Mathayo

JANDIKO: Mathayo
KAR NDIKO: Palestina
KINDE NDIKO: 60 - 65 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Injili mar Mathayo mondiki gi Mathayo mane en jasol osuru. En e achiel kuom ji
mane Yesu oluongo mokuongo e kinde mane ochako tichne kendo en janeno wang' gi
wang' kuom tije mang'eny mane Yesu otimo.
Kitabuni ochak ndike kinyisogo kuom nyuol Yesu gi Bikira Maria, batisone gi temne
e thim.Yesu nobiro koyalo kuom pinyruodh polo gi, donjo e ngima manyaka chieng'.
Polo idonje mana kuom lokruok e richo kod yie. Mathayo otweyo puonj mag Yesu e
migepe abich magin tim, lando Injili, ngeche, lalruok kod pinyruodh polo. Tho kod
chier mar Yesu ema Injilini orumogo kopuonjo mondo wadhi e piny duto waland Injili
mar Yesu Kristo.

THORRO
Gima duong’ mane omiyo Mathayo ondiko kitabuni en nine opuonjo ni Yesu ema
ochopo singruok manie Muma Machon. Mae emomiyo kitabuni nyisoni Yesu oa e koth
Ruoth Daudi kaachiel gi Abraham. (1:1), kendo Mathayo otiyo ni weche mang'eny
mokor manie Muma Machon konyiso godo adimba kuom ngima mar Yesu. Yesu nobiro
kaka Jawar mar Jo-Yahudi 1:21, dhout ogendini 4:13-16, to mogik to en Jawar mar piny
28:19. Tim kod kido mar oganda mar pinyruodh polo iyudo kondikie Injili mar Got 5-7
kama timbe mag piny ok nyal to pinyruodh polo gi wachne makare kende emani kod
teko 6:33.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Nyuol Yesu kod tichne 1:1-4:25
2. Injili e got 5:1 -7:29
3. Puonj mopogore opogore, weche gi weche mamoko 8:1-18:35
4. Wuoth madhi Jerusalem kod siem mogik 19:1-23:29
5. Weche mokor kuom ndalo mag giko 24:1-25:46
6. Tho kod chier 26:1-28:20

Nonro Mar Anywola Mar Yesu 5Salmon ne en wuon Boaz, ma min-gi

1 Ma e kaka anywola mar Yesu Kristo

ma wuod Daudi kendo wuod Ibrahim
chalo:
ne Rahab. Boaz ne en wuon Obed ma
min-gi ne Ruth, Obed, ne en wuon Jese,
6to Jese ne en wuon Ruoth Daudi.
2Ibrahim ne en wuon Isaka, Isaka ne Daudi ne en wuon Solomon, ma min-gi,
en wuon Jakobo, to Jakobo ne en wuon kane pok Daudi okawe, ne en chi Uria,
Juda gi owetene. 7Solomon ne en wuon Rehoboam,
3Juda ne en wuon Perez gi Zera, ma Rehoboam ne en wuon Abija, to Abija ne
min-gi- ne en Tamar, Perez ne en wuon ne wuon Asa.
Hezron, Hezron ne en wuon Ram, 8Asa ne en wuon Jehoshafat,
4to Ram ne en wuon Aminadab. Jehoshafat ne en wuon Jehoram, Jehoram
Aminadab ne en wuon Nashon, Nashon ne en wuon Uzia,
ne en wuon Salmon, 9to Uzia ne en wuon Jotham, Jotham
 MATHAYO 1:10 2
ne en wuon Ahaz, Ahaz ne en wuon gimane Ruoth owacho gi dho janabi ni,
Hezekia 23"Nyako ngili, nomak ich mi nonywol
10to Hezekia ne en wuon Manase. wuowi, kendo giniluonge ni Imanuel"-ma
Manase ne en wuon Amon, Amon ne en tiende ni, “Nyasaye kodwa.”
wuon Josia, 24Kane Josef ochiew, notimo gima
11to Josia ne en wuon Jekonia gi malaika mar Ruoth nochike mondo otim,
owetene, e kinde mag twech e piny kendo nokawo Maria odhigo dala mobedo
Bablon. chiege. 25To ne ok oriwore kode nyaka
12Bang’ twech e Bablon: Jekonia ne en bang’ kane osenyuolo nyathi ma wuowi
wuon Seltiel, Seltiel ne en wuon kendo nomiye nying ni Yesu.
Zerubabel,
13Zerubabel ne en wuon Abiud to Limbe Mar Joma Riek
Abiud ne en wuon Eliakim. Eliakim ne en
wuon Azor,
14Azor ne en wuon Zadok, Zadok ne
2 Bang’ kane osenywol Yesu
Bethlehem e piny Judea, e ndalo mag
Ruoth Herode, Joma Riek moa Yo
en wuon Akim, to Akim ne en wuon wuokchieng’ nobiro Jerusalem, 2mi open-
Eliud. jo ni, “Ere jal mosenywol mondo obed
15Eliud ne en wuon Eleazar, Eleazar Ruodh jo- Yahudi? Ne waneno sulwe
ne en wuon Mathan, Mathan ne en wuon mare yo wuokchieng’ kendo wasebiro
Jakobo, mondo walame.”
16to Jakobo ne en wuon Josef mane en 3Kane Ruoth Herode owinjo wachno,
chwor Maria mane onywolo Yesu, milu- chunye nochandore, en kaachiel gi ji duto
ongo ni Kristo. modak Jerusalem. 4Kane oseluongo
17Kamano tienge duto mane nitie jodolo madongo gi jopuonj chik duto
chakre Ibrahim nyaka Daudi gin apar mane otelo ne ji, nopenjogi kama nowin-
gang’wen; chakre Daudi nyaka ndalo jore nywolie Kristo. 5To gin ne gidwoke
twech e Bablon, tienge apar gang’wen, ni, “E Bethlehem manie piny Judea, nikech
kendo chakre ndalo twech nyaka kinde janabi nondiko kama: 6"To in, Bethlehem,
mag Kristo bende tienge apar gang’wen. manie piny Judea, ok itin ngang’ e dier
joloch mag Juda; nikech kuomi ema jaloch
Nywol Mar Yesu Kristo biro ae, mabiro kwayo joga ma jo-Israel”
18Kama e kaka nywol mar Yesu Kristo 7Eka Herode noluongo joma riekgo
notimore: Noyudo min mare ma Maria ling’ling’, kendo ne ononogi, mi neginyise
osesingi ne Josef mondo okende, to kane saa nogono mane sulwe onenoree. 8Ne
pok gibedo kaachiel, noyude ka en gi oorogi Bethlehem, kowacho ni, “Dhiuru
nyathi kuom Roho Maler. 19Nikech Josef kendo umany nyathino maber. E sama
chwore ne en ng’ama kare, kendo ne ok uyudeno to duognauru wach mondo an
odwar miyo ji kuod wiye, nochano e pache bende adhi alame.”
mar weyo kende ling’ ling’. 9Kane gisewinjo wach ruoth, ne
20To bang’ paro mar timo kamano, gimako wuodhgi gidhi, kendo sulwe mane
Malaika mar Ruoth nofwenyorene e lek oyudo giseneno yo wuok cheing’ notelo
mowacho ni, “Josef wuod Daudi, kik iluor nigi nyaka nochopo mi ochung’ e wi
dhi gi Maria dala kaka chiegi, nikech gima kamane nyathi nitie. 10Kane gineno sul-
oting’o e iye oa kuom Roho Maler. weno, ne gibedo moil mokalo. 11To kane
21Obiro nywolo wuowi, kendo nyaka gichopo ei ot, ne gineno nyathino kod
imiye nying ni Yesu, nikech obiro ‘waro Maria min mare, kendo ne gikulore piny
joge kogolo e richogi. ka gilame. Bang’e ne giyawo mwandugi
22Magi duto notimore mondo ochop kendo ne gimiye mich mag dhahabu, gi
 3 MATHAYO 3:15
ubani gi manemane. 12To kaka nosesiem- Johana Ja-Batiso Oloso Yo
gi e lek ni kik gidog ir Herode, ne gidok
thurgi gi yo machielo. 3 E ndalogo Johana ja Batiso nobiro,
koyalo e Thim mar Judea, 2kendo
owacho ni, “Lokreuru, nikech Loch polo
Tony Dhi Misiri ni machiegni.” 3Ma e jalo mane owuo
13Bang’ kane gisedhi, malaika mar kuome gidho janabi Isaya ni:
Ruoth nofwenyore ne Josef e lek.
Nowachone ni, “A malo ikaw nyathi gi "Dwond ng’at makok e thim ni,
min mare mondo itony idhi Misiri. Dag ‘Losuru yo ne Ruoth, losneuru yore
kuno nyaka aduogni wach, nikech Herode moriere tir.’”
biro manyo nyathini mondo onege.”
14Omiyo noa malo gotieno mi okawo 4Lep Johana nochwe gi yie ngamia,
nyathi gi min mare kendo nowuok modhi kendo notweyo kamba mar pien e nun-
Misri, 15kuma nodakie nyaka chop tho gone. Chiembe ne gin bonyo gi mor kich
mar Herode. Kamano gima Ruoth nowa- mag bungu. 5Ji nowuok odhine koa
cho chon gidho janabi ni, “Ne aluongo Jerusalem gi Judea duto koda ka gweng’
wuoda ka agolo Misri,”nochopo kare. Jordan duto. 6Kane gihulo richogi, ne
16Ka Herode nofwenyo ni joma obatisogi e Aora Jordan.
Riekgo nosewuonde, iye nowang’ asasa, 7To kane oneno jo Farisai gi jo
kendo nogolo chik mondo onegi nyithin- Sadukai ka biro kama ne obatise ji, nowa-
do ma yawuowi duto modak Jerusalem gi cho negi ni: “Un koth thuondegi! En ng’a
mier molwore, mane hikgi ariyo kadok mane osiemou mondo uring utony ne
chien, kaluwore gi saa mane Joma Riek mirima mager mabiro? 8Nyaguru olemo
onyise. 17Eka gima Nyasaye nomiyo jan- manyiso ni uselokoru adier. 9Kendo kik
abi Jeremia owacho nochopo kare: upar ni unyalo wacho ne un uwegi ni,
‘Wan-gi Ibrahim kaka wuonwa.’ Anyisou
18"Duol winjore Rama, en ywak gi ratiro ni Nyasaye nyalo loso ne Ibrahim
nduru maduong’ Rael ywago nyithindo kogolo e kitegi. 10Le koro
nyithinde kendo odagi ni ok hoye, oseketi e tie yiende, kendo yien ka yien ma
nikech gisetho.” ok nyag olemo ibiro tong’ mi go piny
kendo witi e mach.
Dok Nazareth 11An abatisou gi pi mar lokruok.To
19Bang’ ka Herode nosetho, malaika ng’ato biro biro bang’a ma tekre ng’eny
mar Ruoth nofwenyore ne Josef e lek ka moloya, ma kata akande ok awinjora
en Misri kuno, 20kendo nowachone ni, “Aa ting’o. En obiro batisou gi Roho Maler
malo ikaw nyathi kod min mare mondo kod mach. 12Odheche mar pietho nie
idhi e piny Israel, nikech joma netemo lwete, kendo obiro yweyo kare mar dino
kawo ngima nyathi osedhi.” cham, kochoko ngano mage okano e dero,
21Omiyo noa malo, mokawo nyathi gi to mihudhi to owang’o gi mach maok nyal
min mare, kendo nodhi e piny Israel. 22To negi.”
kane owinjo ni Arkelao nobet e loch e
piny Judea kar wuon-gi ma Herode, nolu- Batiso Mar Yesu
oro dhi kuno. Kaka nosesieme e lek, 13Eka Yesu nobiro koa Galili nyaka
noloko wuoth modhi e gweng’ mar Galili, Jordan mondo Johana obatise. 14To
23kendo nodhi modak e taon miluongo ni Johana notemo tame, kawacho ni, “Ikelo
Nazareth. Kamano gima nowachi gi dho biro ira nade to an ema adwaro mondo
janabi ni,"Enoluonge ni ja Nazareth,” ibatisa?”
nochopo kare. 15Yesu nodwoko ni, “We otimre
 MATHAYO 3:16 4
kamano sani; en gima ber ne wan kodi e jela, nodok Galili. 13Nodar Nazareth
mondo watim ma, eka wachop tim makare modhi odak Kapernaum, mane nie dho
duto.” Eka Johana noyie. nam e gweng’ mar Zebulun gi Naftali,
16Kane osebatis Yesu nii to nowuok oa 14mondo ochop gima nowachi gi dho jan-
ei pi. To sanosano polo noyawore kendo abi Isaya ni:
noneno Roho mar Nyasaye, ka lor kaka
akuru, kendo piyo kuome. 17To duol moro 15"Piny Zebulun gi piny Naftali, yo
moa e polo nowacho ni, “Ma en wuoda, moluwo tie Jordan kochomo nam,
ma ahero, kendo chunya mor kode." Galili mar ogendini 16joma odak e
mudho oseneno ler maduong’; joma
Tem Mar Yesu odak e piny ma tipo mar tho oumo,

4 Eka Roho notelone Yesu nyaka e

thim mondo Jachien oteme. 2Bang’
tweyo chiemo kuom odiechienge piero
ler osechopo negi”
17 Chakre kindeno kadhi nyime,
ang’wen gi otieno piero ang’wen, kech Yesu nochako yalo ni,"Lokreuru nikech
nochako kaye. 3Jatem nobiro ire kendo pinyruodh polo ni machiegni.”
owacho ni, “Ka in Wuod Nyasaye to nyis
kitegi mondo gilokre kuon.” Luong Mar Jopuonjre Mokwongo
4Yesu nodwoko ni, “Ondiki ni: ‘Dhano 18Kane oyudo Yesu wuotho e gweng’
ok bed mangima nikech kuon kende, to Nam Galili, noneno owete ariyo, Simon
nikech wach ka wach moa e dho milwongo ni Petro gi owadgi ma Andrea.
Nyasaye.’” Noyudo gibolo gokgi e nam, nimar ne gin
5Eka jachien nokawe motere nyaka jolupo. 19Yesu nowachonegi ni, “Biuru
Dala Maduong’ Maler, kendo nochunge e uluwa mondo ami ubed joywa ji.” 20Ne
osuch Hekalu malo-malo mogik. giweyo gokegi sanosano mi giluwe.
6Nowachone ni, “Dirri piny, nikech ondiki 21Kane ochwalore nyime koa kanyo,
ni, noneno owete ariyo mamoko, Jakobo
wuod Zebedi gi owadgi ma Johana. Ne
“Obiro chiko malaikege kuomi, gin e yie kaachiel gi wuon-gi ma Zebedi,
kendo gibiro ting’i malo e lwetgi, ka giiko gokegi. Yesu nolwongogi,
mondo kik ichwany tiendi e kidi.’” 22kendo ne giweyo yie kod wuon-gi
sanosano mi giluwe.
7Yesu nodwoke ni, “Ondiki bende ni,
‘Kik iket Ruoth Nyasachi e tem’” Yesu Ochango Joma Tuo
8Jachien nokawe kendo, motere nyaka 23Yesu nodhi e gweng’ Galili duto,
ewi got moro ma rabora ahinya, kendo kopuonjo e sunagokegi, koyalo Wach
nonyise pinje ruodhi mag piny gi duong’ Maber mar pinyruoth kendo kochango kit
mane gin-go. 9Nowacho ni, “Magi duto tuoche gi midekre duto e dier ji. 24Humbe
abiro miyi ka ikulorina piny kendo ilama.” nolandore e piny Siria duto, kendo ji
10Yesu nowachone ni, “Dhi kucha, nokelone joma ne tuo gi kit tuoche may-
Satan! Nikech ondiki ni, ‘Ruoth Nyasachi ore yore gi joma ne nigi rem mapek gi
kende ema nyaka ilam kendo itine.’” joma ne nigi jochiende gi joma ne chuny-
11Eka Jachien noweye, kendo malaike gi yudhore kod joma ne nigi athany, kendo
nobiro mokonye. nochangogi. 25Oganda makwar moa
Galili gi gweng’ mar Dekapoli gi
Yesu Ochako Yalo Jerusalem gi Judea kod gweng’ man loka
12Ka Yesu nowinjo ni Johana nosetwe Jordan ne luwe.
 5 MATHAYO 5:29
Kit Joma Ogwedhi adier ni nyaka chop chieng’ ma polo gi

5 Koro kane oneno oganda maduong’

mar ji, nodhi e bath got mi obet piny.
Jopuonjrene nobiro ire,
piny nolal nono, onge nukta matin mogik
kata alama moro amora mar kalam ma
nolal kuom Chik, nyaka chop gik moko
2kendo nochako puonjogi, kowacho duto chop kargi. 19Ng’ato ang’ata
niya 3"Joma odhier gie chunygi gin joma moketho achiel kuom chike matindoe
ogwedhi, nimar pinyruodh polo en margi. mogik kuom Chikegi,kendo mopuonjo
4Joma ywak gin joma ogwedhi, nimar joma moko mondo otim kamano, nokaw
ibiro hoyogi. 5Joma muol gin joma kaka ng’ama nichien mogik e pinyruodh
ogwedhi nimar piny nobed girkeni margi. polo, to ng’ato ang’ata maluwo kendo
6Joma kech kayo kendo riyo oloyo nikech puonjo ji chikegi nokaw kaka ng’ama
gidwaro tim makare gin joma ogwedhi, duong’ e pinyruodh polo. 20Nimar akonu
nimar gibiro yieng’. 7Joma kecho ji gin ni ka ok ber maru oyombo mano mar jo
joma ogwedhi, nimar ibiro kechgi. 8Joma Farisai gi mar jopuonj chik to ok unudon-
ler gie chunygi gin joma ogwedhi, nimar ji e pinyruodh polo ngang’.
ginine Nyasaye. 9Jokel kuwe gin joma
ogwedhi, nimar noluong-gi ni yawuot Nek
Nyasaye. 10Joma isando nikech tim 21"Usewinjo ni ne owachne joma chon
makare gin joma ogwedhi nimar ni, ‘Kik ineki, kendo ng’ato ang’ata mon-
pinyruodh polo en margi. eko ibiro ng’adne bura. 22Anto anyisou ni
11"Ka ji yanyou kendo sandou kendo ng’ato ang’ata ma mirima omako gi
hangonu wach ni usetimo kit gik maricho nyawadgi ibiro ng’adne bura. Bende, ng’a-
duto nikech an, to un joma ogwedhi. to ang’ata mowacho ne nyawadgi ni,
12Beduru moil kendo mamor, nikech mich ‘Raka’ nyaka yal e buch jo Sanhedrin. To
maru duong’ e polo, nimar jonabi mane ng’ato ang’ata mowacho ni, ‘Ifuwo nade,’
okuongonu bende ne gisando mana biro neno chandruok mar mach mar
kamano. Gehena.
23"Kuom mano, ka ichiwo michni e
Chumbi Gi Ler dho kendo mar misango to iparo ka in
13"Un e chumbi mar piny. To chumbi kanyo ni nyawadu nikodi gi wach, 24to we
ka ndhathe orumo, to ere kaka dochak michnino piny kanyo e nyim kendo mar
obed gi ndhath chumbi kendo? Koro onge misango. Kwong idhi ilos kindi gi
konyruok mokelo, makmana ni ipuke oko nyawadu; eka ibi ichiw michni.
kendo ji nyone piny gi tiendegi. 25"Los weche piyopiyo gi jasiki
14"Un e ler mar piny. Taon moger ewi madwa teri e od bura. Tim kamano kapod
thur ok nyal pandi. 15Kamano bende, ji ok un kode e yo, nono to onyalo keti e lwet
mok taya kaeto gikete e bwo sufuria. Kar jang’ad bura kendo jang’ad bura nyalo
timo kamano to giliere malo e yiende boli e lwet polis, kendo inyalo rwaki e jela.
modhi malo monego ong’awe, eka ochiwo 26Awachoni adier ni kuno koserwakie to
ler ne ji duto manie i ot. 16Un bende timu- ok ibi wuokie nyaka chop ichul faini duto
ru kamano. Neuru ni ler maru rieny e dier monego ichul ma ok orem kata nduru.
ji, mondo gine timbeu mabeyo kendo
gipak Wuonu manie polo. Terruok
27"Usewinjo ni nowachi ni, ‘Kik iterri,’
Chopo Chik 28Anto anyisou ni ng’ato ang’ata moran-
17"Kik upar ni asebiro mondo atiek go ng’ama dhako ka ogombe oseterore
Chik kata Jonabi. Ok asebiro mondo atiek- kode gie i chunye. 29Ka wang’i ma korach-
gi, to asebiro mar chopogi. 18Awachonu wich miyo itimo richo to lodhe oko kendo
 MATHAYO 5:30 6
iwite kucha. Ber moloyo ka iwito fuonni Hero Wasigu
achiel mar ringri moloyo ka ringri duto 43 "Usewinjo ni nowachi ni, Her
owiti e gehena. 30Kamano bende ka lweti owadu to jasiki to isin-go 44Anto awa-
makor kachwich miyo itimo richo, to chonu ni: Heruru wasiku kendo lamuru
ng’ade oko iwite kucha. Ber moloyo ka ne joma sandou, 45mondo eka ubed
iwito fuonni achiel moloyo ka ringri duto yawuot Wuonu manie polo. En omiyo
odhi e gehena. chieng’ mare wuok ne joma richo gi joma
beyo machalre, kendo ooro koth ne joma
Ketho Keny kare gi joma ok kare. 46Ka uhero mana
31 "Osewachi ni, ng’ato ang’ata joma oherou kende to pok mane muyudo?
moketho keny gi chiege nyaka miye sati- Donge kata josol osuru bende timo
fiket mar ketho keny. 32Anto awachonu ni mano? 47Koso ka umoso mana oweteu
ng’ato ang’ata moketho keny gi chiege kende to en ang’o mutimo moloyo joma
makmana kuom wach mar miganga mar moko? Donge kata joma ok lem be timo
kend, to omiyo chiege be terore, kendo mano? 48Kuom mano, beduru malong’o
ng’ato ang’ata mokendo dhako makamano chuth mana kaka Wuonu manie polo
bende oterore. long’o chuth.

Kuong’ruok Chiwone Joma Ochando

6
33 "Usewinjo bende ni nowachi ne ‘Beduru motang’ mondo kik utim
joma chon ni, “Kik iketh kuong’ruok, to ‘timbeu makare’ e nyim ji, mondo eka
riti kuong’ruok moro amora misetimo ne gineu. Kutimo kamano to ok ubi yudo pok
Ruoth Nyasaye.’ 34Anto anyisou ni kik moa kuom Wuonu manie polo.
ukwong’ru kata matin: Kik ukuong’ru gi 2“Kuom mano kuchiwo kony ne joma
polo ni mar en e kom loch mar Nyasaye; ochando to kik uland gima utimo gi tung’,
35kata gi piny, nimar en e kome moyieye kaka joma wuondore timo ei sunagoke
tiende; kata gi Jerusalem, nikech en e dala kendo e yore manie kind mier, mondo ji
mar Ruoth Maduong’ 36Kendo kik omigi luor. Anyisou adier ni gin giseyudo
ukuong’ru gi wiu, nikech ok unyal loko pokgi duto. 3To in, kichiwo kony ne joma
yie wich achiel rachar kata rateng’. ochando to kik iyie lweti makor acham
37Neuru ni ‘Ee’ maru obedo ‘Ee’, kendo ng’e gima lweti makorachwich timo,
‘ooyo’ obedo ‘ooyo’. Gimoro amora moka- 4mondo chiwo mari obed maling’ling’.
lo mano en gima oa kuom Ng’ama Rach. Eka Wuonu maneno gima ochiw
ling’ling’ nomiyi pokni.
Wang’ Kar Wang’
38"Usewinjo ni nowachi ni, ‘Wang’ Lamo
kar wang’ kendo lak kar lak’. 39Anto any- 5"Bende kulamo to kik uchal gi joma
isou ni kik ubed gi ng’ama rach. Ka ng’a- wuondore, nimar gihero lamo ka gichung’
to othalo lembi makorachwich to lokne ei sunagoke, kendo e akek yore mondo ji
komachielo bende, 40kendo ka ng’ato dwa onegi. Awachonu adier ni giseyudo pokgi
yalo kodi mi okawo lawi mar akor to wene duto. 6To in, kilamo to donji e odi maiye,
jakedi bende. 41Ka ng’ato ochuni mondo kaeto ilor dhoot eka ilam Wuonu ma ok
ikowe mael achiel to dhi kode mael ariyo. ne. Eka Wuonu maneno gima otim
42Ka ng’ato okwayou gimoro to miyeuru, ling’ling’ nomiyi pokni. 7To kulamo to kik
kendo kik ulok kitu ne ng’at madwaro ni usik kunuoyo weche kayiem kaka jopiny,
uhole gimoro. nimar giparo ni ibiro winjgi nikech
 7 MATHAYO 7:4
wechegi mathoth. 8Kik uchal kodgi, kendo utiyo ne pesa.
nikech Wuonu ong’eyo gik muchando
kata kapok ukwaye. Kik Uluor
9"Koro kama e kaka onego ulam: 25"Emomiyo anyisou ni, kik uparru
“Wuonwa manie polo, nyingi mondo omi kuom ngimau, kuom gik mubiro chamo
luor, 10Pinyruodhi mondo obi, dwaroni kata madho; kata kuom dendu, korka gik
mondo otimre e piny kaka timore e polo. mubiro rwako. Donge ngima duong’
11Yie imiwa kawuono chiembwa mapile moloyo chiemo, koso del donge duong’
pile. 12Wenwae gopewa, kaka wan bende moloyo lewni? 26Ranguru ane winy ma
waseweyo ne jogopwa. 13Bende kik iterwa huyo e kor polo.Ok gikom kata gike kata
e tem, to reswa e lwet Ng’ama Rach.’ giken e dere, to eka Wuonu manie polo
14Nimar ka uweyo ne ji ka gikethonu eka pod pidhogi apidha. To un donge un gi
Wuonu manie polo biro weyonu. 15To ka nengo mamalo moloyogi? 27En ng’a
ok uwene ji richogi to wuonu manie polo kuomu ma parruok moparorego nyalo
ok bi weyonu richou. miyo omed bedo mangima kata mana
kuom saa achiel kende?
Tweyo Chiemo 28"Koso uparoru ne wach lewni
16"Ka utweyo chiemo to kik unen nang’o? Neyeuru kaka ondanyo mag pap
malich kaka joma wuondore timo, nimar dongo. Ok ginyagre gi tich kata gi chwe-
gimieno wengegi mondo ginyis ni cho. 29To anyisou ni kata mana Solomon
gitweyo chiemo. Awachonu adier ni e duong’ne duto ne ok orwakore ka achiel
giseyudo pokgi duto. 17To in, kitueyo kuomgi. 30Ka kamano e kaka Nyasaye
chiemo to ket mo e wiyi kendo lwok rwako lum aluma manie pap, ma kawuono
wang’i, 18mondo kik obed gima ong’ere nitie to kiny to iwito e mach, donge obiro
ne ji ni itweyo chiemo, to Wuonu ma ok rwakou maber moloyo, yaye un joma yiegi
ne kende ema ong’e. Eka Wuonu maneno tin-gi? 31Omiyo kik uparru kuwacho ni,
gima otim ling’ling’ nomiyi pokni. ‘Wabiro chamo ang’o?’ kata ni, wabiro
rwako ang’o? 32Nimar jo-piny ema chan-
Mwandu Manie Polo dore ka lawo gigi duto; to bende Wuonu
19"Kik ukan mwandu ne un uwegi e manie polo ong’eyo ni udwaro gigi duto.
piny kama olwenda gi nyal kethoe gik 33To mokwongo, dwaruru pinyruodhe
moko, kendo kama jokuoge turoe kendo kod timne makare eka gigi duto bende
kweloe. 20To kanuru mwandu ne un nomiu kaachiel gi mago. 34Kuom mano,
uwegi e polo kama olwenda kata nyal ok kik uparru kuom kiny, nikech kiny
kethie gik moko kendo jokuoge ok turie noparre kuome owuon. Odiechieng’
ma kwelie, 21nimar kama mwanduni nitie kodiechieng’ nigi chandruokne morome.
e kama chunyi be biro betie.
22"Wang’ e taya mar del. Ka wengeni Ng’ado Ne Ji Bura.
neno maber to dendi duto biro pong’ gi
ler. 23To ka wengeni richo to dendi duto
biro pong’gi mudho. Omiyo ka ler manie
7 "Kik ung’ad ne ji bura, nono to un be
ibiro ng’adnu bura. 2Nimar kaka
ung’ado ne ji mamoko bura e kaka ibiro
iyi en mudho, to mano kaka en mudho ng’adnu bura un bende, kendo rapim
maduong’ miwuoro! mupimogo ema ibiro pimnugo un bende.
24"Onge ng’ama nyalo tiyo ne ruodhi 3"Ang’o momiyo ing’iyo ng’injo mar
ariyo. Ka ng’ato otimo kamano to obiro buch bao manie wang’ owadu to pilni
chayo achiel to ohero machielo, kata onya- maduong’ mar bao manie wang’i iwuon to
lo chiwore ne achiel moloyo to machielo ok idew? 4Ere kaka inyalo wacho ne
to ok odew. Ok unyal tiyo ne Nyasaye owadu ni, ‘We agolni ng’injo mar buch
 MATHAYO 7:5 8
bao manie wang’i, ka into pilni maduong’ olemo maber, to yien marach nyago
mar bao osiko ngolni e wang’i iwuon? 5In olemo marach. 18Yien maber ok nyal
ng’ama wuondoreni, kuong igol oko pilni nyago olemo marach, kendo yien marach
maduong’ mar bao manie wang’i iwuon, ok nyal nyago olemo maber. 19Yien ka
eka ibiro neno maber mar golo oko ng’in- yien maok nyag olemo maber itong’o
jo mar buch bao manie wang’ owadu. igoyo piny kendo iwito e mach. 20Omiyo
6"Kik umi guogi gima ber; bende kik kit olemo ma ginyago ema ubiro ng’eyo-
udirne anguro kiteu ma nengogi tek. gigo.
Kutimo kamano to ginyalo nyonogi piny 21"Ji duto ma wachona ni, ‘Ruoth,
e bwo tiendegi mi gilokre kodu kendo Ruoth,’ ok nodonji e polo, to mana ng’ama
gikidhu matindo tindo. timo dwaro mar Wuora manie polo ema
nodonji. 22Ji mang’eny nowachna e
Kwa, Dwar, Dwong’ odiechiengno ni, ‘Ruoth,Ruoth, donge ne
7"Kwauru eka gima ukwayono nomiu; wakoro wach e nyingi, kendo e nyingi
dwaruru eka unuyud gima udwaro; donge emane wariembogo jochiende
dwong’uru eka noyawnu dhoot. 8Nimar kendo watimogo honni mang’eny?’ 23To
ng’ato ka ng’ato makwayo imiyo; ng’at ana nyisgi e wang’gi ni, ‘Akiau nyaka aa
madwaro yudo; kendo dhoot ibiro yaw ne chakruok, ayiuru e nyima, un joma timo
ng’at madwong’o. richogi!’
9 "En ng’a kuomu ma kawuode
okwayo kuon to onyalo miye kidi? Jogedo Mariek Gi Jogedo Mofuwo
10Kata ka okwayo rech to omiye thuol? 24"Emomiyo ng’ato ang’ata mawinjo
11 Koro, ka un, ma un joma richo, wechenagi kendo timo kaka giwacho
ung’eyo miyo nyithindu mich mabeyo, chalo gi ng’ama riek mane ogero ode e
Wuonu manie polo donge nyalo chiwo lwanda. 25Koth nochwe maduong’, aoche
ne joma kwaye mich mabeyo dimang’e- nopong’ motak, kendo yamo nokudho
ny! 12Omiyo, e gik moko duto, timuru matek mogoyo odno; to kata kamano ne
ne joweteu gik ma duher mondo gin ok opodho, nikech mise mare ne nie lwan-
bende gitimnu, nikech mano e tiend da. 26To ng’ato ang’ata mawinjo wechena-
Chik gi Jonabi. gi to ok tim kaka giwacho chalo gi ng’at
mane ogero ode e kwoyo. 27Koth nochwe
Dho Rangach Madiny Kod Dho maduong’, aoche nopong’ motak kendo
Rangach Malach yamo nokudho matek mogoyo odno, mi
13"Donjuru gi e dho rangach madiny. noruombore piny gi ruombruok matek.”
Nimar rangajno oyarore kendo yorno 28Kane Yesu osetieko wacho gigi,
lach madhi e kethruok, kendo ji mathoth oganda nowuoro puonjne, 29nikech nop-
donjo koluwe. 14To rangajno tin kendo uonjo kaka ng’ama ne nigi teko, to ok kaka
yorno diny matero ji e ngima, kendo mana jopuonjgi mapile mag chik.
joma nok kende ema yude.
Ng’at Man-gi Dhoho
Yien Kod Olembege
15"Tang’uru gi jonabi mag miriambo. 8 Kane olor piny koa e bath got malo,
oganda maduong’ ne luwo bang’e.
Gibiro iru ka girwako lep rombe, to gi e 2Ng’at moro man-gi dhoho nobiro
igi to gin ondiegi mangemo. 16To kit mogoyo chonge piny e nyime, kendo
olemo ma ginyago ema ubiro ng’eyo gigo. nowachone ni, “Ruoth, kiyie to inyalo
Be ji pono olemb mzabibu e yiend kudho, pwodha.”
kata olemb ng’owo kuom oriang’? 3Yesu norieyo bade kendo nomulo
17Kamano bende e kaka yien maber nyago ng’atno. Nowacho ni, “Ayie, pwodhri!”
 9 MATHAYO 8:29
Sanosano, nochange kuom dhohone. 4Eka 16Ka nochopo odhiambo, nokelne ji
Yesu nowachone ni, “Ne ni ok inyiso ng’a- mathoth mane nigi jochiende, kendo
to wachni. To dhiyo mondo inyisri ne noriembo chunjego oko gi wach, kendo
jodolo, kendo ichiw mich mane Musa nochango ji duto mane tuo. 17Mano noti-
ochiko, mondo mano obed negi kaka more mondo ochop gima nowachi gi dho
neno.” Janabi Isaya ni:
"Nokawo nyosruok marwa kendo
Yie Mar Ja-Kenturo noting’o tuochewa.”
5Ka Yesu nosedonjo ei Kapernaum, ja
Kenturo moro nobiro ire, kakwaye kony. Nengo Mar Luwo Yesu
6Nowacho ni, “Ruoth, jatichna aweyo 18Ka Yesu noneno oganda maduong’
koriere piny dala, ka ok onyal chuth, kolwore, nogolo chik mondo ging’ad nam
kendo kowinjo marach moloyo.” gidhi bathe koma chielo. 19Eka japuonj
7Yesu nowachone ni, “Abiro dhi mi chik nobiro ire mowachone ni, “Japuonj,
achange.” abiro luwi kamoro amora midhiye." 20To
8Ja-Kenturo nodwoko kawacho ni, Yesu nodwoke ni, “Bweche nigi buche
“Ruoth, ok awinjora dhi kodi e bwo tat kendo winy mahuyo e kor yamo nigi
oda. To wach mana wach mowinjore utegi, to Wuod Dhano onge gi kamoro
kende, to jatichna biro chango. 9Nimar an amora monyalo kete wiye."
bende an ng’ama nie bwo teko mar joten- 21Jalupne machielo nowachone ni,
da, kendo an-gi jolweny manie bwoya. Ka “Ruoth, yiena adhi ayik wuonwa mondi."
akone moro ni, ‘Dhiyo’, to odhi; kendo ka 22To Yesu nokone ni, “In luwa, kendo
akone machielo ni, ‘Bi, to obiro. Bende, ka we joma otho oik jogegi motho gin giwe-
anyiso misumbana ni, ‘Tim ma’, to otime.” gi."
10Kane Yesu owinjo wach ng’atno,
nohum nono kendo nowacho ne joma ne Yesu Okweyo Ahiti
luwo bang’e ni, “Awachonu adier ni pok 23Eka nodonjo e yie kendo jopuon-
ayudo kata ng’at achiel e piny Israel ma jrene noluwe. 24To ka gir kirage, kodh
nigi yie maduong’ machal kama. yamo mager nobukore e nam, mi apaka
11Awachonu ni ji mang’eny biro biro koa noyuoyo yie. To Yesu noyudo nindo otero.
wuok chieng’ gi podho chieng’ kendo gini 25Jopuonjre nodhi mochiewe, ka giwa-
kaw keregi kaachiel gi Ibrahim, Isaka gi chone ni, “Ruoth, reswa! Wadhi nimo!”
Jakobo e nyasi mar chiemo manobed e 26Nodwokogi ni, Uluor kamano
pinyruodh polo. 12To jokanyo mag nang’o, yaye un joma nigi yie matin? Eka
pinyruoth to nodir oko e mudho mandi- noa malo mokwero yembe gi apaka, mi
wa, kama ji noywagre malich ka gimuodo nam noling’ thi. 27Jogo nohum nono,
lekegi.” kendo ne gipenjore ni, “Ma en ng’ama
13Eka Yesu nowachone ja-Kenturo ni, nade? Koda ka yembe gi apaka bende
“Dhiyo! Dhi timoreni mana kaka iseyie ni winje!”
notimreno.” Kendo jatichne nochango’ e
saa nogono. Chang Mar Ji Ariyo Man-gi
Jochiende
Yesu Ochango Ji Mang’eny 28Kane ochopo loka komachielo e
14Ka Yesu nobiro ei od Petro, noneno gweng’ mar Gadarena, chwo ariyo mane
maar Petro konindo e otanda, ka en-gi nigi jochiende nowuokne e gunda mar
midhusi. 15Nomulo lwete mi midhusi liete moromo kode. Ne giger asasa ma
noweye, kendo noa malo mochako pidho- onge ng’ama nenyalo kalo kanyo. 29Ne
gi. gikok matek ni, “Idwaro ang’o irwa ka,
MATHAYO 8:30 10
Wuod Nyasaye? Mit kise biro ka mondo kobet e kiru mar jasol osuru. Nowachone
isandwa ka ndalo moketi pok ochopo?” ni, “Luwa,” mi Mathayo noa malo kendo
30To mochwalore matin koa kama oluwe.
negintie, kweth maduong’ mar anguro ne 10E seche mane Yesu nie mesa e od
chieme. 31Jochiendego nosayo Yesu ni, Mathayo, josol osuru mang’eny gi “joricho”
“Kigolowa kuom ji ariyogi to orwa nobiro mochiemo kode kaachiel gi jopuon-
wadonji ei kweth mag anguroka.” jrene bende. 11Ka jo-Farisai noneno mano,
32Nowachonegi ni, “Dhiuru!” Omiyo negi penjo jopuonjrene ni, “Ang’o momiyo
ne gia kuom ji ariyogo mi gidhi nyaka ei japuonju chiemo gi josol osuru kod jori-
anguro, kendo kweth duto kar rombgi cho?”
noridore piny matek koluwo geng nam 12Kane Yesu owinjo mano, nowa-
kama ridore nyaka ei nam mi negitho ei chonegi ni, “Joma ngima ok ema dwar
pi. 33Joma nerito angurogo noringo oa mi daktar, to joma tuo ema dwaro. 13To dhi-
negidhi e taon mi ginyiso ji gima noti- uru upuonjru tiend wachni: ‘Gima adwaro
moreno, kaachiel gi gima noyudo oseti- en ni ukech joweteu, to ok ni uchiwna
more ne joma ne nigi jochiende. 34Eka ji misango.’ Nimar joricho ema asebiro
duto ma nodak e taondno nowuok oko mondo aluongi, to ok joma kare.”
mondo girom gi Yesu. To kane ginene,
negiywagorene mondo oa e gweng’gi. Openj Yesu wach kuom Tweyo
Chiemo
Yesu Ochango Ng’ama Nigi Athany 14Eka jopuonjre Johana nobiro ire

9 Yesu noidho yie mi ong’ado nam mopenje ni, “Ang’o momiyo wan kod jo
nyaka loka komachielo, mi nochopo e Farisai watweyo chiemo to jopuonjreni to
taon madalagi. 2Jomoko nokelone ng’ama ok twe chiemo?”
nigi athany, konindo e pien. Ka Yesu 15Yesu nodwokogi ni, “Ere kaka wend
noneno yie mane gin-go, nowacho ne wuon kisera nyalo kuyo kapod en kodgi?
ng’amane nigi athanyno ni, “Wuoda, bed Kata kamano ndalo nobi ma wuon kisera
gi kuwe e chunyi, richoni oweni.” nogol kuomgi; eka ginitwe chiemo e
3To mano nomiyo moko kuom jop- kindeno.
uonj chik owacho kendgi giwegi 16 "Onge ng’ama bawo karaka
ni,"Ng’atni eri yanyo Nyasaye!” manyien e law moti, nimar karakano biro
4Kaka Yesu nong’eyo pachgi, nowa- mich mi ywa nangano, kendo mano biro
cho ni, “Ang’o momiyo uyie mondo paro miyo okidhore moloyo. 17Machalre gi
maricho obed e chunyu? 5Ere mayot mano bende, ji ok thor olo divai manyien
moloyo: Wacho ni, ‘Richoni oweni,’ koso ei piende moti mag ting’o divai. Ka gitimo
wacho ni, ‘Aa malo mondo iwuothi?’ 6To kamano to piendego biro barore, divai
mondo ung’e ni Wuod Dhano nigi teko e biro pukore oko, kendo piende mag ting’o
piny mar weyo richo….” Eka nowachone divai biro kethore. Ooyo, giolo divai
ng’ama ne nigi athanyno ni, “Aa malo kaw manyien e piende mag ting’o divai
pieni mondo idhi dala.” 7Mi ng’atno noa manyien, eka iritogi maber giduto kargi
malo kendo odhi dala. 8Ka oganda noneno ariyo.”
gima notimore, ne gipong’ gi luoro; kendo
ne gipako Nyasaye, ma nosechiwo teko Nyako Motho Gi Dhako Matuo
machal kamano ne ji. 18Kane oyudo owacho wechegi, jatelo
moro nobiro mokulore nyime kawacho ni,
Luong Mar Mathayo “Nyara oatho machiegni. To yie ibi iket
9Kane oyudo Yesu dhi nyime koa lweti kuome mondo obed mangima.”
kanyo noneno ng’ato manyinge Mathayo 19Yesu noa malo kendo nodhi kode,
 11 MATHAYO 10:11
kaachiel gi jopuonjrene bende. Jotich Nok
20To apoya nono, dhako moro mane 35Yesu nodhi kuonde duto e taonde gi
iye osebedo ka chwer kuom higni apar mier duto, kopuonjo e sunagokegi, koyalo
gariyo nopore gi yo katoke kendo nomulo Wach Maber mar pinyruoth, kendo
lawe. 21Notimo kamano nimar nowacho kochango kit midekre gi tuoche duto.
gie chunye ni, “Ka anyalo mulo mana riak 36Kane oneno oganda maduong’ mane
lawe kende to abiro chango.” olwore, nokechogi,nikech ne ichandogi
22Kane Yesu olokore monene, nowa- kendo gionge gi kony, mana ka rombe
chone ni, “Bed motegno nyara, nikech maonge gi jakwath. 37Eka nowachone
yieni osechangi”. Kendo dhakono jopuonjrene ni, “Cham monego oka ng’e-
nochango chakre sano. 23Ka Yesu nodon- ny to jotich nok. 38Kuom mano, kwauru
jo e od jatelono, moneno jogo asili kod Ruodh keyo mondo oor jotich e puothe
oganda mane goyo koko, 24nowacho monego oka.”
ni,"Ayiuru kae; nimar nyakoni nindo ema
otero, ok otho.” To gin ne ginyiere Yesu Ooro Jopuonjre Apar Gariyo
anyiera. 25Kane oseriemb ogandano oko,
nodonjo mi okawo nyakono gi bade, 10 Noluongo jopuonjrene apar
gariyo ire, mi omiyogi teko
kendo noa malo. 26Wach gima noti- mondo giriemb chunje maricho kuom ji,
moreno nolandore e gweng’no duto. kendo gichang kit midekre gi tuoche duto.
2Magi e nying jopuonjre apar gariyogo:
Yesu Ochango Muofu Gi Momo Mokwongo ne en Simon (miluongo ni
27Kane oyudo Yesu medo dhi nyime Petro), gi owadgi ma Andrea; kod Jakobo
koa kanyo, muofni ariyo ne luwo bang’e, wuod Zebedi gi owadgi ma Johana;
ka kwarore kendo wacho ni, “Yie ikechwa 3Filipo gi Bathlomeo; Thoma gi Mathayo
wuod Daudi!” ma jasol osuru; Jakobo wuod Alfayo, gi
28Kane osedonjo ei ot, muofni ariyogo Thadayo; 4Simon ma ne en achiel kuom
nobiro nyaka ire, kendo nopenjogi ni, “Be oganda jo-Zilote gi Juda ja-Iskariot mane
uyie ni anyalo timo ma?” ondhoge.
Ne giyiene ni, “Ee, wayie Ruoth.” 5Ji apar gariyogi Yesu nooro gi ote
29Eka nomulo wengegi kowacho ni, machal kama: “Kik udhi e dier ogendini
“Biro timorenu kuom yie ma un-go;” maok jo-Yahudi, kendo kik udonj e taon
30kendo ne gichako neno kendo.Yesu moro amora mar jo Samaria. 6To dhiuru
nosiemogi matek ni, “Neuru ni ng’ato ok ir rombe molal mag jo-Israel kende. 7Ka
ong’eyo wachni.” 31To gin ne gidhi mi un e wuoth udhi to yaluru wach kama:
gikeyo wach kuome e gweng’no duto. ‘Pinyruodh polo ni machiegni.’
32Ka noyudo giwuok gia, nokelne 8Changuru joma tuo, chieruru joma otho,
Yesu ng’at moro mane nigi jochiende pwodhuru joma nigi dhoho, riemburu
kendo mane ok nyal wuoyo. 33To kane jochiende. Kaka useyudo nono, un bende
oseriemb jachiendno kuome, ng’at mane chiwuru nono. 9Kik uting’ kit pesa moro
momono nowuoyo. Oganda nohum amora, kaka dhahabu kata fedha kata
mowacho ni, “Gima chalo kama pok ne mula, e okandau mutweyo; 10bende kik
one e Israel nyaka nene.” To jo Farisai to uting’ mifuko mar wuoth, kata kode ariyo,
nowacho ni, “Teko mar ruodh jochiende kata pat-pat, kata ludh wuoth; nikech
ema ogologo jochiende.” jatich owinjore yud chiembe kuom ng’a-
34To jo Farisai to nowacho ni, ma otiyone.
“Oriembo jochiende gi teko mar ruodh 11Taon kata gweng’ moro amora
jochiende.” mudonje to manyuru ng’ato mowinjore
 MATHAYO 10:12 12
modak kanyo, kendo daguru e ode nyaka kendo gima okuodhnu e tie itu, huluru
chop chieng’ ma ua. 12Ka udonjo e dala to matek gie wi tat udi. 28Kik uluor joma
moseuru. 13Ka dala mudonjeno en dala nego ringruok to ok nyal nego chuny. To
mowinjore, to kuwe maru nodong’ne, to ng’ama onego uluor en Jal manyalo tieko
ka ok owinjore, to kuwe maru noduognu. chuny kaachiel gi ringruok e gehena.
14Ka onge ng’ama oyie rwakou kata winjo 29Oyundi ariyo donge ing’iew otonglo
wecheu, to teng’uru buru momoko e tien- achiel? To kata kamano kata achiel kuom-
deu sama uwuok e dalano kata e taondno. gi ok nyal lwar piny e lowo ka ok Wuonu
15Awachonu adier ni nobed maberber ne ema oyie. 30Bende, koda ka yier duto
Sodom gi Gomora chieng’ bura moloyo manie wiu osekwan mong’e kar rombgi.
taondno. 16Aorou udhi oko mana kaka 31Omiyo kik uluor, nikech uloyo oyundi di
rombe madhi e dier ondiegi. Kuom mano, mang’eny.
beduru mariek ka thuonde, kendo ma 32"Ng’ato ang’ata mohulo ni ong’eya e
onge wach ka akuche. nyim ji, an bende abiro hulo ni ang’eye e
17"To beduru motang’ ne ji, nimar nyim Wuora manie polo. 33To ng’ato
gibiro ketou e lwet buche gweng’, kendo ang’ata mokweda e nyim ji an bende abiro
gibiro rodhou e sunagokegi. 18Nikech kwede e nyim Wuora manie polo.
nyinga, ibiro terou e nyim jotelo gi ruod- 34"Kik upar ni asebiro mondo akel
hi kaka joneno mag-gi,kendo e nyim kuwe e piny. Ne ok abiro mondo akel
ogendini ma ok jo Yahudi. 19To ka gimak- kuwe, to nabiro mondo akel ligangla.
ou to kik uparru kuom gima duwachi, 35Nikech asebiro mondo aketh kind
kata kaka di uwuo kodgi. Nomiu gima "‘ng’ato gi wuon mare, nyako gi min
uwacho e sechego, 20nimar un uwegi ok mare, chi wuowi gi min chwore,
ema unuwuo, to Roho mar Wuonu ema 36wasik ng’ato nobed jokanyo mag
nowuo kokalo kuomu. joode owuon.’”
21"Owadgi ng’ato owuon nondhog
owadgi mondo onegi, kendo wuoro nond- 37"Ng’ato ang’ata mohero wuon kata
hog nyathine; nyithindo nong’any ne min moloya ok owinjore koda. Kamano
jonywolgi kendo nomi neg-gi. 22Ji duto bende, ng’ato ang’ata mohero wuode kata
nochau nikech an, to ng’ama ochung’ nyare moloya ok owinjore koda; 38kendo
motegno nyaka giko noresi. 23Ka isandou ng’ato ang’ata ma ok kaw msalape kendo
kamoro, to daruru kanyo udhi kama oluwa ok owinjore koda. 39Ng’at momako
chielo. Awachonu adier ni ok unutiek dhi ngimane matek, biro wito ngimane; to
e taonde duto mag Israel kapok Wuod ng’at mowito ngimane, nikech an, biro
Dhano obiro. yude.
24"Japuonjre ok oloyo japuonjne, kata 40"Ng’at morwakou orwaka, kendo
jatich bende ok oloyo ng’ama ruodhe ng’ama orwaka, orwako Ng’ama noora.
motiyone. 25Ber moromo mondo japuon- 41Ng’ato ang’ata morwako janabi,
jre obed machal gi japuonjne, kendo ka nikech en janabi, noyud pok ma janabi
jatich obedo machal gi ruodhe. Ka oselu- yudo, kendo ng’ato ang’ata morwako
ong jatend ot ni Belzebub, koro jokanyo ng’ama kare, nikech en ng’ama kare,
mag ode to ibiro luong kamano marom noyud pok ma ng’ama kare yudo.
nade! 42Bende ka ng’ato omiyo achiel kuom
26"Omiyo kik uluorgi. Onge gima joma tindogi kata mana pi mang’ich gi
opandi maok nong’ere achien, kata okombe, nikech en japuonjrena, to awa-
mopondo ma ok nomi ji ng’e. 27Gima any- chonu adier ni pokne ok nobaye
isou kama opondo, wuouru kuome e ler; ngang’.”
 13 MATHAYO 11:27
Yesu Gi Johana Jabatiso tieng’ni? Gichalo nyithindo mobet e

11 Bang’ ka Yesu nosetieko tiego jop- chirni kendo maluongo jowetegi ni:
uonjrene apar gariyo, nomedo dhi
nyime koa kanyo mondo opuonj kendo 17"‘ne wagoyonu asili, to ne ok
oyal e taonde mag Galili. umiel; Ne wadengo ka wawero
2Ka Johana nowinjo e jela gik ma wend tho, to ne ok uywak.’
Kristo ne timo, nooro jopuonjrene
3mondo openje ni, “in e ng’at mane onego 18Nikech Johana Ja-Batiso nobiro ka
obi, koso wagen ng’at machielo?” ok chiem kata methi, to giwacho ni,
4Yesu nodwokogi ni, “Doguru kendo ‘Jachien ni kode.’ 19Wuod Dhano ma
udwok wach ne Johana gik musewinjo nobiro ka chiemo kendo metho, to negi-
kendo useneno: 5Muofni neno, rang’onde wacho kuome ni, ‘Neyeuru jawuoro kendo
wuotho, joma nigi dhoho ichango, joma jamer mosiep josol osuru gi “jorichoni.”
itgi odino winjo wach, joma otho ichiero, To rieko ng’ere ratiro kuom timbene.”
kendo Wach Maber iyalo ne joma odhier.
6To ogwedh ng’at maok ochwanyore Malit Ma Taonde Modagi Lokore
nikech an.” Biro Neno
7Ka noyudo jopuonjre Johana wuok 20Eka Yesu nochako kwedo taonde
dok, Yesu nochako loso gi oganda kuom mane thoth honnige osetimoree, nikech
Johana kama: “Ang’o mane udhi mondo ne gitamore lokore. 21"Mano kaka ibiro
une e thim? Ne udhi neno odundu ma neno malit, in Korazin! Mano kaka ibiro
yamo tero koso? 8Ka ok en mano to en neno malit, in Bethsaida! Ka dine bed ni
ang’o mane udhi neno? Nudhi neno ng’a- honni mane otim e iyi notim Turo gi
ma orwakore gi lewni mabeyo koso? Sidon to dine giselokore chon ka girwako
Ooyo, joma rwakore gi lewni mabeyo lep ywak kendo ka gibukore gi buru. 22To
iyudo mana e ute ruodhi. 9To kara en akonu ni chieng’ bura weche nobed maber
ang’o mane uwuokne mondo une? Janabi? ber ne Turo gi Sidon moloyo ne un. 23To
Ee, anyisou ni ne udhi neno ng’at moloyo in Kapernaum, iparo ni ibiro ting’i malo
janabi gi duong’. 10Ma eni e ng’atono nyaka boche polo adier? Ooyo, ibiro boli
mane ondiki kuome ni: piny nyaka Gehena. Ka dine bed ni honni
"Abiro oro jaotena mondo otel mane otim e iyi ne otim ei Sodom to diko-
nyimi, jaote manoik yori kapok ro pod entie nyaka kawuono. 24To akonu
ibiro.” ni chieng’ bura weche nobed maber ber ne
Sodom moloyo ne in.”
11Anyisou ni e dier joma mon onywo-
lo duto, onge ng’ama osewuok e dier ji Yweyo Ne Joma Ojony
maduong’ moloyo Johana Ja Batiso; mak 25E sechego Yesu nowacho ni, “Apaki
mana ng’ama tin mogik e pinyruodh polo Wuora, Ruodh polo gi piny, nikech isepa-
ema oloye gi duong’. 12Chakre ndalo mag ndo gigi ne joma riek gi joma osomo, to
Johana Ja Batiso nyaka sani, pinyruodh isefwenyogi ne nyithindo matindo. 26En
polo osebedo ka donjo gi thuon, kendo kamano Wuora, nimar mano emane berni
joma thuondi ema kawe. 13Nimar ndiko kotimore.
mag jonabi gi mag chik nokoro nyaka 27"Wuora oseketo gik moko duto e
ndalo Johana. 14Kendo kaponi uhero mar lweta. To onge ng’ama ong’eyo Wuowi
rwako wachni to ng’euru ni en Elija mane makmana Wuoro kende, kendo onge
onego obi. 15Ng’at man gi itene mondo ng’ama ong’eyo Wuoro makmana Wuowi
owinji. kende, kod joma Wuowi oyiero mondo
16"En ang’o ma anyalo pimogo ofwenynegigo.
MATHAYO 11:28 14
28"Biuru ira, un duto mujony kendo jo Farisai nowuok odhi kendo ne gichano
uting’o misigo mapek, mondo amiu kaka digineg Yesu.
yweyo. 29Kawuru lodina mondo uting’
kendo puonjreuru kuoma, nimar chunya Jatich Nyasaye Moyier
muol kendo ahora mos, eka unuyud 15Kaka Yesu nong’eyo chenrogino,
yweyo ne chunyu. 30Nimar lodina ok pek nodar kanyo. Ji mang’eny noluwe, kendo
kendo misika yot.” nochango ji duto mane tuo, 16kosiemogi
ni kik ginyis ng’ato ni ne en ng’a. 17Mano
Ruodh Sabato notimore mondo gima nowachi gi dho

12 E kindeno Yesu nokadho e dier Janabi Isaya, ni:

puothe mag cham chieng’ Sabato:
To jopuonjrene nodenyo, omiyo ne
18"Eri jatichna ma aseyiero, Jal ma
ahero ma chunya morgo; abiro keto
gichako jako wiye cham moko kendo Roho mara kuome, kendo obiro
gichamo. 2Ka jo Farisai noneno mano, ne lando adiera ne ogendini. 19Ok obi
giwachone ni, “Neye! Jopuonjreni timo dhawo kata kok; bende onge ng’ama
gima chik odagi chieng’ Sabato.” biro winjo dwonde e wang’ yore.
3To en nodwokogi ni, “Donge useso- 20Odundu machiegni chot ok obi
mo gima Daudi notimo, ka en kaachiel gi turo, kendo kitambi maliel marach
joma ne nikode ne gidenyo? 4Donge rach ok obi nego nyaka chop ota
nodonjo e od Nyasaye, kendo en kaachiel adiera mi lochi. 21E nyinge ema
gi joma ne ni kode, ne gichamo makati ogendini biro keto e genogi”
moketi tenge- ma en gima chik ne ok
oyienegi mondo gitim, makmana jodolo Yesu Gi Belzebub
kende 5Koso pok usomo e Chik ni chieng’ 22Eka negi kelone ng’ama nigi jachien
Sabato, jodolo manie Hekalu chido kendo ma muofu kendo momo; kendo
odiechieng’no, to ok kwan-gi kaka Yesu nochange mi koro nonyalo wuoyo
joketho? 6To akonu ni nitie ng’ato ka kendo neno. 23Ji duto nohum kendo nowa-
maduong’ moloyo Hekalu. 7Ka dine bed ni cho ni, “Mit ki ma e Wuod Daudi?”
useng’eyo tiend wach mawachoni, “Gima 24To ka jo Farisai nowinjo mano, ne
adwaro en ni ukech joweteu to ok ni uchi- giwacho ni, “Ng’ani riembo mana
wna misango,” to dine ok ung’ado bura ne jochiende gi teko mar Belzebub, ruodh
joma onge ketho. 8Nikech Wuod Dhano e jochiende.”
Ruodh Sabato.” 25Yesu nong’eyo gima giparo mi
9Kane omedo dhi nyime koa kanyo, nowacho negi ni, “Pinyruoth moro amora
nodhi nyaka ei sunagokgi, 10to kanyo ne mopogore kende biro rumo, kendo taon
nitie ng’ato ma lwete otal. Ne gipenjo moro amora kata ot mopogore kende ok
Yesu, ka gimanyo yo ma digiyudgo ketho nyal chung’. 26Ka Satan riembo Satan to
kuome, ni, “Be chik oyie mondo ochang’ mano nyiso ni opogore kende owuon.
ng’ato chieng’ Sabato?” Koro ere kaka pinyruodhe dichungi? 27Ka
11Nowacho negi ni, “Ka ng’ato kuomu diponi ariembo jochiende gi teko mar
nigi rombo kendo rombono olwar ei bur Belzebub, to jou to riembogi gi yo mane?
chieng’ Sabato, donge umake mi uywaye Omiyo koro gibiro bedo joma ng’adonu
oko? 12To dhano donge lich moloyo bura. 28To ka ariembo jochiende gi teko
rombo di mang’eny! Kuom mano, chik mar Roho Maler to kara pinyruoth
oyie mondo otim maber chieng’ Sabato.” Nyasaye osebironu.
13Eka nowacho ne ng’atno ni, “Rie 29"Koso, ere kaka ng’ato nyalo donjo e
lweti,” mi norieye, kendo lwete nodoko od ng’ama ratego mi omaye gige odhigo,
kare chuth, mana kaka komachielo. 14To ka ok okuongo otweyo ng’ama rategono?
 15 MATHAYO 13:6
Kosetimo kamano eka dohedhre mar yako sani koro nitie ng’ato ka maduong’
gik moko e odno. moloyo Jona. 42Ruoth madhako mar mil-
30"Ng’at maok ni koda kedo koda, ambo bende biro chung’ e bura gi tieng’ni
kendo ng’ama ok konya choko ji keyo ji. kendo biro kwane kaka jaketho, nimar
31Emomiyo akonu ni richo gi ayany moy- nobiro koa e tung’ piny kuma bor mondo
anygo Nyasaye duto nowe ne ji, to ayany owinj rieko Solomon, to sani koro nitie
moyanygo Roho ok nowene ng’ato. ng’ato ka maduong’ moloyo Solomon.
32Ng’ato ang’ata mowacho wach moro 43"Ka jachien marach owuok kuom
marach kuom Wuod Dhano nowene, to ng’ato, owuotho kuonde motuo koni gi
ng’ato ang’ata mowuoyo marach kuom koni, komanyo kama doyudie yweyo, to ok
Roho Maler ok nowene, e tieng’ni kata e oyudi. 44Eka owacho ni, ‘Abiro dok e ot
tieng’ mabiro. mane aaye.’ Ka ochopo to oyudo ka odno
33"Los yien obed maber eka olembe iye ni nono, koyweye maler kendo oike
biro bedo maber, kata ket yien obed maber. 45Eka odok okelo chunje abiriyo
marach kendo olembege biro bedo mamoko maricho moloye, kendo gidhi
marach, nimar yien ing’eyo gi kit olemo gidonjo kanyo mi gidagie. Bang’e achien
monyago. 34Un koth thuonde fu-gi, ere ng’atno bedo marach moloyo kaka nochal
kaka unyalo wacho gimaber ka uricho mokwongo. Kamano e kaka biro timore
kamano? Nimar gik manie chuny ng’ato ne tieng’ marachni.”
iye ema miyo owuoyo gi dhoge kaka
owuoyo. 35 Ng’at maber golo oko gik Min Yesu Gi Owetene
mabeyo mawuok kuom ber mokano e iye, 46Ka Yesu nepod wuoyo ne oganda,
to ng’ama rach golo oko gik maricho min-gi gi owetene nochung’ oko ka gid-
mawuok kuom rach mokano e iye. 36To waro loso kode. 47Ng’at moro nonyiso
akonu ni ochuno ni ji nyaka bi hul korgi Yesu ni, “Mamau gi oweteni ochung’ oko
chieng’ bura kuom wach moro amora ma dwa wuoyo kodi.”
gisewacho ka ok giparo matut. 37Nimar 48Nodwoko ng’atno ni, “Mamawa to en
kuom wechegi iwuon miwacho ema ng’a, koso owetena to gin ng’a gini?”
iweyigo thuolo kendo kuom wechegi 49Eka nosiemo jopuonjrene kowacho ni,
iwuon miwacho ema ibiro nga’adnigo “Magi e mamawa gi owetena. 50Nimar
bura.” ng’ato ang’ata matimo dwaro mar Wuora
manie polo en owadwa gi nyaminwa kod
Ranyisi Mar Jona minwa.
38Eka jo Farisai moko gi jopuonj chik
nowachone ni, “Japuonj wadwaro neno Ngech Jakomo
hono kuomi kaka ranyisi.”
39To nodwokogi ni, “Tieng’ ma tim- 13 Odiechieng’ nogono Yesu nowuok
e ot mi nobet e dho nam. 2Nikech
bene richo kendo ma teroreni eri kwayo oganda maratipo nochokore molwore,
hono kaka ranyisi! To ok bi miye moro nodonjo e yie mobet e yie,ka ji duto to
amora makmana ranyisi mar janabi Jona. nochung’ e dho nam oko. 3Eka nonyisogi
40Nimar mana kaka Jona ne ni ei rech gik mang’eny e yor ngeche, kowacho ni,
marang’ongo kuom odiechienge adek gi “Japur moro nodhi komo kothe. 4Kane
otieno adek, e kaka Wuod Dhano bende oyudo okiro kodhi, moko nolwar e dir yo,
biro bedo ei chuny lowo kuom kendo winy nobiro mochamogi. 5Moko
odiechienge adek gi otieno adek. 41Jo nolwar kuonde motimo lwendni- kuonde
Nineve biro chung’ e bura gi tieng’ni mane lowo onge moromo- mine giti piyo
kendo biro kwane kaka jaketho; nimar gin piyo nikech lowo ne thanythany. 6To ka
ne gilokore kane giwinjo yalo mar Jona, to chieng’ nobiro, chamgo norewore kendo
 MATHAYO 13:7 16
ne giner, nikech ne gionge tiendegi. Mano e kodhi mane okom e dir yo. 20To
7Kodhi ma moko nolwar e dier kuthe, kodhi mane okom kuonde motimo lwanda
kendo kuthego nodongo mo thung’o ochung’ kar ng’ama winjo wach kendo
8
chamgo. To kodhi moko to nolwar e lowo rwake sanosano gi mor. 21To nikech
maber, mine giti kendo gichiego cham; oonge gi tiendene, obet kuom kinde
mang’eny mohingo kodhi mane okomgo machwok kende. Ka chandruok gi sand
nyadi mia, nyadi piero auchiel kata nyadi obiro nikech Wach, to opodho piyo maok
piero adek. 9Ng’at man gi ite to mondo odeko. 22Kodhi mane olwar e kind kudho
owinji.” to ochung’ kar ng’at ma winjo wach, to
10Jopuonjre nobiro ire mopenje ni, parruok kuom ngima mar pinyni kod gal-
“Ang’o momiyo iwuoyo gi ji gi ngeche?” ruok ma mwandu kelo thung’o wachno
11Nodwokogi ni, “Un osemiu rieko kendo mone nyak. 23To kodhi mane olwar
mar ng’eyo maling’ling’ mag pinyruodh e lowo maber ochung’ kar ng’at ma winjo
polo, to gin ok osemigi. 12Ng’at ma nigo wach kendo make, mi ochieg cham
ibiro medi mang’eny moloyo mi obed gi mang’eny mohingo kodhi mane okomgo
gik mogundho. To ng’ama ongego to nyadi mia, nyadi piero auchiel kata nyadi
ibiro kaw kuome koda ka matin ma en-go. piero adek.”
13Gimomiyo awuoyo kamano kodgi gi
ngeche en mondo: Ngech Buya
"Kik ginee kata obedo ni gineno; kik 24Yesu nogoyo negi ngero machielo
giwinji kata ging’e tiend wach kata kama: “Pinyruodh polo chalogi ng’ama
obedo ni giwinjo. nokomo kodhi maber e puothe. 25To ka
noyudo ji duto nindo, jasike nobiro
14Kuomgi ema wach mokor mar Isaya mopidho buya e dier ngano, ka aye to oa
chopo kare: odhi. 26Ka ngano nodongo moiko wiyegi
to buya bende nochako limbo.
"ubiro siko kuwinjo awinja to ok 27"Jotich wuon puodho nobiro ire
unung’e tiend gik muwinjo; Ubiro mowachone ni, ‘Jaduong’, donge ne ikomo
siko kuneno to ok unuyang gik kodhi mabeyo lilo e puothi? Ka kamano to
muneno. buya to oa kure?’
15 Nikech chuny jogi osedinore; 28Nodwoko ni, ‘Jasigu ema notimo ma
winjo gi itgi otamogi chuth kendo "Jotich nopenje ni, “Diher mondo
gisedino wengegi. Ka dine ok en wadhi wapudhgi oko?”
kamano to dine gineno gi wengegi, 29To nodwoko ni, “‘Ooyo, kik utim
dine giwinjo gi itgi; kendo dine kamano nikech seche ma upudho buyago
ging’eyo tiend wach gi chunygi mi unyalo pudho ngano bende kaachiel
gilokore; mi dine achangogi’. kodgi. 30Wegiuru giti kaachiel giduto
nyaka chieng’ keyo. Ka kindeno ochopo to
16Un to wengeu ogwedhi nikech ananyis jokeyo mondo okwong ochok
gineno, gi itu bende nikech giwinjo wach. buya kendo otwegi pidhe pidhe mondo
17Nimar anyisou adier ni jonabi gi joma owang’gi; eka bang’e gichok ngano kendo
kare mang’eny nogombo neno gima koro gikel gikan e decha.’”
uneno, to ne ok ginene, kendo winjo gima
koro uwinjo, to ne ok giwinje. p 18"Koro Ngech Koth Karadali Gi Ngech
winjuru tiend ngero mar jakomo: 19Ka Thowi
ng’ato owinjo wach kuom pinyruoth to ok 31Nogoyo negi ngero machielo
owinjo tiende, ng’ama rach biro kendo kama: “Pinyruodh polo chalo gi koth
yudho gima okom e chunye mi dhigo. karadali ma ng’ato nokawo mopidho e
 17 MATHAYO 13:57
puothe. 32Kata obedo ni en e kodhi mopandi e puodho. Ka ng’ato noyude mi
matinie mogik kuom kotheu duto, to ka ochako opande kendo, eka noa kanyo
odongo to odoko yiend puodho kopong’gi mor kendo nodhi mouso gige
maduong’ moloyo mamoko duto, kendo duto mane en-go moduogo ong’iewogo
obedo yien marahiri ma winy mahuyo e puodhono.
kor polo biro kendo piyo e bedene.” 45"Bende pinyruodh polo chalo gi ja
33Nochako ogoyo negi ngero ohala mamanyo kite ma nengogi tek
machielo kama: “Pinyruodh polo chalo gi mondo owar. 46Kane oyudo achiel moro
thowi mane dhako moro okawo kendo ma nengone tek ahinya to noa modhi
oriwo gi mogo mang’eny nyaka nokuodo kendo nouso gige mane en-go duto
mogono chuth.” mong’iewego.
34Yesu nowacho gigi duto ne oganda
gi ngeche; ne ok owacho negi gimoro Ngech Gogo
amora ma ok okonyore gi ngero. 35Mano 47"Bende pinyruodh polo chalo gi
nochopo gimane owach gidho janabi ni, gogo mane ochiki e nam momako kit rech
"Abiro yawo dhoga mondo awuo gi duto mopogore opogore. 48Kane osepong’
ngeche, abiro hulo gik mosebedo to joywecho noywaye nyaka e dho nam.
kopondo nyaka aa chakruok piny.” Eka ne gibedo piny mi gichoko rech
mabeyo duto giketo ei okepni, to maricho
Onyis Tiend Ngech Buya to giwito. 49Kamano e kaka nobedi
36Eka noweyo oganda mi odonjo e ot. chieng’ giko piny. Malaike nobi kendo
Jopuonjrene nobiro ire kawacho ni, nopog joma timbegi richo gi joma kare,
“Nyiswae tiend ngech buya manie puod- 50kendo nowitgi ei mach maliel mager,
ho.” kama ywagruok gi muodo lak nobedie.
37Nodwoko ni, “Ng’ama nokomo 51Yesu nopenjogi ni, “Be usewinjo
kodhi mabeyo en Wuod Dhano. 38Puodho tiend gigi duto?”Ne giyiene ni, “Ee.”
en piny, to kodhi maber ochung’ kar 52Nowacho negi ni, “Kuom mano
yawuot pinyruoth. Buya gin yawuot japuonj chik moro ka moro mosetiegi
Ng’ama Rach, 39to jasigu ma komogi en kuom wach pinyruodh polo chalo gi wuon
Jachien. Keyo en giko piny, to jokeyo gin ot magolo kuom gik mokano e deche,
malaike. mwandu machon gi manyien.”
40Mana kaka ipudho buya kendo
iwang’o e mach, e kaka biro bedo chieng’ Janabi Maok Oluor
giko piny. 41Wuod Dhano biro oro 53Ka Yesu nosetieko goyo ngechegi,
malaikege, kendo gibiro golo gimoro nowuok kanyo odhi nyime. 54Ka nochopo
amora manie pinyruodhe makelo richo e taon madalagi, nochako puonjo ji e
kod ji duto matimo gik maricho. 42Eka sunagokegi, kendo ne giwuoro, ka gipen-
joma kare norieny kaka wang’chieng’ ei jore ni, “Rieko gi teko mar timo honni ma
pinyruoth mar Wuon-gi. Ng’at man-gi ite ng’atni nigogi oyudo kure?” 55"Ma donge
to mondo owinji. Gibiro witogi e mach e wuod fundi baocha? Min-gi donge
makakni, kama ywagruok gi muodo lak nyinge Maria, koso owetene donge gin
nobedie. 43Eka joma kare norieny kaka Jakobo gi Josef gi Simon kod Juda?
wang’ chieng’ ei pinyruoth mar Wuon-gi. 56 Donge nyiminene duto ni kodwa ka?
Ng’at man-gi ite to mondo owinji. Ka kamano to ng’ani ogolo gigi duto
kure?” 57Kendo ne gichwanyore nikech
Ngech Mwandu Mopandi Kod Kidi en.
Ma Nengone Tek To Yesu nowacho negi ni, “Janabi
44"Pinyruodh polo chalo gi mwandu onge gi duong’ mana e taon ma dalagi
 MATHAYO 13:58 18
kendo e ode owuon.” 58Omiyo ne ok otimo gidhi e mier kendo ging’iew chiemo ne
honni mang’eny kanyo nikech ne gionge gin giwegi. 16To Yesu nodwokogi ni,
gi yie. “Onge tiende mondo gia. Migiuru gimoro
gicham un uwegi.”
Ong’ad Wi Johana Ja- Batiso 17To ne gidwoke ni, “Wan gima wan-

14 E kindeno Ruoth Herode nowinjo go ka en mana makati abich gi rech ariyo

humb Yesu, 2mi nowachone kende.
joritne ni, “Ng’atno nyaka bed Johana ja- 18Nowacho ni, “Kelnagiuru ane ka.”
Batiso. Nyaka bedni osechier oa kuom 19Eka nochiko mondo ji obed piny e lum.
joma otho! Mano emomiyo teko mar timo Bang’ kane osekawo makati abich gi rech
honni tiyo kuome.” ariyogo, kendo bang’ kane oseng’iyo malo
3Noyudo Herode osemako Johana mi e polo, nogoyo erokamano kaeto opogo
otweye kendo orwake e jela nikech wach makatino matindo tindo. Eka nomiyogi
Herodia ma chi owadgi miluongo ni jopuonjre kendo jopuonjre nomiyogi ji.
Filipo, 4nimar Johana nosebedo ka 20Ne gichiemo giduto mi giyieng’, kendo
nyisega ni, “Chik ok oyieni mondo ibed jopuonjre nokwanyo ng’injo mane ji
kode.” 5Herode ne dwaro nego Johana, to ochamo oweyo moromo aditni apar
noluoro oganda nikech ne gikawe kaka gariyo. 21kar romb joma nochiemo duto
janabi. ne gin chwo alufu abich, ka ok okwan mon
6To chieng’ nyasi mar nyuol Herode, gi nyithindo.
nyar Herodia nomiel negi aduwa, kendo
nomoro Herode asasa, 7mi nosingorene, e Yesu Owuotho Ewi Pi
yor kuong’ruok ni, enomiye gimoro 22Gi sanosano bang’ mano, Yesu
amora mokwaye. 8To en, kane min oseji- nochiko jopuonjre mondo odonji e yie
we motelo, nowacho ni, “Miya kaeni wi kendo otel nyime kadhi loka machielo, ka
Johana ja-Batiso e sanni.” 9Ruoth ne chun- en to ne pod odong’ chien kogonyo ogan-
ye ochandore, to nikech wach kuong’ruok da. 23Kane osegonyogi, noidho modhi e
mare, kendo nikech wende mane nie bath got malo, mobet kar kende mondo
nyasineno, nogolo chik mondo dwach olem. Kane piny chiegni imore, ne en
nyano otim, 10mi nong’ad wi Johana e jela. kanyo kende, 24to yie to koro nosechopo
11Wiye nokel kanie san kendo nomi kama ochwalore koa e dho nam, kendo
nyakono, mane oting’e otere ne min. apaka ne tage koni gi koni, nikech yamo
12Jopuonjre Johana nobiro mokawo nowuoknegi ataro.
ringre kendo ne giike. Eka ne gidhi giny- 25Kar saa apar otieno, ka piny chiegni
iso Yesu. ru, Yesu nowuok odhi irgi, kowuotho ewi
26Kane jopuonjre onene kowuotho ewi pi,
Yesu Opidho Ji Alufu Abich. ne gibuok motamore nono. Luoro
13Ka Yesu nowinjo gima nosetimore, nomakogi matek, kendo ne giwuok ka
nowuok kanyo gi yie, ka en kende, modhi giwacho ni, “En jachien!”
kama opondo. To kane oganda owinjo 27To Yesu nowachonegi mapiyo ni,
wachno, ne gia e taonde machiegni mi “Jiwuru chunyu! En An. Weuru luor.”
giluwe ka giwuotho gi tiendegi. 14Kane 28Petro nodwoke mowacho ni,
Yesu ogowo loka moneno oganda “Ruoth, ka en in adier to nyisa mondo abi
maduong’no, nokechogi kendo nochango iri ka awuotho ewi pi.”
jogi duto mane tuo. 15Ka koro piny ne 29Nowachone ni, “Bi.”
chiegni imore, jopuonjre nobiro ire Eka Petro nowuok e yie kendo
mowachone ni, “Ka en thim, kendo saa nochako wuotho ewi pi kochomo ir Yesu.
koro olewo. Nyis oganda oa odogi mondo 30To ka noneno yamo to luoro nomake,
 19 MATHAYO 15:27
kendo kane koro ochako nimo, noywak gima wuok koa e dhoge ema miyo
matek ni, “Ruoth, resa!” odoko ‘mogak’.”
31Yesu norieyo bade sano sano
momake. Nowachone ni, “Ne iriwo gi 12Eka jopuonjre nobiro ire mopenje
kiawa nang’o, yaye ng’ama nigi yie matin- ni, “Be ing’eyo ni jo Farisai ne ochwany-
ni?” ore kane giwinjo wachni?”
32To kane giseidho yie mi gidonjo e 13Nodwoko ni, “Gimoro amora ma
iye, yamo nokuwe mos. 33Omiyo joma Wuonwa manie polo ok opidho ibiro pudh
neni ei yie nolame, ka giwacho ni, “In oko gi tiendene. 14Wegiuru aweya; gin
Wuod Nyasaye adier.” jotecho ma muofni. Ong’ere ni ka ng’ama
34Kane gisechopo loka komachielo, ne muofu otelone muofu wadgi to nyaka
gitundo Genesaret. 35To ka jo gweng’no gipodhi e bugo giduto kargi ji ariyogo.”
noyango Yesu, ne gioro wach e gwenge 15Petro nowacho ni, “Nyiswae tiend
molworo kanyo duto. Ji nokelone jogegi ngerono.”
mane tuo duto 36kendo ne gisaye mondo 16To Yesu nopenjogi ni, “Kare un
oyie joma ne tuogo omulie kata mana riak bende wach pod ok donjnu? 17Donge
lawe kende, kendo ji duto mane omule ung’eyo ni gimoro amora madonjo e dhok
nochango. dhi nyaka e ich kaeto owuok oko del? 18To
gik mawuok e dhok aa e chuny, kendo gin
Gik Maler Kod Gik Mogak ema gimiyo ng’ato doko “mogak.”

