Maandag 17 Junie 2019 BINNE: JOU GIDS PROTES OOR ERINDI VIR AFCON 2019 IN VANDAG SE KOERANT OMGEWING ’n Groep mense onder leiding van senior raadslid Erwin Elvis Katjaimo (links van die banier) van die Kambazembi- koningshuis op Ovitoto en hoofman Vipira Kapuuo van die Ovaherero tradisionele owerheid (links van Katjaimo) hou ’n GEBREKKIGE BLADSY vreedsame sitprotes op die B1-hoofroete by die afdraaipad na die Erindi private natuurreservaat. Katjaimo sê die Ova- 3TÁP DAMME herero maak beswaar teen die verkoop van Erindi aan ’n buitelandse sakeman en eis die kwessie van voorvaderlike grond WATERBESPARINGS moet dringend aandag kry. Die mede-eienaar van Erindi, mnr. Paul Joubert, het Vrydag aan Republikein gesê hy is be- wus daarvan dat die Ovaherero die naweek na Erindi wou opruk. Gisternamiddag het Joubert gesê die groep het weer opgepak en vertrek. FOTO RONELLE RADEMEYER » Lichtenstrasser bly in aanhouding Weermag trek skouers op Grubesonderhede in die hof onthul › Denver Kisting Talle Namibiërs is die josie in oor wat sommige as die militarisering van die land se strate bestempel. Maar die Namibiese weermag (NDF) trek skouers op oor ’n voorval waar- tydens ’n lid van die publiek glo aan SPORT die hand van ’n soldaat gesterf het. Die NDF het gister by monde van sy SKOLERUGBY woordvoerder, lt.kol. Petrus Shilum- bu, gesê hy is nie in beheer van die om- Die beskuldigde in die Arandis- Die klagte spruit uit die skietdood Volgens Lichtenstrasser het hy op strede Operasie Kalahariwoestyn nie moordsaak hou vol hy is onskul- van mnre. Eckhart Mueller (72) en Sondag 14 April met sy vrou op Otavi TSUMEB BLADSY dig en dat ’n oudkollega agter Heimo Hellwig (60), onderskeidelik vasgesit, wat “die sneller” vir die be- – die polisie is. NA BL. 2 die tragedie sit. die uitvoerende en adjunkdirekteur plande moorde was. Op dieselfde dag 20LEWER van die Namibiese Instituut vir het hy in Arandis se rigting gery en OPSKUDDING › Erwin Leuschner op Swakopmund Mynwese en Tegnologie (Nimt), op op Karibib stilgehou. Daar het hy die 15 April vanjaar. Die beskuldigde laaste wapen in sy “onwettige, weg- Die beskuldigde in die Arandis- het na bewering vroegoggend by die gesteekte voorraad” in ’n grot op sy Korporaal Gerson Nakale, die 38-jarige moorde sê hy is oorbluf deur Nimt-kampus op Arandis die mans eksvrou se hervestigingsplaas gaan soldaat wat glo die noodlottige skoot die magdom getuienis wat die vermoor. haal. Dié pistool, ’n 9 mm Beretta, afgevuur het. FOTO DENVER KISTING staat teen hom ingewin het. was ’n “voormalige Koevoet-wapen”. Lichtenstrasser is Vrydag deur Tog sê mnr. Ernst Josef Lichten- adjunk-aanklaer-generaal Antonia Lichtenstrasser het van daar gery en strasser (58) “niks in die hele onder- Verhoef aan sewe ure se kruisverhoor omstreeks 22:00 op Arandis aange- soek verras my meer nie”. onderwerp. kom. Volgens hom was hy “te vroeg” en het ’n ent verder in die woestyn Lichtenstrasser staan tereg op twee Verhoef het daartydens verskeie ge- stilgehou. Hy het in sy motor, ’n klagte van moord, die onwettige besit tuienis voorgelê, asook uittreksels Nissan NP300, gewag. van ’n vuurwapen en ammunisie, voorgelees van die beskuldigde se be- asook dwarsboming van die gereg. Sy kentenis aan die polisie wat op video Die volgende oggend (15 April) het borgtogverhoor is Vrydag in die Swa- vasgelê is. Daarin erken Lichtenstras- hy Arandis toe gery en Mueller se kopmund-landdroshof voortgesit. ser dat hy en Mueller maande voor die Mercedes by die dorp sien indraai. skietvoorval stry gekry het. NA BL. 2 DM0201900338023 Laai die MyInfo-toep af vir die jongste nuus. ISSN 1560-9448 JAARGANG 42 NO. 126 Nuus 2-5 | Die Mark 9 | Praat Saam 14 | Sport 16 BESOEK ONS AANLYN BY WWW.REPUBLIKEIN.COM.NA

2 NUUS Republikein Maandag 17 Junie 2019 KONTAKPERSONE GENL. MURTALA MUHAMMEDRYLAAN. POSBUS 3436, WINDHOEK WEER VOORUITSIGTE TEL: 061 297 2000; FAKS: 061 223 721 ISSN 1560-9448 BINNELAND: Gedeeltelik bewolk en matig WINDHOEK 7° 23° tot warm oor die sentrale dele. Elders sal dit GOBABIS 6° 23° REDAKTEUR NUUSREDAKTEUR SPORTNUUS warm tot baie warm wees. KATIMA MULILO 10° 26° KEETMANSHOOP 9° 25° Dani Booysen Ronelle Rademeyer Andrew Poolman KUS: Mooiweer en warm tot baie warm. MARIENTAL 9° 26° 081 129 3781 / 061 297 2038 081 127 8159 / 061 297 2114 081 247 2837 / 061 297 2011 OPUWO 13° 27° [email protected] [email protected] [email protected] GETYE BY WALVISBAAI: L: 09:23 H: 15:47 OSHAKATI 13° 26° L: 22:12 REHOBOTH 8° 23° BEMARKINGSKOÖRDINEERDER SWAKOPMUND OSHAKATI VERKOPE EN AFLEWERING RUNDU 11° 25° Hennie Geldenhuys Otis Finck 081 299 1211 Tel: 065 222 907 Ettienne Kotze 081 244 0928 WALVISBAAI 18° 29° 061 297 2201 [email protected] Faks: 065 222 898 JOHANNESBURG 4° 20° [email protected] [email protected] [email protected] KAAPSTAD 10° 19° Faks: 064 403 451 Tel: 061 297 2171 E-POS: [email protected] ’n Publikasie van NAMIBIA MEDIA HOLDINGS (Pty)Ltd, gedruk deur NEWSPRINT NAMIBIA (Pty)Ltd. » Net 24% stem Job Amupanda Weermag trek Die saak is tot 15 Oktober vanjaar uit- skouers op gestel vir verdere polisieondersoek en Swapo wen GRONDAKTIVIS die verwerking van Nakale se aansoek VAN BL. 1 om regshulp. “’n Generasie het wakker geword en sal Sy opmerkings kom te midde van ’n Die staat het suksevol borgtog teen- versoekskrif wat tans die ronde doen gestaan weens die openbare belang, naelskraap op nooit weer insluimer waarin die regering gevra word om die moontlikheid dat Nakale met nie.” onmiddellik die teenmisdaadopera- staatsgetuies kan inmeng, die ad- sie te staak. ministratiewe bestuur van geregtig- nou gevrees onder ongelowiges,” skryf heid en omdat die ondersoek nog in Dr. Alfredo Hengari, die presiden- ’n vroeë stadium is. Sou hy vroeër op die vuurvreter in die sosiale media. siële woordvoerder, het gister by borgtog vrygelaat wou word, moet hy navraag gevra: “Hou jy op om misdaad ’n formele aansoek bring, het die hof Ondangwa Die Popular Democratic Movement te bekamp vanweë een betreurens- gelas. Nakale word by die polisiekan- (PDM) se mnr. Martin Johannes het waardige noodlottige skietvoorval van toor op die Internasionale Lughawe 326 stemme gekry terwyl mnr. Asser ’n lid van die publiek? Die mikpunt Hosea Kutako aangehou. Vincent van die All People’s Party van die operasie om Namibiërs teen (APP) 97 stemme op hom verenig het. misdaad te beskerm, moet derhalwe Mnr. Norman Tjombe, ’n plaaslike stopgesit word?” menseregteprokureur, het gister die Mnr. Mandume Andreas van die versoekskrif verwelkom om die ope- Die president van die amptelike rasie te skrap. “Baie goeie inisiatief. Congress of Democrats (COD) kon opposisie, die Popular Democratic Mense neem beheer van dít wat hulle Movement (PDM), mnr. McHenry raak.” ’n Hoogleraar in politieke tivis en politiekewetenskapdosent, net 31 van die elektroniese stemme Venaani, het Vrydag gesê: “As die voorsitter van die Suider-Afrikaanse Me. Toni Hancox, die direkteur van wetenskap sê ’n onafhanklike sê Immanuel het sonder beduidende op hom verenig. Ontwikkelingsgemeenskap (SADC) die Regshulpsentrum (LAC), sê die kandidaat het die geskiedenis hulpbronne vir Swapo en die opposi- Mnr. Theo Mujoro, die uitvoeren- moet pres. Hage Geingob verduide- versoekskrif is ’n aanduiding van die siepartye laat les opsê. “’n Generasie de hoof van die Verkiesingskommis- lik hoekom ’n Zimbabwiese burger vlak van kommer en moontlik vrees soos ’n dier deur sy soldate geskiet is.” wat tans onder die publiek heers. “Die herskryf. het wakker geword en sal nooit weer sie van Namibië (ECN), het gister by regering moet optree om te wys hy ver- Korporaal Gerson Nakale (38) het staan die geldigheid van die kommer. › Denver Kisting insluimer nie. Wanneer die moderne navraag aan Republikein die stempro- Vrydagoggend ’n eerste verskyning Hy moet minstens die betrokkenheid geskiedenis van Namibië neergeskryf ses geloof. “Dit het volgens ons pro- in die Windhoek-landdroshof in Ka- van die NDF opskort en ordentlik on- Net 3 792 van die geregistreerde word, sal Angelina se naam in goud sesse regtig goed verloop. Ons is baie tutura op aanklag van moord gemaak. dersoek instel of dit geskik is vir die 15 800 kiesers het Saterdag geskryf word. Angelina se naam word gelukkig.” NDF om betrokke te wees.” in die tussenverkiesing op Hy het glo omstreeks 01:00 die vorige Ondangwa gestem. dag vir mnr. Fambauone Black, ’n Zim- Die Windhoekse prokureur mnr. babwiese taxibestuurder, doodgeskiet. Trevor Brockerhoff sê die noodlotti- Dit verteenwoordig ’n skrale ge wending verbaas hom nie. “Ja, ek Volgens hoofinsp. Kauna Shikwam- het geweet iets soos dit sou gebeur; 24%-deelname. bi, ’n polisiewoordvoerder, het Black daarom my standpunt teen die mili- voor ’n Operasie Kalahariwoestyn- tarisering van ons strate.” Brockerhoff Die naweek se tussenverkiesing in padblokkade in Monicastraat in Ka- sê hy steun die versoekskrif. tutura omgedraai en weggejaag. die Ondangwa- stedelike kiesafde- Mnr. Jan van Wyk, die visepresident Dié padblokkade is deur Nakale en van die United People’s Movement ling is genoodsaak nadat pres. Hage ’n lid van die polisie beman toe die (UPM) en ’n lid van die Nasionale Ver- soldaat glo ’n skoot afgevuur het wat gadering (NV), sê sy party eis ook dat Geingob vroeër vanjaar die voormali- Black in die kop getref het. Hy het op Geingob dadelik die weermag aan die die toneel gesterf. operasie onttrek. Hy waarsku selfs dat ge raadslid, mnr. Irimari Kaulifewan- die betrokkenheid van die weermag Tydens Nakale se kort hofversky- ’n negatiewe uitwerking op die presi- gali Elia, as die goewerneur van die ning het hy gesê hy benodig ’n staat- dents- en NV-verkiesings later vanjaar gefinansierde prokureur. kan hê. Oshanastreek aangestel het. Mnr. Leonard Negonga, Swapo se kandidaat, het as die wenner uit die stryd getree. Hy het 1 936 van die stemme op hom verenig. Die onafhanklike kandidaat, me. An- gelina Immanuel, was ’n kortkop agter Mnr. Leonard Negonga van Swapo het Saterdag se tussenverkiesing op hom met 1 402 stemme. Mnr. Job Amupanda, die grondak- Ondangwa gewen. FOTO NAMPA Grubesonderhede nie, want ’n stem in my kop het gesê ek hom toegang tot regshulp geweier het wat uitmekaar gehaal is, asook 18 dig en gesê dié het die bewyse gema- in die hof onthul het niks verkeerd gedoen nie,” sê Lich- en gedreig het om sy vrou te arresteer. patrone vir dié wapen, wat in die sand nipuleer om hom te inkrimineer. Dié tenstrasser. “Wat gebeur het was sleg, “Ek was op ’n eetstaking weens dié begrawe was. bestuurder, wie se naam hy nie wou VAN BL. 1 maar ek is nie hartseer daaroor nie.” mishandeling en kon nie helder dink noem nie, het volgens die beskuldig- nie,” het hy gesê. REEKSNOMMERS de die beheer by Nimt oorgeneem en Hy het die voertuig agtervolg. “Ek was ‘VERSINSELS’ het dus ’n motief. Daarbewens is die verras oor hoe vlot alles verloop het,” Verhoef het verdere getuienis voor- “Dit is vasgestel dat van die agt pa- persoon ’n oudpolisieman, aldus Lich- sê hy in sy bekentenis. Tydens Verhoef se voorlesing van die gelê en gesê ’n skoonmaker van Nimt troondoppies wat op die moordto- tenstrasser. bekentenis het Lichtenstrasser deur- het kort voor 07:00 op 15 April gesien neel gekry is, minstens een moontlik Mueller het voor Nimt se hoofin- gaans aangedring hy het bloot herhaal hoe ’n Nissan NP300 die woestyn inry. uit daardie wapen afgevuur is,” het ‘HEKSEJAG’ gang stilgehou, en Lichtenstrasser wat die polisie hom voorgesê het. Verhoef gesê. Wat vreemd is, is dat agter hom. ’n Speurder het ook ná die skiet- die wapen twee verskillende reeks- Tydens sy twee dae lange borgtog- “Maar hier is besonderhede in voorval met “goeie ou polisiewerk” nommers het wat nie nagespeur kan aansoek het hy herhaaldelik verwys “Ek was verras dat (Hendrik) Koeke- waarvan die polisie nie weet nie,” het die spoor gevolg. Aanduidings was dat word nie. Aangesien Lichtenstrasser na ’n “interne heksejag op hom by moer (afdelingshoof by Nimt) nie daar Verhoef daarop gesê. die kar in die woestyn stilgehou het ’n passer en draaier is wat by Nimt Nimt” waarvoor “die Duitse koerant” was nie. Hy is ’n aangename man,” het waar die spore gevind is van skoene gewerk het, kon hy dit gegraveer het. direk verantwoordelik is. Hý is die Lichtenstrasser gesê. Lichtenstrasser se antwoord was dat soortgelyk aan dié wat Lichtenstras- slagoffer en is “basies reeds skuldig hy die besonderhede “versin en aan- ser tydens sy inhegtenisneming gedra Al dié bewyse is volgens Lichten- bevind”, wat hy as “ontstellend” Volgens hom wou hy met Mueller gevul het sodat dit meer geloofwaar- het. Die skoenspore word tans in ’n la- strasser nie verbasend nie, aangesien beskryf. en Hellwig praat, maar Hellwig het dig klink”. boratorium ontleed. “niks in hierdie twyfelagtige onder- hom gekonfronteer en gevra wat hy soek my meer verras nie”. Die koerant het ook ’n “versoekskrif daar soek. Mueller, aan die ander kant, Hy het weer eens aangevoer dat hy Die polisie het ook die gebied met ’n opgestel wat sy borgtog teenstaan” en het gesê “ek wil jou nie sien nie” op ’n net die bekentenis gemaak het omdat metaalverklikker verken. Hulle het Hy het ’n “vooraanstaande Nimt- het die “Duitse gemeenskap” gemobi- manier “wat almal gehaat het”. die polisie hom vir weke mishandel afgekom op ’n 9 mm Baretta-pistool bestuurder” van die moorde beskul- liseer om dit te onderteken. het, hom onverpoos ondervra het, Lichtenstrasser sê hy het “dit Dié versoekskrif is Donderdag tydens verloor” en “outomaties” opgetree. Mnr. Ernst Josef Lichtenstrasser (58) het tydens sy borgtogaansoek in die Swakopmundse landdroshof volgehou hy het ’n vreedsame protes voor die hof deur nie die twee Nimt-base, mnre. Eckhart Mueller en Heimo Hellwig, vermoor nie. FOTO ERWIN LEUSCHNER Arandis se burgemeester, mnr. Risto Hy het die sogenaamde “Mosam- Kapenda, voorgelees. Kapenda en die biek-dril” uitgevoer, waarvolgens ’n sowat 3 000 ondertekenaars dring persoon twee keer in die lyf en dan een daarin aan dat borgtog geweier word. keer in die kop geskiet word. Die burgemeester het Lichtenstras- ser as persona non grata (ongewens- Lichtenstrasser het eers vir Hellwig te persoon) beskryf, en gesê hy moet geskiet en toe vir Mueller, maar het vir sy eie veiligheid in die Walvisbaai- “oordrewe” opgetree en hom meer gevangenis bly. as twee keer in die lyf geskiet voordat hy hom met ’n kopstoot vermoor het. Lichtenstrasser word deur mnr. Trevor Brockerhoff verteenwoordig. Hy het toe sowat 50 kilometer ver Die borgtogverhoor word op 8 Julie die woestyn ingery en die wapen by hervat en Lichtenstrasser bly in aan- ’n kliprif begrawe. houding. “Ek wou selfmoord pleeg, maar kon

