van ons lesers verteen- your Post Office is absolutely filthy! oor rasseverhoudings in SA waar jou woordig nie noodwendig die stand- punt van Republikein of NMH nie. The dirt is visible on the fan, the hare gaan rys oor dinge waarvan jy Republikein is ’n lid van die Redak- wooden portrait of the elephants, the nooit bewus was nie. Gaan koop dit teursforum. Die media-instelling onderskryf die burglar bars even on the small plant. nou! – EV etiese kode vir die Namibiese media soos toegepas deur die: It’s an absolute disgrace with a lady present. The two white doors on the Drank: 1 raak 2. 2 raak 3. 3 raak 4 left where you enter are both visibly en 4 raak f jou! Dan is dit net ek my dirty and the service counter also dronk pelle en nóg drank! Drank is need a wet cloth. Just water without die groot uitveër van die lewe! Dit vee SÓ SÊ ANDER: 26 AUGUSTUS 2019 BYBELSE WYSHEID Hoor dié kinders se noodkrete te maak met dié vraag: Hoekom mis- 2 KORINTHIËRS 13:8 – 10 luk ons in ons vermoë – selfs roeping Ons vermag niks teen die waarheid Skokkende syfers wat genoem is by raak, maar dié syfer vertel ’n ontset- – om kinders te beskerm? Is dit ons van God nie, maar wel alles vir die die Afrika-streekkonferensie oor tende hartseer verhaal oor hoe fokus op eiebelang wat ons bereid- waarheid. trauma by kinders moet die ganse gebroke ons samelewing is. willigheid oorheers om toe te tree tot Ons is dus bly as ons swak is, as julle Suid-Afrikaanse samelewing tot Enersyds is dit ’n genade dat ’n die intieme kring waarin weerlose maar sterk is. Ons bid ook vir julle ernstige besinning ruk. maatskaplike vangnet – hoe karig en kinders en vroue verniel word? geestelike volwassenheid. Volgens die Wes-Kaapse LUR vir ontoereikend ook al – wel bestaan Jaarliks herdenk ons getrou 16 dae Daarom skryf ek hierdie dinge terwyl maatskaplike ontwikkeling is daar om sommige kinders in nood te hulp van aktivisme teen geweld teen ek nog van julle af weg is, want net in die Wes-Kaap 36 000 kinders te snel. Maar wat van diegene wat vroue en kinders, maar Vrydagaande wanneer ek kom, wil ek nie met die wat uit hul huise verwyder en in die maatskaplike net nie vang nie? bly ons stil oor die bure se “huis- gesag wat die Here aan my gegee plekke van veiligheid geplaas is. Hoeveel van hulle word byvoorbeeld moles”. het, streng teen julle optree nie. In ’n land waarin ons gebombardeer ’n Poppie van der Merwe, wie se Die eerste stap is om die stilte te Met dié gesag moet ek opbou, nie word met skokkende statistieke, dood altyd by ons moet bly spook. verbreek. afbreek nie. is dit dalk maklik om afgestomp te Dit vra van elkeen van ons om erns • NETWERK24

Dinsdag 27 Augustus 2019 Republikein PRAAT SAAM 15 GOEIE VRAAG Invalshoek Mense lééf wat hulle sien Rudi Koekemoer “Nelson Mandelaweg: Het die cops die klippe geplaas sodat die taxi‘s nie meer daar stop nie, of het die taxi‘s die Die meeste Namibiërs wat gereeld Daar was nie ’n tafel oop in die res klippe geplaas sodat die cops hulle nie daar stop nie, of is daar ’n ander rede? Good stuff.” besoek aan Swakopmund aflê, sal van die plek nie, maar tog was daar ’n sekerlik al by die Village Café gaan rustige atmosfeer en het mense van WHATSAPP die ouers van die busrampslagoffers. die munisipale werkers se toelae en ontbyt geniet het. verskeie nasionaliteite en etnisiteit in ander voordele verhoog. Ons het Vrydagoggend halfnege die harmonie saam die vriendelike, skoon Here, help hierdie ouers in hul Saterdag 24 Augustus omstreeks sakekern aangedurf terwyl die son omgewing geniet. Almal het rustig smart. Onskuldige kinders sterf 18:30 net voor Swakop vanaf OP DIE WEB helder geskyn het. Voor die Ooswind met hul eie sake aangegaan binne ’n weens die bestuurder se beweerde Walvisbaai. Nou het ek alles gesien. om tienuur die belofte van binneland- vriendelike en vreedsame omgewing. onbevoegdheid om te ry. Ek wil gil Aan die drywer van ’n bakkie met “Dié rugbygroep na kamp in Dur- se reën aangekondig het. Telkens het mense wat klaar ge- en vra dat voor ’n bus met kinders, registrasienommer WB, jy is die ban”: Die personeel het ons welkom geheet kuier het hul rekeninge betaal en plek oumense ens. vertrek, dat eienaars grootste padvark wat ek nog ooit ge- met ’n opregte, vriendelike groet: gemaak vir die volgende gaste. Dan bestuurders vir ’n toets laat gaan sien het. Wie dink jy is jy? Wat besiel Trots Namibies! Alle sterkte. – Je- “Môre, môre, waar kan ons vir julle ’n is die tafels eers mooi skoongemaak vir elke rit. Waar moet ons nog vra jou om op ’n baie besige pad soos nette Theron tafeltjie inrig?\" voordat die volgende mense uitge- vir hulp? Of sien die buseienaars ’n besetene karre te wil verbysteek, Ons het ons oudergewoonte by ’n bin- nooi was om aan te sit. Daar was ’n net die miljoene inrol? Ek hoop die so much so dat jy ’n kar van die pad “Skooltoer tragies kortgeknip”: nehoftafeltjie tuisgemaak en vir elk- bepaalde orde en almal het spontaan, versekering gaan help, maar geen af druk en ’n hele paar onskuldige een ’n groot koppie cappuccino met en sonder om eers daaroor na te kind se lewe sal ooit in hul ouerhuis mense se lewens in gevaar stel. En Mag die Here die ouers versterk en room bestel. Ons het sommer geklets dink, gedissiplineerd opgetree. Daar weer wees nie. Mag God voorsien. jy, meneer met die hoed, wat jou so met almal wees. Ons bid saam. – oor die afgelope week se wêreldge- was geen reëls wat op borde geskryf Ek wens daar gaan vir enige firma of vererg het oor die bakkiedrywer, ek Magda Simalumba beure in lande soos Hongkong, die was nie en daar was niemand wat bus, taxi of ja, enige vervoer, ’n wet dink jy moet ’n road rage-kursus volg. VSA, Noord-Korea en die Britte se aangekondig het hoe mense moes wees dat niemand mag ry hiersonder Al is jy van die pad gedwing, is jy nie Sterkte aan die families. – Elizabeth uitdagings met Brexit. Daarna het ons optree nie. nie. Elke dag en nie net in die oggend ’n stukkie beter as die ander maniak C. Beukes ’n draai by plaaslike gebeure gemaak Ek dink hierin lê ’n belangrike les nie. Waar was die beamptes by die nie en met jou onverantwoordelike en die afwesigheid van aanspreeklik- opgesluit. blokkade buite Windhoek? Geslaap? gejaag het jy ’n taxi gestamp en am- “Werknemers wil hoofstad melk”: heid vir honderde miljoene se geld Die mens tree in die algemeen op ’n Ek gil vir hulp. Waar is daar hulp? per ’n massa-crash veroorsaak. Julle wat verduister is en die uitlatings op bepaalde manier binne ’n bepaalde Net van hom wat sal voorsien. Here, al twee hoort agter tralies. Die onder- Nou begin Namibië se ellende ook. – leierskapvlak dat ons land se kor- omgewing en konteks op. Mense se help. vinding was erger as enige movie! Meisie Grobler rupsieprobleem nie eintlik só groot is gedrag word onbewustelik deur die as wat berig word nie. Die algemene gedrag van ander beïnvloed. ’n Weduwee is ’n vrou wie se man Saterdag: Kan dit waar wees? Wal- “Katrina weer eens in ACC se sosioëkonomiese uitdagings wat kom- Indien iemand daagliks in ’n omge- dood is. ’n Wewenaar is ’n man wie visbaai is 48 grade. visier”: merwekkende afmetings aanneem, is wing werk en leef waarin daar orde, se vrou dood is. ’n Weeskind is ’n sugtend betreur. dissipline en bepaalde eties-morele kind wie se ouers dood is. Maar daar “Werknemers wil hoofstad melk”: I knew it. They won’t be able to Ons het ook ’n ligter oomblik beleef beginsels uitgeleef word, sal die is geen naam vir ’n ouer wie se kind Ek onthou toe dinge nie goed ge- prove this one. Well done GP. – Ma- toe ons gesels het oor ’n onlangse meerderheid mense dieselfde gedrag dood is nie. Ons harte gaan uit na loop het vir die land nie, ek bedoel ria Mahalie gesprek met ’n Amerikaanse toeris openbaar. Die teenoorgestelde is ook finansieel nie, het die president van wat deurlopend na African flowers waar: Indien iemand daagliks bloot- verwys het. Ek het beleefd