15 Eka jo Farisai gi Jopuonj chik 19Nikech chuny ema gik maricho kaka;
nobiro ir Yesu koa Jerusalem mi paro maricho, nek, terruok, chode, kuo,
openje ni, 2"Ang’o momiyo jopuonjreni hango wach, gi ketho nying ji wuokie.
ketho kido gi timbe mag jodongo? Ok 20Magi e gik ma miyo ng’ato bedo
giluok lwetgi kapok gichiemo!” ‘mogak’, to chiemo gi lwedo maok olwoki
3Yesu nodwokogi ni, “Ang’o momiyo ok mi odok “mogak.’”
uketho chik Nyasaye nikech wach kitu gi
timbeu” 4Nimar Nyasaye nowacho ni, Yie Mar Chi Kanaan
‘Luor Wuoru gi meru’ kendo ni, ‘Ng’ato 21Bang’ aa kanyo, Yesu nodhi nyaka
ang’ata mokuong’o wuon kata min nyaka gweng’ Turo gi Sidon. 22Chi Kanaan
negi.’ 5To un uwacho ni ka ng’ato owacho moro mane odak machiegni gi kanyo
ne wuon kata ne min ni, ‘Kony moro nobiro ire kaywagore ni, “Ruoth, Wuod
amora ma dine uyudo koa kuoma en mich Daudi, kecha! Nyara nigi jachien marach
ma aketo tenge ne Nyasaye’, 6to ng’ama kendo osandore malit.”
kamano koro ogony kuom ‘Luoro wuon 23To Yesu ne ok odwoke kata wach
gi min’ gi michneno. Kamano umiyo wach achiel. Omiyo jopuonjre nobiro ire moji-
Nyasaye bedo maonge teko nikech wach we ni, “Riembe odhi, nikech osiko kogoyo
kitu gi timbeu. 7Un joma wuondoregi! koko bang’wa.”
Isaya ne nikare kane okoro wach kuomu 24Nodwoko ni, “Ne oora mana ne
kama: rombe molal mag Israel kende.”
8"Jogi paka gi dhogi, to chunygi ni 25To dhakono nobiro mogoyo chonge
mabor koda. 9Gilama kayiem; piny e nyime, kawacho ni, “Ruoth, yie
nikech gipuonjo chike dhano ka ikonya.”
gima gin puonj Nyasaye.” 10Yesu 26To nodwoko ni, “Ok en gima ber
noluongo oganda ire kendo owacho kawo chiemb nyithindo mondo idir ne
negi ni, “Chikuru itu mondo uwinj guogi.”
tiend wach 11Gima donjo e dho 27Dhakono nodwoke ni, “Mano en
ng’ato ok mi odok ‘mogak,’ to mana adier Ruoth, to kata guogi bende chamo
 MATHAYO 15:28 20
ng’injo molwar piny koa e mesa ruodhgi.” to uwacho ni ‘piny kiny nolendi nikech
28Eka Yesu nodwoko ni, “Dhako, in gi polo marmar,’ 3to gokinyi to uwacho ni,
yie maduong’ ndi! Kwayoni osechopi.” kodh yamo maduong’ wang’nochwe
Kendo nyare nochango kochakore sano. nikech polo marmar kendo dudo.’ Ulony e
somo kit polo, to somo ranyisi mag kit
Yesu Opidho Ji Alufu Ang’wen ndalo to otamou. 4Tieng’ ma timbene
29Yesu noa kanyo kendo noluwo tie richo kendo materoreni manyo ranyisi
Nam Galili. Eka noidho malo mobet piny mar hono, to ok bi miye moro amora mak
e bath got. 30Oganda maduong’ nobiro mana ranyisi mar Jona.” Eka Yesu
ire, kendo ne gikelone rong’onde, muofni, nowuok odhi oweyogi.
pudhe, momni gi ji matuo mamoko
mang’eny, mi ne giketogi e tiende; kendo Thowi Mar Jo Farisai Gi Jo Sadukai
nochangogi. 31Dho ji nomoko kane 5Bang’ kane giseng’ado loka nam, jop-
gineno ka momni wuoyo, pudhe ngima, uonjre wigi nowil maok oting’o makati.
rang’onde wuotho, kendo muofni neno, 6Yesu nowacho negi ni, “Beduru motang’
kendo ne gipako Nyasach Israel. 32Yesu kendo ritreuru ne thop jo Farisai gi jo
noluongo jopuonjrene ire mowacho ni, Sadukai.”
“Akecho jogi nikech koro gisebedo koda 7Ne giloso kendgi kuom wachni, ka
kuom ndalo adek to gionge gi gima giwacho ni, “Owuoyo kamano nikech ne
digicham. Ok adwar mondo agonygi gidhi ok wating’o makati kata achiel.”
ka gidenyo, nono to kech nyalo goyogi 8To kaka nong’eyo gimane giwacho
piny e yo.” kendgi, Yesu nopenjogi ni, “Un joma nigi
33Jopuonjrene nodwoke ni, “Ere kuma yie matin-gi, ang’o momiyo uloso kendu
dwayudie makati e chuny pinyka manyalo kuom wach makati ma uongego? 9Kare
pidho oganda makwar machal kama?” wach pok odonjonu? Donge uparo makati
34Yesu nopenjogi ni, “Un-gi makati abich mane opidho ji alufu abich, kod kar
adi?” romb aditni mane uchoko? 10Kata makati
Ne gidwoke ni, “Abiriyo kende gi rech abiriyo mane opidho ji alufu ang’wen, kod
matindo-tindo manok.” kar romb aditni mane uchoko? 11Ere kaka
35Eka nochiko mondo ji obed piny e wach pok odonjonu ni ne ok awuo kodu
lowo. 36Kendo nokawo makati abiriyogo kuom makati? To ritreuru kuom thop jo
gi rechgo, kendo kane osegoyo eroka- Farisai gi jo Sadukai. 12Eka negiwinjo
mano, ne opogogi matindo- tindo kendo tiend wach ni kare ne ok owachnegi ni
nochiwogi ne jopuonjre, ma bende giritre kuom thowi mitedogo makati, to ni
nomiyogi ji. 37Ne gichiemo giduto mi mondo giritre kuom puonj jo Farisai gi jo
giyieng’. Bang’ chiemo jopuonjre nok- Sadukai.
wanyo ng’injo mane ji ochamo oweyo
moromo aditni abiriyo. 38Kar romb joma Petro Ohulo Ni Yesu En Ng’a
nochiemo duto ne gin alufu ang’wen, ka 13Ka Yesu nodonjo e gweng’ mar
ok okwan mon gi nyithindo. 39Bang’ ka Kaisari man Filipi, nopenjo jopuonjrene
Yesu nosegonyo oganda odhi, nodonjo e ni, ‘Ji wacho ni Wuod Dhano en ng’a?”
yie mi odhi e gweng’ mar Magadan. 14Ne gidwoke ni, “Jomoko wacho ni en
Johana ja Batiso, to jomoko ni en Elija, to
Kwayo Mar Ranyisi jomoko bende ni en Jeremia, kata achiel

16 JO -FARISAI gi Jo Sadukai kuom jonabi.”

nobiro ir Yesu mi oteme kapenje
mondo onyisgie ranyisi moa e polo.
15Nopenjogi ni, “To un to uwacho ni
An ng’a?”
2Nodwokogi ni, “Kochopo odhiambo 16Simon Petro nodwoke ni, “In e
 21 MATHAYO 17:16
Kristo, Wuod Nyasaye Mangima.” Kit Yesu Olokore

17
17Yesu nodwoke ni, “Ogwedhi adier, Bang’ ndalo auchiel, Yesu nokawo
Simon wuod Jona, nimar dhano ok ema kaachiel kode Petro, Jakobo, gi
osefwenyoni tiend wachni, to Wuora Johana owadgi Jakobo mi notelo negi
manie polo ema osefwenyonigo. 18Kendo nyaka e wi got malo kar kendgi. 2Kuno
anyisi ni in Petro, kendo e lwandani ema kite nolokore e nyimgi. Lenda wang’e
abiro gere kanisana, kendo dhorangeye norieny ka chieng’, kendo lepe nolokore
mag Gehena ok noloye ngang’.’ 19Abiro rachar marieny ka ler. 3Apoya nono Musa
miyi kifungni mag pinyruodh polo; kendo gi Elija nothinyore e nyimgi kanyo, ka
gimoro amora mitweyo e pinyka notwe e giwuoyo gi Yesu.
polo, to gimoro amora migonyo e piny 4Petro nowacho ne Yesu ni, “Ruoth,
nogony e polo.” 20Eka nosiemo jopuon- bedowa ka en gima ber. Ka iyiena to abiro
jrene ni kik ginyis ng’ato ang’ata ni ne en gero abilni adek kae; achiel mari, achiel
Kristo. mar Musa kendo machielo mar Elija.”
5Ka noyudo pod owuoyo, boche
Yesu Okoro Thone marieny noimogi, kendo dwol noa e
21Chakre kindeno kadhi nyime Yesu bocheno kawacho ni, “Ma en Wuoda
nochako nyiso jopuonjrene ni ne ochuno mahero kendo amor kode, winjeuru!”
ni nyaka odhi Jerusalem kendo osandre e 6Kane jopuonjre owinjo wachno,
yore mang’eny e lwet jodong oganda gi luoro nomakogi mi gipodho piny ka giku-
jodolo madongo kod jopuonj chik, kendo lo wiyegi piny. 7Yesu nobiro irgi momulo-
ni ne nyaka bi nege kendo ochier obed gi, kowacho ni, “Auru malo, kendo weuru
mangima chieng’ mar adek. bedo maluor.” 8Kane giting’o wengegi, ne
22Petro nokawe okete tenge kendo ok gineno ng’ato mak mana Yesu kende.
nokwere. Nowachone ni, “Ruoth, we 9Kane oyudo gilor gia e wi got, Yesu
wuoyo kamano. Gima kamano ok nyal nowuoyo negi kowacho ni, “Kik unyis
timoreni ngang’!” ng’ato gima useneno, nyaka chop chieng’
23Yesu nolokore mowacho ne Petro ni, ma Wuod Dhano nochier koa e tho.”
“Dog chien kang’eya, Satandni! In kidi 10Jopuonjre nopenje ni, “Kare ang’o
mar chwanyruok ne an; nikech iketo pachi momiyo jopuonj chik wacho ni Elija
kuom gig dhano to ok kuom gig nyaka bi mokwongo?”
Nyasaye.” 11Yesu nodwoko ni, “Kuom adier, Elija
24Eka Yesu nowachone jopuonjrene nyaka bi mondo oket gik moko duto kare.
ni, “Ka ng’ato dwaro luwo bang’a to nyaka 12To akonu ni Elija koro osebiro, to kata
okwedre owuon kendo oting’ msalape kamano ne ok giyange, to ne gitimone
kendo oluwa. 25Nimar ng’ato ang’ata gimoro amora ma gihero. Wuod dhano
madwaro reso ngimane, ngimane biro bende ibiro sandi e lwetgi e yo machalre.
lalne, to ng’ato ang’ata mowito ngimane 13Eka jopuonjre noyango ni nowuoyo
nikech an biro yude. 26Koso en ber mane kodgi kuom Johana ja Batiso.
ma dhano nyalo yudo ka piny duto obedo
mare to ngimane to olalne? 27Nimar Ochang Wuowi Mane Nigi Jachien
Wuod Dhano noduogi e duong’ mar 14Kane giduogo ir oganda, ng’at moro
Wuon mare kaachiel gi malaikege, kendo nobiro ir Yesu mogoyo chonge piny e
chieng’no enomi ng’ato ka ng’ato pokne nyime. 15Nowachone ni, “Ruoth, yie ikech
kaluwore gi gima osetimo. 28Awachonu wuoda, nikech en-gi ndulme kendo osan-
adier ni nitie jomoko mochung’ ka sani ma dore malit. Ojapodhoga piny e mach kata
ok nobil tho kapok gineno Wuod Dhano e ipi. 16Ne akele ne jopuonjreni mondo
kabiro gi pinyruodhe.” gichange, to ne otamogi.”
MATHAYO 17:17 22
17Yesu nodwokogi ka wacho ni, “Yaye Pinyruodh Polo
tieng’ motamore yie kendo mokethoreni,
abiro bedo kodu marom nadi? Abiro dak e 18 E kindeno jopuonjre nobiro ir
Yesu mopenje ni, “En ng’a
dieru marom nadi? Kelnauru wuowino maduong’ moloyo e pinyruodh polo?” 2To
ka.” 18Yesu nokwero jachiendno, mi noluongo nyathi moro matin mi okete
nowuok oa kuom wuowino, kendo ochung’ e diergi. 3Eka nowacho ni,
nochango kochakore sano. “Anyisou adier ni ka ok ulokoru muchalo
19Eka jopuonjre nobiro ir Yesu gi nyithindo matindo to ok ubi donjo e
ling’ling’ mi openje ni, “Ang’o momiyo pinyruodh polo ngang’. 4Emomiyo ng’ato
wan nende ok wanyal riembe?” ang’ata mobolore kaka nyathini chaloni e
20Nowachonegi ni, “Nikech un-gi yie ng’at maduong’ moloyo e pinyruodh polo.
matin nono. Anyisou adier ni ka un-gi yie 5"Kendo ng’ato ang’ata morwako
matin marom gi koth karadali to unyalo nyathi machal kama e nyinga to an ema
wacho ne godni ni, “Wuogi ia ka idhi orwaka. 6To ka ng’ato omiyo achiel kuom
kacha, kendo dowuogi modhi. Onge gima joma tindo moyie kuomagi otimo richo to
dibednu matek. dibed maber ka otwene nyapong’
21To jachien ma kama ok nyal riembi maduong’ e ng’ute kaeto onyumego e
ka ok ng’ato olamo matek kendo otweyo chuny nam.
chiemo.” 7"Piny none malit nikech gik mamiyo
22 Kane gichokore kaachiel Galili, ji donjo e richo! Ochuno ni gik makamagi
nowacho negi ni, “Wuod Dhano ibiro nyaka bedie, to ng’at mamiyo gibiro biro
ndhogi mi keti e lwet ji. 23Gibiro nege, to wuoro! 8Ka lweti kata tiendi miyo itimo
chieng’ mar adek ibiro chiere mobed richo to ng’ade oko kendo iwite mabor.
mangima kendo. Kendo jopuonjre kuyo Ber moloyo ne in kidonjo e ngima king’ol
nomako maduong’. kata ka in puth moloyo bedo gi lwedo
ariyo kata tiende ariyo to owiti e mach
Osuru Mar Hekalu mochwere. 9Kamano bende ka wang’i
24Bang’ ka Yesu gi jopuonjrene miyo itimo richo to lodhe oko kendo iwite
nochopo Kapernaum, jochok osuch mabor. Ber moloyo ne in kidonjo e ngima
dirachma ariyo-ariyo nobiro ir Petro gi wang’ achiel moloyo bedo gi wenge
mopenjo ni, “Donge Japuonju chulo osuch ariyo to owiti e mach mar Gehena.
Hekalu?”
25Nodwoke ni, “Ee, ochulo.” Ngech Rombo Molal
Ka Petro nochopo e ot, Yesu ema nok- 10"Neuru ni ok uchayo achiel kuom
wongo wuoyo kode kapenje ni, “Iparo joma tindogi. Nimar anyisou ni malaikegi
nade kuom wachni, Simon? Ruodhi mag manie polo osiko ka ng’iyo wang’ Wuora
piny choko osuru mopogore opogore manie polo. 11Nikech Wuod Dhano ose-
kuom nyithindgi koso kuom jomamoko?” biro mondo owar joma olal.
26Petro nodwoko ni, “Kuom 12"Uparo nade? Ka ng’ato nigi rombe
jomamoko.” mia achiel, to achiel kuomgi olal, donge
Yesu nowachone ni, “Ka kamano to ng’atno diwe piero ochiko gochikogo mi
kare nyithindo ni thuolo. 27To mondo kik odhi omany achiel molalno? 13To awa-
wachwanygi, dhi e nam mondo ichik chonu adier ni koyude to obedo mamor
olopi; kaw rech mimako mokwongo; yaw kuom rombo achielno, moloyo kuom
dhoge, kendo ibiro yudo pesa moromo piero ochiko gochiko mane ok olal.
shekel achiel. Kawe imiye jogo kaka 14Machalre gi mano, wuonu manie polo
osucha kod mari." ok dwar ni kata achiel kuom joma tindogi
Ng’at Maduong’ Moloyo E olal.
 23 MATHAYO 19:8
Owadu Mokethoni Nomake matek mochako deye, kowacho
15"Ka owadu ochwanyi to dhi kendo ni, “Chula gopa ma in-go sani!’
inyise kethone, mana e kindu kode ji ariyo. 29"Jatich wadgino nogoyo chonge
Ka ochikoni ite mowinjo to mano iseloso piny e nyime moywagorene ni, “Yie ihori-
kindi gi owaduno. 16To ka otamore winji na mos, abiro chuli gopi.’
to kaw ng’ato achiel kata ji ariyo idhi 30"To nodagi. Kar timo kamano to
iwuogo kode, mondo, “winjruok marach noa kanyo mi oloso wach mondo orwak
duto mantie olosi ka joneno ariyo kata ng’atno e jela nyaka chop ochul gowino.
adek nitie.’ 17Kodagi winjogi, to nyis 31Ka jotich mamoko noneno gima noti-
kanisa wachno; to kodagi winjo nyaka moreno, chunygi nodoko malit ahinya
kanisa, to kawe kaka dikaw ng’at ma kendo ne gidhi mi ginyiso ruodhgi gik
japiny kata jasol osuru. moko duto mane osetimore.
18"Anyisou adier ni gimoro amora 32"Eka ruodhno noluongo jatichneno
mutweyo e pinyka notwe e polo bende, ire, mowachone ni, ‘An ne aweni gopa
kendo gimoro amora mugonyo e pinyka mane in-go duto nikech ne iywagorina
nogony e polo bende. mondo atim kamano. 33Ang’o momiyo
19"A nyisou bende ni ka ji ariyo into ne itamori kecho jatich wadu kaka an
kuomu e pinyka owinjore kuom gimoro bende ne akonyi?’ 34Ruodhe ne mirima
amora mukwayo to Wuora manie polo omako kode mi nochiwe e lwet jojela
notimnugo. 20Nimar kama ji ariyo kata mondo orodhe maonge kech, nyaka chop
adek ochokoree e nyinga to an kodgi ochul gowi duto mane en-go.
kanyo.” 35"Kamano e kaka Wuora manie polo
biro timone ng’at ka ng’ato ka ok oweyo
Ngech Jatich Maonge Kech ne nyawadgi gie chunye.”
21Eka Petro nobiro ir Yesu mopenje
ni, “Ruoth, owinjore awene owadwa ndalo Ketho Keny
adi kokethona? Nyaka ndalo abiriyo
koso?”
22Yesu nodwoke ni, “Akoni ni ok
19 Kane Yesu osetieko wacho gigi,
noa Galili kendo nodhi nyaka e
gweng’ mar Judea loka Aora Jordan
dibiriyo to di piero abiriyo nyadibiriyo.” komachielo. 2Oganda maduong’ noluwe,
23"Mano emomiyo pinyruodh polo kendo nochangogi kuno.
chalgi ruoth mane dwaro nono kaka 3Jo Farisai moko nobiro ire mondo
jotichne osetiyo gi pesane. 24Kane ochako oteme. Ne gipenje ni, “Be en gima kare
timo nonrono, ng’at moro mane nigi gope mondo ng’ato oketh keny gi chiege nikech
moromo talanta alufu apar ne okel e wach moro amora?”
nyime. 25To kaka ne ok onyal chulo 4To nodwokogi ni, “Donge usesomo
gopeno, ruodhe nogolo chik mondo en ni kar chakruok Jachwech ‘nochweyogi
kaachiel gi chiege gi nyithinde, kod gik dichwo gi dhako,’ 5nomedo wacho ni,
moko duto mane en-go ousi mondo ochul ‘Nikech wachni dichwo nowe wuon gi
gowino. min kendo nopadre gi chiege, mi ji ariyo-
26"To jatijno nogoyo chonge piny e go nobed ringruok achiel? 6Omiyo koro
nyime, moywagorene ni, “Yie ihorina ok gin ji ariyo, to gin achiel. Kuom mano,
mos, abiro chuli gopino duto tee.’ 27Ruodh gima Nyasaye oseriwo kaachiel kik dhano
jatijno nokeche mi owene gopeno kendo moro amora pogi.”
ogonye odhi. 7Ne giwachone ni, “Ka en kamano to
28"To bang’ ka jatich nogono nosea marang’o Musa nochiko ni dichwo
odhi, noyudo achiel kuom jotich wetene mondo omi chiege satifiket mar ketho
mane nigi gope moromo dinari mia achiel. keny eka oriembe?” 8Yesu nowacho negi
 MATHAYO 19:9 24
ni, “Musa noyieneu mondo uketh keny gi 21Yesu nodwoke ni, “Kidwa doko mal-
mondu nikech chunjeu ne tek. To ok ne en ong’o chuth to dhiyo ius gigi duto mondo
kamano nyaka aa chakruok. 9Anyisou ni imi joma odhier eka inibed gi mwandu e
dichwo moro amora moketho keny gi polo. To bang’ timo kamano to bi iluwa.”
chiege, mak mana ne wach chode, mi 22Ka wuowi matin-no nowinjo mano,
onyuomo dhako machielo, to otimo richo noa odhi ka chunye lit, nikech ne en-gi
mar terruok.” mwandu mathoth ahinya.
10Jopuonjre nowachone ni, “Ka 23Eka Yesu nowachone jopuonjrene
kamano e kaka wach chalo e kind dichwo ni, “Anyisou adier ni en gima tek mondo
gi dhako to kara ber moloyo ka ng’ato ok jamoko odonji e pinyruodh polo. 24Bende
okendo.” anyisou ni yot mondo ngamia okal e
11To Yesu nokonegi ni, “Ji duto ok wang’ sandan moloyo mondo jamoko
nyal rwako wachno, to makmana joma odonji e pinyruodh polo.”
osemi nyalo mar timo kamano. 12Nimar 25Kane jopuonjre owinjo wachni, ne
jomoko gin buoch nikech ne onywolgi gidhier nono kendo ne gipenjore ni, “Ka
kamano, joma moko ji ema oroyo eka en kamano to be inyalo war ng’ato adier?”
odoko buoch, to mamoko to oseweyo kend 26To Yesu nong’iyogi tir mi owacho
nikech wach pinyruodh polo. Ng’at negi ni, “Mano en gima ok nyalre ne
mohero rwako wachni to mondo orwake.” dhano, to ne Nyasaye to gik moko duto
nyalore.”
Nyithindo Matindo Kod Yesu 27Petro nodwoke ni, “Wan waseweyo
13Eka ji nokelone Yesu nyithindo gik moko duto mondo waluwi! K ara en
matindo, mondo oket lwete kuomgi, ang’o mwabiro yudo?”
kendo olem negi. To jopuonjre nokwero 28Yesu nowachonegi ni, “Anyisou
joma nokelogigo. adier ni chieng’ ma nolokie gik moko duto
14To Yesu nowacho ni, “Weuru manyien, ka Wuod Dhano nobed e kom
nyithindo matindo obi ira, kendo kik lochne man-gi duong’, un musebedo ka
utamgi, nikech pinyruodh polo en mar uluwa bende unubed e kombe mag loch
joma chalo kamagi. 15Kane oseketo lwete apar gariyo, kuyalo dhout Israel apar
kuomgi, nomedo dhi nyime koa kanyo. gariyo. 29Kendo ng’ato ka ng’ato
moseweyo udi, kata owete kata nyimine,
Wuowi Ma Jamoko kata wuoro kata miyo, kata nyithindo,
16Eka ng’at moro nobiro ir Yesu kata puothe nikech an, noyud gigo nyadi
mopenje ni, “Japuonj, en ang’o maber mia, kendo nocham ngima mochwere.
monego atim mondo eka ayud ngima 30To ji mang’eny ma sani ni nyime nobed
mochwere?” chien mogik, kendo joma sani ni chien
17To Yesu nokone ni, “Ang’o momiyo mogik, nobed nyime.
ipenja kuom gima ber? Nitie mana Ng’at
achiel kende maber. Ka idwaro donjo e Ngech Jotich Manie Puoth Mzabibu
ngima to rit chike.”
18Ng’atno nopenje ni, “Chike mage?” 20 Nimar pinyruodh polo chalo gi
wuon puodho mane owuok
Yesu nodwoko ni, “ ‘Kik ineki, kik gokinyi kogwen, mondo ondik ji mane
ichodi, kik ikwal, kik tim nend miriambo, biro tiyone e puothe mar mzabibu.
19 Luor wuoru gi meru, kendo iher 2Nowinjore kodgi ni nobiro chulogi dinari
nyawadu kaka iherori iwuon.’” achiel ng’ato ka ng’ato kuom
20Wuowi matinno nowachone ni, odiechieng’no, eka noorogi e puothe mar
“Mago duto aserito. En ang’o machielo mzabibu.
mapod aremo?” 3"Kar saa adek nowuok oko mi
 25 MATHAYO 18:25
noneno joma moko kochung’ e chiro ka Yesu Ochako Okoro Thone Kendo
gibudho abudha. 4Nokonegi ni, ‘Un be 17Kane oyudo Yesu idho dhi
dhiuru uti e puotha mar mzabibu, kendo Jerusalem, nokawo jopuonjre apar gariyo
abiro chulou gimoro amora mowinjore.’ oketo tenge kendo nowachonegi ni, 18"Eri
5Omiyo ne gidhi. waidho wadhi Jerusalem, kendo Wuod
"Nochako owuok oko kar saa auchiel Dhano ibiro ndhogi mi chiw e lwet jodolo
kod saa ochiko kendo notimo kaka notimo madongo gi jopuonj chik. Gibiro
mokwongo. 6Kar saa apar gachiel bende ng’adone buch tho, 19kendo gibiro chiwe
nowuok oko, kendo nochako oyudo mana ne ogendini maok jo Yahudi mondo ojare,
ka jomoko pod ochung’ achung’a kanyo. orodhe kendo ogure. To chieng’ mar adek
Nopenjogi ni, ‘Ang’o momiyo usebedo ka nochier mobed mangima kendo!”
uchung’ achung’a ka odiechieng’ duto
maonge gima utim?’ Kwayo Mar Miyo
7Ne gidwoke ni, “ ‘Nikech onge ng’a- 20Eka min yawuot Zebedi nobiro ir
ma osemiyowa tich nyaka chakre okinyi.’ Yesu kaachiel gi yawuote, kendo bang’
"Nowachonegi ni, ‘Un be dhiuru uti e goyo chonggi piny e nyime, ne gikwaye ni
puotha mar mzabibu.’ otimnegie ng’wono.
8"Kane ochopo odhiambo, wuon 21Yesu nopenjogi ni, “En ang’o mid-
puoth mzabibu nowacho ne nyapache ni, waro?”
“Luong jotich mondo ichulgi misachgi, Nowachone ni, “Gol chik mondo
kichako gi joma ne ondiki achien mogik, moro ka moro kuom yawuota ariyogi obi
eka idok ir joma nondiki mokwongo.’ obed kodi e lochni, moro e badi korach-
9"Jotich mane ondiki kar saa apar wich to machielo e badi koracham.”
gachiel odhiambo nobiro kendo moro 22 To Yesu nowachonegi ni, “Ok
ka moro kuomgi noyudo dinari achiel. ung’eyo gima ukwayo. Be unyalo madho
10Omiyo ka joma nondiki mokwongo okombe ma adhi madhoni?”
nobiro, ne gigeno yudo mang’eny. To Ne gidwoke ni, “Wanyalo.”
moro ka moro kuomgi be noyudo mana 23Yesu nowachenegi ni, “Kikombena to
dinari achiel. 11Kane giyude, ne gichako en adier ni ubiro methoe, to bedo e bada
ng’ur gi wuon puodho, 12ka giwacho ni, kora kata koracham an ok achiw.
‘Joma ne ondiki achien mogikgi osetiyo Kuondego gin mag joma Wuora noiko
kuom saa achiel kende, to isemiyo negi chon.”
gidoko marom kodwa, wan mwaset- 24Ka jopuonjre apar mamoko nowin-
ing’o pek tich ka watiyo odiechieng’ jo wachno, ne gikecho gi owete ariyogo.
duto gi chieng’ makech.’ 25To Yesu noluongogi kaachiel mowa-
13"To nodwoko achiel kuomgi ni, chonegi ni, “Ung’eyo ni joloch mag
‘Osiepna, onge gima rach ma asetimoni. jopiny rito jogegi gi ang’enge, kendo
Donge ne iyie ni itiyo ne dinari achiel? jotendgi madongo tiyogi gi thuon, 26un
14Kaw chudoni mondo idhi. An awuon to ok un kamano. Kar timo kamano to
ema ayiero mondo ami ng’at mane ondiki ng’ato ang’ata madwaro bedo maduong’
achien mogik chudo maromre gi mari. e dieru nyaka bedi jatichu, 27 kendo ng’a-
15Donge an gi ratiro mar timo gima to ang’ata madwaro bedo ng’at mok-
adwaro gi pesana? Koso nyiego omaki wongo nyaka bed misumbau, 28mana
koda nikech ang’won?’ kaka Wuod Dhano ne ok obiro mondo ji
16"Kuom mano joma ni chien mogik otine, to mondo otine ji, kendo mondo
nobed mokwongo, to joma okwongo ochiw ngimane obed gima iwarogo ji
nobed chien mogik.” mang’eny.”
MATHAYO 20:29 26
Muofni Ariyo Oneno nyime kod mago mane odong’ chien
29Ka noyudo Yesu gi jopuonjrene koro nokok ni,
wuok Jeriko, oganda maduong’ noluwe. "Hosana ne Wuod Daudi!”
30To muofni ariyo mane oyudo obet e “Ogwedh ng’at mabiro e nying
bath yo kane owinjo ni Yesu ne kadho Ruoth!” “Hosana man malo mogik!”
machiegni kanyo, nokok matek ni, “Ruoth,
Wuod Daudi, yie ikechwa!” 10Kane Yesu odonjo Jerusalem to taon
31Oganda nokwerogi monyisogi ni duto ne iye osakni kendo ji nopenjore
giling’, to gin koro eka ne gimedo kok kendgi ni, “Ma to ng’a?”
matek moloyo ni “Ruoth, Wuod Daudi, 11To oganda nodwokogi ni, “Ma en
yie ikechwa!” Yesu, janabi moa Nazareth, e piny Galili.”
32Omiyo Yesu nochung’ kendo nolu-
ongogi ire, mopenjogi ni, “Udwaro ni Yesu Odonjo E Hekalu
atimnu ango? 12Yesu nodonjo ei Hekalu mi noriem-
33Ne gidwoke ni, “Ruoth, wadwaro ni bo oko joma ne ng’iewo kendo uso kanyo.
wanen.” Noloko mesni mag joma ne wilo pesa
34Yesu nokechogi, mino mulo wenge- ataro kod kombe malach mag joma ne uso
gi. Gikanyono wengegi noyawore, kendo akuche, kendo 13nowacho ne ji ni, “Ondiki
ne giluwe. ni, ‘Oda noluongi ni od lamo,’ to un to
uloke ‘kar pondo mar jomecho.’”
Yesu Odonjo Jerusalem Gi Rwak 14Muofni gi rong’onde nobiro ire e
Maduong’ Hekalu kendo nochangogi. 15To ka jodolo

21 Ka koro ne gichiegni chopo madongo gi jopuonj chik noneno gik

Jerusalem, bang’ tundo Bethfage miwuoro mane otimo, kendo ka nyithindo
manie Got Zeituni, Yesu nooro jopuon- kok ei Helalu ni, “Hosana ne Wuod Daudi,
jrene ariyo, 2kowacho ni, “Dhiuru e chunygi nokethore.
mier man nyimu kendo udhi yudo 16Ne gipenje ni, “Be iwinjo gima
kanyna moro motwe kuno gi nyathine nyithindogi wacho?”
ka nibute kanyo; gonygiuru mondo Yesu nodwokogi ni, “Ee, awinjo. Kare
ukelnagi. 3Ka ng’ato owachonu gimoro pok usomo kama wacho ni,
amora to unyise ni Ruoth dwarogi,
kendo gikanyono obiro miyougi mondo "Ne isechano chon mondo pak
ukelnagi.” owuogi, e dho nyithindo kod
4Mano notimore mondo ochop gima nyithindo mayom.’”
nowachi gi dho janabi ni:
17Omiyo noweyogi, mowuok odhi e
5"Nyisuru nyar Sayun ni, Ne taon mar Bethani, kuma oninde otienono.
‘Ruodhi echa biro iri, obiro komuol,
kendo koidho wi kanyna; koidho Yiend Ng’owo Oner
kanyna mapod tin nono” 18Kinyne kogwen ka noyudo en e yo
odok Jerusalem, kech ne kaye. 19Ka
6Jopuonjre nodhi motimo kaka Yesu noneno yiend ng’owo moro e bath ndara,
nochikogi. 7Ne gikelone kanyna gi nyathi nobaro odhi ire, to ne ok oyudo gimoro
kanyna, kendo negiketo kodegi e ng’egi, amora kuome, makmana pote. Eka nowa-
mi Yesu nobet kuomgi. 8Oganda maratipo chone ni, “Kik ichak inyag olemo kendo!”
nopedho kodegi e ndara, to jomoko to Gikanyono yienno noner.
nong’ado bede yiende, kendo gin be negi 20Ka jopuonjre noneno gima noti-
pedhogi e ndara. 9Oganda mane otelo moreno, ne giwuoro, ka gipenjore ni, “Ere
 27 MATHAYO 21:42
kaka yadh ng’owoni ne oner mapiyo ne dwaro?”
kamano?” Ne giduoke ni, ‘Wuowi mokwongo.’
21To Yesu nodwokogi ni, “Anyisou Yesu nowacho negi ni, “Anyisou adier
adier ni ka un-gi yie kendo uonge gi ni josol osuru gi ochode kuongonu donjo
kiawa, to ok unyal mana timo gima ne e pinyruodh polo. 32Nimar Johana nobiro
otim ne ng’owoni, to unyalo bende wacho iru mondo onyisu yor tim makare, to ne
ne godni ni, ‘Dhiyo mondo inyumri e ok uyie kuome, kata obedo ni josol osuru
nam,’ kendo otim kamano. 22Ka uyie to gi ochode to noyie kuome. Kendo kata
unuyud gimoro amora mukwayo e lamo.” bang’ neno mano, pod ne udagi lokoru
mondo uyie kuome.
Opingi Teko Yesu
23Yesu nodonjo ei agola mar Hekalu, Ngech Jorit Puodho
kendo ka noyudo opuonjo, jodolo madon- 33"Eri winjuru ngero machielo. Ne
go gi jodong oganda nobiro ire. Ne gipen- nitie wuon puodho moro mane opidho
je ni, “Itimo gigi gi teko mane, koso ng’a mzabibu e puothe. Nochiele gi ohinga, mi
momiyi teko ma in-goni?” okunyo bur biyo mzabibu e iye, kendo
24Yesu nodwokogi ni, “An be abiro ogerone osuch ng’icho. Eka ne oketo
penjou penjo achiel, kendo ka udwoka, to puothe mar mzabibuno e lwet jopur moko,
abiro nyisou teko ma atimogo gigi. kaeto owuok odhi e wuoth. 34Kane kinde
25Nyisae uru kuma batiso mar Johana keyo koro chiegni, nooro jotichne ir jorit
noaye. Noa e polo, koso noa kuom puothego mondo oomne olembe mowuok
dhano?” e puothe.
Ne giwuoyo kuom wachni e kindgi 35"To jorit puothego nomako jotich-
giwegi ka giwacho ni, “Ka wawacho ni, nego mi ogoyo achiel, onego moro kendo
‘Noa e polo,’ to obiro penjowa ni, ‘ka en ogoyo machielo gi kite. 36Eka nochako
kamano to ang’o momiyo ne udagi yie ooro jotich mamoko irgi; jotich mang’eny
kuome?’ 26To ka wawacho ni, ‘Noa kuom moloyo mago mane ooro mokwongo,
dhano,’ to waluoro ji ni mar giduto gika- kendo gin bende ne gitimo negi machalre.
wo ni Johana ne en janabi.” 37Mogik tik nooro negi wuode, koparo ni,
27Omiyo ne gidwoko Yesu ni, ‘Wuoda to gibiro miyo luor.’
“Wakia.” 38"To ka jorit puodhogo noneno wuod
Eka nowacho negi ni, “An be ok abi wuon puodho, ne giwacho e kindgi giwe-
nyisou kuma agole teko ma atimogo gigi. gi ni, ‘Ma e jacham girkeni. Biuru wanege
mondo girkeni odong’nwa’. 39Omiyo ne
Ngech Yawuowi Ariyo gimake mi gidire oko mar puoth mzabibu
28"Uparo nade? Ne nitie ng’ato moro kendo ne ginege.
mane nigi yawuowi ariyo. Nodhi ir mok- 40"Koro, uparo ni ka wuon puoth
wongo mokone ni, ‘Kawuono dhi iti e mzabibu obiro to ang’o mobiro timo ne
puoth mzabibu.’ jorit puothego?
29"To nodwoko ni, ‘Ok abi dhi.’ Kata 41Ne gidwoke ni, “Obiro nego joma
kamano bang’e achien noloko pache mi achachgo gi nek marach kaeto oketo
odhi. puothe mar mzabibuno e lwet jorito
30"Eka wuon-gino nodhi ir wuowi mamoko, ma nyalo miye olembege, ka
machielo monyise gima nonyiso wuowi kinde keyo ogik.”
mokuongo. To en nodwoko ni, ‘Abiro dhi, 42Yesu nowachonegi ni, “Donge
jaduong’, to ne ok odhi. usesomo e Ndiko ni:
31Yesu nopenjogi ni, “Kuom yawuowi "Kidi mane jogedo odagi osedoko
ariyogi, mane ma notimo gima wuon-gi kit gero konde ot, Ruoth ema oseti-
MATHAYO 21:43 28
mo mano, kendo en gima lich ma mane ok orwako lep arus. 12Nopenje ni,
wawuoro ‘Osiepna, ne idonjo e iye ka nade kionge gi
lep arus?’ To dho ng’atno nomoko.
43Emomiyo anyisou ni pinyruodh 13"Eka ruoth nonyiso joma ne rite ni,
Nyasaye ibiro gol kuomu mi mi oganda ‘Tweuru bedene mondo udire oko ei
machielo ma biro nyago olemo mare. mudho mandiwa, kama ywagruok gi
44Ng’ato ang’ata molwar e kidino biro tur muodo lak biro betie.’
matindo-tindo, to ng’ama kidino ema 14"Nimar joma iluongo ng’eny, to
olwar kuome to biro regore ka buru.” joma iyiero to tin.”
45Ka jodolo madongo gi jo Farisai
nowinjo ngeche Yesugo, ne ging’eyo ni Golo Osuru Ne Kaisar
gin ema nowuoyo kuomgi. 46Ne gichako 15Eka jo Farisai nowuok odhi mondo
manyo yo ma digimakego, to ne giluoro gilos wach kaka ginyalo gaje gi wechene
oganda, nikech ji nokawe ni en janabi. owuon. 16Ne gioro jopuonjregi ire,
kaachiel gi jolup Herode, mi negipenje ni,
Ngech Nyasi Mar Arus ‘Japuonj, wang’eyo ni in ng’ama ja ratiro

22 Yesu nowuoyo kodgi kendo gi

ngeche, kowacho
2"Pinyruodh polo chalo gi ruoth moro
ni,
kendo ni ipuonjo yor Nyasaye koluwore gi
adiera. Dhano odhana ok obadhi, nikech
ok idew wang’ ng’ato, bed ni en ng’ama
mane oloso nyasi mar arus ne wuode. nade. 17Koro nyiswa ane, iparo nade? Be
3Eka nooro jotichne ir joma ne oluongi e en gima kare mondo ochiw osuru ne
nyasi mondo odhi oluonggi gibi. To ne Kaisar, koso ok owinjore?”
gidagi biro. 18To kaka Yesu nong’eyo chenro
4"Nochako ooro jotich mamoko, marach mane gin-go, nowacho ni, “Un
kowacho ni, “Dhiuru unyis joma noluongi joma wuondoregi, ang’o momiyo utema?
ni aseiko chiemba: rwetha gi jamba mach- 19Nyisae uru pesa ma mingli mitiyogo
we osenegi, kendo gik moko duto oikore. kuom golo osuru.” Ne gikelone dinari,
Omiyo biuru e nyasi mar arus.’ 20eka nomedo penjogi ni, “Man kuomeni
5"To ne ok gidewe, kendo moro ka en picha ng’a, koso kidoni en mar ng’a?”
moro kuomgi nowuok oweye odhi, moro 21Ne gidwoke ni, “En mar Kaisar.”
e puothe, to machielo e ohande. 6Mamoko Eka nowachonegi ni, “Miuru Kaisar
modong’ to nomako jotichne mi osandogi gig Kaisar, to Nyasaye miuru gig
kendo onegogi. 7Ruoth ne mirima omako Nyasaye.”
matek. Nooro jolweny mage mi ne gidhi 22Ka negiwinjo mano, to ne giwuoro.
gitieko jotich ma jonekgo kendo giwang’o Omiyo ne giweye mi gia gidhi.
taondgi.
8"Eka nowacho ne jotije ni, “Nyasi Wach Kend Chieng’ Chier
mar arus koro oikore, to joma naluongo 23Odiechieng’ onogono jo Sadukai, ma
ne ok owinjore gi luong mane aluongogi- wacho ni chier onge, nobirone gi penjo
go. 9Kuom Mano dhiuru e yore madongo moro. 24Ne gipenje ni, “Japuonj, Musa
mag dala uluong ng’ato ang’ata muyudo nonyisowa ni ka ng’ato otho ka oonge gi
mondo obi e nyasina. 10Omiyo jotich nyithindo to owadgi nyaka kaw chiege
nowuok odhi e yore madongo mag dala moweyono, kendo onywolnegi nyithindo.
mi ne gichoko ji duto mane ginyalo yudo, 25Koro ne nitie owete abiriyo e dierwa.
joma beyo gi joma richo, mi joma nobiro e Mokwongo kuomgi nokendo to bang’e
arus nopong’o od budho notho, to kaka ne oonge gi nyithindo,
11"To kane ruoth obiro mondo one noweyo chiege ne owadgi. 26Gima chal
welo, wang’e norado gi ng’at moro kanyo kamano notimore ne owadgi mar ariyo gi
 29 MATHAYO 23:14
mar adek, kendo nomakogi duto nyaka 45Koro ka Daudi ema luonge ni,
mar abiriyo. 27Achien mogik dhakono be ‘Ruoth’ to ere kaka onyalo bedo Wuode?”
notho. 28 Koro, chieng’ chier dhakono 46To onge ng’ato kata achiel mane nyalo
nobed chi ng’a kuom ji abiriyogi, nikech dwoke kata wach achiel, kendo chakre
ne gibet kode giduto?” chieng’no kadhi nyime, onge ng’ama
29Yesu nodwoko gi ka wacho ni, nohedhore medo penje penjo mamoko.
“Uketho nikech ukia ndiko kata teko
Nyasaye. 30Chieng’ chier ji ok nokendi, Chandruok Abiriyo
kendo ok nokendgi. Ginichal gi malaike
manie polo. 31To kuom chier mar joma 23 Eka Yesu nowachone oganda kod
jopuonjrene ni, 2"Jopuonj chik gi
otho, donge usesomo gima Nyasaye jo Farisai bet e kom Musa. 3Omiyo nyaka
nowachonu, ni, 32‘An Nyasach Ibrahim, uwinjgi kendo utim gik moko duto ma
Nyasach Isaka kendo Nyasach Jakobo.’? ginyisou. Kata kamano kik utim gik ma
Nyasaye ok en Nyasach joma otho, to en giyalo nikech ok gitim gik ma giyalo.
Nyasach joma ngima.” 4Gitweyo misigo mapek kendo giyieyo e
33Ka oganda nowinjo wachneno, ne goke ji, to gin giwegi to ok giikore kata
gihum gi puonjne. mar mulo misigogo gi lith lwetgi.
5"Gimoro amora ma gitimo gitimo
Chik Maduong’ Mogik mondo ji one. Kuom ranyisi, giloso boksi
34Kane jo Farisai owinjo ni Yesu osen- maggi moting’o kwan mag ndiko mimako
g’eng’o jo Sadukai, ne gichokorene gi wich madongo dongo, kendo gikado
kaachiel. 35Achiel kuomgi, mane en jabu- riak lepgi maboyo boyo. 6Bende gihero
ra molony ahinya, noteme gi penjoni: bet e mesni mamolo kuonde chiemo
36"Japuonj, chik maduong’ mogik kuom kendo e kombe moyiedhi e sunagoke.
chikewa en mane?” 7Gihero bende mondo omosgi e chirni,
37Yesu nowachone ni, “‘Her Ruoth kendo mondo ji oluonggi ni, ‘Rabi.’
Nyasachi gi chunyi duto, kendo gi tekri 8"To un kik uyie oluongu ni, ‘Rabi,’
duto kendo gi pachi duto. 38Ma e chik nimar un gi Ruoth achiel kende, to un
mokwongo kendo maduong’ mogik. 39To duto un owete. 9Be kik uluong ng’ato
mar ariyo be chal kode kamano, ni ‘Her ang’ata e pinyka ni ‘Baba,’ nimar un gi
nyawadu kaka iherori iwuon.’ 40Kitepe Wuoro achiel kende, kendo en e polo.
chik duto kod Jonabi omoko e chike ariyo- 10Kik luongu kata ni,’Japuonj,’ nimar un
gi.” gi Japuonj achiel, ma en Kristo. 11Ng’ama
duong’ mogik e dieru nobed jatichu.
Kristo En Wuod Ng’a? 12Nimar ng’ato ang’ata mating’ore malo
41Ka noyudo jo Farisai ochokore kende noduok piny, to ng’ama duokore
kaachiel, Yesu nopenjogi ni, 42"Uparo piny noting’ malo.
nade kuom Kristo? En Wuod ng’a? Ne 13"Malit ochomou, un jopuonj chik gi
giduoke ni, “En Wuod Daudi.” jo Farisai mawuondoregi! Uloro
43Nowachonegi ni, “Ka en kamano to pinyruodh polo ka ji neno gi wang’gi
ang’o momiyo ka Daudi wuoyo ka en ei kama. Un uwegi ok udonji, to joma temo
Roho to oluonge ni ‘Ruoth’? Nimar owa- mondo odonji be ugeng’onegi.
cho ni, [14Malit ochomou, un jopuonj Chik gi
jo Farisai, un muwuondorugi! Uyako ute
44"‘Ruoth nowacho ne Ruodha ni, mond liete, kendo ulamo lemo moyware,
“bed e bada korachwich nyaka chop nikech udwaro mondo ji oneu. Emomiyo
aket wasiki e bwo tiendeni.” ibiro kumou malit moloyo.]
MATHAYO 23:15 30
15"Malit ochomou, un jopuonj chik gi mowir marachar, manenore maber gi oko,
jo Farisai mawuondoregi! Uwuotho alan- to gie iyegi to gipong’ gi choke joma otho
da, kung’ado piny gi nembe mondo ulok- kod gimoro amora mogak. 28Kamano e
ie kata ng’ato achiel, to koselokore to kaka un bende unenoru ne ji ni un joma
umiyo obedo koth Gehena moloyou beyo gioko, to gie iu to upong’ gi wuon-
nyadiriyo. druok kod timbe maricho.
16"Malit ochomou, jotecho ma 29"Malit ochomou, un jopuonj chik gi
muofnigi! Uwacho ni, ‘Ka ng’ato jo Farisai mawuondoregi! Ugero liete jon-
okuong’ore gi nying Hekalu to onge abi kendo ogoro maber liete joma kare.
wach, to ni ka ng’ato okuong’ore gi nying 30Bende uwacho ni, ‘Ka dine bed ni
dhahabu mar Hekalu to kuong’ruokneno wangima e ndalo mag kwerewa, dine ok
otweye.’ wachwero remb jonabi.’ 31Kuom mano
17Un muofni mofuwogi! Mane ung’ado buchu uwegi ni un nyikwa joma
maduong’? Dhahabu koso Hekalu nonego jonabi. 32Kara koro dhiuru mana
mamiyo dhahabu bedo gima owal? nyime gi chopo okang’ mar richo mane
18Bende uwacho ni, ‘Ka ng’ato okuong’ore kwereu ochako!
gi nying kama ler to onge wach, to ni ka 33"Thuondegi! Kothe thuondfu-gi!
nga’to okuong’ore gi chiwo moket kuome Ubiro tony nade mak ong’adnu buch
to ni kuong’ruokneno otweye.’ 19Un joma Gehena? 34Emomiyo eri koro aoronu jon-
muofnigi! Mane maduong’? Chiwo koso abi gi joma riek kod jopuonj. Moko kuom-
kama ler mamiyo chiwo bedo gima owal? gi ubiro nego kendo ubiro guro; moko
20Kuom mano, ng’ama kuong’ore gi ubiro rodho e sunagokeu kendo ubiro
nying kama ler ok kuong’re mana gi kama lawogi e taon. 35 Kuom mano, remo
ler kende, to okuong’ore koda ka gi gik makare duto mosebedo kichwero e piny,
moko duto manie iye. 21Kendo ng’ama chakre remb Abel nyaka remb Zakaria
kuong’ore gi nying Hekalu kuong’ore wuod Berakia, mane unego marach e kind
kode kaachiel gi Jal modak e iye. Hekalu gi kama ler, ibiro keti e wiu.
22Kamano bende, ng’ama okuong’ore gi 36Awachonu ni adier magi duto biro tim-
nying polo okuong’ore bende gi kom loch ore ne tieng’ni.
mar Nyasaye, kaachiel gi Ng’ama obet e 37"Yaye Jerusalem- Jerusalem, in
komno. minego jonabi kendo ichielo joma oorni gi
23"Malit ochomou, un jopuonj chik gi kite! Mano kaka asegombo aming’a
jo Farisai mawuondoregi! Uchiwo achiel mondo achok nyithindi kaachiel, kaka
kuom apar mar gik ma mili mili kaka kado gweno choko nyithinde e bwo buombene,
gi apoth kod onyulo. To ok usedewo gik to isetamori. 38To koro, ne, odi oweni
madongo moloyo ma chik dwaro, kaka kodong’ gunda. 39Nimar awachoni ni, ok
adiera gi kech kod yie. Ok onego uwe timo ibi ichak inena kendo nyaka chop chieng’
mutimogo, to magi bende nyaka utim. ma iniwachie ni, ‘Ogwedh ng’at mabiro e
24Un jotecho ma muofnigi! Ung’udho nying Ruoth."
kikun to ngamia to umuonyo!
25"Malit ochomou, un jopuonj chik gi Ranyisi Mag Ndalo Giko
jo Farisai mawuondoregi! Uluoko kang’e
agwata gi dis, to e igi to gipong’ gi wuoro 24 Yesu noa e Hekalu kendo ka noyu-
do owuotho odhi, jopuonjrene
kod mer. 26Jo Farisai ma muofnigi! Kuong nobiro ire mondo onyise kaka gedo mag
uluok i agwata gi dis, eka ng’egi oko be Hekalu lich. 2To nopenjogi ni, “Be uneno
biro bedo maler. gigi duto? Anyisou adier ni kata kidi
27"Malit ochomou, un jopuonj chik gi achiel kuom munenogi ok nodong’ ewi
jo Farisai mawuondoregi! Uchalo liete wadgi, to moro ka moro kuomgi nodir
 31 MATHAYO 24:35
piny.” maduong’ nobedi maonge machielo
3Ka noyudo Yesu obet ewi Got minyalo pimogo aa chakruok piny nyaka
Zeituni Jopuonjre nobiro ire kar kende sani, kendo onge moro mabiro romo kode
mowachone ni, “Nyiswae. gigi biro timo- kata ndalo mabiro. 22Ka dine bed ni ok
re karang’o, kendo ang’o mabiro bedo ong’ad ndalogo machiek to ok ng’ato
ranyisi mar bironi kod mar giko mar dotony, to nikech wach joma oluongi,
ndalo?” ndalogo ibiro ng’ado machiek. 23E kinde-
4Yesu nodwokogi ni, “Beduru motang’ no ka ng’ato owachonu ni, ‘Ne, Kristo ni
mondo ng’ato kik wuondu. 5Nimar ji ka!’ kata ni, ‘Echago cha!’ to kik uyie
mang’eny nobi e nyinga ka hedhore ni, wachno. 24Nimar joma wuondore ni gin
‘An e Kristo,’ kendo giniwuond ji mang’e- Kristo to ok gin kod joma wuondore ni
ny. 6Unuwinj kuom lwenje ma gore koni gin jonabi to ok gin nothinyre kendo
gi koni kod humbe mag lwenje, to neuru ginitim ranyisi gi honni madongo mondo
ni ok ubuok. Gik ma kamago nyaka timre, giwuondgo koda ka joma oyier, ka dipo
to giko to pod nobed nyime. 7Oganda mano ditimre. 25Ero, asenyisou chon
nowuog ne oganda machielo, kendo kapok kindeno ochopo.
pinyruoth gi pinyruoth wadgi. Kech 26"Omiyo ka ng’ato nowachnu
nobedi kuonde mang’eny kendo piny kindego ni, ‘Echago cha en e thim’, to kik
noyiengni kuonde mopogore opogore. uwuogi udhi; kata ni, ‘Erigo en ei ot
8Magi duto nobed mana chakruok mar maiye,’ to kik uyie wachno. 27Nimar mana
muoch makecho. kaka mil polo ji duto neno chakre wuok
9"Eka nochiwu mondo osandu kendo chieng’ nyaka podho cheing’ Dhano be
onegu, kendo ogendini duto nochau nobedi. 28Kama gimoro othoe ema achud-
nikech an. 10E kindeno ji mang’eny he nochokree.
nolokre miwe yie kendo ginindhogre 29"Gikanyono bang’ chandruok
kendo gichare kendgi, 11bende joma maduong’ mag ndalono
wuondore ni gin jonabi to ok gin nobi "Wang’ chieng’ noimre, kendo dwe
mang’eny kendo giniwuond ji mang’eny. ok norieny: Sulwe nolwar piny koa e
12Nikech timbe maricho nomedre, hera polo, kendo chwech mag polo
mar ji mang’eny nodok mang’ich, 13to noyiengni,
ng’ama ochung’ motegno nyaka giko
noresi. 14Kendo Injili ni mar pinyruoth 30"Eka ranyisi mar Wuod Dhano
noyal e piny duto mondo ong’ad bura ne nothinyre e kor polo, kendo ogendini duto
ogendini duto, eka giko nobi. mag piny noywagi. Ginine Wuod Dhano
15"Omiyo ka uneno ‘gima kwero ka lor biro e boche polo, ka en gi teko kod
makelo kethruok,’ mane owuo kuome gi duong’ mang’ongo. 31Kendo enoor
dho Daniel, kochung’ kama ler (dwarore malaikege, koluongogi matek gi tarum-
ni jasomo owinj tiend wachni maber) 16to bete, kendo ginichok joge moyier koa
eka joma ni Judea odar odhi ewi gode. kuonde duto e piny, chakre giko polo
17To ng’at manie wi ode kik lor piny konchiel nyaka komachielo.
mondo okaw gimoro amora manie ot 32"To puonjreuru wachni kuom yiend
mondo oago. 18Ng’at manie puodho ng’owo: Ka bedene chako mich kendo
bende kik dog dala mondo okaw kode. pote chot lwar, to ung’eyo ni oro chiegni.
19Mano kaka mon ma yach kod mago 33Kamano bende, ka unune gigi duto, to
madhodho nyithindo none malit e ndalo- unung’e ni kindeno chiegni, kendo ose-
go! 20Lamuru Nyasaye mondo dar maru chopo mana e dhoot. 34Akonu adier ni
kik timre ndalo chwiri kata chieng’ tieng’ni ok norum ngang’ kapok gigi duto
Sabato. 21Nimar kindego chandruok otimore. 35Polo gi piny norum, to
MATHAYO 24:36 32
Wechena ok norum ngang’. Ngech Nyiri Apar

Odiechieng’ Gi Saa Ok Ong’ere

36"Onge ng’ato ang’ata mong’eyo
25 "E kindeno pinyruodh polo nopim
gi nyiri apar ma nokawo techegi
kaeto owuok odhi romo ne wuon kisera.
odiechieng no kata sano, obed malaike 2Abich kuomgi nofuwo, to abich ne riek.
manie polo kata Wuowi, mak mana 3Mago mofuwo nokawo techegi to ne ok
Wuoro kende. 37Mana kaka notimore e giting’o mafuta kata matin gidhigo. 4To
ndalo Noa e kaka nobedi chieng’ ma mago mariek to noting’o mafuta e kubni
Wuod Dhano nobi. 38Nimar e ndalo mane kaachiel gi techegi. 5Wuon Kisera noka-
pok pi opong’o piny, ji ne chiemo kendo wo saa mathoth kapok obiro, omiyo
metho, bende negi kendo kendo ikendogi, wengegi nobedo mapek kargi duto mi
nyaka nochopo odiechieng’ mane Noa nindo noterogi.
odonjo e meli, 39kendo onge gima ne 6"To e chuny otieno koko moro
ging’eyo kuom gima ne biro timore nyaka nogore matek ni, ‘Wuon kisera eri odonjo!
pi nobiro moywerogi duto te. Kamano e Wuoguru oko mondo uromne!’
kaka nobedi e biro Wuod Dhano. 40Chwo 7"Eka nyiri duto nochiew kendo ne
ariyo nobedi e puodho, achiel nokaw to giiko techegi. 8Nyiri mofuwo nowacho ne
machielo nowe. 41Mon ariyo noyudi ka mago mariek ni, ‘Pognwauru mafuta
rego e pong’ lwedo; achiel nokaw to matin, nikech techewa dwa tho.’
machielo nowe. 9"To ne gikwerogi ni, ‘Ooyo,’ samoro
42"Emomiyo nenuru nikech ukia mafuta ma wan-go ok nyal romowa
chieng’ ma Ruodhu nobie. 43To winjuru kaachiel kodu. Gima ber en ni dhiuru ir
tiend wachni: Ka dine bed ni wuon ot joma uso mafuta mondo ung’iew maru
nong’eyo ni saa adi mar otieno ma jakuo kuomgi.’
biroe, dine osiko korito, kendo dogeng’o 10"To ka noyudo gin e yo gidhi
jokuoge turo dhode mi donji e ode. ng’iewo mafuta, wuon kisera nochopo.
44Kamano bende e kaka un bende onego Nyiri mane oikore nodonjo kode e nyasi
ubed moikore, nikech Wuod Dhano biro mar arus; kendo nolor dhoot.
biro e sama ok upar ni dobie. 11"Bang’e achien nyiri mamokoka be
45"Kare jatich ma jaadiera kendo nobiro. Ne gidwong’o ka giwacho ni,
mariek en ng’a, ma ruodhe oseketo nya- ‘Jaduong’! Jaduong’! Yawnwa dhoot!’
para mar jotichne morito ode, mondo 12"To noduokogi ni, ‘Anyisou adier ni
omigi chiembgi e saa mowinjore? akiau.’
46Ogwedh jatich ma kamano, ma ka ruod- 13"Emomiyo nenuru, nikech ok
he oduogo to noyude kotimo gima now- ung’eyo odiechieng’ kata saa
eye notim. 47Anyisou adier ni, obiro kete
jarit gige duto. 48To ka po ni jatijno tim- Ngech Talanta
bene richo, mit owacho e chunye ni, 14"Enochal bende gi ng’at moro ma ka
‘Ruodha odeko oko ahinya,’ 49kaeto ne owuok odhi e wuoth to nolwongo
obukre gi goyo jotich wetene, kendo jotichne mi oketo mwandune e lwetgi.
owere ne chiemo gi metho kaachiel gi 15Achiel kuomgi nomiyo pesa moromo
jomer, 50to ruodh jatijno nobi e talanta abich, to machielo nomiyo talanta
odiechieng’ ma ok ogen ni dobie, kendo e ariyo, kendo machielo talanta achiel;
saa mokia. 51Enong’ade matindo tindo mi komiyo moro ka moro kuomgi pesa
okete kaachiel gi joma wuondore, kama maromre gi nyalone. Eka nodhi e wuodhe.
ywagruok gi muodo lak nobedie. 16Ng’ama nomi talanta abich nodhi sano
 33 MATHAYO 25:44
sano moketo pesane e tich, kendo noyudo kama ywagruok gi muodo lak nobedie.’
talanta abich mamoko kaka ohande.
17Kamano bende, ng’at mane omi talanta Rombe Gi Diek
ariyo noyudo ariyo ewi mane omiye. 18To 31"Ka Wuod Dhano nobi e duong’ne,
ng’at mane oyudo talanta achiel nowuok kaachiel gi malaike duto, enobed e kom
odhi mokunyo bur ei lo, kendo oiko pesa lochne, man gi duong’ mar polo.
ruodhe kanyo. 32Ogendini duto nochokre e nyime, kendo
19"Bang’ kinde marabora ruodh jotij- enopog ji, kopogo ng’ato ka ng’ato gi
go noduogo kendo nogoyo kodgi kwano. wadgi, mana kaka jakwath pogo rombe
20Ng’at ma noyudo talanta abich nokelo kogolo e dier diek. 33Enoket rombe e bade
talanta abich mamoko ewi mane omiye, korachwich, to diek e bade koracham.
kendo nowacho ne ruodhe ni, ‘Ruoth, ne 34"Eka Ruoth nowachne joma nie
imiya talanta abich, to neye, aseloso abich bade korachich ni, ‘Biuru, un joma ogwed-
mamoko e wiye.’ hi mag Wuora; Kawuru girkeni maru,
21"Ruodhe nodwoke ni, ‘Isetimo pinyruoth mane oiknu nyaka aa chwech
maber ahinya. In jatich maber kendo ma piny. 35Nimar ne adenyo kendo numiya
jaadiera! Isebedo jaadiera gi gik matin gimoro achamo; riyo noloya, kendo
nono omiyo koro abiro keti jarit gik numiya gimoro amodho; ne an wendo;
mang’eny. Bi idonji e mor mar ruodhi!’ kendo nurwaka ei ot; 36ne achando lewni,
22"Ng’at manenigi talanta ariyo bende kendo nurwaka; ne atuo kendo nurita; ne
nobiro, mowacho ni, ‘Ruodha, ne imiya an e jela, kendo nubiro lima.’
talanta ariyo, to neye, aseloso ariyo 37"Eka jomakarego nodwoke ni,
mamoko.’ ‘Ruoth, karang’o mane wanenie kidenyo
23"Ruodhe nodwoke ni, ‘Isetimo mi wamiyi chiemo, kata ka riyo oloyi, mi
maber ahinya. In jatich maber kendo ma ja wamiyi gimoro imodho? 38Karang’o
adiera! Isebedo ja adiera gi gik matin mane wanenie ka in wendo mi warwaki ei
nono, omiyo koro abiro keti jarit gik ot, kata kichando lewni mi warwaki? 39Ne
mang’eny. Bi idonji e mor mar ruodhi!’ waneni karang’o kituo kata ka in jela mi
24"Eka ng’at ma noyudo talanta achiel walimi ?’
nobiro, mowacho ni, ‘Ruoth, Ne ang’eyo 40"To Ruoth nodwokgi ni, Anyisou
ni in ng’ama tiyogo tek, ma keyo kama ne adier ni, gimoro amora mane utimo ne
ok ikome, kendo ma choko kama ne ok achiel kuom owetenagi matinie mogik, ne
aludoe kodhi. 25Omiyo ne aluor mi ne adhi utimona.’
kendo ne apando talantani ei lo. Girino eri 41"Eka enowach ne joma nie bade
kawe.’ koracham ni, “Ayiuru buta, un joma
26To ruodhe nodwoke ni, ‘In jatich ma okuong’gi, mondo udonji ei mach mosiko
kite rach kendo ma jasamuoyoni.’ Kare ne mane olosi ne Jachien gi malaikege.
ing’eyo ni akeyo kama ne ok akome kendo 42Nimar ne adenyo, to onge gima numiya
ni achoko kama ne ok aludoe kodhi? 27Ka mondo acham; riyo noloya, to onge gima
kamano to mad ne iket pesana gi jo bengi numiya mondo amodhi; 43ne an wendo, to
kama nonyalo medoree kende, mondo ka ne ok urwaka ei ot; ne achando lewni, to
ne aduogo to ayude gi ohande. ne ok urwaka; ne atuo kendo ne an e jela,
28“Omiyo mayeuru talantano mondo to ne ok ulima?’
29
umi ng’at ma nigi talanta apar. Nimar 44"To gin bende ginidwok ni, ‘Ruoth,
ng’at ma nigo ema nomedi, mi nobed gi ne waneni karang’o kidenyo, kata ka riyo
gik mogundho; to ng’at ma ongego ibiro oloyi, kata ka in wendo, kata kichando
ma koda ka gima en-go. 30Koro kawuru lewni, kata kituo, kata ka in e jela, to ne ok
jatich manonono udhir oko e mudho, wakonyi?’
MATHAYO 25:45 34
45"To enodwokgi ni, ‘Anyisou adier ni, Omiyo ne gikwanone pesa mamingli mag
gimoro amora mane ok utimo ne achiel fedha piero adek. 16Chakre chieng’no
kuom joma tindogi, ne ok utimo ne an.’ kadhi nyime Judas nochako manyo thuolo
46"Eka gini aa kanyo mi gidonji e kum mar chiwenegi.
mochwere, to joma kare e ngima
mochwere." Pasaka Mar Ruoth
17Odiechieng’ mokwongo mar nyasi
Chenro Mar Nego Yesu mar makati maonge thowi, jopuonjre

26 Ka Yesu nosetieko wacho wechegi nobiro ir Yesu mopenje ni, “Kanye mid-
duto, nowacho ne jopuonjrene ni, waro ni waikni mondo ichamie Pasaka?”
2"Kaka ung’eyo, odong’ ndalo ariyo kende 18Nodwoko ni, “Dhiuru nyaka ei dala
mondo chieng’ Pasaka ochopi, kendo ir ng’at moro kendo uwachne ni, ‘Japuonj
Wuod Dhano ibiro chiwo mondo ogur.” wacho kama: sana mane ochanna chiegni
3Eka jodolo madongo gi jodong ogan- chopo, omiyo abiro timo nyasi mar Pasaka
da nochokore e dala jadolo maduong’, gi jopuonjrena e odi.’ 19Omiyo jopuonjre
mane nyinge Kaifa, 4kendo ne gichano notimo kaka Yesu nochikogi kendo ne
mondo gimak Yesu e yo mobam ginege. giiko Pasaka.
5To ne giwacho ni, “Kik watim kamano 20Ka odhiambo nochopo, Yesu nobet
kinde nyasi, nono to ji ogomo.” kachiemo e mesa kaachiel gi ji apar
gariyogo. 21 To ka noyudo gichiemo,
Owir Yesu Bethani nowacho ni, “Anyisou adier ni achiel
6Kane Yesu ni Bethani e dala ng’at kuomu biro ndhoga.”
moro miluongo ni Simon ja dhoho, 22Chunygi nodoko malit ahinya,
7dhako moro nobiro ire gi chupa mar kendo ne gichako wachone moro ka moro
alabasta, mopong’ gi mo madung’ mamit ni, “Ruoth, dobed an koso?”
kendo ma nengone tek, kendo noole duto 23Yesu nodwoko ni, “Ng’at ma oa luto
e wiye sama nobet kochiemo e mesa. 8Ka lwete koda e bakul biro ndhoga. 24Wuod
jopuonjre noneno mano, ne gisin, mi Dhano biro dhi mana kaka nondiki
giwacho ni, “Morni iketho malit kama kuome. To chandruok ochomo ng’at
nang’o? 9Donge morni ne inyalo uso e mandhogo Wuod Dhano! Dine ok ony-
nengo mamalo mondo omi jodhier pesa- wole dobedone maber moloyo.
go.” 25Eka Judas, jal mane biro ndhoge
10To kaka Yesu nong’eyo pachgino, nowacho ni, “Japuonj, dobed an koso?
nowacho negi ni, “Uchando dhakoni Yesu nodwoko ni, “Ee, en in.”
nang’o? Osetimona gima jaber. 11Jodhier 26Ka noyudo gichiemo, Yesu nokawo
ubiro siko ka un-go ndalo duto to an ok makati kendo nogwedhe kendo opoge,
ubi siko ka un koda ndalo duto. 12Ka dhani kaeto omiyo jopuonjrene, kowacho ni,
noolo mo madung’ mamitni e denda, noti- “Kawuru, chamuru; ma en ringra.”
mo kamano mondo oikago ne ik. 27Eka nokawo okombe kendo nog-
13Anyisou adier ni kamoro amora ma wedhe kaeto omiyogi kowacho ni,
noyalie Injilini e piny duto to gima oseti- “Madhuru gima nie iye, un duto. 28Ma en
moni bende nohul, kiparego.” remba mar winjruok, ma ool oko ne ji
mang’eny mondo okel werruok mar richo.
Judas Oyie Ndhogo Yesu 29Anyisou ni ok anachak amadh olemb
14Eka achiel kuom ji apar gariyogo, msabibuni kendo, chakre kawuono nyaka
mano mane iluongo ni Judas Iskariot, chop odiechiengno ma anamadhe
nodhi ir jodolo madongo, 15mopenjogi ni, manyien, kaachiel kodu, e pinyruoth mar
“Ang’o mubiro miya ka achiwe e lwetu?” Wuora.”
 35 MATHAYO 26:56
30 Kane gisewero wer moro, ne 43Kane oduogo, nochako oyudogi ka
giwuok gidhi nyaka Got Zeituni. ginindo, nikech wengegi ne pek. 44Omiyo
ne oweyogi, kendo nochako owuok
Yesu Okoro Ni Petro Biro Kwede modok mi olemo mar adek, kowacho gima
31Eka Yesu nonyisogi ni, “Otienoni un chalre.
duto wang’ unupodhi nikech an, nimar 45Eka noduogo ir jopuonjrene mowa-
ondiki ni, cho negi ni, “Pod unindo aninda kendo
“‘Abiro goyo jakwath, kendo kweth uyweyo? Neuru, saa osechopo, kendo
mag rombe biro ke.’ wuod dhano koro indhogo e lwet joricho.
32To bang’ ka asechier anadhi ka atelo 46 Chunguru wadhiuru. Jandhokna eri
nyimu nyaka Galili.” biro e!”
33Petro nodwoko ni, “Kata ka ji duto
opodho nikech in to an ok anapodhi Yesu Omaki
ngang’.” 47Ka noyudo pod owuoyo, Judas, mane
34Yesu nodwoko ni, “Awachoni adier en achiel kuom ji apar gariyo, nochopo. Ne
ni otienoni, kapok thuon gweno okok, en gi oganda maduong’ momanore gi lig-
wang’ inikweda nyadidek” angla gi arunge, mane oor koa ir jodolo
35To Petro nowacho koramo ni, “Kata madongo gi jodong oganda. 48To noyudo
ka ochuno ni nyaka atho kodi, to ok abi jandhok osechano kodgi motelo ranyisi
kwedi ng’ang’, kendo jopuonjre mamoko mane obiro tiyogo: “Ng’at ma wang’
duto bende nowacho machalre kamano. ananyodhi e en; makeuru.” 49Judas nopu-
sore piyo piyo nyaka ir Yesu, kaeto owa-
Gethsemane cho ni, “Misawa Rabi!” kendo ne onyodhe.
36Eka Yesu nodhi gi jopuonjrene 50To Yesu nodwoko ni “Osiepna, tim
nyaka kama iluongo ni Gethsemane, gima nokeli.
kendo nowachonegi ni, “Beduru ka kapod Eka jogo nochorore nyime mi ond-
adhi nyime kucho mondo alam.” hiyo Yesu, kendo ne gimake. 51Gikanyono
37Nokawo Petro kod yawuot Zebedi ariyo achiel kuom joma ne nigi Yesu nowuodho
odhigo, kendo kuyo gi chuny lit nochako liganglane oko, kendo notong’o jatij jado-
make. 38Eka nowachonegi ni, “Kuyo lo maduong’, mi ochodo ite oko.
ohewo chunya kendo chiegni nega. 52Yesu nowachone ni, “Dwok lig-
Beduru ka kendo nenuru kaachiel koda.” anglani e ode, nimar ji duto ma wuodho
39Ne ochwalore nyime matin kaeto ligangla notho gi ligangla. 53Iparo ni ok
opodho piny gi yoka lenda wang’e eka anyal kwayo Wuora mi oketna tenge kidi-
olemo ni, “Wuora, kanyalore to yie enje apar gariyo mag malaike mondo
mondo kikombeni ogol kuoma. To ok okedna sanisani? 54To ka otimo kamano
kaka an ema adwaro to mana kaka in ema to Ndiko dichop kare nade mawacho ni
idwaro.” gik moko nyaka timre kaka gitimore sani-
40Nodok ir jopuonjrene moyudo ka ni?”
ginindo. Nopenjo Petro ni, “Joka ma, ne 55E sechego Yesu nowacho ne ogan-
ok unyal rito koda kata kuom saa achiel dano ni, “Uwuokna oko gi ligengni kod
kende? 41Nenuru kendo lamuru mondo arunge kagima akelo tulu kamano
kik upodhi e tem. Chuny oikore to nang’o? Pilepile asebedo ka abet kodu
ringruok to nyap.” piny e agolni mag Hekalu ka apuonjo, to
42Ne owuok odhi kendo, mar ariyo, ne ok umaka. 56To gima timoreni oseti-
kendo nolamo ni, “Wuora, ka ok nyalre more kama mondo Ndiko mag jonabi
mondo ogol okombeni makmana ka ochopi.” Eka jopuonjre duto nong’wel
amadhe to dwaroni otimre.” moringo oweye.
 MATHAYO 26:57 36
Yesu E Nyim Sanhedrin kowacho ni, “Akiya gima iwachono.”
57Joma nomako Yesugo nokawe 71Eka nong’wel odhi e dho rangach, to
motere nyaka ir Kaifas jadolo maduong’, kuno bende nyako machielo nonene mi
kuma jopuonj chik kod jodongo noyudo owachone joma ne nikanyo ni, “Ng’atni ne
osechokoree. 58To Petro noluwe gichien, jonigi Yesu ja Nazareth.”
nyaka notundo e laro mar jadolo 72To nodagi wachno kendo
maduong’. Nodonjo kendo nobet piny kod nokuong’ore kowacho ni, “Akiya ng’atno!”
jorito mondo one ane gima nebiro timore. 73Bang’ saa matin, joma nochung’
59Jodolo madongo gi jo Sanhedrin kanyo nodhi nyaka but Petro mowachone
duto ne manyo nend miriambo moro ni, “Ka iwacho adier, to in achiel kuomgi,
mane ginyalo donjonego Yesu mondo eka nikech yo miwuoyogo huli e iro.”
ginege. 60To ne ok giyudo moro amora, 74Eka nochako luongo kuong’ kuome
kata obedo ni jonend miriambo mang’eny owuon koramo ni, “Akiya ng’atno adier!”
nosuosore nyime. Sanosano thuon gweno moro nokok.
Achien mogik, ariyo nobiro nyime, 75Eka Petro noparo wach ma Yesu noyu-
61kendo ne giwacho ka giramo ni, “Ng’atni do osewachone ni, “Kapok thuon gweno
nowacho ni, ‘Anyalo muko Hekalu mar okok, to wang’ inikweda ndalo adek.”
Nyasayeni mi achak agere kendo bang’ Kendo nowuok odhi oko mi oywak malit.
ndalo adek.’”
62Eka jadolo maduong’ noa malo Judas Odere Owuon
mowacho ne Yesu ni, “Dak iduok wach-
no? Neno ma jogi timo kuomini manade?”
63To Yesu noling’ aling’a thi.
27 Okinyi kogwen, jodolo madongo
duto gi jodong oganda noporo
wach ni mondo gineg Yesu. 2Ne gitweye
Jadolo maduong’ nowachone ni, kendo ne giwuok kode mi gikete e lwet
“Achiki ka akuong’ore gi nying Nyasaye Pilato, mane en ruoth.
Mangima: Nyiswa ka in e Kristo ma 3Ka Judas, jal mane ondhoge oneno
Wuod Nyasaye.” kose ng’adne Yesu buch tho, achiedhnade
64Yesu nodwoke ni, “E en kaka iwa- nomake mi nodwoko pesa mamingli mag
chono. To awachonu un duto ni e ndalo fedha piero adek ne jodolo madongo gi
mabiro unune Wuod Dhano kobet e bat jodongo, 4kowacho ni, “Aseketho, nimar
korachwich mar Jal Maratego kendo asendhogo remo maonge ketho.”
kobiro kobet e boche polo.” To ne gidwoke ni, “Mano obadhowa e
65Eka jadolo maduong’ noyiecho lepe, ang’o? Mano en wachni iwuon.”
kowacho ni, “Oseyenyo! Ere gimomiyo 5Omiyo Judas nowito pesago ei
pod wadwaro joneno mamoko? Neuru, Hekalu kaeto oa odhi. Eka nodhi modere.
koro wasewinjo gi itwa ayanjeno. 66Unu 6Jodolo madongo nokwanyo ng’injo
paro nade?” mag fedha go kendo giwacho ni, “Chik
Ne gidwoko ni, “Owinjore gi tho.” ok oyie mondo okan gini kar keno,
67Eka ne ging’ulo olawo e lenda nikech en pesa remo.” 7Omiyo ne
wang’e, kendo ne gigoye ngum. Jomoko giporo wach mondo giti gi pesago
to nopame, 68ka giwacho ni, “Kornwae kuom ng’iewo puoth jachwe agulini
wach ane, Kristo, En ng’a mopadi?” mondo obed kama iike jodak. 8Mano
emomiyo osebedo kiluongo kanyo ni
Petro Okwedo Yesu puoth remo nyaka kawuono. 9Eka gima
69Sama noyudo Petro obet oko e laro, Jeremia janabi nowacho ni, “Ne gikawo
jatich manyako moro nobiro ire mowa- pesa mamingli mag fedha, mane en
chone ni, “In bende ne in gi Yesu ja Galili.” nengo mane jo Israel oketone, 10kendo
70To nodagi wachno e nyimgi duto, ne gitiyo kodgi kuom ng’iewo puoth
 37 MATHAYO 27:40
jachwe agulni, kaka Ruoth nochika,” 25To ji duto nodwoko riat ni, “Rembe
nochopo kare. mondo obed e wiwa gi nyithindwa!”
26Eka nogonyonegi Barabas, to Yesu
Yesu E Nyim Pilato to nokwongo orodho, eka oketo e lwetgi
11E thuolono Yesu nochung’ e nyim mondo ogur.
ruoth, kendo ruoth nopenje ni, “In e
ruodh jo Yahudi koso?” Askeche Ojaro Yesu
Yesu nodwoke ni, “Ee, en kaka iwa- 27Eka askeche ruoth nokawo Yesu
chono.” motere nyaka ei od chokruok, kendo ne
12Kane jodolo madongo gi jodongo gichokone oganda askeche duto mi
odonjone, ne ok odwoko gimoro amora. gilwore gikete diere.
13Eka Pilato nopenje ni, “Donge iwinjo 28Ne gilonyo lepe kendo ne girwakone
neno ma jogi donjonigogi?” 14To Yesu ne kandho makwar, 29eka ne gikado ligisa
ok odwoko kata wach achiel mane odon- mar kudho kendo gisidho e wiye. Ne gike-
jnego, kendo mano nomiyo ruoth owuoro to odundu e lwete kor achich, eka gigoyo
ahinya. 15To ruoth noheroga gonyo ne chonggi piny e nyime, kendo ne ginyiere
oganda ng’at achiel motwe e kinde mag ka giwacho ni, “Misawa, ruodh jo-
sawo. 16E ndalono ne gin gi ng’at motwe Yahudi!” 30Ne ging’ulo olawo kuome
ma achach mane iluongo ni Barabas. kendo ne gikawo odundu gigoyogo wiye
17Omiyo ka oganda nosechokore kaachiel, anuoya anuoya. 31Bang’ ka negisejare
Pilato nopenjogi ni, “En ng’awa mudwaro kamano, ne gilonyo kandho no oko kaeto
mondo agonynu: Barabas koso Yesu milu- girwakone lepe owuon. Eka ne giwuok
ongo ni Kristo?” 18Nimar nong’eyo ni ich gidhi kode mondo gidhi gigure.
lit ema nomiyo giketo Yesu e lwete.
19Ka noyudo Pilato obet e kom Gur Mar Yesu
jong’ad bura, chiege nokowone wach ni, 32Kane gin e yo gidhi, ne giromo gi
“Walri iayi e wach ng’at maonge kethono, ja-Kurene moro miluongo ni Simon,
nimar wachne nochanda ahinya kawuono kendo ne gichune mondo oting’ msala-
e lek mane aleko kuome.” ba. 33Eka ne gichopo kama iluongo ni
20 To jodolo madongo gi jodongo Golgotha (ma tiende en kar Hanga
nowako oganda mondo Barabas ema Wich). 34Kanyo ne gimiyo Yesu divai
gikwa ogonynegi to Yesu to mondo moru gi kedhno mondo omadhi, to
onegi. bang’ bile, nodagi madhe. 35Ka negise-
21Ruoth nopenjogi ni, “Kuom ji ariyo- gure, ne gipogore lepe ka gigoyo ombu-
gi, en ng’a mudwaro mondo agonynu?” lu. 36Bang’e ne gibet piny kanyo ka
Ne gidwoke ni, “Barabas.” girite. 37Gimalo yoka wiye, ne giguroe
22Pilato nopenjogi ni, “To Yesu milu- ndiko mar weche mane odonjnego,
ongo ni Kristoni to atimgo ang’o?” mane wacho kama: MA EN YESU,
Ne giduoke riat ni, “Gure!” RUODH JO YAHUDI. 38Jomecho
23Pilato nopenjo ni, “Nang’o? En ariyo be nogur kode, moro e bathe
ang’o marach mosetimo?” korachwich to machielo koracham.
To gin ne gimedo goyo koko matek 39Joma ne kadho machiegni nodirone
moloyo ni, “Gure!” ayenje, ka gikino wiyegi, 40kendo giwa-
24Ka Pilato noneno ni onge gima cho ni, “In ma yande iwacho ni inyalo
nonyalo timo, to ni mahu ema koro ne ketho Hekalu mi ichak igere bang’
chakore, nokawo pi mi ologo e nyim ogan- ndalo adekni, koro resri kendi ane! Ka
dano, kowacho ni, An aler kuom remb in wuod Nyasaye to wuog ane e msala-
ng’atni, en wachu!” ba ilor piny!”
 MATHAYO 27:41 38
41Machalre kamano bende, jodolo kendo ne giwacho ka giwuoro ni,
madongo gi jopuonj chik kod jodongo “Adier, ng’ani ne en Wuod Nyasaye!”
bende noyanye, ka giwacho ni, 42"Ne 55Mon mang’eny bende ne nikanyo:
oreso jomoko, to en to ok onyal resore 56 Moko kuomgi ne gin, Maria
owuon! Donge en ruodh Israel? Dak Magdala, Maria min Jakobo gi Josef,
koro oa e wi msalaba olor piny ka sani kod min yawuot Zebedi.
mondo wayie kuome. 43Ogeno kuom
Nyasaye; Nyasaye koro okonye ane sani Ik Mar Yesu
ka odware adier, nimar ne owachoga ni, 57Ka nochopo odhiambo, jamwandu
‘An Wuod Nyasaye,’” 44Kamano bende moro ma ja Arimathea, ma nyinge Josef
e kaka jomecho mane ogur kode bende nobiro. En bende nosedoko japuonjre
nodirone ayenje. Yesu. 58 Nodhi nyaka ir Pilato mi
okwaye ringre Yesu, kendo Pilato
Tho Mar Yesu nogolo chik mondo omiyego. 59Josef
45 Chakre saa auchiel nyaka saa nokawo ringre Yesu moume gi nanga
ochiko, mudho noimo piny duto. 46To maler marep-rep, 60 kendo nokete e
kar saa ochiko, Yesu noywak gi duol liende owuon manyien mane oseroko ei
maduong’ ni “Eloi, Eloi, lama sabak- lwanda, eka nong’ielo kidi maduong’ mi
thani?- ma tiende en ni, “Nyasacha, olorogo dho liendno kaeto owuok odhi.
Nyasacha, ang’o momiyo iseweya 61Maria Magdala gi Maria machielo to
kenda?” noweyo kobet piny kama omanyore kod
47Kane moko kuom joma nochung’ liel.
kanyo owinjo mano, ne giwacho ni,
“Oluongo Elija.” Jarito Mane Nie Liel
48Gikanyono achiel kuomgi noringo 62 Kinyne, mane en odiechieng’
okawo siponj. Nonyume e kong’o maluwo Chieng’Ikruok, jodolo madon-
makech, kendo nochome ewi odundu go gi jo Farisai nodhi ir Pilato. 63Ne
mabor, kaeto omiye Yesu mondo omad- giwachone ni, “Jaduong’, wanyalo paro
hi. ni ka ja miriamboni ne pod ngima to
49Joma moko nowacho ni, “Koro nowacho ni, ‘Bang’ ndalo adek to abiro
warit wane ane ka Elija biro mondo chier kendo.’ 64Omiyo gol chik mondo
orese.” orit liel nyaka chieng’ mar adek. Nono
50To bang’ ka Yesu noseywak kendo to jopuonjrene nyalo biro mi kwal
matek gi duol maduong’, nogonyo ringre mi giwach ne ji ni osechier oa
chunye mondo oa. kuom joma otho. Miriambo machien-ni
51Sanosano katen mar Hekalu dibed marach moloyo mokwongo.”
noyiech e diere tir, chakre malo nyaka 65 Pilato nodwokogi ni, “Kawuru
piny. Piny noyiengni kendo lwendni jarito mondo udhi urit liel kaka un ema
nobarore. 52Liete nomuoch moyawore ung’eyo uwegi.” 66Omiyo ne gidhi mi
kendo ringre jomaler mang’eny mane ne girito liel ka giketo kido e kidi kendo
osetho nochier modoko mangima. 53Ne ne giketo jarito mondo orite.
giwuok e liete, kendo bang’ chier mar
Yesu, ne gidonjo ei Dala Maler kendo Chier Mar Yesu
ne gifwenyore ne ji mang’eny.
54Ka ja-Kenturo gi joma ne nikode 28 Bang’ Sabato, kogwen mar
chieng’ mokwongo mar juma,
mane rito Yesu noneno yiengni mar Maria Magdala gi Maria machielo nodhi
piny kod gik moko duto mane oyudo limo liel.
osetimore, luoro nomakogi matek, 2To piny noyiengni matek, nimar
 39 MATHAYO 28:20
malaika mar Ruoth nolor piny koa e polo, duto mane osetimore. 12Ka jodolo
mi nodhi nyaka e liel mong’ielo kidi kendo madongo noseromo gi jodongo mi
obetie. 3Kite ne chalo gi mil polo, kendo gichano gima ne gidwa timo, ne gimiyo
lepe ne tar ka pe. 4Jorito ne luoro omako askeche pesa mang’eny, 13ka giwa-
ahinya konene, mi ne gikirni, kendo ne chonegi ni, “Wachuru ni, ‘Jopuonjrene
gidoko machal gi joma otho. nobiro gotieno mi okwale saa mane
5Malaika nowachone mon-go ni, wanindo.’ 14Kapo ni wachni ochopo e it
“Weuru luor, nikech ang’eyo ni umanyo ruoth, to wang’eyo gima wabiro timo-
Yesu mane ogur. 6Oonge ka; osechier, ne, mondo kik uyud chandruok moro
mana kaka nowacho. Biuru une kama amora.” 15Omiyo askeche nokawo pesa-
noninde. 7 Eka mondo udhi mapiyo go, kendo ne gitimo kaka nonyisgi.
unyis jopuonjrene ni, ‘Osechier oa kuom Kendo wachni koro oselandore kuonde
joma otho kendo otelo e nyimu odhi mathoth e dier jo- Yahudi nyaka
Galili. Kuno ema ubiro nenee.’ Ero koro odiechiengni.
asenyisou.”
8Omiyo mon-go noa e liel ka gireto, ka Ote Maduong’
giluor to bende ka gipong’ gi mor, kendo 16Eka jopuonjre apar gachielgo
ne giringo gidhi mondo ginyis jopuon- nodhi Galili, e wi got kama Yesu nony-
jrene. 9To apoya nono Yesu norado kodgi, isogi ni gidhiye. 17Kane ginene to ne
mowachonegi ni, “Misawauru.” Kendo ne gilame; to moko kuomgi noriwo gi
gisudo bute mi gimoko e tiendene, kendo kiawa. 18Eka Yesu nobiro irgi mowa-
gilame. 10Eka Yesu nowachonegi ni, chonegi ni, “Teko duto manie polo kod
“Weuru luor. Dhiuru unyis owetena manie piny osemiya. 19Kuom mano,
mondo gidhi Galili; kuno ema gibiro dhiuru ulos jopuonjre e ogendini duto,
nenae.” kubatisogi e nying Wuoro gi nying
Wuowi kod nying Roho Maler,
Milome Mar Jorito 20kendo kupuonjogi mondo gitim
11Ka noyudo mon-go nie wuodhgi gik moko duto ma asechikou. To
dhi, moko kuom jorito nodhi e dala akonu adier ni abiro bedo ka an kodu
monyiso jodolo madongo gik moko seche te, nyaka giko mar ndalo.”
 Mariko
JANDIKO: MARIKO
KAR NDIKO: RUMI
KINDE NDIKO: 60-65 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie Iye

Johana Mariko ne jatich kaachiel gi Jaote Paulo. Bang’e nodar modhi odak e dala
mar Rumi, kama ne ondikoe gik mane Jaote Petro nyalo paro. Omiyo Injili mar Mariko
nyiso weche mag janeno kuom gik mowuoyo kuomgigi. Gima duong’ mane omiyo
ondiko bugni ne en nikech nodwaro mondo ochok weche duto mane ong’eyo kuom
Injili. Omiyo onyiso malong’o kuom tije mane Yesu otiyo moloyo gik mane owacho to
moloyo to owuoyo ahinya kuom tij Yesu kuom juma mogik. Injili mar Mariko ochakore
gi tij Yesu ayanga kendo ka oyalo Injili mar Pinyruodh Nyasaye. En kod puonj mang’e-
ny kendo moyangore manyiso kaka tho Yesu biro bedo 8:31 -9:31,10:33,34,45, bang’e to
ogik gi tho Yesu e msalaba mondo othone richo mar piny.

THORRO.
Mariko nyiso Yesu kaka jatich mar Nyasaye mane obiro mondo onyis dwaro mar
Nyasaye. Timbe mag honni, chang, bedo giteko kuom jochiende gi tekone owuon nyiso
piny ni Yesu ok ne en mana jatich kaka jomoko, to ne en Wuod Nyasaye 15:39 chier mar
Yesu nyiso duto mane otimo kendo sani warito duoke kod duong’ koa e polo. Mariko
bende nondiko kojiwogo Jo-Kristo man Rumi mondo gibed motegno to moloyo to e
ndalo mag sandruok.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Johana jabatiso gi batiso mar Ruoth 1:1-13
2. Tich Yesu e dala mar Galili :1:14-9:50
3. Wuoth madhi Jerusalem gi donjone 10:1-11:26
4. Lweny mane otimore e dala maduong 11:27 - 12:44
5. Koro weche kuom gik mabiro 13: 1-37.
6.Tho Yesu kod chierne 14:1-16:8(9-20) 9-20 - kitepe moko
machon ok nondiko, to giber nikech gin kod puonj motegno.