Maandag 17 Junie 2019 Republikein NUUS 3 » Talle uitdagings om 15% te haal Gebrekkige waterbesparings táp damme ’n Kenner meen die installasie word in huishoudings gebruik, wat “Waterbestuur is tans ’n vereiste. Jy stadsraad, asook politici nie. met verskeie regeringsinstansies en beteken besparings hier kan ’n groot behoort daagliks of weekliks jou wa- “Ons het in die verlede gesien daar –geboue wat die grootste waterver- van vloeireguleerders in huis- impak hê. termeter te lees en uit te werk of dit bruikers bly. binne aanvaarbare vlakke val.” is inmenging indien die goedkeuring krane kan waterverbruik met tot HUISHOUDINGS KAN VERSKIL nie gegee is nie,” het Tolke gesê. “Dit sluit in skole soos HTS en Au- MAAK TALLE UITDAGINGS gustineum, maar ook die Government 50% verminder. Die ondersteunings- Office Park. Tolke sê deur die installering van wa- Tolke sê talle uitdagings word met program berus op › Elvira Hattingh terbesparende toerusting soos vloei- die huidige waterbesparingsveldtog die reeds bestaande “Sekere ministeries sluit nie reguleerders in krane kan mense hul ervaar. waterbeampteprogram. hierby aan nie en probleme met Die droogloopdatum vir damme koste binne drie maande verhaal, en ondoeltreffende waterverbruik by dié wat Windhoek van water voor- boonop kan dit waterverbuik met tot Dit sluit in ’n gebrek aan steun van Dit behels dat hoë instansies duur onverpoos voort,” het sien, het nou met tussen twee 50% verminder. regeringsamptenare en politici. waterverbruikers gehelp Tolke gesê. en drie weke vervroeg. sal word deurdat ’n Hy sê volgens munisipale bouregula- Hy sê dit veroorsaak dat talle waterkwota eerste vir Hy sê hierdie kwessies moet getakel Dít omdat Windhoekers sedert die sies moet stortkoppe en krane (vir sa- munisipale amptenare nie meer ge- hulle geïmplementeer word en bykomende waterbesparings begin van die jaar nog nie daarin kon nitêre doeleindes) nie meer as 10 liter willig is om byvoorbeeld onwettige sal word. is tans nodig om die 15%-teiken te slaag om teikens vir waterbesparing per minuut deurlaat nie, terwyl toi- karwasserye se water af te sny nie en haal. te haal nie. Gedurende die week 3 letbakke nie meer as 6 liter per spoel dat die stadspolisie nie bemagtig voel Daarna sal ’n elektro- tot 10 Junie is wéér 5% meer water moet gebruik nie. Hy sê tans bied die om te help nie. niese waterbestuurstelsel “Ons het reeds alle ander weë gevolg gebruik as wat in die munisipale plaaslike mark opsies wat selfs meer aangebring word, waar- waar ons makliker steun kon kry, soos waterbestuurplan vir ’n kategorie D- doeltreffend is as dit wat in die regu- “Die munisipaliteit beskik reeds voor die verbruiker sal samewerking met die private sektor situasie voorgeskryf word. lasies voorgeskryf word. oor ’n ondersteuningsprogram vir betaal en wat geprogram- om water so doeltreffend moontlik die grootste watergebruikers, maar meer sal word om water- te gebruik.” Mnr. Dieter Tolke, ’n ingenieur- Daar is stortkoppe te koop wat so tegnici wil dit nie in werking stel toevoer net sekere tye van tegnikus vir water in die munisipa- min as 8 liter per minuut deurlaat, sonder die goedkeuring van beide die dag te voorsien. Tolke sê die regering se tenderproses liteit se afdeling vir infrastruktuur, kombuiskrane wat 6 liter deurlaat en die munisipale bestuurstrukture, die veroorsaak ook hoofbrekens, omdat water en tegniese dienste, sê die in- badkamerkrane wat 4 liter deurlaat. Dít totdat die nodige ele- die munisipaliteit vir langer as ’n jaar ligting is tydens ’n vergadering met Dieter Tolke mente in werking gestel al sonder permanent aangestelde NamWater, Namibië se nasionale wa- “Vir openbare toilette is daar badka- kan word om seker te maak waterk- buitekontrakteurs moet klaarkom, terverspreider, bekend gemaak. merkrane wat net watersproei deur- WINDHOEK-MUNISIPALITEIT wotas word behaal. wat gehelp het met onderhouds- en laat – net sowat 1,5 liter per minuut. “Terselfdertyd is bouregulasies herstelwerk op water- en rioolinfra- Hy sê Windhoek ervaar verskeie uit- Openbare toilette is ook beskikbaar “Ons het in die om te verseker daar word slegs met struktuur. dagings in die besparing van die ver- wat maksimum 4 liter op ’n slag spoel,” verlede gesien daar is die waterdoeltreffendste toerusting eiste 15% water. het Tolke gesê. inmenging indien die gebou, tot dusver nie na behore “Ons ervaar dus ’n agterstand. goedkeuring nie gegee afgedwing nie. Dié is al in 1996 ge- “Dit veroorsaak dat munisipale Onder meer steur Windhoekers Volgens hom is rekordhouding van is nie.” publiseer. werkers baie meer werk het en nie hulle nie aan besparing nie en daar is huishoudelike waterverbruik nood- “Daar bestaan ook ’n gebrek aan vinnig by alles kan uitkom nie. ’n gebrek aan politieke steun en steun saaklik, veral omdat die munisipa- steun vanuit die openbare sektor, “Dit veroorsaak verdere water- uit die openbare sektor. liteit van 1 Julie af geen afslag vir verliese.” waterlekkasies sal gee nie. Meer as die helfte van al die water wat aan Windhoek voorsien word, LEES JOU WATERMETER SÓ 1 2345678 1 kiloliter/1 000 liter 100 liter 10 liter 1 liter 0,1 liter MUNISIPALE RIGLYN Die Windhoekse munisipaliteit voer ’n stryd om voor te bly met onderhouds- en herstelwerk aan water- en rioolinfrastruktuur. FOTO ELVIRA HATTINGH 90 liter per persoon per dag of minder as 25 kiloliter per huishouding per maand INFOGRAPHIC: ©REP17062019 - NAMPOLO ANGULA BRAND VERNIETIG NEGE HUISE IN MONDESA › Adolf Kaure op Swakopmund was geen ernstige beserings nie. Die Nege sinkhuise is Vrydag in die Mondesa-woonbuurt op Swakopmund deur vlamme verswelg. FOTO ADOLF KAURE huise en al die besittings binne is ver- Verskeie families is dakloos gelaat nietig.” nadat ’n brand Vrydagmiddag nege huise by die enkelkwartiere van Gurirab het bygevoeg dat die oorsaak die Mondesa-woonbuurt op Swa- van die brand nog onbekend is. kopmund vernietig het. “Dit word vermoed dat die eienaar Volgens hoofinsp. Daniel Gurirab van een van die huise vergeet het om van die Namibiese polisie (Nampol) sy stoof af te skakel toe die hele dorp het die brand tussen 12:00 en 13:00 na ’n kragonderbreking vroeg Vrydag- bewering by een van die huise naby oggend gehad het. Dit kan dalk die die Moshitila-woonstelle begin en oorsaak van die brand wees,” het hy na die ander huise op die erf versprei. gesê. “Die vuur het al nege huise tot op Gurirab het ’n beroep op die publiek die grond afgebrand. Nampol en die gedoen om skenkings aan die slagof- Swakopmundse brandweer was op fers van die brand te maak. die toneel en het die brand geblus,” het hy gesê. “Ek glo die eienaars van die huise sal dit opreg waardeer as iemand hulle “Niemand se lewe is geëis nie en daar kan help om hul lewe te herbou,” het Gurirab gesê.

4 NUUS Republikein Maandag 17 Junie 2019 Visums by lughawe uitgereik Foto ter illustrasie. FOTO NETWERK24 van sekere lande met hul aankoms by die INDONESIËRS IN NAMIBIË Internasionale Lughawe Hosea Kutako VIER EID MUBARAK Inwoners van lande soos onder meer uitreik. Suid-Afrika, Duitsland, Frankryk, Die Indonesiese ambassade in Namibië het verlede getrakteer. Van links is me. Ida Adlina Salleh, Italië, Amerika, Hongkong, Austra- Inwoners van lande wat hiervoor in Dinsdag Eid Mubarak – die einde van die heilige eggenoot van die Maleisiese hoë kommissaris, lië, Nederland, Angola, Zimbabwe aanmerking kom, sluit die Afrikalande maand van Ramadaan in die Moslemgeloof – gevier. mnr. Hishamuddin Ibrahim (derde van links), me. en Zambië wat in Namibië wil kom Benin, Burkina Faso, Kameroen, Tsjad, Ambassadeur Komalasari Basuki (agter) het diplo- Claurinah Tshenolo Modise, hoë kommissaris van vakansie hou, gaan nie meer visums Madagaskar en Bulgarye, Hongarye, matieke lui en gaste op tradisionele Indonesiese Botswana en mnr. Vahid Karimi, ambassadeur van nodig hê om die land te besoek nie. Mexiko, Pole, Viëtnam, Thailand, disse by die ambassadeurswoning in Windhoek Iran. FOTO FRANCOISE STEYNBERG die Verenigde Arabiese Emirate en Houers van diplomatieke paspoorte Singapoer in. en gewone paspoorte vir Jamaika is ook van visumvereistes vrygestel, sowel as Volgens Nampa het die minister van diplomatieke en amptelike paspoort­ inligting en kommunikasietegnologie, houers van onder meer Burkina Faso, mnr. Stanley Simataa, gesê dit vorm deel Demokratiese Republiek die Kongo van die regering se pogings om sy stelsel (DRC), Egipte, Madagaskar, Uganda en vir visumaansoeke te verbeter en om Ethiopië. buitelanders te help, wat nie vir visums in hul geboorteland kan aansoek doen Dit strook met ’n kabinetsbesluit wat voor hulle reis nie. bepaal die ministerie van binnelandse sake en immigrasie gaan ook as deel van “Teen die einde van die loodsprojek en ’n loodsprojek visums aan die inwoners afhangend van die uitkoms sal ’n besluit geneem word om dit op te gradeer. Dit is ’n baie progressiewe ontwikkeling vir dié wat die voorsiening van digitale dienste aan ons nasie versoek het en die wat ons dienste vereis,” het hy gesê. Volgens die minister sal nie alle lidlande van die Suider­Afrikaanse Ont­ wikkelingsgemeenskap (SADC) sulke dienste ontvang nie, omdat hulle reeds van visumvereistes vrygestel is. Die tweede fase van die implemente­ ring van die projek sal die grensposte by Ariamsvlei, Noordoewer, Oranjemund, Trans­Kalahari, Wenela en Oshikango, asook die Walvisbaaise lughawe insluit. Die visums wat by grensposte uitgereik word, kos N$1 000 elk. 100 GENADEJARE » Navorsing in Angola, Namibië Ouma Magriet Vries Maatskaplike impak van die plaas Tafelberg van droogte gemeet in die Berseba-distrik is vandag 100 jaar oud. Haar familie en vriende wens haar ’n voorspoe- dige verjaardag toe. Die foto is ’n paar dae voor haar 100ste verjaardag geneem. FOTO VERSKAF ONGWEDIVA Duitse navorsers het woestende uitwerking ANNUAL TRADE ’n metode ontwikkel van droogtes in Suider­ FAIR 2019 om die droogte se Afrika vererger, veral aan­ impak op die Cuvelai- gesien rekorddroogtes na FOCUS TRADE FAIR gebied te bepaal. verwagting meer gereeld Die Cuvelai-gebied strek oor die Namibiese-Angolese SUPPLEMENT sal voorkom. grens en is deur Duitse navorsers gebruik om ’n nuwe › Elvira Hattingh instrument te ontwikkel om ook die sosiale impak van 20 AUGUST 2019 Hulle stel onder meer droogte te kan meet. Droogtetoestande in voor dat die oorgrens­ Book your advertisement now Namibië en Angola Cuvelai­gebied ’n geïnte­ koppel”, sê die navorsers. te verskaf, om mense se is deur die navor­ greerde, transnasionale Vir die suksesvolle be­ boerderyvaardighede te DeaDLINes joyce shapumba sers van die Instituut vir droogte­inligtingstelsel verbeter, om die sentrale client executive: oaTF Focus Sosio­Ekologiese Navor­ behoort te hê wat data oor kamping van en aanpas­ waterverskaffingskema booking deadline: Tel: +264 61 383 426 Fax: +264 61 225 863 sing (ISOE) gebruik om beide natuurlike gevare, sing tot droogtes, moet uit te brei, asook gepaste 30 July 2019 ’n nuwe instrument te asook maatskaplike kwes­ kernparameters vir onderrig. email: [email protected] ontwikkel wat ook die baarhede bevat. droogterisiko’s voortdu­ artwork deadline: maatskaplike impak van rend gemonitor word. Die navorsers is van 02 August 2019 droogtes meet. “Alleenlik só ’n geïnte­ mening dat konvensio­ greerde perspektief “Verskeie kern­in­ nele droogteopnames publication date: Die Gemengde Droogte­ sal regerings help om grypingsmetodes moet nie meer voldoende is nie 20 August 2019 indeks (BDI), wat spesi­ gepaste verligtings­ en oorweeg word wat die be­ omdat dit slegs op ekono­ fiek vir die Cuvelai­gebied aanpassingsmaatreëls te volking se sensitiwiteit vir miese parameters fokus ontwikkel is, dek dus nie ontwerp,” meen die na­ droogtes sal verminder en en maatskaplike kwes­ net die konvensionele vorsers. hul vermoë sal verbeter baarhede ignoreer. omgewingsparameters om daarby aan te pas,” het vir droogte nie. Dit neem KWESBAARHEID die navorsers gesê. “Geïntegreerde strate­ ook verskeie aanwysers gieë is nodig om holis­ vir reënneerslae, evapo­ Verder moet doeltreffende GEPASTE ONDERRIG tiese droogteopnames te transpirasie, grondtoe­ watergebruik, asook doen waardeur gepaste stande en die toestand gelokaliseerde water­ Van die metodes sluit by­ oplossings gevind kan van plantegroei in ag. buffers verbeter word. voorbeeld in om tradisi­ word om beide water­ en onele waterbronne teen voedselsekuriteit te ver­ In ’n dokument genaamd “Dit behels die opvang besoedeling te beskerm, seker,” het die navorsers “Geïntegreerde reaksie van reënwater en herge­ om gedesentraliseerde geskryf. op droogterisiko’s in bruik van water, wat die watersuiweringstegnieke Namibië en Angola”, bevolking se kwesbaar­ bied die Duitse navorsers heid teenoor droogtes kan Stefan Liehr en Robert verminder,” het die navor­ Luetkemeier ’n oorsig van sers geskryf. hul voorstelle vir geïnte­ greerde maatreëls. Hulle is ook van mening dat pogings om lande­ Dié maatreëls kan help like dele te ontwikkel, om droogterisiko’s te verder as tegnologiese verminder. ingrypings moet strek en gemeenskappe moet Die navorsers sê kli­ help met waterbestuur maatsverandering sal en landbouproduksie. waarskynlik die ver­ Die doel hiervan is om mense se lewensbestaan en bronne van inkomste van reënsyfers te “ont­