geluister na gestel word aan onetiese en immorele sy stories, maar kon dit later nie meer optrede waar geen dissipline is nie sal uithou om hom te vra wat hierdie dit tog onbewustelik ’n boodskap na African flowers dan nou is nie. Tot my ander stuur dat die optrede aanvaar- ontnugtering het hy die term gebruik baar is. vir al die plastieksakke en rommel wat Indien leiers in ’n woonomgewing die oor ons land besaai lê. Hy wou weet of standpunt inneem dat dit onaan- ons nie kinders, en selfs grootmense, vaarbaar is om rommel te strooi en leer hoe om die omgewing te bewaar streng optree teen mense wat hierdie en ’n trots te koester vir netheid en reël oortree, sal die land skoon wees, die algemene skoonheid van ons mooi want almal sal op ’n bepaalde manier land nie. optree. Ná ons spek en eiers gekom het, het Wat sal die gevolge wees as ons ons stilweg die ontbyt geniet en ek toelaat dat miljoene dollars verduister het bewus geword van die meubels se word en niemand aanspreeklik gehou vrolike kleure wat deur die buiten- word nie en ons ’n blinde oog gooi gewone sonskyndag opgehelder is. oor die maatskaplike verval van ons Die Afrikatema was mooi vasgelê samelewing? Sal dit nie wonderlik in die detail van die dekor asook die wees as ons die dissipline en orde wat personeel se drag. Eenkant het ’n rooi só natuurlik en spontaan plaasvind VW-kombi gestaan wat ingerig was by ’n eetplek soos die Village Café op vir mense om in te kuier. nasionale skaal kan toepas nie? TANJA SÊ MAAR NET WIL JY REAGEER? [email protected] Mens – die wreedste wese op aarde Tanja Bause Namibiërs is in die wêreld bekend om dood te gaan. dier het nie. Ek kon my oë nie glo verkeerdste stelling ooit. Ek het in as vriendelike mense wat uit hul pad Talle mense en organisasies het pro- dat dit dieselfde Namibiërs is wat my hele lewe nog nie gesien dat gaan om besoekers in ons mooi land beer om hom so rustig as moontlik as vriendelike, aangename mense diere op ’n ander dier wat in pyn en te verwelkom en tuis te laat voel. te hou tot hulle met ’n plan vorendag geloof word nie. gespanne is en besig is om dood te Keer op keer hoor jy hoe mense wat kon kom om hom te help. Alles begin by opvoeding: My ma gaan, spring nie; dat diere dink dis ons land besoek, wens die mense in Intussen het ’n skare nuuskieriges sou my ’n oorveeg gee as ons diere baie snaaks en só aangaan nie. hul eie lande was soos Namibiërs. om die reusedier begin saamdrom. nie met respek behandel nie – enige Nee wat, daar is nie ’n wreder, meer Dit het my altyd baie trots laat voel Hulle het aan hom gevat en hom dier: van ons huisdiere, die beeste gevoellose, selfsugtige wese op as mense sulke mooi goed van my geteister, maar dit was steeds nie op my oupa se plaas tot die koring- aarde as ’n mens nie. landsgenote sê. Laas week is die genoeg nie. Baie het besluit om kriek op die grasperk. Ons is respek Ek dink tog dit het tyd geword om gevoel van trots wat ek gehad het op hom te klim; op sy rug rond te vir alle aardse lewens geleer. die mensdom uit te roei en Moeder as Namibiër deur ’n video van 30 hardloop, af te gly en weer op te Met skok het ek gesien hoe ’n horde Aarde en diere uit te los. sekondes verpletter. klim. Bo-op die rug is gestaan en kinders om die walvis saamdrom, en Diere maak dood wanneer hulle Verlede week het ’n walvis by geposeer soos wafferse grootwild- gehoor van die klomp skoolkinders honger is en hulle maak net genoeg Onafhankliheidstrand op Walvisbaai jagters met die een groot verskil dat wat in die oggend al op die dier dood om te vreet. uitgespoel. Die dier was beseer en die gejagte dier gewoonlik geskiet probeer klim het. Hulle maai nie ’n hele trop ander talle pogings om hom in die diep wa- en dus dood is. Ons, die mensdom, word as die diere af omdat hulle kan nie. ter terug te kry, was vergeefs. Hy het Die walvis het ’n klimraam geword. intelligentste wese op aarde beskou. Hulle martel nie mekaar of ander weens sy beserings bloot omgedraai Selfies is geneem – om wat mee te Ons is na die ewebeeld van die Here diere en wesens nie – veral nie vir en weer op die strand beland. maak? Sodat jy later by jou maats geskape. Ek is seker hy sit met sy die pret nie. Die dier was duidelik nie net in pyn kan spog dat jy op ’n lewende wese hande in die hare en huil in ongeloof Hulle bind nie ander vas en laat nie, maar ook baie gespanne. Sit geklim het wat ly? oor dít wat hy op aarde gesit het om hulle van honger en dors vrek nie. jouself vir een oomblik in sy skoene. Ek het met skok die video oor die na sy skepping om te sien. Nee wat, dit het hoog tyd geword Jy het pyn en lê op die sand. Jy kan skare gekyk wat absoluut geen re- Dan sê ons altyd “hulle gedra dat die mensdom op sy plek gesit nie swem nie en jy weet jy is besig spek vir of empatie met ’n lewende hulself soos diere”. Dit is seker die word.

16 LANDBOUFOKUS Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 Landboufokus » Woude beveg klimaatsverandering Aarde se longe brand › Dr. Kobus Laubscher aanvaar. Dit versier strate, gee balans Bome en woude is dus ons beskerm- in tuine en wie kan nie getuig van die Die brand in die Amasone is ’n waarde van die skadu van ’n boom te engele en voorsien aan meer as ’n ramp van onmeetbare afme- midde van ’n bloedige warm dag nie. tings te midde van die toe- miljard mense op aarde kos, energie nemende bedreiging van skadelike Daarbenewens verskaf bome ook kweekhuisgasse. Die rede daarvoor is energie; ons maak vuur van die hout, en medisyne wat dit nie sou gehad het dat woude die aarde se longe is. dit gee kos soos vrugte, neute en het in baie gevalle medisinale waarde. Die as dit nie vir bome en woude was nie. ’n Onlangse publikasie van die voordele is voor die hand liggend. Daar Voedsel- en Landbou-organisasie is egter ’n legio voordele wat nie met Meer as twee derdes van die wêreld (FAO) gee groter insig oor die soge- die blote oog gesien kan word nie. naamde geheime van woude. Woude se biodiversiteit setel in woude en bestaan meestal uit bome, wat we- Bome en woude is die stil, harde senlik deel is van ons alledaagse lewe. werkers wat water skoonmaak en die huisves terselfdertyd ook van die Ons waardeer dit dalk te min, want vir lug suiwer om ons almal sodoende te te lank is bome as vanselfsprekend beskerm teen die duidelik waarneem- aarde se armste mense. Dit is juis bare nadele van klimaatsverandering. in van dié woude waar “nuwe bevol- kings” nog onlangs ontdek is. Gegewe die kritieke rol van woude is dit baie gepas om kennis te neem van die sogenaamde sewe geheime van woude soos onlangs deur die FAO gepubliseer is. NA BL. 17 Dr. Kobus Laubscher DM0201900341575 Dagboek vir die landbouer JONGSTE VLEISPRYSE Week 10958-087-2019 Abattoir pryse Abattoirs Beef Small Stock KOM LEER VAN HIDRO- EN van Geofarm stel satellietmonitering AKWAPONIKA vir gewastoestande en –gesondheid Grade Meatco Meatco Hartlief Continental Natural Namibian Beefcor Farmer’s Meat Natural Namibian bekend en laastens sal Olaff Bergh Beef Beef Meat Product Beef Meat Producers Meat Market Mariental Meat Producers Die spesialisafdeling ProVision by van Agra praat oor voorrade op die A0 Agra bied vandag en môre ’n kursus vloer en tegniese hulp aan boere. A1 (200Kg- (260Kg) (Above 200Kg) Beef (Above 200Kg) Suppliers Sheep Sheep in hidroponika en akwaponika in Kontak Dawie Kok by bstroom@ Windhoek aan. Die kursus duur mweb.com.na of 081 261 6173. A2 219.9Kg) daagliks van 08:00 – 16:30 en kos N$2 300 per persoon. Bel (061) 290- STAMPRIETERS HOU SKOU A3 45.50 45.95 34.50 33.04 353.00 434.00 421.6714 9802 of stuur ’n e-pos na apvtrai- [email protected] vir meer inligting. Die Stampriet Skou vind van 2 – 6 A4 45.50 45.95 44.00 N36.52 353.00 5690.00 N598.1236 September plaas en die Nasiona- A4 45.50 45.95 44.50 45.00 5690.00 LEONARDVILLERS VERGADER le Boerbokkampioenskappe word A5 45.50 45.95 44.50 38.26 45.00 5690.00 6509.0103 