Johana Jabatiso Oiko Yor Yesu oseweyo nigi richogi. 5Kuom mano jo

1 Ma e chakruok mar Wach Maber Mar

Yesu Kristo Wuod Nyasaye.
2En mana kaka ondiki e kitap Janabi
piny Judea duto kod ji duto moa
Jerusalem nowuok odhi ire. Ne gihulo
richogi mi Johana nobatisogi e aora
Isaya niya, Jordan. 6Johana norwakore gi lewni
"Abiro oro jaotena notel nyimi molos gi yie ngamia kendo notweyo
mondo olosni yo.” 3“Duond ng’at kamba mar pien e nungone. Nochamo
moro kok e thim ni, ‘Ikuru ne Ruoth bonyo kod mor kich manie thim. 7Wach
yore, losneuru yo moriere tir.” mane Johana yalo ne chal kama: “Ng’at
moro biro bang’a moloya gi duong’.
4Kamano e kaka Johana ne owuok e Oduong’ maok awinjora gonyo kata
thim kopuonjo ji ni nyaka gilok chunygi mana tond wuochene. 8An abatisou gi pi,
eka obatisgi kaka ranyisi ni Nyasaye to en obiro tisou gi Roho Maler.”
 41 MARIKO 1:40
Yesu Otisi Kendo Otem mar Nyasaye!”
9E kindeno Yesu nobiro koa Nazareth, 25To Yesu nokwere gi duol matek ni,
e piny Galilie mi Johana nobatise e aora “Ling’ thi! Aa kuome!” 26Jachien marach-
Jordan. 10Ka noyudo Yesu wuok aa e pi, no noyuko ng’atno mi ogoyo koko gi
noneno polo kayawore kendo ka Roho dwol maliyore, bang’e oa oweye.
Maler lor mondo opi kuome e kido mar 27Jogo duto nowuoro ahinya,
akuru. 11To dwol maduong’ noa e polo magipenjore ni, “Ma to ang’oni? Puonj
kawacho niya, “In e Wuoda mahero. manyien kendo man-gi teko! Ng’atni
Chunya mor kodi.” chiko koda ka jochiende kendo giwinje.”
12Gikanyono Roho Maler nokaso Yesu 28Humb Yesu nolandore piyopiyo e
motere e thim, 13kendo nodak e thim gwenge molworo Galili.
kuno ndalo piero ang’wen, ka Satan teme.
E thim kuno Yesu nodak e kind le mag Yesu Ochango Ji Mathoth.
thim, to malaike ne tiyone. 29Mapiyo piyo bang’ ka gia e od lemo
ne gidhi kaachiel gi Jakobo kod Johana e
Luong Mar Jopuonjre Mokwongo dalagi Simon gi Andrea. 30To maar Petro
14Ka nosetwe Johana e od twech, Yesu nonindo e kitanda, ka midhusi onure.
nodhiyo Galili, koyalo Wach Maber mar Jomane nikanyo nonyiso Yesu wachno
Nyasaye. 15Noyalo niya, “Saa osechopo piyopiyo. 31Omiyo Yesu nodhi ire,
kendo Pinyruodh Nyasaye osekayo momako lwete kokonye mondo oa malo.
machiegni. Lokreuru kendo yieuru Wach Midhusi noweyo dhakono mi otiyonigi.
Maber.” 32Odhiambono, ka piny noseyuso, ji
16Ka noyudo Yesu wuotho e bath Nam nokelo ni Yesu jotuo duto kaachiel gi
Galili, noneno Simon gi owadgi ma joma nigi jochiende. 33Jodalano duto
Andrea ka jobolo gokgi e nam, nikech ne nochokore e dhoot kama ne Yesu nitie,
gin jolupo. 17Yesu nowachonigi ni, “Biuru 34to Yesu nochango ji mathoth mane nigi
mondo uluwa, mondo kar ywayo rech to kit tuoche mayoreyore. Bende noriembo
aketu ubed joywa ji.” 18Ne giweyo gokegi jochiende oa kuom ji, to ne ok oyiene
sanosano mi giluwe. jochiendego mondo owuo nikech ne
19Yesu nomedo chwalore nyime matin ging’eyo ni En ng’a.
mi noneno Jakobo wuod Zebedi gi omin
mare ma Johana ka jobet e yie kendo loso Yesu Olemo Kar Kende
gokegi. 20Maok odeko Yesu nolwongogi, 35Kinyne kogwen ka piny pod olil,
kendo ne giweyo wuon-gi ma Zebedi e Yesu noa malo moweyo ot kama noninde.
yie, kaachiel gi jotich mondiki mane Nowuok modhi kama ochwalore mopon-
konyogi, mi giluwoe. do, mi nolemo kuno. 36Simon gi joge ne
jodhi manye, 37Kendo kane giyude to ne
Yesu Oriembo Jachien Marach giwachone ni, “Ji duto manyi.”
21Ne gidhi Kapernaum, to kane Sabato 38To Yesu nodwokogi kawacho ni,
ochopo, Yesu nodonjo e od lemo mi “Wadhiuru kamachielo e gwenge man
ochako puonjo. 22Ji nowuoro puonjne, machiegni, mondo kuno bende ayalie.”
nikech nopuonjo ka ng’at man gi teko, to Mano emomiyo asebiro. 39Omiyo
ok ka Jopuonj Chik. 23To kanyono ei od nowuotho e Galili duto, koyalo e utegi
lemo ne nitie ng’at moro mane nigi mag lemo kendo koriembo jochiende
jachien marach. Ng’atni noywak matek kuom ji.
kawacho ni, 24"Idwaro ang’o irwa ka,
Yesu ja Nazareth? Ibiro mondo itiekwa Ng’at Man-gi Dhoho
koso? Ang’eyo ng’ama in, in Ng’ama Ler 40Jadhoho moro nobiro mogoyo
 MARIKO 1:41 42
chonge piny e nyim Yesu kosaye ni, ikaw pieni mondo iwuoth’? 10To atimo
“Kiyie to inyalo puodha.” 41Yesu nokecho ma mondo ung’e ni Wuod Dhano nigi
ng’atno morieyo bade omule, kowacho ni, teko e pinyni mar weyo richo.” Bang’ loso
“Ayie, puodhri!” 42Gikanyono dhoho kamano Yesu nowacho ni ja athanyno
norumo kuom ng’atno mochango niya, 11"Winji omera, aa malo iting’ pieni
43Yesu nogonyo ng’atno piyopiyo mondo idhi dala". 12Ng’atno noa malo
mondo odhi kochike matek ni, 44"Ne ni ok mokawo piene mi nowuotho ang’ienga ka
inyiso ng’ato wachni. To dhiyo mondo ji duto nene. Timni nomako dho ji duto
ikuong inyisri e nyim jadolo kendo ichiw mane nikanyo mi ne gidendo Nyasaye ka
misengini mane Musa ochiko joma giwacho ni, “Nyaka ne nywolwa pok
opuodhi mondo otim, eka ji ong’e ni koro waneno gima kama.”
iler.” 45Kar timo kamano to ng’atni
nochako lando wachno e saa nogo mane Luong Mar Lawi
oa ir Yesu. Kuom mano Yesu koro ne ok 13Yesu nochako wuoth kendo koluwo
nyal donjo ayanga e dala moro amora, to tie Nam to oganda maduong’ nobiro ire
nodak mana oko kuonde ma ji ongee. To mi opuonjogi. 14Ka noyudo owuotho e tie
kata kamano ji ne pod biro ire koa kuonde Nam, noneno Lawi wuod Alfayo kobet
duto. piny e od solo osuru. Yesu nowachone
Lawi ni, “Luwa", mi Lawi noa malo mi
Yesu Ochango Ja Athany oluwe.

2 Bang’ ndalo manok Yesu nochako 15Ka noyudo Yesu chiemo e od Lawi,
oduogo e dala mar Kapernaum, Josol osuru kod “joricho” mang’eny ne
kendo ji nowinjo ni osebiro dala. 2Kuom jochiemo kode e mesa kaachiel gi jopuon-
mano ji mang’eny nochokore mopong’o jrene, nimar jogo mane luwo bang’e ne
ot mane entie thich maonge kama odong’, ng’eny. 16 To ka jopuonj Chik ma jo
koda ka dhoot oko, to Yesu nopuonjogi Farisai nonene kochiemo gi “joricho” gi
Wach. 3Jomoko nobiro mi gikelone ja josol osuru, ne gipenjo jopuonjre Yesu
athany ka ji ang’wen oting’e. 4To kane niya, “Ang’o momiyo ochiemo gi josol
jogo oyudo ka chopo ir Yesu tek nikech osuru gi ‘joricho’?”
oganda makwar mane nikode, ne gitucho 17Ka Yesu nowinjo wachno to nowa-
wi tat ot mochomore gi kama Yesu ne chonigi ni, “Joma ngima ok dwar jathieth
nitie tir mi giloro ja athanyno konindo e mak mana joma tuo. Ok ne abiro mondo
par nyaka nochopo e nyim Yesu, 5ka Yesu aluong joma kare, to nobiro mondo alu-
noneno yie ma jogo ne nigo, nowacho ni ong joricho.”
ja athanyno niya, “Wuoda, richoni
oweni.” Openj Yesu Wach Tweyo Chiemo
6To jopuonj Chik moko ma noyudo 18Nochopo kinde ma jopuonjre Johana
obet ei ot kanyo nochako penjore e chun- kod jo Farisai jotweyo e chiemo. Jomoko
ygi ni, 7"Ng’atni wuoyo nadi? Oyanyo nobiro mopenjo Yesu: “Ere kaka
Nyasaye! Ere kaka onyalo nyiso jali ni Jopuonjre mag Johana kod jopuojre mag
richone owene to wang’eyo ni Nyasaye jo Farisai jotweyo chiemo to jopuonjreni
kende ema weyo ni ji richogi? to chiemo achiema?”
8Sano sano Yesu nong’eyo e chunye 19To Yesu nodwokogi kapenjogi ni,
gima jopuonj Chik neparo e chunygi, “Be wend wuon kisera ditwe chiemo adier
omiyo nowachonigi niya, “Ang’o momiyo ka pod en kodgi”Chutho, ok ginyal tweyo
uparo gik muparogo? 9Mane mayot kapod gin kode. 20To ndalo biro ma wuon
wacho ni ja athany kuom weche ariyogi: kisera nogol e kindgi, kendo ndalono ema
ni ‘richoni oweni’, koso ni, ‘chung’ malo ginitwe chiemo.
 43 MARIKO 3:19
21"Ng’ato ok nyal twang’o karaka mar 5Yesu nogawo jogo gi mirima kendo
law manyien kuom law moti. Kotimo ka chunye lit ahinya nikech chunygi ne
kamano to karaka mar law manyienno tek. Nowacho ni jal ma lwete otalno ni,
nyalo jowo law machonno mi omed yiech “Rie lweti", mi ng’atno norieyo lwete
moloyo. 22Bende ng’ato ok nyal olo divai kendo lwete nochango chuth. 6Bang’eno
manyien e piend divai machon. Kotimo jo Farisai nowuok oko mochako chano
kamano to divai nyalo baro piend divaino kaachiel gi jo Herode kaka diginege.
mi divaino kethre. Ooyo, divai manyien
nyaka ol mana e piende divai manyien.” Oganda Maduong’ Oluwo Yesu
7Yesu kaachiel gi jopuonjrene nowuok
Ruodh Sabato oa kanyo mi gidhi e dho nam, to oganda
23Chieng’ Sabato moro Yesu noyudo maduong’ moa Galili noluwo bang’e. 8Ji
kadho e kind puothe mag ngano mochiek, mamoko mane osewinjo humbe kuom gik
to jopuonjrene nochako jako wi ngano madongo mane otimo bende nobiro ire
mondo gicham. 24To jo Farisai nochako moa kuonde mopogore opogore kaka:
ng’ur ka giwacho ne Yesu ni, “Neye, ang’o Judea, Jerusalem, Idumea, kod gwenge
momiyo jopuonjreni timo gima kwero molworo Turo gi Sidon. 9To nikech
chieng’ Sabato?” oganda ne opoto but Yesu maok onyal
25Yesu nodwokogi ni, “Donge useso- yweyo, nonyiso jopuonjrene mondo oikne
mo gima Daudi notimo chieng’ ma en yie moro matin mondo okonyrego maok
kaachiel gi joma ne nikode ne gidenyo ji othung’e. 10Dhano nodiyo Yesu
kendo gichando? 26E kinde mag Abiathar kamano nikech nosechango ji mathoth
Jadolo Maduong’, wang’eyo kaka Daudi kendo mani nomiyo joma tuo mamoko
nodonjo e od Nyasaye mi ochamo makati bende ne riyore nyime mondo gimul
ma nosepuodhi moket tenge ma Chik ok Yesu. 11E saa asaya mane jochiende
oyiene ng’ato ang’ata mondo ocham , oneno Yesu, ne gipodho piny e nyime ka
makmana jodolo. Daudi nochamo giywagore ni, “In e Wuod Nyasaye.” 12To
makatino mi opogone nyaka joma ne Yesu nochikogi matek ni kik gihul gima
nikode mi gin bende ne gichamo.” En.
27Yesu nodhi nyime mowachonigi ni,
“Sabato noketi nikech dhano, to dhano ne Walo Joote Apar Gariyo
ok ochwe nikech Sabato. 28Omiyo Wuod 13Yesu noidho modhi malo e bath got
Dhano en Ruoth koda ka mar Sabato.” kendo nogwelo jo mane odwaro mondo
odhi kode, mi jogo nodhi kode. 14Ne

3 Chieng’ moro Yesu nochako odonjo

e od lemo, to ne nitie ng’ato kanyo
ma lwete notal. 2Ji moko ne jokiyo Yesu
oyiero ji apar gariyo, mane oketo tenge
kaka joote, mondo gibed kode eka mondo
oorgi gidhi giyal Wach Maber 15kendo
kanyo ka gidwaro yo ma ginyalo don- gibed gi teko mar golo jochiende kuom ji.
jonego kaka jaketho. Kuom mano ne 16Magi e joote apar gariyo mane oyier:
gichomo wang’gi kuome mondo gine Simon (mane omiyo nying machielo ni
ane ka mit dochang ng’atno chieng’ Petro); 17Jakobo wuod Zebedi, kod owad-
Sabato. 3Yesu nowachone ng’at ma lwete gi miluongo ni Johana (owetegi Yesu
otalno niya, “Chungi ane e nyim ji duto neluongo ni Boanerges, tiende ni yawuot
ka.” 4Bang’e Yesu nopenjo jogo ni, “Ere Mor Polo); 18gi Andrea, Filipo,
gima chikwa oyie mondo otim chieng’ Batholomayo, Mathayo; gi Thoma,
Sabato? Timo maber koso timo marach, Jakobo wuod Alfayo, Thadayo, Simon ma
reso ngima koso neko?” To jogo noling’ ja-Zelote, 19kod Judas ja Iskariot, jal ma
thi. nondhoge
 MARIKO 3:20 44
Yesu Kod Belzebub Ngech Jachuoyo

4
20Bang’e Yesu nodonjo e ot moro to Kendo Yesu nochako puojo e dho
oganda maduong’ nochokore kanyo nam. To oganda mane olwore ne
kendo makata mana thuolo mar chiemo duong’ omiyo nodonjo ei yie mi obetie ka
gi jopuonjrene ne ok onyal yudo. 21To ka ji duto to ochung’ oko e dho nam. 2Yesu
joodgi Yesu nowinjo wachni, ne gidhi ire nopuonjogi gik mang’eny kokonyore gi
mondo gigole kanyo githuon, ka giwacho ngeche. E puonjne nowacho niya,
niya, “Wiye obiro marach". 3"Winjauru! Japur moro nowuok modhi
22Jopuonj Chik mane obiro kanyo koa chwoyo kodhi, 4to ka noyudo ochwoyo,
Jerusalem to nowacho kuom Yesu ni, kodhi moko nolwar e dir yo, mi winy
“Opong’ gi teko mar Belzebub! Ogolo nobiro mochamogi tee. 5To kodhi moko
jochiende gi teko mar ruodh jochiende.” nolwar kuonde motimo lwendni, ma lo
23To Yesu nolwongogi ire mowuoyo operoree. Kodhigo notwi piyo piyo,
kodgi gi ngeche kowacho niya, “Ere kaka nikech lowo ne ok tut. 6To ka chieng’
2 4
Satan digol Satan? Ka pinyruoth moro nowuok, chamgo nowang’, kendo nikech
opogore kendo joge gore kendgi to ne gionge tiendegi, ne gitwo. 7Kodhi
pinyruodhno ok nyal chung’. 25Bende ka moko nolwar e kind kudho, to ka kud-
joot achiel opogore to odno nyaka podhi. hogo nodongo, ne githung’o chamgo mi
26E kaka ka Satan diked gi pinyruodhe gimonogi nyak. 8To moko nolwar e lowo
owuon, kata ka dopogre owuon to ok maber, mi ne gitwi kendo gidongo. Ne
dochung’, to mano ema dibed giko ginyago cham, moko nyadi piero adek,
lochne. 27Chutho onge ng’at manyalo moko nyadi piero auchiel, kendo moko
monjo od ng’at moloye mi maye gige ka nyadi mia achiel.”
ok otweyo ng’atno mokwongo eka bang’e 9Bang’e Yesu nomedo wacho niya,
omaye gige. 28Anyisou adier ni richo ma “Ng’at man gi it mar winjo wach mondo
dhano osetimo gi ayany ma giseyanyogo owinji.”
Nyasaye nowenegi. 29To ng’ato ang’ata 10Ka odong’ kende, jopuonjrene apar
mowuoyo marach kuom Roho Maler ok gariyo gi jomoko mane nibute nopenje
nowene richone, nikech oseketho ketho tiend ngechego. 11Nonyisogi ni, “Un
mochwere. oyienu ng’eyo tiend gik mopondo mag
30Nowacho kamano nikech jogi ne Pinyruodh Nyasaye. To kuom jogo man
wuoyo kawacho ni, “En gi jachien oko gimoro amora iwacho nigi gi ngeche
marach.” 12mondo,

Min Yesu Gi Owetene “‘Ginen anena to kik ginyal ng’eyo,

31Bang’eno min Yesu gi owetene kendo giwinj awinja to kik ging’e
nobiro ire. Ne gioro ng’ato mondo olu- tiend wach; nikech dipo ka gilokore
ong nigi Yesu ka gin to gidong’ gioko. mi owenigi richogi!’”
32Oganda manobet kolworo Yesu nowa-
chone niya, “Minu gi oweteni jo nioko ka 13Yesu nomedo loso kodgi kowacho ni,
gidwari.” “Ere kaka ok unyal winjo tiend ngeroni?
33To Yesu nopenjogi ni, “Minwa gi Ka kamano to be ubiro winjo tiend ngero
owetena to gin ng’a gini?” moro amora. 14Japur chwoyo Wach.
34Kosewacho kamano to nong’iyo 15Jomoko chalo gi kodhi molwar e dier yo,
joma ne obet kolwore kaeto owacho niya, kama ichwoyoe Wach. E saa nogo ma jogi
“Eri, magi e minwa gi owetena! 35Ng’ato owinjoe Wach to Satan biro mi magi
ang’ata matimo dwaro Nyasaye e owad- Wach ma giwinjono. 16Jomoko to chal
wa gi nyamera kod minwa.” mana kaka kodhi mochwo e lowo moper-
 45 MARIKO 5:2
ore e wi lwanda. Gin giwinjo Wach kendo Ngech Koth Karadali
girwake gi ilo sanosano. 17To nikech 30Nowacho kendo niya, “Yo mane ma
gionge tiendegi Wach ok bedi e igi dwaporgo Pinyruodh Polo kaka chal,
aming’a. Ka chandruok kata sand obiro kata en ngero mane manyalo nyisowa
nigi nikech Wach Nyasaye to gipodho kite? 31Ochal gi koth karadali ma en e
piyopiyo nono. 18Moko kaka kodhi mol- kodhi matinie mogik mikomo e puodho.
war e kind kudho. 19To achien parruok 32To kata otin kamano to kosekome to
mag ngima pinyni gi wuond ma mwandu odongo mi obed maduong’ moloyo yiend
kelo kaachiel gi gombo ma gigombogo puodho duto. Bedene yarore madongo mi
gik mathoth, kendo thung’o Wach mi winy mahuyo e kor polo bi pi mi ywe e
obed maonge konyruok. 20Moko to chal tipone.
mana gi kodhi mochuo e lowo maber. 33Yesu nomedo wuoyonigi gi ngeche
giwinjo Wach mi girwaki. Kendo ginyak machal gi mago e thuolo moro amora
maber mana ka kodhi manyak nyadi piero mane ginyalo winje. 34Ne ok owachonigi
adek, nyadi piero auchiel, nyaka nyadi wach moro amora maok okonyore gi
mia achiel.” ngero. To ka thuolo noyudore mi odong’
gi jopuonjrene kendgi to nonyisogi tiend
Taya Man Kama Oting’ore weche duto.
21Nowacho nigi niya, “Be ng’ato
kuomu nyalo moko taya kaeto oumo gi Yesu Okweyo Ahiti
atonga kata oketo e bwo otanda? Donge 35Chieng’no godhiambo Yesu nowa-
ikete kama oting’ore mondo omeny ot cho ni jopuonjrene ni, “Wadhiuru loka
duto? 22Ng’euru ni onge gimoro mopan- nam.” 36Omiyo ne giwuok giweyo ogan-
di maok nong’ere achien, to bende onge da, mi gikawe mana kaka ne En-no, mi
gimoro amora mitimo ling’ling’ maok gichako kwang’ kode ei yie. Ne nitie yied-
nong’e ratiro. 23Ka ng’ato nigi it mar hi mamoko bende mane kwang’ kodgi e
winjo wach to mondo owinji.” nam. 37Eka ahiti maduong’ nosieko mi
24Yesu nodhi nyime kaluwonigi ni, apaka nochako tago yie koni gi koni mi pi
“Chikuru itu maber mondo uwinj weche ochako pong’e. 38Sechego noyudo Yesu
miwachonu, nikech rapim mupimoe ema nindo e wi raten man kapier yie.
nopimnue, kendo moloyo kanyo. Jopuonjre nochiewe ka kone ni, “Japuonj,
25Nikech ng’at man-go ema nomedi; to donge litni ka watho?”
ng’at maonge go to noma koda ka matin 39Yesu nochiew mokwero yamo.
ma en-gono.” Nochiko apaka kowachone ni, “Kue! Ling’
thi!” Gikanyono yamo nokue mi piny
Ngech Kodhi Madongo oling’ thi.
26Nowacho bende ni, “Pinyruoth 40Bang’ mano Yesu nowachone jop-
Nyasaye chal gi ng’at ma chuoyo kodhi e uonjrene niya, “Ang’o momiyo uluor
lowo. 27Kata bed otieno kata odiechieng’, kamano? Pod uonge mana gi yie?”
ka ng’atno nindo kata oneno, to kodhigo 41Luoro nomakogi mi gipenjore kend-
twi atwiya mi dongi, ka jachuoyo ok gi niya, “Ma ang’o matimore ni? Koda ka
ong’eyo kaka mano timore. 28Lowo yamo gi apaka bende winje?”
owuon ema golo kodhi; mokwongo tien-
dene wuok, eka wiye gulo oko aye bang’e Ng’at Ma Jachien Sando Ochangi
kodhi dongo mi chieg cham. 29Ka cham
osechiek to gikanyono wuon puodho
kawo pand keyo mondo oke.
5 Ne ging’ado nam nyaka loka e
gweng’ miluongo ni Gerasi. 2To Ka
Yesu nowuok e yie nii to ng’at moro man
MARIKO 5:3 46
gi jachien marach ma nodak e kar liete nosayo Yesu mondo oa e gweng’gi.
noromone. 3Ng’atni nodak kama iikoe ji, 18Ka noyudo Yesu donjo e yie, ng’at
kendo onge ng’at mane nyalo ronye mi mane jachien sando mane oyudo
tweye kata mana gi nyororo. 4Nikech osechangono nosaye mondo oyie odhi
nosebedo ka itweyo lwetene gi tiendene kode. 19To Yesu notame kawachone ni,
to nyoroche mane itweyego nochodo “Dog dala ir joodi mondo inyisgi gik
achoda mi ong’iny matindo tindo chumbe madongo ma Ruoth osetimoni, kendo
mane iridogo tiendene. Koro ne onge kaka osekechi gi kech maduong’".
ng’ato ma tekre ng’eny mane nyalo 20Omiyo ng’atno noa modhi mi nochako
ronye. 5Otieno gi odiechieng’ duto ng’at- lando e gwenge mag Dekapoli konyiso ji
ni ne fwayore e kind liete kendo e gode gik ma Yesu nosetimone. Ji duto
man machiegni koywagore matek kendo nowuoro wechego.
kong’adore gi kite.
6Kane oneno Yesu kabiro gi kuma bor, Nyako Motho Kod Dhako Matuo
noringo odhi ire mogore piny e nyime. 21Kane Yesu oseng’ado nam gi yie mi
7Nogoyo koko gi dwol maduong’ mogik odok loka machielo, oganda maduong’
ni, “Iomo ang’o ira ka, Yesu Wuod nolwore. 22To kane pod en e tie nam,
Nyasaye Mamalo chutho? Kuong’ri ni jatend od lemo moro manyinge Jairo
Nyasaye ni ok ibi sanda!” 8Noyudo Yesu nobiro kanyo. Kane oneno Yesu nogoyo
wachone ni, “Aa kuom ng’atni, jachien chonge piny e nyime 23kohombe ni,
marachni!” “Nyara matin tuo dwa tho, yie ibi mondo
9Eka Yesu nopenje ni, “Nyingi ng’a?” iket lweti kuome mondo ochangi odok
To en nodwoke ni, mangima.” 24Omiyo Yesu nowuok modhi
"Nyinga Lejo, nikech wang’eny.” 10Eka kode.
nochako sayo Yesu mondo kik oriembgi Oganda maduong’ ne luwo bang’ Yesu
gia e gweng’no kodiye koni gi koni. 25To dhako moro ne
11To noyudo kweth mag nguruwe ni ei oganda kanyo mane osebedo ka iye
moko kwayo e bath got mane ni chwer kuom higini apar gariyo.
machiegni. 12Jochiendego nosayo Yesu 26Dhakoni nosechandore miwuoro e lwet
kawacho ni, “Orwa ir nguruwe ka mondo jothieth mathoth kendo nosetieko mwan-
wadhi wadonj e igi.” 13Yesu nomiyogi du duto mane en-go to ne ok oyudo
thuolo mi jochiendego nowuok modhi resruok. Kar chango to koreka tuone
odonjo ei nguruwego. Kwethgo duto kar nomedore. 27Kane owinjo humb Yesu,
rombgi mane nyalo romo alufu ariyo, nobiro kang’eye ei oganda mi omulo riak
noringo matek kaluwo aridiridi nangane, 28koparo e chunye ni, “Kata ka
mochomo nam mi giduto ne githo e pi. amulo mana lawe to abiro chango.” 29Oo
14Jokwadh nguruwego noringo oa mar rembe nochung’ gikanyono mi now-
modhi onyiso ji duto modak e taon gi injo e dende ni chandruokne orumo.
gweng’no gima nosetimore, omiyo jogo 30Sanosano Yesu nong’eyo ni teko oa
duto nobiro mondo gin bende gineye gi kuome. Nolokore mi ochomo oganda,
wang’gi. 15Kane gibiro ir Yesu, ne gineno kopenjogi ni, “En ng’a momulo lepa?”
ng’at ma yande jochiende mag Lejo san- 31To jopuonjrene nodwoke ni, “Ineno
dono kobet piny kanyo korwakore maber ka ji olwori oketi diere to pod ipenjo
kendo pache nikare mi luoro nomakogi. apenja ni, ‘en ng’a momulo lepa?’
16To jogo mane oneno kaka Yesu golo 32Yesu nomedo ng’icho ei oganda
jachien kuom ng’atno nonyiso ji gik mondo one ng’at mane omule. 33To kaka
moko duto mane osetimore ni ng’atno dhakono nong’eyo e chunye gima noseti-
kendo ni nguruwe. 17Kuom mano jogo morene, nobiro mopodho e nyim Yesu
 47 MARIKO 6:16
kotetni gi luoro kendo nonyise adier man kode.
kuome duto. 34Yesu nowachone ni, 4To Yesu nowachonigi niya, “Janabi
“Nyara yieni ema omiyo ichango. Dhi gi imiyo duong’ kuonde moko, makmana
kuwe kendo chandruokni mondo orum jogweng’gi gi wedene kod joode ema
chuth.” ochaye.” 5Omiyo Yesu koro ne ok nyal
35Ka noyudo Yesu pod wuoyo, jomoko timo honni kanyo, makmana ni noketo
nobiro moa e od Jairo ma jatend od lemo. lwete kuom joma tuo manok mi ochang-
Ne giwachone Jairo niya, “Nyari osetho, ogi. 6To nowuoro kaka jogo ne onge gi
ang’o momiyo pod ichando Japuonj?” yie.
36Ka ok osedewo wach jogo, Yesu
nowachone jatend lemono ni, “We luor, Yesu Ooro Ji Apar Gariyo
yie ayiea.” Bang’ mano Yesu nomedo dhi nyime
37Yesu koro ne ok oyie mondo ng’at gi puonjo e gweng’ ka gweng’ 7Kindeno
moro oluwe mak mana Petro gi Jakobo noluongo ire Ji apar gariyo, mi oorogi ji
kod Johana owadgi Jakobo. 38Kane ariyo ariyo, kendo omiyogi teko kuom
gichopo e dala jatend od lemo, Yesu jochiende maricho.
noyudo ka dala otimo koko; ka ji ywak 8Nomiyogi chik machal kama: “Kik
kendo goyo nduru matek. 39Nodonjo ei ot ukaw gimoro mar wuoth makmana ludh
mopenjogi niya, “Koko gi nduru ni mana- wuoth. Makati, kata ofuku kata pesa
di? Nyathi ok otho, onindo aninda.” 40To mikano e ofuku mar kamba kik uting’.
jogo nonyiere anyiera. 9Pat pat ema urwaki, to kik uting’ sati
Kane osegologi oko duto, nokawo machielo miloko. 10Ot moro amora
wuon nyathi gi min-gi kaachiel gi jop- mudonje to dagieuru nyaka udar e taon-
uonjre mane nikode, mi odonjo kodgi no. 11Kaponi udhi e dala moro to ok
nyaka iye kuma nyathi ne nitie. 41Yesu orwaku kata ka jadalono otamore winjo
nomako lwet nyathi manyakono mi owa- wachu, to mondo uteng’ buch tiendeu
choni ni, “Talitha koum (tiende ni, “nyako kaeto ua kanyo. Mano nobednigi ranyisi
matin, anyisi ni aa malo!") 42Sano sano ni bura oseloyogi.”
nyakono nochung’ malo mochako 12Negi wuok magidhi yalo ni ji mondo
wuotho e dier ot (ne en jahigini apar olokre owe richo. 13Bende ne gigolo
gariyo). Ji duto nohum nono kuom gima jochiende mathoth kuom ji kendo ne
notimoreno. 43To Yesu nosiemogi matek giolo mo kuom joma tuo mathoth mi
ni kik ginyis ng’ato wachni, bang’e nony- gichangogi.
isogi ni mondo gimi nyano gimoro
ocham. Ong’ad Wi Johana Jabatiso
14Ruoth Herode nowinjo wechegi,
Janabi Maonge Luor nikech nying Yesu koro noselandore

6 Yesu noa kanyo modhi dalagi

kaachiel gi jopuonjrene. 2To ka
Sabato nochopo nochako puonjo ei od
mong’ere malach. Jomoko ne wacho
kuom Yesu ni, “Johana Jabatiso osechier
oa kuom joma otho, kendo mano
lemo. Ji mang’eny mane owinje nohum emomiyo teko mar timo honni nie ngi-
nono, ka gipenjore ni, mane.”
"Ng’atni ogolo gigi kure, koso rieko 15 Jomamoko to ne wacho ni, “En
manade mosemiyeni, momiyo otimo koda Elija", to mamoko bende noramo ni, “En
ka honni! 3Donge en e japa bao ma wuod janabi machal gi jonabi machon gilala.”
Maria kendo ma owetene gin Jakobo gi 16Ka ruoth Herode nowinjo wechegi,
Jose kod Juda gi Simon? Nyiminene nowacho ni, “Johana mane anego osechi-
donge nikodwa ka?” Kamano ne gisin er oa kuom joma otho!”
 MARIKO 6:17 48
17Herode ne chunye chandore nikech janek piyopiyo kendo nomiyo janekno
en owuon ema nogolo chik mondo omak chik mondo odhi okelne wi Johana
Johana, kendo kuom chikneno askechege Jabatiso. Ng’atno nodhi mong’ado wi
notweyo Johana moketo e jela. Notimo Johana e jela kama ne entie, 28bang’e
kamano nikech wach Herodia mane en nokelo wich moseng’adi koketo e san. Ne
chi owadgi ma nyinge Filipo. Herode omiyo nyako ma miende nolombo ji cha,
nomayo owadgino dhako mi oloko chiege mi nyakono nochiwe ni min mare. 29Kane
owuon. 18To Johana nosebedo ka kwere jopuonjre Johana owinjo wachni, ne
ka wachone niya, “Chik ok oyieni mar gibiro mi gikawo ringre mi gipielo e bur
mayo owadu chiege mondo ibedgo.” mar yik.
19Kuom mano dhako ma Herodiano
nomako sadha gi Johana, kendo nodwaro Yesu Opidho Ji Alufu Abich
mondo onege. To kata kamno ne ok 30Joote noduogo onyiso Yesu gik moko
onyal, 20nikech Herode ne oluoro Johana duto mane gitimo kendo gipuonjo. 31To
kendo ne ok odwar ni ng’ato ohinye, nikech ji mathoth ne biro irgi kendo aa
nikech nokawe kaka ng’ama kare kendo maok giwenigi thuolo kata mar chiemo,
maler. Kinde ka kinde ka Herode nowin- Yesu nowacho ni jopuonjrene niya,
jo yalo Johana to dhoge ne moko; to pod “Wawuoguru ka mondo wadhi kamoro
nogombo mana mondo omed winjo mopondo ma ji ongee mondo wayue
yalone. kuno. 32Kuom mano ne ging’ado nam, gi
21Achien thuolo nochopo mondo yie, gin kendgi, mondo gidwar kar yweyo
Herodia otim dwarone. Chieng’ nywol mokuwe.
Herode nochopo, kendo ne oloso chiemo 33Kata kamano ji mang’eny ma
moyiedhi ni jotend ogandane madongo gi nonenogi ka giwuok nofwenyo sanosano
jotend jolweny mage kod jok midewo ni en Yesu gi lange, omiyo ne giwuok e
duto moa Galili. 22To kane budho dhi taonde mokiewo machiegni duto ka
nyime, nyar Herodia nobiro momiel e giringo e yor tielo ma gikuongo ni Yesu
nyim Herode mi miendeno nomoro ruoth gi jopuonjrene loka kuma ne gidhiye.
gi wende. 34Ka Yesu nolor oa ei yie, noneno oganda
Ruoth nowachone nyakono niya, maduong’ miwuoro, kendo nokechogi
“Kwaya gimoro amora ma chunyi dwaro nikech ne gichal kaka rombe maonge gi
mondo amiyi.” 23Herode nosingore ni jakwath. Omiyo nockako puonjogi gik
nyano e yor kuong’ruok ni, “Gimoro mang’eny.
amora mikwaya anamiyi, kata obed mana 35To ka saa koro ne oniang’, jopuon-
nus pinyruodha.” jrene nobiro ire mowachone ni, “Saa koro
24 Nyano nowuok odhi openjo min osedeko ahinya to koreka wan kama bor
gima dokwa ruoth kowacho ni, “Akwa gi mier. 36Gony jogi mondo gidhi e
ang’o?” To min nodwoke ni, “Wi Johana gwenge kod mier molworowa mondo
Jabatiso.” ging’iew gima digichan.”
25Gikanyono nyano nodok ir ruoth 37To Yesu nodwokogi kowacho ni, “Un
koreto mi okwaye kowacho ni, “Adwaro uwegi migiuru gimoro gicham.”
ni mondo imiya wi Johana jabatiso sani Gin to ne gidwoke ka gipenje ni, “Ere
sani e san.” kaka dwadhi mwang’iew makati ma nen-
26Herode chunye nochandore ahinya gone oromo misach ng’ato mar dweche
ka nowinjo kwayono. To nikech noyudo aboro mondo wapidhgo oganda machal
osesingore e yor kuong’ruok, kendo kama? 38Eka Yesu nopenjogi ni, “Un gi
nikech wende, ne ok odwar tuono nyano makati adi?”
gima nosekwayo. 27Kuom mano nooro Kane gisekwano kar romb makati
 49 MARIKO 7:11
mane gin-go ne ginyiso Yesu ni, “Abich, ne gichopo Genesaret, mi gigowo kanyo.
gi rech ariyo.” 54To saa nogono mane giwuok gilor e yie,
39Eka Yesu nochiko jopuonjrene ji nong’eyo ni Yesu osedonjo. 55Ne
mondo ochan ji e sidienje matindo tindo, giringo gidhi e mier machiegni man e
ka gibet e lum mang’ich. 40Kuom mano ji alworano duto mi giting’o joma tuo
nobedo piny e laini, ka sidienje moko konindo e pere. Jotuogi ne gikelone
oting’o ji mia achiel to moko oting’o ji kamora amora mane giwinjo ni Entie.
piero abich. 41Ka ji nosebet kamano, Yesu 56Kamoro amora mane Yesu odhiye; e
nokawo makati abichgi rech ariyogo mier kata e taonde kata e gwenge, ji ne
mong’iyo malo, kogoyone Nyasaye eroka- kelo joma tuo e chirni kendo ne gisaye
mano. Nong’ingo makatigo mi omiyo mondo oyie jotuogo omul kata mana riak
jopuonjrene mondo opog ji. Rech ariyo ka nangane. Ji duto mane otimo kamano
bende nopogo matindo tindo ni ji duto. nochango.
42Ji duto nochiemo moyieng’ chuth,
43kendo bang’ chiemo jopuonjre nochoko Gik Maler Gi Gik Mochido.
chiemo mopong’o atonge apar gariyo
kuom makati gi rech mane ji ochamo
odong’. 44Kar romb chwo mane ochiemo
7 Jo Farisai gi jopuonj Chik moko ma
noa Jerusalem nochokore but Yesu
2mi gineno ka jopuonjrene moko chiemo
ne gin ji alufu abich. gi lwedo “mochido", tiende ni lwedo
maok olwoki e yor puodhruok. 3Jo Farisai
Yesu Owuotho E Wi Pi gi jo Yahudi duto ok chiem kapok
45Sanosano Yesu nochiko jopuonjrene gilwoko lwetgi e yor puodhruok, kalu-
mondo gitel nyime gi yie mondo ging’ad wore gi kit jodong-gi machon. 4Ka gia e
gidhi loka nam e dala mar Bethsaida, ka chiro to ok ginyal chamo gimoro kapok
En to ne pod odong’ chien ogonyo ogan- gilwokore. Girito timbegi moko machon
da bang’ chiemo. 46Bang’ goyo ni oganda mathoth: kaka lwoko okombe gi agulni, gi
oriti, Yesu nodhi e bath got mondo olem. bakunde mag lowo gi birike.
47To ka piny koro nochako yuso, yie 5Kuom mano jo Farisai gi jopuonj
koro ne nie chuny nam to Yesu to ne Chik nopenjo Yesu ni, “Ang’o momiyo
nikende oko e lowo motwo kuma ne jopunjreni ok lu timbe kwerewa machon,
odong’ie. 48Yesu noneno kaka jopuon- to kar timo kamano to gichiemo gi lwedo
jrene ne chandore gi chiko yie, nikech ‘mochido’”?
yamo ne kedo kodgi. To kar saa apar 6Nodwoko niya, Isaya nokoro kare
kogwen Yesu nobiro irgi, kowuotho e wi kuomu, un Un joma wuondore, mana
pi. Kochopo irgi to nochalo kagima odwa kaka ondiki ni,
kalo akala odhi, 49to kane ginene ‘Jogi paka mana gi dhogi kende, to
kowuotho e wi pi kamano, ne giparo ni chunygi bor koda.
En jachien. Omiyo ne gibuok mi gikok 7Gilama kayiem nono nikech gipuonjo
matek, 50 nikech giduto ne ginene mi chike ma dhano oloso mana kagima gin
gidoko maluor. Chike Nyasaye.’ 8Useweyo Chike Nyasaye
To Yesu noloso kodgi sanosano kowa- mi koro umako mana puonj ma kwereu
chonigi niya, “Chunyu kik aa En mana machon noweyonu.”
An! Kik uluor.” 51Eka nodonjo e yie 9Nowachonigi ni, “Un-gi lony
mobet kodgi, kendo yamo noduono mathoth mar keto Chike Nyasaye tenge
mochung! Jopuyonjrene nohum nono, mondo urit puonju uwegi! 10Nikech
52nikech tiend hond makati ne pok odon- Musa nowacho ni, ‘Luor wuoru gi meru;
jonigi. Pachgi ne pod odinore. kendo ni, ‘Ng’ato ang’ata mokuong’o
53Ka koro ne giseng’ado loka machielo wuon kata min nyaka negi’! 11Un to uwa-
 MARIKO 7:12 50
cho ni ka ng’ato onyiso wuon kata min ni, oriemb jachien oa kuom nyare.
‘kony moro amora ma dine amiyi koro en 27Nokone ni, “We nyithindo ema
Koban (tiende ni, mich mowal ni okuong ocham kuon mayieng’, nikech ok
Nyasaye) 12to ng’at makamano koro ok ber kawo kuon nyithindo mondo odir ni
uyiene mondo okony wuon kata min. guogi.”
13Kuom mano uketho teko Wach 28Dhakono nodwoke kowacho ni,
Nyasaye gi puonju mane kwereu omiyou. “Iwacho kare, Ruoth, to kata mana guogi
Bende utimo gik mamoko mathoth maket man e bwo mesa be chamo nginjo ma
gi mano. nyithindo olwaro piny.”
14Bang’eno Yesu nochako oluongo 29Eka Yesu nowachone niya, “Nikech
oganda ire kendo mowachonigi niya, dwokonino koro inyalo dhi. Jachien
“Winjauru, un duto, mondo uwinj wach- osewuok oweyo nyari.”
ni. 15Onge gimoro man oko mar dhano 30Dhakono nodhi dala moyudo nyathi-
ma kodonjo e iye to nyalo miyo odoko neno konindo e kitanda kendo ka jachien
“mochido". Adiera en ni gik mawuok ei osea
dhano ema miyo odoko ‘mochido’.
16Ng’at man-gi it mar winjo wach mondo Ochang Ng’ama Ite Odino Kendo
owinji.” Mamomo.
17Kane oseweyo oganda mi odonjo e 31Yesu nowuok e gweng’ mar Turo
ot, jopuonjrene nopenje tiend ngerono kaluwo Sidon, mi nolor nyaka nam Galili
mane owuoyonegigo. 18To nopenjogi ni, mondo eka ochopi e gweng’ mar
“Un bende kara pachu odinore? Donge Dakapoli. 32Kuno, jomoko nokelone ng’at
uneno ni gima ni oko kodonjo ei dhano ok moro mane ite odino kendo mane ok nyal
nyal mi odok “mochido"? 19Nikech ok wuoyo kata matin. Jogi nohombo Yesu
odonji e chunye, to odonjo mana e iye aye mondo oket lwete kuom ng’atno.
bang’e igole oko. ”( Ka Yesu nowacho ma, 33Ka Yesu nosetero ng’atno tenge,
ne opuodho chiemo duto ni “ler"). kogole oko e kind oganda, nosoyo lith
20Nomedo wuoyo kowacho niya, lwetene e ite. Eka nong’ulo olawo mi
“Gima wuok koa ei dhano ema miyo omulo lew ng’atno. 34Nong’iyo malo e
odoko jaketho. 21Nikech koa ei dhano, polo, kendo noomo chunye kowacho ni,
kendo kowuok e chunye, ema richo kaka: “Efatha", tiende ni, “Yawri.” 35Kar
paro maricho, chode, kuo, nek, terruok, dhogeno it ng’atno noyawore kendo lewe
22kod wuoro; kaachiel gi timbe maricho, nogonyore mochako wuoyo maler.
wuond, anjawo, ketho nying, sunga kod 36Yesu nochiko joma nenikanyo ni kik
fuwo wuokie. 23Gik marichogi duto wuok ginyis ng’ato wachni. To kaka nomedo
e chuny dhano kendo ketho dhano. kwerogino e kaka gin bende ne gimedo
lando wachno. 37Ji duto mane owinjo
Yie Mar Dhako Ma Ja Grik-Foinike wachno nodhier nono ka giwacho ni,
24Yesu noa kanyo modhi e gweng’ mar “Osetimo gik moko duto maber, koda ka
Turo. Nodonjo e ot moro kendo ne ok joma itgi odino omiyo winjo wach, kendo
odwar mondo ng’ato ong’e ni en kanyo, momni bende omiyo wuoyo.”
kata kamano, bedone kanyo ne ok nyal
tamo ji ng’eyo. 25Dhako moro manyare Yesu Opidho Ji Alufu Ang’wen
matin ne nigi jachien marach ka nowinjo
ni En kanyo nodhi ire sanosano mi ogoyo 8 E kindego oganda maduong’
machielo nochokore. To nikech ne
chonge piny e nyime. 26 Dhakoni ne en gionge gi gima digicham, Yesu noluongo
nyar jo Grik monywol Foinike e piny jopuonjrene ire mowachonigi niya,
Siria. Nobiro ir Yesu mohombe mondo 2"Akecho jogi nikech koro gisebedo koda
 51 MARIKO 8:30
kaa kuom ndalo adek to gionge gima uwuoyo kuom makati ma uongego? Pod
ginyalo chamo. 3Ka agonyogi gidhi ok unyal neno kata winjo tiend wach?
thuchegi ka gidenyo kama to ginyalo Mitki chunyu odinore? 18Marang’o un-gi
podho e yo, nikech moko kuomgi oa wengeu to ok unyal neno, kendo un-gi it
mabor.” to ok unyal winjo? Ok unyal kata paro
4Jopuonjrene nodwoke ni, “Ere kaka gik masetimo? 19Kane ang’ingo makati
ng’ato diyud makati moromo jogi e dier abich mondo ji alufu abich ocham, ne
thim machal kama?” uchoko ng’injo mopong’o atonge adi?”
5Yesu nopenjogi ni, “Un-gi makati Ne gidwoke ni, “Apar gariyo.”
adi?” Ne gidwoke ni, “Abiriyo.” 20"To kane ang’ingo makati abiriyo ni
6Eka nochiko oganda mondo obed ji alufu ang’wen, nuchoko atonge adi mag
piny e lum. Bang’ mano nokawo makati ng’injo?”
abiriyogo, to ka nosegoyo erokamano, Ne gidwoke ni, “Abiriyo".
nongingogi kaaye to omiyogi jopuon- 21Eka Yesu nowachonigi ni, “Tiend
jrene mondo opog ji, mine gitimo wach pod otamou winjo?”
kamano. 7To ne gin gi rech moko manok
bende. Rechgi bende Yesu nogwedho Chang Mar Muofu E Bethsaida
momiyo jopuonjrene mondo opog ni ji. 22Ne gichopo Bethsaida, kendo jomoko
8Ji nochiemo moyieng’. Bang’ chiemo nokelo ni Yesu muofu moro mi gihombe
jopuonjre nochoko ng’injo mag chiemo mondo omule. 23Yesu nomako lwet ng’at-
mane ji ochamo oweyo moromo atonge no mi otere oko mar dalano. Ka nosen-
abiriyo. 9Kar romb joma chwo mane g’ulo olawo e wang’ muofuno noketo
nikanyo ne dirom alufu ang’wen. To ka lwete kuome, eka openje, “Be ineno
nosegonyo gi, 10nodonjo e yie, kaachiel gi gimoro?”
jopuonjrene, mi gidhi e gweng’ mar 24Ng’atno noting’o wiye, mongi’cho
Dalmanutha. kaeto owachoni Yesu ni, “Aneno ji, gicha-
11Jo Farisai nobiro mochako mino lo gi yiende mawuotho koni gi koni.”
wach gi Yesu. Ne gikone mondo omigi 25Yesu nochako oketo lwetene e wenge
ranyisi moa e polo, ka giteme. 12Yesu ng’atno kendo, mi wengene noyawore mi
noomo chunye aming’a kaeto owacho koro nonyalo neno gik moko duto maler.
niya, “Tieng’ni dwaro kuoma honni gi 26Bang’ mano Yesu nochike mondo odhi
ranyisi nang’o? Anyisou adier ni onge pacho maok ochako orawo e dala mar
ranyisi moro amora mibiro migi.” 13Yesu Bethsaida.
noweyogi mi odok odonjo e yie mong’ado
nam odok loka machielo. Petro Ohulo Ni Yesu E Kristo
27Bang’e Yesu gi jopuonjrene ne
Thop Jo Farisai Gi Mar Herode jowuok modhi e gwenge mag Kaisari
14Jopuonjrene wigi nowil kendo mi ok Filipi. To kane gin e yo gidhi, nopenjogi
giting’o makati, makmana makati achiel ni, “Uwinjo ji wacho ni An ng’a?”
kende emane gin-go e yie. 15Yesu 28Ne gidwoke ni, “Jomoko wacho ni in
nosiemogi kawachonigi ni, “Neuru, Johana Jabatiso, to jomoko wacho ni in
ritreuru maber kuom thop jo Farisai gi Elija, to jomoko bende okawi ni in achiel
mar Herode. kuom jonabi machon.”
16Jopuonjre nowuoyo e wachni e kind- 29Yesu nomedo penjogi ni, “Un to?
gi gi-wegi migi wacho ni, “Owuoyo Uwacho ni An ng’a?
kamano nikech waonge gi makati.” Petro nodwoke ni, “In e Kristo”.
17To kaka Yesu nonge’yo gima giwa- 30Bang’ mano Yesu nokwerogi ni kik
cho, nopenjogi ni, “Ang’o momiyo ginyis ng’ato kuome.
MARIKO 8:31 52
Yeus Okoro Tho Mare 5Petro nowacho ni Yesu niya, “Japuonj,
31Koa kanyo Yesu nochako puonjogi bedowa kaeni en gima ber. We mondo
kaka Wuod Dhano nyaka ne yud sand e wager kiche adek: achiel mari, achiel mar
yore mang’eny kendo kaka ne ibiro Musa, to machielo mar Elija.” 6(Ne okiya
kwede gi jodongo gi jodolo madongo kod gima dowachi nikech luoro nogoyogi
jopuonj Chik. Nonyisogi bende ni ne nyang’eng’.)
nyaka bi nege to chieng’ mar adek ne 7Bang’ mano bor polo nosieko
obiro chier. 32Wechegi nowacho ayanga, moumogi, kendo dwol moro nowuoyo e
mi Petro nokawe otere tenge mi okwere bor polono kawacho ni, “Jali En Wuoda
ni owe wuoyo kamano. mahero. Winjeuru!”
33To Yesu nolokore mong’iyo jopuon- 8Apoya nono kane pod ging’icho, ne ok
jrene, bang’e to okwero Petro kowacho gichako gineno ng’ato ka nikod gi mak-
ni, “Ayi e nyima Satan! Pachi opong’ mana mana Yesu kende.
gi dwaro dhano, to ok gi dwach Nyasaye.” 9Ka noyudo gilor gia e got, Yesu
34Bang’e Yesu noluongo oganda ire, nochikogi matek ni kik ginyis ng’ato
kaachiel gi jopuonjrene mi owachonigi ni, ang’ata gima negi seneno nyaka chop
“Ka ng’ato dwaro luwo bang’a to nyaka kinde ma Wuod Dhano nosechier aa
okwedre kende owuon mi okaw msalape kuom joma otho. 10Jopuonjre nokano
oting’ eka oluwa. 35Nikech ng’ato ang’ata wachni e chunygi, ka gipenjore e chunygi
madwaro reso ngimane, nowit, to ng’ato tiend ‘chier aa kuom joma otho’.
ang’ata mowito ngimane nikech An to 11Bang’e ne gipenje ni, “Ang’o momiyo
kendo nikech Injili nores ngimane. 36Ere jopuonj Chik wacho ni Elija nyaka bi
ber ma ng’ato to yudo ka piny ngima mokwongo?”
obedo mare to ngimane to olalne? 37Koso 12Yesu nodwokogi ni, “Kuom adiera,
en ang’o ma ng’ato dichiw mondo owil gi Elija nyaka kwong bi mondo olos gik
ngimane? 38Ka ng’ato wiye kuot koda kod moko duto odok kare. Koro to ere
wechena e kind tieng’ kendo matimo gimomiyo ondiki ni Wuod Dhano nyaka
richo to wi Wuod Dhano bende nokuod yud sand mathoth mi ji kwede? 13To awa-
kode chieng’ ma enoduogie gi duong’ mar chonu ni Elija koro osebiro, kendo giseti-
Wuoro, kaachiel gi Malaike maler.” mone gik moko duto mane gigombo

9 Bang’ mano Yesu nowachonigi ni, mana kaka ondiki kuome.”

“Awachonu adier ni jomoko manok
mochung’ buta ka ok nobil tho kapok Chang Mar Wuowi Man-gi Jachien
gineno pinyruodh Nyasaye ka biro gi Marach
teko.” 14Kane giduogo ir jopuonjre mamoko,
ne gineno oganda maduong’ kolworogi
Kit Yesu Olokore kendo ka jopunj Chik mino kodgi wach,
2Bang’ ndalo auchiel, Yesu nokawo 15To sano sano ka ji duto noneno Yesu
Petro, gi Jakobo kod Johana motelonigi negi yil kendo mi giringo ire mondo
gidhi e wi got moro marabora, kama ne gimose.
ginie kendgi maonge ng’ato. Kane gin 16Yesu nopenjogi ni, “Ang’o ma umi-
kuno, kite nolokore ka gineno, 3mi lepe noe wach kodgi?”
nodoko marachar marieny macharo 17Ng’at achiel noting’o duonde ei
wang’, nodoko rachar therrr maonge oganda modwoke ni, “Japuonj, ne akeloni
ng’ato ang’ata e piny mangima mane wuoda ma jachien marach opong’o kendo
nyalo luoko law mi rieny maler kamano. oloko momo. 18E saa ma jachiendno
4Kanyono, e nyimgi giduto, Elija gi Musa donjo kuome to goye piny, buoyo wuok e
ne jothinyore, kendo ne giwuoyo gi Yesu. dhoge, kendo omuodo lake mi dende tal.
 53 MARIKO 9:43
Nende akwayo jopuonjreni mondo 32To jopuonjrene ne ok owinjo tiend
oriemb jachiendni oa kuom wuoda to ne gimane onyisogi, to bende ne giluor mar
otamogi.” penje mondo ging’e tiende.
19Yesu nodwoko kawacho ni, “Yaye,
tieng’ maonge gi yie ni, anabed kodu En Ng’ano Maduong’ Moloyo
nyaka karang’o? Kelnauru rawerano ka.” 33Ne gichopo Kapernaum, kendo ka
20Ne gikele to ka jachiendno noneno koro ne En e ot, nopenjogi ni, “Wach
Yesu, nomiyo rawerano opodho ka ja ang’o mane ugoyoe mbaka e yo?” 34To
ndulme mi ngong’ielore e lowo aming’a jopuonjrene noling’ ok odwoke nikech e
ka dhoge wuok buoyo. yo ne oyudo gipingore kuom ng’ama
21Yesu nopenjo wuon rawerano ni, duong’ moloyo e diergi.
“Osebedo kochal kama kinde maromo 35Ka koro Yesu ne obedo piny nolwon-
nade?” go jopuonjrene apar gariyo ire mowa-
To en nodwoke ni, “Osebedo kamano chonigi ni, “Ka ng’ato dwaro ni mondo
nyaka oa e tinne. 22Kendo kinde moko otel to nyaka odwokre chien mogik, mi
jachiendno osebedo ka chumbe ei mach obed jatij ji duto.”
kata e pi, mondo onege. Omiyo kinyalo 36Kosewacho kamano to nokawo
timo gimoro to yie ikechwa kendo ikony- nyathi matin mokete ochung’ e nyim ji
wa. duto. Nomako lwet nyathino, kowachone-
23Yesu nowachone ni, “Kuom yie” “Gik gi kama, 37"Ng’ato ang’ata morwako
moko duto nyalo timore ni ng’at moyie.” achiel kuom nyithindo matindogi e nyin-
24Gikanyono wuon wuowino noywag- ga, orwaka An awuon, to bende ng’ato
ore kawacho ni, “An gi yie, to konya ang’ata moruaka ok An ema orwaka, to
mondo alo rem mar yiena.” orwako Jal mane oora.”
25Ka Yesu noneno ka ji moko ringo
biro kama gintie, nokwero jachien Ng’at Maok Ked Kodwa En Jakorwa
marachno kowacho ni, “In jachien ma ite 38Johana nowachone ni, “Japuonj, ne
odino kendo ma momoni, achiki ni aa waneno ng’ato ka golo jochiende e nyin-
kuome kendo kik ichak idonj kuome gi, to ne watame mondo owe timo
kendo.” kamano nikech ne ok en achiel kuomwa.”
26Jachiendno nokok gi dwol ma liyore 39To Yesu nowacho ni, “Kik itame
mi nogoye piny kogwecho matek, bang’e nikech onge ng’at manyalo timo hono e
noa kuome. Noweyo wuowino mana kag- nyinga manyalo loko pache bang’ thuo-
ima otho, mi ji mang’eny owacho ni, lo manok mi owach gimoro marach
“Otho.” 27To Yesu nomako bad wuowino kuoma, 40nikech ng’ato anga’ta maok
mokonye aa malo mochung’. ked kodwa en jakorwa. 41Awachonu
28Ka Yesu nosedonjo e ot, jopuonjrene adier ni ng’ato ang’ata mamiyou pi e
nopenje kar kende ni, “Ang’o momiyo okombe e nyinga, nikech un jo Kristo
wan ne ok wanyal golo jachiendno?” ok michne nolalne kata matin.
29Nodwoko ni, “Jachien machal kama
inyalo golo mana kuom lamo kod tweyo Rwako Nyawadu E Richo
chiemo.” 42"To bende ka nga’to omiyo joma
30Ne gia kanyo mi gikadho e dier tindo moyie kuomagi odonjo e richo, to
Galili, to Yesu ne ok dwar mondo ng’ato dibed maber ka nga’t motimo tim ma
ong’e kuma ne gintie, 31nikech nopuonjo kamano oluti e nam kotuene pong’
jopuonjrene. Nowachonigi niya, “Wuod marang’ongo e ng’ute. 43Ka lweti miyo
Dhano idhi ndhogi mi keti e lwet ji. Gibiro idonjo e richo to ng’ade oko. Ber
nege, to bang’ ndalo adek obiro chier.” moloyo kidonjo e ngima ka ionge lweti
 MARIKO 9:44 54
moloyo kidhi gi lwetegi ariyo e Gehena machielo odonjo e terruok nikech
44Kuno kudni machamo ji kod mach ok chiege moriembono. 12To kata dhako
thoe. 45To kapo en tiendi ema teri e ema owere gi chwore mokendore gi
richo to ng’ade oko. Ber moloyo kidon- dichwo machielo to otimo richo mar
jo e ngima kirang’ol kar donjo e terruok.”
Gehena gi tiende ariyo. 46Kama kudni Nyithindo Matindo Kod Yesu
machomo ji kod mach ok thoe. 47To ka 13Ji ne kelo nyithindo matindo ir Yesu
en wang’i ema teri e richo to lodhe oko. mondo omulgi, to jopuonjrene nokwero-
Ber moloyo kidonjo e pinyruodh gi. 14Ka Yesu noneno gima jopuonjre
Nyasaye gi wang’ achiel kar diri e timo, nokecho kodgi, mi owachonigi ni,
Gehena, 48kama, “Weuru nyithindo matindo obi ira, kik
“kutegi ok thoe to mach bende, ok utamgi, nikech Pinyruodh Nyasaye en
negie’” 49Ng’ato ka ng’ato ibiro mar ji machal kaka gichalni. 15Awachonu
puodho gi mach. adier ni ng’ama ok orwako Pinyruodh
Nyasaye kaka nyathi matin ok nodonji
50Chumbi ber, to ka ndhathe orumo to ngang’. 16Nokawo nyithindogo moting’o
ere kaka dichak imi obed gi ndhathe e bade, eka noketo lwete kuomgi, mi
kendo? Beduru gi ndhath chumbi e kindu ogwedhogi.
uwegi, kendo beduru gi kuwe ng’ato gi
ng’ato.” Rawera Ma Jamoko
17Ka Yesu nochako wuoth dhi, ng’at
Ketho Keny moro noringo obiro ire mogoyo chonge

10 Yesu noa kanyo modhi e gweng’ piny e nyime. Ng’atni noloso kode kapen-
mar Judea man loka Jordan. Ji je ni, “Ng’at maber, en ang’o monego atim
mathoth nochako obiro ire, kendo nop- mondo eka ayud ngima manyaka chieng’
uonjogi kaka nojatimo kinde duto. kaka girkeni mara?”
2Jo Farisai nobiro moteme kapenje ni, 18Yesu nodwoke kapenje ni, “Ang’o
“Be Chik oyie mondo dichwo oriemb momiyo iluonga ni japuonj maber? Onge
chiege?” ng’ama ber makmana Nyasaye kende.
3Nodwokogi ni, “Ang’o mane Musa 19Ing’eyo Chike, kaka mawacho ni, ‘kik
ochikou mondo utim?” ineki, kik iterri, kik ikwal, kik ichiw neno
4Ne giwacho ni, “Musa noyie mondo mar miriambo, kik imechi, luor wuoru gi
dichwo ondik barup werruok ni chiege meru.”
bang’e oriembe.” 20Notimo neno ni, “Japuonj, magi aser-
5Yesu nodwokogi ni, “Chunyu matek ito nyaka ne nywola.”
ema omiyo Musa nondikonu Chikni. 21Yesu nong’iyo wuowino mohere, eka
6 To chakre chwech piny, Nyasaye owachone ni, “Gimoro achiel ema oremi
nochweyogi dichwo gi dhako. Aa ka idhi ilok mwanduni duto pesa
7’Emomiyo dichwo nodar owe wuon gi mondo imi joma odhier, eka iniyudi
min mi opadore gi chiege, 8kendo ji mwandu mokan e polo. Kisetimo kamano
ariyogo nodok ring ruok achiel’. Omiyo to iduogi mondo iluwa.”
koro ok gin ji ariyo, to gin ringruok 22Ka ng’atno nowinjo wachno,
achiel. 9Kuom mano, kik ng’ato pogi nomieno wang’e, moa kanyo ka chunye
joma Nyasaye oseriwo.” lit, nikech ne en-gi mwandu mathoth.
10Kane koro gin e ot kendo, jopuon- 23To Yesu nong’icho koni gi koni, eka
jre Yesu nopenje kuom wachni. 11To owacho ni jopuonjrene niya, “Mano kaka
En nodwokogi ni, “Ng’ato ang’ata donjo e piny ruodh Nyasaye nobed matek
mowere gi chiege mokendo dhako ni joma nigi mwandu!”
 55 MARIKO 10:49
24Jopuonjrene ne dhogi omoko kuom gimoro amora mwakwayi.”
wechegego. To Yesu nomedo wuoyo 36Yesu nopenjogi ni udwaro ni atimnu
kodgi kawacho ni, “Nyithindo, mano kaka ang’o?
en gima tek mondo ng’ato odonji e 37Ne gidwoke ni, “Yie mondo kiduogo
Pinyruodh Nyasaye! 25Yot mondo e duong’ni maler to iket achiel kuomwa
ngamia okadhi e wang’ sandan moloyo ka obed e bathi korachwich to machielo e
jamwandu odonjo e Pinyruodh Nyasaye.” bathi kor acham.”
26Jopuonjrene dhogi nomedo moko, mi 38Yesu nowachonigi ni, “Ukiya gima
giwacho kendgi ni “Ere ng’ano ma nyalo ukwayo. Be unyalo metho e kikombe ma
kwo? amethoe kata yudo batiso machal gi miti-
27To Yesu nong’iyogi tir kaeto owacho sago?”
ni, “Ka kuom dhano to ok nyalre, to ok 39Ne gidwoke ni, “Wanyalo.”
kuom Nyasaye, nikech gik moko duto Yesu nowachonigi ni, “En adier ni
nyalore kuom Nyasaye.” ubiro metho e kikombe ma amethoe mi
28Petro nowachone ni, “Wan waseyo tisu gi batiso mitisago, 40to korka wach
gik moko duto mondo waluwi.” mar bedo e batha korachwich kata
29To Yesu nodwoke kawacho ni, koracham to an ok ema achiw. Kuondego
“Awachonu adier ni onge ng’ama oseweyo oiki ni jogo mane ochan nigi chon.”
dala, kata owete, kata nyimine, kata miyo, 41Kane jopuonjre apar mamoko owin-
kata wuoro, kata nyithindo, kata puothe, jo mano to ne gisin gi Jakobo gi Johana.
nikech An kendo nikech Injili, 30ma 42To Yesu noluongogi duto kaachiel mi
nobare mak oyudo nyadi mia: mier, owachonigi ni, “Ung’eyo ni jo mikwano
owete, nyimine, mine, nyithindo, kod kaka jotelo e kind ogendini nigi teko
puothe, kaachiel gi sand bende, e piny kuom joma gitelonegi, kendo jotend gi
masani kata e piny mabiro ngima manya- madongo tiyo joma nie buogi kod teko
ka chieng’. 31To ji mang’eny makoro miwuoro. 43Unto ok un kamano. Kar
otelo nodong’ chien, to joma koro odong’ timo mano, to ng’at madwaro mondo
chien notel.” obed maduong’ e kindu nyaka dok
jatichu. 44kendo ng’ama dwaro notel
Yesu Okoro Kendo Thone nyaka dok misumba ji duto. 45Nikech kata
32Koro ne gin e yo gidhi Jerusalem, ka mana Wuod Dhano ne ok obiro mondo ji
Yesu otelo nyimgi kendo jopuonjrene otine, to nobiro mondo oti ni ji kendo
noyudo ohum nono, to joma neluwogi ne mondo ochiw ngimane kaka misango ni ji
luoro omako. Yesu nochako okawo jop- mang’eny.”
uonjrene otero tenge monyisogi gima
nedhi timorene. 33Nowachonigi ni, “Sani Bartiman Ma Muofu Oneno
wadhi nyaka Jerusalem, kendo Wuod 46Bang’e ne gibiro Jericho, to ka noyu-
Dhano ibiro ndhogi michiw e lwet jodolo do Yesu gi jopuonjrene kaachiel gi ogan-
madongo gi jopuonj chik. Gibiro da maduong’ aa e dalano, muofu moro
ng’adone buch tho mi gichiwe ni Joma ok miluongo ni Bartimau, tiende ni wuod
jo Yahudi, 34ma biro chare, mi ng’udh Timau nobet e bath yo kokwecho. 47Ka
olawo kuome kendo chwade mi nyaka gi nowinjo ni, en Yesu ja Nazareth nochako
nege. To bang’ ndalo adek obiro chier. kok ni, “Yesu Wuod Daudi, yie ikecha!”
48Thoth ji mane nikanyo nokwere
Kwayo Mar Jakobo Gi Yohana kanyise mondo oling’. to en koreka
35Bang’e Jakobo gi Johana, mane gin nomedo kok matek moloyo ni, “Wuod
yawuot Zebedi, nobiro ire mowachone ni, Daudi, kecha!”
“Japuonj, wadwaro mondo itimnwa 49Yesu nochung’ mowacho ni,
 MARIKO 10:50 56
“Luongeuru obi ira ka.” ahinya!
Omiyo ne giluongo muofuno ka giko- 11Yesu nodonjo Jerusalem mi odhi
neni “Bed gichir! Aa malo! Oluongi.” nyaka ei hekalu. Nowuotho e iye monono
50Ng’atno nodiro suka mane obakorego gik moko duto motimore, to nikech saa ne
kucha, mi ochikore ochung’ gi tiende koro olewo, nowuok gi jopuonjrene apar
modhi ir Yesu. gariyo mi odhi Bethania.
51Yesu nopenjo ng’atno ni, “Idwaro ni
atimni ang’o?” Yesu Oriembo Ji Ei Hekalu.
To muofuno nodwoke ni, “Japuonj, 12Kinyne kane oyudo gia Bethania,
adwaro ni mondo anen.” kech ne kayo Yesu. 13Kane pod en
52Eka Yesu nowachone ni, “Dhi"Yieni gichien, noneno yadh ng’owo moro ma
osechangi.” Gikanyono ng’atno wang’e pote odhukno mi odhi machiegni kode
noyawore mochako neno, kendo mondo oyudie olemo kuome ocham. Ka
moluwao bang’ Yesu kowuotho eyo. nochopo but yadhno ne ok oyudo gimoro
kuome mak pote kende, nikech ne ok en
Donjo E Dala Gi Loch kinde ma ng’owo chiekie. 14Eka Yesu

11 Kane koro gichomo Jerusalem, ne nowacho ni yadhno ni, “Ng’ato kik chak
gichopo e miech Bethfage kod cham olemo mowuok kuomi kendo.”
Bethania but Got Zeituni. Yesu nooro Jopuonjrene nowinje kowacho kamano
jopuonjrene ariyo 2kowachonigi ni, 15Kane gichopo Jerusalem, Yesu
“Dhiuru e dala man e nyimu cha, to ka nodonjo ei Hekalu mi ochako riembo
udonjo e iye to ubiro nwang’o nyathi jomane ng’iewo kendo uso gik moko
kanyna mapok ng’ato oidho nyaka nene kanyo. Noloko mesni mag jowil pesa
kotwe kanyo. Gonyeuru mondo ukelnago ataro kod kombe mag joma ne uso
ka. 3Kapo ng’ato openjou ni, ‘Ang’o akuche, 16kendo ne ok oyiene ng’ato
momiyo utimo timni?’ to udwoke ni, mondo oting’ misigo mar ohala moro
‘Ruoth dware, kendo obiro duoge bang’ amora kakalogo e dier agola mar Hekalu.
seche manok!’ 17Yesu nochako puonjogi kowachonigi ni,
4Ne gidhi mi giyudo kanyna oko e yo “Donge ondiki ni:
matin kotweye e rangach. To ka noyudo "Oda noluongi ni od lamo mar
gigonye, 5jomoko mane ochung’ kanyo ogendini duto?”To un useloke ‘kar
nopenjogi ni, “utimo ang’ono, ugonyo chokruok mar jomecho’”
nyathi kanynano nang’o?” 6To ne gid-
wokogi kaka Yesu nonyisogi mondo gid- 18Jodolo madongo gi jopuonj Chik
wokgi mi jogo noweyogi gidhi. 7Kane nowinjo wachni mochako chano yo mar
gikelo ni Yesu nyathi kanynano ne gidiro nege, nimar ne giluore nikech oganda
lepgi e ng’eye mi Yesu nobetie. 8Ji duto nowuoro puonjne.
mang’eny mamoko bende nopedho lepgi 19Ka piny koro noyuso, ne gia dala
e yo, to jomoko nopedho oboke mag maduong’ gidhi oko e gweng.
yiende mane ging’ado e puothe. 9Jogo
mane oteloni Yesu gi jopuonjrene, gi Yiend Ng’owo Motwo
mago mane ni chien, ne goyo koko ni, 20Kinyne gokinyi kanoyudo giwuotho
“Hosanna!” ne gineno yiend ng’owo mane Yesu
“Ogwedh ng’at mabiro e nying okuong’o cha kosetwo, chakre tiendene.
Ruoth” 21Petro noparo mowachoni Yesu ni,
“Neye, Japuonj! Yiend ng’ow manyo
10“Ogwedh pinyruoth mabiro mar ikuong’o osetwo!”
Daudi Kwarwa.” Hosanna en ma malo 22To Yesu nodwoko kowacho ni,
 57 MARIKO 12:14
“Beduru gi yie kuom Nyasaye. olemo mochiek, kendo ogero ohinga
23"Awachonu adier ni ka ng’ato owacho moting’ore gi malo kama jarito betie.
ni godni ni, Aa ka idhi ichumbri e nam,’ Bang’e ng’atni nochiwo puotheno ni
maok obedo gi kiawa e chunye kata jopur moko kaeto odhi e wuoth moro
matin, to oyie ni gima owachono biro mabor. 2Kane saa keyo ochopo, ng’atno
timore, to gima odwarono notimre. nooro jatichne moro ir jorit puodho
24Kuom mano anyisou ni gimoro amora mondo oomne olembe moko mane
mukwayo kulamo, beduru gi yie ni ochiek e puothe. 3 To jorit puodho
useyude mi nobed maru adier. 25To bende nomake, mogoye, moriembe gi lwete
ka ichung’ ilemo, to in-gi wach moro e nono. 4Bang’e achien wuon puodho
kindi gi ng’ato, to nyaka iwene richone, nooro jatichne machielo irgi, to en
eka mondo Wuonu manie polo bende bende ne gindayo wiye mi gidwanye.
oyie weyoni richoni.” 5Ng’atno nonano, mochako ooro ng’at
machielo, to en ne ginege. Nomedo oro
Openj Teko Ma Yesu Nigo joote mamoko, ma moko kuomgi ne
27Ne gichako gichopo Jerusalem gigoyo to moko ginego.
kendo, to ka noyudo Yesu wuotho e agol- 6"Ne pod odong’ gi ng’at achiel mane
ni mag Hekalu, jodolo madongo gi jop- koro onyalo oro: wuode owuon mane
uonj Chik, kaachiel gi jodongo nobiro ire. ohero gilala. Ne oore achien mogik
28Ne gipenje ni, “Teko mane mitimogo koparo ni, “Wuoda awuon to gibiro miyo
gik mitimogi, to ng’a momiyi teko mar luor.”
timogi?” 7"To jorit puodho nowacho e kindgi
29Yesu nodwokogi ni, “Abiro penjou giwegi ni, ‘Ma e ng’at ma mwandu duto
penjo achiel mondo udwoka mokwongo biro dong’ne, biuru mondo wanege
eka anyisu kuma agole teko matimogo mondo girkeni odong’nwa. 8Omiyo ne gi
gik matimogi. 30Uparo ni batiso Johana make mi gi nege eka bang’e to gi-dire oko
noa kanye; e polo koso kuom ji? Nyisa mar puoth mzabibu.
ane uru! 9"Uparo ni ka wuon puodho noduogi
31Negitwak kuom wachni e kindgi to notim ang’o? Obiro biro moneg jorit
giwegi kaeto giwacho ni, “Ka wawacho puodhogo mi ogol puodho oko e lwetgi
ni, ‘Noa e polo’, to obiro ng’eng’owa ni, mi enomi jomamoko. 10Donge use somo
‘Ka kamano to ang’o momiyo nutamoru Ndiko mawacho ni,
yie kuome?’ 32To ka wawacho ni ‘Noa "Kidi mane jogedo odagi osedoko
kuom dhano’ ...” (Ne giluoro oganda, kidi machungo ot.” 11Ruoth oseti-
nikech ji duto nokawo Johana kaka Janabi mo ma, kendo en gima iwuoro ka
adiera.) waneno’”
33Kuom mano ne gidwoko Yesu ni,
“Wakia.” 12Koro jodolo madongo gi jopuonj
Yesu nowachonigi ni, “An bende ok Chik nochako manyo yo mane gi nyalo
anyisu kuma agole teko ma atimogo gik makego nikech ne gi ng’eyo ni ogetogi
matimogi.” kod ngeroni. To ne giluoro oganda,
omiyo ne gi weye mi ging’wel gia kanyo.
Ngech Jorit Puodho

12 Bang’ mano Yesu nochako

wuoyo kodgi gi ngeche
mopogore opogore: “Ng’at moro nop-
Chulo Osuru Ni Kaisari
13Bang’e jo go nooro jo Farisai gi jo
Herode ir Yesu mondo odwar wach
uro puoth mzabibu. Nochiele gi okuta, mawuok e dhoge mondo gimakego.
mi okunyo bugo molwore mibiyoe 14 Ne gibiro ire mi giwachone ni,
MARIKO 12:15 58
“Japuonj wang’eyo ni in ng’at ma ngi- joma otho, to en Nyasach joma ngima.
mane ler kendo ma jaadiera. Ji ok nyal Urwenyo mabor!”
ywayi maloki nikech ok iluoro wang’
ng’ato, to ipuonjo mana yor Nyasaye Chik Maduong’ Moloyo
kaluwore gi adierane. Koro nyiswa ane 28Achiel kuom jopuonj Chik nobiro
ka en gima ber mondo wagol osuru ni moyudo ka gimino wach. Kowinjo ka
Kaisari. 15Wagol koso kik wagol?” Yesu odwokogi kare, nopenje ni, “Kuom
To kaka Yesu nong’eyo wuondruok- Chike duto mag Nyasaye, en mane
gi, nopenjogi ni, “Utema nang’o? maduong’ moloyo moko duto?”
Kelanauru ane dinari ka mondo anone 29Yesu nodwoke kawacho ni, “Chik
maber.” 16Ne gikelone pesa mamingli, achiel maduong’ moloyo en ma:
kaeto openjogi ni, “Goro man e ng’e ‘Winjuru, yaye jo Israel, Ruoth Nyasaye
pesani mar ng’a? To ndikogi to?” ma Nyasachwa en Ruoth achiel.
Ne gidwoke ni, “Gin mag Kaisari.” 30Heruru Ruoth Nyasachu gi chunyu
17Eka Yesu nowachonigi ni, “Miuru duto kendo gi pachu duto, kendo gi riek-
Kaisari gige, to gig Nyasaye miuru ou duto, kendo gi tekou duto. 31Chik
Nyasaye.” maduong’ mar ariyo en ni: ‘Her wadu
Jogo ne dhogi omoko. kaka iherori iwuon’. Onge chik maduong’
moloyo magi.”
Wach Kuom Kendruok Bang’ Chier 32Ng’atno nodwoke ni, “Iwacho kare,
18Bang’e jo-Farisai ma ok oyie ni chier Japuonj. In kare kiwacho ni Nyasaye en
nitie nobiro ire gi penjo. 19Ne gikone ni, achiel maonge more machielo makmana
“Japuonj, Musa nondikonwa ni ka ng’ato En. 33Ka ng’ato ohero Nyasaye gi chunye
owadgi otho moweyo dhako mapod onge duto gi winjone duto gi tekone duto,
gi nyithindo, to ng’atno nyaka kend chi kendo kohero wadgi kaka oherore owuon
owadgi modong’ chi lielno mondo ony- to mano duong’ moloyo chiwo miwang’o
wolnego nyithindo. 20Koro ne nitie owete gi misengini mitimo duto.
moko abiriyo, Wuowi mokwongo nok- 34Ka Yesu noneno ni ng’atno odwoke
endo mochwe otho ka oonge nyithindo. gi rieko, nowacho ni, “Ok in mabor gi
21Wuowi mar ariyo nokendo chi owadgi Pinyruodh Nyasaye.” Chakre kanyo onge
mane owadgi oweyono, to en bende ng’ama nohedhore penje penjo moro
notho kapok onywolo nyathi. Notimore amora.
kamano ni wuowi mar adek bende
22chutho, e gikone, yawuowi abiroyogo Kristo En Wuod Ng’a
duto notho maok onywol gi chigino. 35Ka Yesu ne pod puonjo ei Hekalu,
Bang’e achien dhakono bende ne otho. nopenjo ni, “Ere kaka Jopuonj Chik nyalo
23Koro nyiswae ni chieng’ chier dhakoni puonjo ni Kristo en wuod Daudi? 36 Ka
nobed chi ng’a kuom chwo abiriyo mane Daudi owuon owuoyo e bwo teko mar
okende dutogi? Roho Maler kolero ni,
24Yesu nodwokogi ni, “Urwenyo "’Ruoth nowacho ni Ruodha ni, “Bedi e
nikech ukiya Ndiko kata teko Nyasaye? batha korachwich nyaka aket wasiki duto
25Ka joma otho chier to ok ginikendi kata e bwo pat tiendi"’
kendgi, to ginichal gi malaike mag polo. 37Ka Daudi owuon luonge ni ‘Ruoth’,
26To kuom chier mar joma otho, donge ere kaka dochak obed wuode kendo?”
usesomo e bug Musa kama ondikie wach Oganda maduong’ ma newinje
bungu maliel, kaka Nyasaye nowachone nopong’ gi mor.
ni, ‘An Nyasach Ibrahim, Nyasach Isaka 38Yesu nomedo puonjogi kowacho ni,
kendo Nyasach Jakobo?’ 27Ok en Nyasach “Nonuru maber kuom jopuonj Chik.
 59 MARIKO 13:20
Gihero wuotho koni gi koni ka girwako 7Ka uwinjo ka lwenje timore kendo ka
lewni maboyo mayware piny, kendo humbe lwenje timore to kik kibaji gou.
kimosogi e chirni. 39E sunagoke giyiero Gik makamago nyaka timre, to giko piny
kombe moyiedhi, to kuonde molosie to pod ni nyime. 8Ogendini noked gi
budho michieme gilaro kuonde mag jo ogendini wetegi, kendo pinyruoth gi
dongo. 40Gikidho ute mond liete kendo pinyruoth machielo. Piny noyiengni
gilamo lamo moyware mond ginyisrego kuonde mopogore opogore kendo kech
ni ji kaka gilony e lamo. Jok makamagi nobedie. Magi e chakruok mar rem mar
ibiro kum malit mokalo.” muoch ma nobedie.
9"Nyaka uritru un uwegi, nikech
Chiwo Mar Chi Liel nochiwu e lwet buche mag gweng’ kendo
41Yesu nobedo piny kama omanyore gi norodhu gi del e ute lemo. Unuchung’
kama ne ji boloe sadakagi mi nonono kiyalou e nyim jotelo gi ruodhi nikech
kaka ji ne keto pesagi e kar keno mar An, kendo nubednigi kaka joneno kuoma.
Hekalu. Jomwandu mang’eny ne diro 10To Injili nyaka kuong landi e pinje
pesa mojuol ojuol. 42To chi liel moro duto. 11E saa saya momakue moteru e
modhier bende nobiro moketo pesa bura, kik uparru motelo kuom gima ubiro
mamingli moko ariyo matindo tindo, pesa wacho. Wachuru awacha gima omiu
matinie mogik ma koriw eka dirom senti mondo uwachi e saa nogono, nikech Roho
achiel. Maler ema nobed ka wuoyo kuomu, to ok
43Yesu nogwelo jopuonjerene ire un uwegi.
mokonegi ni, “Awachonu adier ni chi liel 12"Owete nondhogre kendgi mi gi
modhierni osegolo pesa mang’eny e keno negre, kendo koda ka wuoro notim
moloyo ji mamoko duto. 44Gin gisegolo kamano ni nyathine. Nyithindo nong’any
mana matin nono kuom mwandu mi jonywolgi chan yore ma dineg gigo.
mathoth ma gin-go, to en, kuom dhierne, 13Ji duto nochau nikech An, to ng’at
ogolo mwandune duto. Ogolo gimoro mochung’ motegno nyaka giko ema
amora ma nonyalo konyorego.” nokwo.
14"To ka uneno ‘gima kuero mar
Ranyisi Mag Ndalo Giko kethruok’ kochung’ kama ok onego obe-