Maandag 17 Junie 2019 Republikein NUUS 5 » Kontrak met E-Med opgeskort Kuberboelies in die soeklig NMC: Lede steeds Die Namibië Universiteit van kundige en eienaar van Let’s Talk), gedek vir nood Wetenskap en Tegnologie (Nust) me. Meunajo Tjiroze (sielkundige het onlangs ’n paneelbespreking en direkteur in die kantoor van die ’n Private mediese fonds sê dit Me af te laai, wat lede onmiddel- oor kuberboelies gehou. presidentsvrou), me. Bianca von Mej. Namibië 2018, me. Selma is nie nodig om ’n eksklusiewe like toegang tot hul 24 uur-be- Agvachen (mediapersoonlikheid), Kamanya. ooreenkoms met net een diens- heerkamer gee waar hulp, wat Volgens ’n verklaring deur Nust het mnr. Kalistu R Mukoroli (strateeg verskaffer vir noodontruimings insluit brandweer-, polisie- of die bespreking ’n unieke platform en stigter van die Alvaro-media- ander slagoffers simpatiseer,” het in Namibië aan te gaan nie. mediese dienste, onmiddellik geskep waar toonaangewende per- Kamanya gesê. uitgestuur word. groep), me. Ann Singer (musi- › Henriette Lamprecht soonlikhede in die sosiale media en kant) en me. Patricia Muteka Volgens haar kan dit jou selfbeeld Begley het beklemtoon die sielkundiges insette kon lewer. (studente-aktivis). beïnvloed, selfvertroue verminder Alle lede van die mediese fonds mediese fonds het nie enige kon- en angs veroorsaak. Namibia Medical Care (NMC) trakte gekanselleer nie. Die paneel het bestaan uit dr. Mo- Me. Ann Hambuda het as mo- word steeds ten volle vir hammed Shehu (stigter van Mo derator van die paneelbespre- Met geestesgesondheid as haar na- noodontruimings, en soos gewoonlik “E-Med het ’n toegangsfooi, in Shé Media), dr. Anina du Toit (siel- king opgetree, wat Mej. Namibië sionale projek en kuberboelies wat teen 100% van die standaardtariewe werklikheid ’n subsidie, ontvang. 2018, Selma Kamanya, se brein- dikwels ’n bydraende faktor tot gees- van die Vereniging vir Namibiese Dié fooi is opgeskort en E-Med kind is. tesongesteldheid is, sê Kamanya sy Mediese Fondse (Namaf ), gedek. dring nou aan op vooraf kontant voel dit is haar plig om inligting bes- vir dienste aan NMC-lede,” het Volgens Kamanya was die be- Die versekering volg nadat NMC sy gesê. spreking ’n platform om ge- aangekondig het lede sal voortaan sprekke en debatte te stimu- eers kontant moet opdok as hulle van NOODDIENSTE leer oor die gebruik van sosiale E-Med Rescue 24 se dienste gebruik media en hoe om dit te bestuur. wil maak. Volgens Begley is nooddienste, insluitende redding in die Die bespreking is deur Volgens me. Alison Begley, NMC duine, sowel as helikopter- en studente, leerlinge en ouers se hoofbeampte, kan lede van enige lugambulansdienste, steeds oraloor bygewoon. diensverskaffer in Namibië gebruik Namibië aan lede beskikbaar via ’n maak wat dié tipe dienste lewer. netwerk van diensverskaffers wat wel ’n Vroulike student het gesê sy NMC-lede aanvaar en wat direk van was die slagoffer van kuberboe- Sou NMC-lede verkies om van die mediese fonds eis. lies en het danksy die bespre- E-Med Rescue 24 se dienste gebruik king vaardighede aangekweek te maak, sal hulle eers kontant hier- “Dit is ook nie nodig om al die om dit te kan hanteer. voor moet betaal. noodnommers te onthou nie. As jy ’n diensverskaffer kontak wat nie in Nog ’n deelnemer het gesê dit Die lid sal dan volgens Begley teen die spesifieke gebied is nie, sal die is maklik om die probleem te iden- 100% van die Namaf-tariewe hier- netwerk die oproep aktiveer of na die tifiseer, maar moeiliker om jouself voor vergoed word. naaste diens aan die beller verwys.” as die probleem te sien. Volgens haar het NMC nie ’n kontrak ’n Lys van alle diensverskaffers se “Omdat ek aan die ontvangkant vir toegang tot E-Med se 24 uur- kontakbesonderhede en vlak van van kuberboelies was, kan ek met beheerkamer hernu nie. nooddienste is op die NMC-toep en webtuiste by www.nmcfund.com Die Namibië Universiteit van Wetenskap en Tegnologie (Nust) het ’n paneelbespreking gehou wat op kuberboelies Die mediese fonds het ’n vaste maan- beskikbaar. gefokus het. FOTO’S VERSKAF delikse fooi per lid betaal om toegang tot die beheerkamer te kry. NMC-lede se kritiek teen dié aankondiging is dat die fonds as “NMC se raad van trustees het diensverskaffer hul tariewe vir ’n jaar besluit om die kontrak met E-Med aan Namaf moet voorlê. nie te hernu nie, omdat die fonds ’n vaste maandelikse fooi per lid betaal LEDE SE REAKSIE het vir toegang tot die operateur se 24 uur-beheerkamer. Dit het tot oortol- Met E-Med Rescue 24 se dienste, wat lige uitgawes vir die fonds gelei,” het nou slegs op ’n kontantbasis aan lede Begley gesê. beskikbaar is waar dit aanvanklik vir ’n jaar deel van NMC-lede se voordele ‘EKSKLUSIEWE OOREENKOMS’ was, wil sommige ontstoke lede nou weet of hulle ’n terugbetaling ontvang Sy het beklemtoon daar is ander vir die sewe maande wat van die jaar diensverskaffers wat dieselfde diens oor is. met ten volle gekwalifiseerde perso- neel verskaf wat beheerkamers 24 uur “My kontrak vir die jaar sê dié per dag beman en ook reaksiespanne dienste is ingesluit. Is dit wettig om en vliegtuie het. dié voordeel net weg te vat? Dit was deel van die pakket en kan nie net in “As gevolg hiervan is dit nie nodig die middel van die jaar gestop word om ’n eksklusiewe ooreenkoms met nie,” was van die kommentaar op net een van die diensverskaffers in sosiale media. Namibië aan te gaan nie.” Nog kritiek was van lede wat ver NMC-lede is onder meer aangemoe- van dokters en hospitale af woon en dig om Lifelink Emergency Rescue juis by dié mediese fonds aangesluit Services te gebruik en hul toep Rescue het omdat noodvlugte deel van die pakket was. DM0201900338376

6 LESERSFOTO’S Republikein Maandag 17 Junie 2019 LESERSFOTO’S Stuur ook jou foto’s na: [email protected] HIER KOM SY: Jan Farmer het die sonsopkoms oor Bethanie afgeneem. gro2Levfo0enoedtstrtdxpeosepsrio'3sst1i2e0u0i30wknuc00xoromd0.r1mtid5eeoefcnm MOOI: “Parmantig in pers,” sê Elize. GOUD: “Ek het die sonsondergang by die Ox-pass naby Keetmanshoop afgeneem,” sê Janine Diergaardt. ARENDSOOG: Björn Basler het die foto vanuit ’n vliegtuig naby die ou Sinclair-myn in die suide van die land geneem. DIE ROOK WAT DONDER: Ingrid het die foto van die Victoria-watervalle in Zimbabwe vanuit ’n helikopter geneem. REËN: “Wolkbank oor die see wat soos ’n orkaan nader gekom het,” sê Maren OU GROTE: “Die wonderlike natuurlewe van Namibië,” sê Jaco le Roux. Malan van Swakopmund.

WEATHERMEN & CO

8 ADVERTENSSIE Republikein Maandag 17 Junie 2019

Maandag 17 Junie 2019 Republikein DIE MARK 9 Die Mark [email protected] INDEKSE WISSELKOERSE SA PETROLPRYS: PUIK NUUS IN JULIE VERWAG! JSE ALLE INDEKS 58 193,78 US DOLLAR/NAD 14,80 BLADSY DOW JONES INDUSTRIEEL 26 089,61 STERLING/NAD 18,64 FTSE ALLE INDEKS 7 345,78 EURO/NAD 16,63 10 US DOLLAR/YUAN 6,93 Vrydag 14 Junie MEER INLIGTING IN MARKET WATCH » Amazon is tops Dié 100 handelsname is wenners – ook vir beleggers Volgens ’n verslag kan die soek ’n mens tog iets op die inter- Instagram egter die vinnigste gegroei, Die Nasdaq MarketSite wys die aandeelpryse van verskeie bekende handels- prestasie van die top-100 toe- net? Gebruik jy Google se dienste, of teen 95%, vir ’n waarde van US$28,2 name in Times Square, New York in die VSA. FOTO NETWERK24/GETTY IMAGES geskryf word aan die kragtig- google jy dit? miljard. heid van hul handelsnaam, meer handelsnaamkragtigheid as vereiste MEDEDINGING IS KWAAI as aan hul grootte of markkapi- Die vyf waardevolste handelsname Amazon het sy enorme groei deels gebruik. talisasie. bly, soos in 2018, gefokus op tegnolo- bereik danksy sy diverse bedrywig- Die mededinging onder handelsname gie. Amazon het Apple as die waarde- hede, sê Roth, en dit was ook waar • Die BrandZ-indeks van tien sterkste › William Horne volste handelsnaam verbygesteek. van talle van die toppresteerders op handelsname het tien maatskappye neem toe. BrandZ se lys. gekies op grond van ’n BrandZ-maat- In een jaar het die wêreld se 100 HIER IS DIE TOPVYF: staf wat markaandeel en die huidige In 2019 het handelsname gemiddeld waardevolste handelsname bykans Te midde van ekonomiese on- vraag na produkte meet. 9,6 plekke op die ranglys op- en met die waarde van Suid-Afrika se 1. Amazon: US$315,5 mjd. (groei met stuimigheid in 2018 het die top- afgeskuif, dubbeld die koers van slegs hele bruto binnelandse produk (BBP) 52%) 100-maatskappye se vermoë om te • Sy groter, tweede portefeulje, die gegroei. 2. Apple: US$309,5 mjd. (3%) diversifiseer sonder om in die waarde BrandZ-indeks van sterk handels- twee jaar gelede. 3. Google: US$309 mjd. (2%) en krag van hul handelsnaam te belê, name, word saamgestel volgens ’n BrandZ se verslag “Top-100- Globale 4. Microsoft: US$251,2 mjd. (25%) hulle in staat gestel om ongelooflik Volgens BrandZ is dit ’n goeie aandui- Handelsname” vir 2019 is bekend 5. Visa: US$177,9 mjd. (22%) goed te presteer. BrandZ-maatstaf wat meet hoeveel ding van die heersende onstuimigheid gemaak en wys die 100 maatskappye ’n handelsnaam op sigself verbrui- se waarde het die afgelope jaar met ’n Daar is nie ’n enkele Suid-Afrikaanse HANDELSNAAM SKEP kers aanmoedig om ’n handelsnaam in die wêreldekonomie. stewige US$328 miljard gestyg. maatskappy op die lys nie. BELEGGINGSWAARDE te koop én meer daarvoor te betaal. Nege nuwe handelsname verskyn ook Die totale waarde van ál 100 Amazon, die wêreld se grootste Die 100 maatskappye se waarde het Van April 2006 tot April 2019 het dié handelsname op dié lys beloop nou aanlyn winkel, is dalk nie so univer- met 7% gegroei teenoor 2018 – meer twee portefeuljes onderskeidelik 68 op die ranglys. US$4 700 miljard, oftewel sowat R69 seel toeganklik soos die dienste van as twee keer die groeikoers van die persentasiepunte en 89 persentasie- 700 miljard. Dit is 22 keer meer as Microsoft, Apple en Google nie, maar wêreldekonomie in dieselfde tydperk. punte hoër opbrengste opgelewer as Vier van dié nege kom uit China en Suid-Afrika se BBP. wanneer mense dié “winkel” begin twee uit Indië. Die nege en hul plek is; gebruik, vergeet hulle dat daar ooit Die top-10 se aandeelpryse het ook die S&P 500-indeks. • Chanel (#31) Volgens BrandZ se verslag kan die ’n ander manier was om inkopies te 2,5 keer vinniger gegroei as die hoogs Vergeleke met ander groot indekse • LIC (#68) (’n versekeringsmaat- prestasie van die top-100 toegeskryf doen, volgens die verslag. suksesvolle S&P 500-indeks. sou ’n belegging van US$100 in April skappy van Indië) word aan die kragtigheid van die • DiDi (#71) (’n Chinese “Uber”) onderskeie maatskappye se handels- David Roth, BrandZ se uitvoerende Volgens BrandZ bewys dit “beleg- 2006 só gegroei het teen April 2019: • Xiaomi (#74) naam, meer as aan hul grootte of hoof, sê Amazon se oorwinning oor gings om ’n sterk handelsnaam te skep • MSCI Wêreldindeks: US$159 • Meituan (#78) (’n e-handelplatform markkapitalisasie. Apple vir die topplek is “nie verras- en in stand te hou, verseker bedui- • S&P 500: US$228 in China) send nie, maar dit was ook nie on- dend beter opbrengste vir aandeel- • BrandZ sterk handelsname: US$300 • Dell (#81) Maatskappye jaag steeds die gesogte vermybaar nie”. houers”. • BrandZ 10 sterkste handelsname: • XBox (#87) status na dat hul handelsnaam in ’n US$417 • Haier (#89) (’n Chinese internet- werkwoord omgeskep word. Hoe Amazon was die handelsnaam “Handelsnaambou is ’n belegging, van-dinge-maatskappy) waarvan die waarde in 2018 die nie ’n koste nie.” vinnigste gegroei het uit die vyf • Tata (#97) waardevolste name. BrandZ het ook sy eie beleggings- portefeuljes opgestel in ’n soort mini- – Netwerk24 Van al 100 handelsname het indeks wat sy eie maatstawwe van Verkope van nuwe wiele styg (in randwaarde) › William Horne Nuwemotorverkope het op ’n jaar- Ter illustrasie. FOTO NETWERK24/UNSPLASH • Inkomste uit die verkope van drywer van die algehele groeikoers. grondslag vir die eerste keer sedert bykomstighede: 11,7% (1,5%) Vir die eerste keer vanjaar was Julie 2018 positief gegroei en wel teenoor April 2018: Die driemaandesyfer, wat nog hoër brandstofpryse nie die met 10,2%. • Nuwevoertuigverkope: 10,2% • Brandstofverkope: 11,7% (8,6%) enigste faktor wat verkope in die Motorhandelverkope soos SSA dit (was -17,7% in Maart) • Inkomste van geriefswinkels: teruggehou word deur die powere breër motorhandel opgestoot het meet, bestaan uit ses afdelings: • Verkope van gebruikte voertuie: 1,5% (-0,2%) nie. die verkope van nuwe en gebruik- 10% (-9,7%) Hoër brandstofpryse en dus verkope van die eerste drie Verkope van nuwe en gebruikte te voertuie; inkomste uit motor- • Inkomste uit werkswinkels: 8,2% verkope is steeds die grootste aan- motors het ook in randwaarde in bykomstighede; brandstofverko- (-2,4%) maande van die jaar, was ook vir April gestyg. pe; verkope by geriefswinkels by Luidens Statistieke Suid-Afrika vulstasies; en besteding by werks- die eerste keer vanjaar positief op (SSA) se jongste verslag oor die winkels. motorhandel het dié bedryf se al- Verkope word in randwaarde 0,7%. – Netwerk24 gehele verkope in April met ’n gemeet, en nie in volume nie. merkwaardige 10,4% opgeskiet Volgens die Vereniging van Motor- teenoor April 2018, gemeet in vervaardigers se syfers is effens huidige randwaarde. Dit is die meer (0,7%) nuwe voertuie wel in hoogste so ’n groeikoers sedert April verkoop, maar die opflikke- Julie 2013. ring is in Mei weer omgekeer, toe Van Maart tot April het verkope verkope met 5,7% geval het. met 3,9% gegroei, die hoogste Só lyk SSA se groeikoerse van maandelikse groeikoers sedert Mei die onderskeie afdelings van mo- 2018. torhandelverkope vir April 2019