tydens die skou aangebied. Vir A5 Hierdie BV vergader vandag om verdere navrae, kontak Jaco Kotze by A6 I38.26 I6509.0103 15:00 in die BV-saal. Hennie Gous en 081 442 2122, stamprietbv@gmail. A6 Axel Röder is die gaste. Kontak Jo- com. AB0 45.50 45.95 44.50 37.39 45.00 44445..0000 E487.7803 hannie Brenkmann by 081 122 4178 AABB01 45.50 45.95 44.50 45.00 334990..0000 of [email protected] vir meer in- OESFEES IS OM DIE DRAAI AABB12 45.50 45.95 44.50 E34.78 45.00 334990..0000 443.3458 ligting. AABB23 45.50 45.95 44.50 45.00 2390.00 443.3458 Die jaarlikse Oesfees op Grootfon- AB4 45.50 45.95 44.50 34.78 45.00 332.0147 KALKFELDERS HOU tein vind op 7 September by die AABB35 45.50 45.95 44.50 45.00 JAARVERGADERING skougronde plaas. Die weerman AAABBB466 45.50 45.95 33.50 30.43 353.00 Johan van den Berg van Santam in BB00 Die Kalkfeld Boerevereniging hou Suid-Afrika sal weersake bespreek ABBB11 5 4455..5500 4455..9955 3433..5000 B34.78 3353..0000 24923..0000 B46.9069 môre sy jaarvergadering. Dit begin en by die vroueprogram vertel Rhona ABBB22 6 om 08:00 (vir 08:30) en dit vind op Strauss hoe om ’n bordjie soet- en BB033 4455..5500 4455..9955 4433..0500 36.52 3455..0000 44223..0000 476.8936 Plaas Immenhof van Annelien en soutversnaperings te maak. Sy bied BB44 4455..5500 4455..9955 4433..5500 4455..0000 44223..0000 Werner von Seydlitz plaas. Vir meer ook ’n praatjie aan oor die “Man in BBB155 45.50 45.95 43.50 E36.52 45.00 323.00 E476.8936 inligting, kontak Silke von Gossler by die Kombuis”. BBB266 (067) 29-0119, of [email protected]. Verdere navrae oor Rhona se BCC300 4455..5500 4455..9955 4433..5500 36.52 4455..0000 42278..0000 432.4681 program kan gerig word aan Zea En- CC11 GRONDBOONBOERE KOM BYEEN gelbrecht by 081 124 4419. Daar word BCC422 444555...555000 444555...999555 444333...555000 S34.78 444555...000000 S376.3592 ook ’n skyfskietkompetisie om 09:00 BCC533 4444..5500 4444..9955 3333..0000 K3344..7788 3352..0000 322278...000000 K3376..3592 Die Grondboonvereniging van aangebied. BCCCC64455 444544...555000 444544...999555 444311...555000 433552...000000 2278..0000 Namibië hou Donderdag sy ledever- Registrasie beloop N$100 vir volwas- CC066 444544...555000 444544...999555 444311...555000 2288..7700 444511...000000 244712...000000 2298..5770 gadering en bied daarmee saam ’n in- senes en N$50 vir kinders, waarby 244712...000000 ligtingsessie op Grootfontein aan. koffie, koek en aandete ingesluit is. I3344..7788 I4421..6714 Buiten die normale interne sake op Kontak Johan Enslin by 081 296 die agenda sal Wessel Higgs en Lou- 4257 of Madelein Malan by 081 242 3366..5522 4421..6714 reine Muller van Triotrade gesels 5456 vir meer inligting. oor die 2019-’20-seisoen se vooruit- 4444..5500 4444..9955 344322..0000 K3366..5522 344511..0000 244712..0000 K4421..6714 skouing asook 2020 se saad kultivars. 4444..5500 4444..9955 4422..0000 4411..0000 3312..0000 Verder is ’n boeredag gereël wat 444444...555000 444444...999555 444111...555000 3366..5522 344511...000000 422167...000000 3343..7981 om 12:30 afskop. Dit bied ’n vol 444444...555000 444444...999555 444111...555000 444111...000000 422167...000000 program met interessante sprekers. B3344..7788 B3332..0147 Charl Baard kom praat oor voers- 44433..50000 44433..94455 43322..05500 433152..0000 422167..0000 orghums en dekgewasse, Gernot 3344..7788 3332..0147 Eggert kom deel sy praktiese wenke 4433..0000 4433..4455 4411..5500 3352..0000 3389..0000 vir hoe hy in 2019 oorleef, Jakkie 444433...500000 444433...944555 444222...000000 A2288..7700 444111...000000 333189...000000 A2287..7803 Oosthuisen gesels oor meerjari- A3322..1177 A4309..0103 ge gras met gehalte en tonne, Klaas Malan deel die geheim van voerpro- 3355..6655 4309..0103 duksie met 200 mm, Gerhard Olivier 44433..50000 44433..94455 44122..50000 R3355..6655 4411..0000 233689..0000 R4309..0103 4444443333.....5000000000 4444443333.....9444455555 4444412222.....5000000000 4444411111.....0000000000 2332260156.....0000000000 4433..0000 4433..4455 344211..5500 3355..6655 344511..0000 22656..0000 3354..6758 3333..0044 3321..1370 3333..0044 3321..1370 AAvveerraaggee PPrriiccee//KKgg LLAABBTTAA PPrreemmiiee AAbbAAaattbbttooaaiittrrttssooiirrss 0025//0087//22001199 AAaannggPPeerrbbeeiimmeeddiiuumm OOffffeerreedd FFMMMMMM TToolllliieess//HHeeAiiffveeerrrssagMMeiixxPrice/Kg 2222..4462 PAraenmgiMPWMWMWWeerbaaaWWWWeirrrmekkk////dPPPPeeeiutttPPPPm--GGOrraaffddeeerssed AFAAb66MAa1134tM--b..t00AAoaM0022itrtsoirs TTTT1oooo6llll/llll0iiiieeee8ssss/2NN01gg9uunnii 63--.00 LA1212B9545T....0373A2933 EEWUUW//NN/PoorPrwwaayy A1--A2 HHToeelliiiffeesrrss/Heifers Mix WEEUUW//NN/PoorPrww-Gaayyra--GGderraasddeess HTHoeelliiiffeesrrss NNgguunnii 2222..012268 CCEUoonn/Nttrroaarccwtt//aBByoonnuuss --- TSSottoollirreeesOONxxgeeunnni 112814..69882 SHStteooifrreeersHHeeiiffeerrss 212170..587956 112981..1589 SSSSCCHSllllttoeoaaaaoowwiuuuufrreeessggggrhhhhsHOFFttttaaeeeeeNxtteirrrrgfenOHOHurneesxxieeiiffeennrrss 222222111001000996......67420695829689819 CCEUoonn/Nttrroaarccwtt--aGGyrr-aaGddreeassdes -- Contract/Bonus - AABAHAPBSCSCCCSSCSSSSSCCCSCGGGvvvecerigigggntnllllllllllooooooooocooaaaaaaaaaauhccewwwwwwwwwaaaNNNuuuuuuauuuuuehhldtttgggsgggCACss’’s’ssssgggggmmsssptihhhhhhMhhhhhfMLMMLLFraafNwwwtttttttttttieeeeeeerreeaceeeeAeeerkkiiirrrerrraaatttterrrrrMdddhhhppSSSnSSSnnndBBHOBiiirrcuuuhhhCCCihhhiiuuufeexccmmmeeefeeeaaallleeeeillleeefeeesssrlllenfffddpppeppp’’’rsssinisfffffdddcffaaaeeeoootttrreerrrtttaaapppnniiieeecclllssseerrr-56AA5-665599422......01555709007576519904601113951111112297222222187456877745700905575465.................772000743230889057368303710008815645980357980SShheeee********************M*MMppTTTDDPPPPDPPPCPPPCCPPEEErrrPPeeerrllrlrrriiioooaaaeeeAAArrriiiiiinnnnnnccccccnnneeerraaaTTTaaaiieeeeeedddcccssssssccCCClllssstttpppiiieeetttiiieetttyyynnnOOOMMMoooiiifffssooocccooocccCrrrooo:::aaaooonnn-56AA5-6llltttrrrCCTTTfffuuurrro65nnnsss9594sss33aaakkkNNNdddEEEoonttt..uuullleee....oooaaa01eeelll$$$RRRmm5557tbbbtttfffcccaaar09iiiccc0075sssMMM111nnntttpppabbbppoooiii333gggaaauuucdddaaaSSSaannn...bbbrrrt000tttyyyCCCrrtttcccttt-aaaAAA000rrriioooGiiiooohhhssaaattt///nnnNNNiiitttkkkmmmaaarrrcccoorooocccsssgggsssDDDtttannllliiimmmuuurrreeepppdaaaooosssCCCdddiiirrrrrreaaannnssseeeeeeeeefffOOOsssssssooommmdddaaarrriiirrrNNNpppllloooeeellliiiSSSeeeuuupppnnnDDD000rrrpppmmmoooIIInnnfffTTTeeesssrrraaaoootttcccaaaIIIttteeeOOOtttiiillldddfffeeeccciiiiiiNNNnnnsssaaacccVVVcccrrrSSSaaaAAAaaacccllltttuuudddTTTaaaiiiooodddvvvsssA--65A-5-6EEEnnn2625iiieeesss9594vvcccxxxsssddd....eeegg....www5051ccc5557-llliii0009uuu0075ttthhhsssiiicccvvvoooeeennnfffooorrrmmmaaatttiiiooonnn ooff 11--22 of 1-2 DM0201900344198

Dinsdag 27 Augustus 2019 Republikein LANDBOUFOKUS 17 » SA ontwikkel meesterplanne vir verbouing ekonoom van die land- bousakekamer Agbiz, het ‘Dagga loon boere meer baie Afrika-regerings dag- as mielies, suikerriet’ ga-regulasies verslap om landelike ekonomiese Daar word geraam meer as $7,1 miljard werd kar en Sierra Leone. Suid-Afrika se jaarlikse groei te bevorder en werk As dagga heeltemal gewettig word, kan dit teen 2023 Suid-Afrika het ’n wees as wetgewing daar- Die verslag sê die daggaproduksie op 2 500 te skep. In Lesotho het die $667 miljoen vir Suid-Afrika werd wees, volgens ’n ver- US$1,2 miljard-mark voor in die vasteland se ton raam en wat nog kan groeivooruitsigte ná wet- slag. FOTO NETWERK24 vir dagga en verwante grootste markte van krag Wêreldgesondheidsorga- groei. Die Suid-Afrikaan- tiging al tot buitelandse produkte. word. nisasie skat Suid-Afrika se regulatoriese owerheid beleggings gelei. is die derde grootste pro- vir gesondheidsprodukte › Riana de Lange Prohibition Partners, dusent ter wêreld met ’n het onlangs die eerste li- Prohibition Partners sê wat wêreldwyd gemeen- geraamde 900 000 dag- sensie vir die kweek van data van New Frontier Die Suid-Afrikaanse