13 Ka noyudo oa e Hekalu, achiel

kuom jopuonjrene nokone ni,
“Neye, Japuonj! Kitegi dongo manadi!
die, jasomo mondo owinj tiend wachni to
kik joma odak Judea ring dhi ewi gode.
15Ng’at manie tat ode bende kik lor piny
Magi gedo malich manadi! kata donji ei ot mondo ogol gik moko
2Yesu nodwoko ni, “Ineno ute madon- oago. 16Kata ng’at manie puodho kik dog
go malichgi? Onge kidi kata achiel dala mondo oom sukane. 17Mano kaka
mabiro dong’ ewi wadgi; gibiro redhore nodok malit ni mon mayach kod mago
piny tee". madhodho nyithindo e ndalogo!
3Ka Yesu nobedo piny e Got Zeituni, 18Lamuru mondo gino kik timre e ndalo
momanyore gi Hekalu, Petro gi Jakobo, koyo, 19nikech ndalogo nobed kinde mag
gi Johana kod Andrea nopenje ling’ling’ chandruok maok nyal pim gi moro nyaka
ni, 4"Yie inyiswae ni gigi biro timore aa chakruok, chieng’ mane Nyasaye
karang’o, koso en ranyisi mane manotim- ochweyoe piny, nyaka sani; kendo onge
re ma nonyis ni gigi duto chiegni chopo?” chandruok moro mibiro pimo kode
5Yesu nowachonigi ni, “Tang’uru kendo. 20Kapo ni Ruoth ne ok ong’ado
maok uyiene ng’ato mondo owuondu. 6Ji ndalogo machiek, onge ng’ama dine
mang’eny nobi e nyinga ka hedhore ni, otony; to nikech joma oyie, joge owuon
‘An e en’, kendo giniwuond ji mathoth. ma osewalo, oseng’ado ndalogo odoko
MARIKO 13:21 60
machiek. saa ma wuon ot nyalo biroe: kata nobi
21"E kindeno ka ng’ato onyisou ni, ‘Ne, odhiambo kata chuny otieno, kata okinyi
Kristo e! Kata ni, ‘Ne, En kucha!’ to kik kogwen, kata ka piny yawore. 36Kaponi
22
uyie kode. Nikech joma wuondore ni obiro apoya nono to kik oyudi kinindo.
gin Kristo kendo ni gin jonabi nothinyre 37Gima awachonu ema awacho ni ji duto
mi tim ranyisi kod honni mondo giwitgo ni, ‘Nenuru!’”
joma oyier, kapo mano ditimre.
23Emomiyo ritreuru un uwegi; asenyisou Owir Yesu Gi Mo Bethania
gik moko duto motelo kapok kindego
ochopo.
24"To e ndalono, bang’ masirano wuon
14 Kodong’ ndalo ariyo mondo Sap
Pasaka michamoe Makati
maonge thowi ochopi jodolo madongo gi
wuon, jopuonj chik ne manyo yo maling’ling’
"Wang’ chieng’ noimre, kendo dwe mane ginyalo makogo Yesu mondo
ok norieny; 25Sulwe nolwar, koa e ginege. 2To ne giwinjore kendgi ni, “Kik
polo, kendo chwech mag polo watim kamano ka sawo pod dhi nyime,
noyiengni! nono to ji ogomonwa.”
3Ka noyudo Yesu ni Bethania,
26"E sechego ji none Wuod Dhano kochiemo ewi mesa e dala ng’at moro
kabiro e boche polo gi teko mang’ongo miluongi ni Simon Ja Dhoho, dhako moro
kendo gi duong’. 27Kendo noor malaikege nobiro gi chupa moting’o mo madung’ tik
mi ochoki joge moyiero moa e tunge piny mamit ma nengone tek. Notoyo ngu’t
nyaka chop giko polo. chupano mi oolo morno duto e wi Yesu.
28"To puonjreuru wachni kuom yieng 4Moko kuom joma ne nikanyo nyiego
ng’owo. Mapiyo ka bedene Chako loth nomako mi gikuotho e kindgi giwegi ni,
kendo itgi chako wuok to ung’eyo ni “Morni okethi kayiem kama nang’o!
Chwiri osechakore. kendo ite chako wuok 5Donge ne inyalo use pesa mang’eny
to ung’eyo ni wan e ndalo chwiri 29Kata moloyo misach ng’ato kuom higa achiel
kamano, ka uneno ka gigi timore to mi pesago pogi ni joma odhier?” Ne gik-
ng’euru ni ndalono chiegni, kendo mana wero mamano gi dwol ma kwiny.
kagima en e dhoot. 30Awachonu adier ni 6To Yesu nodwokogi ni, “Weuru
tieng’ni ok norum ngang’ kapok gigi nyano mos. Uthage nang’o? Otimo gima
duto otimore. 31Polo gi piny nokadhi to jaber miwuoro ni An. 7Joma odhier ubiro
wechena to ok nokadhi kata matin. bedogo kinde duto, kendo unyalo konyo-
gi saa asaya muhero. An to ok ubi bedo
Odiechieng’ Kod Saa Ok Ong’ere koda ndalo duto. 8Otimo monyalo.
32"Onge ng’ama ong’eyo Oseolo mo mang’we ng’arno e ringra
odiechieng’no kata sano, kata mana chon mondo aikra ni ikna. 9Awachonu
malaike mag polo, kata Wuowi, maka- adier ni kamoro amora ma noyalie Injili e
mana Wuoro kende. 33Ritreuru kendo kind ogendini duto mag piny, gima nyani
nenuru, nikech ukiya saa manotimre. otimo nohul, kiparego.”
34Nobed mana machal gi ng’at mowuok 10Eka Juda Ja Iskariot, mane en achiel
dalane odhi e wuoth moro mabor, kuom jopuonjrene apar gariyo, noa e
moweyo jotichne e tich mar rito gige, kindgi modhi ir jodolo madongo mondo
kosemiyo moro ka moro kuomgi gima ondhog Yesu oket e lwetgi. 11Ne gimor gi
onego otim, kendo koseketo jarito mondo wachno, mi gisingore ni gibiro miyogo
orit dhoot. pesa. Omiyo nochako manyo kinde maber
35Omiyo ritreuru nikech ok ung’eyo mar keto Yesu e lwetgi.
 61 MARIKO 14:40
Pasaka Mar Ruoth kendo manyien e Piny Nyasaye.”
12Chieng’ mokwongo mar Sap Makati 26Kane gisewero wend pak, ne gia
maonge thowi, chieng’ mane ochuno jo gidhi e Got Zeituni.
Yahudi mondo oyang’ nyarombo mar
Pasaka, jopuonjre Yesu nopenje ni, Yesu Ohulo Ni Petro Biro Kwede
“Idwani wadhi waikni kanye mondo 27Yesu nonyiso jopuonjrene ni, “Un
ichamie Pasaka?” duto ubiro ringo uweya, nikech ondiki ni,
13Kuom mano Yesu nooro jopuonjrene “Abiro goyo jokwath mi rombe
ariyo kowachonigi ni, “Dhiuru ei dala noke’
maduong’ mondo urom gi ng’ato mot- 28To bang’ ka asechier to anatelnu
ing’o dapi. Luwuru ng’atno nyaka ot adhi Galili.”
modhiye. 14Nyisuru wuon ot modonjeno
ni, ‘Japuonj penjo kama: ere oda mar welo 29To Petro nonyiso Yesu ni, “An ok abi
mondo achamie Pasaka gi jopuonjrena?’ weyi kata ka ji duto oringo oweyi.”
15Obiro nyisou ot malach molos malo, 30Yesu nodwoko Petro ni, “Awachoni
kama osechanie kombe kendo oseiki; adier otieno makawuononi, kapok thuon
maber, kanyo ema uiknwa.” gweno okok diriyo in iwuon wang’
16Jopuonjrego noa modhi Dala nikweda didek.”
maduong’ moyudo gik moko mana kaka 31To Petro nosingore koramo ni, “Kata
Yesu nosewachonigi. Omiyo ne giiko kochuno ni nyaka atho kodi, to ok abi
Pasaka. kwedi kata matin.” Jopuonjre mamoko
17Ka piny ne koro ochido, Yesu bende nowuoyo machalre gi Petro.
nochopo, kaen kod jopuonjrene apar
gariyo. 18To ka noyudo koro gilworo Yesu Olemo Gethsemane
mesa gichiemo, nowachonigi ni, 32Ne gidhi kama iluongo ni
“Awachonu adier ni achiel kuomu biro Gethsemane. Yesu nowacho ni
ndhoga, en ng’at machiemo koda.” Jopuonjrene ni, “Beduru kae seche ma
19Chuny jopuonjrene nodoko malit, mi alamo.” 33Nokawo Petro gi Jakobo kod
achiel ka achiel gichako wacho ni, “Dobed Johana modhigo, eka chunye nochako
an koso?” chandore kopong’ gi paro mang’eny.
20To Yesu nodwokogi ni, “En achiel 34Nokone jopuonjrene ni, “Chunya
kuomu ji apar gariyo, jal ma chiemo koda opong’ gi midhiero gi lit nyaka kar tho.
e dis achiel. 21Wuod Dhano biro dhi Beduru ka kendo nenuru.”
mana adier kaka nondiki kuome. To ng’at 35Nochwalore nyime matin aye to
mandhogo Wuod Dhano none malit! ogoyo chonge piny mi olamo ni
Dine obedo maber moloyo ka ne ok ony- kanyalore to saa mar masirano okadhe.
wole.” 36Nolemo kowacho ni, “Aba, Wuora gik
22Ka noyudo gichiemo, Yesu nokawo moko duto nyaloreni. Gol okombeni
makati, kendo bang’ goyo erokamano, kuoma. To kik itim dwarona, to tim mana
nong’inge momiyo jopuonjrene kowacho dwaroni.”
ni, “Kaweuru, ma e ringra.” 37Bang’e nodok ir jopuonjrene mon-
23Bang’e nokawo kikombe, mi ogoyo wang’o ka ginindo. Nowachone Petro ni,
erokamano ni ochiwonigi eka ne gi “Inindo? Neno otami kata kuom saa
madho kikombeno gi duto achiel kende? 38Nen kendo ilam mondo
24"Ma en remba mar Muma, mool oko kik idonji e tem. Chuny to oikore mak-
ni ji mang’eny. 25Anyisou adier ni ok mana ringruok ema nyap.”
nachak amadh olemb mzabibu kendo 39Nochako odok kendo molemo
nyaka chop odiechieng’no ma anamadhee machalre. 40To kane oduogo ir jopuon-
 MARIKO 14:41 62
jrene, noyudo ka gi nindo, nikech wenge- piny kaachiel gi jorito, kooyo mach e duol.
gi ne pek. Ne ok ging’eyo gima diginyise. 55Jodolo madongo gi jobuch
41Ka noduogo irgi kendo mar adek, Sanhedrin duto ne manyo ketho mane
nowachonigi ni, “Pod unindo aninda ginyalo donjonego Yesu mondo gingadne
kendo uyueyo? Oromo! Sa osechopo. buch tho, to ne ok giyudo ketho moro
Neyeuru kaka indhogo Wuod Dhano amora kuome. 56Ji mang’eny bende ne
kendo kaka ikete e lwet joricho. 42Auru jimbone wach ka giketo ketho mag miri-
malo! Wadhi, Jandhokna ero biro!” ambo e wiye, to wechegi nee kwedore
akweda.
Omak Yesu 57Bang’e jomoko nochung’ modonjone
43Kane pod owuoyo, Judas, mane en gi miriambo kawacho ni, 58"Ne wawinjo
achiel kuom jopuonjrene apar gariyo jali kawacho ni, Abiro muko Hekalu ma
nothinyore gi oganda mane omanore gi dhano ogeroni eka bang’ ndalo adek to
gilweny kaka ligangla gi arunge. Ne asegero machielo ma ok oloso gidhano.
oorgi kod Jodolo madongo jopuonj chik 59To kata mana gin bende nendgi ne
kod jodong lemo. kwedore.
44Noyudo jandhok osechano signol 60Eka jadolo maduong’ nochung’ malo
mane gibiro makego: “Ng’at ma anyodho e nyimgi mopenjo Yesu ni, “Be ibiro
e En, makeuru mondo udhi kode kurite dwoko? Ma neno manade ma jogi don-
maok onyal ringo otony.” 45Judas jonigoni?” 61To Yesu noling’ aling’a ok
nochomo Yesu tir sanosano, mowachone odwoke.
ni, “Japuonj,” aye to oyodhe. 46Jogo nond- Jadolo maduong’ nochako openje ni,
hiyo Yesu kamake apoya. 47To achiel “In e Kristo Wuod Nyasaye mangima
kuom joma nochung’ machiegni nogolo koso?”
liganglane mong’adogo it jatich Jadolo 62Yesu nodwoke ni, “Ee, An. To unune
maduong’ mochodo oko. Wuod Dhano kobet e bat korachwich mar
48Yesu nowacho ni joma nobiro Jal Maratego kendo kolor oa e boche
makego ni, “Uwuokna oko mondo umaka polo.”
ka uting’o ligengni gi arunge mana ka 63Jadolo maduong’ noyiecho lepe
gima an jachand piny nang’o? 49Asebedo kopenjo ni, “Pod wadwaro neno mamoko
kodu kinde duto, ka apuonjo e Hekalu, to nang’o? 64Un uwegi usewinjo koyanyo
ne ok umaka. To koro ndiko nyaka chop Nyasaye. Uparo nade?”
kare.” 50Eka ji duto noweye moringo Giduto ne gikwede kaka ng’at mowin-
odhi. jore onegi. 65Eka jomoko nochako ng’ulo
51Wuowi moro matin mane ni duk, olawo kuome. Ne giumo wang’e mi
mana suka ema nobolo kuome, noyudo gigoye ngum, ka giwacho ni, “Hul ane
luwo bang’ Yesu. Kane gi liwe mi gi ng’ama ogoyi.”Askeche to nong’wane ka
ndhiye, nopusore nigi. 52moringo otony girodhe.
ka en duk, moweyo koda ka sukane
kanyo. Petro Okwedo Yesu
66Ka noyudo Petro ni mwalo e laru,
Oter Yesu E Nyim Sanhedrin. achiel kuom nyiri matiyo ni jadolo
53Ne gikawo Yesu gitero ir jadolo maduong’ nobiro machiegni. 67Ka
maduong’ mi jodolo madongo duto gi noneno Petro ka oyo mach, nodhi
jodongo kaachiel gi jopuonj Chik machiegni kode morange matut, kaeto
nochokore kaachiel. 54Petro noluwo owachone ni,
bang’e gichien, modonjo kode nyaka e "In bende ne in gi ja Nazareth miluon-
laru mar jadolo maduong’. Kanyo nobetie go ni Yesuni.”
 63 MARIKO 15:24
68To Petro nokwere kawacho ni, 9To Pilato nopenjogi ni, “Udwaro ni
“Akiya kendo kata winjo ok awinj tiend agonynu Ruodh jo Yahudi. 10Nopenjogi
gima Iwuoyeno.” Bang’e noa kanyo odhi kamano kong’eyo ni nyiego ema nomiyo
e dhorangach. jodolo madongo oketo Yesu e lwete. 11To
69Ka nyano, majatich noneno kuno, jodolo madongo nojiwo oganda mondo
nochako owacho ni joma ochung’ kanyo oyie gi dwarogi ni Pilato ogony mana
ni, “Ng’atni en achiel kuomgi.” 70To Baraba.
Petro nochako okwer kendo. 12Pilato nopenjogi ni, “To koro atim
Bang’ kinde matin joma nochung’ ang’o gi Jal muluongo ni Ruodh jo
machiegni nowacho ni Petro ni, “Ka Yahudini?”
kuom adiera to in achiel kuomgi, nikech 13Ne gikok matek ni, “Gure!”
in ja Galili.” 14Pilato nopenjogi ni, “Nang’o, en
71To en nochako kuong’ore mowa- ketho mane mosetimo madimi gure?”
chonigi koramo ni, “Akiya ng’at To ne gimedo kok matek moloyo ka
muwuoyo kuomeni.” giwacho ni, “Gure!”
72Gikanyono thuon gweno nokok 15Nikech Pilato ne dwaro mondo omor
kendo mar ariyo. Eka Petro noparo oganda, nogonyo nigi Baraba. Yesu to
wach ma Yesu nosewachone ni, nogolo chik mondo ochwade bang’e ochi-
“Nikweda ndalo adek ka thuon gweno we nigi mondo gi gure.
pok okok nyadiriyo.” Wachno nodokone
malit mi nochako ywak. Askeche Ocharo Yesu
16Askeche nokawo Yesu motero e laru
Oter Yesu E Nyim Pilato mar od ruoth, kama ne ji romee, mi

15 Kinyne kar kogwen, jodolo

madongo gi jodongo kod jopuonj
Chik, kaachiel gi jo buch Sanhedrin ne
negiluongo oganda mar askeche duto
irgi. 17Ne gibolo kuom Yesu kandhu
makwar, kaeto gisidhone osimbo mar
joriwo paro kuom gima nowinjore gitim. kudho e wiye. 18Eka negichako chare ni
Ne gitweyo Yesu mi gi tere nyaka ne “Ber Ruodh Jo-Yahudi. 19Kinde ka kinde
gichiwe e lwet Pilato. ne gigoyo wiye gi luth, kendo ka gi ng’u-
2Pilato nopenjo Yesu ni, “In e ruodh jo lo kuome olawo, bende ne gikulore e
Yahudi?” nyime ka gigoyo chong gi piny kendo gi
To Yesu nodwoke ni, “Ee, en kaka iwa- lame. 20To kane gisechare ne gigolo oko
chono.” nanga makwar mane girwakone mi gir-
3Jodolo madongo nodonjone gi weche wake gi lepe owuon. Bang’e ne gitere oko
mathoth. 4Omiyo Pilato nochako openje mondo gigure.
ni, “Dwokawa, donge ineno kaka gidon-
joni gi ketho mang’eny.” Ogur Yesu E Msalaba
5To Yesu noling’ aling’a kendo maok 21Ng’at moro ma ja Kurene miluongo
odwoke, mi Pilato nohum nono. ni Simon, mane wuon Aleksanda gi
6Ne en chik ni mondo ogony jatwech Rufus, noyudo kadho kanyo koa e gweng’
achiel e kinde mag Pasaka kaluwore gi moro. Ne gichune mondo oting’ msalaba.
kwayo mar jopiny. 7To e ndalono ja kira- 22Koro ne gitero Yesu kama iluongo ni
gi moro manyinge Baraba, ne nie jela, Golgotha (tiende ni, Hanga Wich).
kaachiel gi jojiemo mamoko manotwe 23Kanyo ne gimiye divai moru gi yath
kuom wach nek kod pingo sirkal. makweyo rem miluongo ni manemane
8Ogandano nobiro mokwayo Pilato mondo omadhi, to nodagi. 24Eka ne gig-
mondo otim nigi kaka nojatimo higa ka ure. Lepe to ne giyiecho mi gipogore
higa. ng’ato gi ng’ato, ka gigoyo ombulu
 MARIKO 15:25 64
mondo ging’e gima ng’ato ka ng’ato Magdala gi Maria min Jakobo matin,
onego okaw. mabende min Jose, kod Salome. 41Mon-gi
25Ne gigure saa adek okinyi. 26Milome ema neluwo Yesu kendo nepidhe kane En
mane ondiki mi ogur e msalaba ma nyiso Galili. Mon mamoko mathoth ma noluwe
kethone. Nondike ni: “RUODH JO koa kode Jerusalem bende ne nikanyo.
YAHUDI’. 27Jokuoge ariyo moko bende
ne giguro kode, achiel e bade korachwich Oiki Yesu
to machielo e bade koracham. 28Mano 42Ne en Chieng’ Ikruok (ma en
nochopo ndiko ma nondiki chon ni, odiechieng’ motelo ni Sabato), omiyo ka
“Nokwane e oganda joma richo.” 29 Joma nochopo seche mag odhiambo, 43Josef ja
kadho kanyo nochare ka giyanye kendo Arimathaya, mane en ng’at mogen e Buch
ka gikino wigi. Ne giwachone ni, “Aha! In Jodongo, kendo ma en owuon norito neno
manyocha inyalo ketho Hekalu mi igere Loch Nyasaye, nodhi ir Pilato gi chir
kendo gi ndalo adekni, 30koro resri ane, mokwaye ringre Yesu.
lor piny ia ewi msalaba!” 44Pilato nowuoro ka nowinjo ni Yesu
31Jodolo madongo gi jopuonj chik e osetho, omiyo noluong jatend askeche
kindgi giwegi bende nochare mana mopenje kapo Yesu nosetho adier. 45To
machalre. Ne giwacho ni, “Nokonyo kane owinjo nowinjo kuom jatend
jomoko to en koro ok onyal konyore lweny ni ne en kamano, nochiw ringre
owuon! 32Jawar ma Ruodh Israelni koro Yesu ni Josef. 46Eka Josef nong’iewo
olor ane oa e wi msalaba mondo wane, nanga marep rep manengone tek, mi
eka wayie kuome.” Jok mane ogur kode noloro ringre Yesu oboye ginanga
bende nodhuole gi ayany. mareprep eka okete ei bur mane okuny
ei lwanda. Bang’e nong’ielo kidi mi
Yesu Otho oumogo dho liel. 47Maria Magdala kod
33Kar saa auchiel, mudho noimo piny Maria min Jose noneno kama nopiele
duto nyaka saa ochiko. 34Ka saa ochiko Yesu.
noromo Yesu noywak gi dwol maduong’
kowacho ni, “Eloi, Eloi, lama sabak- Yesu Ochier
thani?", ma tiende ni, “Nyasacha,
Nyasacha, iweya nang’o?”
35Ka moko kuomgi manochungo
16 Bang’ ka Sabato oserumo, Maria
Magdala gi Maria min Jakobo
kod Salome nokelo modhi mang’ue
machiegni nowinjo ma negi wacho ni, ng’ar mondo giwirgo ringre Yesu.
“Winjuru, oluongo Elija.” 2Okinyi mang’ich, odiechieng’ mok-
36Nga’to achiel noringo mopong’o wongo mar Juma ka chieng’ osewuok,
siponj gi kong awayo, mondo omadhi. ne gichako wuoth mar dhi kar liel,
Kowacho ni,"Koro weyeuru mos wane ka 3kendo ne gi penjore ng’ato gi ng’ato
Elija biro mondo okawe odhi kode.” ni, “Ng’ano mawang’ nong’ielnwa kidi
37Yesu noywak matek bang’e chunye oko e dho liel?”
nochot. 4To kane giting’o wang’gi, ne gineno
38Pasia mar Hekalu notierore ka kidi mang’ongono noseng’iel oko.
nyadiriyo aa malo nyaka piny. 39To jatend 5Kane gidonjo ei bur, ne gineno wuowi
askeche mane oyudo ochung’ e nyime moro matim morwako kandhu marachar
kane owinjo kaka oyuak bang’e oneno kobet e bath bur korachwich, kendo ne
kaka otho, nowacho ni, “En adier chuth ni gibuok ahinya.
jali ne En Wuod Nyasaye!” 6Wuowino nokwerogi ni, “Weuru
40Ne nitie mon moko mane ng’icho buok. Umanyo Yesu ja Nazareth, mane
gichien. Moko kuomgi ne gin Maria ogur. Osechier! Oonge ka, neuru
 65 MARIKO 16:20
kamane gipiele. 7To auru ka udhi unyis apar gachiel ka noyudo gi chiemo.
jopuonjrene, kaachiel gi Petro, ni, Koseyogi nikech yie mane giongego,
‘Otelo nyimu odhi Galili. Kuno ema kendo nikech tamruok margi maok
ubiro nenee mana kaka nosenyisou negi yie jogo mane osenene bang’ kane
motelo.” osechier.
8Mon-go nowuok moringo oa e liel 15Nowachonigi ni, “Dhiuru e piny
kanyo ka gi tetni kendo dhogi omoko, duto mondo uyal Injili ne chwech
ne ok giwacho ne ng’ato gimoro amor a duto.” 16Ng’ato ang’ata moyie kendo
e yo nikech ne giluor. obatisi nokwo, to ng’at maok oyie
9Kane Yesu ochier kogwen, chieng’ nong’adne bura. 17To ranyisigi nolu
mokwongo mar juma, nofwenyore mok- joma oyie: E nyiga giniriemb jochiende;
wongo ni Maria Magdala, mane ogolo giniwuo gi dhok manyien; 18ginimak
jochiende abiriyo kuome. 10Maria nodhi thuonde gi lwetgi, kendo gini modhi
monyiso jogo mane ni kode, jogo mane kwiri mager, to ok ginihinyre ngang’;
ywak kendo jogo mane dengo. 11Kane giniket lwetgi kuom jomatuo, to jotuo
giwinjo ni Yesu ngima, kendo ni Mariam nobed mangima.”
nosenene ne ok giyie. 19Bang’ ka Ruoth Yesu nosewuoy-
12Bang’e Yesu nofwenyore ni ji ariyo onigi nokawe motere malo e polo,
kuomgi kinde machielo, kagiwuotho e mobedo e bat korachwich mar Nyasaye.
gweng’. 13Jogi noduogo monyiso wach- 20Eka jopuonjre nowuok odhi oko
ni ni jomamoko; to ne ok giyie kodgi kendo oyalo kuonde duto, to Ruoth
kata kamano. notiyo kodgi kendo nosiro wachne gi
14Achien Yesu nofwenyore ni joote honni mane oluwore kod yalo.
 Luka
JANDIKO: Luka
KAR NDIKO: Rumi
KINDE NDIKO: 60 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Luka ne en jathieth kendo ne en jawuodh jaote Paulo. Injili mare ne ondikone Ja-
Yunani molony miluongoni Theofila 1:3, kanyise, kit Yesu mar dhano kod ngimane kaka
obet. Mae nomiyo Luka notang' kuom weche duto mane ondiko konyiso adimba tarik gi
odiechieng' mane gimoro ka gimoro timoree, ochako gi nyuol Yesu kod bikira Maria, konyise
nyaka weche mamoko maok ondiki kamoro amora. Ondiko kuom tij Yesu e dala mar Galili,
bang'e opuonjo marabora kuom wuoth mane Yesu odhigo Jerusalem. Bang' tho Yesu gi
chierne, jopuonjre odong' ka gin kod ilo ka girito teko mar Nyasaye ma ae polo mondo
opong’gi.

THORRO
Kaka Mathayo nyiso ni Yesu en Mesia mar Jo-Yahudi, Mariko to nyiso ni Yesu en Jatich
mar Nyasaye. Luka to nyiso ni Yesu en Nyasaye Maler kendo en dhano moa kuom koth
Adam 3:23-38. Yesu en jal mosetimo gik moko madongo e ndalo mar ngimane, moloyo ng'a-
to ang'ata e piny. En dhano maduong’ moloyo ng'ato ang'ata kaluwore gi puonjne, gik mane
otimo, gimane omiyo otho kaachiel gi chier aa kuom joma otho. Magi duto ema omiyo nyaka
wayie kuome ni en Ruoth.

WECHE MOCHAN KAE GIN.

1. Nyuol gi ndalone mane en rawera 1:1-2:52.
2. Batiso mar Yesu kod tem 3:1-4:13
3. Tij Yesu ei Galili 4:14 - 950
4. Wuodh Yesu Jerusalem 9:51-19:27
5. Tij Yesu ei Jerusalem 19:28-20:47
6. Kor kuom gik mabiro 21:1-38.
7. Tho Yesu, gi chierne 22:1-24:53

Wach Motelo Nyuol Johana Jabatiso Onyis Motelo

1 Ji mang’eny osebedo ka chano 5E ndalo ma Herode ruodh Judea, ne

weche mane otimore e dierwa, nitie jadolo ma nyinge Zakaria, ma ne en
2Mana kaka nochiwgi ne wan kod jogo achiel kuom oganda jodolo mag Abija;
motelo mane joneno wang’giwang chiege Elizabeth bende ne nyar dhood
kendo jotich wach. 3Kuom mano, an Harun. 6Gi duto jariyo ne gin joma kare
bende kaka asenono tiend wechegi mal- nyim Nyasaye, ne girito chike madongo gi
ong’o nyaka a chakruok, en gimaber matindo mag Ruoth Nyasaye, maonge
bende mondo andik ni e yo mochanore ketho. 7To ne gi onge gi nyithindo, nikech
maler, in mulour Theofilo. 4Mondo Elizabeth ne migumba, kendo gin jariyo-
ing’e adier mar gik mose pwonji. go hikgi: nose niang’
 67 LUKA 1:41
8Chieng’ moro kane oganda gi Zakaria Nyasaye osetimona ma," E ndalogi
ne ni e tich to notiyo kaka jadolo e nyim osenyiso ng’wonone kuoma kendo
Nyasaye, 9Noyiere gi ombulu kaka chik ogolana wichkuot e kind ji."
mar jodolo, mondo odonji ei hekalu mar
Ruoth kendo owang ubani. 10To ka sa Nyuol Yesu Onyis Motelo.
mar wang’o ubani ochopo, jolemo duto 26E dwe mar auchiel, Nyasaye nooro
nochokore oko kendo negilamo. malaika Gabriel odhi Nazareth, taon
11Eka malaika mar Ruoth Nyasaye manie Galili. 27Ir nyako moro mane pok
nofwenyorene, kochungo bath kendo mar ong’eyo dichwo, mane osesingore mondo
ubani korachwich. 12Kane Zakaria onene, okende gi ng’ato ma nyinge Josef ma
ne obwok kendo luoro nomake. 13To nyakwar Daudi. Nying nyakono mapok
malaika nowachone ni kik ibed maluor, ong’eyo dichuo ne en Mariam. 28Malaika
Zakaria; lamoni osewinji chiegi Elizabeth nodhiyo ire momoseni "Amosi, in jal
biro nyuoloni wuowi, kendo inichake mokechi moloyo! Ruoth ni kodi."
Johana. 14Obiro bedo ni mor kod ilo, to ji 29Wechego nochando chuny Mariam
mang’eny nomor nikech nyuolne, ahinya, to nowuoro mos mane
15Nimar enobed ng’at maduong’ enyim omosegono, ni tiende ang’o. 30To malaika
Ruoth. Ok nomadh kong’o kata math nowachone ni " Kik iluor Mariam, nikech
moro makech, to enopong’gi Roho maler Nyasaye osetimoni ng’wono. 31Ibiro bedo
chakre nynolne. 16Obiro kelo jo Israel gi nyathi kendo ininyuol wuowi, to
mang’eny ir Ruoth Nyasachgi. 17Kendo inimiye nying ni Yesu. 32Obiro bedo
notel nyim Ruoth, gi chuny kod teko mar maduong’ kendo noluonge Wuod Ngat
Elijah, koduogo chunje wuone ir Mamalo Moloyo, Ruoth Nyasaye biro
nyithindgi, kendo koloko joma wigi tek miye kom loch mar kwar mare, Daudi.
mondo oluw rieko mar ji makare- koiko 33To enobed gi loch kuom od Jakobo
oganda mowinjore ni Ruoth. nyakachieng’ lochne ok anarum ngang’."
18Zakaria nopenjo malaika niya," Ere 34Mariam nopenjo malaika ni; " Mani
kaka" dang’e "ni wachni en adier? An biro bedo nadi," "to pod an nyako mapok
ng’at moti kendo chiega bende hike oni- ong’eyo dichwo?"
ang’.” 35Malaika nodwokoni, " Roho Maler
19Malaika nodwoko ni, "An Gabriel, biro, biro kuomi, kendo teko mar Ng’at
achungo e nyim Nyasaye, kendo oseora ma malo moloyo biro umoi. Kuom mano
mondo awuo kodi kendo nyisi wach jal maler monego nyuol ibiro luongo ni
maberni. 20To koro ibiro bedo momo Wuod Nyasaye. 36Bende ng’eni Elizabeth
kendo ok iniwinj nyaka ndalo ma gini ma watni biro bedo gi nyathi e hike moni-
notimre, nikech ne ok iyie wechena, ang, to jalo mane iluongo ni migumba no,
mabiro bedo adiera e kindegi mowinjore. koro en gi ich mar dweche auchiel.
21E kindeno, ji nerito Zakaria kendo 37Nimar onge gima nyalo tamo Nyasaye."
negiwuoro ni ang’o momiyo osebedo 38Mariam nodwoko ni, " An jatich
aming’a ei Hekalu. 22Kane owuok oko, ne Ruoth, onego timre kaka iwacho." Eka
ok nyal wuoyo kodgi. Neging’eyo ni nose- malaika noweye.
neno fweny ei Hekalu, nimar nosiko
konyisogi gik moko gi lwete to neok Mariam Olimo Elizabeth.
onyal wuoyo. 39E kindeno Mariam noikore mowuok
23Ka kindene mar tich norumo, nodok mapiyo kodhi e piny motimo gode mar
dala. 24Bang’ mani chiege Elizabeth Judea, 40Kama nodonjo e dala Zakaria
nomako ich to kuom dweche abich neok kendo nomoso Elizabeth. 41Ka Elizabeth
owuok oko. 25Nowacho ni " Ruoth nowinjo mos mar Mariam nyathi notugo
LUKA 1:42 68
e iye kendo Elizabeth nopongi’ Roho nowuoyo kendo wacho ni, "Ooyo! Ibiro
Maler. 42Gi duol maduong nomor kowa- luonge ni Johana."
choni, " In jal moguedhi kuom mon, 61Ne giwachone ni, " Onge ng’ato
kendo oguedhi nyathi ma ibiro nyuolo! moro kuom wedeni man-gi nyingni."
43To ango momiyo obed manguon koda; 62Eka ne giwuoyo gi woun mare gi
momiyo min Ruodha dibi ira? 44Piyo piyo lwetgi, mondo giyud ni en nying mane
nono ka mosni ochopo e ita, nyathi manie madoher luong nyathi. 63Nokwayo bao
iya notugo gi mor. 45Oguedhi jal no mar ndiko kendo ji duto nowuoro ka
moseyie ni gima Ruoth osewachone ibiro nondiko ni, " “Nyinge en Johana."
timo." 64Gikanyono dhoge noyawore kendo
lewe nogonyore, to nochako wuoyo,
Wende Mariam kopako Nyasaye. 65Luoro nomako jog-
46To Mariam nowacho niya, weng’ duto, kendo ji duto manie piny
"chunya opako Ruoth gode Judea ne loso kuom gigi duto.
66Ng’ato ka ng’ato manowinjo mani
47Kendo chunya oil kuom Nyasaye newuoro mani, kapenjo ni, "Nyathini biro
Jawarna, bedo machal nadi?" Nimar lwet Ruoth ne
48Nimar oseparo dhier mar jatichne ni kode.
chakre kawuounoni tienge duto biro
luonga ni mogwedhi. Wend Zakaria
49Nimar Jal Maratego osetimona gik 67Wuon mare Zakaria nopong’ gi
madongo Nyinge ler. Roho Maler kendo nokoro wach kama:
50kechne, chopo kuom jogo moluore a 68Pak obed ni Ruoth Nyasach Isarel;
tieng’ ka tieng.’ nikech osebiro kendo osereso joge.
51Osetimo timbe madongo gi bade, 69Osechungonwa tung’ mar warruok
okeyo jogo masungore e parogi maiye. marwa, e od jatichne Daudi.
52Osegolo ruodhi e kombegi to oset- 70(kaka nowacho gi dho jonabige
ing’o malo jomamuol maler mag ndalo machon).
53Oseyiengo jokech gi gik mabeyo to 71Warruok ae lwet wasikwa, kendo ae
oseriembo jomwandu gi lwetgi nono. lwet jogo duto mamon kodwa-
54Osekonyo jatichne Israel, koparo 72onyis kech ni kwerewa, kendo opar
bedo mang’won. singruokne maler,
55Ne Abraham kod nyikwaye 73singruok mane okwong’orego ni
nyakachieng’, mana kaka nowacho ni kwarwa Ibrahim:
kwerewa." 74mondo oreswa e lwet wasikwa kendo
56Mariam nobet gi Elizabeth kuom miyo watine maonge luoro,
dweche madirom adek to eka nodok thur- 75e ler kod tim makare e nyime
gi. ndalowa duto.
76To in, nyathina, ibiro luongi ni janabi
Nyuol Mar Johana Jaabatiso mar Ng’at Man Malo Moloyo, nimar
57Kane en kinde mane Elizabeth onego ibiro telo nyim Ruoth mondo iik ne yo,
yudie nyathi, nonyuolo nyathi ma wuowi. 77kendo imi joge ng’eyo mar warruok
58Jogweng’ kod wedene nowinjo ni Ruoth kuom weruok mar richogi,
Nyasaye osetimone kech maduong’ mi 78nikech ng’wono mamuol mar
gimor kode. Nyasachwa, ma chieng’ mawuok biro go
59Chieng’ mar aboro negibiro mondo irwa koa e polo.
gi ter nyathi nyangu kendo ne gidwaro 79mondo orieny kuom jogo modake
chake nying wuon-gi Zakaria, 60to min-gi mudho, kendo nie tipo mar tho, mondo
 69 LUKA 2:32
otel ni tiendwa e yor kuwe." wadhiuru Bethlehem mondo wane gima
80To nyathi nodongo kendo nobedo osetimore, ma Ruoth osenyisowa kuome
motegno e chuny; to nodak e thim nyaka ni."
nonyisore ratiro e nyim Israel. 16Kuom mano ne gidhiyo mapiyo
kendo negiyudo Mariam gi Josef kod
Nyuol Mar Yesu nyathi konindo e sanduk mar chiemb

2 E ndalogo, Kaisar Agusto nogolo dhok. 17Kane gisenene, negilando wach

chik mondo okwan ji e piny Rumi mar gima ne owachnigi kuom nyathini,
duto. 2Ma ne en kweno mokwongo mano 18 Kendo ji duto manowinjo wachni,
timore ka Kwirinio ne en ruodh Siria. 3To nowuoro gima jokwath nowachonigi.
ng’ato ka ng’ato nodhi e taondgi owuon 19To Mariam nokano gigi duto kendo
mondo ondik nyinge. parogi e chunye. 20Jokwath nodok, kagi
4Kuom mano, Josef bende noa taon pako Nyasaye kendo miyo Nyasaye
mar Nazareth, Galili modhiyo Judea duong’ kuom gik moko duto
nyaka Bethlehem taon mar Daudi, nikech manegisewinjo kendo neno, mane obed
ne en achiel kuom joodgi kendo anyuola mana kaka nosenyisgi.
gi Daudi. 5Nodhiyo kuno mondo okwane
kod Mariam, mane osingore mondo Oter Yesu E Hekalu
okendi, kendo nogeno yudo nyathi. 6Kane 21Chieng’ ndalo mar aboro kane kinde
gin kuno, kinde mar nyuolo nyathi monego otere nyangu ochopo nomiye
nochopo, 7to nonyuolo nyathine makayo, nying ni Yesu, nyingno mane malaika
ma wuowi. Ne oboye gi nanga kendo osemiye kapok omak ichne.
nokete e sanduk mar chiemb dhok, nikech 22Kane kinde ochopo ma pwodhruok
neonge od welo. kaka Chik mar Musa nochopo, Josef gi
Mairam notere Jerusalem mondo gichiwe
Jokwadh Rombe Kod Malaike ni Ruoth. 23Mana kaka ondiki e chik mar
8To ne nitie jokwadh rombe manodak Ruoth ni, "Nyathi ka nyathi makayo
oko e lek machiegini kanyo, kagirito jam- mawuowi nyaka wal ni Ruoth." 24Kendo
bgi gotieno. 9Malaika mar Ruoth nobiro kitimo misango koluwore gi gima owachi
irgi kendo duong’ mar Ruoth Nyasaye e Chik mar Ruoth ni mondo ochiw:
norieny, molworogi, mi negi luor. 10To akuche ariyo kod akuche odugla matindo
malaika nowachonigi niya "Kik uluor. ariyo." 25E kindeno ne nitiere ng’ato
Akelonu wach maber mar ilo maduong’ Jerusalem miluongo ni Simeon, ne en
mabiro bedo niji duto. 11Kawuononi e ng’at makare kendo moluoro Nyasaye,
taon mar Daudi, Jawar osenyuolnu; en norito loch mar Israel, kendo Roho Maler
Kristo Ruoth. 12Mani nobednu ranyisi: neni kuome.
Ubiro yudo nyathi ma obo gi nengni ka 26Nosefwenyne gi Roho Maler ni ok
onindo ei sanduk mar chiemb dhok. obi tho kapok oneno Kristo mar Ruoth.
13Apoya nono oganda maduong’ mar 27Kotere gi Roho, nodhiyo ei agolni mag
jopolo nothinyore kod malaika kagipako Hekalu. Kane jonyuol okelo nyathi, Yesu,
Nyasaye kendo wachoni, mondo otimne gino ma Chik dwaro,
28Simeon nokawe moriwe e bade kendo
14Duong’ ni Nyasaye man e polo nopako Nyasaye, kowacho niya:
kendo e piny, kuwe ni ji ma ng’- 29"Ruoth majaloch, kaka ne isesingo,
wonone ni kuom gi." koromi igony misumbani gi kuwe,
30Nimar wengena oseneno warruokni,
15Kane malaika noseweyo jogi kendo 31miseiko e nyim ji duto,
dhiyo e polo jokwath nowacho kendgi ni, 32ler mar fweny ni Ogendini ma ok jo
LUKA 2:33 70
Yahudi, to mar duong’ ni jogi Israel. Wuonu kod an wasedwaroi gi luoro."
33Wuon gi min nyathi nowuoro kuom 49Nopenjogi ni, "Ang’o momiyo neu-
34
gima ne owach kuome. Eka Simeon manya?" "Ok ung’eyo ni onego abed e od
noguedhogi kendo nowacho ni Miriam, wuora?" 50To neok ging’eyo gima ne
min mare niya; " Nyathini oketi mondo owachonigi.
okel podho gi chung’ mar ji mang’eny e 51Eka nodhiyo nyaka Nazareth kodgi
Israel, kendo obed ranyisi mibiro wuoyo kendo nomiyogi luor kowinjogi. To min
kuome kikwedo. 35Kuom mano paro mag mare nokano gigi duto e chunye. 52To
chunje mang’eny ibiro fwenyo. To lig- Yesu nodongo gi rieko kod medruok e
angla biro chuoyo chunyi in iwuon ringruok, kendo e ng’wono gi Nyasaye
bende." 36Ne nitie janabi madhako bende, kod ji.
Ana, nyar Fanuel ma ja-dhood Asher. Ne
oti ahinya bende noyudo osedak gi chuore Johana Jabatiso Loso Yo
higini abiriyo bang’ kendne,
37Eka nobedo chi liel nyaka koro ne en 3 E higa mar apar ga abich mar loch
Kaisar Teberio- kane Pontias ne
jahigni piero aboro gang’wen. Ne ok oa e jaloch mar Judea, Herode ruodh Galili,
Hekalu to nolemo otieno gi odiechieng’, mowadgi Filipo ruodh Iturea gi mar pinje
koriyo kech kendo olamo. 38Kobiro irgi mag Trakoniti, to Lusania ne ruodh
gie kindeno, nogoyo erokamano ni Abilene, 2E kinde ma dolo maduong’ ma
Nyasaye kendo nowuoyo kuom nyathi ni Anas gi Kaifa wach Nyasaye ne obiro ni
ji duto mane ogeno kuom resruok mar Johana woud Zakaria e thim. 3Nodhiyo e
Jerusalem. piny duto moluoro Jordan, noyalo batiso
39Kane Josef gi Mariam josetimo duto mar lokruok mar weyruok mar richo.
manedwarore koluwore gi chik mar 4Kaka nondiki e kitabu mar weche mag
Ruoth, negidok Galili e taon margi Isaya janabi ni:
Nazareth. 40To nyathi nodongo kendo
nobedo motegno; nopong’ kod rieko, “Duol mar nga’to kok e thim kowa-
kendo ng’wono mar Nyasaye ne ni kuome cho, ‘Ikuru yor Ruoth, rieuru tir
yorege. 5Hoho ka hoho nobugi
Wuowi Yesu Ni E Hekalu mapong’, gode modongo gi matin-
41Higa ka higa jonyuolne nedhiyo do nodok piny, yore mobam biro
Jerusalem e Sawo mar Pasaka. 42Kane en bedo moriere, yore motimo gogni
jahigini apar gariyo, negidhiyo e Sawono nobed mayom 6Kendo ji duto biro
koluwore kod timgi. 43Bang’ ka sawono neno warruok mar Nyasaye.’”
norumo, ka jonyuolne nedok dala, wuowi
Yesu nodong’ chien e Jerusalem, to neok 7Yohana nowacho ni oganda mane biro
ging’eyo mani. 44Kagiparo ni ne en ei mondo obatisgi ni, “Un nyithind thuonde!
oganda margi, negiwuotho moromo Ng’ano mane osiemou mondo uring ua
ndalo achiel eka negichako manye e dier kuom mirima mabiro? 8Nyaguru olemo
wedegi kod osiepe. 45Kane ok giyude, momanyore gi lokruok. To kik uchak
negidok Jerusalem mondo gimanye. uwach kendu uwegi ni, "Wan-gi Ibrahim
46Bang’ ndalo adek negiyude ei agolni kaka wuonwa." Nimar awachonu ni kata
mag hekalu, kobedo e kind jopuonj, kow- mana kuom kitegi Nyasaye nyalo loko
injogi kendo penjogi penjo. 47Ng’ato ka nyithind Ibrahim. 9Le oseketi e tiend
ng’ato manowinje nowuoro ng’eyone kod yiende, to yien moro amora maok nyag
dwokoge. 48Kane jonyuolne nonene, negi olemo mabeyo ibiro ng’olo igo piny kendo
hum. Min mare nowachone ni, "Wuowi, iwito e mach."
ang’o momiyo isetimonwa kamani? 10Oganda nopenje ni, "Kara En ang’o
 71 LUKA 4:9
monego watim?” Nahum, wuod Esli, wuod Nagai 26wuod
11Johana nodwoko ni, "Ng’at man-gi Maath, wuod Matathia, wuod Semein,
sede ariyo owinjore chiw achiel okonygo wuod Josek, wuod Joda, 27Wuod Joanan,
nyawadgi ma ongego, kendo jalno man wuod Resa, wuod Zerubabel, wuod
kod chiemo bende onego tim kamano." Shaltiel, wuod Ner, 28wuod Melki, wuod
12Josol osuru bende nobiro ire mondo Adi, wuod Kosam, wuod Elmada, wuod
obatisgi. Negipenjeni, "Japounj. En ang’o Er, 29wuod Joshua, wuod Eliezer, wuod
mowinjore watim?" Jorim, wuod Mathat, wuod Lawi. 30Wuod
13Nonyiso ni, "Kik usol osuru moloyo Simeon, wuod Juda, wuod Josef, wuod
kaka idwaro ni mondo usol." Jonam, wuod Eliakim, 31wuod Melea,
14Eka askeche moko nopenje ni, "To en wuod Mena, wuod Matatha, wuod
ang’o mowinjore watim." Nodwokogi ni," Nathan, wuod Daudi. 32Wuod Jesse,
Kik uma ng’ato pesa gi thuon kata donjo wuod Obel, wuod Boaz, wuod Solmon,
ne ji gi miriambo to misara maru muyu- wuod Nashon. 33Wuod Aminadab, wuod
do mondo oromu." Admin, wuod Amir, wuod Hezron, wuod
15Ji ne pod rito gi geno ahinya kendo Perez, wuod Juda. 34Wuod Jakobo, wuod
giduto ne giwuoro kagiparo e chunjegi ni Isaka, wuod Ibrahim, wuod Tera, wuod
nyalo bedo ni Johana e Kristo. 16Johana Nahor, 35wuod Serug, wuod Renu, wuod
nodwokogi duto ni, "An abatisou gi pi. To Peleg, wuod Eber, wuod Shela, 36wuod
ng’ato man-gi teko maloya biro biro, ma Kainan, wuod Arfaksad, wuod Shem,
tond wuochege ok awinjora gonyo. En wuod Nowa, wuod Lamek, 37wuod
obiro batisou gi Roho Maler to kod mach. Methusela, wuod Enoka, wuod Jared,
17Rapiedhi nie lwete mondo opiedhgo wuod Mahalalel, wuod Kenan, 38wuod
cham duto maler e kar dino cham, kendo Enos, wuod Seth, wuod Adam, wuod
ochok cham koketo e deche, to obiro Nyasaye.
wang’o mihudhi gi mach maok rum."
18To gi weche moko mang’eny Johana Tem Mar Yesu
nojiwo ji kendo noyalo wach maber ni ji.
19To ka Johana nokwero Herode ma 4 Yesu, kopong’ gi Roho Maler, noa
Jordan, kendo notelne gi Roho e
ruoth nikeh wach Herodia, ma chi owad- thim. 2Kuom ndalo piero ang’wen ne ok
gi, kendo kuom gik mamoko maricho ochamo gimoro e ndalogo duto, to bang’
mane osetimo, 20Herode nomedo timo ndalogo koserumo kech nekaye.
gima rachie moloyo kendo nomako 3Satan nowachone ni, "Ka in Wuod
Johana kendo tweye e jela. Nyasaye, nyis kidini olokre kuon."
4Yesu nodwokoni, "Ondiki ni, ‘Dhano
Batiso Gi Anywola Mar Yesu ok bed mangima nikech kuon kende."
21Kane ibatiso ji duto, Yesu bende ne 5Eka Satan notere kama oting’ore
obatisi. To ka nolamo, polo noyawore malo kendo ka diemo wang’ nono nonyise
22kendo Roho Maler nolor mopiyo pinje ruodhi duto mag piny. 6To nowa-
kuome machal gi akuru to dwol noa e chone niya, "Abiro miyi lochgi duto gi
polo mawacho niya, "In e Wuoda, ma duong’gi, nimar osemiyagi, kendo anyalo
ahero; chunya mor kodi." chiwogi ni ng’ato ang’ata, madwaro.
23Koro ka Yesu owuon ne romo kar 7Emomiyo ka igoyo chongi nyima maila-
higni piero adek, eka nochako tichne. Ne ma, magi duto biro bedo magi.
iparo nine en wuod Josef, 8Yesu nodwoke ni, " Ondiki ni, Lam
wuod Eli 24wuod Mathat, wuod Lawi, Ruoth Nyasaye kendo en kende ema itine.
wuod Melki, wuod Janai, wuod Josef 9Eka satan notere Jerusalem kendo
25wuod Matathia, wuod Amos, wuod nomiyo ochungo e osuch kama bor malo
LUKA 4:10 72
mar Hekalu. Eka nowachone ni, "Ka in mond liete mang’eny e Isarel e kinde mar
Wuod Nyasaye, dirri piny kia ka. 10Nimar Elija, kane polo olor kuom higini adek
ondiki ni, ginus kendo ne nitie kech mager e piny
"Obiro chiko malaikage nikech in kuonde duto. 26To kata kamano ne ok oor
mondo oriti maber, 11giniting’i e bedegi, Elija ir moro kata achiel kuomgi, to mak-
mondo kik ichwany tiendi e kidi," mana chi liel e dala mar Zarefath e
12Yesu nodwoko ni, " Owachi ni, kik gweng’ Sidon. 27Bende ne nitie ji mang’e-
item Ruoth Nyasachi. ny e Israel manenigi dhoho e kinde mar
13Kane Satan osetieko temgi duto, Elisha janabi to onge kata achiel mane
noweye nyaka thuolo moro machielo. opwodhi mak mana Naaman kende, ja-
Siria."
Yesu Okwedi E Nazareth 28Ji duto mane nie Sunagogi mirima
14Yesu nodok Galili e teko mar Roho, mager nomakogi kane giwinjo wechegi.
kendo wachne nolandore e gwenge duto 29Ne gia malo minegiriembe gigole oko
mar piny. 15Nopuojo e sunagokegi, kendo mar taon kendo tere e geng got kama
ji duto nopake. nogerie taon-no mondo gidhire piny:
16Nodhiyo Nazareth kuma nopidhee kathirathira, 30Kata kamano nowuotho
modongoe, kendo chieng Sabato nodhiyo awuo tha kokadho e kind oganda kendo
e sunagogi, kaka nobedo kite kendo odhiyo kuma nodhiyoe.
nochungo mondo osom. 17Nomiye kitap
Isaya janabi ka oelogo, noyudo kama Yesu Oriembo Jachien Oko
nondikie ni: 31Eka nodhiyo Kapernaum, taon
18"Roho mar Ruoth ni kuoma, manie Galili, kendo chieng’ Sabato
nikech osewira moyiera mondo ayal nochako puonjo ji. 32Negiwuoro puonjne,
wach maber ne joma odhier. Oseora nikech wechene ne nigi teko.
mondo aland ni joma otwe ni gin 33To e sunagogi ne nitie ng’ato moro
thuolo kendo ni muofni ni oyaw mane nigi jachien. Noywak kogoyo koko
wengegi, mondo ogony jogo misan- matek niya, 34"En ang’o midwaro timo
do 19Kendo lando higano mar ng’- kodwa, Yesu Ja Nazareth? Isebiro mondo
wono mar Ruoth." itiekwa? Ang’eyo in ng’a, ng’at Maler
mar Nyasaye!"
20Eka noumo kitabuno, minochiwe ni 35Yesu nokwere matek niya, " Ling’ thi,
jatich, kendo nobedo piny wenge ji duto e wuogi ia kuome". Eka jachien nogoyo
sunagogi neng’iye matek, 21To nochako ng’atno piny e nyimgi duto kendo nowuok
kowachonigi niya, " kawuono ndikoni maok ohinye.
chopo kare ka uwinjo." 36To ji duto nowuoro kendo wacho ni
22Ji duto nowuoyo maber kuome ng’ato ka ng’ato ni, "Ma puonj ma nade?
kendo negiwuoro ahinya weche mag Giteko maduong kod loch ochiko chunje
ng’wono manowuok e dhoge. maricho kendo gi wuok gi aa. 37To
Negipenjo " Mani donge e wuod wachne ne olandore e aluora duto kuonde
Josef?" mokiewo gi gweng’ mane entie.
23Yesu nowachonigi ni, "Adier chutho
ubiro wachona ngero ni in Jathieth, Yesu Chango Ji Mang’eny
changri iwuon! Tim e dalau ka gigo 38Yesu noa e sunagogi kendo nodhiyo
mawasewinjo ni ne itimo Kapernaum." e dala Simon. Koro maar Simon netuo tuo
24Nodhiyo nyime kowacho, " mar midhusi matek, kendo negikwayo
Awachonu adiera, onge janabi mirwako e Yesu mondo okonye. 39Omiyo nodhiyo
dalagi owuon. 25Adier awachonu ni netie mokulore bute kendo nochiko midhusi,
 73 LUKA 5:21
mondo oa kendo midhusi noweye. "Dhiyo iaa kuoma Ruoth, An ng’at ma
Nochungo mapiyo kendo nochako miyogi jaricho! 9Nimar en kaachiel gi joma ne en-
chiemo. go duto nowuoro nikech rech mane –
40Kane chieng’ podho, ji nokelo ni Yesu gimako, 10Kamano, Jakobo gi Johana ma
ji duto mane nigi tuoche kido mayorey- yawuot Zebedi mane jotiyo gi Simon
ore, kendo noketo lwetene kuom moro bende nowuoro
kamoro, mochangogi. 41Moloyo mano, Eka Yesu nowacho ni Simon niya, "Kik
jochiende nowuok oaa kuom ji mang’eny, iluor; chakre tinendeni ibiro bedo jaywa-
kagoyo koko ni, " In e Wuod Nyasaye!" ji." 11Kuom mano negiketo yiegi oko e
To nokwerogi kendo ne ok oyienigi dho wath, negiweyo gik moko duto kendo
mondo giwuo, nikech neging’eyo ni en e ne giluwe.
Kristo.
42Kane piny oru, Yesu nodhiyo kar Ng’at Man-gi Dhoho.
kende. Ji ne manye to kane gibiro kama ne 12Kane Yesu ne nie e taon achiel moro,
entie, negitemo tame mondo kik owegi. ng’ato nobiro ma dhoho omako dende
43To nowacho niya," Nyaka ayal wach duto, kane oneno Yesu, nopodho piny ka
maberni mar Pinyruoth Nyasaye e okulore e lowo kendo nosaye ni, "Ruoth,
taonde moko bende, nikech ma e momiyo ka iyie, inyalo miyo abed maler."
noora." 44To nodhiyo nyime koyalo e sun- 13Yesu norieyo lwete momulo ng’atno.
agoge mag Judea. Nowachone niya, "Ayie. Bed maler!
Gikanyono dhoho noa kuome.
Luong Mar Jopuonjre Mokwongo. 14Eka Yesu nochike ni, " Kik inyis

5 Chieng’ moro achiel, ka Yesu ng’ato to dhiyo, mondo inyisri iwuon e

nochungo but nam mar Genesaret, nyim jadolo kendo ichiw misengini ma
kendo ji kochokore moluore kendo winjo Musa nochiko nikech puodhruokni,
wach Nyasaye 2Noneno yiedhi ariyo e mondo obed ranyisi ne gin.
dho wath, mane owe kanyo gi jolupo 15To kata kamano humbe nomedo lan-
mane lwoko tondegi. 3Nodonjo ei achiel doree moloyo, momiyo oganda mag ji
mag yiedhigo, achiel mane mar Simon, mi nobiro winje kendo mondo ochang
nokwaye mondo okwang’e matin oa e dho tuochegi. 16To Yesu ne thoro dhiyo
wath. Eka nobedo piny kendo puonjo ji ka kuonde machil ma en kende mondo olem.
enie yie.
4Kane osetieko wuoyo, nowachone Yesu Ochango Jathany
Simon ni, "Kiew yie odhi e chuny pi ka 17Chieng’ moro kane opuonjo, Jo-
matut, mondo uchik tondeu omak rech." Farisai gi Jopuonj mag chik, mane oa e
5Simon nodwoke, "Ruoth, wasetiyo mier duto mag Galili gi Judea kod
matek otieno mangima to ok wasemako Jerusalem, nobedo kanyono, To teko mar
gimoro. To nikech iwacho kamano, abiro Ruoth ne nikode mondo ochang jotuo.
chiko tonde." 18Ji moko nobiro kotingo jadhoho e par
6Kane gisetimo kamano, ne gimako kendo negitemo mondo gitere ei ot
rech mang’eny ma koro tonde ne chako mondo gikele e nyim Yesu. 19To kan ok
yiech. 7Kuom mano, ne gigwelo joweti- ginyal yudo yo mar timo kamauno nikech
gi mane nie yie machielo mondo obi oganda, negiidho e witado kendo powo
okonygi, to kane gibiro tone gipong’o witado, eka negilore e pare e dier oganda
yiedhi ariyogo mopong’ thich ma koro e nyim Yesu.
ne gichako nimo. 20Kane Yesu oneno yiegi, nowa-
8Kane Simon Petro oneno mani, choniya, " Osiepa, richoni oweni."
nopodho e tiend Yesu, mowacho niya, 21Jofarisai gi Jopunj mag Chik nochako
LUKA 5:22 74
paro kendgi giwegi ni, "Mani to ngano tueyo chiemo.
ma wacho, wach marach kuom Nyasaye? 36Eka nogoyonigi ngeroni ni; " Onge
Ng’ano manyalo weyo richo mak mana ng’ama nyalo yiecho dir law manyien
Nyasaye kende? kendo otwang’e kuom mano moti. Ka
22Yesu nong’eyo gima giparo kendo otimo kamano, obiro bedo ni oyiecho law
nopenjogi ni, "Ang’o momiyo uparo gigi manyien, to dir law matin mar law
e chunyu?" 23Ere mayot wacho, ‘Richoni manyien ok bi winjore kod machon.
oweni, koso wacho ni, ‘Chung kendo 37Bende onge ng’ama olo divai manyien e
iwuothi? 24To mondo omi ung’e ni Wuod ndede moti. Ka otimo kamano, divai
Dhano ni gi teko e piny mar weyo richo… manyien biro yiecho ndede go, divai biro
Nowacho ni jathany ni, "Awacho ni, pukore kendo ndede biro kethore. 38Ooyo,
chung, kaw pari kendo idhi dala." divai manyien nyaka oliee ndede
25Gikanyono nochungo nodhiyo dala manyien. 39To onge ng’ama bang’ madho
kopako Nyasaye. 26Ji duto nowuoro divai machon dwaro divai manyien, owa-
kendo negichiwo pak ni Nyasaye. cho ni " machon ber moloyo."
Negiwuoro ahinya kendo negiwacho ni,
"Waseneno gik malich kawuono." Ruodh Sabato

Luong Mar Lawi

27Bang’ mani, Yesu nowuok odhi oko
6 Chieng’ Sabato moro, Yesu
nowoutho e puothe mag ngano,
kendo jopuonjrene nochako jako wi
kendo noneno jasol osuru ma nyinge ngano, negidunyogi e lwetegi mi, gi
Lawi kobedo kar choko Osuru. Yesu chamo ngano. 2Jofarisai moko nopenjo ni,
nowachone ni, "Luwa". 28To Lawi noa " Ang’o momiyo utimo gima chik okwero
malo, moweyo gik moko duto kendo chieng’ Sabato"?
noluwe. 3Yesu nodwokogi niya, "Pok ne usomo
29Eka Lawi noloso nyasi mar rwak ni gima Daudi notimo kaachiel gi jogo mane
Yesu e ode, oganda maduong’ mar josol nikode ka kech nekayogi? 4Nodonjo e od
osuru kaachiel gi ji mamoko nechiemo Nyasaye, kendo nokawo makati miketo e
kodgi. 30To Jofarisai gi Jopuonj mag Chik nyim Nyasaye, nochamo gima chik oyie ni
mag dini margi neng’ur ni jopuonjrene ni, jodolo kende ema chamo. Kendo nochiwo
" Ang’o momiyo uchiemo kendo metho gi moko ne jogo mane ni kode." 5Eka Yesu
josol osuru kod joricho? nowachonigi niya, "Wuod Dhano en
31Yesu nodwokogi ni, "Ok jomangima Ruodh Sabato."
ema dwaro jathieth, to jomatuo. 32Ok ase- 6Chieng’ Sabato machielo nodhiyo ei
biro mondo aluong jomakare, to mana sunagogi kendo nopwonjo, to ng’ato neni
joricho mondo gilokre." kanyo ma lwete korachwich notal.
7Jofarisai kod Jopuonj mag Chik ne dwaro
Yesu Openji Kuom Wach Tueyo gimoro ma dimi gidonjnego Yesu, omiyo
Chiemo ne ging’iyogo machiegni, mondo gine ka
33Negiwachone ni, "Jopuonjre Johana dochang’ chieng’ Sabato. 8To Yesu
ne thoro tueyo chiemo kendo lamo, to nong’eyo gima negiparo eka nowacho ni
bende jopuonjre mag Jofarisai timo ng’atno mane lwete otal ni, "Aa malo
kamano, to magi dhiyo mana nyime gi kendo chungi e nyim ji duto." Kamano
chiemo kendo metho." noa malo mi ochungo kanyono.
34Yesu nodwoko ni, " Bende inyalo 9Eka Yesu nowachonigi niya,
miyo wend wuon kisera otwe chiemo ka "Apenjou, ere gima owinjore gi chik
en kodgi?" 35To ndalo biro biro ma wuon chieng’ Sabato, timo maber koso timo
kisera nogol kuomgi, e ndalogo gibiro marach, reso ngima koso kethe"?
 75 LUKA 6:39
10Norangogi duto, to eka nowachoni ubiro bedo modenyo, Okuong’u un
ng’atno niya, Rie lweti oko." Notimo jogo manyiero koroni, nimar ubiro
kamano, to lwete nochango chutho. 11To kuyo kendo ywak. 26Okuong’u ka ji
negikecho kendo negichako wuoyo ng’ato duto wuoyo maber kuomu, nimar
gi ng’ato kuom gino ma digitim ni Yesu. mano e kaka kweregi notimoni jon-
abi ma jomiriambo.
Jopuonjre Apar Gariyo
12Chieng’ moro achiel Yesu nowuok Hera Ni Wasigu
modhi mo kare gi got mondo olem kendo 27To owachonu un joma mawinja ni:
nobedo otieno mangima kolamo Nyasaye. Heruru wasiku, timuru maber ni joma
13Kane okinyi ochopo, noluongo jopuon- mamon kodu. 28Guedhuru joma
jre ire kendo noyiero apar gariyo kuomgi, kuong’ou lamuru ni joma sandou. 29Ka
mane owalo obedo joote. 14Simon (mane ng’ato othalo lembi konchiel, to lokne
omiyo nying ni Petro); gi owadgi Andrea, komachielo bende. Ka ng’ato okawo koti-
Jakobo, Johana, Filipo, Bathlomayo, ni, kik itame kawo sadi. 30Miuru ji duto
15Mathayo, Thoma, Jakobo wuod Alfayo, makwayou, to ka ng’ato okawo gimoro
Simon mane iluongo ni Jakedo ni piny, mari, kik idwar ni mondo oduoknigo.
16Juda wuod Jakobo, gi Juda Ja Iskariot, 31Timuru ni ji mamoko mana kaka duher
mane obedo jandhok. mondo gin bende gitimnu.
32Ka uhero joma oherou, en ohala
Gweth Gi Kuong’ manadi kuomu? Mana, kaka joricho
17Nolor kodgi piny kendo nochungo ohero mana joma oherogi. 33To ka utimo
kama opie. Oganda maduong’ mar jop- maber ni joma timonu maber, en ohala
uonjrene ne nikanyo to kod ji mang’eny manadi kuomu? Kata mana ‘joricho’ timo
moa kuonde duto mag Judea, moa kamano. 34To ka uholo mana joma un gi
Jerusalem, kendo moa e dho nam mar adier ni biro dwokonu, en ohala manadi
Turo gi Sidon, 18mano biro mondo kuomu? Kata mana ‘joricho’ holo mana
giwinje kendo ochang midekregi. Jogo ‘joricho’ kagigeno ni ibiro chulogi duto.
mane jochiende thago nochangi, 19To ji 35To heruru wasiku, tim negiuru maber,
duto notemo mondo omule, nikech teko kendo holgiuru ka ok ugeno ni ubiro
ne aa kuome kendo changogi duto, yudo gimoro bang’e. Eka poku biro bedo
20Kong’iyo jopuonjrene, nowacho niya, maduong’ kendo ubiro bedo yawuot
" Un Joma ogwedh jogo modhier, Ng’ama Malo moloyo, nikech ong’won ni
nimar piny Ruoth Nyasaye en maru. jogo ma ok go erokamano kendo jomari-
21Un joma ogwedhi joma kech kayo cho. 36Beduru mang’won, mana kaka
koroni, nimar ubiro yieng’. 22Un Wuoru ng’won
jogo mogwedhi ka ji himou, ka gik-
wedou kendo jarou kendo gidagi Ng’ado Bura Ni Joma Moko
nyingu ka rach, nikech Wuod 37Kik ung’ad, bura kendo bi ok ng’ad-
Dhano. nu bura. Kik ukuong’ ji, to ok bi kuong’u.
Weuru ni ji richogi, to ibiro weyonu
23"Beduru mamor e ndalono kendo richou. 38Chiwuru, to ibiro chiwonu.
chikreuru ka uil, nikech poku duong’ e Ubiro yudo rapim maber, moiki kendo
polo. Nimar mano e kaka kweregi notimo motiel mapong’ thich, kendo oo oko.
ni jonabi. Nimar rapim ma utiyogo, mano bende
24"To okuong’u un jomwandu ema nopimnugo."
nimar useyudo poku 25"Okuong’u un 39Nogoyo nigi ngeroni bende ni: "
jomayieng’ maber e kindeni, nimar Ng’at mamuofu bende nyalo telo ni ng’a-
LUKA 6:40 76
ma muofu"? Donge gi duto ji ariyogo dil- Kapernaum. 2Kanyo ne nitie jatich
ing’re ei bugo? 40Japuonjre ok duong’ jaduong’ lweny, mane ruodhe ogeno
moloyo japuonjne, to ng’ato ka ng’ato ahinya, netuo kendo nochiegni gi tho.
motiegi chuth biro bedo machal gi 3Jaduong’ lweny nowinjo humb Yesu,
japuonjne. momiyo nooro jodongo mag Joyahudi ire,
41En ang’o momiyo ineno mana pilni mondo gikwaye obi ochang jatichne.
yath mamie wang’ owadu. To yath mane 4Kane gibiro ir Yesu negisaye chutho ni, "
42
wang’i iwuon to ok idewo? Ere kaka Ng’atni owinjore mondo itimne mani,
diwach ni owadu ni; owadwa, yie mondo 5Nikech ohero pinywa kendo osegeronwa
agol pil yath manie wang’i, ka in iwuon ok sunagogi." 6Kuom mano, Yesu nodhiyo
inyal neno yath manie wang’i iwuon? In kodgi.
jawuondre, mokwongo gol yadhono oko Ne ok en mabor gi ot kane jadoung’
manie wang’i, to eka ibiro neno maler lweny nooro osiepene mondo owachne ni:
mondo igol pil yadhno manie wang’ "Ruoth, kik ichandri, nikech ok awinjora
owadu. ibi idonji e bwo tat oda. 7Mani e momiyo
ok asekwanora ni awinjora biro iri. To
Yath Gi Olembene wach wach to jatichna biro chango.
43"Onge yath maber manyago olemo 8Nimar awuon an ng’at manie bwo loch
maricho, kata yath marach manyago kod askache manie bwoya. Ka awacho ni
olemo maber. 44Yath ka yath ing’eyo kod moro ni, ‘ Dhi’ to odhiyo, kendo machielo
olembe owuon, Ji ok pon ng’ou kuom ni ‘Bi’ to obiro. Awacho ni jatichna ni,
yiende mag kudho, kata mzabibu bende Tim ma, to otime."
ok pon kuom otonglo. 45Ng’at maber golo 9Kane Yesu owinjo ma nowuore, kendo
gik mabeyo mawuok e keno maber ei kane olokore ir oganda maluwe, nowacho
chunye, to ng’at marach golo gik maricho ni "Awachonu, pok ayudo yie maduong’
mawuok e keno marach manie chunye. kama kata e Israel. 10Eka jogo maneoro
Nimar gik mopong’o chunye dhoge nodok e ot to negiyudo jatich kangima.
wacho.
Yesu Ochiero Wuod Chi Liel
Jagedo Mariek Kod Mofuwo 11Mapiyo bang’ mano, Yesu nodhiyo e
46"Ang’o momiyo uluonga ni, Ruoth, taon miluongo ni Nain, to jopuonjrene gi
Ruoth, to ok utim gima awacho? 47Abiro oganda maduong’ bende nodhi kode.
nyisou kaka ng’atno chalo jalno mabiro 12Kaka nosudo machiegni gi dhoranga
ira kendo winjo wachna, kendo otimogi. taon ng’at motho noting’ igolo oko-
48Ochalo gi ng’at magero ot, manokunyo wuowi achiel kende wuod min, to en
bur matut nyaka e lwanda kendo noketoe dhako ma chi liel. To oganda maduong’
mise, kane koth ochue ma pi opong’o piny, moa e taon neni kode. 13Kane Ruoth
apaka mogingore nogoyo odno to ne ok onene, chunye nokeche kendo nowacho
onyal yienge, nikech nogere maber. 49To ni, " Kik iywagi."
jal mawinjo wechena to ok otimgi chalo 14Eka nodhiyo machiegni kendo
gi ng’at manogero ot e wi lowo maonge nomulo sanduku mane oting’e wuowi
gi mise. E kindeno ma apaka mogingore manotho, to jogo mane oting’e nochungo.
nogoyo odno, nogore piny kendo Nowacho ni, "Wuowi matin, awachoni,
nokethore chuth." chungi aa malo!" 15Ng’at mothono nobe-
do piny kendo nochako wuoyo, to Yesu
Yie Mar Jaduong’ Lweny nodwoke momiye min.

7 Kane Yesu nosetieko wacho magi 16Gin duto luoro nomakogi kendo
duto ka ji winjo, nodhiyo odonjo negipako Nyasaye. Negiwachoni, " Janabi
 77 LUKA 7:44
maduong’ osewuok e dierwa." Kendo ni, " Johana. 30To Jofarisai kod jogo molonye
Nyasaye osebiro konyo joge." 17Wach chik nodagi dwaro mar Nyasaye kuomgi
maberni mar Yesu nolandore e Judea giwegi, nikech nepok obatisgi gi Johana.
mangima kod piny molwore. 31" Koro ere gima dapimgo ji mar
tieng’ ma kawuononi Gichalo gi ang’o?
Yesu Kod Johana Jabatiso 32Gi chalo nyithindo mobedo e chiro
18Jopuonjre Johana nonyise gigi duto. kendo luongore kendgi moro ka moro ni:
Noluongo ji ariyo kuomgi, 19ne oorogi ir "Nende wagoyonu thum, to ok ne
Ruoth mondo gipenje ni, "In e jalno mane umiel; bende ka wagoyonu nduru,
biro koso onego wagen ng’at moro to ne ok uywak."
machielo"? 33Nimar Johana Jabatiso ne obiro
20Ka jogo nobiro ir Yesu, negiwachoni, maok ocham makati kata madho divai, to
" Johana Jabatiso noorowa iri mondo uwacho ni, " En gi jachien. 34Wuod
wapenj ni, " In e jal mane biro, koso Dhano nobiro kachiemo kendo metho, to
wagen ng’ato moro machielo?" uwacho ni, Ma eri jawuoro kendo jamer,
21E saa nogono Yesu nochango ji osiep josol osuru duto kendo joricho. 35To
mang’eny manenigi tuoche, midekre kod rieko ofweny adimba gi nyithindo.
chunje maricho, kendo nomiyo muofni
mang’eny mondo onen. 22Kamano nowa- Yesu Owir Gi Mo Kod Dhako
cho ni jogo manoor ni, "Doguru kendo Majaricho
unyis Johana gik mauseneno kendo winjo: 36Koroni Jafarisai achiel, moro noluon-
muofni neno, rong’onde wuotho, jogo go Yesu mondo ochiem kode nodhiyo e od
man gi dhoho ichango, joma itgi odinore Jafarisai mobedo but mesa. 37Kane dhako
winjo, jomatho ichiero, kendo wach mane osedak e ngima mar richo e taond-
maber iyalo ni jochan. 23En ng’at mog- no (dalano) nowinjo ni Yesu ne chiemo e
wedhi jal maok chwanyre mabar nikech od Jafarisai, nokelo chupa mar alabasta
an," mar mo mang’ue ng’ar, 38kendo nochun-
24Bang’e ka jopuonjre Johana nosea go e toke, but tiende, pi wang’e nolwar e
odhi, Yesu nochako wuoyo ni oganda tiendege ma gitimo pi eka noyueyogi gi
kuom Johana ni: "Ang’o mane udhiyo e yie wiye, monyodhogi kendo noolo mo
thim mondo une? Odundu ma yamo kuomgi.
yiengo? 25Ka ok mano, en ang’o mane 39Kane Jafarisai mane oluonge oneno
udhi mondo une? Ng’at morwakore gi ma, nowacho owuon ni, "Ka da ng’atni en
lewni mabeyo? Ooyo, jogo marwako janabi, da ong’eyo jal ma muleni kendo ni
lewni manengogi tek kendo madhialore en dhako machalo nadi- ni en jaricho."
gi gik mabeyo nie ute ruodhi. 26To un 40Yesu nodwoke ni, " Simon, an-gi
nudhi mondo une ang’o? Janabi? Ee, gima adwaro wachoni," Nowachone ni,
Awachonu, kendo mana moloyo janabi. wachna, Japuonj."
27Mani e jal mane ondik kuome ni: 41"Ji ariyo ne nigi gop jahol pesa,
"Abiro oro jaotena motelo nyimi, moro. Achiel negigope mar siling’ mia
mabiro loso yori motelo ni. abich, to machielo piero abich. 42Giduto ji
28Awachonu, kuom jogo ma mon ariyogi ne gionge gi pesa magichulego,
onyuolo onge ng’ato maduong’ moloyo omiyo noweyonigi gopegi. Koro en mane
Johana; kata kamano jalo matinie moloyo kuom-gi mabiro here moloyoe?"
e piny Ruoth Nyasaye doung’ moloye. 43Simon nodwokoni, "Aparo ni jalno
29Ji duto, kata mana jasol osuru, kane mane nigi gowi maduong’ mowene."
giwinjo weche Yesu, negiyie ni yor Yesu nowacho ni, "Isedwoko kare."
Nyasaye ni kare, nikech nosebatisgi gi 44Eka nolokore mong’iyo dhakono
LUKA 7:49 78
mowacho ni Simon, niya, "Ineno ji."
dhakoni? Nabiro odi. Ne ok imiya pi moro 9Jopuonjre nopenje gima ngerono
amora mondo alwok go tiendena, to nol- nyiso. 10Nowacho ni, "Ng’eyo mar gik
woko tiendena gi pi wang’e kendo mopondo mag Piny ruoth Nyasaye
noyueyogi gi yie wiye. 45To in ne ok iny- osemiu, to ji ma moko awuoyo nigi gi
odha, to dhakoni chakre saa mane adonjo, ngerini, omiyo,
ne ok oweyo nyodho tiendena. 46Ne ok "kata ging’icho, to ok ginyal neno,
iolo mo e wiya, to oseolo mo mang’ue kata giwinjo, to ok nyal donjonigi."
ng’ar e tiendena. 47Emomiyo, awachoni,
richone mathoth owene – nikech nohero 11"Ma e gima ngeroni nyiso: Kodhi en
mathoth. To jal mowene manok, ohero wach Nyasaye. 12Molwar e yo gin jogo
matin." mawinjo, to jachien biro kendo golo wach
48Eka Yesu nowachone, "richoni ei chunygi, mondo kik giyie ma wargi.
oweni." 13Molwar e lwanda gin jogo ma rwako
49Welo mamoko nochako wacho kend- wach gi mor ka giwinje, to gionge gi
gi giwegi ni, "Mani en ng’a ma weyo niji tiende. Giyie kuom kinde moromo, to e
richogi?" kinde mag tem gipodho giaa. 14Kodhi
50Yesu nowacho ni dhakono ni, "Yieni molwar e dier kudho ochungo kar jogo
oseresi; dhi gi kuwe." mawinjo, to ka gidhiyo e yoregi, to par-
ruok mar ngima, mwandu kod mor mar
Ngech Ja Chuoyo piny thungogi, ma ok gidong motegno.

8 Bang’ ma, Yesu newuotho koa e taon 15To kodhi manie low maber, ochungo
ka taon kod gweng’ ka gweng’ ka kar jogo man gi chuny malongo’ kendo
olando wach maber mar Piny Ruoth maber, mawinjo wach, okane, kendo bedo
Nyasaye. Jopuonjrene apar gariyo ne ni modhil onyago cham.
kode, 2kaachiel gi mine moko mane
osegol kuomgi jochiende kendo ochang Taya E Rachungi
tuochegi kaka Mariam (mane iluongoni 16"Onge ng’ato mamoko taya kendo
Magdala) mane jochiende abiriyo pande ei sufuria kata kete e bwo otan-
osewuok kuome; 3Joana chi Chuza, mane da. Kar timo kamano, to okete ewi
jatelo e od Herode gi Susana kod mon rachungi taya, mondo jogo madonjo
mamoko mathoth. Mon-gi nekonyogi one ler. 17Nimar onge gimoro mopandi
kagichiwonegi gigegi giwegi. maok bi elore, kendo onge gima oum
4Ka noyudo oganda maduong’ chokore maok nong’ere kata bedo e lela.
kendo ji ne biro ir Yesu moa e taon ka 18Emomiyo paruru ahinya maber kaka
taon nogoyo negi ngeroni: 5"Japur nod- uwinjo. Ng’at man-go nomedne moko;
hiyo chuoyo kothe. Ka noyudo nokiro ng’at maongego, kata mano moparo ni
kothe, moko nolwar e yo mi nonyon-gi en-go ibiro maye."
kendo winy nochamogi. 6Moko nolwar
ewi lwanda mine giti kendo neginer Min Yesu Gi Owetene
nikech negi onge kod ng’ich. 7Kothe 19Koro min Yesu gi owetene nobiro
moko nolwar e dier kudho, mane odongo mondo ginene, to ne ok ginyal sudo
kode kendo nothung’ cham. 8Bende kodhi machiegni kode nikech oganda. 20Ng’at
moro nolwar e lowo maber. Noti kendo moro nowachone ni, " Meru gi oweteni
nonyago cham, nyadi mia moloyo kaka ochungo oko, gidwaro neni."
nochuoye. 21Nodwoko ni, " Mamana kod owetena
Ka nowacho ma, nogoyo koko ni, gin jogo mawinjo wach Nyasaye kendo
"Ng’at man-gi ite mawinjo, mondo owin- timo."
 79 LUKA 8:47
Yesu Okweyo Apaka kueth noringo kamuomore kalor mwalo
22Chieng’ moro Yesu nowacho ni jop- kama ne giridore nyaka nam.
uonjrene ni, "Wadhiuru loka nam kocha." 34Kane jogo makwayo ngurue oneno
Omiyo negidonjo ei yie kendo giwuok gima nosetimore, negiringo gidhiyo
gidhi. 23Kane gikwang’,nindo notere. Eka gitero wach e taon kendo e gweng’ duto.
ahiti mangongo notugore e nam, koro 35Mi ji nowuok mondo gine gino moseti-
yieno ne pong gi pi kendo ne gin e chan- more. Kane gichopo ir Yesu, negiyudo
druok maduong’. ng’atno ma jochiende nosewuok kuome,
24Jopuonjre nodhiyo ire mochiewe, ka kobedo piny e tiend Yesu, korwakore
giwacho ni, " Ruoth, Ruoth, wabiro kendo ka parone ni kare; luoro nomakogi.
nimo!" 36Jogo mane oneno gima notimore nony-
Nochungo oa malo kendo nokwero iso ji kaka ng’at mane nigi jochiende
yamo gi apaka mager mi ahiti nopie nochangi 37Eka ji duto manie gweng’
kendo gik moko duto nokuwe. 25Nopenjo Gersani duto nokwayo Yesu mondo odar
jopuojrene ni, "Ere yieu?" odhi owegi, nikech luoro maduong’
Luoro nomakogi kendo negiwuoro nomakogi. Omiyo nodonjo ei yie kendo
mine gipenjore giwegi ni, " Ma en ng’a? noa kanyo
Ochiko yamo koda pi, to giwenje." 38Ng’at mane jochiende owuok kuome,
nosaye mondo odhi kode, to Yesu notame,
Chango Mar Ng’at Man Gi Jachien ka wachone ni 39"Dogi dala kendo inyis ji
26Ne gikwang’ gichopo e piny jo- gik mang’eny ma Nyasaye osetimoni.
Gerasani, man loka nam Galili. 27Kane Omiyo ng’at no nowuok odhi kendo
Yesu owuok oko e dho wath, ng’at moro monyiso taon duto mang’eny ma Yesu
man-gi jochiende moa e taondno, noromo nosetimone.
kode, kuom kinde mang’eny ng’at ni ne
pok orwako law kata dak ei ot, to nodak e Nyako Motho Gi Dhako Matuo
dier liete. 28Kane oneno Yesu, noywak 40Koro ka Yesu oduogo, oganda nor-
matek kendo nopodho e tiende, kogoyo wake nimar negirite giduto. 41Eka ng’ato
koko gi duol mamalo niya, "Ang’o mid- moro miluongo ni Jairo, jatich Sunagogi,
waro timo koda, Yesu, Wuod Nyasaye Ma nobiro nopodho e tiend Yesu, kosaye
Malo Moloyo? Asayi, kik isanda!" mondo odhi ode, 42nikech nyare achiel
29Nimar noyudo Yesu osechiko jachien kende, nyako madirom ja higni apar
marachno mondo owuog oa kuom nga’t- gariyo, ne tho.
no. Kuom kinde mang’eny nomake, to Ka Yesu ne nie yo, oganda nothunge
kata nosetwe lwete, tiende gi nyororo, madihinye. 43To dhako moro ne ni kanyo
kendo okete e bwo jarit, nosebedo kocho- mane osebedo ka iye chuer kuom higni
do nyororo kendo jochiende ne riembe apar gariyo to onge ng’at ma ne nyalo
nyaka e thim. change. 44Nobiro gi yo ka dier ng’eye
30Yesu nopenje ni, " Nyingi ng’a? kendo nomulo riak nangane, kendo iye
Nodwoko ni " Oganda", nikech jochiende machuer nochok gikanyono.
mang’eny nosedonjo kuome. 31To ne gik- 45Yesu nopenjo ni, "Ng’ano momula?"
waye monuore mondo kik ochikgi gid- kane gi duto gikwer, Petro nowacho ni, "
hiyo e Bur Matut Maonge Gikone. Ruoth, ok neye kaka olwuori kendo oth-
32To kueth maduong’ mar ngurue ne ungi.
kwayo e bath got kanyo. Jochiende nosayo 46To Yesu nowachoni, "Ngato moro
Yesu mondo gidonji e igi, mi nomiyogi nomula; Ange’yo nikech teko oswuok
thuolono. 33Kane jochiende nowuok oa ei kuoma"
ng’atno, ne gidhiyo gidonjo ei ngurue, to 47Eka kane dhakono oneno ni ok onyal
LUKA 8:48 80
dhi ma ok onene, nobiro ka otetni kendo fwenyore, to bende moko to ni achiel
nopodho e tiende. Nohulo e nyim ji duto kuom jonabi machon osebedo mangima
gimomiyo nomule kendo kaka nochango kendo. 9To Herode nowacho niya,"
sano sano. 48Eko nowachone ni, " Nyara, Johana ne asenga’do wiye, koro ma, to nga
yieni ochangi. Dhi gi kue." ma awinjo gik maka magi kuome? Kendo
49Kane Yesu pod wuoyo ngato moro notemo mondo onene
nobiro moa eod Jairo, jatelo mar
Sunagogi, nowachoni, " Nyari osetho." Yesu Opidho Ji Alufu Abich
omiyo " kik ichand japounj kendo." 10Kane joote oduogo ne ginyiso Yesu
50Kanowinjo ma, Yesu nowacho ne gima ne gisetimo. Eka nokawogi modhi
Jairo ni " kik iluor, yie ayieya kendo obiro kodgi kaachiel kar kendgi e taon miluon-
chango." go ni Bethsaida, 11to oganda nowinjo
51Kane ochopo e od Jairo, ne ok oyie ni mano kendo ne giluwe. Norwakogi kendo
ng’ato moro amora mondo odonj kode nowuoyo kodgi kuom loch mar Piny
mak man Petro, Johana gi Jakobo kod ruoth Nyasaye, kendo nochango jogo
woun nyathi gi min mare. 52Gie kendino, mane dwaro chang.
ji duto ne goyo nduru kendo Yesu nowa- 12Kar seche moko mag odhiambo
chonigi ni," Weuru ywak" nimar "ok otho Jopuonjre apar gariyo nobiro ire kendo
to onindo." negiwacho ni "We oganda ji odogi mondo
53Negi nyiere, nikech ne ging’eyo ni gidhi e mier machieigni kod gwenge
osetho. 54To nomake gi lwete kendo mondo giyud chiemo kod kwonde nindo,
nowacho ni, " Nyathina, chungi ia malo. nikech wan oko kuma bor.
55Chunye nodwogo, kendo nochung’ oa 13Nodwoko ni, "Un, migiuru gima di
malo sanosano. Eka Yesu nowachonigi gi cham." Negidwoko niya, "Wan mana gi
mondo gimiye gimoro ocham. makati abich gi rech ariyo kende- mak-
56Jonyuolne nohum, to nomiyo gi chik ni mana ka wadhi wangiewo chiemo ne
kik ginyis ng’ato moro amora gima nose- ogandani duto," 14Ne nitie ji ma chwo
timore. kanyo ma dirom alufu abich.
To nowacho ni jopuonjrene niya,
Yesu Ooro Jopuonjre Apar Gariyo “Nyisgiuru gibed piny e girube mag ji

9 Kane Yesu noseluongo ji apar gariyo- madirom piero abich, moro ka moro.
go kaachiel, nomiyogi teko kod nyalo 15Jopuonjre notimo kamano kendo giduto
mar golo jochiende duto kendo chango negibedo piny. 16Nokawo makati abich
tuoche, 2kendo noorogi oko mondo giyal kod rech ariyogo eka nong’i yo malo,
Piny ruoth Nyasaye kendo chango mogoyo erokamano kendo nong’ingogi.
jomatuo. 3Nowachonegi ni, " Kik uting’ Eka nomiyogi jopuonjre mondo giketgi e
gimoro ka udhi e wuoth: luth kata dende nyim ji. 17Gi duto negichiemo mi
kata chiemo, kata pesa, kata sede moko giyieng’, to jopuonjre nochoko ng’injo
4Ot mor amoro mudonje, ubed kanyono mag chiemo mane ji ochamo oweyo aditi-
nyaka ua e taondno. 5Ka ji ok orwakou, ni apar gariyo mopong’.
uteng’ buch tiendeu sama uwuok e taond-
gi kaka siem ne gin." 6Kamano ne giwuok Petro Ohulo Kristo
magi dhiyo e gweng’ ka gweng’, ka giya- 18Chieng’ moro kane Yesu lemo kama
lo injili kendo gichango ji kuonde duto. opondo, to jopuonjre neni kode, nopenjo-
7Koro Herode ma ruoth nowinjo gik gi ni, " Oganda wacho ni an ng’a?"
moko duto matimore, to noparore, nikech 19Negidwoko ni, " Jomoko wacho ni
ji moko ne wacho ni Johana osechier oa Johana Jabitiso, to mamoko wacho ni Elija
kuom jomotho. 8Jomoko to ni Elija ose- to bende jomamoko, ni achiel kuom jonabi
 81 LUKA 9:48
machon osebedo mangima kendo." 34Kane pod owuoyo, bor polo nobiro
20Nopenjogi ni, " Un to uwacho ni an apoya moimogi, kendo ne giluor kane bor
ng’a?" polono noumogi. 35Eka duol moro noa e
Petro nodwoko ni, "Kristo mar bor polo, kawacho niya. "Ma e Wuoda,
Nyasaye." maseyiero; winjeuru." 36Kane duol
21Yesu nokwerogi matek mondo kik osewuoyo, ne giyudo ni Yesu ni kende.
ginyis, ng’ato ang’ata wachni. 22Kendo Jopuonjre nokano wachni e kindgi gie
nowacho ni, " Wuod Dhano nyaka yud kindeno kuom gino mane giseneno.
sand malit mang’eny, kendo okwede gi
jodongo, madongo kod jopuonj chik, Ochang Wuowi Man-Gi Jachien
bende nyaka nonege kendo chieng’ mar Marach
adek nochiere.’ 37Kinyne, kane gibiro gilor gia got,
23Eka nowachonigi duto ni, "Ka ng’ato oganda maduong noromone 38Ngat moro
moro dwaro luwa, nyaka okwedre owuon e dier oganda noluongo matek niya.
kendo oting’ msalape ndalo duto eka "Japounj akwayoi, rang e wuodani, nikech
oluwa. 24Nimar ng’atno madwaro reso en nyathina achiel kende. 39Ndalo duto
ngimane ngimane nolane, to ng’at mow- jachien make kendo ogoyo koko koyuak,
ito, ngimane ne an abiro rese. 25Ere ber ogoye piny koguecho oriere, kendo dhoge
ma ng’ato nyalo yudo ka onuang’o piny wuok buoyo. 40Nende akwayo jopuonjre
duto, to olalo kata owiti ngimane. 26Ka magi mondo giriembe oko, to ne ok
ng’ato wiye kuot koda kod wechena, ginyal.
Wuod Dhano bende wiye biro kuot kode 41Yesu nodwoko ni. "Yaye, tieng’
ka obiro duogo gi duong’ne kendo e maonge yie kendo mobam to, nyaka
duong’ mar Wuoro kod mar malaike karang’o ma dabed kodu kendo chandra
maler. 27Awachonu adier ni ntie jomoko kodu." Kel ane wuodi ka.
mochungo ka maok nobil tho kapok 42Kata e kindeno mane wuowino ne
gineno Piny ruoth Nyasaye. biro, jachien nogoye piny mi noguecho
marach.
Kit Yesu Olokore To Yesu nokwero jachien marachno
28Kar ndalo ma dirom aboro bang’ ka mi nochango wuowino, kendo no chiwene
Yesu nosewacho mani, nokawo Petro, wuon mare. 43Kendo gi duto ne giwuoro
Johana gi Jakobo kaachiel kode kendo duong’ mar Nyasaye, kane ji duto wuoro
negidhiyo malo e wi got mondo gilam. kuom gigo duto ma Yesu notimo, nowa-
29To kane olamo, kit wang’e nolokore, cho ni jopuonjrene ni. 44"Chikuru itu
kendo lepe nolokore marieny ka ler mar maber ni gino madwaro nyisou: Wuod
mil polo. 30Ji ariyo, Musa gi Elija, Dhano ibiro ndhogo e lwet ji." 45To ne ok
31nofwenyore e duong’ maler, ka giwuoyo giwinjo tiend wachni. Ne opandorenegi,
gi Yesu negiwuoyo kuom thone, mane momiyo ne ok ging’eyo tiende, kendo ne
koro ochiegni miyo ochopi e Jerusalem. giluor penje kuom wachno.
32Petro kaachiel gi jowadgi ne nindo
oingo ahinya, to kane gichiewo maber, ne Ng’ano Mabiro Bedo Maduong’
gineno duong’ne kod ji ariyo kochungo Moloyo
kode. 33Kane jogo weyo Yesu, Petro 46Mbaka nowuok e kind jopuonjre ni
nowachone niya, "Jaduong’ en gima ber en ng’ano kuomgi mane duong moloyo.
mondo wabed ka eri. We mondo wager 47Kaka Yesu nong’e yo parogi, nokawo
kiche achiel mari, achiel mar Musa to nyathi matin kendo nokete ochungo bute.
machielo mar Elija." Ne ok ong’eyo gino 48Eka nowachonegi niya, "Ng’ato ang’ata
mane owacho. morwako nyathi matinni e nyinga orwaka
LUKA 9:49 82
to ng’ama orwakoa, orwako jal man oora. Yesu Ooro Ji Piero Abiriyo Gariyo
Nimar ng’at matin mogik kuomu duto en
ng’ama duong’ moloyo."
49Johana nowacho niya," Jaduong’, ne
10 Bang’ mani, Ruoth noyiero ji
piero abiriyo gariyo ma moko,
kendo noorogi ariyo, ariyo mondo otel
waneno ng’ato kariembo jochiende e nyime e taonde duto kod kamoro amora
nyingi kendo ne watemo tame, nikech ok mane obiro dhiyoe. 2Nowachonegi ni,
en achiel kodwa," "Cham ochiek mathoth, to jotich nok
50Yesu nowacho ni. "Kik utame to kuom mano kwauru Ruodh keyo mondo
"nimar ng’at maok mon kodu en jakoru." oor jotich odhi e puothe mar keyo.
3Dhiuru! Aorou oko mana ka rombe e
Akweda Mar Jo Samaria. dier ondiegi. 4Kik uting’ ofuk pesa, kata
51Kane kinde ochopo monego terego sandug wuoth, kata mana opato, kendo
malo e polo, Yesu noketo chunye kik umos ng’ato e yo.
motegno mondo odhi Jerusalem. Eka 52 5Ka udonjo e ot to wachuru mokuongo
nooro joote mondo otel nyime odhi e ni, kuwe obedi e odni." 6Ka ng’at kuwe ni
dala jo- Samaria mondo oikne gik kanyo to kuwe maru nobed kuome; to ka
moko. 53To ji man kanyo ne ok orwake, ok kamano, to kuweuno noduognu.
nikech nodhiyo Jerusalem. 54Kane jop- 7Beduru e odno, ka uchamo kendo umad-
uonjre, Jakobo gi Johana ne oneno ho gimoro amora ma gimiyou, nimar
mani, ne gipenjo ni, "Ruoth idwaro ni jatich owinjore gi pokne. Kik uring ka ua
mondo waluong mach oa e- polo obi e ot ka ot.
otiekgi koso? 55To Yesu nolokore, 8Ka udonjo e taon mi orwaku to
mokwerogi, 56 eka ne gidhi e dala chamuru gino ma oket e nyimu.
machielo. 9Changuru jomatuo man kanyo kendo
wachnegiuru ni, “Loch Nyasaye chiegni
Nengo Mar Luwo Yesu. kodu," 10To ka udonjo e taon moro to ok
57Kane oyudo giwuotho e yo, ng’at orwaku, dhiuru e yoregi matindo kendo
moro nowachone niya, "Abiro luwi uwach ni, 11"Kata mana buch taondu
kamoro amora mi idhiye." momoko e tiendewa wateng’o kuomu. To
58Yesu nodwoko niya, "Bwe nigi beduru kung’eyo maler ni, ‘Loch Piny
buchegi kendo winy map polo nigi utegi, ruoth Nyasaye chiengini." 12Awachonu
to Wuod Dhano onge gi kama oketie ni, nobed maber berie ni Sodom maloyo
wiye." taondno.
59Nowacho ni ng’at machielo ni, 13" Yaye mano kaka unune malit un jo
"Luwa." To ng’atno nodwoko niya, Korazin! Yaye, mano kaka unune malit un
"Ruoth, mokwongo yiena mondo adog jo Bethsaida! Nimar ka dine honni
ayik wuora." mutimnugi dinetim ni Turo gi Sidon to
60Yesu nowacho ni, "We joma otho dine giselokre chon ka giruakore gi lep
oyik jogi motho, to in dhiyo kendo iland gugru, kendo gibet e buru. 14To enobed
wach Loch Nyasaye." maber berie ne Turo gi Sidon e ndalo mar
61To pod ng’at machielo moro nowa- ng’ado bura moloyo ne un. 15To in
cho ni, "Abiro luwi, Ruoth, to mokwongo, Kapernaun bende ibiro ting’oi malo
yiena adogi mondo adhi goyo oriti ni nyaka polo koso? Ooyo, ibiro boloi piny
joodwa." nyaka piny joma otho.
62Yesu nodwoko ni, "Ng’ama osemako 16"Ng’at ma winjou, winja, ng’at
kwer dhok to pod ng’iyo chien ok owin- modagiu odaga, kendo ng’at modaga
jore ni tich mar Loch Nyasaye. odagi Jal ma noora."
 83 LUKA 11:1
17Ji piero abiriyogo noduogo kod ilo mi moro nolor koa Jerusalem kadhi Jeriko
giwacho ni, "Ruoth koda ka jochiende be kendo nopo kopodho e lwet jomecho. Ne
winjowa e nyingi," gi lonyo lepe, gigoye, kendo, giweye
18Nodwoko niya; "Ne oneno Satan kochiegni tho. 31To noyudo Jadolo moro
kalor aa e polo mana kamil polo. lor koluwo, yorno, to kane oneno ng’atno,
19Asemiyou loch mondo unyon thuonde nobaro moluwo bath yo komachielo.
gi thomoni kendo ulo teko duto mag 32Kamano bende, ja – Lawi moro kane
jasigu bende onge gima nohinyu. 20To ochopo kanyo monene nokadho gi koma
kik uil ni jochiende winjou, to iluru ni chielo. 33To ja-Samaria moro kane ni e
nyingu ondiki e polo. wuoth nochopo kama ne ng’atno nitie,
21E saa nogo, ka Roho Maler nomiyo kendo ka nonene, nokeche. 34Nodhiyo ire
Yesu opong’ gi ilo, nowacho niya, motweyo adhondene kooloe mo kod divai.
"Apakoi, Wuoro, Ruodh polo gi piny, Eka noketo ng’atno e ng’e pundane
nikech isepando gigi ne joma riek gi joma owuon kendo notere e od buoro kendo
osomo, to ise fwenyogi ne nyithindo norite maber. 35Kinyne nogolo pesa
matindo. Ee, Wuoro, nimar mano e gima mamingli mag fedha ariyo nomiyo jarit
ne berni timo. odno. Nowacho ne niya " Rite’ to ka
22" Wuora osemiya gik moko duto, aduogo abiro chuli nengo ma imedo
onge ng’ama ong’eyo Wuowi makmana ritego!
Wuoro, kendo one ng’ama ong’eyo 36"Kuom ji adekgi ere miparo ni ne en
Wuoro mak mana Wuoi kaachiel gi joma wadgi ng’at mane opodho e lwet jome-
wuowi oyiero mondo ofwenynegi." chogo?
23Eka nolokore ir jopuonjrene kendo 37Ng’at molony gi chik nodwoko ni en
nowachonegi kar kendgi ni, “Ogwedhi "Jal mane okeche."
wenge maneno gik munenogi. 24Nimar Eka Yesu nowachone ni, "Dhi kendo
awachonu ni jonabi mang’eny kod ruodhi itim kamano."
negombo neno gik muneno to ne ok
gineno kendo winjo gik muwinjo gi to ne Yesu E Od Maritha Gi Mariam
ok giwinjo," 38Kanoyudo Yesu gi jopuonjrene nie
yo, nochopo gweng’ kama dhako miluon-
Ngech Ja Samaria Maber go ni Maritha norwake e ode. 39Ne en gi
25Chieng’ moro achiel, ng’at moro nyamin mane iluongo ni Mariam, mane
molony e chik nochung mondo otem obet piny, e tiend Ruoth kowinjo gima
Yesu nopenjo ni, "Japuonj, ang’o ma owacho. 40To Maritha nodich gi tich
nyaka atim eka acham ngima mang’eny mane nyaka tim. Nodhiyo ire
mochwere?" mopenjo ni, "Ruoth, ok idewo ni nyamera
26Nodwoko ni, " ‘Ang’o mondiki e oweya atiyo mana kenda nyise mondo
chik? Isome nade?" okonya!"
27Nomedo dwoke ni, "Her Ruoth 41Ruoth nodowoke ni, "Maritha,
Nyasachi gi chunyi duto gi dhandi duto, Maritha, iparori kendo ithagori kuom gik
gi tekoni duto kendo gi pachi duto, bende mang’eny kayiem, 42to gimoro achiel
her nyawadu kaka iherori iwuon," 28Yesu kende ema dwarore. Mariam oseyiero
nodwoke ni, " Isedwoko kare, tim gima ber moloyo kendo ok nomaye
kamano, eka inibed mangima." ngang’.
29To kaka nodwaro pwoyore kendo
nomedo penjo Yesu ni, "Nyawadwa to en Puonj Mar Yesu Kuom Lamo
ng’a?
30Koro Yesu nodwoke niya, Ng’at 11 Chieng’ moro Yesu ne lamo
kamoro. Kane otieko, achiel
LUKA 11:2 84
kuom jopuonjrene nowachone ni, "Ruoth, kwaye ranyisi moa e polo.
puonja lamo, kaka Johana bende nopuon- 17Yesu nong’eyo parogi mi nowacho
jo jopuonjrene." 2Nowachone " Ka ulamo negi ni, " Pinyruoth mora amora
to wachuru ni, mopogore owuon nyaka kethre, to ot
"Wuonwa, nyingi mondo omi luor, mopogore kende biro gore piny. 18Ka
pinyruok man obi. 3Miwa Satan opogore owuon, ere kaka pinyruod-
odiechieng’ kodiechieng’ chiembwa he nyalo chungo? Awacho mani nikech
mapile. 4Wenwa richowa nimar uwacho ni ariembo jochiende oko gi teko
wan bende waweyo ni ji duto mati- Beelzebub. 19Koro ka ariembo jochiende
monwa marach. Kendo kik iterwa e oko gi teko Beelzebub joma luwou to kara
tem." gologi gi teko mar ng’a? Emomiyo,
ginibed jong’adnu bura. 20To ka ariembo
5Eka nowachonegi ni, “Ka dipo ng’ato jochiende oko gi lwet Nyasaye to kare
kuomu nigi osiepene to odhi dier otieno loch Nyasaye osebironu.
mi owachone ni, "Osiepna holae makati 21Ka ng’at maratego, momanore gii
adek, 6nikech osiepna moro mane, nie lweny orito ode owuon to gige duto ritore
wuoth osebiro lima to aonge gimoro ma maber. 22To ka ng’at maratego moloye
anyalo keto e nyime. omonje mi oloye to omayo ng’atno gii
7Eka jal mane nie ot nodwoke ni, "We lweny mane okete e genone, kendo oyako
chanda. Dhoot oselor, kendo nyithinda ni gige odhigo.
koda e otande. Ok anyal chungo kendo 23"Ng’at maok ni koda mon koda,
miyi gimora amora. 8Akonu ni kata obedi kendo maok chok koda, keyo giga
ni ok onyal aa malo mondo omiye makati 24”Ka jachien marach osewuok oa
kaka osiepne, to nikech kinde ma ng’atno kuom ng’ato odhiyo kuonde motwo
obiro oa malo mi miye moromo kaka komanyo kar yweyo to ok oyudi. Eka
odwaro. owacho niya, ‘Abiro dok e oda mane
9"Omiyo awachonu ni, “Kwauru to aweyo.’ 25Ka ochopo, to oyudo ka ot oywe
nomiu; dwaruru to unuyudi kendo maler kendo ochan maber. 26Eka odhiyo
duong’uru to noyawnu. 10Nimar ng’ato kendo oomo jochiende abiriyo moko
ka ng’ato makwayo imiyo, ng’ato mad- maricho moloyo, kendo gibiro gidak
waro nwang’o. kendo ng’ama duong’o, kanyo. To giko enni ngima ng’atno bedo
noyawne dhoot. marach moloyo, kaka nochalo mokwon-
11" En ng’a kuomu, wuone, ma ka go."
wuodi okwai rech, to imiye mana thuol? 27Ka noyudo Yesu wacho wechegi
12Kata kokwayoi tong’ gweno, imiye dhako moro maneni ei ogandano nowa-
mana okela? 13Ka un, ma un joricho cho matek ni, “Miyo mane onyuoli kendo
kamano, ung’eyo kaka duchiw mich odhodhi oguedhi,"
mabeyo ne nyithindu, koro Wuoro manie 28Nodwoko niya, "Jogo moguedhi gin
polo biro chiwo Roho Maler maromo mana joma winjo wach Nyasaye kendo
nade ni joma nokwaye. time."