10 DIE MARK Republikein Maandag 17 Junie 2019 TSOGO SUN HOTELS SKOP STERK AF OP JSE Die sterk portefeulje hotelle van Tsogo Sun se Southern Sun Maputo in Mosambiek. FOTO NETWERK24 Tsogo Sun Hotels het baie kopers Woensdag met sy debuut op die JSE gelok. Twee Tsogo Sun-maatskappye is nou op die JSE genoteer nadat die groep sy hotel- en dobbelbedrywig- hede ontknoop het. Tsogo Sun Hotels se aandeelprys het Woensdag op R2,70 geopen en die dag op R4 afgesluit, wat die maatskappy se markwaarde op R4,2 miljard plaas. Die aandeelprys het Donderdag- oggend verder met 12,5% oftewel 50c tot R4,50 gestyg. Die groep se dobbelbedrywighede word nou in Tsogo Sun Holdings gehuisves. “Baie aandele word tans as onder- gewaardeer op die JSE beskou en bestuurspanne probeer maniere vind om die aandeelpryse te lig,” sê Nolwandle Mthombeni, ’n ontleder by Mergence Investment Managers in Kaapstad, oor die ontknoping. “Die ontknoping laat beleggers toe om óf in casino’s óf in hotelle te belê.” Die nuutgenoteerde maatskappy het 110 hotelle, met altesame 19 000 kamers. – Netwerk24/Bloomberg, bygewerk » Internasionale pryse daal skerp Rand steeds swak, wag óók vir Fed SA petrolprys: Puik › Elvira Wood koerse sy hoë vlak teenoor vers- oggend teen R18,85 teenoor die nuus in Julie verwag! keie geldeenhede handhaaf. pond en R16,76 teenoor die euro. Die rand verhandel steeds teen Petrol en diesel gaan na ver- reggestel word. bykans R15 teenoor die dollar. Die Fed vergader weer op 18 en Met hulpbronne staan sake wagting vir die eerste keer in 19 Junie. soos volg: ses maande albei goedkoper Die oorverhaling is vir die twee Hoewel dit Donderdag in ’n • Goud: US$1 345,55 per fynons word – en met ’n bedrag wat stadium tot R14,93 teenoor sy Ame- BEDUIDENDE INVLOED • Platinum: US$813 per ons regtig ’n verskil aan motoriste weke tot Donderdag 13 Junie. Dit rikaanse eweknie teruggesak het, • Olie: US$61,76 per vat se beursies kan maak. het dit teen Vrydagoggend vroeg Met dié dat beleggers se belang- word daagliks bygewerk en kan dus effens tot R14,85 verstewig. stelling in die dollar gewoonlik ’n Digitale geld › Hanlie Stadler beduidende invloed op die waarde • Bitcoin: US$8 207,83/R127 605 nog aansienlik verander oor die res Reuters berig die dollar gaan van die rand het, gaan die rand dus • Ethereum: US$253,65/R3 953 Fantastiese nuus lê in Julie vir mo- waarskynlik die volgende week in waarskynlik ook nie tot dan enige toriste voor as iets nie ’n enorme van die oorsigmaand, wat tot Don- afwagting op die Federale Reserwe- skielike bewegings toon nie. – Netwerk24 stok in die wiel steek nie. raad (Fed) se besluit oor rente- Petrol en diesel gaan na verwagting Die rand verhandel vroeg Vrydag- vir die eerste keer in ses maande albei goedkoper word – en met ’n bedrag derdag 27 Junie duur. wat regtig ’n verskil aan motoriste se beursies kan maak. Pryse vir Julie sal vanaf Woensdag · Die oorverhaling op die petrolprys beloop nou 90c per liter vir 95-okt- 3 Julie geld. aan-petrol en 91c vir 93-oktaan. · Die oorverhaling op die groothan- Die grootste rede vir die huidige delprys van diesel beloop nou 69c per liter vir diesel met ’n swaelinhoud van oorverhaling is dat internasionale 0,05% van 70c per liter vir 0,005%. · Die oorverhaling op paraffien beloop brandstofpryse die afgelope twee 62c per liter. weke skerp teenoor die vorige maand Die oor- of onderverhaling is die verskil tussen brandstofpryse op die gedaal het. Die prys van Brent-ruolie ope mark en die vasgestelde, gere- guleerde groot- of kleinhandelprys het byvoorbeeld verlede maand baie van brandstof vir ’n gegewe maand. ’n Oorverhaling beteken brandstof na aan US$73 per vat gedraai en het is eintlik op die oomblik goedkoper as wat Suid-Afrikaners opdok en dié intussen tot onder US$60 per vat situasie moet in die volgende maand teruggesak. Die rand – wat die afgelope paar weke tot selfs R15,17 teenoor die dollar verswak het – het die oorver- haling met tussen 17c en 18c per liter verminder. Die geldeenheid het egter die afgelope paar dae ietwat versterk en trek nou by R14,86 per dollar. Suid-Afrikaners kan dalk ’n byko- mende bonus kry indien die Sentrale Energiefonds nie meer die Slate-hef- fing van 13c per liter nodig het wat in Junie ingestel is nie. Dié heffing is ingestel omdat die ’n Dollar sou jou vroeg Vrydagoggend R14,85 kos. FOTO NETWERK24/BLOOMBERG Slate-fonds (oftewel die staatsolie- fonds), waaruit brandstoffirmas Dís wat borskanker jou kan kos vergoed word indien hulle meer as die mark vir brandstof moet betaal,’n negatiewe balans van R1,4 miljard ontwikkel het. – Netwerk24 › Elvira Wood As jou dokter die medisyne Hercep- Momentum sê hy kan uit sy statis- vir sy grootste eise in 2018 was nie, tin vir borskanker voorgeskryf het, tieke sien dat wanneer dit by kanker kan jy R500 000 in een jaar net vir kom, is veral borskanker by vroue ’n sê hy wel wat die grootste bedrae jou medikasie betaal. probleem. was wat hy vir enkele eise betaal het: Na gelang van die dosis kan dit selfs En dit is ’n siekte wat vroeg reeds méér wees. kan toeslaan. Momentum se statis- • Lewensversekering: R45 miljoen tieke wys dat bykans 50% van vroue Dit is luidens die versekeringsarm wat met borskanker gediagnoseer is, • Kritiese siekte: R3 miljoen van Momentum, wat sê kanker is tussen 30 en 49 jaar oud is. een van die grootste redes vir eise • Ongeskiktheid: R4 miljoen op lewens- en ongeskiktheids- George Kolbe, hoof van bemar- Momentum se bevinding dat versekering. king vir Momentum Retail Life In- surance, sê dit is dus noodsaaklik kanker, en veral borskanker, ’n Momentum sê in 2018 het sy Retail dat mense die regte versekering het Life Insurance R4 miljard se eise uit- om kostes wat met dié en ander ge- groot probleem in Suid-Afrika is, betaal. Bykans 60% van dié geld is vreesde siektes verband hou te kan vir eise weens óf kanker óf kardio- dek. stem ooreen met die statistieke van vaskulêre siektes uitbetaal. Hoewel Momentum nie sê wat die ander versekeraars. presiese oorsaak vir die uitbetaling Wat betref enkelbedrag-ongeskikt- heidseise was kanker ook die groot- ste rede vir uitbetalings by Sanlam en Liberty. Mans het meestal vir prostaat- kanker en vroue vir borskanker Hou duim vas dat jy in Julie sal kan bekostig om te sê: Maak vol! FOTO NETWERK24 geëis. – Netwerk24