skaps- en kommersiële gaboere, bo en behalwe medisinale dagga goed- raam Suid-Afrika het ’n regering wil teen geleenthede in die dag- ’n geraamde 350 000 tra- gekeur. $1,2 miljard-mark vir Oktober konsep- gabedryf wil ontsluit disionele genesers wat dagga en verwante pro- planne reg hê vir hoe die op grond van betrouba- ook dagga kweek. Suid- Daar is bewys dagga dukte. Buiten vir laein- hennep- en dagga-sektore re data en navorsing, sê Afrika word ook beskou as gewas is lonender as komsteverbruikers, is in die land ontwikkel kan Suid-Afrika en Nigerië is as ’n land met ’n geskikte mielies en suikerriet, sê daar potensiaal aan die word, veral vanweë die potensieel die vasteland klimaat vir die kweek van Prohibition Partners. bokant van die mark vir werkskeppingspotensiaal se twee grootste waarde- dagga, veral die Oos-Kaap Volgens prof. Mzukisi eetbare produkte (soos wat grootskaalse verbou- markte wat teen 2023 on- en KwaZulu-Natal. Qobo, ’n medeprofessor daggapizza), drankies ing daarvan sal inhou, sê derskeidelik $667 miljoen aan Wits se sakeskool, en wat dagga in het, essen- Busani Ngcaweni, hoof en $75 miljoen werd kan Volgens Landbou.com is Wandile Sihlobo, hoof- siële olies, mediese dagga van beleid en navorsing wees as dit wyd vir medi- die Landbounavorsings- en tekstiel. – Netwerk24 in die presidensie. sinale en ontspannings- raad (LNR) gereed om sy gebruik toelaatbaar sal hennepkultivars kom- Hennep vs. marijuana Dit is een van die eko- wees. mersieel te verbou sodra nomiese sektore waar wetgewing gereed is. • Hennep en marijuana is variëteite van Cannabis sativa. konsep-meesterplanne Dié inligting is vervat Proeflopies het die beste • Marijuana verwys na die plant wat verbou word vir sy hoë vlakke van ontwikkel word omdat in die African Cannabis in die Oos-Kaap en die tetrahidrokannabinol (THC) wat daardie goeie gevoel gee. daar genoeg bewyse is Report, die eerste gede- Wes-Kaap gevaar. • Hennep verwys na ’n plant wat gekweek word vir industriële gebruik soos van hoeveel werk dit in tailleerde verslag oor olies of vesel vir klere. Hennep het ’n baie lae THC-konsentrasie. veral landelike gebiede die voordele vir die vas- Die riglyne vir die kan skep, het Ngcaweni teland uit die wettiging kommersialisering van DM0201900343971 verlede week op ’n kon- van dagga. Luidens die hennep in Suid-Afri- ferensie in Sandton gesê. verslag, wat in Maart ge- ka moet deur die rege- publiseer is, is vyf van die ring goedgekeur word Internasionale kenners wêreld se top-30 dagga- én openbare raadpleging sê Afrika se daggabedryf verbruikslande (in die moet ook nog plaasvind, kan teen 2023 jaarliks ouderdomsgroep 15-64 berig Landbou.com. jaar), in Afrika: Nigerië, Zambië, Egipte, Madagas- Prohibition Partners verwys na ’n verslag van die Verenigde Nasies wat Aarde se longe hul hergroei-vermoë. brand Bome en woude word as helde voor- VAN BL. 16 gestel, wat hulle inderdaad is. Bome en woude veg saam teen die negatiewe Die eerste geheim is dikwels onopsigte- impak van klimaatsverandering deurdat lik in die sin dat ons dit net eenvoudig dit die lug suiwer en die aarde afkoel. aanvaar dat daar vrugte en ander eetbare Verder dra dit tot ontspanning vir mens produkte op die rakke van die winkels is. en dier by. Bykans 50% van alle vrugte wat ons eet, Die sesde geheim het te make met kom van bome af en dan reken ons nie woude en bome se vermoë om koolstof eers die speserye en neute daaronder nie. uit die atmosfeer te verwyder en te berg Wat sou ons doen sonder sulke bome? – tot soveel as 2 miljard ton elke jaar. Die ander kant van die munt is egter ewe Tweedens leef meer as 250 miljoen waar, want as bome en woude afgekap mense, onder wie 40% van die armste word, stel dit die opgebergde koolstof mense op aarde, in woude en is hoofsaak- vry. lik afhanklik van wat daardie gebiede oplewer om te kan eet. Vir hierdie mense Ontbossing of die vernietiging van is gesonde woude gelykstaande aan le- woude is die tweede grootste rede vir wensversekering. klimaatsverandering naas die verbran- ding van fossielbrandstof. Dit verteen- Derdens is woude die nommer een woordig tot 20% van dié besoedeling, wat verskaffer van drinkwater vir tot een selfs meer is as die totale bydrae van die derde van die wêreld se grootste stede, vervoersektor wêreldwyd. waaronder New York en Moembai. Talle bekende riviere ontspring juis in woude In die laaste instansie moet die ont- en dit juis hier waar noodsaaklike filtre- spanningswaarde van bome nie onder- ring van dié water plaasvind. skat word nie. Ekotoerisme groei tot drie maal vinniger as die gewone toerisme- Die vierde geheim is dat ongeveer een bedryf en dra tans tot 20% van die derde van die wêreld se bevolking aange- wêreldekonomie by. wese is op hout vir hul energiebehoeftes in terme van kook en verhitting. Woude Navorsing toon verder sogenaamde verskaf na raming 40% van die wêreld groen gebiede in stede dra tot verlaag- se hernubare energie – soveel as wat so- de vetsug en misdaad by. nenergie, hidrologiese kragopwekking en wind gesamentlik lewer. Kinders wat met vetsug sukkel se reaksie op behandeling is beter as hulle Bome wat afgesaag word, groei weer, blootgestel word aan groen ruimtes in maar dit word al hoe noodsaakliker dat stede versus dié wat nie daardie voorreg daar versigtig gehandel moet word met het nie. Dit laat mens wonder oor die alter- natiewe waarde van indringerbos in Namibië. Noorderlig Die volgende Noorderlig word 23 September 2019 gepubliseer en landwyd versprei in die Republikein. Jou streek. Jou taal. Jou koerant. Noorderlig fokus op gemeenskapsnuus van die sentraal-noordelike streek. Kom deel met ons lesers regoor Namibië die dienste en produkte wat jou onderneming bied. Praat met ons! Nuus: AUGETTO GRAIG 085 565 7897 [email protected] Advertensies: LOU-MARIE JORDAAN 081 128 5982 [email protected]

18 NEWS DINSDAG 27 AUGUSTUS 2019 Share your news with Otis Finck on 081 170 0040 Scan me! Our coastal community news online LEKKER PRET: Feesgangers geniet hulself tydens een van die musiekvertonings. Foto Irene-Mari van der Walt Namcor gets N$3.2 Henties billion SU maak toe tender weer só Arandis • Adolf Kaure Die fees met gees Swakop Uranium (SU) and the Wind en weer ten spyt het Vir The Belgian Choclatique was dit Flip Scheefers en sy wenkabeljou. Sien bl. 21. Foto Otis Finck National Petroleum Corpora- die Hentiesfees weer vir baie ’n ramp. “Dit was heeltemal te warm tion of Namibia (Namcor) vermaak gesorg. en ek moes Vrydag oppak omdat my keel was by die meer as 110 stalletjies gesê sy verkope was nie na wense nie. signed a five-year diesel and sjokolade, wat in ’n koelkas geberg te koop. “Daar was egter baie meer mense op lubricants supply contract www was, begin smelt het,” het me. Mandie dag twee en ek is optimisties dat ek worth N$3.2 billion at the Ellis gesê. Die vermaak het afgeskop met ’n tog ’n paar sente sal verdien. Ek gaan Husab Mine on Friday. Hentiesbaai openingsparade deur die strate van beslis volgende jaar weer ’n kans waag Speaking at the occasion, Feesgangers kon darem lafenis vind Hentiesbaai Saterdagoggend. en fees toe kom.” Namcor’s managing direc- • Irene-Mari van der Walt in die geselskap van top- plaaslike tor Immanuel Mulunga, said kunstenaars soos John Rock Prophet Sportentoesiaste kon fietstry, draf Volgens mnr. Andreas Ullrich van the company being awarded Die Hentiesfees het weer eens en Vaughn Ahrens. Adam Brandon- of raakrugby speel terwyl hengelaars Immenhof Farm Butchery is die fees the contract was no fore- gewys dat dit nog lank sal voort- Kirby, Ahrens se tromslaner, het gesê dit langs die strand vir die wenprys altyd goed georganiseer. “Ek maak gone conclusion. “We had to bestaan. Dít ondanks die feit dat hoewel daar Vrydag nie groot getalle van N$10 000 vir die grootste vis uit- altyd aanspraak op die stalletjie langs compete with bigger and more feesgangers en die