Yesu Gi Belzebub Ranyisi Mar Jona

14Chieng’ moro Yesu neriembo jachien 29Ka noyudo oganda medore, Yesu
ma momo. Kane jachien oa, ng’atno ma nowacho ni "Ma en tieng’ marach.
momo nowuoyo, kendo oganda nohum Okwayo ranyisi mar honni, to onge ma
nono. 15To moko kuomgi nowacho ni, ibiro miye makmana ranyisi mar Jona.
"Beelezebub ruodh jochiende, ema ogolo- 30To mana kaka Jona ne en ranyisi ne jo-
go jochiende oko." 16Jomoko to noteme ka Nineye e kaka Wuod Dhano biro bedo ni
 85 LUKA 12:2
tieng’ni. 31Ruoth ma dhako mar piny mil- 43"Chandruok ochomou un Jo
ambo nochung’ chieng’ bura kaachiel gi –Farisai, nikech uhero kombe madongo
tieng’ni kendo enong’adnegi bura, ni mar moloyo e sunagoke kod mos e chirni.
noa e tung’ piny mondo owinj rieko 44"Chandruok ochomou nikech uchalo gi
Solomon, to koro nitie ng’ato ka liete moumore ma ji wuotho kuomgi ka
maduong’ moloyo Solomon. 32Jo Nineve ok ging’eyo.
biro chung’ e bura kaachiel tieng’ni kendo 45Achiel kuom jal molony e chik nod-
nongadnegi bura; nikech ka Jona ne woke ni, "Japuonj, ka iwuoyo kamano
oyalonegi to ne gilokore, to koro nitie wan bende iyanyowa.
ng’ato ka maduong’ maloyo Jona. 46Yesu nodwoko ni "Un joma olony e
chik, bende chandruok ochomou nikech
Taya Mar Ringruok umiyo ji ting’ mapek maok ting’o yot
33"Onge ng’ato mamoko taya to okete ngang’, to un uwegi ok unyal konyogi
kama obiro pondoe, kata e bwo sufuria. ting’ogi kata mana gi lith lwetu.
Kar timo kamano to okete ewi rachungi 47"Chandruok ochomou, nikech ugero,
taya mondo jogo madonjo one ler. kendo umwono liete jonabi, to kwereu
34Wang’i e taya mar ringri, ka wengegi ema nonegogi. 48Omiyo ka utimo kamano
ber, ringri duto opong’ gi ler. To ka gi to koro unyiso ni uyie gi gima kwereu
richo, ringri bende mudho opong’o. notimo, ma ne ginegogo jonabi, to un to
35Omiyo, neuru, ni ler manie iu ok en koro umwono lietegi. 49Kuom mano
mudho. 36Emomiyo, ka ringri duto Nyasaye e riekone nowacho ni, “Abiro
opong’ gi ler, kendo ka onge mudho oronegi jonabi gi joote, kendo moko
kuome kamora amora to obedo maler kuomgi negi to moko ginisandi!
chutho, mana ka gima ler mar taya rieny 50 Emomiyo ibiro keto remb jonabi
kuomi," mosechuer duto e wi tieng’ni nyaka aa
remb jonabi mosechwer aa chakruok piny.
Masirni Auchiel 51Chakre remb Habil nyaka remb
37Kane Yesu osetieko wuoyo, Jafarisai Zakaria, mane onegi e kind kendo mar
moro norwake mondo gichiem kode, misango kod kama ler. Ee awachonu ni
omiyo nodonjo iye kendo nobedo kodgi e tieng’ni ibiro kumo nikech mago duto.
mesa. 38To jafarisai kanoneno ni Yesu ne 52"Chandruok ochomou un joma
ok okuongo ologo motelo ni chiemo, olony e chik, nikech usemayo ji kifungu
nowuoro. mar rieko. Un uwegi pok udonjo kendo
39Eka Ruoth nowachone niya, "Koro joma donjo be usegeng’onegi.
un Jafarisi ulwoko ng’e kikombe gidis to, 53Ka Yesu noa kanyo, jo – Farisai gi
gie chunyu to upong’ gi wuoro kod timbe Jopuonj Chik nochako kwede gi gero
maricho. 40Un joma ofuwo gi! Donge Jal kendo ne gichande gi penjo mang’eny.
mane ochueyo ng’e gik moko, ema 54Ka girito mondo gimake gimoro amora
nochueyo koda igi bende? 41To chiwuru mane onyalo wacho.
gima nie idis ne joma odhier, eka gik
moko duto biro bedunu maler. Siem Kod Jip

12
42Chandruok ochomou un Jo – Farisai, E kindeno, kane oganda mar ji
nikech uchiwo ni Nyasaye mich mar mang’eny moromo alufe ne ose-
achiel kuom apar mar apoth gi odielo, kod chokore, makoro ginyonore giwegi Yesu
alode mamoko mag puodho, to ujwang’o nochako wuoyo mokwongo, gi jopuon-
ng’ado bura kare kod hero Nyasaye. jrene kowacho niya, "Ritreuru ka utang’
Owinjore utim gik machien-go, ka ok ni thowi mar jo- Farisai, ma en wuon-
uweyo mak utimo mokwongogo. druok. 2Onge gimoro mopandi maok bi
LUKA 12:3 86
fwenyore, kata maling’ling’ ma ok gi gigega kanyo. 19Eka anawach gie
nong’ere. 3Gima usewacho e mudho biro chunya ni "In-gi gigi mang’eny maber
winjore e odichieng’ e lela, kendo gima misekano moromi kuom higni mang’eny.
usekwodho eitu ei ot maiye nolandi e wi Koro ywe, chiem, methi kendo bed
tat ot. mamor.
4Awachonu osiepna, kik uluor jogo 20"To Nyasaye nowachone ni, ‘In ng’a-
manego ringruok to bang’e ok ginyal ma ofuwoni! Kawuono gotieno ni ang’
timo gimoro moloyo. 5To abiro nyisou nokaw ngimani. Eka ng’ano mabiro kawo
jalo monego uluor: Luoruru jalno ma, mago mise loso ni in iwuon?’
bang’ nego ringruok, to en gi teko mar 21”Mano e kaka nobed gi ng’ato ang’a-
witou e ataro mar mach. Ee, awachonu, ta mokano gik moko ni en owuon to ok
luoreuru. 6Oyundi abich donge ing’iewo omew e yor Nyasaye.
otonglo ariyo kende? To kata acheiel
kuomgi wi Nyasaye ok wilgo. 7Chutho, Kik Iparri
kata mana yie wiu duto okwan. Kik uluor, 22Eka Yesu nowacho ni Jopuonjrene,
nikech uloyo oyundi mang’eny. "Emomiyo awachonu ni kik uparru kuom
8"Awachonu, ng’ato ang’ata mahula e ngimau, kuom gima ubiro chamo, kata
nyim ji, Wuod Dhano biro hule e nyim kuom dendu, kuom gima durwak.
9
malaike mag Nyasaye. To ng’ato ang’ata 23Ngima duong’ moloyo chiemo, dendi
mokweda e nyim ji en bende nokwede e bende loyo lewni. 24Paruru ane winy:
nyim malaike mag Nyasaye. 10Kendo Maok chwo bende ok gi kee, gionge gi
ng’at ang’ata mowacho wach marach kuonde keno kata dere; to Nyasaye pidho-
kuom Wuoud Dhano nowene, to ng’at gi. To un donge uber moloyo winy. 25To
mowach wach mar achaye kuom Roho ng’ano kuomu manyalo medo saa achiel e
Maler ok nowene. ngimane nikech oparorore? 26To kaka ok
11"Kokelu e sunagogi, e nyim jodongo unyal timo mani matin-ni ang’o momiyo
gi jotelo, to kik uparru kuom kaka dud- uparori kuom gik mamoko?
wok weche ma odonjnugo, kata gima 27Paruru ane kaka odanyo dongo. Ok
duwachi, 12nikech Roho Maler biro puon- giti kata chwecho. To kata kamano awa-
jou e sano gima onego uwach. chonu ni kata mana Solomon e
rwakruokne malich ok rom kodgi. 28Ka
Ngech Jomoko Mofuwo kamano e kaka Nyasaye rwako lum man e
13Ng’at moro mane ni ei oganda nowa- pap, ma kawuono en tie to kiny iwite e
chone ni, "Japuonj nyis owadwa mondo mach, to koro un dorwaku, machal nade,
opogna gikeniwa. yaye un man-gi yie matin. 29Kendo kik
14Yesu noduoko ni, “Omera ng’ama uket chunyu kuom gima dicham kata
oketa jang’ad bura kata jathek e kindu?" madi madhi, kik uparru kuom mago.
15Eka nowacho nigi ni, “Ritreuru! Beduru 30Nikech joma ok oyie man e piny ringo
motang’ ni kit wuoro duto; ngima mar kalawo gik ma kamago, Wuonu ong’eyo
dhano ok bedi ni mwandu mathoth ma ni uchando gigo. 31To dwaruru piny
en-go. ruodhe, eka magi bende biro medorenu.
16Kendo nowachonigi ngero ni: puodh 32Kik uluor un kweth matin, nikech
ng’at moro ma jamoko nochiek maber. Wuonu mor mar miyou piny ruoth.
17Noparo e chunye ni, ‘Ang’o monego 33Lok gigi iyudgo pesa mondo imi joma
atim? Aonge kama dakanie chamba.’ odhier. Dwaruru okepe maok yiechi,
18"Mi nowacho, ‘Ma e gima abiro timo. mwandu manie polo maok rum kuma
Abiro muko dechena kendo gero moko jakuo ok chopie kata olwende ok keth.
madongo, kendo abiro kano chamba duto 34Nikech kama mwanduni nitie ema
 87 LUKA 13:3
chunyi bende nitie. Ok Kuwe To Pogruok
49”Asebiro mondo amok mach e- piny
Rito to mano kaka agombo ni mad ne bed ni
35"Rwakreuru kendo ikreuru ni tich osemoke! 50Nitie batiso monego ayudi. To
bende techeu obed ka liel, 36ka joma rito mano kaka chunya chandore nyaka chop
ruodhgi maduogo koa e nyasi mar arus, otimre! 51Uparo ni ne abiro mondo akel
mondo kobiro kendo oduong’o to giya- kuwe e piny? Ooyo to awachonu ni ne
wone dhoot piyo. 37Nobed maber ni jotich akelo mana pogruok. 52Chakre kawuono
ma ruodhgi noyud karito e kinde moduo- kadhi nyime ji abich ma joot achiel biro
go. Awachonu adiera ni norwakre gi lawe pogore, ji adek odok kon achiel to ji ariyo
mondo omigi chiemo, nomi gibed e mesa bende ni koma chielo. 53Gibiro pogore,
mi nobi mopognigi chiemo. 38Nobed wuoro pogore gi wuode kendo wuowi
maber ni jotije ma ruodhgi noyud ka bende pogore gi wuon, miyo nopogre gi
oikore kata ka obiro e arita mar ariyo kata nyare to nyako bende nopogre gi min,
mar adek gotieno. 39To ng’euru ma dayo nopogre gi chi wuode, chi wuowi
maber ni kadine wuon ot ng’e saa ma bende nopogre gi damare.
jakuo biroe to dine ok oweyo ode otur gi
jakuo. 40Omiyo nyaka uikru, nikech Ng’eyo Tiend Kinde Mabiro,
Wuod Dhano biro biro saa ma ok 54Nowacho ni oganda ni " Kuneno ka
ung’eyo." boche polo chokore yo podho chieng’ to
41Petro nopenje, "Ruoth iwacho piyo piyo uwacho ni koth biro chwe, to
ngeroni ni wan koso ni ji duto?” timore kamano! 55Kendo ka yamb milam-
42To Ruoth noduoko, “En ng’a maja bo kudho to uwacho ni oro biro to
adier kendo majatelo mariek ma ruod- kamano e kaka timore. 56Andhokegi! Ka
he miyo tich mar rito jotije miyogi ulony kuom rango chal mar piny gi polo
chiembgi e saa mowinjore? 43Jatijno to ang’o momiyo ok unyal ng’eyo gik
none ber ka ruodhe oduogo moyude ka matimore ndalogi?
otimo kamano. 44Awachonu adieri ni 57Nikech ang’o ok unyal ng’eyo ngima
nokete mondo orit mwandune duto. kare? 58Ka idhi gi ng’ama odonjoni e
45To ka jatich owacho e chunye owuon nyim jang’ad bura, tem matek mondo
ni, ‘Ruodha, okawo ndalo mathoth iwuo kode kendo uwinjru kapod un eyo,
kapok oduo go’, mi ochako goyo jotich ka ok kamano to obiro ywayi koteri ir
machuo gi mon kendo ochako chiemo jang’ad bura, to jang’ad bura biro keti e
kendo gi metho, kod mer. 46Ruodh jati- lwet askari to askari biro boli e jela.
jno nobi e odiechieng’ maok opar ni 59Awachoni ni ok niwuog oko nyaka ichul
dobie kendo e saa maok ong’eyo, obiro pesa duto.
ng’ade matindo tindo mi nokete gi
joma ok oyie. Lokreuru Kata Ulal

13
47Jatijno mong’eyo dwaro mar ruodhe Koro ne nitie jomoko mane nitie
to ok otem timo gima ruodhe dwaro e kindeno mane owacho ni Yesu
nochwad mang’eny. 48To mano maok wach kuom Jo- Galili ma rembgi Pilato
ong’eyo to otimo gik mowinjore gi kum, noruwo gi misenginigi. 2Yesu nodwoko
to nochwad manok. Ng’ato ka ng’ato ni, "Uparo ni Jo Galili-gi ne joricho
mose mi mang’eny nodwar kuome gik moloyo Jo- Galili mamoko nikech
mang’eny, to jal mose mi mang’eny negisandore kamano? 3Awachonu ni,
mondo oriti, enopenje mang’eny moloyo. “Ooyo! To ka ok ulokoru uweyo richou,
LUKA 13:4 88
un bende duto unu tho kamano. 4Kata 17Kane owacho mani, jogo duto mane
japar gaboro ka manotho kane ohinga e pinge wigi nokuot. To ji mamoko nomor
Silaom nopodho kuomgi- uparo ni negin kod gik moko duto miwuoro mane otimo.
joketho moloyo ji mamoko duto madak e
Jerusalem? 5Awachonu ni, Ooyo! To ka ok Ngero Mar Koth Karadali Kod
ulokoru uweyo richou un bende ubiro Thowe.
manatho." 18Eka Yesu nopenjo, niya, “Ere kaka
6Eka nogoyo ngeroni ni, "Ng’at moro loch pinyruodh Nyasaye chalo? Ang’o
ne nigi yadh ng’owo mopidho e puothe, to madapimego? 19Ochalo kod koth
nodhiyo mondo orang olemo kuome, to karadali, ma ng’ato nokawo kendo opidho
ok noyudo mora amora. 7Omiyo nowacho e puothe. Nodongo mobed yien, to winy
ni ng’at mane rito puodho ni, "Kuom mag polo nogedo e bedene."
higni adek asebedo kabiro kae kadwaro 20Nopenjo kendo ni, "Ang’o ma dapim-
olemo e ng’owoni to ok aseyudo moro go loch pinyruodh polo mar Nyasaye?
amora. Ng’ole igoye piny. Ere gima dimi Ochalo thowi ma dhako 21kawo kendo
ocham lowo?" oruwo ei mogo mang’eny, mi bang’e
8Ng’atno nodwoke ni, "Jaduong’, yie okuot.
iweye higani kende bang’e to abiro pure
kendo medo ketone owuoyo. 9Ka onyago Dhoot Madiny
olemo higa mabiro, manober, to, ka ok 22Eka Yesu nodhiyo e taonde kod
onyago, to nong’ole oko." gwenge kopuonjo ji ka odhiyo Jerusalem.
23Ng’ato moro nopenjo niya, "Ruoth, en
Dhako Mong’ol Ochang Chieng’ mana ji manok emabiro kwo?"
Sabato Nowacho nigi 24"niya Temuru matek
10Chieng’ Sabato moro Yesu ne puon- mondo udonj e dhoot madiny, nikech
jo e achiel kuom sunagoke, 11to dhako awachonu ni, ji mang’eny biro temo
moro ne nikanyo mane jachien osemiyo mondo odonj to ok gibi nyalo ngang’.
obedo mong’ol kuom higini apar gaboro. 25Ka wuon ot nochung’ kendo lor dhoot
Midekre nodole maok nonyal riere tir ubiro chungo oko ka uduong’o kendo
kata matin. 12Kane Yesu onene, nolu- sayo ni, ‘Jaduong’, yawnwa dhoot.’
onge obi nyime kendo nowachone ni, "To obiro dwokou ni, ‘Ok ang’eyou
"Dhako ogonyi ibed thuolo ichangi e kata kuma uae akia!’
midekreni." 13 Eka noketo lwetene 26"Eka ubiro wacho ni, "Ne wachiemo
kuome, to gikanyono noriere tir kendo kendo metho kodi, bende ne ipuonjoe
nopako Nyasaye. yorewa matindo.’
14Jaduong’ od lemo, mirima nomako 27"To obiro dwoko ni, ‘Ok ang’eyou,
nikech Yesu nochango dhakono chieng’ kata kuma uae akia. Ayeuru kuoma un
Sabato, nowacho ni ji niya, "Nitie ndalo jomatimo maricho!" 28"Ywagruok biro
auchiel mitiyoe. Omiyo biuru mondo bedo kanyono, kod muodo lak, ka uneno
ochangu e ndalogo, to ok chieng’ Sabato." Ibrahim, Isaka gi Jakobo gi jonabi duto
15Ruoth nodwoke ni, "Un joma wuon- manie Pinyruoth Nyasaye to un uwegi
dore! Donge ng’ato ka ng’ato kuomu nowitu oko. 29Ji, biro biro koa yo wuok
gonyo rwadhe kata pundane e kul kotere chieng’ kod yo podho chieng’, gi nyadwat
oko mondo omiye pi? 16Koro dhakoni, ma kod milambo, kendo gi bed e keregi e kar
nyakwar Ibrahim, ma Satan oseketo nyasi mar chiemo e Pinyruoth Nyasaye.
kotweyo higini apar gaborogi mabor 30Adiera chutho nitie jomoko makoro
kama donge ber kogonye obed thuolo nichien mabiro telo, to jomotelo mabiro
chieng’ Sabato oa e gima notweye?" dong’ chien."
 89 LUKA 14:21
Chuny Malit Mar Yesu Ni Jerusalem kisera kamoro to bed mana e kom man
31Gi e kindeno Jofarisai moko nobiro ir chien moloyo, mondo ka ng’at molu-
Yesu kendo nowachone ni, "Ai ka kendo ongino obiro to obiro wachoni ni,
dhiyo kamachielo nikech Herode dwaro ‘Osiepa, sudi malo nyime kama berni!
negoi." Kamano iniyud luor e nyim welo weti-
32Nodwoko ni, " Dhiuru uwachne kib- ni duto." 11Nimar ng’ato ang’ata mat-
weno, ‘Abiro golo jochiende kendo ing’ore malo nodwok piny, to jalo mad-
chango ji kawuononi gi kiny, to chieng’ wokore piny noting’ malo."
mar adek abiro chopo dwarona. 33To kata 12Eka Yesu nowacho ni ng’at mane
kamano nyaka adhi nyime kawuononi, gi oluongeno ni, "Ka ichiwo chiemb
kiny kod orucha nikech adiera onge, jan- odiechieng’ kata chiemb otieno, kik ilu-
abi ma nyalo tho oko mar Jerusalem! ong mana osiepeni, oweteni kata wedeni,
34"Yaye, Jerasalem, Jerusalem, biro kata jogweng’u momew, nimar ka itimo
nego jonabi kendo chielo gi kite jogo kamano, kamoro giniluongi chieng’ moro,
moor iri, didi, masedwaroe mondo achok mi gichuli kar luong mane iluongigono.
nyithindi kaachiel, mana kaka gweno 13To ka iloso nyasi, iluong joma odhier,
choko nyithinde e bwombe, to ok useyie. rang’onde gi pudhe kod muofni, 14eka
35Ne, odi odong’ gunda. Awachoni, ok ini- ibiro gwedhoi kata obedo ni ok ginyal
nena kendo nyaka iniwach ni, " Ogwedh chuloi, to nochuli chieng’ chier mar
ng’ama biro e nying Ruoth.’ " jomakare."

Yesu E Od Jafarisai. Ngero Mar Nyasi Maduong’

14 Chieng’ Sabato moro, kane Yesu 15Ka achiel kuom jogo mane ni kode e
odhiyo chiemo e od Jafarisai mesa nowinjo ma, nowacho ni Yesu ni,
marahuma moro, nobedo ka ne ing’iye "Ogwedhi nga’tono mabiro chiemo e
ahinya. 2To e nyime kanyo netie ng’ato nyasi mar Pinyruoth Nyasaye."
mane mbunda ohingo. 3Yesu nopenjo Ja- 16Yesu nodwoke ni, " Ng’at moro ne
Farsai kod jomolony e chik ni, "En gima oloso nyasi maduong’ kendo noluongo
owinjore gi chik mondo ochang ng’ato welo mang’eny. 17Gi e kindeno mar nyasi
chieng’ Sabato koso? 4To ne giling’ thi. nooro jotichne mondo onyisi jogo mane
Eka nokawo ng’atno, nochange kendo oluongi, ‘Biuru, nikech gik moko duto
noweye odhi. koro oseikore.
5Eka nopenjogi ni, "Ka ng’ato kuomu 18"To giduto machalre ne gichako
nigi wuode kata rwadhe mopodho e soko wacho weche ma ginyisogo wuon nyasi
chieng’ Sabato, donge diywaye igole oko gimomiyo ok ginyal biro. Jal mokwongo
mana gikanyono? 6To negionge gima nowacho ni, ‘Koro eka aseng’iewo puodho
digiwachi. moro, to nyaka adhi mondo anene. Yie
7Kane oneno kaka welo yiero kuon- ing’wonna.
degi mag bet moyiedhi, e kar mesa, 19Jal machielo nowacho ni, “Koro eka
nogoyo nigi ngeroni ni, 8"Ka ng’ato ang’iewo joge abich mag rweth pur, to
oluongou e nyasi mar kisera to kik ibed adhiyo mondo atemgi, yie mondo ing’-
e kom moyiedhi, nimar dipo ka ng’ato wonna.
moro mogen moloyoi oluongi bende. 20Jal machielo pod nowacho bende ni,
9Eka ka ng’ama oluongou ji ariyogi ka ‘Eka aa kendo, omiyo ok anyal biro.’
obiro mowachoni ni, ‘Mi jali komi.’ 21"Jatich nodwogo kendo nowacho
Kamano eka wiyi nokuodi nyaka inidhi kamano ni ruodhe. Eka wuon ot nobedo
ikaw kom kar bet man chien moloyo. mager kendo nowacho ni jatichne niya,
10To ka oluongi e nyasi moro mar ‘Wuogi idhi mapiyo e yore matindo kod e
LUKA 14:22 90
kuonde mopondo mag taon mondo ikel Ngero Mar Rombo Molal
joma odhier gi rang’onde, muofni kod
pudhe.’
22Jatich nowacho ni, ‘Jaduong’ gima
15 Koro josol osuru gi "joricho"
nochokore machiegni mondo
giwinje. 2To jo- Farisai gi Jopuonj Chik
nende ichokowa osetim, to pod thuolo neng’ur kawacho ni, " Ng’atni rwako jori-
nitie.’ cho kendo ochiemo kodgi."
23"Eka jaduong’ nowacho ni jatichne 3Eka Yesu nogoyo nigi ngero ni: 4"Ka
ni, ‘Wuogi idhiyo oko e yore madongo ng’ato kuomu dibedi ni nigi rombe mia
kod yore mag gweng’ kendo ikel gibi achiel, to olalo achiel kuomgi. Donge
gidonji, mondo oda opong’. 24Awachonu dowe piero ochiko gochiko e pap kama ler
ni, onge kata ng’ato achiel kuom jogo kendo odhi omany rombo molal nyaka
mane oluongi manobil chiemba.’ " oyude? 5To ka oyude, okete e goke komor.
6kendo odhiyo dala. Eka oluongo
Nengo Mar Bedo Japuonjre Yesu osiepene gi jogweng’gi kaachiel, kowacho
25Ka ji mang’eny ne wuotho kod Yesu, ni, "Moruru koda, Aseyudo nyarombona
eka nolokore irgi mowachonigi niya: mayandi olal. 7Awachonu ni kamano e
26"Ka ng’ato obiro ira, to ok okwedo kaka mor nobedi e polo kuom jaricho
wuon gi min kod chiege gi nyithinde, achiel molokore, moloyo mor kuom ji
owete gi nyiminene ee, kata ngimane piero ochiko gochiko mabeyo maok dwar
owuon- ok onyal bedo japuonjrena. 27To lokruok.
ng’ato maok oting’o msalape owuon mi
oluwa ok onyal bedo japuonjrena. Ngero Mar Pesa Molal
28"Ka dibed ni achiel kuomu dwaro 8"Kata ka dibed ni nitie dhako man-gi
gero ohinga. Donge obiro bedo piny silinge mamingli apar, to achiel olalne.
mokwongo mondo okwan nengone Donge domok taya, kendo yweyo ot to
mondo one ka en gi pesa moromo mar omany maber ahinya mondo oyude? 9To
tieke? 29Nimar ka oketo mise to ok onyal ka oyude, oluongo osiepene gi jogweng’-
tieke, ji duto manene biro nyiere, 30ka gi kaachiel, kowacho ni, ‘Moruru koda,
giwacho ni, "Jali nochako gedo to ok aseyudo pesana manolal.’ 10Mana
onyal tieko." kamano, awachonu e kaka mor e nyim
31"Kata ka dibed ni ruoth moro dwaro malaika mag Nyasaye nobedie kuom jari-
dhiyo e lweny e kinde gi ruoth machielo. cho achiel molokore."
Donge mokwongo dobed piny mondo
opar anena ka ji alufu apar ma en-go Ngero Mar Wuowi Molal.
bende onyalo kedogo gi jal mabiro monje 11Yesu nomedo wacho niya, "Ne nitie
man-gi ji alufu piero ariyo? 32Ka ok ng’ato moro mane nigi yawuowi ariyo.
donyal, to obiro oro joote ka pod jal 12Wuowi machogo nowacho ni wuon
machielo pod ni kuma bor, mondo onyise mare ni, ‘Wuora, pogna mwanduna ma
ni odwaro mondo giwinjre e yor kuwe. mara, kuom mano nopogo yawuote ariyo-
33Machalre kamano bende, ng’ato kuomu go mwandune.
maok oweyo gige duto ok onyal bedo 13"Bang’ ndalo manok ne mano,
japuonjrena. wuowi machogo nokawo gige duto, eka
34"Chumbi ber, to ka ndhathe orumo, nowuok modhiyo e piny mabor to kuro
ere kaka dimiye obed gi ndhadhu kendo? notiyo gi mwandune e yor dak e ngima
35Ok owinjore ne tich lowo kata mana mar anjawo. 14Kane osetieko gik moko
pidh owuoyo, omiyo ipuke oko. duto, kech mager nowuok e pinyno duto,
"Ng’at man gi it mar winjo, mondo eka nochako bedo gi chando. 15Eka nod-
owinji." hiyo kochiwore owuon mondo oti ni
 91 LUKA 16:11
japinyno, mane oore e lawe mondo opidh jochode ka obiro dala, to inegone
ne ngurue. 16Nogombo mondo ocham nyarwath machwe!’ 31"Wuon mare nowa-
opong’go iye opokla ma ngurue chamo, to cho niya, ‘Wuoda, in koda ndalo duto,
bende onge ng’ato mane omiye gimoro. kendo gik moko duto ma an-go’ gin magi.
17"Kane parone oduogone, nowacho 32To nyaka ne wabed mamor kendo bed
niya, ‘Gin ji adi mondiki mag wuora man- moil, nikech owaduni yande otho to koro
gi chiemo moromogi, madong’. To an ka ongima, kendo yande olal to koro oyude!’
eri kech chama mar tho! 18Abiro wuok "
kendo adog ir wuora mi anawache ni:
Wuora, asetimo richo e nyim polo kendo Ngero Mar Wuon Tich Mariek
e nyimi. 19Ok awinjora koro oluonga ni
wuodi; keta abed kaka achiel kuom jotich-
ni. 20Omiyo noa malo kendo nodhiyo ir
16 Yesu nowacho ne Jopuonjrene
niya. "Ne nitie jamoko moro, ma
ng’at mane rito mwandune ne odonjne ni
wuon mare. ketho gige. 2Omiyo noluonge ire kendo
"To kane pod en kuma bor, wuon mare nopenje ni, ‘En ang’o mawinjo kuomi ni?
nonene kendo kopong’ gi kech kuome, Chiw ane kwan kuom gigo duto mirito,
noringo kodhiyo ir wuode, nokwake gi nikech ok inyal bedo jarit giga kendo
bade kendo nonyodhe. ngang’!’
21"Wuowino nowachone niya, ‘Wuora, 3"Jarit nowachone en owuon ni, ‘Abiro
asetimo richo e nyim polo kendo e nyimi. timo ang’o koro? Ruodha koro maya tija.
Ok awinjora koro mondo oluonga ni Ok an ratego moromo ma dapur, to wiya
wuodi.’ kuot mondo akwechi. 4Ang’eyo gima
22"To wuon mare nowacho ni jotichne abiro timo, ma ka aweyo tich ka to ji biro
niya, ‘Piyo piyo, keluru law maberie rwakae utegi!’
moloyo mondo urwakne. Ketneuru tere e 5"Omiyo noluongo jogope ruodhe
lith lwete kendo wuoche mondo urwakne achiel achiel. Nopenjo mokwongo ni, ‘In-
e tiendene. 23Keluru nyarwath machwe gi gop ruodha maromo nadi?
uyang’. Wachamuru wabed mamor. 6"Nodwoke ni, ‘Galande mia aboro
24Nikech wuodani yande otho, to koro mag mo. Jarit tich nowachone ni, ‘Bed
onwang’e.’ Kamano negichako timo nyasi piny piyo piyo, ikaw kitapi indikie ni, mia
ka gimor. 25"E kindeno, noyudo ka wuowi ang’wen.’
maduong’ nie puodho. Kane obiro 7"Eka nopenjo jal mar ariyo ni, ‘In to,
machiegni gi ot nowinjo wer gi miel. gopi oromo adi?’ Nodwoke ni, ‘Gunde
26Omiyo noluongo achiel kuom jotich alufu mag ngano.’
kendo nopenje ni en ang’o matimore. "Nowachone ni, ‘Kaw kitapini, indike
27Nodwoke ni, ‘Owadu oseduogo, to ni mia aboro.’
wuoru osenego nyarwath machwe nikech 8"Ruoth nopako Jarit gige maok
oseduogo kongima kendo maber.’ kareno nikech notiyo gi rieke. Nimar
28"To wuowi maduong’ mirima jopinyni ong’eyo tiyo mariek gi jowadgi
nomako, kendo notamore donjo e ot. moloyo jogo mag chieng’. 9Awachonu ni,
Omiyo wuon mare nowuok oko odhiyo tiuru gi mwandu mag piny mondo umak-
ire kendo nosaye mondo odonji. 29To go osiepe ne un uwegi, mondo ka orumo,
nodwoko wuon mare niya, ‘Neye, higini norwaku e kar dak manyaka chieng’.
gi duto asebedo katiyoni ka misumba 10"Ng’at minyalo geno gima tin inyal
kendo aserito katimo chikeni. To eka pok gene bende gi gik mang’eny ma to ngat
imiyoa kata mana nyadiel mondo ayang’, ma ok jadiera gi gima tin bende ok nyal
abedgo mamor kod osiepena.’ 30To ka gadiera gi gik mang’eny. 11Emomiyo ka
wuodi ni, moseketho gigegi gi mon ma ok usebedo joadiera e tiyo gi mwandu
LUKA 16:12 92
mar pinyni, ngano mabiro genou gi ‘Wuora Ibrahim kecha kendo or Lazaro
mwandu madier? 12To ka ok usebedo olut lith lwete e pi mondo okwena lewa,
joadiera gi mwandu ng’at machielo, nikech an-gi rem malit e ligegani.’
ng’ano madimiu mwandu ma maru- 25"To Ibrahim nodwwoke ni, ‘Wuoda,
uwegi? parie ni e ndalo mar ngimani ne iyudo gik
13"Onge jatich manyalo tiyo ni ruodhi mabeyo, ka Lazaro to ne yudo gik mari-
ariyo. Nimar obiro sin gi achiel to ohero cho, to koroni oneno maber ka eri, to in
machielo, kata obiro chiwore ni achiel to inie rem malit. 26To bende moloyo ne
ochayo machielo. Ok inyal tiyo ni Nyasaye mano duto, e kindwa kodi nitie hoho
kendo ni Pesa." mang’ongo moseketi, mondo otam jogo
14Jo- Farisai mane ohero pesa nowinjo madwaro aa ka obi iru kata ng’ato ok nyal
magi duto kendo neginyiero kagijaro ng’ado oa koru obi irwa koni.
Yesu. 15Nowachonigi ni, "Un ema uke- 27"Nodwoko ni, ‘Koro akwayoi, wuora,
toru kare uwegi e wang’ ji, to Nyasaye or Lazaro odhi od wuora, 28nimar an-gi
ong’eyo chunyu. Gima okaw ni ber owetena abich. Odhiyo osiemgi, mondo
ahinya gi ji, kuom Nyasaye en gima kik gin bende gibi e kar sand malitni.’
ichayo. 29"Ibrahim nodwoke ni, ‘Gin kod
Musa gi Jonabi, owinjore gi winjgi.’
Puonj Mamoko 30"Nowacho ni, ‘Ooyo wuonwa
16"Chik kod Jonabi nolandi nyaka chop Ibrahim, to ka ng’ato oa kuom joma otho
ndalo mar Johana. Chakre kanyo, wach modhi ir gi, ginyalo lokore.’
maber mar Pinyruodh Nyasaye osebedo 31"Nowachone ni, ‘Ka ok ginyal winjo
kilando, kendo ng’ato ka ng’ato riyore Musa gi Jonabi, ok ginyal yie winjo kata
mondo odonjie. 17To yot mondo polo gi ng’ato chier aa kuom joma otho.’ "
piny orum, moloyo ka nukta achiel
matinie moloyo mar chik ok lal. Richo, Yie, Tich

17
18"Ng’ato moriembo chiege kendo Yesu nowacho ni jopuonjrene
okendo dhako machielo, otimo tim chode, niya, "Gik mamiyo ji timo richo
to ng’at mokendo dhako ma chwore ochunore ni nyaka bedie, to okuong’ jalo
oriembo, to en bende otimo tim chode. makelo gigo. 2Da obedo maber ka otwene
pong’ e ng’ute, mi onyumego e nam
Jamoko Kod Lazaro moloyo komiyo achiel kuom jomatindogi
19"Ne nitie jamoko moro mane rwako otim richo. 3Omiyo ritreuru uwegi,
lewni mokikore kendo mareprep mabeyo "Ka owadu otimo richo, kwere, to ka
ma nengogi tek, kendo nodak e ngima olokore, wene. 4Ka otimoni richo
mamalo mar mor ndalo duto. 20E dho- nyadibiriyo odiechieng’ achiel to obiro iri
rangaye noketie jakwecho miluongoni nyadibiriyo kendo owacho ni, ‘Alokora,
Lazaro, ma adhonde nopong’o dende wene.’
21kendo nogombo chamo ng’injo molwar 5Joote nowacho ni Ruoth niya, "Med
e bwo mesa jamokono. Kata mana guogi yiewa."
bende nobiro minang’ adhondege. 6Nodwoko ni, "Ka un gi yie matinie
22"Saa nochopo ma jakwecho notho kaka koth karadali, unyalo wacho ni yadh
kendo malaika noting’e, otere e bath ng’owoni ni pudhri i mondo ipithri e nam’
Ibrahim. Jamoko bende notho kendo to da owinjou motimo kamano.
noike. 23Kane en e Piny Joma otho 7"Ka dibed ni nitie achiel kuomu man-
kisande malit, nong’yo malo to noneno gi jatich mapurone kata makwayo rombe.
Ibrahim gi kuma mabor kod Lazaro e Dowachne jatichne koa e puodho ni, "Bi
bathe. 24Omiyo noluonge kowacho niya, koroni kendo ibed piny mondo ichiem?
 93 LUKA 18:3
8Donge dowachne mana ni, losna chiem- machalo ka mil polo ma piatore e kor polo
ba mar otieno, ikri mondo imiya acham koa konchiel nyaka komacheilo. 25To
kendo madho, eka bang’e inyalo chiemo mokwongo nyaka one masiche mang’eny,
kendo metho? 9Dogo ni jatichneno eroka- kendo tieng’ni nodage.
mano nikech notimo gima nowachone 26"Mana kaka ne en e ndalo mag
notim? 10Omiyo un bende, ka usetimo gik Nowa, e kaka biro bedo bende e ndalo
moko duto maneonyisu mondo utim, mag Wuod Dhano. 27Ji ne chiemo kendo
onego uwach ni, wan mana jotich aticha metho, chwo ne kendo bende nyiri ne
ma ok owinjore wasetimo mana tichwa." ikendo nyaka nochopo chieng’ ma Nowa
nodonjo e yie. Eka pi mar ataro nobiro
Jodhoho Apar Ochangi. motieko ji duto.
11Koro e yo kane odhiyo Jerusalem, 28"Kamano e kaka nechalre e ndalo
Yesu nowuotho e kind Samaria gi Galili. mag Lut, ji ne chiemo, kendo metho, ne
12Ka noyudo odonjo e dala moro, ji apar gingiewo kendo negiloko ohala, bende
man-gi dhoho noromo kode. Negichungo negipitho kendo gedo. 29To chieng’ mane
mabor 13kendo negiluongo gi duol Lut oa Sodom, mach kod kite maliel
maduong’ ni, "Yesu, Ruoth! Kechwa!" mager nolwar koa e polo kendo notiekogi
14Ka nonenogi, nowacho niya, duto.
"Dhiuru, unyisru uwegi ni jodolo." To 30"Kamano kaka obiro bedo e ndalo
kane gidhi, negipuodhore. ma Wuod Dhano nofwenyre.
15Achiel kuomgi, kane oneno ni 31Odiechieng’no onge ng’ato manobe-
osechange, nodok ir Yesu, kopako die e wi tat ot, man-gi gige ei ot,
Nyasaye gi duol maduong’. 16Nogore manolor mondo ogolgi. Machalre gi
piny e tiend Yesu kendo nogoyone eroka- mano, onge ng’ato manie puodho man-
mano- to ne en ja Samaria. odog dala ne gi moro amora. 32Paruru
17Yesu nopenjo ni, "Donge ji apar duto chi Lut! 33Ng’ato matemo reso ngi-
nopuodhi? Ere ji ochiko mamoko? mane, ngimane biro lalne, to ng’atno
18Onge ng’ato madineyudre kuomgi ma ojwang’o ngimane, nores ngimane.
monego duogi mondo omi Nyasaye pak, 34Awachonu ni, otienono ji ariyo nobed
mana japiny moro nononi kendo ema e otanda achiel: achiel ibiro kawo to
oduogo? 19Eka nowachone niya, "Chungi machielo nowe. 35Mon ariyo biro bedo
kendo idhi, yieni osemiyo ibedo mangi- karego cham kaachiel, achiel nokaw, to
ma." machielo no we. 36Chwo ariyo nobed e
puodho, achiel ibiro kawo, to machielo
Biro Mar Pinyruoth Nyasaye nowe."
20Chieng’ moro, kane openje gi jo- 37Eka negipenje niya, "Mano notimre
Farisai kinde ma pinyruodh Nyasaye kanye, Ruoth?"
nobiye, Yesu nodwokogi ni, "Pinyruodh Nodwokogi ni, "Kama ringruok
Nyasaye ok bi mana kaka uparoe ka motho nitie, ema achudhe chokore."
uneno, 21kata ji ok nowach ni, Eri go, kata
ni, Ee cha go cha, nikech pinyruodh Ngech Chi Liel Mamien.
Nyasaye nie eiu."
22Eka nowacho ni jopuonjre ni, "Ndalo
biro ma unugomb nenoe chieng’ achiel
18 Eka Yesu nogoyo ngero ni jop-
uonjrene mondo onyisgi gibed
ka gilamo kinde duto kendo kik chuny gi
kuom ndalo mag Wuod Dhano, to ok aa. 2Nowachonigi niya, "E taon moro ne
ununene. 23Ji biro wachonu ni, En kucha! nitie jang’ad bura mane ok oluoro
Kata ni, En ka, kik uring udhi bang’gi. Nyasaye kata ok odewo ji. 3To ne nitie chi
24Nikech ndalo mar Wuod Dhano nobed liel moro e taondno mano bedo kadhiyo
LUKA 18:4 94
ire pile gi ywakne kakwaye ni, ‘Yie ing’ad- to kik utamgi, nikech pinyr uodh
na bura e kinda gi jal mahinyani! Nyasaye en mar jo-machal ka magi.
4Kuom kinde moko moromo nodagi, to 17Awachonu adiera ni, ng’ato ma ok
bang’e mogik nowacho kende owuon ni, orwako pinyruodh Nyasaye kaka
kata obedo ni ok aluoro Nyasaye kendo ok nyathi matin ok onyal donjoe."
adewo ji kamano 5to nikech chi lielni
osiko chanda, abiro neno ni ang’adone Jamoko Ma Ruoth
bura kare, mondo kik ojoga oola gi birone 18Ruoth moro nopenje ni, "Japuonj
ira pile!" maber, en ang’o manyaka atim mondo
6To Ruoth nowacho niya, "Winjeuru acham ngima manyaka chieng’?"
gima ne jang’ad bura maok kareno owa- 19Yesu nodwoke ni, "Ang’o momiyo
cho! 7To donge Nyasaye biro ng’ado bura iluonga ni ng’ama ber? Onge ng’ama ber-
kare ni joge moyier, maywakne makmana Nyasaye kende. 20Ing’eyo chike
odiechieng’ gi otieno? Obiro tamore ni, ‘ Kik iterri, kik ineki, kik ikwal, kik
maok owinjgi koso? 8Awachonu ni, obiro ihang wach kendo ni luor wuoru gi
neno ni ong’adnigi bura kare kendo meru."
mapiyo. Kata kamano, ka Wuod Dhano 21Nodwoke ni, "Magi duto ne aserito
biro, bende obiro yudo yie e piny? nyaka aa rawera."
22Ka Yesu nowinjo ma, nowachone ni,
Ngero Mar Ja Farisai Gi Jasol Usuru. " Pod irem gimoro achiel. Lok gigi duto
9Ni joma nogenore giwegi ni gin ma in-go pesa, mondo ipog joma odhier,
jomakare kendo mane ochayo ji mamoko eka inibed gi mwandu e polo. Eka iduog
duto, Yesu nogoyo nigi ngeroni ni: 10"Ji iluwa."
ariyo nodhiyo lemo ei hekalu, achiel ne en 23Kane owinjo ma, nobedo mokuyo
ja- Farisai to machielo ne jasol osuru. 11Ja ahinya, nikech ne en ng’at ma jamoko
Farisai nochungo kendo lamo kuome maduong’. 24Yesu nong’iye kendo nowa-
owuon niya: "Nyasaye, agoyoni eroka- chone ni, "Mano kaka tek ni joma nigi
mano ni ok an kaka ji mamoko – ma mwandu donjo e pinyruoth Nyasaye.
jomecho, jomatimo maricho, jochode- 25Chutho, yot ni ngamia kadho e wang’
kata mana kaka jasol osuruni. 12Ariyo sandan, moloyo jamoko donjo e
kech maok achiem diriyo e juma ka juma, pinyruoth Nyasaye.
kendo achiwo achiel kuom apar mar gigo 26Jogo manowinjo mani nopenjo ni, "
duto manwang’o. 13To jasol osuru En ng’ano kare manyalo kwo?
nochungo mabor. Ne ok onyal kata mana 27Yesu nodwokogi ni, "Gino maok
ng’iyo polo malo, to nogoyo kore kendo nyalre gi dhano, nyalore gi Nyasaye.
nowachoni, Nyasaye, kecha an jaricho. 28Petro nowachone ni, "Waseweyo gik
14Awachonu ni ng’atni, maok ng’at moko duto, ni nyaka waluwi!"
machielono, nodhiyo dala ka en kare e 29Yesu nowachonigi ni, "Awachonu adier
nyim Nyasaye. Nikech ng’ato ka ng’ato ni, onge ng’ato moseweyo dalane kata
mating’ore malo owuon nodwoke piny, to jaode gi owetene, kata jonyuolne, kata
ng’at madwokore piny noting’ malo. nyithinde nikech piny ruoth Nyasaye 30ok
norem mak oyudo nyadi mang’eny
Nyithindo Matindo Gi Yesu marome e tieng’ni kendo e tieng’ mabiro,
15Ji nekelo nyithindo matindo ir noyud ngima manyaka chieng’.
Yesu, mondo omulgi. Kane jopuonjrene
noneno mano negikwerogi. 16To Yesu Yesu Ochako Okoro Kendo Kuom
noluongo nyithindo ire kendo nowacho Thone.
ni, " Weuru nyithindo matindo obi ira, 31Yesu nokawo Jiapar gariyo tenge
 95 LUKA 19:18
kendo nowachonigi niya, "Wadhiyouru piny piyo. Tinendeni nyaka abed e odi."
nyaka Jerusalem, to gigo duto maneondi- 6Omiyo Zakayo nolor mapiyo kendo nor-
ki gi jonabi kuom Wuod Dhano ibiro wake gi mor.
timogi. 32Ibiro chiwe ni joma ok jo- 7Ji duto noneno ma to kendo
Yahudi. Gibiro jare, giniyanye, ka ging’u- negichako ng’ur, kagiwacho ni, “Osedhi
lo olaw kuome, kendo ginichwade ma bedo wendo jaricho!"
gininege. 33To enochier kendo chieng’ 8To Zakayo nochungo malo kendo
mar adek," nowacho ni Ruoth niya, " Ne Ruoth! Sani
34Jopuonjre ne ok owinjo tiend weche- kendo koroni nus mar giga ni jochan, to
gi moro amora. Tiende nopandnigi, kapo ne asewuondo ng’ato e gimoro
kendo ok ne ging’eyo gima ne owuoyo amora, abiro chule kaduokone maromo
kuome. nyadi ng’wen."
9Yesu nowachone niya, "Kawuono
Jakwecho Ma Muofu Oneno warruok osebiro e odni, nikech jali bende
35Ka Yesu nesudo machiegni gi Jeriko, en nyakwar Ibrahim. 10Nikech Wuod
ng’at moro mamwofu nobedo piny e bath Dhano nobiro mondo omany kendo owar
yo ka okwecho. 36Kane owinjo ka oganda mano manolal."
kadho, nopenjo ni en ang’o matimore.
37Negidwoke ni, " Yesu ja- Nazareth ema Ngech Siling’ Alufu Achiel, Achiel
kadho." 11Kane pod giwinjo mani, nodhiyo
38Noluongo matek ni, "Yesu, Wuod nyime kogoyonigi ngero, nikech
Daudi, kecha!" nochiegini gi Jerusalem, kendo ji neparo
39To jogo manotelo e yo nokwere ni pinyruoth Nyasaye biro betie mapiyo.
kendo nowachone ni ling’ thi, to nomedo 12Nowacho niya, "Ng’at moro marahuma
goyo koko ni, "Wuod Daudi, kecha!" nodhiyo e piny maber mondo oyiere
40Yesu nochungo kendo nochiko ruoth kendo eka oduogi. 13Omiyo nolu-
mondo okel ng’atno ire. Kane obiro ongo jotichge moko apar kendo ne
machiegni, Yesu nopenje ni, 41"Ang’o omiyogi siling’ alufu achiel, achiel.
midwaroa mondo atimni?" Nodwoko ni, Nowachonigi niya, "Keturu pesagi e tich,
"Ruoth, adwaro mondo anen." nyaka aduogi."
42Yesu nowachone ni, "Nen! Yieni ema 14To joge nosin kode kendo negioro
ochangi." 43Gikanyono wang’e noyepo joote modhiyo ire mondo giwach ni, “Ok
moneno kendo noluwo Yesu, kopako wadwar ng’atni mondo obed ruodhwa.
Nyasaye. Ka ji duto noneno mano, ne 15Kata kamano, ne okete ruoth, kendo
gipako Nyasaye. nodok dala. Kendo noluongo jotichne
mane omiyo pesa, mondo oyud ni en
Zakayo Jasol Osuru ohala manade magise yudo.

19 Yesu nodonjo Jeriko kendo 16Ng’at mokwongo nobiro kendo

nowuotho kokadho. 2Ng’ato ne nowacho niya, "Jaduong’ siling’ alufu
nitie kanyo ma nyinge Zakayo; ne en jasol achiel, osenywolo silinge alufu apar moko.
osuru maduong’ kendo ne en jamwandu 17Ruoth nodwoko niya, "Otimore
3Ne odwaro neno ni Yesu en ng’a, to maber, jatichna maber! ‘Nikech isebedo
nikech ne en nyadundo ne ok onyal, ng’at mogen e gima matin ahinya, koro
nikech oganda. 4Omiyo noringo dhiyo bed ruodh mier madongo apar.
motelo kendo noidho yadh ng’owu 18"Ng’at mar ariyo nobiro kendo
mondo onene, nikech Yesu ne biro kuro. nowacho niya, ‘Jaduong’, siling’ alufu
5Ka Yesu nochopo kanyono, nongiyo achiel osenywolo silinge alufu abich
malo kendo nowachone ni, "Zakayo, lor moko.
LUKA 19:19 96
19Ruodhe nodwoke niya, ‘Bed ruodh 35Negikele ir Yesu, negipedho lepgi e
mier madongo abich. dieng’e nyathi kanyna kendo negiketo
20Eka jatich machielo nobiro kendo Yesu kuome. 36Kane owuotho odhi, ji
wacho niya, ‘Jaduong’, siling’ alufu achiel nopedho lepgi e yo.
eri, nasekane kapande aboyogo gi nanga. 37Kane ochopo machiegni gi kama yo
21Ne aluori, nikech in ng’at makoch. In lorgo piny dhi Got Zeituni, oganda
ikawo gino mane ok ikano, kendo ikayo mangima mar jopuonjre nochako pako
mano mane ok ichwoyo. Nyasaye gi ilo kod duonde man malo
22"Ruodhe nodwoke niya, ‘Abiro kuom honni duto mane giseneno niya:
ng’adoni bura koluwore kod wachni, in 38"Ogwedh Ruoth mabiro e nying
jatich marach! Kara in ne ing’eyo ni an Ruoth Nyasaye! Kuwe obedi e polo.
nga’t makoch, kendo ni akawo gima ne ok kendo duong obedi malo chutho."
akano, bende akayo gima ne ok achwoyo!
23Marang’o ne ok iketo pesanano e bengi, 39Jofarisai moko ei oganda nowacho ni
mondo kane aduogo, to ne anyalo kawe Yesu ni, " Japuonj, kwer jopuonjreni."
kod ohala. 40Nodwoko niya, " Awachonu ni; kata
24"Eka nowacho ni jogo manochungo ka di giling’, to kitegi biro goyo koko."
kanyo niya, " Kawuru silinge alufu achiel 41To kane osudo machiegni gi
ugol kuome kendo umi jalno man-gi sil- Jerusalem kendo noneno dalano
ing’ alufu apar." maduong’ noywage, 42to nowacho niya, "
25"Negiwacho niya, ‘Jaduong’ donge Ka da in iwuon bed mana ni ing’eyo
en-gi siling’ alufu apar.’ tinendeni gima nyalo kelo ni kuwe-to
26" Nodwoko niya, "Awachonu ni ng’a- koro ogeng’ore ne wang’i. 43Ndalo biro
to ka ng’ato man-go, ibiro medo bironi ma wasiki biro chielo ohinga
mathoth, to jalo ma onge go, kata mano mogeng’oi kendo moluoroi, kendo okun-
ma en-go nomaye. 27To wasikago mane yoni bur koni gi koni 44Ginigoyi piny, in
ok dwar mondo abed ruodhi gi – kelgiuru gi nyithindi ei ohingani ok giniwe kidi
ka kendo neggiuru e nyima.’ " moro e wi wadgi, nikech ne ok ing’eyo
kinde ma Nyasaye biroe iri."
Donjo Gi Loch Marahuma
28Bang’ ka Yesu nosewacho mani, nod- Yesu E Hekalu
hiyo nyime, kodhiyo malo e Jerusalem. 45Eka nodonjo e hekalu kendo nochako
29Ka nosudo machiegini gi Bethfage kod riembo oko jogo mane loko ohala.
Bethania e got miluongo ni Got Zeituni, 46Nowachonigi niya, " Ondiki ni, "Oda
nooro Jopuonjrene ariyo, nowachonigi nobed od lamo; to un to useloke od jome-
niya, 30" Dhiuru e dala man nyimu cha, to cho.
kaka udonjo e iye, ubiro yudo nyathi 47Ndalo ka ndalo nopuonjo e hekalu.
kanyna motue. Gonyeuru kendo ukele ka. To jodolo madongo, jopuonj chik kod
31Ka ng’ato moro openjou ni, ‘Ang’o jotelo mag ji netemo mondo ginege. 48To
momiyo ugonye ? Uwachne ni, Ruoth ne ok ginyal yudo yo mar timo kamano,
dware." nikech ji duto norwako wachne.
32Jogo maneoor motelo nodhiyo kendo
negiyude mana kaka nosenyisogi 33Kane Openj Teko Mar Yesu
oyudo gigonyo nyathi kanynano, wuon
nopenjogi, " Ang’o momiyo ugonyo
nyathi kanyna?"
20 Chieng’ moro achiel kane opuon-
jo ji ei agoch hekalu, kendo noya-
lo injili, jodolo madongo gi jopuonj chik,
34To jopuonjre noduoke mayot ni, kaachiel kod jodongo nobiro ire.
‘Ruoth dware," 2Negiwachone niya, "Nyiswae, en teko
 97 LUKA 20:31
mane ma itimogo gigi. Ng’ano momiyoi "Kidi mane jogedo okwedo osedoko
teko ni?" rariw mar ot.
3Nodwoko niya, "An bende abiro pen-
jou penjo. Nyisauru, 4batiso mar Johana – 18Ng’ato ka ng’ato mopodho kuom
ne oa e polo koso noa kuom ji?" kidino notur matindo tindo, to jalo ma
5Negiwuoyo e kindgi giwegi kendo ogore kuome noregre ka buru."
wacho niya, "Ka wawacho ni, ‘Noa e polo, 19Jopuonj chik kod jodolo madongo ne
obiro penjo ni, ‘Ang’o momiyo ok ne uyi- manyo yo mondo gimake mapiyo, nikech
eye?" 6To ka wacho ni, ‘Oa kuom ji, ji neging’eyo nosegoyo ngeroni kuomgi. To
duto biro chielowa gi kite, nikech negiyie negiluoro ji.
ni Johana ne en janabi."
7Omiyo negi dwoko niya, "Ok Golo Osuru Ni Kaisari.
wang’eyo kuma ne oaye." 20Ka giritogo maok giweyone thuolo,
8Yesu nowacho niya, "Kata an ok abi negioro jombetre, mane wuondore ni gin
nyisou ni giteko mane ma atimogo gigi." joadiera maonge wach marach. Negigeno
ni digi mak Yesu e gimoro mowacho
Ngech Jopur mondo omi gimake gitere e loch kod teko
9Nodhiyo nyime kogoyo nigi ngero ni, mar ruoth. 21Omiyo jombetrego nopenje
“Ng’ato nopidho puoth mzabibu, noweye niya, "Japuonj wange’yo ni iwacho kendo
ne jopur moko kendo nodhiyo kumoro ipuonjo yo mar Nyasaye koluwore kod
kuom ndalo mang’eny 10E kinde mar adiera. 22En kare mondo wagol osuru ni
keyo nooro jatich ir jopur mondo gimiye Kaisari koso ok kare?
olemo moko mar puoth mzabibu. To 23Noneno obadho mane gichikone to
jopur nogoye kendo noriembe gi lwete nowachonigi niya, 24"Nyisauru siling’
nono. 11Nochako ooro jatich machielo, to kidoni kod nying’ man kuome gin mag
jali bende negigoyo kendo timone tim ng’a?"
wichkuot, kagiriembe gi lwete nono. 25Negiduoko ni, "mag Kaisari."
12Nooro kendo ng’at mar adek, to negi- Nowachonigi ni, "Kara, chiwuru ni
hinye magimiyo obedo gi adhonde kendo Kaisari gi kaisari, to ni Nyasaye gi
giriembe oko. Nyasaye."
13"Eka wuon puoth mzabibu nowacho 26Ne ok ginyal make kuom gima
niya, ‘Abiro timo ang’o? Abiro oro wuoda nosewacho kanyo e nyim ji kendo ka
mahero, kamoro dipo ginyalo winje!’ giwuoro duokone, negiling’ thi.
14To ka jopur nonene, ne giwacho
wach ni ‘Jali e wuod wuon lowo, kendo Chier Kod Kend
negiwacho, ‘wanegeuru, to mwandu mar 27Jo- Sadukai moko, ma wacho ni chier
girkeni nodong’nwa! 15Omiyo negidhire onge, nobiro ir Yesu kod penj
gigole oko mar puoth mzabibu kendo 28Negiwacho niya, " Japuonj, Musa
neginege. nondikonwa ni ka owadgi ng’ato otho
"Ang’o ma wuon puoth mzabibu notim kendo oweyo chiege ma onge nyithindo,
negi?" 16Obiro biro mondo oneg jopurgo owadgi nyaka kend chi lielno mondo ony-
kendo chiwo puoth mzabibuno ni wolgo nyithindo, ni owadgi. 29Koro ne
jomoko." nitie owete abiriyo. Wuowi makayo nok-
Kaji nowinjo mani, ne giwacho niya, endo dhako, to notho ka ok onywolo
"Gima kama kik timre!" nyathi. 30Wuowi mar ariyo 31 kendo
17Yesu nong’iyogi kochomo wang’e bang’e wuowi mar adek ne jokende, to
kuomgi kendo nopenjo niya, "K ara ere machalre kamano wuowi mar abiriyo
tiend gino mondiki: notho, maok ginywolo nyithindo.
LUKA 20:32 98
32Gikone, dhakoni bende notho. 33Koro, liel moro ka keto pesa ariyo matindo
chieng’ chier obiro bedo chi ng’a, nimar ahinya. 3Nowacho niya, "Awachonu
jiabiriyogo nokende? adiera, chi liel modhierni oseketo moloy-
34Yesu noduoko niya. "Ji me piny e oe ji duto mamoko.4Ji dutogi nochiwo
kindeni kendo kendo ikendo. 35To jogo chiwogi ma gigolo kuom mwandugi, to
mowal ni owinjore mondo obedie e piny en e dhierne oketo duto manyaka
mar tieng mabiro kendo e chier aa e tho nokonyorego."
ok bi kendo kata ok nokendi ngang’, 36to
bende ok ginitho kendo ngang’; nimar Ranyisi Mag Giko Mar Ndalo
gichalo gi malaike. Gin nyithind Nyasaye, 5Jopuonjrene moko newuoyo kuom
nikech gin nyithind chier. 37To kuom Hekalu kawuoro kaka olose gi kite mabe-
bungu maliel, Musa nonyiso bende ni yo to kod mich mochiw ni Nyasaye. To
jomotho chier, nimar noluongo Ruoth Yesu nowacho niya, 6"To kuom mano ma
Nyasaye, ni, Nyasach Abraham, kendo uneno kani, ndalo biro biro ma onge kidi
Nyasach Isaka kod Nyasach Jakobo. 38Ok kata achiel manodong’ kochung’ e wi
en Nyasach jomotho, to mar joma- wadgi, moro ka moro kuomgi nowit
ngima, nikech kuome ji duto ngima." piny."
39Jopuonj chik moko nodwoko ni, 7Negipenje niya, "Japuonj, karang’o
"Iwachao maber, japuonj." 40To onge ma gigi biro timoree? To ang’o mabiro
ng’ato madihedhre penje penj moro bedo ranyisi ni gichiegni timore?"
kendo. 8Nodwoko ni, "Beduru motang’
mondo kik wuondu. Nikech ji mang’eny
Kristo Wuod Ng’a? nobi e nyinga kagiwacho ni, ‘An e en.
41Eka Yesu nowachonigi niya, "Ere Kendo ni, ‘Saa chiegni, kik uluwgi. 9Ka
kaka giwacho ni Kristo en Wuod Daudi? uwinjo humb lwenje gi koko, kik ubed
42Daudi owuon wacho maler e kitap maluor. Gigi nyaka timre mokwongo, to
Zaburi niya giko ok bi biro mana kanyono."
"Ruoth Nyasaye nowacho ni 10Eka nowachonigi niya, "Oganda
Ruodha ni, " Bed e bada kora noked gi oganda machielo, kendo loch
chwich, 43Nyaka aket wasiki obed ruoth noked gi loch ruoth machielo.
raten tiendeni." 11Yiengni piny biro bedoe matek, kech
kod tuoche nobedie kuonde mopogore
44Daudi luonge ni "Ruoth". Ere kaka opogore, kendo gik malich mabwogo ji gi
onyalo bedo wuode. honni madongo notimre maa e polo.
45Kane ji duto winjo, Yesu nowacho ni 12"To kapok magi duto, gibiro makou
jopuonjrene niya, 46"Beduru motang’ ni kendo sandou. Giniteru e sunagoge kod
jopuonj chik. Gihero wuotho gi lewni jende, kendo nokelu e nyim ruodhi gi
maboyo kendo gihero bedo gi kuonde bet joloch, to mago duto notim nikech nyin-
madongo e sunagoke kod kinde ma imiy- ga. 13Mano biro bedo thuolo mondo ubed
oe ji duong’ e sewni. 47Giyako ut mond nigi joneno. 14To beduru gi paro maok
liete kendo kuom nyisruok gilamo lamo yiengini mondo kik uparru motelo ni ere
maroboche. Joma kamano ibiro kumo kaka ubiro dwoko wach. 15Nimar abiro
malit moloyo. miyou weche gi rieko maonge wasiku
kata achiel manyalo tamo kata kwero.
Chiwo Mar Chi Liel 16Ibiro ndhogu kata mana gi jonyuolu

21 Ka nong’iyo malo, Yesu noneno

ka jo mwandu keto chiwo gi ei
kar keno mar Hekalu. 2Noneno bende chi
kod oweteu, wedeu gi osiepeu, kendo
gibiro chiwo jomoko kuomu e tho. 17Ji
duto biro sin kodu nikech an. 18To kata
 99 LUKA 22:16
man yie wiu achiel onge ma nolal. 19Ka Wuod Dhano."
uchungo motegno to ubiro reso ngimau. 37Odiechieng’ ka odiechieng’ Yesu
20Ka uneno Jerusalem oluor kod ogend nepuonjo e hekalu, kendo odhiambo kod-
lweny, ubiro nge’yo ni kindene mar hiambo nodhiyo oko monindo otieno e
kethruok chiegni. 21Koro eka joma ni Got miluongo ni Zeituni. 38To ji duto
Judea nyaka ring dhi e gode, kendo joma nobiro e hekalu chon gokinyi mondo
nie dala maduong’ nyaka wuog oko, to giwinje.
jogo man oko ei piny kik donjie dala
maduong’. 22Nimar ma e kinde ma kum Judas Oyie Mondo Ondhog Yesu
bedoe mar gigo duto mane ondiki.
23Mano kaka obiro bedo malit e ndalogo
ni mon mayach gi mine madhodho!
22 Koro Sawo mar makati maok
ketie Thowi, miluongo ni Pasaka,
ne chiegini, 2to jodolo madongo gi jop-
Chandruok malit maduong’ biro bedoe e uonj mag chik ne manyo yo moro ma dig-
piny gi mirima kuom jogi. 24Ibiro negogi ineggo Yesu, ling’ling’, nikech negiluoro
gi ligangla kendo notergi kaka jomotue e ji. 3Eka Satan nodonjo kuom Judas, milu-
pinje duto. Jerusalem ibiro nyono piny gi ongo ni Iskariot, achiel kuom Jiapar
Ogendini nyaka chop kinde mar gariyo. 4To Judas nodhiyo ir jodolo
Ogendini orom. madongo kod jotend jorit hekalu kendo
25"Ranyisi biro bedo e chieng’ gi dwe noloso kodgi kaka onyalo ndhogo Yesu.
kod sulweche. E piny, ogendini nobed 5Negimor kendo negiyie miye pesa. 6Ne
kodhier kendo kong’eng, nikech nam oyie, kendo nong’iyo korito thwolo
mawuo kendo apaka magore. 26Ji biro mochiwgo nigi Yesu ka oganda onge.
podho nikech gik malich matimore, gi
luoro mar gima biro e piny, nimar gik Sap Ruoth
manie polo biro yiengni. 27To gie kinde- 7Eka nochopo chieng’ Makati ma ok
no gibiro neno Wuod Dhano kabiro oa e ketie Thowi, ma nyarombo mar Pasaka
boche polo kod teko gi duong’ malich. onego negie. 8Yesu nooro Petro gi
28Ka gigi chako timore, chunguru kendo Johana, kowacho niya, "Dhiuru mondo
ting’uru wiwu malo, nikech resruoku ulosnwa Pasaka mondo wabi wacham."
sudo machiegni." 9Negipenje ni, " Kanye ma idwaro ni
29Nogoyo nigi ngeroni ni: Neuru yadh mondo walosee."
ng’owu kod yien duto; 30Ka gichako 10Nodwoko niya, "Ka udonjo e dala
lodho itegi, unyalo neno uwegi kendo maduong’, ng’ato moting’o pi e dapi
ng’eyo ni ndalo koth chiegini. 31Kamano norom kodu. Luweuru nyaka kama odon-
bende, ka uneno gigi timore, ung’eyo ni joe,. 11to uwachne wuon ot niya, ‘Japuonj
loch mar Nyasaye ni machiegni. penjo ni Ere od welo, monego achamie
32Awachonu adiera ni, tieng’ni ok Sap Pasaka kod jopuonjrena? 12Obiro
nokadh adiera ngang’ nyaka gigi duto nyisou ot malach man malo e gorofa,
timre. 33Polo gi Piny nokadhi, to wechena moseiki. Kanyo ema ulosie ikruok duto."
ok nolal ngang’. 13Negidhiyo kendo negiyudo gik moko
34Beduru motang’ nono chunyu biro mana kaka Yesu nende osenyisogi. Omiyo
bedo monyosore gi pek, mer kod parruok negiiko Sap Pasaka.
mar ngima to ndalo no nochopnu apoyo 14Kane saa ochopo, Yesu kod joote ne
kaka obadho. 35Nimar obiro biro ni ji duto nobet e mesa. 15To nowachonigi niya,
modak e wang’ piny mangima. 36Beduru "Asedwaro ahinya mondo acham Sap
kurito kinde duto, kendo lemuru mondo Pasakani kodu kapok osanda. 16Nimar
unyal tony ni gigo duto mabiro timore, awachonu, ok anachame kendo ngang’,
kendo mondo unyal chungo e nyim nyaka chop time e pinyruodh Nyasaye."
LUKA 22:17 100
17Bang’ kosekawo kikombe, nogoyo ing’eya."
erokamano kendo wacho niya, " Kawuru 35Eka Yesu nopenjogi ni, "Kane aorou
ma kendo upogeru uwegi. 18Nimar awa- maonge ofuko mar pesa, kata sanduk
chonu, ok anamadh divaini kendo nyaka lewni kod wuoche, ne uchando gimoro
chop piny Ruodh Nyasaye." koso?
19Kendo nokawo makati, nogoyo Negidwoko ni, “Onge.”
erokamano kendo nong’inge, nomiyo gi 36Nowachonigi niya, "To koroni ka
kowacho niya, "Ma e ringra mochiw uonge gi ofuko mar pesa kaweuru, kendo
nikech un, timuru ma ka uparogo." sanduk bende, to ka uonge ligangla us
20Kamano bende, bang’ chiemo noka- koti mondo ing’iewgo lingangla.
wo kikombe mowacho niya, "Kikombe ni 37Osendiki ni; To jal mane okwan kod
en e singruok manyien, ene remba, joketho; kendo awachonu ni ma nyaka
mochuer nikech un. 21To lwet ng’at ma chop timre kuoma. Ee, gino mondik
biro ndhoga ni koda e mesa. 22Wuod kuoma koro chiegni timore."
Dhano biro dhi mana kaka ne osechiki, to 38Jopuonjre nowacho niya, "Ne, Ruoth,
okwong’ ng’atno mandhoge." 23To ligengni ariyo eki ni ka."
negichako penjoree gin giwegi ni en Nodwokoni, "Mano oromo."
ng’ano kuomgi manyalo biro timo ma.
24Bende mbaka, nowuok e kindgi ni en Yesu Lemo E Wi Got Zeituni
ng’ano kuomgi mikwano ni duong’ 39Yesu nowuok modhiyo e Got Zeituni
moloyo. 25Yesu nowachonigi ni, "Ruodhi kaka otimo pile, kendo jopuonjrene
mag Ogendini nigi teko kuom ongendini noluwe. 40Ka nochopo kanyono, nowa-
kendo jogi man-gi loch kuomgi luongore chonigi niya, "Lamuru mondo kik udonj e
giwegi ni johawi. 26To un ok onego ubed temruok" 41Noweyogi modhiyo
machal kodgi. Kar bedo kamano, jal mochwalore mabor madirom diro kidi,
maduong’ moloyo e dieru onego obed mine ogoyo chonge piny kendo nolamo
kaka jal matinie moloyo, to jal motelo niya, 42Wuora, ka iyie, gol kikombeni oa
obed machal gi jalo matiyo. 27Ni mar en kuoma, to ok dwarona, to mari ema otim-
ng’ano maduong’, jalo mobedo e mesa re." 43Malaika noa e polo nofwenyorene
koso jalo machiwo chiemo? Ok en jalo kendo nomiye teko. 44To kaka ne en gi
manie mesa koso? To an anie dieru kaka chuny malit kochandore, nolemo matek
jalo matiyo. 28Un e jogo mosesiko ahinya, kendo luya ne chotne katon piny
kochungo koda e masichena. 29Achiwonu mana ka remo.
loch, mana kaka Wuora nochiwona achiel 45Kane ochungo oa e lamo kendo nod-
moro. 30Kamano mondo uchiem kendo hiyo ir jopuonjre, noyudogi kaginindo,
umethi e mesana e pinyruodha kendo giol nikech chunygi nelit. 46Nopenjogi ni,
ubedi e kombe mag loch, kung’ado bura "Ango momiyo unindo? Auru malo
ni ogendini apar gariyo mag Israel. kendo ulam mondo kik udonj e temruok."
31"Simon, Simon, Satan osekwayo
thuolo mondo opiedhi kaka cham mipied- Yesu Omaki
ho. 32To aselamoni, Simon, ni mondo 47Kane pod owuoyo oganda nobiro, to
yieni kik olal. To ka iselokori ma idwogo, ng’atno mane iluongo ni Judas, achiel
ijiw joweteni. kuom Ji apar gariyo, notelonigi, nosudo ir
33To nodwoke niya, " Ruoth, aikora Yesu mondo onyodhe, 48To Yesu nopenje
dhiyo kodi e jela kendo e tho." ni, Judas, indhogo Wuod Dhano gi
34Yesu nodwoko niya, " Awachoni, nyoth?
Petro, kapoki Thuon gweno okok 49Kane jolup Yesu noneno gima nedhi
kawuono, ibiro kweda didek ni ok timore, negiwacho ni, "Ruoth, owinjore
 101 LUKA 23:8
waked gi ligengniwa koso? 50To achiel mogoyoi?" 65To negiwachone gik moko
kuomgi nobeto jatich mar jadolo maricho ma wang’o ich.
maduong’ mong’ado ite korachwich mol-
war piny. Yesu E Nyim Pilato Gi Herode.
51To Yesu nodwoko niya. "Ok kamano 66Kar yawruok piny, bura mar jodong
ngang!" Eka nomulo it nga’tno kendo ji kaachiel gi jodong jodolo gi jopuonj
nochange. mag chik, nochokore kaachiel, kendo
52Eka Yesu nowacho ni jadolo Yesu nokel irgi. 67Negiwacho niya, "Ka in
maduong’, jotelo mag jorit hekalu, kod e Kristo, to nyiswae."
jodongo, mane obiro ire, niya, "An jatend Yesu nodwoko ni, " Ka awachonu, ok
koko mar jendeke, momiyo ubiro ira gi ubi yieya." 68to ka apenjou, bende ok ubi
ligengni kod arunge? 53Pile ka pile an dwoko. 69To chakre kawuono kadhiyo
kodu e agolni mag hekalu, to ne ok uketo nyime, Wuod Dhano biro bet e bat
lwedo kuoma. To mani en sau - sama korachwich mar Nyasaye Manyalo Gik
mudho olocho." Moko Duto!"
70Gi duto negipenjo ni, "Kara in e
Petro Okwedo Yesu Wuod Nyasaye?"
54Eka kane gimake, negidhiyo kode ka Nodwoko ni, "Un kare kowacho ni An
gitere ei od jadolo maduong.’ Petro nolu- e en!"
wogi kuma bor. 55To kane gisemoko 71Eka negiwacho ni, "Ang’o momiyo
mach e chuny laro kendo negisebedo piny pod wadwaro neno moko kendo?
kaachiel, Petro nobedo kodgi. 56Nyako Wasewinjo mano koa e dhoge owuon."
ma jatich nonene kobedo kanyo kama
mach lielie. Nong’iye machiegni kode
kendo nowacho ni, "Ng’atni ne ni kode."
23 2
Eka chokruok mangima duto
nochungo kendo negitere ir
Pilato. Eka negichako donjone kagiwa-
57To nokwerogo, kowacho ni, "Dhako cho ni, "Waseyudo ng’atni kokelo tulo e
ok ang’eye! pinywa. Okwedo golo osuru ni Kaisar
58Achien bang’e matin, ng’at moro kendo owacho owuon ni en Kristo, ma
nonene kendo nowacho ni, "In bende in Ruoth.
achiel kuomgi." 3Omiyo Pilato nopenjo Yesu niya, "In
Petro nodwoko niya, "Omera, ok an." ruodh Joyahudi koso?"
59Achien bang’e madirom saa achiel, Yesu nodwoko ni, "Ee, en kaka iwa-
ng’at machielo nojiwo kowacho matek ni, cho."
" Adier chutho jali ne ni kode, nimar en 4Eka Pilato nowachoni jodongo, jodolo
Ja- Galili." gi oganda ni, "Ok aseyudo gima oketho
60Petro nodwoko ni, " Omera, ok madidonjne go."
ang’eyo gima iwuoyo kuome! "Mana kaka 5To negimedo wach kagiramo ni,
nowuoyono, thuon gweno nokok. "Omiyo ji tungni kuonde duto e Judea
61Ruoth nolokore kendo nong’iyo Petro koluwore gi puonjne. Nochako e Galili to
tir. Noparo wachno ma Ruoth nosewa- osebiro mochopo ka."
chone ni, "Kapok thuon gweno nokok 6Ka nowinjo mano, Pilato nopenjo ka
tinendeni, ibiro kweda nyadidek." 62To ng’atni ne en ja – Galili. 7Kane oyudo ni
nowuok odhiyo oko kendo noywak malit. Yesu nie bwo loch mar Herode, noore ir
Herode, ma bende neni Jerusalem e
Askeche Marito Ojaro Yesu kindeno.
63Jogo manerito Yesu nochako jare 8Herode kane oneno Yesu, nodoko
kendo goye. 64Negitweyo wang’e kendo mamor ahinya, nikech kuom kinde mabor
negiwachone gi thuon ni, "Korie! Ng’ano nose- dwaro mondo onene. Kuom gik
LUKA 23:9 102
mane owinjo kuome, nogeno nene kotimo gweng’ moro, kendo negiyieyo msalaba
honni moko. 9Nopenje penjo mang’eny, to kuome mondo oting’e koluwo bang’ Yesu.
Yesu ok nodwoko. 10Jodolo madongo gi 27Ji, kwan mang’eny noluwe, moting’o
jopuonj mag chik nochungo kanyono, mon bende mane ywak ka goyo nduru
kagidonjone mager ahinya. 11Eka Herode nikech en. 28Yesu nolokore mowachonigi
gi asekechene nojare kendo nyiere. ni, "Nyi Jerusalem, kik uywagna, ywagu-
Negirwake gi kandhu marakido maber, ru ne un uwegi kendo nikech nyithindu.
negidwoke ir Pilato. 12Chieng’ onogono, 29Nikech kinde biro ma ubiro wacho ni, "
Herode gi Pilato ne obedo osiepe- motelo Gin johawi mon maok onywol, ije maok
ne odiechiengni ne gin wasigu. nonywol, kendo thunde maok nodhodhi!
13Pilato noluongo jodolo madongo 30Eka
kaachiel, jotelo kod ji duto, 14to nowa- "‘giniwach ni gode ni, “Kendo ni!”
chonigi ni, " Ne ukelo ng’atni ira kaka jal gode matindo bende ni,
mamiyo ji goyo koko ka gidagi, winjo "Umwauru!"’
chik. Asenone e nyimu to ok aseyudo 31Nimar ka ji timo gigi ka yath numu,
gima dimi odonjne. 15Kata mana Herode ang’o mabiro timore ka otuo?
bende ok oyude gi ketho, nimar nodwoke 32Ji ariyo moko, ma joketho, bende
irwa; unyalo neno, ni ok osetimo gimoro negigolo oko kode mondo ogurgi. 33Kane
mowinjore kod tho. 16Emomiyo abiro gichopo kama iluongo ni Hanga Wich, ne
mana kume to bang’e aweye odhi." gigure kanyono, kaachiel gi joketho ka-
17Koro nochune ni nyaka ogonynigi ng’a- achiel e bade korachwich, to machielo e
to achiel motue higa ka higa chieng’ Sawo bade koracham. 34Yesu nowacho ni,
mar Pasaka. "Wuora, wenigi, nikech gikia gima giti-
18Negigoyo koko gi duol achiel kagi- mo." To ne gipogo lepe gi goyo ombulu.
wachoni, " Neg ng’atni! To gonynwa 35Ji nochungo kendo ng’icho, to jodon-
Baraba!" 19(Baraba noket e jela nikech go bende nenyiere. Negiwacho niya, “En
wach koko mane otimore e dala maneoreso jomoko, kare oresree owuon
maduong’, kendo nikech nek.) ka en e Kristo mar Nyasaye, Jalno
20Pilato kaka nedwaro gonyo Yesu, Moyier."
omiyo nochako owuoyo kosayogi kendo 36Askeche bende nobiro mojare.
21To negidhiyo nyime kagikok ni, " Gure! Negimiye kong awayo 37kendo wacho ni,
Gure!" " Ka in e ruodh Jo- Yahudi, to kara resri
22Eka nowuoyo kodgi mar adek kowa- iwuon."
cho ni, " Nang’o? Ere gima rach ma ng’at- 38Ne nitie ndiko mondik e wiye malo,
ni osetimo? Onge gima aseyudo kuome misomo ni, JALI E RUODH JO- YAHU-
moromo gi kum mar tho. Omiyo abiro DI.
kume kendo bang’e agonye odhi." 39Achiel kuom joketho mane ogur
23To gi koko maduong’ negiramo moliero kanyo nogone siboi kowachoni, "
kagidwaro ni nyaka gure, to koko margi Ok in e Kristo? Resri iwuon koda wan!"
nobedo mapek. 24Kuom mano Pilato 40To ng’at ma jaketho machielo nok-
nong’ado bura mondo dwarogi otimnegi. were ni, "Ok iluoro Nyasaye, nomedo
25Nogonyo ng’atno mane oketi e jela wachoni, nimar in e bwo kum achielno?
nikech koko gi nek, jalno no mane gik- 41Wan okumwa kare, nimar wayudo
wayo, to Yesu noketo e dwarogi. gima owinjore gitimbewa. To jali onge
gimarach mosetimo."
Gur E Msalaba 42Eka nowacho ni, "Yesu, para chieng’
26Eka kane gigole oko, ne gimako mibire e loch ni."
Simon manoa Kurene, mane obiro ka oa e 43Yesu nodwoke ni, "Awachoni adiera,
 103 LUKA 24:20
tinendeni ibiro bedo koda e Paradis." gidonjo e iye, ne ok giyudo ringre Ruoth
Yesu. 4Kane pod giwuoro wachni, apoyo
Tho Yesu nono ji ariyo morwakore gi lewni
44Koro ne en machiegni saa auchiel mang’ang’ni ka mil polo nochungo but gi.
mar odiechieng’ mudho nobiro moimo 5Mon-go nobwok kendo negikulore ka
piny duto nyaka saa ochiko. 45nikech wigi ochomo piny, to nowachonigi ni,
chieng’ ne ok rieny. To nanga mar hekalu "Ang’o momiyo umanyo ng’at mangima e
noriedore diere tir ariyo. 46Eka Yesu kind joma otho? 6Oonge ka ; osechier!
noluongo gi duol maduong’ ni, "Wuora, Paruru gima ne owachonu, kane pod en
aketo chunya e lweteni." Kane osewacho kodu e Galili: 7‘Wuod Dhano nyaka ket e
mani, noyweyo muche mogik. lwete joricho, kendo nogure to chieng’
47Jaduong’ lweny koneno gima noti- mar adek nochiere kendo.’ 8Eka negiparo
more, nomiyo opako Nyasaye kendo wechene.
wacho ni, " Adier chutho, jali ne en ng’at 9Kane giduogo giaa e liel, neginyiso Ji-
makare!" 48Kane ji duto mane ochokore apar gachiel kod ji duto mamoko gigi
kanyo mondo obed joneno mar wachno duto. 10Ne gin Mariam nyar Magdala, gi
noneno gima notimore, negigoyo korgi Joana kod Maria min Jakobo, gi mon
kendo negidok miechgi. 49To jogo duto moko mane ni kodgi, ema nonyiso joote
mane ong’eye, moriwo koda mon mane wachni. 11To ne ok gi yie weche mon-go,
oluwe koa Galili, nochungo mochwalore nikech wechegi ne nenore koyuma.
kagineno gigi. 12Petro, kata kamano, noa malo kendo
noringo odhi e liel. Kokulore e liel,
Ik Mar Yesu noneno lewni kopielore kanyo kendgi,
50Koro ne nitie ng’ato ma nyinge Josef, noa modok, kowuoro owuon gima oseti-
ng’at maber kendo makare, 51jal mane ok more.
oyie kod dwaro gi timbegi. Noa e taon
mar Judea mar Arimathaya kendo norito E Yo Madhiyo Emau.
pinyruoth Nyasaye. 52Nodhiyo ir Pilato, 13Koro e odiechieng’ nogono ji ariyo
mokwayo ringre Yesu. 53Eka noloro kuomgi ne dhiyo e dala miluongo ni
ringre piny, noboye gi nanga mareprep Emau, kama dirom kilomita apar
maber kendo nokete e bur ei lwanda, gang’wen Jerusalem. 14Negiwuoyo kendgi
mano ma mane pok oyikie ng’ato 54Ne en kuom gik moko duto mosetimore. 15Ka
Chieng’ Ikruok, to Sabato ne chiegni negiwuoyo kendo goyo mbaka kuom gigi
chakore. e kindgi giwegi, Yesu owuon nobiro
55Mon mane obiro kod Yesu koa Galili kendo nowuotho kodgi; 16to ne ok ginyal
noluwo Josef kendo negineno burno ng’eye.
bende ka ringre ne oketi e iye. 56Eka negi- 17Nopenjogi ni, "Ang’o ma uwuoyoe
dok dala kendo negiloso yath madum kendu ka – uwuotho ni?"
mamit gi mo mang’ue ng’ar. To ne Ne gichung’ kar tiendgi, ka gi jowo
giyueyo Chieng’ Sabato kaluwore kod wang’gi gikuyo. 18Achiel kuom gi, ma
luoro chik. nyinge Kleopa, nopenje ni, "In mana
wendo e Jerusalem ka kendo ok ing’eyo
Chier Mar Yesu gigi mosetimore kuno e ndalogi koso?"