Maandag 17 Junie 2019 Republikein INTERNASIONALE NUUS 13 Internasionale nuus Amerika en Iran verf hul in hoek vas » Aanvalle op afgelope week daarvan beskuldig dat ajatolla Ali Chamenei, het hom onver- spanning deur die aanvalle op tenk- As dié seeweg versper sou word, kan olietenkskepe hy agter die aanvalle op vier olietenk- rigter sake weggestuur. “Ek beskou skepe sou laat verskerp. Daar word dit die olieprys die hoogte laat inskiet. skepe in die Persiese Golf sit, maar Trump as mens nie waardig om mee gegis dat dit die land se manier is om Die prys het juis Vrydagoggend al met Sowat ’n vyfde van die wêreld Iran het dit ontken. boodskappe te wissel nie. Ons sal nie terug te slaan teen die wurggreep van 2% gestyg. se olieverbruik word deur die met Amerika onderhandel nie,” het internasionale sanksies. Straat van Hormoes, die toe- Pompeo se redenasie was dat die Chamenei se verklaring gelui. Trump se probleem is dat hy nie gangspoort tussen die Persiese aanvalle so goed georganiseer en met Die skade kan egter groot wees. Die veel kan doen nie. Iran is militêr vele Golf en die Indiese Oseaan, sulke gevorderde wapens uitgevoer is Iran beweer ook die aanvalle is uit- Straat van Hormoes, die toegangs- male sterker as Irak, en ’n Amerikaan- vervoer. dat slegs ’n staat dit kon doen. gevoer deur derde partye wat ’n oorlog poort tussen die Persiese Golf en die se grondaanval op hom kan yslike tussen Amerika en Iran probeer Indiese Oseaan, is op sy smalste 39 km verliese meebring, iets wat Trump › Leopold Scholtz Amerika het ook ’n vae video uit- uitlok. breed en kan maklik versper word, – luidens peilings al klaar ongewild gereik waarop gesien kan word hoe selfs deur die swak Iranse vloot wat onder kiesers – groot politieke skade Die wêreld beweeg al hoe nader ’n klein bootjie vermoedelik ’n on- Pres. Donald Trump het onlangs ’n bloot ’n paar seemyne daar hoef te kan berokken. aan ’n militêre botsing tussen ontplofte seemyn aan die kant van vliegdekskip en B-52-bomwerpers na saai. Amerika en Iran. ’n tenkskip verwyder, maar dit was die Persiese Golf gestuur as dreige- Die alternatief is swaar lugaanvalle. Amerika se minister van buiteland- nie duidelik waar die bootjie vandaan ment teen Iran. The New York Times Sowat ’n vyfde van die wêreld se olie- Maar dít kan die Iranse bewindheb- se sake, Mike Pompeo, het Iran die kom nie. het ook berig oor Pentagon-planne om verbruik word deur die Straat van bers juis oor die randjie stoot om die 120 000 troepe na die gebied te stuur. Hormoes vervoer. Die ekonomieë Straat van Hormoes in werklikheid Dit het die politieke temperatuur Trump het dit ontken. van Irak, Koeweit en die Verenigde te sluit. Dit lyk toenemend of sowel nader aan kookpunt gestoot. Arabiese Emirate, asook in ’n mindere die Amerikaanse as die Iranse rege- Daar word gegis dat dié berig deel mate Saoedi-Arabië, hang regstreeks ring hulself in ’n hoek toeverf waaruit Die Japanse premier, Sjinzo Abe, is van sielkundige oorlogvoering om af van die vrye verkeer deur die Hor- hulle moeilik sal kan ontsnap. was verlede week in Teheran om die Teheran verder onder druk te plaas. moes-straat. Iranse regime te oorreed om die rusie – Netwerk24 af te skaal, maar die Iranse opperleier, Ontleders vra egter waarom Iran die Toeriste stroom na Tsjernobil vir selfies Betogers het gister weer die strate van Hongkong ingevaar in opstand teen die beplande uitleweringswetsontwerp. Hulle Die nuwe HBO TV-reeks oor die kern- respek vir almal wat daar opgeoffer en eis dié keer dat Carrie Lam, die stad se leier, gepos word. FOTO NETWERK24/REUTERS kragramp wat in 1986 by Tsjernobil in gely het,” het Mazin getwiet. die Oekraïne plaasgevind het, het dié Hongkong: Betogers eis nou leier se kop gebied in ’n toeriste-mekka omskep. Selfies van mense in beskermende drag, maar met halfgeklede modelle Betogers in Hongkong dring tafel gevee word. landse sake in die Verenigde Ko- USA Today berig daar is ’n toename in die agtergrond, het die afgelope daarop aan dat die beplande uit- “Indien Lam weier om die omstrede ninkryk, verwelkom die besluit op van 30% in toeriste na die onbewoon- week die internet aan die gons gehad. leweringswetsontwerp, wat op ys Twitter. bare gebied sedert die televisiereeks geplaas is deur owerhede, heelte- wetsontwerp heeltemal te skrap gaan begin het. Volgens die toerisme-webwerf mal geskrap word. ons nie terugtree nie. As sy aanbly, bly “Knap gedaan aan die Hongkong- Thrifty Nomads sal Tsjernobil vir die ons ook staan,” sê Claudia Mo, pro- se regering wat aandag geskenk het Toerisme-operateurs reken die volgende 20 000 jaar nog nie veilig Duisende mense het weer gister die demokratiese wetgewer. aan die besware van die dapper in- aantal besoekers wat hierdie jaar wees vir mense om daar te woon strate van Hongkong ingevaar en geëis woners wat vir hul menseregte op- die rampstasie gaan besoek, kan nie, al is die wisselende vlakke van dat die stad se leier haar bedanking ’n Gewelddadige uitval Woensdag gestaan het,” twiet hy. selfs soveel as 150 000 mense wees bestraling veilig genoeg vir tydelike indien. Die vereiste kom slegs ’n dag tussen die betogers en die polisie het – dubbel die aantal van ander jare. besoekers. nadat Carrie Lam, Hongkong se uit- die wêreld se oë op die stad gerig. Van China se voorste koerante het voerende leier, aangekondig het dat gister die “anti-China-voorstanders” Die toeriste wat opslae maak, is egter ’n Geskatte 400 mense woon egter die beplande wetsontwerp vir eers Volgens bronne het sommige ten sterkste veroordeel. nie die standaard-toergroep nie. steeds in die uitsluitingsone. Baie uitgestel word. magnate in Hongkong reeds hul per- het geweier om te trek toe die gebied soonlike rekeninge oorsee begin skuif “Sekere mense in Hongkong maak Fox News berig skamel rondom die stad Pripjat uiteindelik Die omstrede wetsontwerp oor die weens kommer oor die beplande wet- staat op buitelanders of jong mense geklede modelle en sogenaam- ontruim is. uitlewering van verdagtes aan China gewing. Kritici waarsku dat sulke om hulself op te bou en dien dus as de “sosialemedia-beïnvloeders” – het tot uitgebreide betogings gelei wat aksies die stad se finansiële status pionne en handlangers van die anti- wat ’n bestaan maak uit geborgde Dié webwerf adverteer dagtoere ’n week gelede begin het. Dit was van stadig maar seker kan verwoes. China-magte,” skryf die heersende uitstappies om hul hordes volgelinge vanaf Kiev na die Tsjernobil-gebied die gewelddadigste optogte in dekades Kommunistiese Party in ’n rubriek só te beïnvloed – het die afgelope vir US$100 tot US$500 per persoon. in die gebied en word as een van die Intussen is Lam se ommekeer in haar in sy amptelike koerant, die People’s maand konsternasie veroorsaak. Hulle sê vir belangstellendes die area grootste en kenmerkende politieke besluit rakende die beplande wetge- Daily. Verskeie mense meen hul selfies in die is relatief veilig, maar reisversekering gebeure in China sedert 1997 beskou. wing deur sakegroepe en oorsese re- rampgebied buit die trauma van die word aanbeveel. gerings geloof. Verlede week se betogings in Hong- ramp uit vir oppervlakkige vermaak. Die organiseerders van gister se kong is die grootste wat die stad gesien Die “besoekbare Tsjernobil” is nie betoging het gehoop dat meer as ’n “AmCham is verlig dat die regering het sedert mense in 1989 in opstand Die omstredenheid het so erg toe- nuut nie, maar die TV-reeks het be- miljoen mense sou opdaag – amper besluit het om die uitleweringswets- gekom het teen die bloedige onder- geneem dat die TV-reeks se vervaar- langstelling laat opvlam. soveel soos die geskatte hoeveelheid ontwerp te skrap en gehoor te gee drukking van prodemokratiese beto- diger, Craig Mazin, hom Dinsdag tot betogers by die vorige Sondag se be- aan die mense van Hongkong en die gings op Beijing se Tiananmen-plein. Twitter gewend het om besoekers te Fox News het reeds in Desember toging. internasionale sakegemeenskap se maan om dié nuwe fotobestemming 2007 berig dié rampgebied sou weer besware,” sê Tara Joseph, president Die owerhede het bevestig 72 mense met die nodige agting en respek te in 2008 oop wees vir toeriste om te Die betogers dring daarop aan dat van die Amerikaanse sakekamer in is ná Woensdag se betoging in hospi- behandel. besoek. die wetsontwerp heeltemal van die Hongkong. tale opgeneem. “Dis wonderlik dat #Cherno- “Oral waar toeriste toegelaat word, Jeremy Hunt, minister van buite- – Netwerk24/News24 bylHBO ’n vlaag van toerisme na die hoe lank hulle mag bly en wat hulle uitsluitingsone geïnspireer het, maar mag eet, sal versigtig beheer word en ja, ek het die foto’s die rondes sien die risiko’s is onbeduidend,” het Fox doen. News destyds berig. “As jy daar besoek aflê, onthou “Chernobyl” is ’n geskiedkundige asseblief dat ’n verskriklike tragedie TV-reeks. Kykers kan dié reeks op daar afgespeel het. Gedra jouself met Showmax sien. – Netwerk24 Die Instagram-beïnvloeder Asher. FOTO NETWERK24/@ASHER_BASQUE_ATTACK

14 PRAAT SAAM Republikein Maandag 17 Junie 2019 Praat saam [email protected] KOMMENTAAR SPOTPRENT DIGITAAL Jou kode vir toegang tot ons webwerf: 5961 FRANCOISE STEYNBERG Skandeer om te volg Skok oor Chinese tabakplaas Nadat die kabinet verlede week SMS'e ons dit nodig? Hoeveel Namibiërs like Sanparke bestee. Sluit aan op WhatsApp. die groen lig aan die Chinese Stoor ons nommer, stuur jou tabakverbouer- en verspreider Air Namibia. Nog konsultante, nog gaan hierby baat? Geen buitelander foto’s, nuus en menings en Namibia Oriental Tobacco gegee miljoene dollar in die water, nog het om 10 000 hektaar grond in verbale diaree deur die minister en kan plaas koop nie, maar wat is hier- Ja, ek kan glo dat die grootste getal ontvang nuusbrekers. ’n staatswoud met beskermde nog verdere bankrotskap. boomspesies naby Katima die? “Payback time?” Ons buurland maatskappye in Namibië onder 081 170 0010 Mulilo in die Zambezistreek in Air Namibia se Paul Nakawa glo se- ’n tabakplantasie, mielie- en ker aan die Paashasie. Wonder of die Suid-Afrika se ekonomie gaan seker blanke beheer is. Dit is nou as ons neel soos ander spanne nie. Kry as- voerlanderye te omskep, het toeriste genoeg bydra om daardie seblief julle huis in orde, voor spanne Namibiërs hul skok en afkeuring 50/60 miljoen te dek met half vol ook verder afgerem word deur smok- praat van privaat besighede wat vertrek wat kleure en logistieke uitgespreek. vliegtuie. reëlings aanbetref. Hierdie goedkeuring kom kelsigarette of nog erger, sodra al die ordentlik en wettiglik geregistreer is ondanks omgewingskonsultante This government is really a joke if “BERNY K NAM”, jy is my hero. Op wat vroeër gewaarsku het Na- they are really going to ruin a piece bome geoes is verloor hulle belang- en wat elke maand hulle belasting Woensdag 29 Mei 2019, tussen 9 en mibië loop die risiko om strydig of land with protected tree spe- 10 die oggend, jaag jy teen ’n stink met vyf landswette, vyf VN-kon- cies for the Chinese! Can someone stelling in die projek. betaal en op datum het. Groete. spoed op ’n dubbele sperstreep by vensies en ’n SADC-protokol op please do something! This cannot be my verby, tussen Usakos en Swakop- te tree of dit te verbreek indien allowed. - Ou Tweepersentjie mund op pad see toe. Was jy bang die gebied in landerye omskep jou koffie raak koud? – Irene word. Government says yes to Chinese Hulle wil tabak plant teen Dit sluit in die Grondwet, die Tobacco Plantations in Zambezi Aarde mense! Ons sal moet ophou bosbouwet, die wet op die region and 10 000 hectare protected die Kavangorivier in plaas Was wondering about om SMS’e aan die koerant te stuur, beheer van tabakprodukte, woods will vanish for this? This is dit kan onderskep word. die wet op grondbewaring, die the lowest of the lowest blows you van gewasse wat mens “se.tn.e.udmnie.e”rns planned 730 mil- SADC-protokol op Bosbou, die have dealt our country ever. Are you en dier steun. Leer lion luxury Swapo Bethanie-inwoner, ek kyk en wag of VN se konvensie op klimaats- so desperate for money that you are hulle niks uit die headquarters. Is die !Khaman-stamraad iets sal doen verandering, die konvensies op selling your souls? The government droogte? it even legal that aan die meneer wat ons ontslape biodiversiteit en die bekamping is more corrupt than we could ever taxpayers money is kaptein se boedelgoed verkoop en van verwoestyning, asook die have imagined. Shame on you for Staande weermag- used for that? It’s not gebruik sonder om aan sy broers en Wêreldgesondheidsorganisasie destroying our beautiful country lid van operasie a public building, its suster te dink. Almal is tog kaptein (WHO) se konvensie op tabak- for your friends and colonizers the Kalahariwoestyn skiet for the Swapo party, se kinders. Leiers, die goewerneur, beheer. Chinese. Shame on you. dis tog verkeerd. Doen iets terwyl dit Wrewel is uitgespreek omdat taxibestuurder deur surely it and the inte- nog vroeg is. die gebied in ’n staatswoud Hoekom gee die kabinet nie 10 000 geleë is waar verskeie van die 58 hektaar grond vir die Chinese in kattebak in die kop? Hoe grated Shopping Centre is Ek stem saam met die SMS oor Joos boomsoorte beskermde spesies die Namib nie. Dan kan hulle die Platt. Elke skof voertuiginspeksie, is. Twee van hierdie spesies is op lorries waarmee hulle ons kosbare werk dit? Het taxibestuurder for the party’s use and there- dril, uniforminspeksie, sakboek die rand van uitwissing en op die hout wegry, gebruik om water uit teken. Hy was gewild en ongewild by Internasionale Unie vir Natuur- die Neckartaldam aan te ry om hulle gelê en ry? fore expense? Or can opposition lede, maar bemind. – X-kollega. bewaring (IUCN) se rooilys. tabak nat te lei. Die dam sal seker Namibiese woude in die Noord- eendag genoeg water kry. parties also claim new headquarters SMS 51500 ooste is reeds genoeg geplunder en ons rooshout is vir ’n appel Nou waar is die tabaktekort? Het Government gives go ahead for at taxpayers expense? What’s good Sit LESERS vooraan jou me- en ’n ei na die Ooste uitgevoer. ning of nuuswenk en stuur aan Dít ondanks die ministerie van 10 000 hectare tobacco plantation for the goose is good for the gander? ons. (N$3 per SMS van 160 karakters) die omgewing en toerisme se moratorium in April op die oes, in Zambezi and protected woods Can someone explain? Beste lesers, keuring vir publikasie vervoer en uitvoer van bedreigde van SMS’e, briewe en alle ander boomspesies. to go? Now all this looting of our lesersbydraes berus by Republikein. Dit is hoog tyd dat Namibiërs Klagte oor die diens van private hul stemme dik maak oor woods up there and governments Minister of Works complains about besighede word eers aan die onder- omgewingskwessies - of eerder neming vir reaksie voorgelê. krisisse. blindness to same make perfect the media taking photos in parlia- Daar is al te veel Namibiese Die menings van ons lesers verteen- natuurlike hulpbronne, soos ons sense it was planned all the time! ment, saying they have binoculars woordig nie noodwendig die stand- bedreigde bome, renosters, oli- punt van Republikein of NMH nie. fante en ietermagogs, geplunder. How low can you go government? and looking into our cellphones? He Republikein is ’n lid van die Redak- WIL JY REAGEER? How much are the Chinese paying should not be on his phone in the teursforum. [email protected] Die media-instelling onderskryf die you? Can the people and law please first place, but concentrate on the etiese kode vir die Namibiese media soos toegepas deur die: stand up. This is against many laws problems under discussion. Perhaps and this destruction can just not be cellphones should not be allowed tolerated! inside parliament and be handed in at the door. NWR presteer. Wat maak hulle met die geld, want hulle gebruik dit nie Ondangwa die skoonste dorp? om hulle kampe instand te hou nie. Hahaha! Seker deur dieselfde paneel Veral die paaie is onbegaanbaar. Vir van blindes besluit as wat ook nie die my sien hulle nie weer nie. Ek gaan massiewe korrupsie, bribes, algehele eerder my tyd en geld in die ordent- luiheid, midaad en misbruik in hier- SÓ SÊ ANDER: 16 JUNIE 2019 BYBELSE WYSHEID die land raaksien nie. GRN vehicles especially these black Rapport sê Mercedes Benz vehicles. Why are Die land se jong mense moet leer drewe uitkyk wees wat onbedoeld 2 KORINTHIËRS 5:17 – 19 these cars being driven in a hoo- om die politieke bal te speel, Suid-Afrika uit sy ellende red. eerder as om deur die bal gespeel Vir die jeug is die eerste stap in die Iemand wat aan Christus behoort, is ligan way through the city traffic, te word. strewe na proaktiewe selfbemagti- Om reaktief te wees, is om reg- ging om die aard van ons gesprekke ’n nuwe mens. Die oue is verby, die racing through stop signs, speeding streeks afhanklik te wees van stimuli te verander. in die eksterne omgewing; om deur Ons sal blitsvinnig futiele en on- nuwe het gekom. through red lights, doing speeds of die bal gespeel te word eerder as om produktiewe gesprekke wat binne die bal te speel. teoretiese raamwerke geskied moet Dit alles is die werk van God. Hy 140 plus in 60 zones. They also love Op die ou end sal dit proaktiewe, verruil vir realistiese, oplossingsge- self-bemagtigende jong rolspelers drewe gesprekke wat ten doel het het ons deur Christus met Homself to overtake at barrier lines. On the met ’n realistiese, oplossingsge- om met regte oplossings vir regte probleme vorendag te kom. versoen en aan ons die bediening open road you will find them doing • RappoRt van die versoening toevertrou. full speed. Why, are they above Die boodskap van versoening be- the law Mr. President? It is our tax staan daarin dat God deur Christus money. die wêreld met Homself versoen het en die mense hulle oortredinge nie Die NSSU laat lyk ons sportspanne toereken nie. Die boodskap van ver- baie amateuragtig as ons die land soening het Hy aan ons toevertrou. in Suid-Afrika gaan verteenwoordig. Ons kinders lyk glad nie so proffesio-