fees behoor- bywoners was nie, was dit steeds lek- gespook het. die biertent, want Bratwurst en bier resourceful international lik hul man teen die elemente moes ker om musiek te maak. loop goed saam. Hierdie jaar het ek companies and pass a strenu- staan. Mnr. Wilson Santos, die president effens swakker verkoop, maar sodra ous screening process to land Dít is wat die van die motorfietsklub Amigos Da die wind gaan lê het, was daar lewe.” this particular contract,” he Die boodskap was duidelik dat niks Hentiesfees so Picada, het gesê vir hom en sy ses said. en niemand ’n goeie opskop gaan ver- bekend maak. makkers wat ’n rit van 4 700 km uit Me. Velia Liebenberg, ’n lid van die “We believe we won this hoed nie. Angola aangepak het, was die fees feeskomitee, het gesê sowat 2 000 contract because we are set Velia Liebenberg beslis die moeite werd. “Die vrien- mense is deur die feeshekke. “Op dag to provide the mine with Verlede jaar het duurder hengelper- Feeskomitee delike mense, goeie kos en atmosfeer twee was die tente teen 18:00 sowat services and oil products at mitte en die moontlike wegbly deur is werklik iets uniek om te beleef. Ons 90% vol. Ons gaan volgende jaar niks competitive pricing, therefore besoekers uit Suid-Afrika gedreig om Die bobaas Suid-Afrikaanse sangers het meer as N$20 000 gespandeer verander nie. delivering value for money,” die “fees met gees” in sy peetjie in te Jezelle, Lizel Pieters en Appel het ook om hier te kan wees en is beslis nie Mulunga said. stuur. Dié planne is egter laat vaar. die voete lekker laat jeuk. spyt nie.” “Die borge is tevrede. Ek dink nie According to him, the lucra- dit was anders in vergelyking met tive contract is equivalent to Vanjaar was daar ander uitdagings. Eg Namibies Vir van die uitstallers was besigheid verlede jaar nie. Die atmosfeer bly 60% of Namcor’s total annual Op die openingsdag moes die uitstall- ’n Wye verskeidenheid eg Namibiese goed genoeg, veral toe die wind tot dieselfde en dít is wat die Hentiesfees current sales. “We are grateful ers bontstaan teen ’n sterk wind. Talle produkte, eetgoed en iets koud vir die bedaring gekom het. so bekend maak.” that the mine has put its faith televisieskerms in die tent wat die and trust in Namcor and we fees sou weergee, moes haastig ver- ’n Juwelier, mnr. Willie Krugell, het are looking forward to giv- wyder word weens die wind se geruk ing the same or even better en pluk. service than the company that was supplying the mine for Erge hitte het veroorsaak dat visse the last five years,” he said. wat ingeweeg is sommer dadelik Also speaking at the event, moes koelkas toe. Temperature van the charge d’affaires of the 38 grade het geheers. Chinese embassy in Namibia, Yang Jun, said the Husab Mine will boost Namibia’s economic development further when it reaches full capacity. “It will increase Na- mibia’s gross domestic prod- uct by 5% or more. Today’s contract will also help create jobs and help the economic development of Namibia.” Husab Mine is China’s largest single investment project in Africa. It is also one of the most important mineral pro- jects in Namibia. www Husab Mine is one of Namibia’s most important mineral projects. Photo Adolf Kaure TOP 3 1 Dunes Mall Sidewalk Sale in Walvis Bay 2 Jacob & Django Live at Fachwerk 3 Coastal Poetry Open Mic at The Rendezvous 30.08.2019 -16:00 30.08.2019 - 21:00 31. 08.2019 - 18:00 THIS WEEK

DINSDAG 27 AUGUSTUS 2019 ADVERTENSIES 19 Chantal dra die kroon Propvol aksie Chantal Vermeulen is Saterdag as Mej. Hentiesfees Touchies ge- Drie in ’n ry vir kroon. Haar eerste prinses is Jaydine Woest en Amoré van Schalk- die Mynkonyne wyk is die tweede prinses. Foto Otis Finck Vyf spanne het sake by van- DM0201900344201 jaar se Hentiesfees-raakrug- bytoernooi uitgespook. DM0201900344199 www Hentiesbaai • Otis Finck Aksie uit die finale wedstryd tussen die Mynkonyne en LukZet. Die Mynkonyne het vir ’n derde Foto Otis Finck agtereenvolgende jaar die Hentiesfees se raakrugby- toernooi gewen. In ’n spannende eindstryd het die kampioene vir LukZet met 2-1 ge- klop en sodoende hul titel behou. Isak Vermeulen het eerste vir LukZet agter die doellyn gaan kuier en só vir sy span ’n 1-0 voorsprong gegee. Die Mynkonyne het egter kop gehou en in die tweede helfte slaag Ashton Mukwiilonog daarin om die telling gelyk temaak. Keanu Web- ber het kort daarná die wenpunt bygevoeg. Die Bont Pakke het Magic met 3-2 verslaan om die derde plek in te neem. Reinhard Nissen, Keith Bock en Brandon Sitzer het die wenspan se punte aangeteken. Godwin Silva- nus en Jade Visagie was vir Magic op die telbord. Alton de Smit is aangewys as die speler van die dag, Dewald Swart as die belowendste speler en die span met die beste gees was die Bont Pakke. Goeiemans draf opposisie kaf Sowat 83 fietsryers en 29 atlete in 2:02:53 voltooi. was deel van die aksie by die Greg Goodwin was die vinnigste Hentiesfees. deelnemer bo 50 jaar met ’n tyd Erich Goeieman was die vin- van 1:54:36, terwyl Leon Krause nigste hardloper en het die 10 die afdeling vir deelnemers bo km afstand in ’n tyd van 47:50 95 kg gewen het met ’n tyd van afgelê. Daarmee het hy vir die 1:55:00. vierde agtereenvolgende jaar In die 30 km-afdeling het Dirk met die louere weggestap. Kotze Jnr. die mansafdeling Erich se broer Albertinus was gewen in 55:22 terwyl Katja Nel kort op sy hakke en het die die vroue-afdeling in 1:09:03 tweede plek ingeneem met ’n gewen het. tyd van 48:57, gevolg deur Geon Albert Krohne het die mans- Ellis in die derde plek in 1:02:21. o.19-afdeling gewen met ’n tyd Elliose Ellis was die vinnigste van 58:49, met Lene du Pless- vrou in dié afstand met ’n tyd sis wat die eerste plek in die van 59:00. vroue-afdeling met haar tyd van Julian Nel het die mans- ope 1:02:49 ingepalm het. Dewald fietsryafdeling oor 70 km gewen van Antwerpen het die 30 km- in 1:57:59, en Luane van der kategorie vir dikwielfietse in Schyff het die afdeling vir vroue 1:02:52 gewen. Die vinnigste junior fietsryer Erich Goeieman neem die in die 10 km-kategorie was voortou in die 10 km-wedloop Dominik Silver met ’n tydens die Hentiesfees. www tyd van 35:30. Die fietsyers spring weg. Fotos Otis Finck

20 HARBOUR DINSDAG 27 AUGUSTUS 2019 Developments increase dynamism of logistics hub Attracting opportunities into the region. According to the Walvis Bay Corri- The country is making kopmund aims to ease the flow of traf- fic between the coastal towns, which dor Group (WBCG) acting CEO Clive steady progress towards impacts travel time and improves Smith, these developments are de- safety en route. Also, the road link fined programs under the Namibia achieving the aim of becom- between Walvis Bay and Botswana Logistics Hub Project. “The success- is being upgraded with construction ful implementation of these projects ing a regional logistics hub. being carried out on the Windhoek- could attract a host of opportunities, Okahandja dual carriage highway, as such as the imminent exports of man- www well as work on the Western Bypass ganese through the port of Lüderitz link to the Hosea Kutako airport. to the international markets.” Namibia’s logistics and economic aspirations are on track, consid- Further upgrades According to the Namibia State of ering recent industry develop- Another five road upgrades are Logistics Report for 2018 launched ments, which include road, rail planned on the Walvis Bay corridors, earlier this year, the logistics industry and sea upgrades. which are crucial links to neighbour- has the potential to contribute 4.6% ing countries, while maintenance to Namibia’s GDP, if properly realised. The brand-new container terminal on the Namibian railway network commissioned at the Port of Walvis commenced with the upgrade of the Smith said that the recent major Bay earlier this month offers in- Walvis Bay to Tsumeb section of the infrastructure development and creased