24 Chieng’ mokwongo mar juma, 19Nopenjo ni, "Gik mage?"

okinyi mang’ich, mon-go not- Negidwoko ni, "Kuom Yesu ma ja-
ing’o gik mang’ue ng’ar mane giseloso, Nazareth. Ne en janabi, maratego e wach
ma gidhiyo e liel. 2Negiyudo ka kidi mane gi tim e nyim Nyasaye kod ji duto.
odin-go dho bur koseng’iel oko, 3to kane 20Jodolo madongo gi Jodongwa nochiwo
LUKA 24:21 104
mondo ong’adne buch tho, kendo negig- Yesu Ofwenyore Ni Jopuonjre
ure; 21to ne wan gi geno ni en e jal mane 36Kane pod giwuoyoe e wachni, Yesu
biro reso Israel. To moloyo bende, tinde owuon nochungo e diergi kendo
en ndalo adek nyaka ma notimoree. wachonigi ni, "Kuwe obed kodu."
22Momedore ni mano, mon moko man 37Negi bwok kendo negiluor, kagi-
kodwa nende obwogowa gi wach. paro ni gineno jachien. 38Nowachonigi
Negidhiyo e liel okinyi mang’ich 23to ok ni, "Ang’o momiyo uchandoru, kendo
negiyudo ringre. Negiduogo kendo ang’o momiyo chich nie e parou?
nyisowa ni negineno malaike moko 39Neuru lwetena gitiendena. En an
manofwenyore nigi, manowacho ni ongi- awuon! Mulauru kendo neuru; jachien
ma. 24Eka jowa moko nodhiyo e liel to onge ringruok kata choke, kaka uneno
negiyudo mana kaka mon-go ne owacho, ang’o."
to en ok ne ginene." 40Kane osewacho ma, nonyisogi
25Nowachonigi niya, " Ufuwo nadi to lwetene gi tiendene, 41To kane pod ok
mano kaka chunyu kawo kinde mondo negiyie nikech mor kod wuoro, nopenjogi
uyie duto mane jonabi osewacho! ni, "Bende un gi gimoro amora ka eri
26Donge ne Kristo nyaka yud masiche gi madicham?" 42Negimiye rech matin
to eka bang’e nodonji e duong?" 27To moro motedi 43nokawe kendo nochame e
chakre kod Musa gi Jonabi duto, nyim gi.
noleronigi konyisogi gino mane owachi 44Nowachonigi ni, "Mano e gino mane
kuome e ndiko duto. awachonu kane pod an kodu: Giko moko
28Kaka negisudo machiegni gi dala manondiki kuoma e Chik Musa gi Jonabi
mane gidhiyoe, Yesu notimore kagima kod Zaburi, nyaka timre."
pod odwaro dhiyo nyime. 29To ne 45Eka noyawo parogi mondo giwinj
gigeng’e matek kagiwacho ni, "Bed Ndiko. 46Nowachonigi ni, "Mani e gima
kodwa, nimar koro odhiambo chiegni, ondiki: Kristo nyaka ne masira kendo
odiechieng’ koro dhi rumo." Omiyo nod- chieng’ mar adek enochier oa kuom joma
hiyo mondo obed kodgi. otho. 47kendo lokruok gi weyo ni ji richo-
30Kane en kodgi e mesa, nokawo gi ibiro yalo e nyinge ni ogendini duto,
makati, nogoyo erokamano, nong’ige chakre Jerusalem. 48Un joneno mag gigi,
kendo nochako miyogi. 31Eka wengegi 49Abiro oronu gima Wuora osesingo, to
noyawore kendo neging’eye, to nolal beduru ei dala ka nyaka oserwaku gi teko
mowuok oa e wang’gi. 32Negipenjore moa malo."
ng’ato gi ng’ato ni, "Donge ne chunywa
mor kane owuoyo kodwa e yo kendo Dhiyo E Polo
konyisowa tiend Ndiko?" 50Kane osetelonigi mogologi oko
33Negia malo kendo negidok piyo magidhiyo machiegni gi Bethania, not-
Jerusalem. Kuro negiyudo Ji- apar gachiel ing’o lwetene kendo nogwedhogi.
go gi jogo mane ni kodgi, ka gichokore 51 Kane ogwedhogi, noweyogi to
kaachiel. 34 kagiwacho ni, "En adier! nokawe oting’e otere e polo. 52Eka
Ruoth osechier kendo osefwenyore ni negilame kendo negidok Jerusalem kod
Simon." 35Eka jiariyogo nowacho, gino mor maduong’. 53To ne gimedo bedo
mane otimore e yo, kendo kaka neg- kinde duto ei hekalu, kagipako
ing’eyo Yesu ka nong’igo makati. Nyasaye.
 Johana
JANDIKO: Johana Jaote
KAR NDIKO: EFESO
KINDE NDIKO: 90-96 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE

Injili mar Johana nondiki gi Jaote Johana higni mang'eny bang' tho Yesu kod chierne.
Nondike mondo joma some oyie kuom Kristo kendo mondo ni giyud ngima kuom nyinge
(20:3) Johana ondiko weche motelo mana miyudo e kitabuni kende konyisogo ngima mane
Yesu nigo gi Wuoro kapok onyuole e piny mondo onyis ni Yesu ne ok en ng’ama lich kende
to ni ne en Nyasaye madier. Nitie honni kod puonj mang'eny mag Yesu maok yudre kamoro
amora makmana e kitabuni. Kwasomo sula 14-17 to wayudo puonj mane Yesu opuonjo godo
jopuonjrene kapok otho. Bang' tho gi chier Yesu wasomo kaka Yesu nofwenyore ni jootene.

THORRO
Injili mar Johana nigi puonj moko maok yudi e buge mamoko mag Injili moloyo to
opuonjo kuom kit Nyasaye manie i Kristo kaachiel gi puonj matut kuom ngimane. Opuonjo
kuome gi ngeche kaka ler, adiera, hera, jakwath maber, dhoot, chier gi ngima, pi mar ngima,
makati ma adiera to gi mamoko.Weche mamit mwayudo e sula 14-17, nyisowa hera matut
mane Yesu nigodo kuom joma oyie kaachiel gi kuwe ma yie kelo kain kuom Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Chakruokne manyiso kaka Yesu en Nyasaye 1:1-14
2. Tichne kane pok ochako Injili e Galili 1:15-4:54
3. Injili dala mar Galili gi lwenje mane omonje Jerusalem. 5:1-10:42
4. Chiero Lazaro koa kuom joma otho 11:157
5. Giko mar tich Yesu 12:1-13:38.
6. Puonj mogik mag Yesu 14:1-17:26
7. Tho mar Yesu kod chierne 18:1-20:10
8. Chier Yesu kod nenruokne 20:11-21:25

Wach Nobedo Ringruok kanyalore to ji duto oyie. 8En owuon ne ok

1 Kar chakruok Wach ne nitie, kendo

Wach ne nikod Nyasaye, kendo Wach
ne en Nyasaye. 2Ne en gi Nyasaye kar
en ler nogo, to nobiro mana kaka janeno
mar ler. 9Ler mar adier machiwo ler ne ji
duto ne biro e piny. 10Ne en e piny, kendo
chakruok. 3Gik moko duto nochwe kata obedo ni en ema nomiyo piny obetie,
kuome, kendo ka dine oonge to onge gima to piny ne ok ong’eye. 11Nobiro ir joge
dine ochwe mosechwe. 4Ngima ne ni owuon, to joge ne ok orwake. 12To ji duto
kuome, kendo ngimano ne en ler mar ji. mane orwake, ma gin joma noyie kuom
5Lerno rieny ei mudho, to odhiero mudho nyinge, nomiyogi teko mar bedo nyithind
winjo. 6Ng’at moro nobiro ma Nyasaye Nyasaye- 13nyithindo maok nonywol koa
nooro, mane nyinge Johana. 7Nobiro kaka e koth dhano, kata kuom pach dhano kata
janeno mondo otim nend lerno, mondo kuom dwach dichwo, to kuom Nyasaye.
YOHANA 1:14 106
14Wach nodoko ringruok kendo nodak 30Ma e ng’ama ne awuoyo kuome kane
kodwa. Waseneno duong’ne, ma en awacho ni, ‘Ng’ato biro bang’a moloya,
duong’ mar Jal Makende, ma noa ka nikech ne entie kapok ne abetie.’ 31An
Wuoro kopong’ gi ng’wono kod adiera. awuon ne ok ang’eye, to gimomiyo ne
15Johana notimo neno kuome. abiro ka abatisoji gi pi ne en mondo
Noywagore kowacho ni, "Mani e Jal ofwenyre ne Israel." 32Eka Johana notimo
mane aloso kuome ka nawacho ni, ‘Ng’at nenoni: "Ne aneno Roho kalor piny koa e
mabiro bang’a oloya mabor nikech ne polo e kit akuru kendo kapiyo kuome.
entie kane pok abetie.’" 16Waduto 33Ka dine Jal ma noora mondo abatis ji gi
waseyudo gweth monuore onuore koa pi we nyisa, to dine ok ang’eye. Nonyisa
kuom gwethne mogundho. 17Nimar Chik ni, ‘ng’ama ineno ka Roho olor mi opiyo
nochiw kokalo kuom Musa, to ng’wono kuome e Jal mabiro batiso ji gi Roho
kod adiera to Yesu Kristo ema nokelo. Maler.’ 34An awuon aseneno omiyo atimo
18Onge ng’ama oseneno Nyasaye, to neno ni En Wuod Nyasaye."
Nyasaye Achiel Makende ma nibut
Wuoro ema osemiyo ong’eye. Jopuonjre Yesu Mokwongo
35Kinyne Johana ne ni kanyo gi jop-
Johana Ja Batiso Okwer Ni Ok En uonjrene ariyo. 36Kane gineno Yesu kaka-
Kristo lo machiegni, nowacho ni, "Neyeuru
19Koro ma eni e neno mane Johana Nyarombo mar Nyasaye!" 37Ka jopuon-
otimo kane jo-Yahudi modak Jerusalem jrene ariyogo nowinjo kowacho mano, ne
nooro jodolo gi jo-Lawi mondo openje ni giluwo Yesu. 38Yesu nolokore monenogi
ne en ng’a. 20Ne ok odagi hulo negi, to ka giluwe, mi nopenjogi ni, "Ang’o mud-
nohulo negi ka en thuolo ni, "Ok an waro?" Ne giwachone ni, "Rabi (matiende
Kristo." 21Ne gipenje ni, "Kare in ng’a? In ni japuonj), idak kanye?" 39Nodwokogi ni,
Elija koso?" "Biuru mondo udhi une." Omiyo ne gidhi
To nowacho ni, "Ok an." mi ne gineno kama ne odakie, kendo ne
"In e janabi?" gibet kode kanyo odiechiengno. Ne en kar
Nodwoko ni, "Ooyo." 22Eka ne giwa- sa apar. 40Andrea mowadgi Simon Petro
chone mogik ni, "In ng’a? Miwa dwoko ne en achiel kuom ji ariyo mane owinjo
mondo water ne joma ne oorowa. Iwacho gima Johana nowacho kendo ma noluwo
ang’o kuomi iwuon?" 23Johana noduoko Yesu. 41Gima Andrea notimo mokwongo
gi weche mag Isaya Janabi ni,"An duond tik ne en manyo owadgi ma Simon kendo
ng’at ma luongo e thim ni, ‘Losuru yo nyise ni, "Waseyudo Mesia."(tiende ni
moriere tir ne Ruoth.’" 24To jo-Farisai Kristo). 42Kendo nokele ir Yesu. Yesu
moko ma noor, 25nopenje ni, "Ka ok in norange tir kaeto owacho ni, ‘In Simon
Kristo kata Elija kata janabi to ang’o wuod Johana, koro ibiro luongi ni Kefa"
momiyo ibatiso ji?" 26Johana nodwokogi (ma koloki to en Petro).
ni, "An abatisou gi pi, to nitie ng’ato e
dieru ma ukia. 27En e Jal mabiro bang’a, Yesu Oluongo Filipo Gi Nathaniel
ma ok awinjora gonyo tond wuochege." 43Kinyne Yesu nong’ado e pache
28Magi duto notimore Bethani, loka aora mondo oa odhi Galili. Ka noyudo Filipo,
Jordan, kuma Johana ne batisoe ji. nowachone ni, "Luwa." 44Filipo, mana
kaka Andrea gi Petro, ne aa e dala mar
Yesu Nyarombo Nyasaye Bethsaida. 45Filipo noyudo Nathaniel mi
29Kinyne Johana noneno Yesu kabiro nonyise ni, "Waseyudo ng’at ma Musa
ire, mi nowacho ni,"Neyeuru Nyarombo nondiko kuome e kitap Chik, kendo ma
mar Nyasaye, magolo richo mar piny! jonabi be nondiko kuome- Yesu ja-
 107 YOHANA 3:1
Nazareth, ma wuod Josef." 46Nathaniel momer to in to ne ikano divai maber
nowachone ni, "Nazareth! Be gima ber mogik nyaka sani." 11Ranyisi mar hono
moro amora nyalo aa kuno adier?" Filipo mokwongoni Yesu notimo Kana e piny
nokone ni, "Bi idhi ine." 47 Ka Yesu Galili. Nonyiso duong’ne kuom time,
noneno Nathaniel ka biro kochomo ire, kendo jopuonjrene noyie kuome.
nowuoyo kuome kowacho ni, "Neyeuru ja
Israel gitiende, ma onge miriambo moro Yesu Opuodho Hekalu
amora kuome." 48Nathaniel nopenje ni, 12 Bang’ mano nolor mwalo nyaka
"Ing’eya nade?" Yesu nodwoke ni, "Ne Kapernaum kaachiel gi min-gi gi owetene
aneni sama ne in e tie ng’owu, kane pok kod jopuonjrene. Kuno ne gibetie kuom
Filipo oluongi." 49Eka Nathaniel nod- ndalo manok. 13Ka kinde mag Pasaka
woko ni, "Rabi, in Wuod Nyasaye adier; in mar jo Yahudi ne chiegni chopo, Yesu
Ruodh Israel." 50Yesu nowachone ni, nodhi Jerusalem. 14To ei agola mag
"Iyie mana nikech aa wachoni ni nende Hekalu, noyudo ka ji hono dhok gi rombe
aneni e tie yiend ng’owu. To ibiro neno kod akuche, kendo ka jomoko to obet
gik madongo moingo mano." 51Eka olworo mesni ka giwilo pesa. 15Omiyo
nomedo wacho ni, "Anyisou adier ni noloso del gi piende molir olir, kendo
ubiro neno ka polo oyawore, kendo ka noriembo ji duto oko ei Hekalu, kod
malaike mag Nyasaye idho kendo lor rombe gi dhok bende. Nokeyo ng’injo
kuom Wuod dhano." mag pesa mag jowil pesa, kendo nogoyo
mesnigi piny. 16To joma nehono akuche
Yesu Oloko Pi Divai to nowacho negi ni, "Goluru gigi oko kae!

2 Chieng’ mar adek, arus moro ne nitie

Kana e piny Galili. Min Yesu ne
nikanyo, 2kendo Yesu gi jopuonjrene be
Ng’a monyisou mondo ulok od Wuora
chiro!" 17Jopuonjrene noparo ni nondiki
ni, "Hera matut ma aherogo odi tieka."
noluongi e arusno. 3Ka divai noremo ji, 18Eka jo Yahudi nowachone ni, "Ranyisi
min Yesu nowachone ni, "Divai oserumo mar hono mane minyalo nyisowa mondo
negi." 4Yesu nowachone ni, "Mama, irwa- osir teko mitimogo gigi?" 19Yesu nod-
ka e wachni nang’o ? Sana pok ochopo." wokogi ni, "Kethuru Hekaluni to abiro
5Min-gi nowachone jotich ni, "Timuru gere kendo gi ndalo adek." 20Jo Yahudi
gimoro amora monyisou." 6To machiegni nodwoko ni, "Gero Hekaluni osekawo
kanyo ne nitie degi auchiel mag pi, mane higni piero ang’wen gauchiel to in to ibiro
gin kaka degi ma jo- Yahudi ne tiyogo gere gi ndalo adek ?" 21To hekalu mane
korka logo mar puodhruok, ma moro ka owuoyo kuome ne en ringre. 22Bang’ ka
moro ne ting’o pi maromo kar galan piero nosechier oa kuom joma otho, jopuon-
ariyo kata piero adek. 7Yesu nowachone jrene noparo gima nowachono. Omiyo ne
jotich ni, "Pong’uru degi gi pi," mine giyie kuom Ndiko kod weche mane Yesu
gipong’ogi thich. 8Eka nonyisogi ni, osewacho. 23Koro kane pod en Jerusalem
"Koro tuomuru moko oko mondo ukaw e Sap Pasaka, ji mang’eny noneno ranyisi
uter ne jatend budho." Ne gitimo kamano, mag honni mane otimo mi ne giyie kuom
9kendo jatend budho nobilo pi mane koro nyinge. 24To Yesu ne ok ochiwore e lwet-
oselokore divai. Ne ok ofwenyo kuma ne gi, nimar nong’eyo ji duto. 25Ne ok odwar
ogolee, kata obedo ni jotich mane otuomo neno ma dhano timo kuom dhano wadgi
pi to nong’eyo. Eka noluongo wuon nimar nong’eyo gima ne ni ei dhano.
kisera tenge, 10kendo nowacho ne ni, "Ji
duto thoroga kelo divai maber mogik Yesu Opuonjo Nikodemo
mokuongo eka bang’e gichiwo divai
mothechore bang’ ka welo osemetho 3 Ne nitie ng’at moro ma ja Farisai ma
nyinge Nikodemo, mane en achiel
YOHANA 3:2 108
kuom jobuch jo Yahudi mane nie loch. pok oyie kuom nying Wuoyi achiel mak-
2Nikodemo nobiro ir Yesu gotieno mowa- ende mar Nyasaye. 19Ma e gima bura
chone ni, "Rabi, wang’eyo ni in japuonj oseng’ado: Ler osebiro e piny, to ji nohero
moa kuom Nyasaye, nimar onge ng’ama mudho kar hero ler, nikech timbegi ne
nyalo timo ranyisi mag honni mitimogi richo. 20Ng’ato ka ng’ato matimo richo ok
ka Nyasaye ok nikode." 3Yesu nodwoke ka dwar ler, kendo ok odwar donjo ei ler,
wachone ni, "Awachoni adier ni onge nikech oluor ni dipo ka timbege ong’ere.
ng’ama nyalo neno pinyruodh Nyasaye ka 21To ng’ato ang’ata ma wuotho e adiera
ok onywole manyien. 4Nikodemo nokone donjo e ler, mondo onere maler ne ji duto
ni, "Ere kaka inyalo nywolo ng’ato ni gik motimo duto gin gik ma Nyasaye
kosebedo ng’ama duong’. Adier ok oyiego.
dodonji ei min mare kendo mar ariyo mi
chak nywole!" 5Yesu nodwoko ni, Nend Johana Ja Batiso Kuom Yesu
"Awachoni adier ni onge ng’ama nyalo 22Bang’ mano, Yesu gi jopuonjrene
donjo e pinyruodh Nyasaye ka ok ony- nodhi nyaka e dier piny Judea, kendo
wole gi pi kod Roho. 6Ringruok nywolo nokawo kinde mogwarore kodgi kuno,
mana ringruok, to Roho nyuolo roho. kobatiso ji. 23To Johana bende ne batiso ji
7Ok onego ibuogi kuom gima awachoni, Aenon, but Salim, nikech pi ne thoth
‘Nyaka nywoli manyien.’ 8Yamo ringo kuno, kendo ji nosiko ka biro ire mondo
kochomo kuma ohero, kendo inyalo winje obatisgi. 24(Ma notimore ka Johana ne
kofuto, to ok inyal nyiso kuma oaye kata pok otwe e jela). 25Mino wach nochakore
kuma odhiye. Mano bende e gima timore e kind jopuonjre Johana moko gi ja
ne ng’ato ka ng’ato monywol kuom Yahudi moro kuom wach luokruok mar
Roho." 9Nikodemo nopenjo ni, "Gigo puodhruok. 26Ne gibiro ir Johana mi
nyalo timore kamano nade ?" 10Yesu nod- giwachone ni, "Rabi, ng’at ma nyocha ni
woke ni, "Ere kaka ok iwinj tiend weche- kodi loka Jordan, Jal mane itimo nende
gi to in japuonj jo Israel? 11Anyisi adier ni cha, parie ni en bende tinde obatiso ji,
wawuoyo kuom gik mwang’eyo, kendo kendo ji te dhi ire." 27Johana nodwokogi
watimo neno kuom gik mwaseneno. To ni, "Onge gima ng’ato nyalo yudo mak-
eka un pod utamoru rwako neno marwa. mana mano momiye koa e polo. 28Un
12Asewuoyo kodu mana kuom gig pinyni uwegi unyalo timo neno ni ne anyisou ni,
to utamoru yie; koro ubiro yie nade ka ‘An ok an Kristo, to an ng’at moor mondo
awuoyo kuom gig polo? 13Onge ng’ato otel nyime.’ 29Miaha en mar wuon kisera,
ang’ata mosedhi e polo makmana Jal ma kendo jachung’ mar wuon kisera nyaka
noa e polo, ma en Wuod Dhano. 14Mana rite kendo winje; opong’ gi mor bende
kaka Musa noliero thuol e thim e kaka kowinjo duond wuon kisera. An ema an
Wuod Dhano bende nyaka bi lier malo, gi mor machal kamano, kendo mornano
15mondo ng’ato ka ng’ato moyie kuome koro oromo chuth. 30En ema nyaka omed
obed gi ngima manyaka chieng’. yudo duong’ moloyo, to an nyaka adog
16"Nikech Nyasaye nohero piny ahinya, matin. 31"Jal moa malo ni ewi gik moko
omiyo nochiwo Wuode achiel makende, duto to jal moa e piny en mar piny, kendo
mondo ng’ato ang’ata moyie kuome kik owuoyo kaka ng’ama oa e piny. Jal moa e
lal, to obed gi ngima manyaka chieng’. polo oyombo duto. 32Otimo neno kuom
17Nimar Nyasaye ne ok ooro Wuode e gik moseneno kendo owinjo, to onge
piny mondo ong’ad ne piny bura, to noore ng’ama orwako nende. 33Ng’at moser-
mondo owar kode piny. 18Ng’ato ang’ata wake to osesiro adiera ni Nyasaye en
moyie kuome ok nobed gi bura. To ng’at jaadiera. 34Nimar Jal ma Nyasaye oseoro
ma ok oyie kuome bura oseloyo, nikech wacho weche Nyasaye, nikech Nyasaye
 109 YOHANA 4:35
chiwo Rohone mogundho. 35Wuoro ra gi biro ka pile pile mondo aom pi."
ohero Wuowi, kendo oseketo gik moko 16Yesu nokone ni, "Dhi iluong chwori eka
duto e lwete. 36Ng’ato moyie kuom iduogi." 17Nodwoke ni, "Aonge gi dich-
Wuowi nigi ngima manyaka chieng’ to wo." Yesu nowachone ni, "In kare kuom
ng’at modagi Wuowi ok bi neno ngima, wacho ni ionge gi dichwo. 18Adiera en ni
nimar Nyasaye osiko kuome." isebedo gi chwo abich, kendo ng’at mako-
ro in-go sani ok chwori. Gima isewa-
Yesu Owuoyo Gi Chi Samaria chono en adier chuth." 19Dhakono nowa-

4 Jo Farisai nowinjo ni Yesu ne koro cho ni, "Jaduong’, nenorena ni in janabi.

yudo kendo batiso jopuonjre mang’e- 20Wuonewa nolamo e godni, to un jo
ny moloyo Johana, 2kata obedo ni Yesu Yahudi to uwacho ka uramo ni Jerusalem
owuon to ne ok batis ji, to jopuonjrene ema nyaka walamie." 21Yesu nowachone
ema ne timo kamano. 3Ka Ruoth nowinjo ratiro ni, "Mama, yie koda; ndalo biro ma
wachni, noa Judea mochako odok Galili unulamie Wuoro ok ewi godni kata ei
kendo. 4To nochune ni nyaka nong’ad Jerusalem. 22Un jo Samaria ulamo gima
dier piny Samaria. 5Kuom mano, nochopo ukia, nimar warruok aa kuom jo -Yahudi.
e dala moro e piny Samaria miluongo ni 23Kata kamano kinde biro, kendo ose-
Saika, mane ni machiegni gi puodho chopo, ma jolemo madier nolam Wuoro ei
mane Jakobo omiyo Josef wuode. 6To chunygi kendo kuom adiera, nimar joma
soko Jakobo ne nikanyo, kendo Yesu, ka kamago e kit jolamo ma Wuoro dwaro.
koro nool gi wuoth, nobet piny e dir 24Nyasaye en chuny, omiyo joma lame
sokono. Ne en kar saa auchiel. 7Ka chi nyaka lem gie chunygi kendo gi adiera."
Samaria moro nobiro tuomo pi, Yesu 25 Dhakono nowacho ni, "Ang’eyo ni
nowachone ni, "Miyae pi amodhi." Mesia (Miluongo ni Kristo) biro. Ka
8(Noyudo jopuonjrene osedhi ei taon enobi to enonyiswa tiend weche duto."
mondo ong’iew chiemo.) 9Chi Samaria 26Eka Yesu nonyise ratiro ni, "An ma
nowachone ni, "In ja Yahudi, to an to an awuoyo kodini An en."
chi Samaria. Obet nade ka ikwaya pi ?"
(Nimar jo Yahudi ok lalre gi jo Samaria.) Jopuonjre Oduogo Ir Yesu
10Yesu nodwoke ni, "Ka dine ing’e mich 27 E sechego jopuonjrene noduogo,
Nyasaye kendo ni en ng’a makwayi math, kendo ne giwuoro kane giyude kowuoyo
dine ikwaye kendo dine omiyi pi mangi- gi ng’ama dhako. To onge ng’ama nopen-
ma." 11Dhakono nowachone ni, jo ni, "Ang’o midwaro kuom dhakoni?"
"Jaduong’, ionge gi gima inyalo tuombo- kata ni, "Iwuoyo kode nang’o?" 28Eka
go, kendo soko bende tut. Pi ngimano to dhakono noweyo dapige kanyo, kendo
inyalo yud kanye?" 12Iparo ni iduong’ nowuok odok ei taon mi onyiso ji ni,
moloyo wuonwa Jakobo ma nomiyowa 29"Biuru uneye ng’ama oa nyisa gik moko
sokoni, kendo nomodho pige en owuon duto ma asetimo. Donge ng’atni dibed
kaachiel gi yawuote gi jambe kod Kristo?" 30Joma odak e taondno duto
kwethge?" 13Yesu nodwoko ni, "Ng’ato nomako wuoth kochomo ire. 31To e
ka ng’ato ma modho pigni riyo biro loyo sechego jopuonjrene nosiko kajiwe ni,
kendo, 14to ng’ato ang’ata momodho pi "Japuonj, bilie gimoro." 32To nowacho
mamiye ok nochak owinj riyo. Chutho, pi negi ni, "An gi chiemo ma achamo ma
ma anamiye nodok soko mar pi e iye, ukia gimoro amora kuome." 33Eka jop-
mosiko ka bubni nyaka chop e ngima uonjrene nowacho kendgi ni, "Mitki ng’a-
manyaka chieng’." 15Dhakono nowachone to oa kelone chiemo?" 34Yesu nowachone-
ni, "Jaduong’, yie imiyae pigno mondo riyo gi ni, "Chiemba en timo dwach Jal mane
kik chak loya, kendo kik asik ka achando- oora kendo tieko tichne. 35Donge uwacho
YOHANA 4:36 110
ni, ‘Odong’ dweche ang’wen to keyo yie idhi koda mwalo kapok nyathina
chopo?’ To winjuru gima awachonu, otho." 50Yesu nodwoke ni, "Chak wuoth
"Ting’uru wengeu urang puothe! idhi, wuodi biro bedo mangima." Ng’atno
Gisechiek giromo keyo. 36Kata mana sani norwako wach mane Yesu owachone, mi
ng’at makeyo ichulo pokne, kendo ochoko noa odhi. 51Ka noyudo en e yo olor
olembe mochiek ne ngima manyaka mwalo, jotichne noromone gi wach ni
chieng’, mondo jakomo, kaachiel gi wuode ne koro ngima. 52Kane ononogi
jakeyo, obed mamor kaachiel. 37Kendo kuom saa mane wuode ochake winjo
mano siro adiera mawacho ni, "Ng’at maber, ne giwachone ni, "Midusi nyo
achiel komo to ng’at machielo kayo." 38Ne weye nyoro saa abiriyo." 53Eka wuon
aorou mondo uka gima ne ok utiyone. nong’eyo ni mano e saa onogono mane
Jomoko nono osetiyo tich matek moloyo Yesu owachone ni, "Wuodi biro bedo
to un useyudo konyruok kuom tichgi mangima." Omiyo noyie, en kaachiel gi
matek." joode duto. 54Ma e tim hono mar ariyo ma
Yesu notimo, ka nodonjo Galili koa Judea.
Jo Samaria Mang’eny Oyie
39Jo Samaria mang’eny moa e taondno Yesu Ochango Ja- Songa E Dho
noyie kuome nikech neno mane dhakono Yawo
otimo ni, "Nende onyisa gik moko duto
ma asetimo." 40Omiyo ka jo-Samaria 5 Bang’ kinde moko, Yesu noidho
odhi Jerusalem e sawo moro mar jo
nobiro ire, ne gisaye mondo omed bet Yahudi. 2To ei Jerusalem kanyo, but
kodgi, mi nobet kodgi kuom ndalo ariyo. ranga Rombe, miluongo ni Bethesda gi
41Kendo ji mamoko mang’eny nodoko dho jo-Aramia, ne nitiere yawo moro
joma oyie nikech weche mane owachone- ma nigi raidhi midonjogo abich. 3Kar
gi. kani ji mong’ol mathoth ahinya
42Ne giwacho ne dhakono ni, "Koro ok noheroga riye - muofni, rong’onde,
wayie nikech weche mane iwacho kende; joma nigi athany - kendo ne girito
koro wasewinjo gi itwa, kendo wang’eyo mondo pi otugre. 4Kinde ka kinde
gadier ni ng’atni en Jawar mar piny." malaika mar Ruoth ne jalorga piny mi
tug pi. Ng’ama nokwongo donjo e
Yesu Ochango Wuod Jatelo pigno sama otugoreno ne chango kuom
43Bang’ ndalo ariyogo, nowuok odhi kit tuo moro amora mane en go. 5To ne
Galili. 44(To Yesu owuon noyudo osewa- nitie ng’ato kanyo mane osebedo ka tuo
cho ni janabi onge gi luor e gweng’gi osiko kuom higini piero adek gaboro.
owuon.) 45Ka nochopo Galili, jo Galili 6Ka Yesu nonene koriere piny kanyo,
norwake. Ne giseneno gik moko duto kendo kane onyise ni osebedo kochal
mane osetimo Jerusalem chieng’ Sap kamano kuom kinde marabora, nopen-
Pasaka, nimar gin bende ne gin kuno. je ni, "Be idwaro ni ochangi?" 7Ja
46Nochako olimo dala mar Kana, manie songano nodwoke ni, "Jaduong’, aonge
piny Galili, kama ne oloke pi divai. To ne gi ng’ama nyalo konya donjo ei yawo
nitie jatelo moro maka ruoth ma wuode sama pi otugore. Sama atemo ni adonji
ne tuo kendo nie pien Kapernaum. 47Ka to ng’at machielo donjo kuongona."
ng’atni nowinjo ni Yesu osechopo Galili 8Eka Yesu nowachone ni, "Aa malo!
koa Judea, nodhi ire mosaye mondo odhi Kaw pieni mondo iwuothi."
ochang wuode mane chiegni tho. 48Eka 9Gikanyono ng’atno nochango, kendo
Yesu nowachone ni, "Ka ok uneno honni nokawo piene mowuotho Odiechieng’
gi ranyisi to ok ubi yie ngang’ 49Jatelo mane gini otimoree ne en chieng’
maka ruodhno nowachone ni, "Jaduong’, Sabato, 10omiyo jo Yahudi nowacho ne
 111 YOHANA 5:40
ng’ama nochangino ni, "Kawuono en 24Awachonu adier ni ng’ato ang’ata maw-
chieng’ Sabato, kendo chik ok oyieni injo wachna, kendo moyie kuom Jal mane
ting’o pieni." 11 To nodwokogi ni, oora, nigi ngima manyaka chieng’, kendo
"Ng’at ma nochanga ema nowachona ok bi ng’adne buch tho; oseng’ado oa e
ni, "Kaw pieni mondo iwuothi." tho modonjo e ngima. 25Awachonu adier
12Omiyo ne gipenje ni, "Mano to en ni ndalo biro, kendo koro osechopo, ma
ng’ama nade ma nowachoni ni ikawe joma otho biro winjo duond Wuod
kendo iwuothi?" 1 3 To ng’ama Nyasaye, kendo joma owinjo biro doko
nochangino ne ok ong’eyo ni ng’ama ne mangima. 26Nimar mana kaka Wuoro
ochange ne en ng’a, nimar noyudo nigi ngima e iye e kaka osemiyo Wuowi
Yesu oseleny oa e dier oganda mane mondo obed gi ngima e iye. 27To bende
nikanyo. 14Bang’e Yesu noyude e osemiye teko mondo ong’ad bura, nikech
Hekalu mowachone ni, "Winji, koro en e Wuod Dhano. 28"Wachni kik buogu,
isedoko mangima kendo. We nimar ndalo biro ma ji duto manie i liete-
richo,nono to gimoro marach moloyo gi nowinj duonde 29mi giwuog oko; joma
biro timoreni." 15Ng’atno noa odhi osetimo maber nochier mondo obed
monyiso jo Yahudi ni Yesu ema mangima, to joma osetimo gik maricho
nochange. nochier mondo ong’adnegi buch tho.
30An onge gima anyalo timo kenda; ayalo
Ngima Miyudo Kuom Wuowi ji mana koluwore gi gima awinjo, kendo
16Kuom mano, nikech Yesu ne chango bura ma ang’ado nikare, nimar ok atim
ji chieng’ Sabato, jo-Yahudi nosande. 17To kamano mondo atim dwarona awuon to
Yesu nowacho negi ni, "Wuora osiko mondo atim dwaro Jal ma noora.
katiyo tichne nyaka kawuono, kendo an
bende asiko atiyo." 18Nikech wachni, jo- Neno Kuom Yesu
Yahudi nomedo temo matek moloyo 31"Kapo ni atimo nenda awuon to
mondo ginege, nimar ne gineno ni ok nenda ok nikare. 32To nitie ng’ama chielo
Sabato kende ema noketho, to bende ni ma timo neno ma chwaka, kendo ang’eyo
noluongo Nyasaye ni wuon-gi, manyiso ni neno motimo kuoma nikare. 33"Ne
ni ne oketore ni orom gi Nyasaye. 19To uoro joote ne Johana kendo osetimo neno
Yesu nomiyogi dwoko ni: "Awachonu kuom adiera. 34Ok awach kamano nikech
adier ni, Wuod Dhano ok nyal timo ayie gi nend dhano, to awache mondo
gimoro kende owuon; onyalo mana timo uyud warruok. 35Johana ne en taya mane
gima oneno ka Wuoro timo, nikech oliel mochiwo ler, kendo nuyiero mar
gimoro amora ma Wuoro timo ema bedo mamor gi lerneno kuom kinde
Wuowi bende timo. 20Nimar Wuoro moko. 36"To an gi neno mapek moloyo
ohero Wuowi, kendo onyise gik moko mar Johana. Nimar tich onogono ma
duto motimo. Ee, obiro medo nyise koda Wuora osemiya mondo achopi, kendo ma
ka gik madongo moloyo magi mi uwuor. koro atimo sani, timo neno ni Wuora ose-
21Nimar mana kaka Wuoro chiero joma ora. 37Kendo Wuoro moseora nogo oseti-
otho, kendo miyogi ngima, e kaka Wuowi mo neno kuoma en owuon. Pok uwinjo
chiwo ngima ne ng’ato ang’ata mohero duonde nyaka nene kendo pok uneno kite,
mondo omi. 22To bende, Wuoro ok yal 38Wachne bende onge e iu, nimar udagi
ng’ato, to oseketo tich ng’ado bura duto e yie kuom Jal ma nooro. 39Uketo chunyu
lwet Wuowi, 23mondo eka ji duto omi kuom nono Ndiko nikech uparo ni unyalo
Wuowi duong’ mana kaka gimiyo Wuoro yudo ngima manyaka chieng’ kuomgi.
duong’. Ng’at maok mi Wuowi duong’ ok Magi e Ndiko gogo ma timo neno kuoma,
mi Wuoro mane oore duong’. 40to kata kamano utamoru biro ira
YOHANA 5:41 112
mondo uyud ngima. 41"An dhano ok ema dwaro. Kamano bende e kaka notimo gi
miya duong’; 42ang’eyou maber. Ang’eyo rechgo. 12Kane gisechiemo giduto mi
ni uonge gi hera mar Nyasaye ei chunyu. giyieng’, nowachone jopuonjrene ni,
43Asebiro e nying Wuora, to utamoru "Chokuru ng’injo duto ma ji ochamo
rwaka; to ka ng’at machielo nobi e nyinge oweyo. Kik uwe gimoro dhi nono."
owuon to ubiro rwake. 44Ere kaka unyalo 13Omiyo ne gichokogi, kendo ne gipong’o
yie ka urwako pak ma joweteu pakougo, aditni apar gariyo gi ng’injo ma noa e
to ok utem matek mondo uyud pak moa makati matindo abich, mane joma
kuom Nyasaye makende? 45"Kik upar ni nosechiemo oweyo. 14Ka ji noneno tim
abiro donjonu e nyim Wuoro. Jal madon- hono ma Yesu notimono, ne gichako
jonu en Musa, kama ukete genouno. 46To wacho ni, "Ka kuom adier to ma e janabi
ka dine bed ni uyie kuom Musa, to An mane onego obi e piny." 15To kaka Yesu
bende da uyie kuoma, nimar nondiko nong’eyo ni ne gichano biro make mondo
kuoma. 47To kaka ok uyie kuom gik mane gikete ruoth githuon, noa kanyo kendo
ondiko, ere kaka ubiro yie kuom gik ma modhi ewi got moro kar kende.
awacho?"
Yesu Owuotho Ewi Pi
Yesu Opidho Ji Alufu Abich 16Ka nochopo odhiambo, jopuonjre

6 Bang’ kinde moko bang’ mano, Yesu

nong’ado nyaka loka machielo mar
Nam Galili (Ma bende iluongo ni Nam
nolor mwalo nyaka e dho nam, 17kuma ne
gidonjo ei yie, kendo ne gisiaye mi ging’a-
do nam nyaka Kapernaum. Sechego koro
Tiberia), 2kendo oganda maduong’ piny noselil, to Yesu ne pok obiro irgi.
noluwe nikech ne giseneno honni mane 18Yamo ma tekre ng’eny ne kudho, kendo
osetimone jotuo. 3Eka Yesu nodhi e bath pi nam ne gingore matek. 19Ka koro ne
got kamoro mi nobet piny kanyo gi jop- gise kiewo ngai kama nyalo romo kilomi-
uonjrene. 4Sap jo Yahudi mar Pasaka koro ta abich kata auchiel. Ne gineno Yesu
nokayo machiegni. 5Ka Yesu noting’o kawuotho ewi pi kochiko irgi; mi luoro
wang’e moneno oganda maduong’ kabiro nomakogi. 20To nowacho negi ni, "En
ire, nowacho ne Filipo ni, "Ere kuma An, weuru luor." 21Ka nosewacho mano
wanyalo ng’iewe makati ne jogi mondo eka koro ne giyie mar rwake ei yie. Kendo
gicham?" 6Nopenjo ma mana mondo ote- gikanyono yie nochopo e dho nam kama
mego, nimar nong’eyo gima nobiro timo. negidhiye. 22Kinyne, oganda mane nikode
7Filipo nodwoke ni, "Kata misach dweche loka nam noyudo ni yie achiel kende ema
aboro ok ding’iewgo makati moromo, ma ne nikanyo, kendo ni Yesu gi jopuonjrene
ng’ato ka ng’ato kuom jogi duto nyalo ne ok jodonjo ei yie, to ni ne gidhi adhiya
kata mana bilo matin nono!" 8Japuonjrene kendgi. 23Eka yiedhi moko moa Tiberia
machielo, ma Andrea, mane en owadgi nogowo but kama ne ji ochame makati,
Simon Petro nokone ni, 9"Wuowi moro bang’ ka Ruoth nosegoyo erokamano.
eri nika ma nigi makati matindo abich 24Ka ogandano nofwenyo ni Yesu gi jop-
motedi gi shairi, kod rech matindo ariyo, uonjrene ne onge kanyo, ne gidonjo e
to magi dikony ang’o kuom pidho oganda yiedhigo, mi gidhi Kapernaum, mondo
machal kama?" 10Yesu nowacho ni, gimany Yesu kuno.
"Nyisuru ji obed piny." To ne nitie lum
mang’eny kar kanyo, omiyo ji nobedo Yesu E Makati Mar Ngima
piny, joma chwo kuomgi madirom alufu 25Kane giyude loka nam koma chielo,
abich. 11Eka Yesu nokawo makatigo mi ne gipenje ni, "Rabi, nende ichopo ka
nogwedhogi, kaeto opogone joma nobedo karang’o?" 26Yesu nodwokogi kawacho
piny, kaka moro ka moro kuomgi ne ni, "Anyisou adier ni umanya ok nikech
 113 YOHANA 6:61
nyo uneno timbe hono, to mana nikech "Weuru ng’ur e kindu uwegi. 44Onge
nyo uchamo makati mi uyieng’. 27Weuru ng’ama nyalo biro ira ka Wuora mane
tiyo ne chiemo marumo, to tiuru ne oora ok ema oyuaye, kendo anachiere
chiemo masiko nyaka chop uyud ngima chieng’ giko. 45Ondiki e kitepe Jonabi ni,
manyaka chieng’, ma Wuod Dhano biro ‘Nyasaye nopuonjgi gin duto. Ji duto ma
miyou. Nyasaye oseketo kido mare kuome winjo wach Wuoro, kendo mapuonjore
manyiso ni oyie kode." 28Eka negipenje kuome, biro ira. 46Onge ng’ama oseneno
ni, "Ang’o mowinjore watim eka mondo Wuoro makmana Jal ma noa ka Nyasaye;
wati tije ma Nyasaye dwaro?" 29Yesu En kende ema oseneno Wuoro. 47Anyisou
nodwoko ni, "Tij Nyasaye en ma: Ni adier ni ng’ama oyie nigi ngima manyaka
mondo uyie kuom Jal moseoro." 30Kuom chieng’. 48An e makati mar ngima.
mano ne gipenje ni, "Kara tim hono mane 49Kwereu nochamo manna e thim, to kata
mibiro nyisowa mondo wane eka wayie kamano ne githo. 50To makati moa e polo
kuomi? Ang’o mibiro timonwa? eri ni ka, ma ng’ato nyalo chamo mondo
31Kwerewa nochamo manna e thim; kik otho. 51An e makati mangima ma
mana kaka ondiki ni, ‘Nomiyogi makati nobiro e piny koa e polo. Ka ng’at moro
moa e polo mondo gicham.’ 32Yesu nowa- amora ochamo makatini, to obiro bet
cho negi ni, "Anyisou adier ni Musa ok mangima nyaka chieng’. Makatini en
ema osemiyou makati moa e polo, to ringra, ma abiro chiwo mondo eka piny
Wuora ema miyou makati maradier moa obed mangima." 52Eka jo Yahudi nochako
e polo. 33Nimar makati mar Nyasaye en goyo mbaka ma iye tek e kindgi giwegi,
Jal malor piny koa e polo kendo chiwo ka giwacho ni, "Ere kaka ng’atni nyalo
ngima ne piny." 34Ne giwachone ni, miyowa ringre mondo wacham?" 53Eka
"Jaduong’, miwae makatino pile pile Yesu nowacho negi ni, "Anyisou adier ni,
kochakore kawuono." 35Eka Yesu nony- ka ok uchamo ringre Wuod Dhano kendo
isogi ratiro ni, An e makati mar ngima. umadho rembe to uonge gi ngima e iu.
Ng’ama obiro ira kech ok noka, kendo 54Ng’ato ang’ata machamo ringra kendo
ng’ama oyie kuoma riyo ok nolo ngang’. madho remba nigi ngima manyaka
36To mana kaka nyocha anyisou, usenena chieng’, kendo abiro chiere chieng’ giko.
to pod udagi yie. 37Joma Wuoro omiya 55nimar ringra en chiemo adier kendo
duto biro ira, kendo ng’ato ang’ata remba en math adier. 56Ng’ato ang’ata
mobiro ira ok anariembi ngang’. 38Nimar machamo ringra kendo madho remba
asebiro e piny ka aa e polo ok mondo atim siko kuoma, to an bende asiko kuome.
dwacha, to mondo atim dwach Jal ma 57Mana kaka Wuoro Mangima noora,
noora. 39To dwach Jal mane oora en ma: kendo angima nikech Wuoro, e kaka ng’a-
Ni mondo kik awit kata achiel kuom ji ma chama biro bedo mangima nikech an.
duto mosemiya, to ni mondo achiergi 58Ma e makati ma nolor piny koa e polo.
chieng’ giko. 40Nikech dwach Wuora en Kwereu nochamo manna to ne githo, to
ni ji duto mageno kuom Wuowi, kendo ng’ama chamo makatini biro bedo mangi-
moyie kuome obed gi ngima manyaka ma nyaka chieng’." 59Nowacho wechegi
chieng’, kendo abiro chiere chieng’ giko." Kapernaum ka noyudo opuonjo ei
41Jo Yahudi nochako ng’ur kode nikech Sunagogi.
nowacho ni, "An e makati ma nolor e piny
koa e polo." 42Ne giwacho ni, ‘Ma donge Jopuonjre Mang’eny Oweyo Yesu
en Yesu, ma wuod Josef, ma wang’eyo 60Kane giwinjo wachno, thoth jopuon-
wuon gi min? Ere kaka dobukre kowacho jrene nowacho ni, "Ma en puonj matek
sani ni, ‘Ne abiro e piny ka aa e polo?" manade. En ng’a manyalo yie kode?"
43Kuom mano, Yesu nokwerogi ni, 61Kaka Yesu nong’eyo ni jopuonjrene ne
YOHANA 6:62 114
ng’ur kuom wachni, nowacho negi ni, sawo. An pod ok adhi e sawono mondi
"Mitki wachni ochwanyou? 62Ka kamano nikech saa mowinjore adhi kuno pok
to ubiro timoru nade ka unune Wuod ochopo." 9Bang’ wacho mano nodong’
Dhano ka idho dok kuma ne entie mok- Galili. 10Kata kamano bang’ ka owetene
wongo! 63Roho ema chiwo ngima; nosewuok odhi e sawo, en bende nodhi, to
ringruok ok kony gimoro.Weche ma nodhi ling’ling’ ka ji ok ong’eyo ni odhi.
asewachonu gin chuny kendo gin ngima. 11To e sawono jo Yahudi ne manye ka
64To eka nitie jomoko kuomu maok oyie." gipenjore ni,"Ng’atcha ni kure?" 12To e
Nimar Yesu noseng’eyo nyaka aa dier ogandano, ji mathoth ne kuotho
chakruok ni ne en ng’a kuomgi mane ok kuome ka giwacho gik mopogore
oyie, kendo mane biro ndhoge. 65Nomedo opogore. Moko ne wacho ni, "En ng’ama
wuoyo kowacho ni, "Mano emomiyo ne ber." To moko nodwoko ka giwacho ni,
anyisou ni onge ng’ama nyalo biro ira ka "Ooyo, owuondo ji." 13To onge ng’ama ne
ok Wuora ema omiye nyalo mar timo nyalo wuoyo kuome e lela nikech ne gilu-
kamano." 66Chakre kindeno thoth jop- oro jo Yahudi.
uonjrene nolokore oweye, kendo ne
giweyo luwe. 67Yesu nopenjo jopuonjre Yesu Opuonjo E Sawo
apar gariyo ni, "Mitki un bende udwaro 14Ka koro Sawo ne nie diere tir, Yesu
aa?" 68Simon Petro noduoko ni, "Ruoth, noidho malo modhi nyaka e laro mag
en ng’a madwadhi ire? In ema in gi weche Hekalu, kendo nochako puonjo. 15To jo
mag ngima manyaka chieng’. 69Wayie Yahudi nowuoro kendo negipenjo ni,
kendo wang’eyo ni in e Ng’ama Ler mar "Rieko machalo kama ng’atni oyudo kure
Nyasaye." 70Eka Yesu nodwokogi ni, to ok osomo?" 16Yesu nodwokogi ni, "Gik
"Donge aseyierou duto karu ji apar ma apuonjo ok gin maga awuon. Gin mag
gariyo? To ng’at achiel kuomu en Jal mane oora. 17Ka ng’ato oyiero mar
jachien!" 71(Nowuoyo kuom Judas ma timo dwach Nyasaye, to obiro ng’eyo ka
wuod Simon Iskariot ma nebiro ndhoge bende puonjna oa kuom Nyasaye adier,
bang’e, kata obedo ni ne en achiel kuom ji kata ka awacho wechena awuon. 18Ng’at
apar gariyo.) ma wuoyo kuome owuon timo kamano
mondo oyud duong’ en owuon, to ng’at
Yesu Odhi E Sap Kiche ma tiyo mondo Jal mane oore ema oyud

7 Bang’ mago Yesu nodhi koni gi koni duong’ en ja adiera, kendo onge miriambo
e piny Galili, kotemo bedo mabor gi moro amora kuome. 19Musa donge
ne Judea nikech jo Yahudi ne rite kuno nomiyou chik? Ka kamano to udwa nega
mondo ginege. 2To ka Sap jo Yahudi mar nang’o ?" 20Ogandano nodwoko ni,
Kiche ne chiegni chopo, 3owete Yesu "Jachien ni kodi! En ng’a madwa negi?"
nowachone ni, "Wuog ka idhi Judea 21Yesu nowacho negi ni, "Hono achiel
mondo jopuonjreni one honni mitimo. kende ema atimo kendo mano omiyo
4Ka ng’ato dwaro mondo obed rahuma to chunyu chandore uduto. 22To nikech
ok otim gik motimo ling’ling’. Omiyo Musa nomiyou tim mar tero nyangu (to
kaka isebedo ka itimo honnigi, koro chutho Musa ok ema nomiyou tim mar
nyenyri e lela mondo piny oneni." 5Nimar tero nyangu, to noa kuom kwereu), omiyo
kata owetene owuon ne ok oyie kuome. utero ji nyangu nyaka chieng’ Sabato.
6Emomiyo Yesu nowachonegi ni, "An 23Koro ka inyalo ter ji nyangu chieng’
sechega pok ochopo, un to unyalo timo Sabato, mondo eka Chik Musa kik kethi,
gigeu samoro amora. 7Piny ok nyal chay- anto iu wang’ koda nang’o ka achango
ou, to an to piny ochaya nikech ahulo ni ringre dhano duto chieng’ Sabato?
gik motimo richo. 8Un dhiuru adhiya e 24Weuru ng’ado bura kuom gik muneno
 115 YOHANA 8:7
gioko, to ng’aduru bura makare. giwinjo wachno, moko kuom joma ne
nikanyo nowacho ni, "Ng’atni en janabi
Bende Yesu En Kristo Adier? adier." 41To jomoko to nowacho ni, "En e
25Gi kar dhogeno jo Jerusalem moko Kristo." Joma moko to nopenjo ni, "Ere
nochako penjo ni, "Ma donge e ng’at ma kaka Kristo nyalo aa Galili? 42Ndiko
gidwaro mondo ginegi? 26 Ende e, donge wacho ni Kristo biro aa e anyuola
owuoyo e lela to giling’ aling’a. Dipo jote- joka Daudi, kendo ni obiro aa Bethlehem,
lo oseyie kode ni en e Kristo? 27To taon mane Daudi odakie?" 43Omiyo ji
wang’eyo kuma ng’atni oaye; Kristo to nopogore nikech Yesu. 44Jomoko ne dwa
kobiro to onge ng’ama nong’e kuma make, to onge ng’ama nomule gi lwete.
oaye." 28Ka noyudo Yesu pod puonjo ei
laro mag Hekalu, noywagore matek Jotend Jo Yahudi Otamore Yie
kowacho ni, "Ee, ung’eya, kendo ung’eyo 45Eka askeche mag Hekalu nodok ir
kuma aaye. Ok an ka gi dwarona awuon, jodolo madongo gi jo Farisai, kendo ne
to Jal ma noora en jaadiera. Un ukiaye, gipenjogi ni, "Dak ukele?" 46Askeche
29to an to ang’eye nikech ne aa ire, kendo nodwoko ni, "Onge ng’ama osewuoyo
en ema noora." 30Kane giwinjo mano, ne kaka ng’atni nyaka nene." 47To jo Farisai
gitemo mondo gimake, to onge ng’ama nodwokogi ni, "Kare un bende osewuon-
notemo mule gi lwete, nikech sane ne pok dou. 48Be usenene jotend jo Farisai kata
ochopo. 31Ji mathoth e dier ogandano pod achiel moyie kuome? 49Onge ng’ama
noyie mana kuome. Ne giwacho ni, "Ka luwo ng’atni makmana oganda moming’
Kristo miwachono obiro, be enotim timbe mokia chikgi, joma okuong’ chuth!"
hono mang’eny moloyo ng’atni adier?" 50Nikodemo, jal ma noyudo osegadhi ir
32Jo Farisai nowinjo ka oganda kuodho Yesu motelo, kendo mane en achiel kuom-
gik ma kamago kuome, omiyo jodolo gi, nopenjo ni, 51"Be chikwa oyie adier
madongo gi jo Farisai nooro askeche mag mondo ong’adne ng’ato bura kapok
Hekalu mondo omake. 33Yesu nowacho onone mokwongo mondo ong’e gima
negi ni, "An kodu mana kuom ndalo otimo?" 52Ne gidwoke ni, "Encha in be ia
matin kende eka abiro dok ir Jal ma noora. Galili? Many maber, to ibiro yudo ni onge
34Ubiro manya, to ok ubi yuda, kendo janabi manyalo aa Galili." 53Eka moro ka
kama antie ok unyal bire." 35Jo Yahudi moro kuomgi nowuok odhi dalane.
nowacho e kindgi giwegi ni, "Ng’atni
dwadhi kune maok wanyal yudee? Mitki 8 Yesu to nodhi e Got Zeituni. 2To
okinyi kogwen nodok e Hekalu
odwa dhi kuma jowa odakie ka gikere e kendo, kama ji duto nochokore kolwore,
dier jo Grik mondo opuonj jo Grik? kendo nobet piny mopuonjogi. 3Jopuonj
36Tiend gima nowacho ni, ‘Ubiro manya Chik kod jo Farisai nokelo e iye kanyo
to ok ubi yuda’ kendo ni, ‘kama antie ok dhako moro mane ojuki ka terore. Ne
unyal bire’ en ang’o?" 37Odiechieng’ gikete ochung’ e nyim joma ne nikanyo
mogik mar Sawo, mane en odiechieng’ duto, 4kaeto giwacho ne Yesu ni,
maduong’ mogik, Yesu nochung’ mowa- "Japuonj, dhakoni nende omaki rando ka
cho gi duol maduong’ ni, "Ka ng’ato nigi terore. 5To Musa nomiyowa chik mondo
riyo to mondo obi ira omodhi. 38Ng’ato wachiel mon ma kamago gi kite. In to
ang’ata moyie kuoma pi ngima nobubni iwacho ang’o kuom wachni?" 6Ne giketo
koa e iye, mana kaka Ndiko owacho." wachno e nyim Yesu kaka ragaji, mondo
39Gima ne owuoyo kuome ne en Roho, giyud yo mane ginyalo donjonego. To
mane joma oyie kuome biro yudo bang’e. Yesu nokulore piny kendo nochako ndiko
Nyaka thuolono Roho ne pok ochiw, e lo gi lith lwete. 7Kane gimedo dhi nyime
nikech Yesu ne pok omi duong’. 40Kane gi penje, noting’ore mowacho negi ni,
YOHANA 8:8 116
"Kaponi nitie ng’ato e dieru maonge gi openjore ni, "Mitki ng’atni dwa dere?
richo to mondo en ema obed ng’ama diro Dipo mano emomiyo owacho ni, ‘Kuma
kidi mokuongo migoyego." 8Eka nochako adhiye ok unyal bire?’" 23To nomedo
okulore piny kendo mondiko e lo. 9Gi kar wacho negi ni, "Un jo mwalo, to an aa
dhogeno, joma nowinjo gima nowachono malo. Un jo pinyni to an ok an ja pinyni.
nochako ng’wel achiel ka achiel, kochako- 24Ne asenyisou ni ubiro tho e richou. Ka
re gi joma dongo, nyaka Yesu kende ema utamoru yie ni an ng’ama asebedo ka
nodong’ gi dhakono kochung’ kanyo. awachonu ni an to ubiro tho e richou
10Yesu noting’ore kendo nopenje ni, maonge kiawa. 25Ne gipenje ni, "In ng’a?"
"Mama, eregi? Onge ng’ama odong’ ma Yesu nodwokogi ni, "An ng’ama asebedo
donjoni?" 11Nowacho ni,"Onge, ka awacho ni an nyaka aa chakruok. 26An
Jaduong’." Yesu nokone ni, "An bende ok gi gik mang’eny monego awachnu
ang’adni bura. Wuogi idhi, to kik ichak mondo ang’adnugo bura. To Jal ma noora
itim richo kendo kochakore sani. en ng’ama igeno, kendo anyiso piny gik
ma asewinjo kuome. 27Ne ok ging’eyo ni
Gimomiyo Nend Yesu En Adier ne owuoyonegi kuom Wuoro. 28Omiyo
12Yesu nochako owuoyo kodgi kendo, Yesu nowacho negi ni, "Bang’ ka useliero
kowacho ni, "An e ler mar piny, ng’ato Wuod Dhano malo eka unung’e ni an
ang’ata ma luwa ok nyal wuotho e ng’ama asebedo ka anyisou ni an, kendo
mudho, to enobed gi ler mar ngima. ni onge gima atimo kenda to awacho
13Omiyo jo Farisai nopinge ka giwacho mana gik ma Wuora opuonja. 29Jal ma
ni, "Ero itimo nendi iwuon, manyiso ni noora nikoda kendo pok oweya kenda,
nendino ok nyal kaw ni en adier." 14Yesu nimar atimo gik mamore kinde duto. 30Ji
nodwokogi ni, "Kata obedo ni atimo mang’eny noyie kuome seche ma
nenda awuon to nenda pod en mana adier nowuoyono.
nimar ang’eyo kuma ne aaye gi kuma
adhiye. Un to ukia kuma aaye gi kuma Nyithind Ibrahim
adhiye. 15Ung’ado bura gi koru, to an to 31Yesu nowacho ne jo Yahudi ma noyie
ok ang’adne ng’ato bura. 16To ka ang’ado kuome ni, "Ka usiko kumako puonjna eka
bura to paro ma ang’ado duto nikare un jopuonjrena adier. 32Kutimo kamano
nikech ok ang’ad bura kenda, to ang’ado to ubiro ng’eyo adiera kendo adiera nomi
kaachiel gi Wuora ma noora. 17Ondiki e ubed thuolo." 33To ne gidwoke ni, "Wan
chiku ni nend ji ariyo inyalo yiego. 18An wan koth Ibrahim kendo pok ne wabedo
atimo nenda awuon, to ng’ama timo wasumbini ng’ato nyaka nene. Ere kaka
nenda en Wuoro mane oora.to ng’ama inyalo wachonwa ni ibiro gonywa wabe-
chielo matimo nenda en Wuoro mane do thuolo." 34Yesu nodwokogi ni,
oora 19Eka ne gipenje ni, "Wuonuno "Awachonu adier ni ng’ato ka ng’ato ma
nikanye?" Yesu nodwokogi ni, "Ukiaya timo richo en misumba richo. 35To
kendo Wuora bende ukia. Ka dine bed ni ong’ere ni misumba onge gi kare ei ot, to
ung’eya to dine ung’eyo Wuora bende." wuod ot to en jakanyo nyaka chieng’.
20Ne owacho wechegi ka noyudo opuon- 36Omiyo ka Wuowi ema omiyou thuolo,
jo e alwora mar Hekalu, but kama ji ne to ubiro bedo thuolo chuth. 37Ang’eyo ni
kete sadaka. To onge ng’ama nomake, un koth Ibrahim, kata kamano udwa
nikech sechege ne pok ochopo. 21Yesu nega, nikech udagi miyo Wachna thuolo e
nochako owacho negi ni, "Abiro dhi chunyu. 38Awachonu gik ma aseneno
aweyou, kendo ubiro manya ndi, to kuom Wuora wang’ gi wang’, to un usiko
unutho e richou. Kuma adhiye ok unyal utimo gik muse neno kuom wuoru. 39Ne
bire." 22Wachneno nomiyo jo Yahudi gidwoke ni, "Wan Ibrahim e Wuonwa."
 117 YOHANA 9:10
Yesu nowacho negi ni, "Ka dine bed ni un bende notho, to in to iwacho ni ka ng’ato
nyithind Ibrahim adier to dine utimo gik orito wachni to ok none tho gi wang’e.
ma Ibrahim notimo. 40To kaka en sani, 53Iparo ni iduong’ moloyo wuonwa
uramo mar nega, An ng’at mosenyisou Ibrahim? Ka en notho, kendo jonabi
adiera ma nawinjo kuom Nyasaye. bende notho. In to iparo ni in ng’a ?"
Ibrahim ne ok otimo gik ma kamago. 54Yesu nodwokogi ni, "Ka dipo ni amiyo-
41Un timbe wuonu ema utimo." Ne ra duong’ kenda to duong’na onge tiende.
gikone ka gikwere ni, "Wan ok wan To Wuora, ma un be uramo ni en Wuoru,
kimirwa. Wuoro ma wan go achiel mak- ema miya duong’. 55To kata obedo ni ok
ende en Nyasaye owuon." ung’eye to an to ang’eye kendo arito
wachne. 56Ibrahim wuonu nogombo neno
Nyithind Jachien ndalona gimor, kendo nonene mi nopong’
42Yesu nowacho negi ni, "Ka dine gimor." 57Jo Yahudi nowachone ni, "Pok
bed ni Nyasaye en Wuoru, dine uhera, iromo kata higini piero abich to iseneno
nimar ne aa ir Nyasaye kendo koro eri Ibrahim!" 58Yesu nowacho negi ni,
an ka, ok asebiro kenda awuon, to en "Anyisou adier ni kane pok onywol
ema noora. 43Ang’o momiyo wechena Ibrahim to ne Antie!" 59Gi kar dhogeno
ok donjnu? En nikech udagi winjo ne gikwanyo kite mondo gichielego to
wachna. 44Un jo jachien ma wuoru, Yesu nopondonegi, mopusore oa e alwora
kendo dwach wuoru nogo ema uhero mar Hekalu.
timo. Ne en janek nyaka aa chakruok,
kendo ok olu adiera nikech adiera onge Yesu Ochango Ng’ama Nonywol Ka
kuome. Koriambo to otimo gima Muofu
ong’iyogo, nimar en jamiriambo, kendo
en e wuon miriambo. 45To an ok uyie
4 6
9 Ka noyudo owuotho odhi, noneno
ng’at moro mane en muofu nyaka aa
kuoma nikech awacho adiera! Be nywolne. 2Jopuonjre nopenje ni, "Rabi, en
ng’ato kuomu ka nyalo ng’eng’a ni ng’a ma notimo richo; ng’atni koso jony-
aseketho kuom timo richo moro wolne, momiyo nonywole muofu?" 3Yesu
amora? To ka awachonu adier to ang’o noduoko ni, "Ng’atni kata jonywolne ne
momiyo udagi yie kuoma? 47 Ng’at ok otimo richo, to ma notimore mondo
Nyasaye winjo weche Nyasaye. Omiyo tich Nyasaye onyisre e ngimane. 4Ka pod
gimomiyo un ok uwinjgi en nikech ok en odiechieng’ to nyaka wati tich Jal ma
un jo Nyasaye. noora. Otieno biro ma onge ng’ama nyalo
tiyo. 5Ka an e piny to an e ler mar piny."
Gik Ma Yesu Nowacho Kuome 6Ka nosewacho kamano, nong’udho
Owuon olawo e lo, eka noloso chuodho gi olawo,
48Jo Yahudi nodwoke ni, "Donge wan kaeto oketo e wang’ ng’atno. 7Eka nowa-
kare ka wawacho ni in ja Samaria kendo cho ne ng’atno ni, "Dhiyo ilwok wang’i e
ni in gi jachien?" 49Yesu nodwoko ni, soko mar Siloam" (tiend wachni en
"Aonge gi jachien. Wuora ema amiyo "Ote"). Omiyo ng’atno nodhi molwoko
duong’ to un to uchaya. 50Ok adwar wang’e, kendo noduogo dala koneno. 8Jo
duong’ ne an awuon, to nitie ng’ama gweng’gi gi joma nosega nene motelo
chielo madware, kendo en e jang’ad bura. kokwecho nopenjo ni, "Ma donge e ng’at
51Anyisou adier ni ka ng’ato orito wachna onogo mane jabedoga piny kakwe-
to ok enone tho giwang’e." 52Ka jo chocha?" 9Moko kuomgi nowacho ni ne
Yahudi nowinjo wachno, ne gikone ni, en. To moko to nowacho ni, "Ooyo, ng’ani
"Koro wang’eyo maonge kiawa ni in gi chal mana kode." To en owuon to nowa-
jachien! Ibrahim notho, kendo jonabi cho koramo ni, "An e en." 10Ne gimedo
YOHANA 9:11 118
penje ni, "Ka kamano to wengegi nokelo Nyasaye duong’! Wan wang’eyo ni ng’at-
yawore nade?" 11Nodwokogi ni, "Ng’at ni en jaricho." 25Nodwokogi ni, "An akia
miluongo ni Yesu noloso chuodho moro kata en jaricho kata ok en. Gimoro achiel
kaeto oketo chuodhono e wengena. kende ema ang’eyo: Ni chon ne an muofu
Nonyisa ni adhi Siloam alwok wang’a, to sani koro aneno!" 26Eka ne gipenje ni,"
kendo nadhi mi aluoko. Eka naneno." Ang’o ma notimoni? Nende oyawo
12Ne gipenje ni, "Ere ng’atno?" To wang’i nade?" 27Nodwokogi ni, "Donge
nokonegi ni, "Akia." ne asenyisou to ok uchiko itu. Udwa
winje kendo nang’o? Koso un be udwa
Jo Farisai Onono Kaka Muofu doko jopuonjrene?" 28Eka ne gidhoge gi
Okelo Chango ayenje ka giwacho ni, "In e japuonjrene!
13Ne gitero ng’at ma chon ne muofuno Wan wan jopuonjre Musa. 29Wang’eyo ni
ne jo Farisai. 14To chieng’ ma Yesu nolose Nyasaye nowuoyo gi Musa, to ng’atni to
chuodho kendo oyawo wang’ ng’atno ne wakia kata mana kuma oaye." 30Ng’atno
en chieng’ Sabato. 15Omiyo jo Farisai nodwokogi ni "Kare awuorou adier! Ukia
nopenje kaka wang’e nokelo neno. To kuma oaye to en ema noyawo wengena?
ng’atno nodwokogi ni, "Nende oketo 31Wang’eyo ni Nyasaye ok winj ja richo.
chuodho e wengena kaeto alwoko mi koro Owinjo mana ng’ate matimo dwarone.
aneno." 16Moko kuom jo Farisaigo nowa- 32Pok nowinji nyaka ne piny chakre ni
cho ni, "Ng’atni ok oa kuom Nyasaye, ng’ato nosega yawo wang’ ng’ama nony-
nimar ok orito Sabato." To moko to wol ka muofu. 33Ka dine bed ni ng’atni ok
nopenjo ni, "Ere kaka ng’ama jaricho noa kuom Nyasaye, to ok dine otimo
nyalo timo tim hono machal kama?" gimoro." 34Koro ne giduoke ni," In nony-
Omiyo ne gipogore e kindgi giwegi. woli e chuny richo, ere kaka koro di ibukri
17Eka ne gichako gidonjore gi muofuno, ni ipuonjowa !" Kendo i ne gidire oko.
mi gipenje ni, "In ma nende oyaw wang’i
to iwacho ang’o kuome?" Ng’atno nod- Bedo Muofu E Chuny
wokogi ni, "En janabi." 18To jo Yahudi ne 35Yesu nowinjo ni nosedire oko, omiyo
pod ok oyie ni nonyuole muofu, kendo ni ka noyude to nowachone ni, "Be iyie
wengege noseyawore, nyaka ne gioro kuom Wuod Dhano?" 36Ng’atno nopenjo
wach mondo oluong jonyuol ng’atno. ni, "Jaduong’, Wuod Dhano en ng’a?
19Ne gipenjogi ni, "Ma be e wuodu Nyisago mondo ayie kuome." 37Yesu
muwacho ni nonywol muofu? Obet nade nowachone ni, "Eri koro isenene; en ema
ni koro onyalo neno?" 20Jonywolgo nod- owuoyo kodini." 38Ng’atno nowacho
wokogi ni, "Wang’eyo ni ma en wuodwa, ni,"Ruoth, Ayie," kendo nolame. 39Eka
kendo wang’eyo ni nonywole muofu. Yesu nowacho ni, "Ne abiro e pinyni
21To kaka koro onyalo neno sani, kata mondo ang’adne bura, eka muofni onen
ng’ama noyawo wengene to wakia. to joma neno olokre muofni." 40Jo Farisai
Penjeuru, tinde oduong’. Obiro wacho moko mane ni kode nowinje kowacho
wach kuome owuon." 22Jonywolne nowa- kamano mi nopenje ni, "Iwacho ang’ono?
cho kamano nikech ne giluoro jo Yahudi, Kare wan be wan muofni?" 41Yesu nowa-
nimar noyudo jo Yahudi oseng’ado wach cho negi ni, "Ka dine bed ni un muofni to
ni ng’ato ang’ata ma nohulo ni Yesu en dine ok ubedo joketho nikech richo; to
Kristo ne ibiro riembi e Sunagogi. nikech uketoru ni uneno, kethou osiko.
23Mano emomiyo jonywolne nowacho ni,
"Tinde oduong’, penjeuru." 24Ne gichako Jakwath Gi Rombege
giluongo ng’at ma nonywol muofuno, e
thuolo mar ariyo, mi gikone ni, "Mi 10 Awachonu adier ni ng’ama ok
donji e abich rombe koluwo ran-
 119 YOHANA 10:38
gach, to maidho kendo donjo koluwo yo neko riembo wiye matekni to uchikone itu
machielo, en jakuo kendo jamecho. 2Ng’at nang’o?" 21To moko to nowacho ni,
madonjo koluwo rangach e jakwadh "Magi ok gin weche ma ng’ama nigi
rombege. 3Jarito yawone rangach kendo jachien nyalo wacho. Jachien be nyalo
rombe winjo duonde. Oluongo rombege yawo wang’ muofu adier?"
owuon gi nyinggi kendo otelonigi ka
giwok. 4Ka osegolo rombege duto oko, to Tamruok Yie Mar Jo Yahudi
odhi e nyimgi, kendo rombege luwo 22Eka Sawo mar Walo Hekalu
bang’e nikech ging’eyo kit duonde. 5To ok nochopo Jerusalem. Ne en ndalo chwiri
ginyal luwo bang’ ng’ama wendo. Adier, 23kendo noyudo Yesu nitie e alwora mar
giringo gia bute nikech ok ging’eyo Hekalu, kowuotho e agola mar Solomon.
duond ng’ama wendo. 6Yesu notiyo gi 24Jo Yahudi nochokore molwore, kendo
ngeroni to ne ok giwinjo tiend gima ne giwachone ni, "Pod ibiro weyowa e
nonyisogi. 7Kuom mano, Yesu nochako mudho nyaka karang’o? Ka in e Kristo to
owacho negi ni, "Awachonu adier ni an e nyiswa maler." 25Yesu nodwokogi ni,
ranga rombe. 8Ji duto mane obiro "Asenyisou to utamoru yie. Honni ma
motelona ne gin jokuoge kendo jomecho, atimo e nying Wuora bende nyiso gima
to rombe ne ok owinjogi. 9An e rangach. An, 26to udagi yie nikech ok un rombega.
ng’ato ang’ata madonjo kakadho kuoma 27Rombega winjo duonda, bende
ibiro resi. Enodonj iye kendo owuog oko, ang’eyogi kendo giluwo bang’a.
mi oyud lek. 10Jakuo biro mana mondo 28Amiyogi ngima manyaka chieng’,
okwel kendo oneki kendo oketh gik moko, kendo ok ginilal ngang’, bende onge ng’a-
An to asebiro mondo giyud ngima, kendo ma nyalo yudhogi kagologi e lweta.
giyude mogundho. 11"An e jakwath 29 Wuora mosemiyagi duong’ moloyo
maber. Jakwath maber chiwo ngimane ne duto, kendo onge ng’ama nyalo yudhogi
rombe. 12Ng’ama ondiki ok en jakwath mi golgi e lwet Wuora. 30An kod Wuora
ma wuon rombe. Omiyo koneno otoyo wan achiel." 31Jo Yahudi nochako
kabiro to oringo oweyo rombe kanyo. Eka okwanyo kite kendo mondo gichielego,
otoyo monjo rombe kendo keyogi. 32to Yesu nowacho negi ni, "Asenyisou
13Ng’atno ringo tony nikech en ng’ama honni madongo mang’eny moa ka
ondiki kendo ngima rombe ok obadhe. Wuora. Kuom honnigi duto, en mane
14"An e jakwath maber; ang’eyo rombega kuomgi mugoyane gi kite?" 33Jo Yahudi
kendo rombega bende ong’eya. nodwoke ni, "Ok wagoyi gi kite nikech
15Ging’eya mana kaka Wuora ong’eya moro amora kuomgi.Wagoyi nikech
kendo ang’eyo Wuoro, kendo achiwo ngi- iseyenyo marach, ka in dhano adhana
mana ne rombe. 16An gi rombe moko inyalo ketori ni in Nyasaye." 34Yesu nod-
maok nie abich rombegi. Gin be nyaka wokogi ni, "Donge ondiki e chik maru ni,
akelgi.Gin be gibiro winjo duonda, eka ‘Ne awacho ni un nyiseche’. 35Ka noluon-
ginibed kweth achiel ma nigi jakwath go joma wach Nyasaye nobiro negi ni
achiel. 17Gimomiyo Wuora ohera en ‘nyiseche’, to ong’ere ni Ndiko ok nyal
nikech achiwo ngimana, eka achako kethi- 36koro Jal ma Wuoro nowalo kaka
akawe kendo. 18Onge ng’ama nyalo kawe Ng’ate owuon mi ooro e piny to? Ka
kuoma, to achiwe nikech ahero. An gi kamano to ang’o momiyo udonjona gi
teko mar chiwe kendo an gi teko mar ketho mar ayany marach, nikech nende
kawe kendo. Tekoni ne ayudo kuom awacho ni, ‘An Wuod Nyasaye’? 37Ka dipo
Wuora." 19Wechegi nomiyo jo Yahudi ni ok atim gik ma Wuora timo to kik uyie
ochako opogore kendo. 20Thothgi nowa- kuoma. 38To ka atimogi, to yieuru kuom
cho ni, "Ng’ama nigi jachien kendo ma honnigo, kata ka an ok udwar yie kuoma,
YOHANA 10:39 120
mondo ung’e maber ni Wuoro nie iya amor ni nyocha otho ka aonge kuno,
kendo an ei Wuoro." 39Ne gichako gitemo mondo eka uyie. Kata kamano, wawuog
make kendo to nopusore e lwetgi. 40Eka wadhiuru ire." 16Eka Thoma, miluongo
Yesu nong’ado Jordan modok kama ni Didimas, nowachone jopuonjre
Johana ne batisoe ji kinde motelo. Nodak mamoko ni, "Wan be wadhiuru mondo
kanyo, 41kendo ji mang’eny nobiro ire. Ne kata ka en tho to watho kode."
giwacho ni, "Kata obedo ni Johana ne ok
otimo tim hono moro amora, to gik moko Yesu Ohoyo Maritha Gi Nyamin
duto ma nowacho kuom ng’atni ne gin 17Ka Yesu nochopo to noyudo ka
adier." 42Kendo ji mang’eny noyie kuom Lazaro noseriyo ei bur kuom ndalo
Yesu kanyo. ang’wen. To 18Bethani ne ok bor ruok gi
Jerusalem; kar kilomita adek, 19kendo jo
Tho Mar Lazaro Yahudi mang’eny noyudo osebiro ir

11 To ng’at moro ma nyinge Lazaro Maritha gi Maria mondo ohogi e kuyo

ne tuo. Ne en ja Bethani, dala gi margi kuom tho mar owadgi. 20 Ka
Maria gi Maritha. 2Maria ma owadgi ma Maritha nowinjo ni Yesu biro, nowuok
Lazaro tuo noketo piny, e Maria onogo oko mondo oromne, ka Mariam to
ma noolo mo madung’ mamit kuom nodong’ ei ot. 21Maritha nowacho ne
Ruoth kaeto oyweyo tiendene gi yie wiye. Yesu ni, "Ruoth, ka dinyocha in kodwa ka
3Omiyo nyiminegi nooro wach ne Yesu to owadwa dine ok otho. 22To ang’eyo ni
ni, "Ruoth, jal mihero tuo." 4Ka Yesu kata sani Nyasaye biro miyi gimoro
nowinjo mano, nowacho ni "Tuoneno ok amora mikwaye." 23Yesu nowachone ni,
bi nege. Otimore mana mondo Nyasaye "Owadu biro chier." 24Maritha nodwoke
oyud duong’, kendo mondo Wuod ni, " Ang’eyo ni obiro chier kendo chieng’
Nyasaye oyud duong’ kuome." 5Yesu chier, chieng’ giko piny." 25Yesu nowa-
nohero Maritha gi nyamin mare kod chone ni, "An e chier kendo An e ngima.
Lazaro. 6To kata kamano ka nowinjo ni Ng’at moyie kuoma kata otho to nodok
Lazaro tuo to nomedo bedo kama ne entie mangima, 26kendo ng’ama ngima moyie
kuom ndalo ariyo. 7Eka bang’ ndalo kuoma ok notho ngang’. Be iyie mano?"
ariyogo nowacho ne jopuonjrene ni, 27Nokone ni, "Ee, Ruoth, ayie ni in e
"Wadoguru Judea." 8To ne giwachone ni, Kristo ma Wuod Nyasaye, ma nonego obi
"To Rabi, ere kaka didog kuno to nyoro e piny." 28Kendo kane osewacho mano to
nyoroni eka jo Yahudi nyocha dwa chiel nodok oluongo Maria nyamin-gi tenge,
gi kite ?" 9Yesu nodwoko ni, "Donge nitie mowachone ni, "Japuonj nika, kendo
seche apar gariyo e odiechieng’? Ng’at odwa neni." 29Ka Maria nowinjo mano,
mawuotho godiechieng’ ok chwanyre, noa malo piyo piyo mi nodhi ire. 30To
nimar ler mar piny miyo oneno. noyudo Yesu pok odonjo ei dalano; ne pod
10Kowuotho gotieno eka ochwanyore, ochung’ oko kama Maritha noromonee.
nikech oonge gi ler." 11Bang’ ka nosewa- 31Ka jo Yahudi ma noyudo nigi Maria ei
cho kamano to nomedo loso kodgi kowa- ot, kahoye, nonene kochung’ girikni
cho ni, "Osiepwa ma Lazaro nindo otero, modhi oko, ne giluwo bang’e, ka giparo ni
to adwa dhi kuno mondo achiewe." nodhi e liel mondo oywagi kuno. 32Ka
12 Jopuonjrene nodwoko ni, "Ruoth, Mariam nochopo kama Yesu nenitie
konindo aninda to obiro dhi maber." monene gi wang’e, nopodho e tiende
13Yesu ne wuoyo kuom tho Lazaro to jop- mowachone ni, "Ruoth, ka dinyocha bed
uonjrene to neparo ni oloso mana kuom ni in ka to owadwa dine ok otho." 33Ka
nindo mapile. 14Omiyo koro nonyisogi Yesu nonene koywak, kendo ka jo Yahudi
ratiro ni, "Lazaro otho, 15to nikech un, mane gibirogo ire be nejoywak, chunye
 121 YOHANA 12:4
nodoko malit kendo nochandore. mane nyinge Kaifas, ma ne en jadolo
34Nopenjo ni, "Ne ukete kanye?" Ne gid- maduong’ e higano noloso kowacho ni,
woke ni, "Ruoth, bi wadhi wanyisi." "Un joma ok riek kata matin! 50Ok unyal
35Yesu noywak. 36Eka jo Yahudi nowacho fwenyo ni en gima ber moloyo mondo
ni "Neyeuru kaka nohere!" 37To moko ng’ato achiel otho ne ji, moloyo ka ogan-
kuomgi to nowacho ni, "Ng’at ma yande da duto otho." 51Ne ok owacho wachni gi
oyawo wenge ng’ama muofuni donge pache owuon, to kaka ne en jadolo
nyocha nyalo geng’o tho ng’atni?" maduong’ higano, nokoro wach ni Yesu
ne biro tho ne piny jo Yahudi, 52to ok ne
Yesu Ochiero Lazaro pinyno kende, to ne nyithind Nyasaye
38Yesu nochopo kar liel ka chunye nigi duto mokere, mondo ochokgi kaachiel,
kuyo maduong’ moloyo. Ne en rogo, kendo omi gibed gimoro achiel. 53Omiyo
kendo noyie kidi e dhoge. 39Yesu nowa- chakre chieng’no kadhi nyime ne gichano
cho ni, "Goluru kidi oko." To Maritha yo ma diginegego. 54Kuom mano, Yesu
nyamin jal ma nothono nokwer ni koro ne ok wuothi e dier jo Yahudi ka ji
"Ruoth, sani koro en gi tik marach, nimar nene. To nopondo modhi e gweng’ ma
osebedo ka otho kuom ndalo ang’wen. nibut thim, e dala miluongo ni Efraim,
40Yesu nowachone ni, "Donge nende any- kendo nobet kuno gi jopuonjrene. 55Ka
isi ni kiyie to ibiro neno duong’ mar kinde mag Pasaka mar jo Yahudi ne
Nyasaye?" 41Omiyo ne gigolo kidi. Eka chiegni chopo, ji mang’eny noa e gwenge
Yesu nong’iyo malo kaeto owacho ni, modhi Jerusalem mondo gipuodhre ka
"Wuora, agoyoni erokamano nikech pok Pasaka ochopo. 56Ne gisiko ka
isewinja. 42Ang’eyo bende ni isebedo gimanyo Yesu, kendo ne gipenjore ng’ato
kiwinja seche duto, to asewacho ma gi ng’ato, ka noyudo gichung’ ei alwora
mondo joma ochung’ kagi okonyre, kendo mar Hekalu, ni, "Uparo nade? Donge
mondo giyie ni ne iora adier." 43Bang’ obiro biro e sawoni koso ok obi biro?"
wacho mano, Yesu noluongo gi duol 57To noyudo jodolo madongo gi jo
maduong’ ni, "Lazaro, wuog oko!" 44Mi Farisai osegolo chik ni ng’ato ang’ata
ng’ama othono nowuok oko, ka bedene gi mane ong’eyo kuma Yesu nitie nyaka ne
tiendene onal gi lewni molir-olir, kendo ternegi wach mondo gidhi gimake.
ka lenda wang’e bende otwe gi nanga
alwora. Yesu nowacho negi ni, "Goluru Owir Yesu Gi Mo Bethani
lep liel oko kuome mondo uweye odhi."