Maandag 17 Junie 2019 Republikein PRAAT SAAM 15 KYK NET! Invalshoek Sport: ’n Nasie se trots Soek in die parkeerterrein op Swakopmund wat Emile Christians se oog gevang het . . . Rudi Koekemoer gholf vir die VSA. Die lys van bekende sportsterre is byna onuitputbaar en BRIEWE chicken, I stopped buying it totally, dollar is as important as every large Dit is werklik hartseer om gereeld in ek is seker die leser kan aan vele meer as well as in restaurants. multiple of it. That’s why we dili- die media te verneem dat sport aan dink. The politics of So the Namibian poultry sector gently focus on our trade of turning die agterspeen suig wanneer dit by Die punt is dat daardie lande in die should work on the quality in there our clients’ money into meaning. So finansiële ondersteuning kom om die wêreld wat tot die besef gekom het dat Namibian chicken business. Not on the politics. that everyone can live their best life land by internasionale geleenthede te sport kragtige bemarkings- en sosio- possible, whether they’re blue collar, verteenwoordig. ekonomiese waarde inhou en gevolglik FRANK WRITES: Welvaartsmede white collar or hate collars. In our Namibië beskik oor talent in atletiek, genoegsame hulpbronne beskikbaar Hi, just some information from con- experience, there are no short-cuts paralimpiese sport, netbal, rugby, boks, stel om sport te ontwikkel en te on- sumers. Well, I read they have 1 900 NAVRAAG AAN SANLAM: that don’t cut you short and when muurbal, visvang, swem, karate, stoei, dersteun op alle vlakke, veelvoudige tonnes of Namibian chicken in stock Sanlam Wealthsmiths: Wat is die there is work to be done, it’s worth gholf, gimnastiek, verskeie tipes hokkie, opbrengs op hierdie belegging ervaar. (\"Imports trip up poultry\", Market kriteria waarvolgens die verseke- doing very, very well. And while we vlugbal, boogskiet, jukskei, verskeie Dit is soos met enige ander belegging: Watch, 14 June 2019). ringsmaatskappye soos byvoorbeeld want to do well, we also want to do skietkodes, verskeie tipes perdesport, aanvanklik moet baie belê word waarna There are some really serious Sanlam die Wealthsmiths beoor- good. Because how much money we krieket, tennis, skaak, basketbal, tafel- dit oor tyd minder sal verg soos sport- reasons why. One of the reasons is deel? Is dit volgens die aantal nuwe make will never be the sole measure tennis en vele ander kleiner kodes. kodes selfonderhoudend en volhoubaar quality. If the quality is pure and the polisse wat geskryf word, wat net of our success. These are the beliefs Ek is seker dat die leser Namibiese ontwikkel. price expensive, no one will if he has geld inbring vir die makelaar wat we’ll always adhere and aspire to. sportsterre kan assosieer met die Frankie Fredericks het in die negenti- an option buy low class products die polis geskryf het, of word die These are the values that make us meeste van hierdie sportkodes. gerjare Namibië se vlag laat wapper with 25% water boosted and che- berekening gedoen volgens die in- Wealthsmiths. Being a Wealthsmith Namibië het ’n gesonde nasionale regoor die wêreld toe hy verskeie goue mically treated expensive chicken. komste wat die eienaar van die polis has nothing to do with the income sportkultuur wanneer per capita deel- medaljes by wêreldkampioenskappe en Politics should never protect pure in die spesifieke jaar uit sy belegging earned by the financial advisor or name vergelyk word met die res van op die Afrika-kontinent ingepalm het. business behaviour. verdien het. income of the client. The focus is die wêreld, maar om die een om ander Hy het in 1996 die binnenshuise wêreld- The story that every 100 chickens on the financial wellbeing of the rede word dit misken wanneer dit by rekord in die 200 meter opgestel met sold creates 1.5 jobs are only politi- REAKSIE: client and making sure we grow their finansiële en nasionale strategiese ’n tyd van 19,92 sekondes. Hy het meer cal and never real. Denille Roostee, Marketing and wealth. We vehemently encou- besluitneming kom. as vier-en-twintig keer die 200 meter Why must 2.2 million Namibians be Communications Manager, Sanlam rage our advisors to look after the Sport het die vermoë om ’n nasie te ver- onder die twintig sekondes gehardloop. forced to buy made in Namibia, if Group Marketing writes: financial wellbeing of their clients, enig rondom ’n gesamentlike doelwit, Frankie Fredericks is die enigste atleet it's of low standard. What about an This query has passed the office helping them make the best possible soos wat Nelson Mandela destyds in in die geskiedenis van Namibië wat open market system? of four of our executives for input personal financial decisions, helping Suid-Afrika vermag het deur Springbok- Olimpiese medaljes kon inpalm. Hy het In my house we have been eating (GM: Affluent Market, GM: Affluent them plan their finances from cradle rugby te ondersteun. Nieu-Zeeland se tydens die Barcelona Olimpiese Spele in at minimum two times chicken a markets, GM: Brand and People, to grave. We further encourage our sterkste “handelsmerk”, in elke uithoek 1992 twee silwer medaljes in die 100 en week, two times fish and some meat GM: Legal and Compliance) and clients should they not receive the van die wêreld, is rugby. 200 meter ingepalm. Hy het dieselfde and all from Namibia on our table. we finally can supply you with an best possible service to promptly Verskeie lande in die wêreld kon dit prestasie gelewer tydens die At- Because of allergies from Namibian answer to the query. approach our offices so that their regkry om sport strategies te gebruik lanta Olimpiese Spele in 1996. Hierdie At Sanlam we believe that a single issues are taken up immediately and om die land se toerisme en ekonomie prestasies is verewig in die geskiedenis- addressed. te versterk. Indië en Pakistan word met boeke. Verskeie paralimpiese atlete het krieket geassosieer, Brasilië met sokker ook die afgelope tyd Namibië se vlag en vlugbal, Rusland en Kanada met trots gedra. yshokkie, China met tafeltennis, Suid- Namibië het oor die jare verskeie Korea met boogskiet en die Verenigde briljante sportsterre opgelewer wat uit- State van Amerika met ’n kaleidoskoop eindelik na ander lande verhuis het om van sportkodes. onder ’n “vreemde” land se vlag deel te Individuele atlete kon dit regkry om neem en erkenning te kry, weens ’n te- lande se bemarking en bekendheid te kort aan genoegsame ondersteuning in versterk soos Usain Bolt in atletiek vir Namibië. Ek dink dit het tyd geword dat Jamaika, Roger Federer, Rafael Nadal en strategiese leiers in die privaat en open- Novak Djokovic in tennis vir Switzer- bare sektor die waarde van sport besef land, Spanje en Serwië onderskeidelik, en dit ondersteun tot voordeel van ons Cristiano Ronaldo en Diego Maradona land se ontwikkelingsdoelwitte. in sokker vir Portugal en Argentinië onderskeidelik asook Tiger Woods in DENVER SÊ MAAR NET WIL JY REAGEER? [email protected] Ons het pragtige dubbele standaarde Denver Kisting ’n Kollega vra Vrydagoggend vir my van hul karige loon wat hulle moet gewonder het hoekom ons miljarde territoriale integriteit, ons mense en by die Windhoek-landdroshof in opoffer, hul leë maag en beursie, en van die belastingbetaler se geld aan ons nasionale belange te beskerm”. Katutura (ja, dis daai hof se regte ’n hele reeks veranderlikes en faktore ’n weermag bestee wat oënskynlik Hiernaas waak die weermag ook oor naam) of ek reken die jongste Ope- waaroor nóg pres. Geingob nóg ek en niks doen nie. die vrede en bestendigheid wat ons rasie Kalahariwoestyn-voorval is ’n jy beheer het. Ons het selfs gevra dat hulle hul alies land tans geniet, het die minister aan klad op pres. Hage Geingob se naam. En, nee, ek is nie vertroud met die uit Luiperdsvallei moet lig en die die Huis gesê. Sy presiese vraag was: “Dink jy die omstandighede waaronder korporaal polisie help met misdaadbekamping. Die land skiet dalk tekort wat mi- voorval is ’n verleentheid vir die Gerson Nakale na bewering Donder- Ja, ons hét. litêre bates en vermoëns betref, sê Ya president?” dagoggend ’n Zimbawiese taxi- En nou wat ons pleidooie gehoor Ndakolo, “maar die seuns en dogters Nee, ek dink nie so nie. Ek het nie bestuurder, mnr. Fambauone Black, word, sing ons ’n gans ander deuntjie. van Namibië in uniform is gereed Vrydagoggend in daai mistroostige doodgeskiet het nie. Hardnekkige beweringe oor geweld- om groot opofferings te maak ter windjie so gereken nie en dis steeds Trouens, ek hét hom Vrydag terwyl dadigheid aan die hand van die verdediging van ons vaderland. Daar nie my siening nie. ek en my mede-aasvoëls ons ka- polisie en die bont pakke doen reeds bestaan geen twyfel nie dat hulle Die kollega het onverrigtersake meras in sy gesig gedruk het, gevra. sedert die nou ontslape Operasie oor die wilskrag en toewyding beskik weggestap toe ek vir hom sê myns Omdat die saak toe reeds voor die Hornkranz die ronde. om Namibië te verdedig, ongeag die insiens kan die staatshoof nie aan- hof was, het hy (verantwoordelik) Die media berig kort-kort oor dié omstandighede.” spreeklik gehou word vir die optrede verkies om ons nie te woord te staan beweerde hardhandigheid en veral ’n Ander belangrike rol wat die van ’n individu nie. nie. uit opposisiegeledere, maar ook uit weermag volgens Ya Ndakolo speel Selfs al snoer die weermag en die Wat ek onomwonde moet stel, is dat Jan en Sus Alleman se monde kom is om gedurende tydperke van polisie tans in opdrag van Geingob ek onder absoluut geen omstandig- die refrein: Vat die geweldenaars vrede militêre bystand aan burger- kragte saam om misdaad te probeer hede moord goedpraat nie. Sou Black kort, oom Hage. regteorganisasies te verleen. Byvoor- hokslaan. sinneloos afgemaai gewees het, moet Die minister van verdediging, mnr. beeld, sê hy, hulle sit hand by by die Hoe ’n mens, vernaam ’n volwasse die oortreder aan die pen ry. Punt. Penda ya Ndakolo, het onlangs in die land se teenstrooppogings, wat ten mens, onder spesifieke omstandig- Maar daar is ’n paar goed waaroor parlement gesê sommige Namibiërs doel het om die land se wildlewe te hede optree, is op die rekening van ons maar kan eerlik wees. Onder se negatiewe houding jeens hul N$5 bewaar. daardie individu. Hy of sy of hulle meer ons pragtige, dubbele stan- miljard-begroting is teleurstellend. Daarnaas, sê hy, help hulle ook die verteenwoordig die somtotaal van daarde. Glo dit of nie, sê Ya Ndakolo, “Na- polisie en ander wetstoepassers om hul lewenservaring, hul (militêre) Dieselfde mense wat tans bloed en mibië het ’n verdedingsmag nodig, wet en orde te handhaaf, sê hy. opleiding al dan nie, hul kinder- vuur spoeg en gal braak in die sosiale omdat dit ’n baie belangrike rol speel Sosialemedia-aktivisme, en dubbele tydwonde en veral die projeksie daar- media en langs winterbraaivleisvure, in die sosioëkonomiese-ontwikke- standaarde, maak oorlog in plaas van van, hul luim, hul siening oor die 2% is die einste mense wat baie onlangs lingsagenda van ons land deur ons liefde, onthou.

16 SPORT Republikein Maandag 17 Junie 2019 Sport Schwarz het nie in selfde kryt as Fury gehoort » Boks rondgedans en Schwarz se wilde houe gaan wees voordat hy volgende jaar Tom Schwarz sien hoe lyk die krytvloer in die MGM Grand-arena in Las Vegas. › Michael Green met ratse kopbewegings ontduik. hoop om weer teen Deontay Wilder, die WBC-kampioen, te boks. Wilder FOTO NAMPA/REUTERS Tyson Fury het Tom Schwarz In die tweede ronde het Fury die en Fury het verlede jaar gelykop teen gisteroggend (Namibiese tyd) voorheen onoorwonne Schwarz mekaar geboks. in hul boksgeveg in Las Vegas se neus platgeslaan. Toe het hy die binne net twee rondes verwoes. Duitser met ’n kombinasie van houe Terwyl Fury heel waarskynlik vol- planke toe gestuur. Schwarz het orent gende teen nog ’n paloeka gaan boks, So verspot maklik het die Brit met gekom, net om weer deur Fury met kom Wilder oor ’n paar maande teen die Duitser afgereken dat hy nie eens harde houe geskud te word. die gevaarlike Luis Ortiz van Kuba te uitasem was toe hy direk daarná Ae- staan. Hy het Ortiz egter al ’n vorige rosmith se liedjie “I Don’t Want to Gelukkig het Kenny Bayless, skeids- keer in ’n woeste geveg met ’n tegnie- Miss a Thing” vir die skare in die regter, tussenbeide getree en die se uitklophou in die tiende ronde ver- MGM Grand-arena gesing het nie. geveg stopgesit. slaan. Wilder is nie bang om sy titel teen die bestes op die spel te plaas nie. Fury het homself duidelik geniet. Hy Kom ons wees nou maar eerlik, het in ’n Uncle Sam-uitrusting – soos Schwarz het nie in dieselfde kryt Al wat ’n mens verder van Fury se Apollo Creed in een van die Rocky- as Fury gehoort nie. Die mense wat kamtige geveg teen Schwarz kan sê, is flieks – kryt toe gestap terwyl James die sogenaamde geveg gereël het en dat hy darem nie soos Anthony Joshua Brown se “Living in America” oor die diegene wat dit toegelaat het, behoort naam weggegooi het in Amerika nie. luidsprekers gespeel het. almal hul kop in skaamte te laat sak. Joshua het mos onlangs sy WBA-, WBO-, IBF- en IBO-titels teen die In die eerste ronde het hy liggies “Ek was hier om myself te geniet,” potjierol Andy Ruiz verloor. het Fury aan ESPN gesê. – Netwerk24 Hy het laat deurskemer dat hy voor die einde van die jaar weer in aksie DM0201900337696 Rassie op nippertjie uit kiespaneel » Rugby is nie bekend waarom › Hendrik Cronjé hy hom aan die proses Rassie Erasmus, afrig- ter van die Springbok- onttrek het nie. ke, het hom op die nip- pertjie onttrek aan die Volgens Rapport se in- Cheetahs se paneel wat onderhoude met ligting het die paneel die die afrigterskandidate gevoer het om Franco afgelope week onderhou- Smith as die Chee- tahs se hoofafrigter te de met Hawies Fourie, vervang. Corniel van Zyl, Daan Brendan Venter was in Erasmus se afwesigheid Human, Matt Proudfoot, die “rugbykenner” op die paneel om die Cheetahs te Jimmy Stonehouse en help om die geskikte aan- stelling te doen. David Maidza gevoer. Die ander lede van die Proudfoot en Stone- paneel is nog geheim omdat die Cheetahs nie house was Donderdag hul name wil bekend maak nie. in Bloemfontein vir hul Erasmus het die Chee- onderhoude. Fourie was tahs vroeg in hul soektog na ’n geskikte plaasver- Maandag in die Vrystaat- vanger vir Smith gehelp en sy insette gelewer. Dit se hoofstad. Dis onseker of ’n onder- houd ook gevoer is met Toby Booth, ’n voormalige hoofafrigter van London Irish en ’n hulpafrig- ter van Bath. Venter ken Booth al sedert sy dae by London Irish. Netwerk24 het die af- gelope week berig Smith, wat die Cheetahs nog in die Curriebekerreeks sal afrig, se opvolger kan op 24 Junie aangekondig word. – Netwerk24 Rassie Erasmus