capacity and enhanced effi- railway line. programs under the Logistics Hub ciency for cargo throughput. The cre- Project give credence to the poten- ation of dry ports for the landlocked Government plans to further extend tial of Namibia to enhance regional countries of Botswana, Zimbabwe the railway network, building infra- trade and to contribute towards the and Zambia in the port further aids structure that will link the country Africa Free Trade Agreement imple- Africa’s vision of stronger linkages with Botswana and Zambia in the mentation. with neighbouring countries. foreseeable future. The realisation of this infrastructure will see an eas- “WBCG continues to advocate for Additionally, priority projects re- ing of heavy cargo on the road system transport infrastructure supported lated to the road infrastructure are and lower landside transport costs by a robust supply chain network, enjoying attention. conducive policies, and regulations and a core focus on trade facilitation The ongoing construction of the to ease the movement of goods and road between Walvis Bay and Swa- Vakansiepeople.” Union representation for Kuiseb Fishing Walvis Bay • Leandrea Louw age industrial relations between both Erongo Hollida2y019 parties. Focus Editions Kuiseb Fishing Enterprises recently signed a recognition and procedural “Among others, the agreement lays Vakansie 2018 | Hentiesbaai agreement with the Namibia Fishing down procedures to be followed in Industries and Fishermen Worker’s terms of engaging one another, and Vakansie 2018 | Binneland Union (NFI and FWU). seeking reasonable and satisfactory solutions to matters of common in- Binneland - Henties Bay - Walvis Bay - Swakopmund Albert Samakupa, general manager terest. By working together we will be Once again we’re preparing for the ever popular of Kuiseb Fishing Enterprises, said able to achieve great things.” Kuiseb Fishing’s approach to deal Erongo holiday focused edition that will be published in with labour relations has always NFI and FWU president Daniel Republikein National Print Circulation and across the Erongo and been to involve a worker’s commit- Imbili said gone are the days when tee which was established to engage both parties treated each other like Khomas regions. management on matters affecting all enemies. employees. The Erongo Holiday focused editions offer a unique platform for “The NFI wishes to see peace within individuals and businesses to showcase their activities, products “Considering the increase in the the fishing industry and that all par- number of employees and complex- ties acknowledge each other as part- and services. ity of matters of concern, employees ners. The union wants to see sound felt it is important to engage a union healthy employer-employee relations To place your advert contact to represent them. Taking our Con- and for strikes to become a thing of NICOLEEN COETZEE & EMMA AMORONGO stitution and Labour Act into con- the past. Cell: 081 2423608 – [email protected] sideration, Kuiseb Fishing allowed Tel: 064-403452 – [email protected] employees to join the NFI and FWU “We want Kuiseb Fishing to take the as the exclusive bargaining agent. lead in the fishing industry in terms of This makes the NFI and FWU one making its employees partners within of the most important stakeholders the company.” for Kuiseb Fishing that need to be en- gaged to promote a pleasant working Kuiseb Fishing and its subsidiaries relationship between the company employs 81 people, while 332 workers and its employees.” are employed at Hodago Fishing, a joint venture between Kuiseb Fish- He said the agreement would man- ing, Gendev and Venmar. www Daniel Imbili, president of Namibia Fishing Industries and Fisher- BOOK YOUR SPACE NOW men Worker’s Union, and Albert Samakupa, general manager of FOR THIS SPECIAL EDITIONS Kuiseb Fishing congratulate each other after signing an agreement in the presence of August Awaseb, employer representative of Os- DM0201900344220_SR men (a Kuiseb Fishing subsidiary). Photo contributed

DINSDAG 27 AUGUSTUS 2019 TIDES 21 www Tuesday, 27 August Friday, 30 August Saturday, 2 September Low 06:53 High 03:14 High 05:23 TIDES High 13:22 Low 09:12 Low 11:15 Low 19:18 High 15:38 High 17:44 High 01:40 Low 21:38 Low 23:47 Wednesday, 28 August Saturday, 31 August Best fishing: Low 07:44 High 03:58 High 14:11 Low 09:53 Thursday, 29 August Low 20:09 High 16:19 from 07:57 to 09:01 High 02:00 Low 22:21 Friday, 30 August Thursday, 29 August Sunday, 1 September from 15:06 to 16:10 High 02:29 High 04:40 Low 08:29 Low 10:34 Saturday, 31 August High 14:55 High 17:01 from 15:47 to 16:51 Low 20:55 Low 23:04 Groot kabeljou maak skoonskip Flip vang fees se wenvis Meer as 150 hengelaars het N$6 000 besorg. aangetree vir vanjaar se Hen- Leon Krauze, lid van Hentiesbaai- tiesfees-hengelkompetiese waar pryse van sowat N$40 hengelklub, wat die kompetisie 000 op die spel was. aangebied het, het gesê daar word sterk oorweeg om die prys van www kaartjies vir volgende jaar se kom- petisie te verminder. Hentiesbaai • Otis Finck Simen Anderson van Henties- Anderson en Gerson Guruseb Anderson by David Williams en baai-hengelklub saam met Kyle vertoon sy steenbras. sy baber. Photos Otis Finck “Ons moet die ekonomiese om- Flip Scheefers sê hy is gewoond Burger en sy steenbras. standighede in ag neem en sorg dat daaraan om grotes uit te trek, Anderson by Edgar Hannabus Morne Hugo spog met sy gal- meer hengelaars inskryf. Hoewel maar om N$10 000 in die sak te Anderson saam met Delano en sy dassie. joen. weersomstandighede die fees effens kan steek vir iets waarvan jy hou, Louw en sy galjoen. gekniehalter het, was dinge beslis maak visvang net nóg lekkerder. anders vir die hengelaars.” Scheefers het Saterdag ’n reuseka- Die ander kategoriewenners was beljou van 16,69 kg by die feestent as volg: ingeweeg (sien foto bl. 18). Toe die skale om 16:00 gesluit het, is hy as • In die kategorie vir kabeljou het algehele wenner aangewys. Ryan Louw met sy vis van 9,21 kg die eerste plek ingepalm en Die wenvis gaan aan ’n liefdadig- N$4 000 gewen, gevolg deur Phil- heidsorganisasie geskenk word. lip van Wyk met ’n vis van 7,44 kg in die tweede plek en N$2 000 in Scheefers het gesê hy het die ou sy sak. Van Wyk het ook N$1 000 grote omstreeks 11:30 tussen Win- gewen vir die grootste leervis of elf ston en Lighter aan wal gebring. Sy van 1,27 kg. kombinasie van mossel vir aas, ’n • Gerson Guruseb het die swaarste 1,0-hoek, Stradick 5 000-katrol met steenbras (13,250 kg) uitgetrek en twintig pond-lyn en ’n Daiwasatist N$4 000 gewen. Kyle Burger was 12,6 voet-spinstok (spinning rod) tweede met ’n vis van 12,765 kg en was ’n kolskoot en het ná amper ’n N$2 000 se prysgeld. halfuur se gespook en gespartel die • Delano Louw se galjoen van 1,82 wenvis aan hom besorg. kg het aan hom ’n eerste plek en N$4 000 besorg, terwyl Morne Scheefers, wat op Walvisbaai woon, Hugo tweede met ’n vis van 1,730 hengel kompeterend. Hy is ’n lid van kg en prysgeld van N$2 000 was. die Atlantic-hengelklub en spog • Leon Sagner het met sy dassie van met ’n persoonlike rekordkabeljou 1,395 kg die eerste plek gevat en van 18,5 kg wat hy in 2017 ingekatrol N$4 000 verdien. Kort op sy hakke het. was Edgar Hannabus met ’n vis van 1,375 kg waarvoor hy N$2 000 Die tweede grootste vis, ’n steen- ontvang het. bras van 13,975 kg, is deur Henno • David Williams is met N$1 000 Snyman gevang en het aan hom beloon vir sy baber van 0,685 kg. BREAKING NEWS Erongo Community Nxws NOW Onlinx Looking for an xxpxrt Digital Markxting Solution to inform and xngagx thousands of followxrs with in thx communitixs? Gxt in touch with thx Erongo salxs txam NOW! Nicoleen Coetzee | 081 242 3608 | [email protected] https://www.xrongo.com.na Erongo xrongo 081 242 3608