Jotelo Ochano Nego Yesu

12 Ndalo auchiel kane pok Pasaka
ochopo, Yesu notundo Bethani,
kama Lazaro nodakie, jagono ma Yesu
45Nikech mano, jo Yahudi mang’eny yande nochiero oa kuom joma otho. 2Ne
ma noyudo obiro limo Mariam, kendo ma gitedone Yesu chiemo mang’eny kuno
noneno gima Yesu notimo, noyie kuome. mondo gimiye duong’. Maritha ne miyo
46To moko kuomgi nodhi ir jo Farisai welo chiemo, to Lazaro to nobet
monyisogi gima Yesu nosetimo. 47Eka kachiemo kaachiel gi joma nobet kolworo
jodolo madongo gi jo Farisai nochoko mesa. 3Eka Mariam nokawo mo madung’
buch jo Sanhedrin. Kendo ne gipenjore ni, mamit kendo ma nengone tek, manyalo
"Watim ang’o? Ng’atni eri medo timo romo nus lita, mowirogo tiende Yesu,
timbe honni mang’eny moloyo. 48Ka kaeto oyweyo tiendene gi yie wiye. Mi ot
waweye odhi nyime kama, to ji duto bito nopong’ gi tik mamit mar morno. 4To
yie kuome, kendo ka mano otimore to jo achiel kuom jopuonjrene, Judas Iskariot,
Rumi, biro biro mi kaw karwa ka, kaachiel ma nebiro ndhoge bang’e, nopingo tim
gi pinywa bende." 49To achiel kuomgi, mane dhakono otimo, kowacho ni,
YOHANA 12:5 122
5"Ang’o ma nomono hono mo madung’ Yesu Okoro Thone
mamitni mondo pesa moyudi omi joma 20To ne nitie jo Grik moko ma nobiro
odhier? Onge tiende ketho mo ma nen- e Sawono mondo gilam. 21Ne gibiro ir
gone tek kama, moromo chulo misach Filipo, ma nea Bethseida, e piny Galili, mi
ng’at achiel kuom higa ngima." 6Ne ok gikwaye ni,"Jaduong’ wadwa neno Yesu."
owacho kamano nikech nohero jodhier, to 22Filipo nodhi monyiso Andrea wachno;
nikech ne en jakuo. Kaka jakan ofuk pesa, to Andrea gi Filipo ne jodhi monyiso
noheroga konyore gi pesa ma nokanogo. Yesu. 23Yesu nodwokogi ni, "Saa ose-
7Yesu nodwoko ni, "Weri gi dhakono. Ne chopo mondo Wuod Dhano omi duong’.
ochan chon ni owinjore okan mo madung’ 24Anyisou adier ni ka koth ngano ok
mamitni nyaka chieng’ ikna. 8Jodhier olwar e lowo motho, to osiko mana kodhi
ubiro bedogo e dieru kinde duto, to an ok achiel kende. To ka otho, to onywolo
ubi bedo koda kinde duto." 9To e kothe mang’eny. 25Ng’ama ohero ngi-
thuolono, Oganda maduong’ mar jo mane biro wite, to ng’ama ochayo ngi-
Yahudi nofwenyo ni Yesu ne nitie kanyo mane e pinyni biro rite nyaka chop oyud
mi negibiro, ok nikech en, to nikech ne ngima manyaka chieng’ 26Ng’ato ang’ata
gidwa neno Lazaro, ma noyudo osechiero matiyona nyaka luwa, kendo kama antie
oa kuom joma otho. 10 Omiyo jodolo ema jatichna bende nobedie, bende
madongo noloso chenro kaka digineg Wuora biro miyo ng’ama tiyona duong’.
Lazaro kaachiel kode, 11nimar wachne 27"Koro chunya chandore, to ang’o ma
nomiyo jo Yahudi mang’eny koro nedhi ir dawachi? Dawach ni, ‘Wuora, resa e sa
Yesu kendo yie kuome. marachni’? Ooyo, ok anyal timo kamano
Yesu Odonjo Jerusalem Gi Rwak nikech ma e gimomiyo ne abiro nyaka
Maduong’ sechegi. 28Wuora, mi nyingi duong’! Eka
12Kinyne, oganda maratipo ma noyudo duol moro noa e polo, kawacho ni,
obiro e Sawo nowinjo ni Yesu nie yo biro "Asemiye duong’ kendo abiro miye
Jerusalem. 13Ne gikawo bede othidhe mi duong’ kendo." 29Oganda mane nikanyo
giwuok oko mondo giromne, ka gikok ni, ma nowinjo duolno nowacho ni polo ema
"Hosana !" "Ogwedh ng’at mabiro e nomor, to joma moko to nowacho ni
nying Ruoth! "Ogwedh Ruodh Israel !" malaika ema nowuoyo kode. 30Yesu
14Yesu noyudo nyathi kanyna moro nokonegi ni, "Duolni nobiro mondo
moidho obetie, mana kaka ondiki ni, okonyu, to ok nikech an. 31Sani ema
15"We luor, yaye Nyar Sayun; Ruodhi eri ing’adone piny bura, kendo sani ema ibiro
biro, kobet ewi nyathi kanyna" riembie ruodh pinyni oko. 32To an, bang’
16Mokwongo jopuonjrene ne ok owinjo koseting’a malo mogola e pinyni, to anay-
tiend gigi duto, to achien, bang’ ka Yesu wa ji duto ira." 33Nowacho mano mondo
nosemi duong’ eka negifwenyo ni weche- onyisgo kit tho ma nobiro thogo.
gi nosendiki kuome chon, kendo ni gigo 34Ogandano nodwoke ni, "Wasewinjo e
notimore nikech en. 17To oganda mane chik ni Kristo biro siko nyaka chieng’, ka
nikode chieng’ mane oluongo Lazaro oa e en kamano to ikelo wacho nade ni, ‘Wuod
liel, ka nochiere oa kuom joma otho, Dhano nyaka bi ting’ malo?’ ‘Wuod
nomedo lando wachno. 18Omiyo ji Dhano’ miwuoyo kuomeno to en ng’a ?"
mang’eny nowuok mondo giromne, 35Eka Yesu nonyisogi ni, "Pod ubiro bedo
nikech negisewinjo ni yande otimo tim gi ler kuom ndalo manok. Wuothuru
honono. 19Kuom mano, jo Farisai nowa- kapod un-gi ler; kapok mudho ojukou.
cho e kindgi ng’ato gi ng’ato ni, "Uneno Ng’ama wuotho e mudho okia kuma
ka wachni e muomowa. Neyeuru kaka odhiye. 36Keturu genou kuom ler kapod
piny duto osewuok luwo bang’e!" un kode, mondo eka ubed yawuot ler." Ka
 123 YOHANA 13:14
Yesu nosetieko loso to nowuok owegi 50Ang’eyo ni chikne kelo ngima manya-
kendo nopondo negi. ka chieng’. Kuom mano, gimoro amora
ma awacho en mana gima Wuora ony-
Jo Yahudi Osiko E Tamruok Yie Margi isa mondo awachi."
37To kata bang’ ka Yesu nosetimo
timbe honogo duto ka gineno gi wang’gi, Yesu Oluoko Tiende Jopuonjrene
pod ne gidagi mana yie kuome. 38Mano
notimore mondo ochop wach Isaya janabi, 13 Koro kane oyudo Sap Pasaka
okayo machiegni ahinya. Yesu
ni, "Ruoth, en ng’a moseyie wach mwa- nong’eyo ni sane mar weyo pinyni mondo
lando koso en ng’a mosefwenyo kaka odhi ir Wuoro nosechopo. Kaka nosehero
Ruoth tiyo? 39Ne ok ginyal yie nikech joge owuon mane ni e pinyni, koro noiko-
wachni, kendo nikech, mana kaka Isaya re nyisogi herane matut mogik. 2Seche
nowacho kamachielo ni, 40"Osedino mane itoko chiemb odhiambo, noyudo
wengegi Jachien osechako jiwo Judas Iskariot, ma
kendo osemiyo chunygi odoko wuod Simon, mondo ondhog Yesu. 3Yesu
matek, nong’eyo ni Wuoro noseketo gik moko
mondo kik gine gimoro gi wengegi, duto e bwo tekone, kendo ni noa ka
kendo kik giwinj tiend weche gi Nyasaye kendo nobiro dok ir Nyasaye;
chunygi, 4omiyo noa malo oweyo chiemo, kendo
mi gilokre, mondo ochanggi." nogolo lepe maoko kaeto otweyo taulo e
nungone. 5Bang’ timo kamano, noolo pi e
41Isaya nowacho kamano nikech besen kaeto ochako luoko tiende jopuon-
noneno duong’ mar Yesu kendo jrene, kendo noyweyogi gi taulo ma
nowuoyo kuome. 42Kata kamano, e notweyo e nungone mondo gitwo. 6Ka
kindeno, koda ka jotelo mang’eny be nobiro ir Petro mondo oluok tiendene,
noyie kuome. To nikech jo Farisai, ne Petro nowachone ni, "Ruoth, idwa luoko
ok ginyal hulo yie margi e lela nimar ne tienda adier?" 7Yesu nodwoke ni, "Ok
giluor ni dipo ka oriembgi e Sunagogi. inyal winjo tiend gima atimo, to ibiro
43Nimar ne gihero pak moa kuom winjo bang’e." 8Petro nonyise koramo ni,
dhano moloyo pak moa kuom Nyasaye. "Ooyo, Ruoth, ok inyal luoko tiendena
44Eka Yesu nokok matek ni, "Ka ng’ato ngang’. Yesu nodwoke ni, "Ka ok aluoki to
oyie kuoma to an ok ema oyie kuoma ok iwinjori bedo koda e achiel." 9Petro
kenda, to oyie kuom Jal ma noora nodwoke ni, "Ruoth, ka kamano to kik
bende. 45Ka ong’iya to oneno Jal ma iluok mana tienda kende, to luok koda ka
noora. 46Asebiro e piny kaka ler, mondo bedena gi wiya bende!" 10Yesu noduoke
ng’ato ang’ata moyie kuoma kik bed e ni, "Ng’at moseluokore onego oluok mana
mudho. 47"To ng’at ma winjo wechena tiendene kende, nimar dende duto ler." Un
to ok riti to an ok ang’adne bura, nikech usedoko maler, makmana ng’at achiel
ne ok abiro mondo ang’adne piny bura, kuomu kende ema ok ler." 11Nowacho ni
to nabiro mondo aware. 48Nitie Ng’at ne ok giler giduto nikech nong’eyo ng’a-
mang’ado bura ne ng’ama odaga kendo ma ne biro ndhoge. 12Ka nosetieko luoko
maok oyie wechena. Ng’ama kamano tiendegi, norwako lepe kaeto obet kama
wachna mane awacho ema biro nobetie. Nopenjogi ni, "Be ung’eyo tiend
ng’adone bura marach chieng’ giko gima asetimonuno? 13Uluonga kare ni
piny. 49Nimar ne ok awuoyo gi dwacha ‘Japuonj’ kendo ni ‘Ruoth’, kendo utimo
awuon, to Wuoro ma noora ema nochi- kare, nikech mano e ng’ama an. 14Koro
ka mondo awachi gik ma asebedo ka kaka an ma an Ruodhu kendo Nyasachu,
awacho kendo kaka onego awachgi. aseluoko tiendeu, un bende nyaka uluok
YOHANA 13:15 124
tiendeu ng’ato gi ng’ato. 15Aseketonu "Wuod Dhano koro imiyo duong’ sani
ranyisi mondo utim kaka asetimonu. kendo Nyasaye bende yudo duong’
16Anyisou adier ni onge misumba kuome. 32Ka Nyasaye oyudo duong’
maduong’ moloyo ruodhe motiyone, kata kuome, eka Wuowi bende biro yudo
jaote ok duong’ moloyo ng’ama oore. duong’ kuome, kendo obiro miye duong’
17Koro kaka ung’eyo gigi, ibiro gwedhu sani sani. 33"Nyithinda, pod abiro bedo
ka utimogi. kodu kuom thuolo matin. Ubiro manya,
to mana kaka ne anyiso jo Yahudi e kaka
Yesu Okoro Ni Ibiro Ndhoge anyisou sani ni, kama adhiye un ok unyal
18Ok awuo kuomu un uduto, ang’eyo bire. 34"Amiyou chik manyien ni,
joma aseyiero. To ma osetimore mondo Herreuru ng’ato gi ng’ato. Mana kaka
ochop Ndiko mawacho ni, ‘Ng’at ma aseherou e kaka nyaka uherru ng’ato gi
apogone kuona, ema koro gweya.’ 19"Eri ng’ato. 35Mano ema biro miyo ji duto
anyisou wachni chon kapok otimore ng’eyo ni un jopuonjrena adier, ka
mondo kotimore to ubi uyie ni An e En. uheroru ng’ato gi ng’ato." 36Simon Petro
20Anyisou adier ni ng’ato ang’ata mor- nopenje ni, "Ruoth, idhi kanye?" Yesu
wako ng’ama aoro, orwaka, kendo ng’ama nodwoke ni, "Kuma adhiye ok unyal
orwaka orwako Jal ma noora." 21Bang’ ka luwae sani, to ubiro luwa kuno bang’e."
nosewacho mano, Yesu nochandore gie 37Petro nopenje ni, "Ruoth, ang’o
chunye mi nohulonegi ni, "Anyisou adier momiyo ok anyal luwi sani? Aikora chiwo
ni ng’at achiel kuomu biro ndhoga." ngimana nikech in." 38Eka Yesu nodwoko
22Jopuonjrene dhogi nomoko, kendo ne ni, "Be inyalo chiwo ngimani nikech an
ging’iyore kendgi ka giwuoro ni ne en adier? Anyisi ni kapok thuon gweno
ng’a kuomgi ma nowuoyo kuome. 23To okok, wang’ inikweda nyadidek!
achiel kuomgi ma ne en japuonjre ma
Yesu nohero, ne chiemo kobet bute Yesu Ojiwo Jopuonjrene
machiegni. 24Simon Petro nogwelo
japuonjreno kawacho ni, "Penje ane ng’a- 14 Kik we chunyu ochandre. Yieuru
kuom Nyasaye, kendo an be yieu-
ma owuoyo kuome." 25Nolokore ir Yesu ru kuoma. 2E od Wuora nitie kuonde dak
mopenje ni, "Ruoth, en ng’a ?" 26Yesu mang’eny, kendo ka dine bed ni ok en
nodwoko ni, "En ng’ama abiro miyo kamano to dikoro asenyisou. Adhi kuno
makatini bang’ ka aselute e kado." Eka, mondo alosnu kar dak. 3To ka adhi mi
bang’ luto makati mondusino e kado, alosonu kar dak, eka abiro duogo kawou
nomiye Judas Iskariot wuod Simon. ubed koda, mondo un be ubed kama antie.
27Gikanyono ma Judas nokawo makatino 4Ageno ni ung’eyo yo madhi kuma
ema Satan nodonjo e iye.Yesu nokone ni, adhiye.
"Gima idwa timono tim piyo," 28to onge
ng’ama ne chiemo kanyo ma nong’eyo Yesu E Yo Madhi Ka Wuoro
gimomiyo nowachone kamano. 29To kaka 5Thoma nowachone ni, "Ruoth wakia
Judas ne en jarit pesa, jomoko ne paro ni kuma idhiye, koro ere kaka dwang’e yo?"
Yesu nonyise mondo odhi ong’iew gik ma 6Yesu nokone ni, "An e yo kendo An e
nedwarore e sawo, kata nimondo ochiw adiera kendo An e ngima. Onge ng’ama
gimoro ne jodhier. 30Mapiyo bang’ ka nyalo biro ir Wuora ka ok okadho kuoma.
Judas nosekawo makatino, nowuok 7Ka dine ung’eya adier, dine ung’eyo
oweyogi, kendo otieno nochopo. Wuora bende. Chakre sani ung’eye kendo
usenene." 8Filipo nowachone ni, "Ruoth,
Yesu Okoro Ni Petro Biro Kwede. nyiswa Wuoro mondo kik wachak
31Ka nosedhi, Yesu nowacho ni, wachandi kendo." 9Yesu nokone ni,
 125 YOHANA 15:11
"Filipo, donge ing’eya? Ng’ato ka ng’ato Wuoro biro oro e nyinga, biro puonjou
mosenena oseneno Wuoro. Ere kaka ikelo weche duto, kendo obiro paronu gik moko
wacho ni, ‘Nyiswa Wuoro?’ 10Donge iyie duto ma asenyisou. 27Aweyonu kuwe;
ni an ei Wuoro kendo ni Wuoro ni e iya? kuwe mara ema amiyou. Ok amiu kaka
Weche ma awachonu ok gin mana piny miyou. Kik uyie chunyu chandre
wechega awuon. Chutho, Wuoro modak e kendo kik ubed maluor. 28"Ne uwinjo ka
iya ema timo tichne. 11Yie koda ka awa- awacho ni, ‘Adhi to abiro duogo iru
cho ni an ei Wuoro kendo Wuoro nie iya; kendo.’ Ka dine bed ni uhera to dine
to ka ok kamano, to yie kuom ranyisi mag ubedo mamor ni adhi ka Wuoro, nimar
honni ma asebedo ka atimo. 12Anyisi Wuoro duong’ moloya. 29Ero asenyisou
adier ni ng’ato ka ng’ato ma nigi yie chon kapok mano otimore, mondo ka oti-
kuoma biro timo gik ma asebedo ka more to uyie. 30Koro ok abi wuoyo kodu
atimo. Be obiro timo gik madongo aming’a nimar ruodh pinyni biro, to
moloyo magi, nikech adhi ka Wuoro. oonge gi teko kuoma. 31Kata kamano
13Kendo abiro timo gimoro amora muk- piny nyaka ng’e ni ahero Wuoro kendo ni
wayo e nyinga, mondo eka Wuowi omi atimo mana ginono ma Wuora ochika.
Wuoro duong’. 14Unyalo kwaya gimoro "Biuru koro; wadhiuru."
amora e nyinga kendo abiro time.
Mzabibu Gi Bedene
Yesu Osingo Roho Maler
15"Ka uhera’ to ubiro timo gima 15 An e mzabibu madier, kendo
Wuora e japur mzabibu. 2Bedena
achiko. 16Kendo anakwa Wuoro mi duto maok nyag olemo ong’ado oko, to
enomiu Jakony machielo mondo obed bede duto manyago olemo oloso mondo
kodu nyaka chieng’ 17Jakonyno en Roho omed nyak moloyo. 3Un usedoko maler
mar adier, Piny ok nyal yie kode, nikech nikech wach ma asewachonu. 4Sikuru
ok ginyal nene kendo gikiaye. Un to ung’- kuoma kaka an be asiko kuomu. Onge bad
eye, nimar odak kodu kendo obiro bet e iu. yien manyalo nyago olemo kende owuon
18Ok abi weyou ka nyithi kiye; abiro biro ka ok osiko e mzabibu. Un bende ok unyal
iru. 19Odong’ kinde matin to piny ok bi nyago olemo ka ok usiko kuoma. 5"An e
nena kendo. Un to pod ubiro nena, kendo mzabibu, to un e bede. Ka ng’ato osiko
ubiro bedo mangima nikech angima. kuoma kendo an be asiko kuome, to obiro
20Odiechieng’no unung’e ni an ei Wuoro; nyago olemo mang’eny, nimar onge gima
kendo ni un e iya, kendo an e iu. 21Ng’ato unyalo timo ka upogoru koda. 6Ka ng’ato
ang’ata ma nigi chikega kendo matimo ok osiko kuoma to ochalo gi bad yien
gima giwacho e ng’ama ohera. Ng’at motong’ oko ma ner. Bad yiende machal
mohera Wuora biro hero, kendo an bende kamano ichoko kendo idiro e mach mi
abiro here, mi anyisrane." 22Eka Judas wang’. 7Ka usiko e iya kendo wechena
(Ok Judas Iskariot) nowachone ni, "To osiko e iu to unyalo kwayo gimoro amora
Ruoth, ang’o momiyo wan ema idwany- ma chunyu gombo mi miu gino. 8Ka
isorinwa to ok ne piny?" 23Yesu nodwoke unyago olemo mang’eny eka Wuora yudo
ni, "Ka ng’ato ohera to obiro rito duong’, kendo eka unyisoru kaka jopuon-
wechena, Wuora biro here, kendo wabiro jrena adier. 9"Mana kaka Wuoro osehera,
biro ire mi walos kar dakwa kode. e kaka an bende aseherou. Koro sikuru e
24Ng’ama ok ohera ok nyal timo gima herana. 10Ka urito chikena to ubiro siko e
apuonjo. Weche muwinjogi ok gin maga herana, mana kaka an bende aserito chike
awuon, gin mag Wuoro ma noora. Wuora kendo asiko e herane. 11Asenyisou
25"Gigi duto asenyisou kapod an kodu. wachni mondo morna obed e iu kendo
26To Jakony, ma en Roho Maler, ma mondo mor maru obed moromo chuth.
YOHANA 15:12 126
12Chikna en ma: Herreuru ng’ato ka ng’a- notim kamano kaparo ni otiyo ne
to, kaka an bende aseherou. 13Onge ng’a- Nyasaye. 3Ginitim kamano nikech ok
ma nigi hera maduong’ maloyo ma: Ni ging’eyo Wuoro kata an. 4Asenyisou ma
ng’ato chiwo ngimane ne osiepene. 14Un mondo ka ndalo ochopo to upar ni nas-
osiepega mana kutimo gik ma achikou. esiemou motelo. Ne ok anyisou wechegi
15Koro ok aluongu ni wasumbini nikech chon nikech ne pod an kodu.
misumba okia gima ruodhe timo. To alu-
ongou ni osiepena nimar asenyisou gik Tij Roho Maler
moko duto mane apuonjora kuom 5"Koro adhi ir Jal ma noora, to onge
Wuora. 16Un ne ok uyiera. An ema ng’ato kuomu mapenja ni, ‘Idhi kanye?’
nayierou kendo aketou mondo udhi 6Gik ma asewachonu omiyo upong’ gi
unyag olemo- olemo masiko. Eka Wuoro kuyo. 7To anyisou adier ni dhi ma adhigo
nomiu gimoro amora mukwayo e nyinga. biro kelonu ber. Ka ok adhi, to Jakony ok
17Ma e chikna: Herreuru ng’ato ka ng’ato. bi bironu; to ka adhi eka abiro oronugo.
8Ka enobi, to enomi ketho mar piny
Piny Ochayo Jopuonjre ng’ere korka richo gi tim makare kod
18"Ka piny ochayou to ng’euru ni an kum mabiro: 9Korka richo nikech ji ok
ema nochaya mokwongo. 19Ka dine bed oyie kuoma; 10Korka tim makare nikech
ni un jo piny to piny dine oherou kaka adhi ka Wuoro, kuma ok unyal nenae
joge owuon. To kaka en, ok un jo pinyni kendo; 11kendo korka kum mabiro, nikech
to aseyierou mi agolou e piny. Mano ruodh pinyni koro bura oseloyo. 12"An gi
emomiyo piny ochayou. 20Paruru weche mang’eny mamoko monego awachnu, to
ma nawachonu ni, ‘Onge misumba ok unyal ting’ogi duto sani. 13To ka En,
maduong’ moloyo ruodhe motiyone.’ ma en Roho mar adier, nobi, to enotau e
Omiyo ka an ema gisesanda to un be adiera duto. Ok enowuo kende owuon;
gibiro sandou, kendo ka gimako puonjna enowach mana gima owinjo, kendo
to puonju be gibiro mako. 21Gibiro timo- enonyisu gik mabiro timore nyime.
nu kamano nikech nyinga, nimar gikia Jal 14Enomiya duong’, kokawo kuom gigena
ma noora. 22Ka dine bed ni ne ok abiro mi kaeto omiyo ung’eye. 15Gig Wuora duto
awuoyo kodgi, da ok buch richo oloyogi. gin maga. Mano emomiyo nawachonu ni
To koro, ok ginyal badhore ne richogi. Roho nokaw kuom gigena kaeto omiyo
23Ng’ama ochaya ochayo Wuora bende. ung’eye. 16"Odong’ ndalo matin to ok ubi
24Ka dine bed ni ne pok atimo gik maonge nena, to bang’e matin achien ubiro nena
ng’ato ang’ata mosetimo e diergi, to buch kendo."
richo da ok oloyogi, to sani koro giseneno
honnigi duto, to eka pod gichaya kaachiel Kuyo Mar Jopuonjre Biro Lokore
gi Wuora bende. 25To mano osetimore Mor
mana mondo ochop gima ondiki e chikgi 17Moko kuom jopuonjrene nowacho e
ni, ‘Ne gichaya maonge gimomiyo.’ 26"Ka kindgi giwegi ni, "Kowacho ni, ‘Odong’
Jakony ma abiro oronu koa ka Wuoro, ma ndalo matin to ok ubi nena, to bang’e
en Roho mar adier maa kuom Wuoro matin achien ubiro nena,’ kendo
nobi, to enotim neno kuoma. 27To un ni,’Nikech adhi ka Wuoro’ to tiende
bende nyaka utim nenda, nimar usebedo ang’o? 18Ne gimedo penjore kendgi ni,
koda nyaka aa chakruok. "Kowacho ni, ‘Kinde matin’ to tiende
ang’o? Ok wawinj tiend gima owacho."

16 "Asenyisou gigi duto mondo kik 19Yesu noneno ka gidwa penje tiend
urweny. 2Giniriembu e sunagogi; wachno, omiyo nowacho negi ni, "Mit ki
chutho ndalo biro ma ng’ama nonegu upenjoru e kindu tiend gima nawacho ka
 127 YOHANA 17:19
nawacho ni, ‘Odong’ ndalo matin to ok kama: "Wuora, saa osechopo. Mi Wuodi
ubi nena, to bang’e matin achien ubiro duong’ mondo Wuodi bende omiyi
nena? 20Anyisou adier ni ubiro goyo duong’. 2Nimar isemiye loch ewi ji duto
nduru kendo ubiro ywak ka piny to winjo mondo omi ji duto misemiye ngima
maber. Kuyo to ubiro kuyo, to kata manyaka chieng’. 3To ngima manyaka
kamano kuyo maru biro lokore mor chieng’ en ma: ni mondo ging’eyi in
achien. 21Dhako madwa nywolo nyathi Nyasaye makende maradier, kod Yesu
nyaka muoch kaa nikech sane ochopo; to Kristo, Jal miseoro. 4Asemiyi duong’ e
bang’ nywolo nyathine, wiye wil gi piny kuom tieko tich mane imiya mondo
muoch, nikech omor ni osenywolo dhano atim. 5To koro, Wuoro, miya duong’ e
mangima e piny. 22Kamano un bende sani nyimi machal gi duong’ mane an-go kodi
en sau mar kuyo, to ubiro bedo mamor ka ka piny nepok ochakore.
ananeu bang’e, kendo onge ng’ama
nomau mor maru. 23Chieng’no ok unuk- Yesu Olamo Ne Jopuonjrene
waya gimoro amora. Anyisou adier ni 6"Asehulo nyingi ne joma ne imiya e
Wuora biro miyou gimoro amora muk- piny. Ne gin jogi, to ne imiyagi, kendo
wayo e nyinga. 24Nyaka sani pok ukwayo koro girito wachni. 7Koro ging’eyo ni gik
gimoro amora e nyinga. Kwauru mondo moko duto misemiya oa kuomi. 8Nimar
omiu, eka nubed mamor chuth. 25"Kata ne amiyogi weche mane imiya kendo ne
obedo ni asebedo ka awuoyonu gi ngeche, girwakogi. Giseng’eyo gadier ni ne aa iri,
to ndalo biro maok nawuo kodu kamano, kendo giseyie ni ne iora. 9Koro alamone-
to ananyisu maler kuom Wuora. gi. Ok alam ne piny, to alamo ne joma
26Chieng’no unukwa Wuoro e nyinga. Ok isemiya, nimar gin magi. 10Giga duto gin
awach ni an ema nakwa Wuoro karu. magi, kendo gigi duto gin maga, kendo
27Ooyo, Wuoro owuon oherou nikech aseyudo duong’ kuomgi. 11Koro ndalona
usehera kendo useyie ni ne aa ka Nyasaye. mag bet e piny orumo, nimar abiro iri, to
28Ne aa ka Wuoro mi adonjo e piny, to gin pod gin e piny. Wuoro Maler, ritgi gi
sani koro aweyo piny kendo adok ka teko mar nying mane imiya, mondo eka
Wuoro." 29Eka jopuonjre Yesu nowa- gibed achiel kaka wan achiel. 12Ka pod an
chone ni, "Ero koro iwuoyo kodwa maler kodgi to nachielogi kendo naritogi maber
ma ok itiyo gi ngeche. 30Koro wayie ni gi nying mane imiya. Onge kata achiel
ing’eyo gik moko duto kendo ni onge kuomgi moselal, mak mana jagono ma
tiende mondo ng’ato ochandi gi penjo nochanne kethruok mondo eka Ndiko
mathoth. Mano omiyo wayie ni ne ia ka ochopi. 13"Koro abiro iri, to awacho gigi
Nyasaye." 31Yesu nodwokogi ni, "Kare kapod an e piny, mondo eka gibed gi
ber ka koro uyie! 32To ndalo biro kendo morna e igi mogundho. 14Asemiyogi
osechopo ma unukerue, ka ng’ato ka ng’a- wachni, kendo piny ochayogi, nimar ok
to kuomu ringo dok dalane.Unuweya mi gin mag pinyni, mana kaka an bende ok
adong’ kenda, kata kamano ok an kenda, an mar pinyni. 15Ok alam mondo igolgi
nimar Wuora nikoda. 33"Asenyisou gigi oko e piny, to alamo ni iritgi mondo kik
mondo uyud kuwe moa kuoma. E pinyni Ng’ama Rach timnegi marach. 16Ok gin
ubiro bedo gi chandruok. To beduru gi mag pinyni, mana kaka an bende ok an
chuny motegno! Aseloyo piny." mar pinyni. 17Pwodhgi gi adierani-ma en
Wachni. 18Kaka ne iora e piny e kaka an
Yesu Olamo Ne En Owuon be aseorogi e piny. 19Kendo koro achi-

17 Ka Yesu nosetieko wacho weche- woranegi, mondo eka gin bende gichiwre
gi, nong’iyo polo kaeto olamo adier.
YOHANA 17:20 128
Yesu Olamo Ne Ji Duto Moyie Ka an ema umanya to weuru jogi odhi
20"Ok alam ne gin kendgi, to alamo mondi." 9Mano notimore mondo weche
bende ne jogo mabiro yie kuoma bang’e ma noyudo osewacho ni, "Pok awito joma
ka giyalonegi, 21mondo gibed achiel gin nimiya kata achiel ochopi." 10Eka Simon
duto, yaye Wuoro, mana kaka in e iya Petro, ma noyudo nigi ligangla, nowuod-
kendo an e iyi. Mad gin bende gibed e ho liganglane kendo notong’o kode jatij
iwa, mondo eka piny oyie ni iseora. jadolo maduong’, mong’ado ite ma
22Asemiyogi duong’ ma nimiya, mondo korachwich oko. ( Nying jatijno ne
gibed achiel kaka wan achiel: 23Ka an e igi Malkus) 11Yesu nochiko Petro kawacho
kendo in e iya. Mad giriwre gibed gimoro ni, "Duok liganglani e ode! Idwa mona
achiel mondo piny ong’e ni ne iora, kendo metho gi okombe ma Wuoro osemiya
ni aseherogi mana kaka isehera. nang’o?"
24"Wuora, adwaro ni joma isemiya obed
koda kama antie, kendo ni gine duong’na Oter Yesu Ir Anas
- duong’no misemiya nikech ne ihera 12Eka kidieny mar jolweny gi jatendgi
kapok nochwe piny. 25"Wuoro Makare, kod jotend jo Yahudi nomako Yesu. Ne
kata obedo ni piny ok ong’eyi, to an to gitweye 13mi gitere ne Anas, mane en
ang’eyi, kendo ging’eyo ni ne iora. wuon chi Kaifa, mane en jadolo maduong’
26Asehulo negi nyingi, kendo pod abiro higano. 14Kaifas e ng’ama noyudo osen-
medo nyiso ji ng’ama in, mondo gibed gi g’ado rieko ne jo Yahudi ni ne ber ka ng’at
hera miseherago, kendo an awuon abed e achiel otho ne ji.
igi."
Petro Okwedo Yesu Mokwongo
Yesu Omaki 15Simon Petro gi japuonjre machielo

18 Ka nosetieko lemo, Yesu nowuok

gi jopuonjrene, mi ne ging’ado
holo mar Kidron. Loka mar holono ne
noluwo bang’ Yesu. To nikech japuonjre
machielono ne jadolo maduong’ ong’eyo,
nodonjo gi Yesu nyaka ei laro mar jadolo
nitie puodho moro ma yiende mag maduong’, 16to Petro to nodong’ karito e
Zeituni notiye, kendo Yesu nodonjo dhoot oko. Japuonjre machielo ma jadolo
kanyo kaachiel gi jopuonjrene. 2To Judas, maduong’ nong’eyono noduogo
jal ma nondhoge, nong’eyo kanyo, nikech mowuoyo gi nyako ma nerito welo
Yesu ne jaromoga gi jopuonjrene kanyo. madonjo mi nokawo Petro gidonjogo iye.
3Omiyo Judas nobiro e puodhono, 17Nyako ma nenie dhootno nopenjo Petro
kotelone kidieny mar jolweny kod jotelo ni, "Donge in be in achiel kuom jopuonjre
moko ma noa ir jodolo madongo gi jo ng’atni, koso ariambo?" Nodwoko ni, "Ok
Farisai. Ne giting’o toje gi teyni kod gig an." 18To nikech piny ne ng’ich, jotich gi
lweny. 4To kaka Yesu nong’eyo gik moko jotelo nochung’ kolworo mach ma noyu-
duto ma nebiro timorene, nowuok oko do gisemoko mondo gio. Petro bende
mopenjogi ni, "En ng’a mudwaro?" 5Ne nochung’ kodgi kanyo kooyo mach.
gidwoko ni, "Wadwaro Yesu ja
Nazareth." Yesu nowachonegi ni, "An e Jadolo Maduong’ Omiyo Yesu Penjo
en." (To jandhok ma Judas nochung’ 19E thuolono jadolo maduong’
kodgi kanyo). 6Ka Yesu nowacho ni, "An nomiyo Yesu penjo kuom wach jopuon-
e en," ne gigoyo okang’ gidok chien mi jrene kod puonjne. 20Yesu nodwoke ni,
gipodho piny. 7Nochako openjogi ni, "En "Asebedo ka awuoyo e lela ne piny,
ng’a mudwaro?" Kendo ne ginwoyone ni, kendo asebedo ka apuonjo ei Sunagoke
"Wadwaro Yesu ja Nazareth." 8Yesu nod- gi Hekalu, kuonde ma jo Yahudi duto
wokogi ni, "Donge asenyiou ni an e en. chokoree. Onge gimoro amora
 129 YOHANA 19:7
masewacho ling’ling’. 21En ang’o jomoko nono emowachonigo kuoma ?"
momiyo umiya penjo? Penjuru joma 35Pilato nodwoke ni, "Iparo ni an be an ja
osebedo ka winja. Gin ging’eyo maber Yahudi? Jou iwuon gi jodolou madongo
gima nawacho." 22Ka Yesu nowacho ema oketi e lweta. Nyisa, en ang’o miseti-
kamano, achiel kuom jotelo ma mo?" 36Yesu nodwoko ni, "Pinyruodha ok
nochung bute nothalo lembe kawacho en mar pinyni. Ka da bed ni en, to jotich-
ni, "Kamano e kaka inyalo duoko jado- na dine ogore mi gitamo jo Yahudi maka.
lo maduong’ adier?" 23To Yesu nod- To koroni, pinyruodha oa kamachielo."
woke ni, "Ka poni awachone gimoro 37Pilato nowacho ni, "Kare in ruoth?"
amora marach to hul ane gino. To kapo Yesu noduoko ni, "In kare kuom wacho ni
nawacho adier to ithala nang’o?" 24Eka an ruoth. Chutho mano e gimomiyo
Anas nochiwe mondo otere ne Kaifa nonywola, kendo mano emomiyo ne abiro
jadolo maduong’, kotweye kamano. e pinyni, mondo atim neno kuom adiera.
Ng’ato ka ng’ato ma jakora adiera winja."
Petro Okwedo Yesu Nyadiriyo 38" Pilato nopenje ni, "Adiera en ang’o?"
Kendo Nyadidek Bang’ penjo kamano to nochako odok oko
25Ka noyudo Petro pod ochung’ oyo ir jo Yahudi, mi owacho negi ni, "Ok
mach, negipenje ni, "Idagi ni ok in ayudo ketho kata achiel kuom ng’atni
achiel kuom jopuonjrene, koso iyie?" minyalo ng’adnego bura. 39To kaka en
Nodagi kowacho ni "Ok an." 26Achiel kitu mondo agonynu achiel kuom joma
kuom jotich jadolo maduong’ mane en otwe e kinde mag Pasaka, duher mondo
wat ng’at ma Petro nong’ado ite cha, agonynu ‘ruodh jo Yahudi’ koso?" 40To
nochome tir, kapenje ni, "Donge nende ne gikokne matek, ka giwacho riat ni,
aneni kode e puoth Zeituni?" 27To "Ooyo, ok en! Baraba ema imiwa!" To
Petro nochako okwer kendo, kendo gi Baraba ne en jajimb tulo.
kanyono thuon gweno nochako kok.
Ong’adne Yesu Bura Mondo Ogure
Yesu E Nyim Pilato
28Eka jo Yahudi nogolo Yesu leplep
motere ka Pilato. Sechego koro piny
19 Eka Pilato nokawo Yesu mokete
mondo orodhe. 2Jolweny nokado
osimbo mar kuthe kendo ne giketo e wiye.
nosechako yawore, omiyo jo Yahudi ne ok Ne girwakone kandho makwar, 3kendo ne
odonjo ei dala ruoth, mondo kik gidok gisiko ka gidhi ire saa ka saa ka giwa-
mogak. Ne gidwaro ni gicham Pasaka ka chone ni, "Ruoth jo Yahudi, misawa!"
giler. 29Omiyo Pilato nowuoknegi oko Kendo ne githalo lembe. 4Pilato nochako
mopenjogi ni, "Ng’atni udonjone gi ketho owuok oko kendo mowacho ne jo Yahudi
mage?" 30Ne gidwoke ni, "Ka da bed ni ok ni, "Neuru, eri akele e nyimu mondo
en jaketho to dine ok wakele e nyimi ka." ung’e ni ok ayudo ketho kata achiel
31Pilato nowacho ni, "Kaweuru un uwegi kuome minyalo ng’adnego bura." 5Ka
udhi ung’adne bura gi chiku uwegi." To Yesu nowuok oko korwako osimbo mar
jo Yahudi nodagi, ka giwacho ni, "Wan kudho gi kandho makwar, Pilato nowa-
waonge gi teko mar ng’ado ne ng’ato cho negi ni, "Ng’atno eri!" 6Ka jodolo
buch tho." 32Mano notimore mondo madongo gi jotendgi nonene, ne gikok
weche Yesu ma noyudo osewacho kuom matek ni, "Gure! Gure!" To Pilato nowa-
tho ma nobiro thogo ochopi. 33Eka Pilato cho negi ni, "Kaweuru un uwegi udhi
nodok ei laro mar ng’ado bura, kendo unege. An ok ayudo ketho moro amora
nogwelo Yesu ire mopenje ni, "In e kuome minyalo ng’adonego bura." 7To jo
Ruodh jo Yahudi ?" 34Yesu nopenje ni, Yahudi nokone koramo ni, "Wan gi chik,
"Gima ipenjano oa e pachi iwuon koso kendo kaluwore gi chikwano, nyaka otho,
YOHANA 19:8 130
nikech noketore ni en Wuod Nyasaye." wedo gima ne Pilato ondikono ka giwa-
8Ka Pilato nowinjo mano, luoro nomedo cho ni, "We ndiko ni ‘Ruodh jo Yahudi,’
make moloyo, 9omiyo nochako odok e ndik ni, ng’atni noketore ni en ruodh jo
pare kendo, mopenjo Yesu ni, "In Yahudi." 22Pilato nowacho ni, "Gima
jakanye?" To Yesu ne ok oduoke. 10Pilato asendiko, asendiko." 23Ka jolweny noguro
nowachone ni, "Idagi wuoyo koda Yesu, ne gikawo lepe mi gipoge ding’wen,
nang’o? Be ing’eyo ni an gi teko ma anya- kaeto gipogore moro ka moro, kargi ji
lo gonyigo kata gurigo?" 11Yesu nod- ang’wen. Lawe mar abola kende ema ne
woko ni, "Ok dine ibedo gi teko moro giweyo. En ne oonge gi wang’ usi, to not-
amora kuoma ka da bed ni ok omiyigo wang’e machalre, chakre malo nyaka
koa malo. Kuom mano ng’ama noketa e piny. 24Ne giwacho e kindgi giwegi ni,
lweti nigi ketho maduong’ moloyo richo "En kik wayieche. Wagouru ombulu
misetimo." 12Kochakore sechego, Pilato mondo wang’e ng’ama kawe e dierwa."
notemo gonyo Yesu, kata kamano jo Mano notimore mondo Ndiko ochopi
Yahudi nomedo kok matek ka giwacho ni, ma nowacho ni,
"Kiweyo ng’atni thuolo modhi to ok in Ne gipogore lepa e kindgi giwegi
osiep Kaisar. Ng’ato ka ng’ato ma ketore kendo ne gigoyo ombulu ne
ni en ruoth kedo gi Kaisar." 13Ka Pilato nangana."
nowinjo mano, nogolo Yesu oko kendo
nobet piny e kome mar ng’ado bura kama Koro mano e gima ne jolweny otimo.
iluongo ni Laro moting’ore malo mar kidi 25Min Yesu gi nyamin min-gi ma Maria
(miluongo gi dho Aramia ni Gabatha). ma chi Kiliopa kod Maria Magdala jo
14Ne en chieng’ ikruok mar jumb Pasaka, nenikanyo. 26Ka Yesu noneno mamane gi
kar saa auchiel. Pilato nowacho ne jo japuonjre ma nohero kochung’ machiegni
Yahudi ni, "Neyeuru Ruodhu e !" 15To ne kanyo, nowachone mamane ni, "Mama,
gikok ni, "Gole e wang’wa! Gole e neye wuodi!" 27Nowacho bende ne
wang’wa! Gure !" Pilato nopenjogi japuonjreno ni, "Neye meru!" Chakre
ni,"Udwaro ni agur ruodhu?" Jodolo chieng’no Japuonjreno nokawe odhi kode
madongo nodwoko ni, "Wan waonge gi dalane owuon.
ruoth machielo mak mana Kaisar kende.
16Eka Pilato nochiwe negi mondo gigure. Tho Mar Yesu
28Bang’e, ka koro nong’eyo ni gik
Ogur Yesu moko duto osetimore kaka dwarore,
Omiyo jolweny nokawo Yesu odhigo. mondo Ndiko ochop kare, Yesu nowacho
17Yesu nowuok kanyo koting’o msalape ni, ‘Riyo oloya." 29To ne nitie puk kong
owuon nyaka kar Hanga Wich (miluongo andwayo kanyo, omiyo ne gibudo siponj e
gi dho Aramia ni Golgotha). 18Ne gigure iye kaeto gichuoyo sipanjno ewi ket yiend
kanyo, kaachiel gi jomoko ariyo, ka moro sawo sawo, kendo ne gichore nyaka dho
nie bathe koni to moro ni kocha, to Yesu Yesu. 30Yesu nobilo gino kaeto owacho ni,
giketo e diere. 19Pilato ne nigi milome "Orumo." Eka nolung’o wiye kendo
moro ma nondiko kaeto oguro ewi msal- noweyo chunye oa odhi. 31To chieng’no
aba gimalo. Nondike ni "YESU JA ne en chieng’ ikruok, kendo kinyne
NAZARETH, RUODH JO YAHUDI," nonego obedi chieng’ mowal ma en
20Jo Yahudi mang’eny nosomo ndikoni, Sabato. Nikech jo Yahudi ne ok dwar
nimar kama nogure Yesu ne ni machieg- mondo owe ringruoge koliero e msalaba
ni gi dala maduong’, kendo milomeno chieng’ Sabato, ne gikwayo Pilato mondo
nondiki e dho Aramia, gi Latin kod Grik. one ni otur tiende joma nogur, kendo ni
21To jodolo madongo mag jo Yahudi nok- olor ringruogego piny. 32Omiyo jolweny
 131 YOHANA 20:18
nobiro moturo tiend ng’at mokwongo ma machielono noyombo Petro, mi nokuon-
nogur gi Yesu, kod tiende ng’at machielo gone chopo e bur-ik. 5Nokulore mong’i-
bende. 33To kane gibiro ir Yesu mi giyu- cho, kendo noneno lewni mayom molir
do ni nosetho, ne ok gituro tiendene. olir kod law ik ma nonalgo wi Yesu ka nie
34Kar timo kamano to achiel kuom jol- i bur kanyo.To kata kamano ne ok odonjo
wenygo nochuoyo ng’et Yesu gi tong’, mi eiye. 6Eka Simon Petro, ma nelawe chien,
remo gi pi obubni kaa kanyo. 35Ng’ama be notundo. En to nodonjo nyaka ei bur-
noneno ka gigo timore ema ochiwo ik, mi noneno lewni mayom molir-olir ka
nenoni kendo nende en adier. Ong’eyo ni nikanyo, 7kaachiel gi law ik ma nonalgo
owacho adiera, kendo ohulo wechegi wi Yesu. Nangano noban maber, kendo ne
mondo un bende uyie. 36Gigi notimore en kar kende, mopogore gi kama lewni
mondo Ndiko ochop kare, ni, "Onge kata mayom molir olir ne nitie. 8Mogik,
chokene achiel ma notur." 37Ndiko japuonjre machielo, ma nokuongo chopo
machielo be wacho ni, "Ginichom wenge- e bur ikno, be nodonjo ei bur mi noneno
gi kuom Jal mane gichuowo gi tong’." kendo noyie. 9(Nyaka e thuolono ne pok
ging’eyo, koa e Ndiko, ni nochuno ni Yesu
Ik Mar Yesu nyaka ne chier mi aa kuom joma otho.)
38Bang’e Josef ja Arimathea nokwayo
Pilato ringre Yesu. Josef ne en japuonjre Yesu Ofwenyore Ne Mariam
Yesu to nobedo kamano ling’ling’ nikech Magdala
noluoro jo Yahudi. Ka Pilato nosemiye 10Eka jopuonjrego nodok e miechgi,
thuolo to nobiro mokawo ringrene odhi- 11to Mariam to nochung’ oko but bur-ik
go. 39Ne gin gi Nikodemo, jal ma nose- kaywak. Ka noyudo oywak, nokulore
galimo Yesu gotieno. Nikodemo nokelo mong’iyo i bur- ik, 12kendo noneno
manemane moru gi subili manyalo romo malaike ariyo morwakore marachar,
kilo piero adek gang’wen. 40Ne gikawo kobet piny kama ringre Yesu nopielie, ka
ringre Yesu mi giwiro gi modhigo kaeto moro ni yo kawiye, to machielo ni yo ka
giboye gi lewni mayom molir olir, kaka tiende. 13Ne gipenje ni, "Mama, iywago
chik jo Yahudi mar ik ne dwaro. 41To ang’o?" Nowacho negi ni, "Gisekawo
kama ne gigure Yesuno ne nitie puodho Ruodha gidhigo, to akia kama giketee."
moro, kendo ei puodhono ne nitie bur-ik 14Bang’ wacho kamano, nolokore ong’iyo
mapod nyien, ma nepok opielie ng’ato. ng’eye, kendo noneno Yesu kochung’
42Nikech ne en odiechieng jo Yahudi mar kanyo, to ne ok ong’eyo ni en Yesu.
ikruok, kendo nikech bur-ik ne ni 15Yesu nowachone ni "Mama, iywago
machiegni, ne gipielo Yesu kanyo. ang’o? Imanyo ng’a?" To en ka noparo ni
jarit puodhono ema loso kode, nowachone
Bur-ik Modong’ Nono ni, "Jaduong’, ka dipo ni in ema ne ikawe

20 Odiechieng’ mokwongo mar idhi kode to nyisa kama iseketee, mondo

Juma, kogwen, ka piny ne pod adhi akawe." 16Yesu noluonge ni,
olil, Maria Magdala nodhi e bur-ik, mi "Maria!" Nolokore ire kendo noluongo
noneno ka kidi nosegol oko e dho bur. matek gi dho jo Aram ni, "Raboni!" (ma
2Omiyo noringo modhi ir Simon Petro tiende en Japuonj). 17Yesu nowachone ni,
kod japuonjre machielo ma Yesu nohero, "Kik imula, nimar pok adok ka Wuora. To
kendo nowachone gi ni, "Gisekawo Ruoth dhi ir owetena mondo inyisgi ni, "Adok ir
gigole e bur-ik, kendo wakia kama gike- Wuora ma en Wuoru un bende, kendo
tee!" 3Kuom mano, Petro gi japuonjre Nyasacha ma en Nyasachu." 18Maria
machielono nowuok ochiko kuma bur-ik Magdala nodhi ir jopuonjre monyisogi
ne nitie. 4Ne giringo giduto, to japuonjre wach maber ni: "Aseneno Ruoth!" Kendo
YOHANA 20:19 132
nowacho negi ni nosenyise wechegi. Yesu Omiyo Jopuonjrene Omako
Rech Mang’eny
Yesu Ofwenyore Ne Jopuonjrene
19Odhiambo mar odiechieng’ mok-
wongono, ka noyudo jopuuonjre ochoko-
21 Bang’ ka gigo nosetimore, Yesu
nochako onenore kendo ne jop-
uonjrene e tie Nam Tiberia. To nen-
re kanyachiel, kendo ne giloro dhoudi ruokne kodgi nobet kama: 2Simon Petro,
nikech ne giluoro jo Yahudi, Yesu nobiro Thoma (ma niluongo ni Didimas),
mochung’ e diergi kendo nowacho negi Nathaniel mane aa Kana e piny Galili,
ni, "Okweuru!" 20Bang’ wacho mano, yawuot Zebedi, kod jopuonjre mamoko
nonyisogi bedene gi ng’etne. Jopuonjre ne ariyo, noyudo ochokore kaachiel. 3Simon
mor mokalo ka negineno Ruoth. 21Yesu Petro nowacho negi ni, "Adhi lupo",
nochako owacho negi kendo ni, "Beduru kendo ne giwachone ni, "Wan be wadhi
gi kuwe! Mana kaka Wuora oseora ekaka kodi." Omiyo negiwuok gidhi kendo ne
an bende aorou." 22Bang’ wacho negi gidonjo ei yie. To otienono duto onge
mano to noyweyo kuomgi, kaeto owacho gima negimako. 4Okinyi kogwen, Yesu
negi ni, "Nwang’uru Roho Maler. nochung’ e dho nam. To ok neging’eyo ni
23Ng’ato ang’ata muweyone richone ne en Yesu. 5Noluongogi ni, "Osiepe, be
nowenegi, to ka ok uweyo negi to ok unie gi rech moro?" Ne giduoke ni,
nowenegi." "Ooyo." 6Nowacho negi ni, "Boluru gogo
mau yo bat korachwich mar yie to ubiro
Yesu Ofwenyore Ne Thomas yudo moko." Ka negitimo kamano,ywayo
24Sama Yesu nobirono noyudo ka gogo nyaka ei yie notamogi, nikech rech
Thomas (Ma niluongo ni Didimas) ma en ne ng’eny mohewogi ywayo. 7Eka
achiel kuom ji apar gariyo, ne onge kod japuonjre ma Yesu nohero nowacho ne
jopuonjre. 25Omiyo jopuonjre mamoko Petro ni, "En Ruoth!" Saa nogono ma
nokone ni, "Waseneno Ruoth!" To nowa- Simon Petro nowinje kowacho ni, "En
cho negi ni, "Ka ok aneno kuonde ma Ruoth," notweyo lawe mar abola e nun-
musmal nochuowo e bedene mi aketo lith gone (nimar noyudo osegole oko) mi
lweta e buche mag musmandego, kendo nochikore ei pi. 8Jopuonjre mamoko to ne
asoyo lweta e ng’etne, to ok abi yie wach- luwo bang’e ka gin ei yie, kendo ka giy-
no." 26Bang’ juma achiel, jopuonjre ne nie wayo gogo ma rech opong’o, nimar ne
i ot kendo, to chieng’no Thoma ne nikod- koro ok gin mabor gi dho nam, (nodong’
gi. Kata obedo ni dhoudi nolor, Yesu negi mita piero ochiko kende to gichopi.)
nobiro mochung’ e diergi mowacho ni, 9Ka negigowo, ne gineno maj makaa
"Okweuru!" 27Eka nowachone Thoma ni, maliel ka nikanyo gi rech e wiye, kod
"Ket lith lweti kae kendo nee bedena. makati moko. 10Yesu nowachonegi ni,
Chor badi kuoma kae iketi e ng’etna. We "Kelie uru moko kuom rech ma ua mako-
bedo ng’ama riwo gi kiawa, bed ng’ama go." 11Simon Petro nodonjo ei pi, mi noy-
yie!" 28Thoma nowachone ni, "Nyasacha wayo gogo nyaka dho wath. Nopong’ gi
kendo Ruodha!" 29To Yesu nonyise ni, rech 153madongodongo, to kata neging’e-
"Inena emomiyo iyie, to ogwedh joma ny kamano to gogo ne ok oyiech. 12Yesu
pok onena to oseyie." 30Yesu notimo nowacho negi ni, "Suduru machiegni
timbe hono mamoko mang’eny ka jop- ugagi." Onge japuonjre kata achiel ma
uonjrene neno, ma ok ondiki e bugni. nohedhore penje ni, " In ng’a?" Ne
31To magi ondiki mondo uyie ni Yesu e ging’eyo ni ne en Ruoth. 13Yesu nobiro
Kristo ma Wuod Nyasaye, kendo mondo mokawo makati omiyogi, kendo rech
ka uyie kamano to ubed gi ngima e bende nomiyogi kamano. 14Ma koro ne en
nyinge. kinde mar adek ma Yesu nofwenyore ne
 133 YOHANA 21:25
jopuonjrene bang’ ka nosechiere oa kuom ibiro rieyo bedeni ne ng’ama chielo ma
joma otho. biro rwakoni lepi mi teri kuma ok idwa
dhiye." 19Yesu nowacho mano mondo
Yesu Ochako Oguro Petro onyisgo kit tho ma Petro nebiro miyo-
15Ka negisetieko chiemo, Yesu nowa- go Nyasaye duong’. Eka nowachone ni,
cho ne Simon Petro ni, "Simon wuod "Luwa!" 20Petro nolokore moneno
Johana, be ihera adier moloyo magi?" japuonjre ma Yesu nohero kaluwogi.
Nowachone ni, "Ee, Ruoth, ing’eyo ni (En e jal ma noyiengore e kor Yesu
aheri." kane gilworo mesa gichamo ohiu,
Yesu nowachone ni, "Kare pidh kendo ma nowacho ni, "Ruoth, en ng’a
nyiromba." 16Nochako openje kendo mar madwa ndhogi?" 21Ka Petro nonene,
ariyo ni, "Simon wuod Johana, be ihera nopenjo ni, "Ruoth, to ng’atni to?"
adier?" 22Yesu nodwoke ni, "Ka adwaro ni osik
Nowachone ni, "Ee, Ruoth, ing’eyo ni kongima nyaka aduogi to mano chandi
aheri." nang’o? ne ni iluwa!" 23Nikech wachni,
Yesu nokone, "Kare rit romba." wach nolandore ni japuonjreno ne ok bi
tho ngang’, to en nowacho mana ni,
17Nowachone mar adek ni, "Simon "Ka adwaro ni osik kongima nyaka
wuod Johana, be ihera adier?" aduogi, to mano chandi nang’o?" 24Ma
Petro nokuyo nikech Yesu nopenje mar e japuonjre ma koro timo neno kuom
adek ni, "Be ihera adier:" gigi kendo en bende ema nondikogi
Nowachone ni, "Ruoth, in ing’eyo gik piny. Wang’eyo ni nende en adier.
moko duto. Ing’eyo ni aheri" 25Yesu notimo gik mang’eny mamoko.
Yesu nokone ni, "Kare pidh romba. Ka dine ndik piny moro ka moro kuom-
18Anyisi adier ni ka nepod itin to nir- gi, to an gi ratiro ni kata piny duto ok
wakori kendi kendo ini idhi kamoro doromo kano buge duto ma dine ondi-
amora mihero; to kibiro doko moti to ki.
 Tich Joote
JANDIKO: Luka
KAR NDIKO: Ok ong’ere
KINDE NDIKO: 65-70 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Kitabu mar Tich Joote en ndiko machopo wi kama Injili mar Luka nogikie, ka Luka
nyiso joma some ni tich mane Yesu ochako e piny, pod odhi nyime kotimo mano e ngima
kanisa. Kitabuni e chakne opuonjo kaka joote nopong’ gi teko mar Nyasaye kendo ka
giyalo matek ma chieng’no ji 3,000 norwako Yesu kaka Jawar mar chunygi 2:41. Opuonjo
ngima mar kanisa ei Jerusalem, kaka Injili nolandore mochopo Samaria, kaachiel gi tich
jaote Petro, kod sand mager mokuongo majoma noyie noyudo.
Bang' mae to koro kitabuni wuoyo kuom jaote Paulo kendo kaka nolando Injili ne
dhout ogendini. Wuodhe nyadi dek mar tero Injili owuoye malach, kendo kitabuni
orumo gi wuodh Paulo Rumi. Jopuonjre mamoko mag muma to wacho ni Luka nedwaro
ndiko kitabu maradek manyiso kaka nogony Paulo e jela, wuodhene mamoko, makne
kaachiel kod thone.

THORRO
Tich Joote nondiki mondo wang’e kaka Injili nolandore koa e gwenge Jo-Yahudi
nyaka ochopo e dhout ogendini 1:8. Wach maber manyiso kaka Yesu notho, kendo
nochier ne en wach mane ok nyal mana nyis bath piny konchiel kende, to Nyasaye ned-
waro nong’ere e piny mangima. Mae emomiyo Nyasaye nomiyo joge teko mondo
ochopi tijgi. Roho Maler e wuon tekono. Teko mar Nyasaye maduong’ kuom gik moko
duto nenore kuom locho mar tich Injili kuom timbe mag piny kod sand, to kata obedoni
onyalo miyo ngima ji mang’eny lal (mana kaka Petro gi Paulo ma Tich Joote wuoyo
kuomgi). To giyudo loch kuom Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN

1. Ndalo mag chakruok kanisa 1:1-5:42
2. Sand kod landruok mar Injili 6:1-9:31
3.Tich Petro mar tero Injili 9:32-12:25
4. Wuodh Paulo mokuongo mar tero Injili 13:1-14:28
5. Romo mane obedo Jerusalem 15:1-41
6. Wuodh Paulo marariyo mar tero Injili 16:1-18:22
7. Wuodh Paulo maradek mar tero Injili 18:23-21:14
8. Mak mar Paulo kod wuodhe ma Rumi 21:15---28:31
 135 TICH JOOTE 1:25
Oter Yesu Malo E Polo maduong’. 13Kane gichopo, ne gidhi

1 Kuom Theofilo: E kitapa mokwongo

ne andikoe gik moko duto mane Yesu
ochako timo kendo puonjo 2nyaka chop
nyaka kama ne gidake, ei ot man malo ewi
gorofa. Joma ne ni kanyo ne gin Petro gi
Johana, Jakobo kod Andrea; Filipo gi
odiechieng’ mane okawe odhi e polo, Thoma, Batholomeo gi Mathayo, Jakobo
bang’ chiwo chike kuom teko mar Roho wuod Alfayo, gi Simon Jakedo ne piny,
Maler, ne joote mane oseyiero. 3Bang’ kod Judas wuod Jakobo. 14Giduto
sandne, nonyisore en owuon ne jogi, kaachiel, ne gin e achiel ka ginano e lamo,
kendo nochiwo ranyisi mang’eny masiro kaachiel gi mon moko, kod Maria min
ni ne ongima. Ne ofwenyore negi kuom Yesu gi owetene.
ndalo madirom piero ang’wen ka owuoyo 15E kindeno Petro nochung’ e kind
kuom pinyruodh Nyasaye. 4Kane oyudo joma oyie (mane nyalo romo kar ji mia gi
ochiemo kodgi chieng’ moro achiel, piero ariyo), 16mi nowacho niya, "Owete,
nomiyogi chik ni, "Kik ua Jerusalem, to Ndiko nyaka ne chop kare, mana kaka
rituru mich mane Wuora osingore ni Roho Maler nohulo chon gi lala, gi dho
nomiu, ma usewinja ka awuoyo kuome. Daudi, kuom Judas mane otelo ne joma
5Nimar Johana nobatiso ji gi pi, to un nomako Yesu. 17Chutho, Judas ne en
ibiro batisou gi Roho Maler, kapok ndalo achiel kuomwa, kendo en bende ne en-gi
mang’eny okadho." kare e tichwani." 18(Judas nong’iewo low
6Omiyo kane gisechokore kaachiel, ne gi pesa mane oyudo kuom richone, to
gipenje ni, "Ruoth, kindeni ema ibiro kanyono ema noruomboree piny, kendo
dwogoe loch e lwet jo Israel koso?" bund iye nobarore mi nyimbi iye opukore
7En to nowachonegi ni, "Ok en tiju oko. 19Ji duto man Jerusalem nowinjo
mar ng’eyo ndalo kata kinde ma Wuoro wachni, mi ne gichako puodhono nying e
oseketo gi tekone owuon. 8To ubiro yudo dhogi ni, ‘Akeldama’, tiende ni, ‘Puoth
teko ka Roho Maler obiro kuomu; kendo Remo’.)
unubed joneno maga ei Jerusalem kendo 20Petro nomedo wuoyo kowacho ni,
ei Judea duto gi Samaria, kod tung’ piny "Nimar ondiki e kitap Zaburi ni,
gi tung’ piny." ‘Mad kar dakne dong’ nono, ng’ato kik
9Bang’ wacho mano, ne okawe odhi chak dag e iye kendo’,
malo, mana ka ginene gi wengegi, to kendo ni,
kendo polo noime mi nogeng’ore, ma koro ‘Mad ng’at machielo kaw tije.’
ne ok ginyal nene. 21Kuom mano, ber mondo wayier ng’at
10Kane oyudo pod gichomo wengegi e achiel e kind joma osebedo kodwa chakre
polo, ka ging’iyo kaka odhi, apoya nono, kinde mane Ruoth Yesu ochako bedo
ne gipo ka ji ariyo morwako lewni kodwa nyaka chop kinde manyocha ogole
marachere ochung’ bathgi. 11Jogi nowa- e dierwa, 22kochakore kinde mane Johana
chonegi ni, "Jo Galili, ang’o momiyo batisoe ji nyaka odiechieng’ mane okaw
uchung’ ka ung’iyo polo? Yesu owuonni, Yesu ogol e dierwa. Nimar achiel kuom
ma koro osegol kuomu oter e polo, biro jogi nyaka bed janeno kuom chierne
duogo kendo, mana kaka usenene kodhi e kaachiel kodwa."
polo." 23Eka ne gichiwo nying ji ariyo: Josef
miluongo ni Barsaba, (ma bende niluongo
Oyier Mathias Kar Judas ni Justo), kod Mathia. 24Bang’e ne gilamo
12Bang’e ne gidok Jerusalem, ka gia e ni, "Ruoth, ing’eyo chuny ji duto.
wi got miluongo ni Zeituni. Got Zeituni Nyiswae kuom ji ariyogi ng’at miseyiero
ne chiegni gi Jerusalem, kar wuoth moro- 25mondo okaw tij bedo jaote mane Judas
mo wuodh chieng’ Sabato achiel, kia dala ojwang’o oweyo kane odhi kare mane
TICH JOOTE 1:26 136
ochanne." 26Eka ne gigoyo ombulu, Yahudi wetena, kaachiel kod un duto ma
kendo ombulu nolwar kuom Mathia. un Jerusalem, weuru anyisu tiend wachni.
Omiyo nomede kuom joote apar gachiel Chikuru itu maber mondo uwinj gima
mamoko. awacho. 15Jogi ok omer kaka uparono. Saa
adek okinyi sani ok ng’ato nyal merie!
Roho Maler Obiro Chieng’ 16Ooyo, gima timoreni en mana gima
Pentekost Janabi Joel nokoro chon kowacho ni,

2 Ka chieng’ Pentekost nochopo, noyu- 17"Nyasaye wacho ni kinde nochopi e

do ka gichokore kanyachiel gi duto. ndalo giko, ma anaolie Rohona kuom ji
2Apoya nono, koko machalo gi yamb duto. Yawuotu gi nyiu nokor wach, to
kalausi makudho matek noa e polo jou matindo none fwenje jou madongo
mopong’o ot mane gibetie. 3Ne gineno nolek lek.
gik machalo gi lep kata ligek mach, mane 18Ee, koda ka jotichna machwo gi
opiyo ewi ng’ato ka ng’ato kuomgi. mamon, anaol kuomgi Rohona, anaol
4Giduto kar rombgi ne gipong’ gi Roho kuomgi Rohona e ndalono mi ginikor
Maler, mi gichako wuoyo gi dhok may- wach.
oreyore kaka Roho nomiyogi nyalo. 19Bende ananyis honni madongo e kor
5Noyudo jo Yahudi mathoth moluoro polo malo kod ranyisi mathoth e piny
Nyasaye ni Jerusalem. Jogi noa e pinje mwalo, remo gi mach kod iro mad-
duto manie bwo polo. 6Kane giwinjo kit huolore. 20Wang’ chieng’ nolokre
kokoni, oganda maduong’ nochokore mudho kendo dwe nochal gi remo
kaachiel, ka gihum nono, nikech ng’ato ka kapok odiechieng’ mar Ruoth man-gi
ng’ato kuomgi ne winjo ka joma oyie loso duong’ mang’ongo ochopo. 21To ng’ato
gi dhogi. 7Ne gihum kendo giwuoro, mi ang’ata ma noluong nying Ruoth
gipenjo ni, "Jok mawuoyogi duto donge nokwo!
gin jo Galili? 8Ka kamano, to ere kaka
ng’ato ka ng’ato kuomwa winjogi mana e 22"Un Jo Israel, winjuru wachni; Yesu
dhowa wawegi? 9Wan kaeri jo Parthia gi ja Nazareth ne Nyasaye ochungo e dieru
Media, gi Elam; joma oa Mesopotamia gi kaka ng’at mowinjore luor. Nyasaye noti-
Judea kod Kapadokia; gi Ponto kod Asia, mo honni gi gik malich miwuoro kod
10Frigia kod Pamfilia, Misri kod gwenge ranyisi madongo e dieru kuome, mana
mag Libya mokiewo gi Kurene; kaachiel kaka un uwegi ung’eyo maber. 23Yesuni
gi welo moa Rumi (mano oting’o jo- ne ochiw e lwetu kaluwore gi chenro
Yahudi kod joma moko molokore mondo Nyasaye kod ng’eyone mongirore. To un,
oluw din jo Yahudi). To moko bende gin gi kony moa kuom joma richo, ne unege
jo Krete gi jo Warabu. Ere kaka wawinjo- ka ugure gi musmal e msalaba. 24Kata
gi ka gihulo gik madongo ma Nyasaye kamano Nyasaye nochiere oa kuom joma
osetimo e dhowa wawegi!" 12Ne gipen- otho, kane ogonye oa e rem malit mar tho,
jore ka gihum kendo gidhier nono ni, nikech tho ne ok nyal loye piny. 25Daudi
"Gima timoreni tiende ang’o?" be nowuoyo kuome kama:
13To jomoko kuomgi nocharogi kawa-
cho ni, "Jogi osemadho kong’o mang’eny Ne aneno Ruodha e nyima ndalo duto.
momerogi." Nikech en e bada korachwich gimoro
ok noyienga. 26Emomiyo chunya mor
Petro Owuoyo Gi Oganda kendo lewa yot; ringra bende nodag gi
14Eka Petro nochung’ malo, kaachiel gi geno, 27nikech ok nijwang’a miweya ei
jopuonjre apar gachiel mamoko, moting’o liel, to bende ok niyie Ng’ati Maler
dwonde kowuoyo gi ogandano kama; "Jo ringre tow. 28Isenyisa yore mag ngima;
 137 TICH JOOTE 3:10
kendo inipong’a gi mor mogundho, ka Lalruok Mar Joma Oyie
an e nyimi 42Joma oyie noketo chunygi kuom puonj
joote, kendo kuom lalruok, gi ng’ingo
29"Owetena, anyalo wachonu ka an-gi makati kod lamo. 43Ji duto nopong’ gi luoro
chir ni Daudi kwarwa notho mi noike, ka joote netimo ranyisi mang’eny gi honni.
kendo liende ni kodwa nyaka kawuono. 44Joma oyie duto ne nie achiel, kendo ne
30To kaka ne en janabi, nong’eyo ni gikonyore gi mwandugi duto kaachiel.
Nyasaye nosesingore e yor kuong’ruok ni 45Ne giloko gigegi gi mwandugi pesa kae
enoket achiel kuom nyikwaye e lochne. to gikonyorego e kindgi giwegi, kaluwore
31Kaka noneno gik manyime, ne owuoyo gi dwaro mar ng’ato ka ng’ato kuomgi.
kuom chier mar Kristo, kowacho ni ok ne 46Ne gisiko giromo pile ka pile e laru mar
bi weye ei liel mi ringre tow. 32Yesuni ema Hekalu, kendo ne ging’ingo makati e
Nyasaye osechiero oa kuom joma otho, miechgi, ka gichiemo kaachiel gi chuny
kendo wan wawegi wan joneno kuom mamor. 47Ne gisiko gipako Nyasaye, kendo
wachno. 33Kaka koro en gi duong’, kobet ji duto ne mor kodgi. To Ruoth ne medo
e bad Nyasaye korachwich, Wuoro joma owar manyien e ogandagi pilepile.
osemiye Roho Maler mane osingore ni
nochiw, kendo oseolo gima koro uneno Petro Ochango Puth Ma Jakwecho
kendo uwinjoni. 34Nikech Daudi ne ok
oidho odhi e polo, to eka en owuon ema
nowacho ni,
3 Chieng’ moro achiel, Petro gi Johana
ne jodhi e Hekalu, kar saa ochiko
odhiambo, mane en saa mar lemo. 2To
"Ruoth nonyiso Ruodha ni" "Bed e sechego noyudo oting’ ng’at moro
bada korachwich 35nyaka chop ami maputh kitero e ranga Hekalu miluongo
wasiki duto bed raten tiendi." ni Jaber, kama ne ojaketee pilepile, mondo
36"Emomiyo nyaka ung’e wachni mal- okwa kony kuom joma donjo ei Hekalu.
ong’o, un jo Israel duto ni Nyasaye oseke- 3Kane ng’atno oneno Petro gi Johana ka
to Yesu mane uguro Ruoth kendo Kristo." jodwaro donjo ei Hekalu, nokwayogi
37Kane ji owinjo wachno, chunygi kony. 4To Petro gi Johana ne jong’iyo
nong’ado negi bura, mine giwacho ni wang’e tir, kae to Petro owacho ni,
Petro kod joote mamoko ni, "Owetewa , "Ng’iwa ane!" 5Ng’atno nong’iyogi,
watim ang’o?" kogeno yudo gimoro kuomgi.
38Petro nodwokogi ni, "Lokreuru 6Eka Petro nowacho ni, "Aonge gi
mondo obatisu, ng’ato ka ng’ato fedha kata dhahabu, to gima an-go ema
kuomu, e nying Yesu Kristo, mondo amiyi. E nying Yesu Kristo ja Nazareth,
eka owenu richou. Kamano otimore to wuothi." 7Nomako bad ng’atno, mi
ubiro nwang’o Roho Maler kaka mich. okonye aa malo, kendo gikanyono tiend
39Nikech singruokni en maru kaachiel ng’atno gi ombong’ne noyudo teko.
gi nyithindu; kendo en mar ji duto 8Ng’atno noleng’ore malo mi ochako
modak kuma bor, jogo duto ma Ruoth wuoth. Bang’e nodhi kodgi ei laru mar
Nyasachwa noluong ire." Hekalu, kowuotho kendo kochikore
40Petro nomedo siemogi gi weche kendo kopako Nyasaye. 9Ka ji duto
mamoko mathoth; komedo jiwogi kowa- nonene kowuotho kendo kopako Nyasaye,
cho ni, "Tonyuru ua kuom tieng’ 10ne giyange ni ne en jagono mane jabet
mokethoreni." 41Joma norwako weche kakwecho e dho ranga Hekalu miluongi
Petro ne obatisi, kendo chieng’no kar ji ni Jaber, omiyo ne giwuoro kendo dhogi
alufu adek nomedore e kwan joma oyie. nomoko kuom gima notimore ne ng’atno.
TICH JOOTE 3:11 138
Petro Olero Ne Ji Wach duto mosewuoyo, nokoro weche kuom
11Kane jakwechono pod otwere kuom ndalowagi. 25To un e nyikwa jonabigo,
Petro gi Johana, ji duto nohum nono. Ne kendo un e weg singruok ma Nyasaye
gibiro ging’wech ir jootego nyaka kama notimo gi kwereu. Nonyiso Ibrahim ni,
iluongo ni Agoch Solomon. 12Kane Petro ‘Ogendini duto mag piny noyud gweth
onenogi, nowachonegi ni, "Ang’o koa kuom kothi.’ 26Ka Nyasaye nooro
momiyo gima otimoreni obwogou, un Jo- Jatichne to noore mokwongo ne un,
Israel? Ang’o momiyo uchomo wang’u mondo ogwedhu, ka oloko ng’ato ka ng’a-
ung’iyowa mana kagima tekowa wawegi to weyo yorene maricho."
kata long’owa ema osemiyo jali owuotho?
13Nyasach Ibrahim gi Isaka gi Jakobo, ma Petro Gi Johana E Nyim Sanhedrin
en Nyasach kwerewa, ema osemiyo Yesu
jatichne duong’. Un to ne uchiwe mondo
onege, kendo ne ukwede e nyim Pilato,
4 Kane Petro gi Johana pod wuoyo gi
ji, jodolo gi jatend jorit Hekalu kod jo
Sadukai nobiro irgi. 2Igi nowang’ kendo
kata obedo ni Pilato ne dwa gonye thuo- ne gin gachiedh nade mang’eny ka Petro
lo. 14Ne ukwedo Ng’ama Ler kendo gini puonjo ji kendo yalo ni Yesu osechier
makare, to ukwayo mondo ogonynu kendo ni joma osetho biro chier kuom
janek. 15Ne unego wuon ngima, to Yesu. 3Ne gimako Petro gi Johana, to
Nyasaye nochiere oa kuom joma otho. kaka piny koro ne dwa yuso, ne giketogi e
Wan wawegi wan joneno kuom wachni. jela nyaka kinyne. 4To ji mang’eny mane
16Kuom yie e nying Yesu, ema ng’at owinjo wach mane oyal noyie, kendo kar
muneno kendo ung’eyoni oseyudoe teko. romb joma oyie duto nomedore moromo
En mana nying Yesu, kaachiel kod yie chwo alufu abich.
maa kuome, ema osemiyo ng’atni resruok 5Kinyne, jotend jo Yahudi gi jodongo
moromo chuth, mana kaka un duto kod jopuonj Chik noromo Jerusalem.
unenoni. 6Anas, jadolo maduong’, bende ne
17"To koro, Owetena, ang’eyo ni ne nikanyo, kaachiel gi Kaifa, Johana,
utimo gigo e kia, mana kaka jotendu Aleksanda, kod jood jadolo maduong’
bende notiyo e kia. 18To ma e yo ma mamoko. 7Ne gigolo chik mondo okel
Nyasaye nochopogo chenrone mane Petro gi Johana e nyimgi, eka gichako
osenyiso chon gi dho jonabi duto, kowa- penjogi ni, "Teko mane, kata nying mane,
cho ni Kristone none sand. 19 Koro ma nutimogo gima utimoni?"
lokreuru uwe richou, udog ir Nyasaye, 8Eka Petro mane oyudo opong’ gi
mondo richou owenu, eka Ruoth noduog Roho Maler nowachonegi ni, "Jotelo gi
chunyu mi uyud kuwe, 20kendo eka jodongo mag oganda! 9Ka dipo ni uluon-
enoornu ma en Yesu Kristo, Jal mane gowa e nyimu ka mondo waler gimomiyo
owalnu. 21To pod nyaka obedie e polo otim tim maber ne puth, kendo mondo
nyaka chop kinde ma Nyasaye ketoe gik upenjwa kaka nende oyudo chang, 10to
moko duto kare, mana kaka nosesingore ng’euru wachni un kaachiel gi jo Israel
chon gilala gi dho jonabi mage maler. duto: ni kuom nying Yesu Kristo ja
22Nikech Musa nowacho ni, ‘Ruoth Nazareth mane uguro un uwegi to
Nyasaye ma Nyasachu nopuodhnu janabi Nyasaye nochiero oa kuom joma otho
machal koda koa e dier ogandau, to un ema omiyo ng’atni ochung’ e dieru ka
bende nyaka uwinj gimoro amora mowa- kangima chuth. 11Yesu ema Ndiko
chonu. 23Ng’ato ang’ata maok nowinje to owuoyo kuome kawacho ni,
nong’ad kare oko chuth e kind ogandane.
24"Chutho, jonabi duto, kochakore gi ‘Kidi ma un jogedo nudagi ema koro
Samuel kadhi nyime, kar romb jonabi osedoko kidi motegno moriwo kor ot
 139 TICH JOOTE 4:36
12Warruok ok nyal yud kuom ng’at igi. 25Ne iwuoyo kuom Roho Maler gi
moro machielo; nikech onge nying moro dho jatichni, ma en kwarwa Daudi, kiwa-
machielo e bwo polo mosechiw ne ji cho ni,
mondo wayud warruok kuome." ‘Ang’o momiyo jopinje maoko mirima
13Kane gineno chir mane Petro gi omako? Koso ji chano jiemo kayiem
Johana nigo, kendo ka ne ginwang’o ni nono nang’o? 26Ruodhi mag piny ony-
gin ji ajia maok osomo, ne giwuoro ono piny motegno kendo jotelo choko-
ahinya, omiyo ne ging’eyo gadiera ni jogi re kaachiel mondo giked gi Ruoth
yande nigi Yesu. 14To nikech ne pod kendo gi Ng’ate mowiro.’
gineno ka ng’at mane osechangi ochung’
e diergi kanyo, onge gima ne ginyalo 27"Chutho, Herode gi Pontio Pilato
wacho mondo gikwed gima noseti- noromo e dalani kod ogendini kaachiel gi
moreno. 15Kuom mano ne giriembogi oko jo Israel mondo gilos yor hinyo Jatichni
mar Buch Sanhedrin, eka bang’e ne Maler ma isewiro, ma en Yesu. 28Ne giti-
gikuotho e kindgi giwegi ni, 16"Ang’o mo gima in iwuon ne isechano chon gi
mwanyalo timo ne jogi? Ji duto modak tekoni kod ng’eyoni ni nyaka timre. 29To
Jerusalem ong’eyo maber ni gisetimo koro Ruoth, winj siem ma gisiemowago,
hono mong’ong’ore, kendo ok wanyal kendo mi jotichni teko mondo ohul wach-
kwedo mano. 17To mondo wageng’ wach- ni gi teko moloyo. 30Rie lweti mondo
ni kik landre malach e dier ji, nyaka ichangi jotuo kendo itim honni kod rany-
wasiem jogi ni kik gichak giwuo kuom isi madongo e nying Yesu, Jatichni
nyingni ne ng’ato ang’ata." Maler."
18Eka ne giluongo Petro gini irgi 31Kane giselamo, kama ne gichoko-
kendo mi gimiyogi chik ni kik gichak reno noyiengni, kendo Roho Maler
giwuo kata gipuonji kata matin e nying nopong’ogi giduto, mi giyalo Wach
Yesu. 19To Petro gi Johana nodwokogi ni, Nyasaye gi chir.
"Ng’aduru bura un ka bende en gima ber
ne Nyasaye mondo un ema wawinju to Joma Oyie Opogo Mwandugi Gi
wawe mak wawinjo Nyasaye. 20Nikech ok Jowetegi
wanyal ling’ maok wawuoyo kuom gik 32Joma oyie duto ne timo gik moko gi
ma waseneno kendo wawinjo." chuny achiel kod paro achiel. Onge ng’a-
21Bang’ medo siemo jootego, ne to kuomgi kata achiel mane okawo
giweyogi gidhi. Ne ok ginyal yudo yor mwandune kaka gige owuon, to ng’ato ka
hinyogi nikech ji duto ne miyo Nyasaye ng’ato ne pogo gige duto ne nyawadgi, ka
duong’ kuom gima nosetimore. 22Nikech gikonyore ng’ato gi ng’ato. 33Joote nodhi
jal mane ochangi e yor honono ne hike nyime gi hulo wach kuom chier mar
oloyo piero ang’wen. Ruoth Yesu gi teko mang’ongo, kendo
ng’wono maduong’ ne nikodgi duto.
Joma Oyie Olamo Nyasaye 34Onge ng’ato kuomgi mane ochando
23Kane osegony Petro gi Johana, ne gimoro, nikech kinde ka kinde jogo mane
gidok ir joma oyie wetegi mi ginyisogi nigi puothe kata udi neuso gigegigo,
gik moko duto ma jodolo madongo gi kendo ne gikelo pesa mane ong’iewgigo
jodong oganda nosewacho nigi. 24 To mi 35giketo e lwet joote eka joote nopogo
kane joma oyie owinjo wachgino, ne git- pesago ni ng’ato ang’ata mane ochando
ing’o dwondgi malo riat ka gilamo gimoro.
Nyasaye ni, "Aa Ruoth Nyasaye Manyalo 36Kamano bende e kaka Josef ma Ja-
Gik Moko Duto, In ema nichweyo polo gi lawi modak Saipras, mane joote ochako ni
piny gi nam koda ka gik moko duto manie Barnaba (ma tiende ni Jal ma Jiwo Jal ma
TICH JOOTE 4:37 140
jiwo ji,) 37noloko puothe pesa mi okelo mathoth e dier ji. To joma oyie duto ne
oketo e lwet joote. romoga e Agoch Solomon. 13Onge ng’ato
ang’ata mane nyalo hedhore mondo ori-
Anania Gi Safira wre kodgi, kata obedo ni ji ne omiyogi