Maandag 17 Junie 2019 Republikein SPORT 17 Faf verlig oor Proteas se ‘nuwe begin’ » Krieket › Tinus van Staden Tafel Lager Griekwas se flank Gideon van der Merwe glimlag breed terwyl hy oor die doellyn val in sy span se wedstryd Vergeet van die teenstander, Hashim Amla het 41 nie uit nie van 83 gister teen die WP. takseer die Proteas liewer op hul balle teen Afghanistan in Cardiff be- vertoning. haal. FOTO NAMPA/REUTERS Griekwas hol WP dronk » Rugby Dít was die boodskap van ’n baie ver- nou vir ons voorlê. As ons speel soos Dit het agterspelers soos Volmink, was rondom die vleuel Craig Barry en ligte Faf du Plessis nadat die Proteas ons vandag gespeel het, sal ons ’n › Marnus Kok wat meer bekend is as ’n vleuel, in die heelagter, Tristan Leyds, gebou. Saterdag in Cardiff hul eerste Wêreld- beter span wees. Ons het dit gewys staat gestel om die veld vol te hard- Maar een of twee swaeltjies het nog beker-sege behaal het deur Afghani- in die aanloop tot die toernooi. ’nSkitterende vertoning deur loop. Hy was ook veilig onder die hoë selde ’n somer gemaak. stan met nege paaltjies volgens die Griekwas se heelagter, bal. Ook die vleuel Enver Brandt was Duckworth-Lewis-metode te klop. “In die eerste drie wedstryde het ons Anthony Volmink, het die goed met die bal in die hand en het Dat die Kapenaars se skopwerk uit nie gespeel soos ons voor die toer- grondslag vir die Poubloues gelê twee keer gaan druk. die hand uit ook nie op standaard was “Dit is ’n groot verligting; ons krieket nooi gespeel het nie. Vergeet van om hul plek in die eindstryd van die nie, het dinge verder vir die 2017-kam- was vandag baie beter en meer mede- die teenstanders, die dinge wat ons SuperSport-uitdaagreeks te bespreek, Die WP se probleme het voorlangs pioen gekompliseer. Die Streeptruie dingend,” het die Protea-kaptein gesê. kon beheer, soos energie onder die waar die ISG Pumas op hulle wag. begin, waar hulle nie hul eie lynstaan- se losskakel, Abner van Reenen, het boulers, was goed vandag. Daar is ’n besit kon verseker nie. Die Poubloues ook een van sy afskoppe direk oor die Die Proteas het skitterend geboul en groot gewig van ons skouers af. Ons Die Poubloues het gister sewe drieë se agtsteman, Will Wilson, het ’n keer kantlyn laat trek. het Afghanistan vir 125 in 34.1 boul- weet wat voorlê, maar vandag was ’n gedruk om die Westelike Provinsie omgekeerde besit bewerkstellig, wat beurte uitgehaal. tree in die regte rigting.” gemaklik met 50-21 in die halfeind- bewys het dat die WP nie hul eie bal- Puntemakers: stryd in KaNyamazane, buite Nel- besit kon beskerm nie. Griekwas 50 (15): Drieë: Enver Hierna het hulle die aangepaste Die kaptein is ook verheug oor spruit te klop. Brandt (2), Gideon van der Merwe (2), teiken van 127 in 28.4 boulbeurte Hashim Amla wat met ’n beurt van 41* Griekwas het die duikslae gemaak Eduan Keyter, Zak Burger, Anthony behaal, vir die verlies van net Quinton (83 balle) weer op dreef gekom het. Griekwas se voorspelers het die wanneer hulle moes, terwyl die WP Volmink. Doelskoppe: George White- de Kock (68 van 72 balle). Amla het wel stadig gekolf. Dit kan grondslag vir die oorwinning gelê ’n paar keer foute op die verdediging head (6). Strafdoel: Whitehead. ’n negatiewe invloed op die Proteas deur in die skrums, lynstane en in gemaak het. WP 21 (11): Drieë: Craig Barry, “Ons het gepraat oor energie op die se netto lopietempo hê. die losgemale te oorheers. Brandon Valentyn. Doelskop: Abner veld en jy kon dit sien. Ek was ook Boonop het dit nie altyd gelyk of die van Reenen. Strafdoele: Van Reenen baie tevrede met die boulwerk,” sê “Wat Hash betref, sou jy in ’n ideale Kapenaars weet wat om met hul bal- (3). – Netwerk24 Du Plessis. wêreld verkies dat hy op 40 lopies besit te doen nie. Hul wedstrydplan van 40 balle eindig, maar met hom “Ons moes die dinge wat ons kon gaan dit oor die groter prentjie,” sê beheer, reg doen. Dit het ons gedoen. Du Plessis. Daar was ’n doelgerigtheid in die span. Die gevoel is dat ons nou ’n nuwe “Dit gaan daaroor dat hy lopies kry, begin in die toernooi het.” tyd voor die paaltjies en selfvertroue kry. Hy is ’n belangrike speler vir ons Volgens Du Plessis het hulle geweet en ons het hom nodig in die volgende dit is belangrik om ná drie nederlae vier wedstryde. Ek is oukei daarmee en ’n uitgereënde wedstryd ’n goeie dat hy voortgaan soos hy het, want uitslag te kry. ons gaan hom nodig hê.” – Netwerk24 “Dit was belangrik dat ons ’n stewige vertoning lewer. Ek het dit al baie gesê: Ons wys tekens van goeie krieket, maar ons het ook tekens gewys van onbestendige en met tye swak krieket. “Vandag was ons goed in al drie afde- lings. Ons het goed geboul, goed veld- werk gedoen en ons was klinies in ons jaagtog na ’n klein teiken.” Sake raak egter geensins makliker nie. Die Proteas kom Woensdag in Birmingham teen Nieu-Seeland te staan, wat na een van die gevaarlik- ste spanne in die toernooi lyk. “Daar is vier groot wedstryde wat Hulle verjaar DM0201900338370 dié week CONTACT LINDY FISCHER MAANDAG, 17 Junie to PLACE YOUR ADVERT in the Dirk Farmer (rugby) TOURISMUS NAMIBIA MAGAZINE Mohammed Ouseb (Brave War- 061-2972008, [email protected] riors) & motor show Namibia'S biGGeSt tOuriSm PubliCatiON – marCH 2019 DINSDAG, 18 Junie NAMIBIA'S BIGGEST TOURISM PUBLICATION – jUNE 2019 Christy Guruseb (sokker-afrigter) NAMIBIA'S BIGGEST TOURISM PUBLICATION – MAY 2019 WOENSDAG, 19 Junie Pieter Rossouw (rugby, krieket) TRHEEMOTENORTH WEST OF NAMIBIA WONDER WINE GLIDING Francois Erasmus (rugby, krieket- DÜÜBNERENDEN administrasie) Mohammed Ouseb, uitgetrede verdediger in meer as 70 wedstryde vir die OF THE SCHWEBEN Lennie Louw (krieket) Brave Warriors, wat in sy speeldae groot twee Suid-Afrikaanse beroeps- MATHREIHEINDDFELNUGSESM,SOUTH ONGAVA Reginald Benade (Paralimpiese klubs (Kaizer Chiefs en Moroka Swallows) verteenwoordig het. FOTO NAMPA NINABTEUGRRSICFHFUDTEZSES veldatleet) THE Willy Stephanus (Brave Warriors) DIVINE Jackie Gertze (sokker-administra- sie) DOLOMITE DONDERDAG, 20 Junie Warriors) nistrasie) WHERE NForet efocrospayle Free copy Carlos Kambaekwa (sportjoerna- Eneill Buitendag (rugby) Adelé de la Rey (triathlon) Not for sale lis) JC Greyling (rugby) Etienne de Villiers (hokkie) TABRDUEEGVEINNSTURE NAMIBIA TOURISM EXPO SPECIAL | 1 Berry Gande (rugby) Benedictus Botha (naelloper) Freedom Puriza (Brave Warriors) Cordula Möller (triathlon) Ivan Namaseb (Brave Warriors) PRISTINE KAOKOVELD Namibia uNd die vier elemeNteNAMIBIA TOURISM EXPNOForteSfeoPcrEospaCyleIAL | 1 VRYDAG, 21 Junie Atman Oberholzer (hoogspring) Maleagi Ngarizemo (Brave SONDAG, 23 Junie NEXT EDITION SATERDAG, 22 Junie Les Bougard (sewesrugby-afrigter) FOUR O REGIONS Hardus Breedt (rugby) Jannie Augustyn (rugby) Philip Meyer (rugby) Riaan Jantjies (rugby) pUBLiCAtion: 01 JULY 2019 William Steenkamp (rugby-admi- Callie Swanepoel (rugby)

18 SPORT Republikein Maandag 17 Junie 2019 Debutante stel geensins teleur » Boks wees om my professionele debuut In die hoofgeveg het Sacky Amutjaa (swart en silwer) oortuigend en eenparig met punte oor Dominicus Weyulu in hul Hollard, Readi Bites en die te maak nie. Ek is nog jonk genoeg superliggewiggeveg geseëvier. FOTO’S TIELMAN VAN LILL promotors Kinda Promotions om as amateur te boks en kan later en AC Boxing Gym, 12 Rounds as geldbokser my buiging maak. Net Flame Nangolo (regs) het Saterdagaand geskiedenis gemaak toe hy die jongste bokser in Namibië geword het om sy en Iron Lady Promotions het die toekoms sal leer,” het Du Plooy professionele debuut suksesvol teen Salatiel Moses te maak. ’n uiters suksesvolle ontwik- aan die koerant gesê. kelingstoernooi vir jong boksers aangebied. Die uitslae 1 Ligvlieggewig (48.99 kg) 4 rondes: › Tielman van Lill Erastus Jonas klop Mathews Nghi- kevali met 38-38, 37-39, 37-39 met Die sestienjarige Flame Nangolo punte. Dit was beide se professione- van die AC Boxing Gym en sy le debuut. afrigter Imms Moses het Sater- 2 Liggewig(61.24 kg) 4 rondes: dagaand by Wanderers in Windhoek Paulus Amavilla (2 gevegte, 2 oor- geskiedenis gemaak toe hy die jongste winnings) wen Johannes Andreas bokser in Namibiese geskiedenis (professionele debuut) met 37-39, geword het om sy amateurfrokkie 37-39, 38-38 op punte. vir die harde wêreld van geldboks te 3 Vlieggewig (50.80 kg) 4 rondes: verruil. ’n Gelykopuitslag tussen Thomas Ndeitunga (1 geveg, 1 verloor) en Nangolo is ’n hotklou en lyk beslis na Theodor Nuyoma (1 geveg, 1 verloor) ’n talent vir die toekoms. Met sy rats- met die punte 38-38, 39-39, 38-38 heid en die wyse waarop hy ’n ouer en wat geen skeiding gebring het nie. meer gesoute opponent in die kapok- 4 Superkapokgewig (55.34 kg) 4 gewigklas (53.52 kg) uitoorlê het, het rondes: Martin Mukungu (1 geveg, 1 hy beslis ’n regmerkie geplaas agter sy oorwinning) klop Teofelus Nashilon- naam wat dalk oor ’n paar jaar selfs op go (2 gevegte, 1 verloor, 1 gelykop) die internasionale verhoog bekend- met ’n tegniese uitklophou binne 62 heid kan verwerf. sekondes van die derde ronde. 5 Superweltergewig (69.85 kg) 4 Die tienerjarige vooruitsig beskik rondes: Shanika Alfeus (professio- nog nie oor die liggaamlike krag om nele debuut) oorskadu Rafael Iita (5 sy teenstanders flenters te slaan nie. gevegte, 3 oorwinnings, 2 verloor) Maar sy teenstander Saterdagaand, met die punte 39-37, 37-39, 40-36 Salatiel Moses, kan getuig van in sy guns. Nangolo se geniepsige houe wat vir 6 Kapokgewig (53.52 kg) 4 rondes: ’n toegeswelde regteroog gesorg het. Flame Nangolo (professione- le debuut) klop Salatiel Moses (3 Nangola het die geveg eenparig met gevegte, 1 oorwinning, 1 verloor, 1 punte gewen, wat die tellinghouers gelyk) met punte, 60-45, 69-55 en met 39-36, 40-35 en 40-35 aan hom 45-64. toegeken het. 7 Hoofgeveg, superliggewig (63.50 kg) 6 rondes: Sacky Amutjaa (4 HOOFGEVEG gevegte, 3 oorwinnings) stuit Do- minicus Weyulu (9 gevegte, 2 oor- In die aksiebelaaide hoofgeveg in die winnings, 6 verloor, 1 gelykop) met superliggewigklas (63.50 kg) tussen ’n eenparige puntebeslissing van Sacky Amutjaa en Dominicus Weyulu 60-55, 60-55 en 59-55. het die vonke behoorlik gespat. – [email protected] Die langer en ratse Amutjaa was te sterk vir die bonkige Weyulu wat nie ’n aks vir sy teenstander teruggestaan het nie en self ’n uitmuntende verto- ning gelewer het. Beide boksers het mekaar sonder aarseling gepak om houe tot groot vermaak en applous van hul onder- skeie ondersteuners in ’n volgepak- te saal te wissel. Op die einde het Amutjaa se langer reiklengte straks die geveg in sy guns laat swaai terwyl Wyulu op haakhoue staatgemaak het om sy teenstander te probeer afknou. Die enigste bokser wat die aand plat- geslaan was, was in die tweede ronde van die superkapokgewiggeveg tussen Martin Mukungu en Teofelus Nashi- longo. Mukungu het Nashilongo in die een hoek met ’n moordende haakhou getref, maar die klok red Nashilongo om binne 62 sekondes van die derde ronde op sy voete uitgetel te word. Hoewel Nashilongo nie tevrede met die skeidsregter se beslissing was nie, buig hy die knie met grasie om die uitslag van tegniese uitklophou te aanvaar. AMATEURS Gerrie du Plooy (regs) het as ligswaargewig deur die toue geklim nadat hy tevore ’n middelgewig was. In die amateurvoorgevegte het Gerrie du Plooy sy 15de keer deur die toue geklim om sy 14de geveg te wen. Republikein het met die veel swaar- der Du Plooy (nou 80 kg) gepraat wat verlede jaar nog op 69 kg sy laaste geveg gewen het. Du Plooy het Sa- terdag sy geveg eenparig met punte ingepalm. “Ek woon steeds op Rundu terwyl ek werk en studeer. Ek is nou al 23 en weet nie wanneer daar tyd gaan