22 SPORT Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 Sport » Perdesport Sweet deur woestyn vir Afrika-ruiters Die groot jaarlikse saamtrek van die wat op sigself veelsy- (NERA) spreek opregte Suné Wessels, op Edl Agbahr Blue Domino, op pad na haar oorwinning in die standaardgewigklas by verlede jaar perde-uithourit- digheid vereis, is enig in dank uit aan die Walvis- se Afrika-kampioenskap. FOTO ARGIEF gemeenskap is tans in sy soort en strek oor die baai munisipaliteit, die Walvisbaai vir die taaiste hoogste duine in Suidelike Namibiese Paaie-ower- ternasionaal erkende rit groep bykomende beamp- verteenwoordig: Makondo, Elvoni Kriel en stryd tussen die fiksste Afrika, die oudste woestyn heid, die ministerie van op FEI-standaard met tes sal toesien dat alles Jongruiters: Bianca Justus Afrikaner. Spanbe- perde in die uithourit- ter wêreld, die Namib, die omgewing en toeris- veeartse wat ook FEI- volgens die reëls en regu- stuurder: Rina Kriel. sport in Namibië en die asook langs die kuslyn. me, Mola Mola Sandwich gekwalifiseerd is. Die lasies verloop en dat die Jacobs (kaptein), Carmen buurlande Suid-Afrika en Tours, Nampol, die Wal- paneel bestaan uit 12 vee- veiligheid van die perde Derks, Caila Potgieter, Standaardgewig: Suné Botswana oor die kompe- Die omvang van die af- visbaai verkeersafdeling, artse van wie ses Nami- voorop gestel word. Benita Venter en Arianne Wessels (kaptein), Reni terende afstand van 120 gelope paar jaar se uit- Walvis Bay Salt Holdings biërs, vier Suid-Afrika- Neumann. Spanbestuur- van der Merwe, Engela kilometer. breidings en ontwikke- en Dune 7 Adventures vir ners, een van Portugal en Die volgende ruiters is der: Stuart Jacobs. Louwrens, Agies Mohale ling van die hawedorp het hul samewerking en on- een van Tunisië. ’n Groot gekies om Namibië in vier en Josef Namseb. Span- Die FNB Afrika-uithou- groot eise gestel aan orga- dersteuning. verskillende kategorieë te Geengewig: Franzi bestuurder: Jannie Wiese. ritkampioenskap is een niseerders om steeds die Marais (kaptein), Eltrin van die gerekende ritte in rit te kon behou en ook nie FNB Namibia is NERA Swaargewig: Pierre de die sport en van die moei- te veel aan die uitsonder- se hoofborg van hierdie rit Wit (kaptein), Bart Steyl, likste ter wêreld, wat fyn like roete te torring nie. wat ruim bydra om te ver- George Wessels, Drian tegniese beplanning asook seker dat hierdie rit jaar- Dames en Raymond fiksheid van ruiters verg. Sulke reëlings verg baie liks suksesvol aangebied Schierschmidt. Spanbe- onderhandelinge en fyn word. stuurder: George Wessels. Die roete deur terrein beplanning en die Nami- biese Uithouritvereniging Die kompetisie is ’n in- Ruiters en perde is reeds besig om hulself voor te KOOP JOU VORIGE MEDICAL berei vir die uithourit wat UITGAWES môre in en om Walvisbaai gaan plaasvind. wNicloamlo1muov7erneidSRbsrcieipieecnapaepagantMculgedtiabaahmenlAliedinbdkMliieelabnrgeireedHnedl2um,apoi0Nsctuleetad1abri9dlinimln,eFiefsgaosiihbesZccoiliruendafosignstts,husSoenutnghn.e NAMIBIA'S BIGGEST TOURISM PUBLICATION – JULY 2019 FOCUS Die program het gis- teroggend in erns met re- TYDSKRIF TEEN SLEGS N$15 BY hOme FOCUS gistrasies begin, voor die KLEINHANDEL SUPERMARKTE LANDSWYD verwelkoming gisteraand Of the in die Walvisbaai stadsaal. OvambO Vanoggend elfuur kom al die veeartse, beamptes en nat-On ruiters bymekaar op die terrein om die ritbespre- Ruacana - king te doen. Vanaf 12:00 sal die paneel van veeart- WHERE THE KUNENE RIVER se die ingeskrewe perde DROPS TO THE LOWLAND ondersoek om hulle fiks en gesond te verklaar om Oshakat-, Ongwed-va & Ondangwa N$ 15 deel te neem. THE HEART OF OVAMBOLAND (incl VAT) Die perde sal môre- ISSN 2026-7436 oggend vanaf 05:30 weg- spring. Afstande waaraan Free copy Does your institution/ ruiters kan deelneem, is 9 772N0o2t6for s7a4le3001 company want to: oor 40, 60, 80, 100 en 120 km. Vir die 120 km afstand THE FOUR O-REGIONS OF NAMIBIA • inform and educate the public is vanjaar ongeveer 105 on your products and services? deelnemers ingeskryf. NAMIBIA'S BIGGEST TOURISM PUBLICATION – AUGUST 2019 & motor show • promote your products and NERA wens graag alle Hiking NAMIBIA'S BIGGEST TOURISM PUBLICATION – jUNE 2019 services? deelnemers baie voor- spoed toe en hoop dat IN THE FISH RIVER CANYON WONDER WINE Then contact us NOW to almal versigtigheid en reach these goals, through wysheid aan die dag sal lê OF THE our medical focus publication om die sport se naam hoog SOUTH which has grown rapidly over te hou. Die prysuitdelings- the past years and has an funksie is Donderdag om THE 18:00 in die stadsaal. DIVINE unprecedented reach. DM0201900343987 DOLOMITE Follow the link or scan the QR Code to view the 2018 Medical Magazine N$ 15 (incl VAT) http://fliphtml5.com/ bookcase/fyrcc ISSN 2026-7436 Free copy Carmen Stenger 061-297 2102 N A M I B I A TO U R9I S7M72N0Eo2Xt6fPoOr s7aS4leP30E0C1 I A L | 1 [email protected] bToadkyecacanaredreoitofwfyyoilolutuarke MedicalTuesday 19 September 2017 MEDICAL Special supplement Ai-Ais / RicHteRsveld: Namibia'S biGGeSt tOuriSm PubliCatiON – marCH 2019 SEPTEEDMIBTIEORN 2018 FOLLOW THE RIVER GLIDING 9 ÜBER DEN THAT RUNS THROUGH IT DÜNEN SCHWEBEN splendouR of tHe N$ 15 memWohrieens fade (incl VAT) ONGAVA PAGE noRtH-eAst ISSN 2026-7436 INBEGRIFF DES NATURSCHUTZES 5 NAMIBIA’S PRECIOUS WATER Free copy Vtoamtn‘uymmuommllmiyg’y Not for sale N$ 15 Hwietshtaaarltstsmhile 9 772026 743001 (incl VAT) 10BlAdsY ISSN 2026-7436 A mfojeortulairfpnehe’syor NFroetefocropsayle Free copy PVCA2CIGOSA5EIMRTPEURSEFHOENR SIVEMEEmMEDEemMIrDCEgeILrDeCgInNILeCcIInNyLCcIINNyCSuWINCOmuATWbmJKeIOIbWrN:ePbDA+rM:e2HR+Ur6OO:2N4+NE6D264KG64O644761321 02232079532446 9 772N0o2t6for s7a4le3001 Namibia uNd die vier elemeNNAtMeIBIA TOURISM EXPO SPECIAL | 1 can do anythingShestsehposwasndusbtihgejuwmapysthurnoduegrhthmeamnyotlittotle

Dinsdag 27 Augustus 2019 Republikein SPORT 23 Vrouespan moet deur diep water swem » Krieket › Andrew Poolman Afrigter Leonard Nhamburo (middel voor) en sy Namibiese vrouekrieketspan voor hul vertrek na Skotland. Mnr. Alex Volschenk (langs hom) van BA Drilling het die span se klerasie geborg. Die spankaptein Yasmeen Khan sit links van Nhamburo. FOTO ANDREW POOLMAN “Jy sal opponente teëkom met vaardighede wat jy nog funksie sterkte kom toewens, kort jiese kleredrag. Voel trots op jul pres- nie. Gesels gerus met ons manspe- gekom om die toerspan met klera- nooit in jou krieketloopbaan nadat die mans die derde wedstryd tasie, want tevore was daar tye dat lers en tap uit hul ondervinding van sie uit te rus. gesien het nie. Verwelkom dit – dit is van hul T20-reeks teen Botswana Namibië nie eens ’n uitnodiging na hoe hulle situasies hanteer.” presies wat jy wil ervaar.” gewen het. die Afrika-toernooi ontvang het nie.” Namibië speel een opwarmwedstryd Die Namibiese toergroep is Yasmeen (Donderdag, teen Skotland), voor sy Met dié woorde het die afrigter “Die eensgesindheid is die gom wat Die Eagles-kaptein, Gerhard Khan (kaptein), Wilka Mwatile, Petro eerste groepwedstryd teen Ierland van die nasionale manskrieketspan, ons bymekaar hou en dis deel van die Erasmus, sê die manspan het oor die Enright, Suné Wittmann, Victoria komende Saterdag. Vir die wedstryd Pierre de Bruyn, die Namibiese vroue kultuur wat ons besig is om in Na- jare reeds baie ondervinding opge- Hamunyela, Kayleen Green, Irené teen Thailand (1 September) sal die sterkte toegewens vir die opdraan- mibiese krieket aan te moedig. Die doen van die druk wat met kwalifise- van Zyl, Sylvia Shihepo, Reehana IKR regstreekse videostroom beeld- de tydjie wat hulle in die gesig staar. manspan wens julle alle voorspoed rende IKR-toernooie gepaard gaan. Khan, Mezerly Gorases, Adri van send, gevolg deur hul ontmoeting met toe,” het De Bruyn gesê. der Merwe, Arrasta Diergaardt, Didi Nederland twee dae later. Die Namibiese vroue het gister na “Ek wens dat ek vroeër in my loop- Foerster en Eveleen Kejarukua. Skotland vertrek vir