Maandag 17 Junie 2019 Republikein SPORT 19 WHS Koedoebulle te wild » Rugby het, het onnodige foute en besluit- met sy driekuns beleef. Haker JC Die buitesenter Maandero Haimbodi het ’n driekuns vir die Samsung WHS Koe- › Tielman van Lill Rossouw, slotte Conwil Draghoender doebulle op Vegkopstadion behaal. FOTO’S TIELMAN VAN LILL neming hul bewegings gepootjie. Met en Riaan Grové, agtsteman Sheron Nege vyfpunters het Saterdag die nodige ondervinding en wasdom Rossouw, skrumskakel Tyreese de die Mentor Fish Traders De wat met die ervaring sal kom, kan De Wee en regtervleuel Patrick Karsten Duine Hoërskool rugbyspan Duine hulle wel laat geld. het die res van die nege drieë gedruk. se lot verseël toe Samsung WHS met 70-0 by die FNB Vegkop-stadion Die Koedoebulle kon Saterdag hul De Duine het wel by twee geleenthe- gewen het. beseerde en ervare kaptein en slot, de met strafskoppe aangelê pale toe, maar beide poging was te ver om suk- De Duine van Walvisbaai, wat ná ’n Erik Strauss, laat rus terwyl hulle sesvol afgerond te word. paar jaar van afwesigheid weer vir steeds nege ligapunte (die maksi- die Momentum o.19-premierliga in- mum) ingesamel het wat hulle vanuit Een van die min negatiewe aspekte die agtste posisie (14 punte) op die van die ontmoeting in goeie gees was geskryf het, is besig om voel-voel sy puntelys tot derde laat opskiet het. dat beide spanne se spelers vir terug- pad terug in dié opwindende reeks te vind. Die gasheer het sy eerste helfte Met De Duine se moedige poging pratery gestraf is en ’n geelkaart is met 27-0 afgesluit, maar in die tweede kort voor die einde aan flank Donoven helfte teruggekeer om 43 onbeant- groei hul totaal met drie ligapunte woorde punte op te stapel. Resandt gewys. tot 15. Die besoekers het waarlik hul bes – [email protected] gegee en moenie dink die seuns van WHS het elke faset oorheers en het goeie fases agtereenvolgens opgestel Die gewilde WHS-stut Iyambo hou sy slot veilig in die lug tydens sy sprong vir ’n afskop en wys hoe sterk hy eintlik is. die kus is nie gewillig om hul lywe op die spel te plaas nie. Die wyse waarop om hul aanvalle in punte te omskep. De Duine Saterdag hul pak gevat het, is bewonderenswaardig. Hul lynstane was solied en in die skrums was hul opponente nie op- Van die seuns het voor die afskop gewasse teen die blou masjien nie. Die op een knie afgesak om God se hand Koedoebulle het Saterdag vir ’n slag rugby gespeel, maar hulle kan gewis van beskerming oor hulle te vra. Nie nie oorgerus raak nie en sal hul ver- een keer het die jongmanne van Wal- visbaai agter die pale onder mekaar dediging moet opskerp vir die sterker baklei nie en het volhard om hul bes spanne wat nog vir hulle voorlê. te lewer tot die wal gebars het en die WHS se eerste drie punte het van gety te groot was om die Koedoebul- le se stormlopies te stu. ’n strafskop van die woelwater los- skakel Roschano van Rooi gekom Dinge het aanvanklik goed vir die be- wat ook sewe doelskoppe behartig soekers in die skrums begin, maar het en dit met nog ’n strafskop afgerond gaandeweg begin lol. Met hul lynsta- ne wat ook nie wou vlot nie, was die het om sy bydrae op 20 te laat staan. gewillige Baaienaars van broodnodi- Een van Van Rooi se strafskoppe was ge besit weerhou en was hulle gedurig ’n monster vanuit sy eie halfgebied op die agtervoet. wat hy veilig oorgeklits het. Wanneer hulle wel die bal gekry Die derde strafskop en nog ’n doel- skop is suksesvol deur Geraldo Beukes hanteer. Die gewilde stut Iyambo speel met elke wedstryd beter en het Saterdag gewys hoe sterk hy werklik is. Die gasheer se vlugvoetige buitesenter, Maandero Haimbodi, het ’n bokjol Unam wen, Chad Plato, vleuel van FNB Unam, ontwyk die laaste Kudus-verdediger vir sy Drie spelers wat vanjaar op provin- SUPERRUGBY maar United drie in die eerste helfte. FOTO ANDREW POOLMAN siale vlak vir die Windhoek Draught bly voor Welwitschias gespeel het, was die KOMPETISIE Vir die Khomasdallers het linker- gedruk, waarvan net een deur Justin driedrukkers vir Rehoboth, naamlik » Klubrugby vleuel Nikin Cloete (2) en agtste- Nel verdoel is. Die losskakel se drie VOORSPEL DIE TELLING man Mogamat Emamdien die drieë strafdoele was egter beslissend. senter Henrique Olivier, vleuel Paulus IN ENIGE VAN DIE NAWEEK › Andrew Poolman SE UITSPEELWEDSTRYDE. Hangula en flank Jeandre Cloete. Trustco United se voorsprong op Olivier was met twee doelskoppe en 3 x N$500 die puntelys van die NRU premier- ’n strafdoel in die kol. liga het Saterdag sonder sweet SMS “DStv” aangegroei, toe Reho Falcon nie • FNB Unam het na die tweede vir die kragmeting in Olympia sy posisie opbeweeg te danke aan sy die wenspan se naam en telling en opwagting gemaak het nie. tuisoorwinning met 47-30 (rustyd die verloorspan se telling 19-10) teen Kudus. Die onttrekking bring mee dat na 51500 United die volle maksimum van ses li- Die Walvisbaaiers het soms gapunte op ’n skinkbord ontvang het. hulself onder druk geplaas met Lesers moet die wenspan se telling korrek skat en met nie meer as 5 punte van die verloorspan • Die naweek se mees kompete- selfmoordaangeë en kon dalk met ’n rende wedstryd in die premierliga se telling verskil nie. Inskrywings sluit met was toe FNB Western Suburbs met meer beheersde vertoning vir langer afskoptyd. (SMS’e kos N$3 elk.) 25-22 die knoop deurgehaak het teen ’n moedige tuisspan, Rehoboth-rug- tye druk op die studentespan geplaas DStv-pryse slegs vir Premium-intekenare, b’s en b’s geld. byklub. het. Vir die wenspan het flank Berry Gande, vleuels Chad Plato en Shareave Titus sy drieë voor rustyd gedruk, wat deur vyfpunters deur slot Rheinhardt Carelse (2), heelag- ter Lorenzo Louis en senter Paolo Andrews gevolg is. Aan Kudus se kant het senter Chess Lawrence, stut Antonio Hoabeb en die plaasvervanger Codey Naholo sy drieë gedruk. Die skoppunte het van losskakel Ulriato Lawrence en heelag- ter Aurelio Plato gekom. DM0201900338336 HOW TO WIN *Image for illustration purposes only WIN A HOUSE AT OSONA VILLAGE! WITH SHELL V-POWER!

20 SPORT Republikein Maandag 17 Junie 2019 Sport Sokker: Isaskar Gurirab is NPL-speler van die sesieoen binne in Sport Wrap Neerlaag teen Rusland was WB-oefenlopie » Rugby Namibië het moedig, maar Namibië het redelik min aanvallende balbesit op die voorvoet gekry, maar heelagter Helarius Kisting het in ’n belowende beweging in die tweede helfte deur ’n gaping gesny. FOTO VERSKAF DEUR NAMIBIA RUGBY vergeefs probeer om die om- Hartung nie. Eers het hy ’n redelik gekom, waarna Hartung nie in staat nege minute ná rustyd, toe agtsteman vatte getol vir sy oordryfdrie, voordat standighede teen hulle te bowe eenvoudige skop uit die lug misge- was om weer op sy voete te kom nie. Janco Venter hom misreken het dat daar nie keer aan die agtsteman Victor vang, voordat sy deelname aan die ’n bal onder die voete van ’n losskrum Gresev was toe hy van agter ’n vyfme- te kom. wedstryd ná 27 minute tot ’n einde Ná beraadslaging met sy vlagman aan die Russiese kant speelbaar was. terskrum regs om gebreek het nie. gekom het. het skeidsregter Gonzalez besluit › Andrew Poolman om Hartung vir die botsing in die Venter was nog skaars terug, toe die Ondanks die nederlaag is alles nie Hartung was voorwaar ongelukkig lug koelkas toe te stuur, hoewel die haker Obert Nortjé óók afgestuur is, rede tot swartgalligheid voor die Hoeveel kan ’n mens werklik om met ’n geel kaart gestraf te word twee springers tegelykertyd die grond dié keer vir ’n laagvat van voor af Wêreldbeker nie. Die sege die vorige in die Namibiese rugbyspan terwyl hy boonop op ’n draagbaar van verlaat het. waarin hy nie sy arms gebruik het nie. naweek teen Uruguay was ’n geskied- se nederlaag met 20-0 teen die veld gedra is. Hy het in die lug ge- kundige deurbraak, terwyl die ganse Rusland in Montevideo Saterdagaand spring om ’n Russiese dwarsskop vir Tien minute vir die geel kaart moes Beide Rusland se drieë het deur toer aangepak is sonder omtrent lees? sy opponent te probeer bemeester. dus verloop voordat Darryl de la voorspelerspel ontstaan terwyl nege van die land se topspelers wat Die Rus het die bal raakgevat en het Harpe as plaasvervanger opgestuur Namibië ’n speler kort was. Eers het óf beseer óf by hul Europese klubs Die sopnat veld en reën vooraf en bo-op die Namibiër se bors te lande kon word. die flank Tagir Gadzhiev hom bykans vasgeknoop was. gedurende die wedstryd het Namibië teenaan die regoppaal uit die duik- waarskynlik uit die staanspoor op Namibië se volgende geel kaart was die agtervoet geplaas teen ’n Russie- se span wie se soliede agttal in sulke omstandighede die bal doeltreffend van hul opponente kon weghou. Die druk waaronder Namibië verkeer het en wat ’n rol gespeel het in die drie geel kaarte wat sy kanse op ’n meer gelykop stryd verydel het, was egter ’n baie realistiese oefenlo- pie van wat ’n mens by die Wêreldbe- ker in September te wagte kan wees. Die skeidsregter Francisco Gonza- lez van Uruguay was in sy 50-50 be- slissings gewis nie simpatiek teenoor Johan Deysel en sy manne nie – maar hierdie stand van sake sal beswaarlik anders wees by die Wêreldbeker waar Italië, Suid-Afrika, Nieu-Seeland en Kanada as die spanne met groter skietgoed sal aantree. Die ontwrigting om vir ’n halfuur met net 14 spelers oor die weg te kom, het klaargespeel met enige realistiese kans dat Namibië hom uit die Euro- peërs se greep sou kon loswoel. Dit was nie juis ’n gelukkige debuut vir die regtervleuel Dumarcho Tsumeb Gim laat Goliat val » Rugby › Andrew Poolman Rubicon Tsumeb Gimnasium het Saterdag ondubbelsinnig gewys Tsumeb Gimnasium was onder die leierskap van die agtsteman WJ Otto, wat hoekom hy die voorloper in die ook as kaptein van die nasionale skolespan vir die o.18 Akademieweek aange- Momentum o.19 premierliga is, wys is. FOTO’S SUNÉ ENGELBRECHT (SE PHOTOGRAPHY) toe hy die Schoemans-groep Wind- hoek Gimnasium ’n oortuigende dosyn senior spelers, het sy vasbera- met ’n wentelling van 43-25 bederf Met sewe drieë in die wedstryd was daar oorgenoeg vir die spelers en onder- steuners van Rubicon Tsumeb Gimnasium om oor fees te vier. pak slae op Tsumeb gegee. denheid en dissipline bewys toe hy die het. Dit is Tsumeb se eerste oorwin- Die noordeskool, met skaars twee Windhoekers se onoorwonne seisoen ning in die geskiedenis teen die Wind- hoekse spogskool se eerste span. Die Leeus het hul rieme styf vasge- hul swaar agttal doeltreffend gebruik. gevaarlike span wat enduit hard bly “Ons het ’n moeilike week van weg- speel het. Hulle het ook die laaste drie loop en het vergeefs gesoek na teen- van die wedstryd gedruk.” wedstryde agter die blad (hulle was voeters vir Tsumeb Gimnasium se vier dae tevore op Stampriet om teen Tsumeb Gimnasium het sewe drieë Elnatan te speel) en sal maar seer ingeryg – deur die sesflank Frikkie voorspeler-aanvalle en giftige agter- lywe hê vir die komende dae. Maar Engelbrecht, haker Frederich Grob- ons kultuur is sterk en die Leeus sal belaar, stut Berndt Beddies, slot IJ lyn. Rustyd wwas hulle met 18-24 opstaan.” Grobbelaar, losskakel Bothma Keyser en linkervleuel Zander du Plessis (2). agter. Sy eweknie by Tsumeb, Wouter Keyser het vier keer verdoel. Niehaus, sê: “Dit was ’n harde wip- Windhoek Gimnasium se afrigter, plankwedstryd tot so tien minute ná Windhoek Gimnasium het drie rustyd. Toe het ons voorspelers fisiek drieë gedruk, naamlik deur agtste- Jaco Engels, sê dit het maar moeilik die oorhand begin kry. man André van der Merwe, heelagter Aiden Louw en senter Kieron Dier- gegaan. “Toe ons agterlyn die bal op die voor- gaardt. Losskakel Cornez Liebenberg voet kry, het hulle ’n paar baie aan- het twee verdoel en ook twee straf- “Ons seuns het ’n lang tyd geneem skoulike agterlyndrieë gaan druk. doele oorgeklits. om in die wedstryd te kom. Balbesit “Windhoek Gimnasium bly egter ’n was baie skaars, maar alle krediet aan Tsumeb wat hul balbesit baie goed beskerm het. “Tsumeb het gedissiplineerd by hul wedstrydplan en taktiek gehou. Hulle In Tsumeb Gimnasium se kleedkamer was dit agterna ’n groot gejuig. het bitter min foute begaan en het