deelname aan die Die beskermheer en oudpresident baan reeds sulke ervaring kon opdoen. Die vier spanne in die ander groep is Internasionale Krieketraad (IKR) se van Krieket Namibië, mnr. Francois Leer ken jou eie spel en gee jou beste Die afrigter is Leonard Nhamburo, Bangladesj, Skotland, Papoea-Nieu- kwalifiserende toernooi vir die T20 Erasmus, het die jong vroue aan- – dis die boodskap van my span. spanbestuurder Hester Khan en fisio- Guinee en die VSA. Die twee wenners Wêreldbeker. gemoedig om aan te hou meeding, terapeut Brigitta Augustyn. van die semifinale dring deur na vol- ongeag of hulle wen of verloor. “Daar is geen rede hoekom julle nie gende jaar se T20 Wêreldbeker in Au- Zimbabwe se onlangse skorsing deur sterk kan meeding as julle gefokus Mnr. Alex Volschenk van BA Dril- stralië. die IKR het tot die geskiedkundige “Julle span lyk wonderlik in jul net- kan bly en deurentyd taai meeding ling het met ’n borgskap vorendag eerste uitnodiging gelei aan die Nami- biese vroue, wat tweede in die Afrika- toernooi geëindig het. “Voel trots op wat julle bereik het en moenie daarvan wegskram nie. Dit was te danke aan vegtende vertonings dat julle só ver gekom het en hierdie deurbraak vir Namibië bewerkstellig het. Dit is met goeie rede dat Namibië volgende op die lys was om genooi te word,” het De Bruyn Vrydagaand by hul afskeidsfunksie gesê. “Wees vol moed en neem volle ver- antwoordelikheid vir jou vertoning en optrede op en van die veld. Wanneer ’n opponerende bouler jou klop met ’n aflewering wat jou onverhoeds betrap, glimlag net en hou aan veg. “Dit is deel van krieket se bekoring – dat jy een dag briljant kan speel en steeds die wedstryd verloor.” De Bruyn se nasionale manspan, die Eagles, het die vroue by hul afskeids- CELEBRATING 50 YEARS OF SCHOOL RUGBY 50 YEARS TO WINSTAND A CHANCE 1969 - 2019 N$100 0002A0N1I9ENRXJUPAEGPRBAIYNENWWCOOERRTLTODHTCHUEP 4 DAYS LEFT TO ENTER Windhoek Gymnasium 22 VS 19 Tsumeb Gymnasium T’s & C’s on rugby.my.na 2015 Scan this QR code to enter the World Rugby Cup Experience or go to http://r.my.na/rwc19

24 SPORT Republikein Dinsdag 27 Augustus 2019 Sport Klubrugby: United deur na eindstryd teen Unam binne in Sport Wrap Baggy Blues geen kompetisie vir Eagles » Krieket ’n Harde week in die son het Namibië kosbare wedstryd- oefening vir sy komende toer na die VSA gegee, sê afrigter Pierre de Bruyn. › Tielman van Lill Namibië se senior nasionale manspan het in sy geskied- kundige eerste internasionale T20-toernooi by United in Olympia kleingeld van Botswana gemaak deur al vier botsing gemaklik in te palm. Die Baggy Blues moes reeds verlede Maandag en Dinsdag onderskeide- lik met 93 en 124 lopies die knie teen kaptein Gerhard Erasmus en sy span buig. Donderdag en Vrydag is die besoe- kers opnuut met 78 lopies en agt paal- tjies deur die Eagles oordonder. EAGLES 174/8 (20 BB), BOTSWANA Namibië se aanvangskolwer Stephen Baard het die meeste lopies in die afgelope reeks teen Botswana aangeteken. 96/10 (18.1 BB) in 4) en Frylinck (1/17 in 4) het die toekomsplanne. “Ek is tevrede met die groep as Oktober in Dubai aangebied word. Donderdag was die derde keer dat toerspan se kolwers goed vasgeknoop. “Hoewel dit ’n tawwe week in die geheel en die wyse hoe elke speler sy “Die volgende twee-en-’n-half Erasmus die opskiet van die munt rol vervul. Daar is ’n paar spelers wat reg voorspel het en die Eagles het Erasmus, wat as speler van die wed- son was, het ons kosbare wedstrydoe- met ligte kwale sit. JJ Smit het nie maande is van absolute kardinale soos met die vorige twee wedstry- stryd aangewys is (46 nie uit nie van fening opgedoen. Dit is vir Namibië verlede week weens ’n lastige knie belang. Die verwagtinge wat van die de weer eerste gaan kolf. Aanvangs- 33 b, 4x4, 3x6), loop as nommerdrie- van groot waarde dat ons internasio- gespeel nie, maar sal reg wees as ons Eagles gekoester word, is baie hoog kolwer en speler van die wedstryd kolwer net-net sy vyftigtal mis. Niko nale T20-status ontvang het. Die vier vertrek en Karl Birkenstock het sy van ons almal. Ons as afrigters weet Stephen Baard het 92 lopies (6x4, Davin (12 van 14 balle, 1x4) en JP T20-wedstryde in vyf dae het aan die hand teen Botswana beseer. dat die span se ondersteuners ons 4x6) gemoker van net 58 aflewerings, Kotze (8 van 7 b) wat die Eagles se spelers se lywe gevat (die Eagles het goed gaan dophou om te sien hoe ons voordat hy deur Botswana se paaltjie- beurt geopen het, is beide vroeg uit- boonop twee vriendskaplike 50-beurt “Die ouens oefen geweldig hard vaar. wagter gestonk is. geknikker. eendagwedstryde teen die besoekers en ons fokus is nou op die VSA en gespeel en beide gewen). Papoea-Nieu-Guinee ingestel teen “Florida is natuurlik ’n onbekende Erasmus (24 van 20 balle, 1x4, 2x6), Lo-han Louwrens, in sy internasio- wie ons volgende maand in Florida faktor, want ons het nog nooit daar JP Kotze (12 van 14 b, 1x4), Jan Fry- nale T20-debuut, staan enduit vir 17* “Ons het elke mylpaal bereik wat (VSA) gaan speel. Dit is natuurlik gespeel nie en weet nie wat die toe- linck (11 van 14 b) en paaltjiewagter van 15 aflewerings (1x4, 1x6). ons wou. Ja, die opposisie was met ons eerste driehoekige internasio- stande daar is nie. Maar ons is baie Zane Green (12 van 8 b, 1x6) het ook tye nie op standaard nie. Natuurlik nale eendagtoernooi van vele wat oor goed voorbereid vir die onbekende dubbelsyfers behaal. Stephen Baard (166 lopies in drie was dit teleurstellend, want ons wou die volgende 30 maande teen verskeie wat vir ons wag. Ek is geweldig trots kolfbeurte, gemiddeld 55.3) was graag ons peil, wedstrydplan en indi- lande gespeel gaan word. op die spelers se werketiek en toe- Niko Davin (5 van 3 b), Pikky Ya die toernooi se voorste lopiemaker, viduele spelers teen hulle gemeet het. wyding, want hulle het die afgelope France (0, 1 b), Craig Williams (7, 4 gevolg deur sy spanmaats Erasmus “Ons gaan nog ’n paar botsings in maande alles op die oefenveld ingesit. b) en Tangeni Lungameni (2) het ook (128 in vier, gemiddeld 42.6) en JP “Ondanks Botswana se swak verto- Pretoria teen Noordelikes speel ’n vlugtige kolfkans gehad. Kotzé (121 in drie, 60.5). ning het ons hulle steeds gerespek- voordat ons na die VSA vertrek. “Al wat nou oorbly, is om op die teer. Ons spelers was klinies in die veld te gaan om goeie vertonings te Dhruv Maisuria, die 21-jarige gebore TEVREDE MET DIE OEFENING uitvoering van hul onderskeie rolle en “Die Botswana-reeks was natuur- lewer en seker te maak dat ons die Indiër, was met 4/28 in 4 bb Botswa- ek is ingenome met die span se voor- lik deel van ons voorbereiding vir die vrugte pluk vir al die harde werk wat na se beste bouler. Hy het inderdaad Pierre de Bruyn, hoofafrigter van die bereiding vir die komende maande globale kwalifiserende toernooi vir ingesit is,” het De Bruyn aan Republi- uitgeblink met die meeste paaltjies in Eagles, sê die volgende twee maande wat voorlê. die T20 Wêreldbeker, wat komende kein gesê. – [email protected] die reeks (agt), een meer as Erasmus. is uiters belangrik vir die Eagles se Tharindu Perera, wat vir die Baggy Blues saam met kaptein Karabo Motl- hanka met die kolf geopen het, het die hoogste telling (24 van 18 b, 4x4) behaal te midde van ’n andersins droewige lys kolftellings (11, 8, 17, 13, 2, 0, 9, 0, 4, 1). Vir die Eagles het Erasmus en Wil- liams onderskeidelik 3/12 in 3 bb en 3/9 in 2 behaal, terwyl Scholtz (2/31 in 4), Frylinck (1/10 in 3.1) en Lunga- meni (1/8 in 2) met goeie boulsyfers ondersteun het. BOTSWANA 85/8 (20 BB), EAGLES 86/2 (11.1) Motlhanka wen Vrydag vir die eerste keer die loot en kies om te kolf. Sy besluit het nie veel aan sy span se heil verander nie, want aanvangskolwer Perera (30 van 32 b, 5x4) en Phemelo Silas (20 van 24 b, 1x6) is die enigste wat met die kolf beïndruk. Erasmus (2/9 in 3), Ben Shikongo (2/4 in 2), Zhivago Groenewald (1/18 DM0201900342696