5 To ng’at moro miluongo ni Anania, luor malich kamano. 14To kata kamano,
kaachiel gi chiege Safira, bende chwo gi mon mang’eny nomedo yie kuom
noloko girgi moro pesa. 2To Anania Ruoth, kendo mago ma noyie nomedi e
nodong’ gi bath pesa moko ling’ling kwan joma oyie. 15Kuom mano ji nokelo
mondo okonyrego, ka chiege bende joma tuo mi oketogi e bath yore ka gipiel-
nong’eyo wachno maber. Pesa modong’ ogi e kitendni kod pere, mondo kata mana
to nokelo oketo e lwet joote. tipo mar Petro oum moko kuomgi kokalo
3Eka Petro nowacho ni, "Anania, ere butgi. 16Oganda mag ji mathoth moa e
kaka Satan osepong’o chunyi momiyo mier mokiewo gi Jerusalem bende nokelo
isewuondo Roho Maler, ka idong’ gi bath jogi matuo gi joma jochiende sando,
pesa mane iyudo kuom puodho? 4Donge kendo jogo duto nochangi.
puodho ne en mari kane pok ongiewe?
Kata ka ne iseuse, donge ne inyalo kony- Osand Joote
ori gi pesago kaka ihero? En ang’o ma 17Jadolo maduong’ gi joge mane win-
nomiyo iparo mondo itim gima kamano? jore kode duto, mane gin jokanyo mar
Nyasaye ema isewuondo, to ok dhano!" buch jo Sadukai, nyiego nomako. 18Ne
5Ka Anania nowinjo wachno, nogore gimako joote mi giketogi e jend ji ajia.
piny motho. Ji duto mane owinjo gima 19To kane ochopo otieno malaika mar
notimoreno ne luoro omako. 6Eka Ruoth noyawo dhoudi duto mag jela
yawuowi nobiro mokawe, kendo kane gis- mogologi oko. 20Malaikano nowachonegi
erwako ringre, ne giting’e gitere oko mi ni, "Dhiuru uchung’ ei Hekalu mondo
giike. unyis ji weche duto kuom ngima manyi-
7Bang’ seche adek, chiege bende enni."
nobiro kanyo, kokia gima nosetimore ne 21Kane piny oyawore, ne gidonjo e
chwore. 8Petro nopenje ni, "Nyisa ane Hekalu mana kaka nonyisgi, mi gichako
wachni, ma eni e nengo mane Anania puonjo ji.
oyudo kuom puodho manende ouso?" To ka jadolo maduong’ gi joge
Safira nodwoke ni, "Ee, mano e nen- nochopo, ne gichoko jobuch Sanhedrin,
gone." mane en chokruok mar jodong Israel
9To Petro nowachone ni, "Ere kaka duto, mi gioro wach mondo ogol joote e
nunyalo winjoru mondo utem Roho mar jela okel e nyimgi. 22To kane askeche
Ruoth? Ne! Tiend joma ne oiko chwori ochopo e jela, ne ok giyudo jopuonjre
pod ni e dhoot, in bende gibiro ting’i kuno. Kuom mano ne gidwoko wach ni,
giteri oko." 23"Ne wayudo ka dhout jela olor matek gi
10Gikanyono Safira nogore piny e tie kiful, kendo ka jorito ochung’ e dho udi; to
Petro mi otho. Eka yawuari nobiro mod- kane wayawo dhoudigo to ok wayudo
onjo, to kane giyude ka osetho, ne giting’e ng’ato ei jela." 24Kane jatend jorit Hekalu
gitere oko mi giike e bath chwore. gi jodolo madongo owinjo wachni ne gid-
11Luoro maduong’ nomako kanisa ngima, hier nono, ka giparore kuom gima wach-
kod ji duto mane owinjo gik mane oti- ni ne nyalo kelo.
more. 25Eka ng’at moro nobiro mowachone-
gi ni, "Winjieuru! Joma ne uketo e jela ero
Joote Ochango Ji Mang’eny ochung’ e Hekalu puonjo ji." 26Kane
12Joote notimo honni gi ranyisi jatend jorit Hekalu owinjo wachno,
 141 TICH JOOTE 6:9
nowuok sanosano gi askechege mi gidhi mondo orodhgi gi del. Eka negisiemogi
giomo joote gikelo. Ne ok gitiyo gi thuon, matek ni kik giwuo kuom nying Yesu, aye
nikech ne giluor ni ji biro chielogi gi kite. giweyogi gidhi.
27Kane gisekelo joote, ne giketogi e 41Joote ne oa e nyim Buch Sanhedrin
nyim jobura mondo jadolo maduong’ kamor sidang’ nikech ne ginwang’o thuo-
openjgi weche. 28Jadolo maduong’ nowa- lo mar yudo sand nikech Nyingno.
chonegi ni, "Ne wasiemou matek mondo 42Odiechieng’ kodiechieng’ ei agolini mag
kik uchak upuonj ji e nyingni, to eka koro hekalu kendo ot ne ok giling’ mak
usepong’o Jerusalem duto gi puonju, gipuonjo kendo gihulo Wach Maber ni
kendo uramo ni nyaka bura lowa ni remb Yesu e Kristo,
ng’atni nie wiwa."
29Petro gi joote mamoko nodwokogi Yiero Mar Jokony Abiriyo
ni, "Nyaka wawinj mana Nyasaye, to ok
30
dhano! Nyasach kwerewa nochiero 6 E kindeno kar kwan mar jopuonjre
ne medore jo Yahudi mane wacho
Yesu oa kuom joma otho, en e Yesu mane dho Grik nochako ng’ur gi jo Yahudi
unego ka uliere e yath. 31To Nyasaye wetegi mane wacho dho Hibrania. Jo
oseting’e malo mokete e bade owuon ma Yahudi mane wacho dho Grik ne ywak ni
korachwich, kaka Ruoth kendo Jawar, mond lietegi ne ojwang’ kaluwore gi
mondo eka omi jo Israel lokruok kod kony mar chiemo mane ipogo mond liete.
weruok mar richo. 32Wan joneno kuom 2Wachno nomiyo joote apar gariyo
wechegi, mana kaka Roho Maler, ma ochoko jopuonjre duto kanyachiel, mi
Nyasaye osechiwo ne joma winjo wachne, giwachonegi ni, "Ok ber mondo
bende en janeno." wajwang’ tij yalo Wach Nyasaye mondo
33Kane giwinjo wachni, mirima mager wapog chiemo. 3Kuom mano, owetewa,
nomakogi, kendo ne gidwaro nego joote. yieruru ji abiriyo e dieru ka; joma ong’ere
34To ja Farisai moro ma nyinge Gamaliel, ni opong’ gi Roho Maler kod rieko mondo
mane en japuonj chik ma ji duto ogeno, waket tijni e lwetgi, 4eka wan waketre
nochung’ e nyim buch Sanhedrin mi chuth ne tijwa mar lamo gi yalo Wach.
ogolo chik mondo ogol joote oko matin. 5Paroni nomoro joma oyie duto
35Bang’e nowuoyonegi kama: "Jo Israel, kanyakla, omiyo ne giyiero Stefano, ng’at
paruru matut kuom gima udwa timo ni mopong’ gi yie kendo gi Roho Maler, gi
jogi. 36Pok odeko ka Theuda nyocha Filipo, kod Prokoro, gi Nikanor, gi
osieko ka, kowacho ni en ng’at moro Timon, gi Parmenas, kod Nikolao ja
malich, kendo kar ji mia ang’wen noluwe. Antiok, ng’at mane olokore oluwo din jo
Ne onege, kendo jolupne ne oke, mi wach- Yahudi. 6Ne gikelo jogi mi joote oyieyo
no orumo kamano. 37Bang’e achien Juda lwetgi kuomgi kendo olamonegi.
ja Galili nothinyore e kinde mane ikwa- 7Koro Wach Nyasaye nomedo landore.
noe ji, mi notelo ne oganda moro matin Kwan jopuonjre man Jerusalem nimedore
mane kwedo loch. En bende ne onege, mi piyo piyo, kendo Jo-Yahudi mang’eny ma
jolupne oleny nono. 38Kuom mano weuru jodolo nolokore moluwo yieno.
jogi mos! Gonygiuru gidhi! Nikech kapo
ni chenrogi kata timbegigi oa kuom Omak Stefano
dhano to ok gibi dhi nyime. 39To ka oa 8To Stefano ma ne en ng’at mopong’ gi
kuom Nyasaye to ok ubi nyalo geng’ogi, ng’wono kod teko mar Nyasaye, notimo
nono to dipo ka unwang’o ni ukedo mana ranyisi madongo miwuoro kod honni e
gi Nyasaye owuon!" dier ji. 9Kata kamano jomoko nochako
40Weche Gamaliel nosemogi. Kuom kedo kode. Jogi ne gin jokanyo mar ogan-
mano ne giluongo joote irgi mi gichiko da mane iluongo ni Sunagogi mar
TICH JOOTE 6:10 142
"Jorieko Mogony." Ne gin jo Yahudi moro mawendo, kendo kuno nolokgie
modak Kurene gi Aleksandria kod wasumbni, ka jopinyno sandogi malit
gwenge mag Kilikia kod Asia. Jogi kuom higini mia ang’wen. 7To anakum
nochako mino wach gi Stefano, 10to ne ok piny ma noketgi wasumbinino!’ Nyasaye
ginyal loyo riekone kod teko mar Roho nowacho bende ni, ‘Bang’e giniwuog gia e
mane owuoyogo. pinyno mi gilama kaeri 8Bang’e Nyasaye
11Bang’e ne gisemo jomoko mane notimo gi Ibrahim singruok e yor tero
nikanyo, ka giwacho ni, "Ne wawinjo nyangu. Ka Ibrahim nonywolo wuode ma
Stefano ka wacho weche mag ayany kuom Isaka, notere nyangu bang’ ndalo aboro
Musa gi Nyasaye." kosenywole. Achien Isaka nonywolo
12Omiyo ne gitugo mirimb ji kaachiel Jakobo, kendo Jakobo bendo nodoko
gi jodong oganda kod jopuonj chik. Ne wuon kwerewa apar gariyo.
gimako Stefano mi gikele e nyim Buch 9"Nikech kwerewago ne nyiego omako
13
Sanhedrin. Eka ne gichiwo joneno mag gi Josef, ne giuse kaka misumba ne jo
miriambo, mane ojimbo wach kuome Misri. To kaka Nyasaye ne nikode,
kawacho ni, "Ng’atni osiko wuoyo 10nokonye e chandruok duto mane oyudo.
marach kuom kama ler, kendo kuom Ne omiyo Josef rieko mi kinde gi Farao
Chik. 14Nikech ne wawinje gi itwa kowa- ruodh Misri obedo maber. Omiyo Farao
cho ni Yesu ma ja Nazarethni biro ketho nokete jatelo maduong’ morito piny Misri
Hekaluni mi olok kitwa gi timbewa omiy- duto, nyaka od ruoth bende.
owa." 11"Eka kech maduong’ nomako piny
15Ji duto mane obedo e Buch Misri gi Kanaan mi nokelo chandruok
Sanhedrin ne ng’iyo Stefano ma wengegi maduong’ e piny ma kata kwerewa ne ok
ok diemre, kendo ne gineno ka lenda nyal yudo chiemo. 12Ka Jakobo nowinjo ni
wang’e chal gi lend wang’ malaika. cham ne nitie Misri, nooro kwerewa kuno
e otene mokwongo. 13To e otegi mar
Stefano Owuoyo Ni Buch Sanhedrin ariyo, Josef nohulore ne owetene, mi

7 Bang’e jadolo maduong’ nopenjo Farao koro nong’eyo jodalagi Josef.

Stefano ni, "Weche modonjnigogi 14Bang’ mano Josef nooro wach mondo
bende gin adier?" okelne Jakobo wuon mare kaachiel gi
2To en nodwoko ni, "Owetena kod wedene duto, kar kwan ji piero abiriyo
wuonega, winjauru! Nyasach duong’ gabich. 15Koro Jakobo nolor mwalo nyaka
nofwenyore ne wuonwa Ibrahim kane Misri, kuma en kaachiel gi kwerewa duto
pod odak e piny Mesopotamia, kane pok nothoe. 16Ringregi to ne oting’ okel
odar odhi odak Haran. 3Nyasaye nowa- nyaka Shekem mi ne oketgi e bur ma
chone ni, "Dar iwe pinyu gi jou mondo Ibrahim noseng’iewo shekem chon kuom
idhi e piny ma abiro nyisi! yawuot Hamor gi nengo moromo.
4"Omiyo Ibrahim nodar oweyo piny jo 17"Ka ndalo koro nochopo machiegni
Kaldea mi odhi odak e piny Haran. Bang’ mondo Nyasaye ochop singruok mane
tho wuon-gi, Nyasaye nooro Ibrahim e otimo gi Ibrahim, noyudo ka kar kwan
piny ma koro udakieni. 5To ne ok omiye jowa mane odak Misri ne koro oseme-
girkeni moro e pinyni, kata lo matin dore. 18Achien ruoth moro mane okia
moromo tielo nyono. Nyasaye nosin- wach moro amora kuom Josef nokawo
gorene ni en kaachiel gi nyikwaye mane loch mar piny Misri. 19En ne ogajo jowa
biro aa bang’e ne gi biro kawo lopni, kata mi osando kwerewa malit, ka ochunogi
obedo ni Ibrahim ne onge gi nyathi e mondo giwit nyithindegi mondo otho.
kindeno. 6Nyasaye nowuoyo kode kawa- 20"Kindeno ema nonywolie Musa,
cho ni, "Nyikwayi nobed jodak e piny nyathi mane jaber gilala e nyim Nyasaye.
 143 TICH JOOTE 7:45
Kuom dweche adek, ne opidhe e od wuon jatendgi kendo jares margi, ka
mare. 21To kane opande oko, nyar Farao nofwenyorene e kit malaika mane
ne okawe mi opidhe mana kaka nyathine oneno e bungu. 36Ne otelonegi kogolo-
owuon. 22Musa ne oyudo puonjruok e kit gi gia Misri, kendo notimo ranyisi gi
rieko duto mag jo Misri, kendo ne en rat- honni madongo e piny Misri, gi Nam
ego e kit wuoyone kod timbene. Makwar, kendo nomedo timo mamoko
23"Ka Musa koro ne jahigini piero mang’eny kuom higni piero ang’wen e
ang’wen, noparo e chunye mondo odhi thim.
olimie jo Israel wetene. 24Noneno ka 37Ma e Musa nogo mane onyiso jo
achiel kuomgi itimone marach gi ja Misri Israel ni, ‘Nyasaye noornu janabi
moro, omiyo ne odhi okonye mi nogoyo ja machal koda kogolo e dier ogandau!
Misrino monego. 25Musa noparo ni jo 38En owuon ne entie ei chokruok mane
Israel wetene ne nyalo neno ni Nyasaye nie thim, kaachiel gi kwerewa kod
ema notiyo kode mondo ogolgi e twech, malaika mane owuoyo kode e Got
to ne ok gi neno kamano. 26Kinyne Musa Sinai; kendo ne omiye weche mangima
noyudo jo Israel ariyo ka jogore. Notemo makoro wawinjogi.
thegogi kowacho ni, ‘Joka ma, un Jowete; 39"To kwerewa notamore winjo
ang’o momiyo udwa hinyoru kayiem?’ wachne. Kar timo mano to ne gikwede
27"To ng’at mane sando nyawadgino mi ne gidok Misri gie chunygi maiye.
nodhiro Musa gichien kowacho ni, 40Ne ginyiso Harun ni, ‘Losnwa
‘Werikoda, ng’a moketi jatelo kata jathek nyiseche mondo ema koro otelnwa,
e kindwa? 28Idwa nega kaka nyo inego ja nikech ng’at miluongo ni Musa mane
Misri cha koso?’ Ka Musa nowinjo wach- ogolowa Misrini wakia gima oseti-
ni, noringo odhi Midian, kama nodakie morene!’ 41Mano e kindeno mane
kaka japiny moro mi onywolo yawuowi gilosoe kido milamo machalo nyaroya.
ariyo. Ne gitimone misango, mi gilosone
30"Bang’ ka higini piero ang’wen sawo ka gimiyo gima lwetgi ema ne
nosekalo, malaika moro nothinyore ni oloso duong’! 42To Nyasaye nogolo
Musa ei ligek mach mane wuok e bungu pache kuomgi moweyogi mondo gilam
maliel, ei thim man but Got Sinai. 31Ka chwech mag polo kaka nyiseche gi,
Musa noneno kit majno, nodoko maluor. mana kaka ondiki e kitap jonabi ni:
To ka nosudo machiegni mondo onene ‘Be nukelona misango kata chiwo higi-
maber, nowinjo dwond Ruoth Nyasaye ni piero ang’wen mane un e thim, Yaye
kawacho ni, 32‘An e Nyasach kwereni; jo Israel? 43Ooyo, hemb Molek ema
Nyasach Ibrahim gi Isaka gi Jakobo; nuting’o malo kod sulwe mar nyasachu
Musa notetni ka luoro omake, kendo ne ma Refan ma gin nyiseche mane uloso
ok ohedhore ng’icho kendo. mondo ulam. Emomiyo abiro terou e
33"Eka Ruoth Nyasaye nowachone ni, twech, tok Babulon, kuma bor’.
‘Gol patpat mirwakono oko, nikech kama
ichung’eni en kama ler! 34Aseneno gi 44"Kane kwerewa pod wuotho e
wang’a kaka joga chandore malit e piny thim, ne gin kod Hekalu miwuothogo
Misri. Asewinjo churgi omiyo asebiro miluongo ni Hemb Rapar. Hemano
mondo agonygi gibed thuolo. Koro bi ane nolosi mana kaka Nyasaye nonyiso
mondo aori idogi Misri!’ Musa mondo olose, koluwo ranyisi
35Ma e Musa nogo mane oyudo mane omiye. 45Ka kwerewa noyudo
gisekwedo ka giwacho ni, ‘Ng’ama Hemani, ne giting’e ka Joshua otelone-
noketi jatelo kata jathek e kindwa?’ gi, nyaka ne gichopo kode e piny mane
Nyasaye owuon ne oore mondo obed giyako kuom jo pinje mamoko mane
TICH JOOTE 7:46 144
Nyasaye oriembo mi oweyonegi piny.
Hemani ne gibedogo nyaka chop kinde
46
8 To Saulo noyie gi nek mar Stefano.

mag Daudi, mane Nyasaye otimone Osand Kanisa Mi Joma Oyie Oke.
ng’wono kane okwayo Nyasaye mondo E odiechiengno kanisa man
ogerne Nyasach Jakobo kar dak. 47To Jerusalem nochako yudo sand malit
Solomon emane ogerone odno. kendo joma oyie duto noringo mokere
48 "Kata kamano Ng’at Mamalo e pinje mag Judea gi Samaria, mak
Chutho ok dagi e udi ma dhano ogero, joote emane odong’ Jerusalem. 2Joma
mana kaka janabi owacho niya, oluoro Nyasaye noiko Stefano kendo ne
49"Ruoth Nyasaye owacho ni, polo e giywage malit. 3To Saulo nochako
koma mar duong’ to piny ema raten ketho kanisa. Nodhi e ot ka ot komako
tienda. Koro en ot machal nadi ma chwo gi mon mondo otergi e jela.
dugerna? Koso ere kama dilosna
mondo ayweye? 50Donge lweta ema Filipo Ka Ni Samaria
oseloso gigi duto?’ 4Joma nokere e pinje maokogo noyalo
Wach kamoro amora mane gidhiye.
51"Un joma tokgi tek, chunyu bor gi 5Filipo nodhi nyaka dala moro mar
Nyasaye kendo udagi winjo wachne! Samaria mi noyalo Wach kuom Kristo
Uchal mana gi kwereu. Usiko utamo kuno. 6Kane oganda owinjo yalo mar
Roho Maler tiyo! 52Be nitie janabi kata Filipo, kendo kane gineno honni mane
achiel ma kwereu ne ok osando? Ne otimo, ne gimedo chiko itgi mondo giwinj
ginego koda ka jonabi mane okoro biro wechene. 7Jochiende nowuok kuom ji
mar Ng’ama Kare. To koro usendhoge mi mang’eny ka giywak gi dwol maliyore,
unege, 53Un e joma noyudo chik mane kendo jo athany kod pudhe nochangi.
okel gi malaike to usetamoru rite". 8Omiyo dalano nopong’ gi mor
maduong’.
Ochiel Stefano Gi Kite Simon Ma Jandagla
54Kane jobura owinjo weche 9Ne nitie ng’at moro miluongo ni
Stefanogo, igi nong’ondore mi gikayone Simon. Ng’atni nosebedo katimo timbe
lekegi. 55To Stefano, kopong’ gi Roho juok e dala mar Samaria, kendo timbene
Maler, nong’iyo malo e polo mi oneno nomako dho ji duto. Nosungore ni en
duong’ mar Nyasaye, kod Yesu kochung’ ng’ama lich, 10kendo jo Samaria duto,
e bad Nyasaye korachwich. 56Nowachonegi joma tindo gi joma dongo, noyie kode. Ne
ni, "Neuru, aneno polo koyawore kendo giluwo bang’e ka gikok ni, "Ng’atni e teko
ka Wuod Dhano ochung’ e bad Nyasaye Nyasaye miluongo ni Teko Maduong’”.
korachwich." 11Ji ne luwe nikech kinde mathoth nose-
57Kane giwinjo mano, ne gidino itgi mi mako dho ji gi timbege mag juok. 12To ka
giringo matek ire rat. 58Ne giywaye mi jogo koro noyie wach Filipo, kane oyalo
gigole oko mar dala mi gichako goye gi Wach Maber mar Loch Nyasaye, kendo
kite. Jogo mane ohangone wach noketo kane oyalo nying Yesu Kristo ne giyudo
lepgi e tie wuowi moro ma nyinge Saulo. batiso giduto, chwo gi mon. 13Simon
59Kane noyudo gigoye gi kite, Stefano owuon bende noyie, bange’ noyudo bati-
nolamo kowacho ni, "Ruoth Yesu, kaw so, kendo nosiko koluwo bang’ Filipo
chunya." 60Eka nogoyo chonge piny kamoro amora mane odhiye, kowuoro
mokok matek ni, "Ruoth, kik ikwan ranyisi madongo kod honni ma noneno
richoni e wigi." Ka nosewacho kamano to ka Filipo timo.
chunye nochot. 14Ka joote mane ni Jerusalem nowinjo
 145 TICH JOOTE 9:2
ni jo Samaria noserwako wach Nyasaye, gari mi owinjo ka ng’atno somo kitap
ne gioro Petro gi Johana irgi. 15Kane Janabi Isaya. Filipo nopenje ni, "Be iwinjo
gichopo, ne gilamonegi mondo giyud tiend gima isomono?"
Roho Maler, 16nikech Roho Maler ne pok 31Ja Ethiopia nodwoko Filipo ni,
obiro kuom ng’ato ang’ata kuomgi, to "Dawinje nade ka ng’ato ok olerona
nosebatisgi mana e nying Ruoth Yesu. tiende?" Omiyo norwako Filipo mondo
17Bang’e Petro ne joketo lwetgi kuomgi oidh obed kode ei gari.
mi giyudo Roho Maler. 32Noyudo ng’atno somo Ndiko mawa-
18Ka Simon noneno ni ji ne yudo Roho cho ni,
Maler ka joote oketo lwetgi kuomgi, "Ne otere kar thone ka rombo midhi
nomiyogi pesa kowacho ni, 19"An bende yang’o, to mana kaka nyarombo ling’
miyaeuru teko ma un-goni mondo ng’ato thi e lwet jobusne, e kaka en bende ne
ang’ata ma aketo lweta kuome oyud Roho ok oyawo dhoge. 33Ne oyale ang’aya
Maler." kimiye wich kuot, En ng’a ma diwuo
20To Petro nodwoke ni, "Mad pesagi- kuom kothe? Nikech ngimane nogol
go lal kodi nono, nikech chunyi wuondi ni oko e piny."
inyalo ng’iewo mich Nyasaye gi pesa!
21Oweyi oko e tijwani chuth, kendo 34Jatelono nopenjo Filipo ni, "Yie iny-
kwanni onge e iye, nikech chunyi ok isae ni Janabi wuoyo kuom ng’a e
nikare e nyim Nyasaye. 22Omiyo lokri iwe Ndikoni? Owuoyo kuome owuon koso
timni marachni, kendo ilam Nyasaye, dipo owuoyo kuom ng’at machielo?" 35Eka
ka oweyoni richoni kuom bedo gi paro Filipo nochako gi Ndiko kama ne ja
marachno e chunyi. 23Nikech aneno ni kit Ethiopia somono, mi odhi nyime gi
nyiego makech opong’o chunyi, kendo yalone Injili mar Yesu.
richo oloki misumbane chuth." 36Kane gimedo dhi nyime, ne gichopo
24Eka Simon nodwoko ni, "Lamna kama pi moro ne nitie. Ja Ethiopia nowa-
Ruoth Nyasaye mondo gima rach mis- chone Filipo ni, "Ne pi ee. Ang’o ma
ewachono kik timrena." dimona yudo batiso?" 37Filipo nodwoke
25Kane gisetimo neno kendo giyalo ni, "Inyalo yudo batiso, kiyie gi chunyi
wach Ruoth, Petro gi Johana nodok duto." Nodwoke ni, "Ee, ayie ni Yesu
Jerusalem, ka giyalo Injili e miech Kristo en Wuod Nyasaye." 38Omiyo
Samaria mange’ny. nochiwo chik mondo gari ochung’. Eka
ne gilor gidhi e pi mi Filipo nobatise. 39To
Filipo Gi Ja Ethiopia kane giwuok e pi, Roho mar Ruoth noka-
26To malaika mar Ruoth nowacho ne wo Filipo apoya, mi jatelono ne ok ochako
Filipo niya, ‘A malo idhi yo milambo, kilu- onene kendo to nodhi e wuodhe kopong’
wo ndara mong’ado i thim, moa gi mor. 40Filipo to nothinyore e dala mar
Jerusalem kadhi Gaza." 27Kuom mano Azoto, kendo nowuotho koni gi koni, koy-
Filipo nochako wuoth, to ka noyudo odhi, alo Injili e mier duto nyaka nochopo
noromo gi ja Ethiopia mabuoch, mane en Kaisaria.
jatelo maduong’ morito mwandu duto
mag Kandes, ruoth madhako mar jo Lokruok Mar Saulo
Ethiopia. Ng’atni noa lemo Jerusalem,
28to koro nodok dala, kobet e gache kendo 9 Kindeno Saulo nepod siemo jopuon-
jre mag Ruoth, kochano mar negogi.
kosomo kitap Janabi Isaya. 29Malaika Nodhi ir Jadolo maduong’ 2mi okwaye
nowacho ne Filipo ni, "Dhiyo mondo barupe mane nyalo miye teko mar donjo e
ichung’ machiegni gi gari cha." ute lemo man Damaski, mondo kane
30Eka Filipo noringo odhi nyaka but onyalo yudo ng’ato kuno moluwo YOR
TICH JOOTE 9:3 146
RUOTH, joma chwo kata ma mon, to inen, kendo mondo ipong’ gi Roho
omakgi otergi Jerusalem kaka joma otwe. Maler." 18Gikanyono gima chalo gi kala-
3Kane oyudo owuotho ka ochiegni chopo gakla nolwar oa e wenge Saulo mi koro
Damaski, nopo ka ler moa e polo omenye nonyalo neno. Noa malo mi nobatise,
molwore. 4Nogore piny, mi owinjo dwol 19kendo kane ose chiemo matin to tekre
moro kawachone ni, "Saulo, Saulo, isanda noduogo.
nang’o?"
5Saulo nopenjo ni, "In ng’a, Ruoth?" Saulo Oyalo Injili Damaski Gi
Nodwoke ni, "An e Yesu ema isando. Jerusalem
6"Koro aa malo idhi Damaski to ninyisi Saulo nodak Damaski kuom ndalo
gima nyaka itim." mogwarore, 20kendo nochako yalo
7Joma newuotho gi Saulo nochung’ gikanyono e ute lemo, kowacho ni "Yesu
moling’ thi, ne giwinjo dwol to ok ne en Wuod Nyasaye." 21Ji duto mane owin-
8
gineno ng’ato. Saulo nochung’ oa malo, je nowuoro ka gipenjore ni, "Jali ok e
to ka noyawo wengene to ne ok onyal ng’at ma yandi sando joma luongo
neno gimoro. Omiyo ne gimako bade ka Nyingni Jerusalem? Donge osebiro ka
gitelone gitere Damaski. 9Nobedo muofu mana mondo okawgi kaka joma otwe
kuom ndalo adek, kendo ne ok ochiemo mondo otergi ne Jodolo madongo?"
kata madho gimoro. 22Kata kamano Saulo nomedo gerore e
10E dala Damaski ne nitie japuonjre yie kendo nomedo bedo gi teko mang’eny,
moro miluongo ni Anania. Ruoth kendo twak mane ochiwo konyisogo ni
nowuoyo kode e fweny, kaluonge ni, Yesu e Kristo nodhiero jo Yahudi mane
"Anania!" odak Damaski nono.
Nodwoko ni, "Antie, Ruoth." 23Ka ndalo mang’eny nosekalo, jo
11Ruoth nowachone ni, "Wuogi idhi e Yahudi nochano mondo oneg Saulo, 24to
od Judas, moger e Yo Matir, mondo ipen- Saulo nofwenyo wachno. Odiechieng’
jgi ng’at moro ma ja Tarso, miluongo ni gotieno ne gibutone e rangeye mag dala
Saulo. 12Nikech olamo kuno, kendo ose- mondo gimake apoya ginege, 25to jolupne
neno fweny ka ng’at miluongo ni Anania nokawe mokete e okapu, eka gilore piny
odhi ire moketo lwete kuome mondo omi kokalo e otuchi moro mane nie ohinga
ochak onen kendo." mar dala.
13To Anania nodwoko ni, "Ruoth, 26Kane obiro Jerusalem, notemo
asewinjo mang’eny kuom ng’atno, gi mondo odonji e kanyakla mar jopuonjre,
hinyruok mosekelo ne jogi maler modak to giduto ne giluore, nikech ne gichich
Jerusalem. 14Kata ka bende osebire ka kode ni samoro pok nolokore adier. 27To
jodolo madongo omiye teko mar mako ji Barnaba nokawe motere ir joote.
duto maluongo nyingi." Nonyisogi kaka Saulo noseromo gi Ruoth
15To Ruoth nonyiso Anania ni, ka noyudo en e wuodhe, kendo kaka
"Dhiyo! Ng’atni en gir tichna ma aseyiero Ruoth noseloso kode, kendo kaka Saulo
mondo oter nyinga e dier Ogendini maok noseyalo gi chir kuom nying Yesu e dala
jo Yahudi kaachiel gi ruodhigi; kendo e Damaski. 28Kuom mano Saulo nodak
dier jo Israel. 16Abiro nyise kaka onego kodgi, kowuotho ei Jerusalem koni gi koni
one malit nikech nyinga." maonge ng’ama geng’e, kendo kowuoyo
17Eka Anania nodhi e odno modonjo gi chir kuom nying Ruoth. 29Noloso
nyaka e iye. Noketo lwete kuom Saulo kendo nogoyo mbaka gi jo Yahudi molu-
kowachone ni, "Owadwa Saulo, Ruoth, wo timbe jo Grik, to jogo notemo nege.
ma en Yesu manyocha ofwenyoreni ka in 30To ka owete nofwenyo wachni, ne
e yo ibiro Damaski, oora iri mondo ichak gigole kanyo mi gichweyo kode nyaka
 147 TICH JOOTE 10:14
Kaisaria, bang’e gitere nyaka Tarso. od janyong’ piende moro miluongo ni
31Bang’ lokruok Saulo, kanisa duto Simon kuom kinde mogwarore.
man Judea gi Galili kod Samaria nobedo
mokuwe maonge sand. Kanisa nogurore Kornelio Oluongo Petro
motegno, ka oyudo jip moa kuom Roho
Maler, kendo ka kwan joma oyie medore
pile. Joma oyie nodak koluoro Nyasaye.
10 Ne nitie jatend jolweny moro e
dala mar Kaisaria mane nyinge
Kornelio. Ng’atni norito oganda lweny
moro mar jo Rumi miluongo ni, ‘Oganda
Italia’. 2En kaachiel gi joode duto negilu-
Ainea Gi Dorka oro Nyasaye. Ne okonyo joma odhier
32Kane Petro wuotho ei piny koni gi kendo olamo Nyasaye pile. 3Chieng’ moro
koni, nodhi limo jomaler ma nodak Lida. achiel noneno fweny kar saa ochiko odhi-
33Kuno nonwang’oe ng’at moro miluon- ambo. E fwenyno nonenoe ayanga malai-
go ni Ainea, ma nosebedo kosiko onindo e ka mar Ruoth, mane obiro ire moluonge
kitandane kuom higini aboro, ka tuo ni, "Kornelio!"
athany onure. 34 Petro nowachone ni, 4Kornelio norango malaikano ka luoro
"Ainea, Yesu Kristo ochangi; aa malo iban omake, eka noyiene ni, "Iwacho nang’o,
gigi mag nindo." Ainea noa malo Ruoth?"
sanosano. 35Ji duto ma nodak Lida gi Malaika nodwoke ni, "Nyasaye osepari
Sharon nonene molokore ne Ruoth. nikech lemoni kod timbe ng’wono
36E dala mar Jopa ne nitie japuonjre mikonyogo joma ochando osechopo e
moro miluongo ni Tabitha (ma e dhok nyime. 5Koro or jomoko Jopa mondo odhi
machielo en Dorka mane osiko katimo oom ng’at moro ma nyinge Simon, milu-
maber ne ji kendo nokonyo joma odhier. ongo bende ni Petro. 6Odak gi Simon
37E kindeno tuo nogoye mi otho, mi ne Janyong’ piende ma ode nie dhonam."
olwok ringre ka oketi e ot man ewi goro- 7Kane malaika mane wuoyo kodeno
fa. 38Kanyo ne chiegni gi Jopa, omiyo ka osedhi, Kornelio noluongo jotichne ariyo
jopuonjre nowinjo ni Petro ni Lida, ne kod achiel kuom jolweny mane rite, ma
giorone ji ariyo, ka gikwaye ni, "Yie ibi bende noluoro Nyasaye, 8mi onyisogi gik
irwa piyo mak odeko!" moko duto mane osetimore, eka noorogi
39Petro nodhi kodgi, kendo kane nyaka Jopa.
ochopo to ne gitere nyaka ei ot man e
gorofa kama ne ringre Tabitha nitie. Petro Oneno Fweny
Mond liete duto mane nikanyo nochung’ 9Kinyne kar odiechieng’ tir, kane
olwore, ka giywak kendo ginyise lep jootego chiegni chopo Jopa, Petro noidho
kandhu kod lewni mamoko mane Tabitha e wi tado malo mondo olem. 10Kech ne
otwang’o kapod ongima. kaye kendo nogombo chiemo mondo
40Petro nogologi duto oko, bang’e ocham, to ka nepod iloso chiemo, ayula
nogoyo chonge piny molamo. Eka nowi- wang’ notere. 11Noneno polo koyawore,
chore mochomo dhako mothono, kowa- kendo ka gimoro machalo gi suka malach
cho ni, "Tabitha, aa malo!" Dhakono noy- moyar iloro piny ka omake gi bethene
awo wengene, kendo kane oneno Petro to ang’wen. 12Sukano noting’o kit le man gi
nobet piny. 41Petro nomako bade mi tiende ang’wen duto, kod le mamol duto
okonye chung’ gi tiende. Bang’e noluongo mag piny kod koth winy duto mahuyo e
jopuonjre kod mond liete mane ni oko mi kor polo duto. 13Eka dwol moro noloso
ochiwe negi kongima. 42Wachni nolan- kode kakone ni, "Aa malo, Petro. Negi
dore e Jopa duto mi ji mang’eny noyie kendo icham."
kuom Ruoth. 43Petro nomedo dak Jopa e 14Petro nodwoko ni, "Ooyo Ruoth! Ne
TICH JOOTE 10:15 148
pok achamo gimoro amora makwero uluonga?"
kata mochido nyaka nene." 30Kornelio nodwoke ni, "Ndalo
15Eka dwolno nowuoyo kode kendo ang’wen mosekalo ne alamo Nyasaye e
mar ariyo ni, "Kik iluong gimoro amora oda kar sechegi, saa ochiko odhiambo. To
ma Nyasaye osepwodho ni ok ler." napo ka ng’at moro morwako lewni
16Gima kama notimore didek eka marieny ochung’ buta mowachona ni,
sukano nokaw piyo piyo moter e polo. 31‘Kornelio, Nyasaye osewinjo lamoni,
17Kane Petro pod wuoro kuom tiend kendo oserwako michgi mikonyogo jod-
fweny mane onenono, joote mane hier. 32Koro or wach Jopa mondo oomni
Kornelio ooro nochopo e od Simon, mi Simon miluongo ni Petro. En wendo e od
gichung’ e dhorangach oko. 18Ne gipenjo Simon ma janyong’ piende, modak e tie
ka Simon miluongo ni Petro nodak kanyo. nam.’ 33Emomiyo ne aoroni wach piy-
19Kane Petro pod paro kuom fweny opiyo mondo ibi, kendo isetimo maber
mane oneno, Roho nowachone ni, kuom biro. Koro ee wan ka waduto e
"Simon, welo moko adek dwari. 20Omiyo nyim Nyasaye, mondo wawinji weche
aa malo ilor piny idhi irgi, mondo idhi duto ma Ruoth osechiki mondo inyiswa."
kodgi mak ideko nikech an ema aorogi." 34Eka Petro nochako wuoyo kowacho
21Petro nolor piny ir jogo monyisogi ni, "Sani koro ayie adier ni Nyasaye timo
ni, "An e jal mudwaro. Ang’o mud- ne ji duto mana machalre." 35Orwako
warane?" japiny moro amora moluore kendo timo
22Ne gidwoke ni, "Waa ir Kornelio ma dwarone, maok odewo oganda moaye!
jatend jolweny. En ng’at makare moluoro 36Mani e wach ma Nyasaye nooro ne jo
Nyasaye, kendo ma jo Yahudi duto omiyo Israel, konyisogi Wach Maber mar kuwe
luor. Malaika maler nonyise mondo olu- kuom Kristo, ma en Ruodh ji duto.
ongi idhi ire e ode mondo owinj gima 37Ung’eyo gima osetimore e piny Judea
inyalo wachone." 23Eka Petro norwako duto, kochakore Galili, bang’ batiso mane
jootego kaka wende. Johana oyalo; 38kaka Nyasaye nowiro
Yesu ja Nazareth gi Roho Maler kod teko,
Petro E Od Kornelio kendo kaka nowuotho koni gi koni kotimo
Kinyne Petro nowuok gi jootego, maber kendo kochango ji duto mane nie
kendo owete moko moa Jopa bende nodhi bwo loch mar Jachien, nikech Nyasaye ne
kodgi. 24Odiechieng’ moluwo mano ne ni kode.
gichopo Kaisaria, kuma Kornelio ne jorite 39"Wan joneno kuom gik moko duto
kaachiel gi wedene kod osiepene mane mane otimo e piny jo Yahudi kendo ei
oluongo. 25Ka Petro ne donjo e ot, Jerusalem. Ne ginege ka giliere ewi yath,
Kornelio noromone mi opodho e tiende 40to Nyasaye nochiere oa kuom joma otho
kamiye duong’. 26To Petro nokone ni, "Aa chieng’ mar adek, mi onyise ji mondo
malo, an mana dhano kaka in." onene. 41Ne ok onene gi ji duto, to mana
27Petro nowuotho kochomo ot kod gi joneno ma Nyasaye noseyiero, ma gin
Kornelio, ka giwuoyo, to kane ochopo ei wan mane wachiemo kendo wametho
ot, nonwang’o ka ji mang’eny ochokore kode bang’ kane osechier oa kuom joma
rite. 28Nowachonegi ni, "Ung’eyo maber otho. 42Nochikowa mondo wayal ne ji
ni chikwa ok oyie mondo ja Yahudi obed kendo mondo watim nende ni en ema
e achiel kata mondo olim ng’at moro Nyasaye oseyiere kaka jang’ad bura mar
maok ja Yahudi. To Nyasaye osenyisa ni joma ngima gi joma otho. 43Jonabi duto
kik aluong ng’ato ni ogak kata ni ok ler. owuoyo kuome ni ng’ato ang’ata moyie
29Emomiyo kane uluonga to abiro ma ok kuome yudo weruok mar richo e nyinge."
adagi. To koro nyisaneuru gimomiyo ne 44Ka Petro ne pod wacho wechegi,
 149 TICH JOOTE 11:26
Roho Maler nobiro kuom ji duto ma antie. 12Roho nonyisa ni kik adeki mak
noyudo winjo wachne. 45Joma oyie moter adhi kodgi. Owete auchielgi bende nodhi
nyangu, mane obiro gi Petro, nowuoro ka koda, mi ne wadonjo e od ng’atno.
Roho Maler nobiro nyaka kuom joma ok 13Nonyisowa kaka ne oneno malaika ma
jo Yahudi, 46nikech ne gi winjogi ka nopo kochung’ e ode mokone ni, ‘Or ji
giwuoyo gi dhok mayoreyore kendo ka Jopa mondo oluongni Simon miluongo ni
gipako Nyasaye. Petro. 14Obiro keloni wach mabiro miyo
Eka Petro nowuoyo kowacho ni, iyud warruok, in kaachiel gi joodi duto
47"Ere ng’ama koro digeng’ jogi mondo biro yudo warruok
kik obatis gi pi, ka gin bende giseyudo 15"To e sama ne achako wuoyo ema
Roho Maler mana kaka waseyude?" Roho Maler nolor kuomgi, mana kaka
48Kuom mano nogolo chik mondo obatis- wan bende noselor kuomwa mokwongo.
gi e nying Yesu Kristo. Bang’ mano ne 16Eka naparo kaka Ruoth nosewacho
gikwayo Petro mondo omed bet kodgi motelo ni, ‘Johana nobatiso ji gi pi, to an
kuom ndalo ma buora. abiro batisou gi Roho Maler.’ 17Emomiyo
ka Nyasaye nomiyogi mana mich achielno
Petro Olero Tiend Gik Motimo. ma wan bende nomiyowa kane wayie

11 Joote kod owete modak Judea kuom Ruoth Yesu Kristo, koro an to an
duto nowinjo ni joma ok jo ng’a ma dine ageng’ tich Nyasaye!"
Yahudi bende noserwako Wach Nyasaye. 18Kane giwinjo wachno, ne giweyo
2Omiyo kane Petro odhi Jerusalem to Petro mos mi gipako Nyasaye, ka giwa-
joma oyie moter nyangu nokwere 3kawa- cho ni, "Kara en adier ni Nyasaye osemiyo
cho ni, "Nyocha idhi e od joma ok oter joma ok jo Yahudi thuolo mondo gin
nyangu mi ichiemo kodgi." bende gilokre giyud ngima.
4To Petro nochako lero negi tiend gik
moko duto ma nosetimore, e yo mawin- Kanisa Man Antiokia
jore maler, kowacho ni, 5"Ne antie e dala 19Joma sand nokeyo nikech wach tho
mar Jopa ka alemo, to ka ayula wang’ Stefano nowuotho nyaka Foinike gi
notera, naneno fweny. Ne aneno gima Saipras nyaka Antiokia, ka gilando wach
chalo suka maduong’ kiloro piny koa e ne jo Yahudi kende. 20To jomoko kuomgi
polo, komake e bethene ang’wen. Nolor ma noa Saipras kod Kurene, nochako loso
sukano nyaka kama ne antie. 6Ne arango gi jo Grik bende, ka ginyisogi kuom
iye mi aneno kit le mopidhi mangi tiende- Wach Maber mawuoyo kuom Ruoth
gi ang’wen, gi le mager mag bungu, kod Yesu. 21Teko Nyasaye ne nikodgi, omiyo
le mamol, gi winy mahuyo e kor polo. ji mathoth noyie kendo olokore ne Ruoth.
7Bang’e ne awinjo dwol moro kawachona 22 Wachni nolandore mochopo e it
ni, ‘Aa malo, Petro. Negi kendo icham" kanisa mane ni Jerusalem, omiyo ne gioro
8"An to nad woko ni, ‘Ok anyal timo Barnaba e dala Antiokia. 23Kane ochopo
mano Ruoth! Onge gima kwero kata mi oneno kaka ng’wono Nyasaye ne tiyo
mochido mosedonja e dhogani nyaka kuom jogo, nomor gilala, kendo nojiwogi
nene’. duto mondo gisiki kuom Ruoth gadiera
9"Dwolno nowuoyo koda kendo kendo gi chunygi duto. 24Barnaba ne en
nyadiriyo mowachona ni, ‘Kik iluong ng’at maber, mopong’ gi Roho Maler kod
gimoro amora ma Nyasaye osepuodho ni yie kendo ji ma kwan-gi thoth ahinya
ok ler. 10Gima kamano notimore didek, nolokore obiro ir Ruoth.
eka sukano nokaw modwoki e polo kendo. 25Bang’e Barnaba nodhi Tarso mondo
11"E saa nogono ji adek mane oor ira omany Saulo, 26to ka noyude, nodok kode
koa Kaisaria nochung’ e dho ot kama ne Antiokia. Kuom higa achiel mangima,
TICH JOOTE 11:27 150
Barnaba gi Saulo ne chokore gi kanisa ka pache ne pok oduogo moyie ni gima
gipuonjo ji ma kwan-gi ng’eny ahinya. malaika ne timono ne timore adier, to
Antiokia kuno emane okuong luongoe noparo mana noleko. 10Ne gikalo jorit
jopuonjre ni jo Kristo. mokwongo gi mar ariyo mi gichopo e
27E kindeno jonabi moko nobiro ranga chuma mane iwuokgo e jela,
Antiokia ka gia Jerusalem. 28Achiel kidonjo Jerusalem. Rangano noy-
kuomgi, mane iluongo ni Agaba awrenegi kende mine gikadho. Kane
nochung’ mokoro wach kuom Roho, ni gisewuotho mabor mochwalore gi jela
kech marach ne biro landore mi kwak to nopo ka malaika oseweye.
piny Rumi duto. (Kejni nobet e kinde loch 11Bang’e Petro pache noduogo mi
Klaudio.) 29Kuom mano jopuonjre nowin- nowacho ni, "Koro ang’eyo maonge
jore mar oro kony kaluwore gi nyalo kiawa ni Ruoth nooro malaikane mi oresa
margi, ne Jowete mane odak Judea. 30Ne e twech Herode, kendo osemiyo atony e
gitimo mano mi gioro Barnaba gi Saulo gimoro amora marach ma jo Yahudi ne
jotero konygigo ne jodong kanisa man chano timona."
Jerusalem. 12Ka noseng’eyo gima notimorene,
nodhi nyaka od Maria min Johana, ma
Malaika Ogolo Petro E Jela niluongo bende ni Mariko, kendo

12 E kindeno ruoth Herode

nomako jo Kristo moko, kendo
kanyo ji nochokore mang’eny ka gil-
amo Nyasaye. 13Ka Petro nodwong’o
nochano mar negogi. 2Nonego Jakobo dhoot maoko, nyako moro ma jatich
owadgi Johana. 3Ka noneno ka timneno miluongo ni Roda nobiro mondo oyaw
nomoro jo Yahudi, nodhi nyime rangach. 14 To ka nochamo dwond
momako Petro bende. Mano notimore Petro, nodoko mamor ahinya mi
e ndalo Sap Makati maonge Thowe. noringo odok ei ot kapok oyawo ran-
4Ka nosemake, nokete e jela, kendo gach. Nonyiso joma ne nie ot kapong’
noketo kidienje ang’wen mag askeche, gimor "Petro nie dhoot!"
ma moro ka moro oting’o jorit 15To jogo nokwere kawacho ni, "Wiyi
ang’wen, mondo orite. Herode ne rach!" Ka nyano nomedo ramo ni Petro
chano mondo ogole oko bang’ Pasaka ne nie dhoot adier, koro ne giwacho ni,
mondo oyale e nyim oganda. "Mano nyaka bedi mana malaikane!"
5Kuom mano Petro nokan e jela, to 16To Petro nomedo dwong’o dhoot,
kanisa to ne lamone Nyasaye ahinya. kendo kane giyawo dhoot mi ginene to
6Otieno ma kinyne ne onego Herode dhogi nomoko. 17Petro noting’onegi bade
ogolie Petro oko mondo oyale, Petro ne mondo giling’ eka nonyisogi yo mane
nindo e kind askeche ariyo, ka otweye Ruoth ogolego e jela. Bang’e nowachone-
gi nyoroche ariyo, kendo ka askeche gi mondo ginyis Jakobo gi Jowete
mamoko bende rito kochung’ e dhood mamoko gima nosetimore kaeto noa
jela. 7Apoya nono malaika mar Ruoth kanyo odhi kamachielo.
nothinyore, mi ler norieny ei od jela. 18Kinyne gokinyi kihondko
Nopamo bath Petro mochiewe kowa- maduong’ nomako jolweny mane oket
cho ni, "Aa malo piyo". Nyoroche ma mondo orite e jela. Ne gipenjore ni,
notwego Petro nolwar piny. 8Malaika "Ang’o ma dibed nosetimore ne
nomedo wachone ni, "Rwak lepi gi pat- Petro?" 19Herode nogolo chik mondo
patgi." Mi Petro notimo kamano. omany Petro, to ne ok ginyal yude.
Malaika nochako okone ni, "Koro rwak Kuom mano, nonono jorit jela mondo
kodi mondo iluwa! 9Petro noluwo ginyise kuma Petro odhiye, eka nogolo
bang’e kowuok e jela, to kata kamano chik mondo oneggi.
 151 TICH JOOTE 13:15
Tho Herode kaka jakonygi.
Kindeno Herode nodar Judea odhi 6Ne giwuotho e chulano duto mi
odak Kaisaria kuom ndalo manok. gichopo Pafo, kendo kanyo ne giyude ja
20Noyudo en-gi mirima kod jo Turo gi Yahudi moro ma ajuoga kendo mane
jo Sidon. Kuom mano jo Turo kod jo wuondore ni janabi, ma nyinge Bar-
Sidon ne joriwore mi giloso thuolo mar Yesu. 7Ajuagani ne otwere but ruodh
romo gi Herode. Ne gitudore gi Blasto, chulano miluongo ni Sergio Paulo,
mane en jatich ruoth mogeno, eka mane en ng’at mariek, kendo kaka nod-
negiyudo yo mar loso kuwe gi ruoth, waro winjo Wach Nyasaye ,nooro wach
nikech chiembgi ne wuok e piny mondo oluongne Barnaba gi Saulo. 8To
Herode. ajuoga no ma ne iluongo ni Elima
21 Odiechieng’ mane onego (nikech mano e tiend nyingeno) nota-
giromieno Herode ne orwako lepe mag mogi, kotemo geng’o ruoth mondo kik
ruoth mi obet e kome mar loch mi olokre ne Ruoth. 9Eka Saulo, ma bende
ochako wuoyo gi ji. 22To jogo no goyo niluongo ni Paulo, nopong’ gi Roho
koko ka wacho ni, "Mano duond Maler, mi norango wang’ Elima tir,
Nyasaye, ok en duond dhano!" kaeto owacho ni, 10"In nyathi Satan,
23Gikanyono malaika mar Ruoth kendo ikedo gi gik mabeyo duto! Ipong’
nogoyo Herode piny, nikech ne ok gi kit wuondruok duto gi yore mag
omiyo Nyasaye duong’ kendo kute wito ji. Iniwe timni mar loko adiera
nochamo ringre, mi otho. Nyasaye doko miriamboni karang’o?
24Wach Nyasaye to nomedo dhi nyime 11To winji, lwet Nyasaye koro kedo
kendo nomedo landore. kodi. Ibiro bedo mwofu, kendo kuom
25Kane Barnaba gi Saulo josetieko kinde moromo ok ibi neno ler mar
tijgi, ne giduogo ka gia Jerusalem ka gin chieng’ gi wang’i."
gi Johana miluongo ni Mariko. Gikanyono mudho mandiwa nobiro
moimo wang’ Elima, mi nochako tang-
Owal Barnaba Gi Saulo E Tich ni komulo gik moko gi lwete ka gi
Makende kacha, mondo oyudie ng’ato mane

13 Kanisa mane ni Antiokia noting’o

jonabi gi jopuonj kaka: Barnaba
gi Simeon, miluongo ni Rateng’, gi Lukia
nyalo mako bade kataye. 12Kane
ruodhno oneno gima notimoreno,
noyie kuom Yesu, kendo nohum nono
ja Kurene, gi Manaen, mane odongo kuom gik mane owinjo kuom Ruoth.
kaachiel gi ruoth Herode) kod Saulo.
2Kane oyudo gilamo Nyasaye ka gi tweyo Paulo Gi Barnaba Jochopo
chiemo, Roho Maler nowacho ni, "Walna- Antiokia E Piny Pisidia
uru Barnaba gi Saulo mondo gitina tich 13Kane gia Pafo, Paulo gi lange ne jok-
mane aluongogi mondo gitim." 3Omiyo wang’ nyaka Perga, e piny Pamfilia,
kane gise tweyo chiemo mi gilamo, ne kendo kanyo ema Johana noweyogie
giketo lwetgi kuomgi mi giweyogi gidhi. modok Jerusalem. 14Ka gia Perga to ne
gimedo dhi nyaka ne gichopo Antiokia
Oyal Wach Saipras manie piny Pisidia. Chieng’ Sabato ne
4Ji ariyogo nomako wuoth ka Roho gidonjo e od lemo mi gibet piny. 15To
Maler otelognegi. Ne gilor nyaka bang’ kane osesom Ndiko moko mowuok
Seleukia, bang’e gikwang’ ka gia kanyo e Chike Musa gi Jonabi, jotend od lemo
nyaka Saipr as. 5 To kane gichopo nooro wach ni Paulo gini ka giwacho ni,
Salamis, ne giyalo Wach Nyasaye e ute "Owetewa, ka un-gi wach ma di ujiwgo ji
lemo mag jo Yahudi. Johana ne nikodgi to un thuolo mar timo mano."
TICH JOOTE 13:16 152
16Kuom mano Paulo nochung’ 30To Nyasaye nochiere oa kuom joma
mofwayo ne ji bade, eka nochako loso otho, 31kendo kuom ndalo mang’eny,
kowacho ni, "Un jo Israel kod ogendini joma ne wuotho kode koa Galili nyaka
mamoko moluoro Nyasaye, miyauru itu! Jerusalem nonene. Jogogo ema koro
17Nyasach jo Israel noyiero kwerewa odoko joneno mag wechegi ne jowa.
kendo nomiyo ginya e thuolo mane gidak 32Wanyisou Wach Maber ni: Gima
Misri. Nyasaye notelonegi kagologi Misri Nyasaye nosingo ne kwerewa 33oseti-
kuno gi tekone maduong’; 18kendo monwa, wan nyithindgi, kuom chieronwa
nonano kodgi e thim kuom higni piero yesu aa kuom joma otho. Mana kaka
ang’wen, kata obedo ni timbegi ne richo ondiki e Zaburi mar ariyo ni:
kamano. 19Nokedo gi pinje abiriyo mag jo In Wuoda; kawuono asebedo Wuoru’.
Kanaan moloyogi, mi opogo lopgi ne joge
ka girkeni. 20Magi duto nokawo kar higi- 34To kuom chier mane Nyasaye
ni mia ang’wen gi piero abich. ochierego oa kuom joma otho, mondo kik
"Bang’ mano Nyasaye nomiyo joge otow, to ondikie kama:
jong’ad bura ma noritogi nyaka kinde "Anamiu gweth maler kendo madier,
mag Samuel janabi. 21To achien jo Israel ma nasingora ni nami Daudi
nokwayo mondo omigi ruoth, mi Nyasaye 35Kamoro machielo bende ondikie ni,
nomiyogi Saulo wuod Kish, ma jadhood ‘Ok iniwe ringre Ng’at Maler tow
Benjamin. Saulo norito piny kuom higini
piero ang’wen, 22eka bang’e Nyasaye 36"Nimar ka Daudi nochopo dwaro
noketo Daudi obedo ruodhgi, kendo Nyasaye e kinde mag ndalone to notho
kuom Daudi ema ne Nyasaye olose kowa- moike kama noikie kwerene, mi ringre
cho ni, "Aseyudo Daudi wuod Jesse, ng’at notop, 37to Jalo ma Nyasaye nochiero oa
ma chunye timo dwaro mara, obiro timo kuom joma otho to ringre ne ok otop.
gik moko duto ma adwaro mondo otim 38Emomiyo adwaro mondo ung’e mal-
23"Nyasaye osekelo ne jo Israel Jawar ma ong’o, owetena, ni kuom Yesu ema
en Yesu, koa e koth Daudi, mana kaka iyalonue yor weyo richo. 39Kuome ema
nosingore ni notim. 24Ka Yesu ne pok ng’ato ang’ata moyie iketo kare mi gony
obiro to Johana noyalo wach mondo ji kuom gimoro amora ma Chik Musa ne ok
olokre owe richogi mondo giduto giyud nyal gonyoe ng’ato. 40Omiyo tang’uru,
batiso, 25kendo kane oyudo Johana koro mondo gik mane jonabi okoro kik tim-
tieko tije, nowacho ni, ‘Uparo ni an ng’a? renu. Ne gikoro ni:
An ok an En ngang’. Ooyo, en obiro 41"Neuru, un joma obwono jigi, mem-
bang’a, kendo ok awinjora gonyo kata reuru amema nyaka thou, nikech abiro
mana tond wuochene timo gimoro e ndalou ma ok ubi yiego
26"Owetena ma nyikwa Ibrahim, kod kata ka ng’ato oleronu tiende."
un ogendini mamoko moluoro Nyasaye,
wan ema oseornwa wach warruokni. 27Jo 42Ka noyudo Paulo gi Barnaba wuok e
Jerusalem gi jotendgi ne ok ong’eyo ni od lemo, ji nokwayogi mondo gimed loso
Yesu e Jawar, to kata kamano, kane kuom wechegi chieng’ Sabato moluwo
ging’adone buch tho to ne gichopo mana mano. 43To ka nosegony chokruok
weche Jonabi misomo pile chieng’ Sabato. mondo odhiyo, jo Yahudi mang’eny gi ji
28Kata obedo ni ne ok giyudo ketho moro ma nolokore oluwo din jo Yahudi noluwo
kuome ma dine mi nege, ne gikwayo Paulo gi Barnaba, kendo Paulo gini
Pilato mondo ochiwe mondo onege. nomedo loso kodgi, ka gijiwogi mondo
29Kane gisechopo weche duto mondiki gimed dhi nyime e ng’wono mar Nyasaye.
kuome, ne gigole ewi yath mi gikete e liel. 44Chieng’ Sabato moluwo mano,
 153 TICH JOOTE 14:17
chiegni ji duto modak Antiokia nochoko- honni gi ranyisi. 4Jo dalano nopogore
re mondo owinj wach Ruoth. 45To ka jo diriyo: moko nodok kor jo Yahudi, to
Yahudi noneno ogandano, nyiego moko nodok kor joote.
nomakogi mi gichako wuoyo marach 5Eka joma ok jo Yahudi kod jo Yahudi,
kuom gik mane Paulo wacho. kaachiel gi jotendgi nochano ling’ling’
46Eka Paulo gi Barnaba nomedo mondo gisand joote kendo mondo
wuoyo gi chir ka giwacho ni, "Ne bernwa gichielgi gi kite. 6To joote nofwenyo gima
mondo un ema wayalnu Wach Nyasaye negichano timo, omiyo negiringo gidhi
mokwongo. To nikech udage kendo Lustra gi Derbe, mier mag Lukaonia,
nikech ok ukwanoru ka joma owinjore kendo e mier molworogi, 7mi ne giyalo
yudo ngima manyaka chieng’, koro Wach Maber kuno.
waweyou mondo wayal wachni ne joma
ok jo Yahudi, 47nikech Nyasaye Paulo Gi Barnaba Ochopo Lustra,
osechikowa mondo watim mano, kama Gi Derbe
owachoe ni: 8E dala mar Lustra ng’at moro ma
"Asemiyo udoko ler ni joma ok jo tiende ne ong’ol nobetie. Ng’atni nong’ol
Israel, mondo uland warruok e tung’ nyaka aa nywolne kendo ne pok owuotho
piny gi tung’ piny nyaka nene. 9Nochike ite kowinjo ka
Paulo wuoyo. Paulo nong’iye tir moneno
48Kane joma ok jo Yahudi owinjo ka en-gi yie mane nyalo miyo ochangi,
wachno, ne gimor kendo ne girwako 10mi nowachone giduol maduong’ ni,
wach Ruoth, kendo joma nochannegi "Chung malo gi tiendi!" Gikanyono
yudo ngima manyaka chieng’ noyie kuom ng’atno nochikore malo mochako wuoth.
Yesu. 11Kane oganda mane nikanyo oneno
49Wach Ruoth nolandore e gweng’no gima Paulo otimo, ne gikok gi dho jo
duto. 50To jo Yahudi noketho chuny mon Lukaonia ni, "Nyiseche oselor piny
man gi nying moluoro Nyasaye kod joma irwa e kit dhano!" 12Ne gimiyo
chwo midewo ma nodak e dalano, mi jogi Barnaba nying ni Zeu, to Paulo ne
nojiwo ji mondo osandi Paulo gi Barnaba, gichako ni Herme, nikech en emane en
mi negiriembogi e gweng’no. 51Kuom jayalo maduong’. 13Jadolo mar Zeu,
mano Paulo gini noteng’o buch tiendgi, mane hekalune oger machiegni gi
ka gikwedo tim jodalano, eka ne gia mi dalano, nokelo rwedhi kod maua mi
gidhi Ikonio. 52To jopuonjre nopong’ gi giketo e dhoranga dalano mondo en,
mor kendo gi Roho Maler. kaachiel gi oganda, gitim ne Paulo gini
misango.
Paulo Gi Barnaba Ochopo Ikonio 14To ka Paulo gi Barnaba nowinjo

14 E Ikonio bende Paulo gi Barnaba wachno, ne giyiecho lepgi mi giringo

ne jodhi e od lemo mar jo Yahudi matek ka gichomo ogandano, ka gikok ni,
kaka ne gijatimo. Kanyo ne giyale gi teko, 15"Jowadwa, utimonwa kamano nikech
mi jo Yahudi gi joma ok jo Yahudi ang’o? Wan bende wan mana dhano kaka
mathoth noyie kuom Yesu. 2To jo Yahudi un. Wakelonu Wach Maber manyisou
moko ma notamore yie noketho chuny mondo ua e gik manonogi mondo kendo,
joma ok jo Yahudi, kendo ne giketo kwiri ung’e Nyasaye Mangima, ma nochweyo
marach e chunygi, mondo giked gi owete. polo gi piny gi nam kod gik moko duto
3Paulo gi Barnaba nobedo kuno kuom man e igi. 16Kinde mokalo Nyasaye
ndalo mogwarore, ka giwuoyo gi chir noweyo ogendini duto mondo olu yoregi
kuom Ruoth, kendo Nyasaye nojiwo giwegi. 17To kata kamano ok oseweyowa
wachne mar ng’wono, komiyo joote timo maonge yo ma dwang’eyego. Osenyisou
TICH JOOTE 14:18 154
ng’wonone komiyou koth moa e polo, to ok nyal waru." 2Wachni nomiyo Paulo
kendo komiyo cham chieknu e kinde gi Bar naba jodonjo e mbaka matek gi
mowinjore; osebedo komiyou chiemo jogo, ka gikwedo puonjgino. Omiyo noyi-
mathoth kendo opong’o chunyu gi mor." er Paulo gi Barnaba, kaachiel gi joma oyie
18To kata negisewuoyo kamano, jogo ne mamoko, mondo gidhi nyaka Jerusalem
pod dwaro mana timonegi misango. gine joote gi jodongo kuom wachni.
19Bang’e jo Yahudi moko nobiro koa 3Kanisa nokowogi, kendo ka noyudo
Antiokia kod Ikonio mi gisemo ji odokne- gidhi, ka gikadho e dier Foinike kod
gi. Ne gigoyo Paulo gi kite mi giywaye e Samaria, ne ginyiso ji kaka joma ok jo
lowo nyaka oko mar dala, ka giparo ni Yahudi bende ne yudo warruok. Wachni
osetho. 20To ka jopuonjre nobiro mol- nomiyo owete odoko mamor. 4Kane
wore kama noninde, noa malo modok ei gichopo Jerusalem, kanisa duto kaachiel
dalano. Kinyne ne giwuok gi Barnaba mi gi joote kod jodongo, norwakogi, kendo
gidhi Derbe. ne ginyisogi gik moko duto ma Nyasaye
nosetimo, kotiyo kodgi.
Paulo Jodok Antiokia E Piny Siria 5To jo Farisai moko moyie nochung’
21Paulo gi Barnaba ne joyalo Injili e mowacho ni, "Joma ok jo Yahudi nyaka
dala mar Derbe mi giloko jopuonjre ter nyangu kendo nyaka gilu Chike
mang’eny. Bang’e ne gidok Lustra, gi Musa."
Ikonio kod Antiokia, 22ka gitego chuny 6Joote gi jodongo noketo bura mondo
jopuonjre kendo gijiwogi mondo gisiki giwuo kuom wachni, 7kendo bang’ kane
e yie. Ne gipuonjogi ka giwacho ni, gisetwak aming’a, Petro nochung’ malo
"Wan duto nyaka wane sand mathoth mowuoyo negi kama: "Owetewa, ung’eyo
eka wadonji e piny Ruoth Nyasaye." kaka kinde mosekalo Nyasaye noketo
23Kane giseketo jodongo e kanisa ka wach e dieru, mondo joma ok jo Yahudi
kanisa, mi gilamo negi ka gitweyo owinj wach maber mi giyie kuom Yesu, ka
chiemo, ne giketogi e lwet Ruoth Yesu an awuon ema ayalonegi. 8Nyasaye
mane giseyie kuome. 24Ne giluwo piny owuon mong’eyo chunje ji, nonyiso ni
Pisidia mi gichopo Pamfulia, 25to bang’ oyie kodgi, ka nomiyogi Roho Maler,
yalo Injili Perga, ne gilor mwalo nyaka mana kaka wan bende nomiyowa. 9Ne ok
Atalia. otimonegi gima opogore gi ma notimon-
26Ka gia Atalia, ne gikwang’ mi wa, nikech gin bende nopwodho chunygi
gidok Antiokia, kuma noyudo noseket- kuom yie. 10Ka en kamano to koro
gi e bwo ng’wono mar Nyasaye mondo marang’o udwa temo Nyasaye, kuketo jok
gitim tich ma koro ne gisetieko. 27Kane mapek e ng’ut jopuonjre ma wan kata
gichopo kuno, ne gichoko kanisa duto kwerewa ne ok wanyal ting’o? 11Mano ok
kanyachiel mi ginyisogi gik moko duto nyal timore! Wayie ni wayudo warruok
ma Nyasaye nosetimo ka otiyo kodgi, kuom ng’wono mar Ruodhwa Yesu, mana
kendo kaka noseyawo dhoot mar yie kaka gin bende."
mondo joma ok jo Yahudi oyud war- 12Chokruok duto noling’ thi ka Paulo
ruok. 28Ne gibet gi jopuonjre kuno gi Bar naba ne nyisogi kuom honni gi
kuom ndalo mang’eny. ranyisi ma Nyasaye nosetimo e kind joma
ok jo Yahudi, kotiyo kodgi. 13Kane
Oket Bura Jerusalem gisetieko wuoyo, Jakobo nochung’

15 Jomoko moa Judea nobiro mowuoyo kowacho ni, "Winjauru, owete-

Antiokia kendo ne gipuonjo na, 14Simon osenyisowa kaka Nyasaye
Jowete ka giwacho ni, "Ka ok oteru nyan- nokuongo olimo joma ok jo Yahudi, koka-
gu kaluwore gi chik mane Musa opuonjo wo joge owuon e diergi. 15Weche jonabi
 155 TICH JOOTE 15:41
oyie gi wachni, nikech ondiki ni, 28Nikech nonenore maber ne Roho
16‘Bang’ mano anaduogi kendo, mi Maler, kendo ne wan bende, mondo kik
achung od Daudi mosepodho. Anager wamiu ting’ mapek moloyo chike
kendo kuonde momukore mi alose mwamiyou e baruani: 29Kik ucham
obed maber 17mondo eka piny duto chiemo mochiw ne nyiseche mamoko
omany Ruoth, kaachiel gi joma ok jo kaka misango, kik ucham remo; kik
Yahudi duto miluongo gi nyinga. ucham ring jamni mode; kendo kik
18Ruoth Nyasaye mane omiyo wechegi uchodi. Ka uritoru kuom gik mwak-
ong’ere chon, ema owacho kamano.’ wanogi to ubiro timo maber.
19"Kuom mano aneno ni ok owinjore Oritu.
waket chik matek ne joma ok jo Yahudi
makoro lokore ne Nyasaye. 20To owinjore 30Ne gigonyo joma ne oorgo, mi
wandiknegi mondo wanyisgi kik gicham negidhi nyaka Antiokia. Bang’ chopo, ne
chiemo motimgo misango ne nyiseche gichoko kanisa duto kaachiel mi gimiyogi
manono kendo kik gichodi, kendo kik baruano.
gicham ring jamni mode kendo kik 31Ka ji nosomo baruano ne gidoko
gicham remo. 21Nikech weche Musa mamor nikech weche man e iye nojiwogi
osebedo kiyalo nyaka nene e mier duto, maber. 32Juda gi Sila, mane gin jonabi ,
kendo kisomo e ute lemo Sabato ka nomedo wuoyo gi owete ka gijiwogi
Sabato." kendo gitegogi e yie. 33Kane gisebet
kodgi kuom ndalo moromo, owete
nokowogi gi gueth mar kuwe, mondo
Bura Ondiko Barua Ne Joma Oyie gidogi ir joma noorogi. 34Sila to noneno
Ma Ok Jo Yahudi ni ber mondo odong’ kuno. 35To Paulo gi
22Bang’ mano joote gi jodongo kod Barnaba ne jodong’ Antiokia, ka gin
kanisa duto, nong’ado wach mondo giyi- kaachiel gi ji mamoko, ne gipuonjo kendo
er jomoko kuomgi gior Antiokia kaachiel giyalo wach Ruoth.
gi Paulo kod Barnaba. Ne giyiero Juda ma
niluongo ni Barsaba gi Sila, mane gin Pogruok Obet E Kind Paulo Gi
jotelo e dier owete. 23Jogi noor gi barua Barnaba
mondikie ni: 36Bang’ ndalo moko Paulo nowa-
Wan joote gi jodongo, ma wan oweteu chone Barnaba ni, "Wadogi mondo
kuom Ruoth, Ne un Ogendini moyie man walim Jowete e mier duto kuonde
Antiokia gi Siria kod Kilikia: mwaseyale wach Ruoth, mondo wane
Wamosou, kaka gidhi." 37" B a rn aba ne dwaro
mondo Johana miluongo ni Mariko
24Wasewinjo kaka jomoko noa odhi kodgi, 38to Paulo ne paro ni ne ok
kuomwa ka wan to ne ok waorogi, mi en gima ber mondo gidhi kode, nikech
gichandou ka githago chunyu gi weche noseweyogi Pamfilia mi ok odhi kodgi
mane giwacho. 25Kuom mano ne waw- nyime e tich. 39Wachni nokelo mbaka
injore waduto mondo wayier jomoko matek e kind Paulo gi Barnaba, mi ne
waor iru kod osiepewa mwageno, gipogore. Barnaba nokawo Mariko mi
Barnaba gi Paulo 26ma gin joma gikwang’ gidhi Saipras, 40 to Paulo
osechiwo ngimagi ni Ruodhwa Yesu noyiero Sila gidhig o, ka owete oketogi
Kristo. 27Kaluwore gi mano, waoro e bwo ng’wono mar Nyasaye.
bende Juda gi Sila mondo onyisu gi 41Nowuotho e piny Siria gi Kilikia koji-
dhogi weche mwandikonu e barua. wo jo Kristo.
TICH JOOTE 16:1 156
Timotheo Odhi Gi Paulo Gi Sila wabet piny kanyo mi wawuoyo gi mon

16 Paulo nowuotho mochopo Derbe

gi Listra, kama japuonjre moro
nodakie miluongo ni Timotheo. Min
moko mane oyudo osechokore kanyo.
14Achiel kuom joma nochiko itgi mow-
injowa kwaloso ne en dhako moro moa
Timotheo ne ja Yahudi moyie kuom Yesu, Thuatira, ma nyinge Ludia. Ludia ne
to wuon-gi ne ja Grik. 2Owete man Listra loko lewni makwar ma nengogi tek,
gi Ikonio ne wuoyo maber kuom kendo noluoro Nyasaye. Ruoth noyawo
Timotheo. 3Paulo ne dwa kawe dhi kode e chunye mondo orwak puonj Paulo.
wuodhe mar yalo Injili, omiyo ne otere 15Bang’ ka nosebatise, en kaachiel gi
nyangu, nikech jo Yahudi mane odak joode duto, norwakowa ode kowacho
kanyo nong’eyo ni wuon-gi en ja Grik. ni, "Ka ukwana kaka ng’at moyie kuom
4Kane giwuotho e dala ka dala, ne ginyiso Ruoth Yesu to biuru mondo udag e
ji mondo olu gima buch joote gi jodongo oda." Nomedo sayowa kamano mi ne
nong’ado Jerusalem. 5Omiyo kanise wadhi!
nobedo motegno e yie, kendo kwan joma
oyie nomedore pile. Otwe Paulo Gi Sila E Jela
16Chieng’ moro kane wadhi kar lemo,
Paulo Oneno Fweny Mar Ja nyako moro ma misumba, kendo man-gi
Makedonia jachien marach mane omiyo en gi teko
6Kaka Roho Maler nosegeng’ogi ni kik mar koro gik mabiro timore, noromo
giyal wach Maber e piny Asia, Paulo gi kodwa. Nyakono ne kelo ne ruodhi mage
lange nowuotho e gweng’ Frigia gi pesa mang’eny, kohulo ni ji gik mabiro
Galatia. 7Kane gichopo e tong’ piny timogi. 17Ne ojaluwo bang’ Paulo kod
Musia, ne gitemo mondo gidonj e piny wan duto, kokok ni, "Jogi gin jotich Ruoth
Bithinia, to Roho mar Yesu ne ok oyiene- Nyasaye Mamalo Chutho, kendo ginyisou
gi timo mano. 8Omiyo ne gidhi nyaka yor yudo warruok." 18Notimo kamano
Troa, ka giluwo Musia. 9Otienono Paulo kuom ndalo mogwarore, to achien Paulo
noneno fweny mar ja Makedonia nosin, mi nolokore ochiko jachiendno ni,
kochung’ kendo saye ni, "Bi loka "Achiki e nying Yesu Kristo ni aa kuome!
Makedonia mondo ikonywa." 10Bang’ ka Jachiendno noa kuom nyakono sanosano.
Paulo noseneno fwenyno, ne waikore piy- 19Kane ruodhi mag nyako ma misum-
opiyo mondo wadhi Makedonia, nikech bano oneno kaka ohandgi mane giyudogo
ne wang’eyo ni Nyasaye dwarowa loka pesa orumo, ne gimako Paulo gi Sila mi
kono mondo wayalnegi Injili. giywayogi oko nyaka chuny chiro mondo
jotelo oyalgi. 20Ne giterogi e nyim
Lidia Oyudo Warruok Filipi jong’ad bura, mi giwacho ni, "Jogi gin jo
11Bang’ aa Troa, ne wasiayo yie Yahudi, to gisekelo koko e dalawaka. 21ka
kwachomo Samothraki: kendo kinyne gipuonjo ji mondo olu timbe magalagala
ne wadhi nyime nyaka Neapolo. 12Ka ma chikwa odagi mondo wan jo Rumi
waa kanyo, ne wadhi ei piny nyaka wayiego kata walu.
Filipi, mane en dala maduong’ e bath 22Ji mane nikanyo duto nonywako ne
piny Makedonia ma kono, kendo joma Paulo gi Sila ka gidonjonegi, omiyo
odakie ne nie bwo rit mar jo Rumi. jong’ad bura nochiko mondo ogony lepgi
Kanyo ne wadakie kuom ndalo mog- mondo ochwadgi. 23Kane osechwadgi
warore. marach, nobolgi e jela mi omi jarit jela
13Chieng’ Sabato ne wadhi oko mar chik mondo oritgi motegno. 24Jarit jela
dalano mi wachopi e dho aora, kuma ne nokawo chikno matek mi noketogi ei od
waparo ni diwayudie kar lemo. Ne jela maiye, kotweyo tiendegi e kind lodi
 157 TICH JOOTE 17:11
mag yien. jela, ne gidhi e od Ludia, kendo kuno ne
25To kar odiwuor otieno, ka noyudo girome gi owete mi gijiwogi. Bang’e ne
Paulo gi Sila jolemo kendo pako Nyasaye gia gidhi.
gi wende, ka jomotwe mamoko olworogi
kendo winjogi, 26piny noyiengni matek Injili Ochopo Thesalonika
apoya nono, mi mise mag jela noyiengni.
Gikanyono dhoudi duto mag jela noya- 17 Kane gisekalo Ampifoli gi
Apolonia, ne
wore kendgi, mi nyoroche ma notwego Thesalonika, kuma ne nitie od lemo mar
gitundo

jotwech nogonyore duto. 27Ka jarit jela jo Yahudi. 2Kaka Paulo ne jatimo pile, ne
nochiew monwang’o ka dhout jela duto odonjo e od lemo, kendo kuom Sabato
oyawore, nowuodho liganglane mondo adek moluwore, nopimo kodgi wach
onegrego, koparo ni joma otwe duto kuom weche mondiki e Ndiko Maler.
noseringo otony. 28To Paulo nokokne ni, 3Noleronegi tiendgi kendo nomiyo
"Kik ihinyri! Wantie waduto!" ging’eyo gadiera ni Kristo ne nyaka sandi
29Jarit jela nokwayo taya, mi noringo ir eka bang’e ochier oa kuom joma otho.
Paulo gi Sila, mopodho e nyimgi kokirni Nowachonigi ni, "Yesu ma ayalonuni e
gi luoro. 30Bang’e nogologi oko eka open- Kristo." 4Moko kuom jo Yahudi ne wach
jogi ni, "Joler, atim ang’o mondo owara?" oywayo kendo ne giyie mi giluwo Paulo
31Ne gidwoke ni, "Yie kuom Ruoth gi Sila, mana kaka jo Grik moluoro
Yesu eka nowari, in kaachiel gi joodi." Nyasaye mathoth kaachiel gi mon moko
32Eka ne giwachone Wach Ruoth, kod ji mongere bende noyie.
duto mane nie ode. 33E saa nogono mar 5To jo Yahudi ne nyiego omako, omiyo
otieno, jarit jela nokawogi modhi ne gidhi giwako jonjore moko mane bayo
olwokonegi adhondegi, bang’e gikanyono e chiro kanyo, eka ne gichoko kidieny mar
nobatisgi, en kaachiel gi joode duto. 34Eka joma achach, kendo ne gichako lweny e
jarit jela noterogi e ode momiyogi dalano. Ne gimwomore e od Jason, ka
chiemo. Joodno duto nopong’ gi mor, gimanyo Paulo gi Sila, mondo gikelgi oko
nikech koro ne giseyie kuom Nyasaye. ne oganda. 6To kane ok giyudogi, ne giy-
35Kane piny oyawore, jang’ad bura wayo Jason kod owete moko e nyim
nooro askechene ir jarit jela gi chik jotend dalano.Ne gigoyo koko ka giwacho
machal kama: "We jogo thuolo oa odhi." ni, "Jok mosekelo chandruok e piny
36Omiyo jarit jela nowacho ne Paulo ni, ngimagi eri koro osechopoka, 7kendo
"Jang’ad bura osegolo chik ni mondo Jason oseruakogi e ode. Giduto gidagi
ogonyu, in kod Sila. Koro unyalo aa udhi. luwo chike Kaisar, ka giwacho ni nitie
Dhiuru gi kuwe." ruoth machielo, miluongo ni Yesu."
37To Paulo nowacho ne askechego ni, 8Kane giwinjo wechegi, oganda mane
"Ne girodhowa e lela ka ok gikwongo osechokore kanyo kod jotelo mag dalano
giyalowa, mi gibolowa e jela kata obedo ni nobedo gi koko maduong’. 9Jotelogo
wan jo Rumi. To koro sani gidwaro noketo Jason gi Jowete mamoko ochulo
golowa e jela ling’ling’? Ok timre! Dhi pesa mitweyo kargi, eka ne giweyogi
uwachnegi mondo gibi gin giwegi mondo gidhi.
gikowwa oko."
38Askechego nodwoko wachno ne Injili Ochopo Berea
jong’ad bura, to kane giwinjo ni Paulo gi 10Kane piny oyuso, owete nooro Paulo
Sila ne gin jo Rumi, luoro nomakogi. 39Ne gi Sila Berea. Kane gichopo, ne gidonjo e
gibiro mi giywagore negi, eka ne gikowo- od lemo mar jo Yahudi. 11To jo Berea ne
gi gia e jela, ka gisayogi mondo gia e nigi kido maber moloyo jo Thesalonika,
dalano. 40Ka Paulo gi Sila nosewuok e nikech ne girwako wach gi chuny mamor,
TICH JOOTE 17:12 158
kendo ne ginono Ndiko pile ka pile, ka ka anono malongo’ giu mulamo to
mondo gine ane ka gik mane Paulo wacho nende ayudo koda ka kar kendo mar
gin adier. 12Jo-Yahudi mathoth noyie, misango mondikie ni, " MAR NYASAYE
kaachiel gi mon buora ma jo-Grik MA OK ONG’E". Koro gima ulamo kaka
mong’ere, kod Jo-Grik mang’eny mach- gima ok ong’e ema adwa yalonu.
wo. 24"Nyasaye ma nochweyo piny
13Ka jo-Yahudi ma nodak Thesalonika kaachiel gi gik moko duto manie iye en
nowinjo ni Paulo ne yalo wach Nyasaye Ruodh polo gi piny, kendo ok odagie
Berea, ne gidhi kuno bende, kendo ne hekalu ma oger gi lwet dhano, 25bende ok
giwako oganda mondo ochak koko, ka tine gi lwet dhano kagima odwaro
giketho chunygi. 14Owete nooro Paulo e gimoro kuom dhano nikech en owuon
dho nam maok odeko, ka Sila gi ema ochiwo ne dhano ngima gi muya mi
Timotheo to jodong’ Berea. 15Jok ma yweyo kod gik moko duto. 26Koa kuom
nodhi gi Paulo notere nyaka Athene, dhano achiel, nochweyo ogendini duto
bang’e ne gidok Berea mi ginyiso Sila gi mag ji, mondo gipong’ piny duto, kendo
Timotheo yo mane ginyalo chopogo ir En ema oketo ne ng’ato ka ng’ato kar
Paulo piyopiyo. romb higini monego odag-go e piny, kod
kuonde hie monego gidagie 27Nyasaye
Injili Ochopo Athens notimo ma mondo ji obed gi chuny mad-
16Ka Paulo ne pod rito Sila gi ware kendo mondo kanyalore to gichop
Timotheo Athens, chunye nochandore ka kuma entie, mi giyude, kata obedo ni ok
noneno kaka dalano opong’ gi gik maket en mabor kodwa. 28‘Wangima nikech En,
milamo. 17Omiyo nomino wach pilepile gi kendo wawuotho nikech En, kendo
jo Yahudi kod jo Grik moluoro Nyasaye e wantie nikech En. En mana kaka jowen-
od lemo. Bende pilepile nowuoyo gi ji du moko osewacho ni, ‘Wan bende wan
mane budho e chiro e dalano. 18Jorieko kothe.
moko mag Epikurio kod Stoiko nochako 29Ka wan koth Nyasaye kamano to
mino kode wach. Moko kuomgi nopenjo koro ok onego wagal ni Nyasaye chalo gi
ni, "Ang’o ma jawach thoreni temo dhahabu kata gi fedha kata kidi, ma gin
wacho?" To moko nowacho ni, "Chal mana kido ma dhano oloso kendo oketo gi
kagima oyalo kuom nyiseche moko ma pache. 30E kinde mokalo Nyasaye ne ok
welo." Ne giwacho kamano nikech Paulo odewo fuwo machal kamano, to koro sani
ne yalo kuom Yesu kendo kuom chier. osegolo chik ne ji duto kamoro amora
19Eka ne gikawe mi gidhi kode kar romo mondo olokre. 31Nikech oseketo chieng’
margi miluongo ni Areopago, kaeto mobiro ng’adoe bura ne piny duto
gipenje niya, "Donge dinyiswae tiend gadiera, kowuok kuom ng’at moseyiero.
puonj manyien mikelo kani? 20Isako itwa Bende osenyiso ji malong’o ni obiro timo
gi puonj manyien mapok wawinjo, omiyo mano ni ji duto, nikech nochiere oa kuom
wadwang’eyo tiendgi." 21(Jo Athens duto joma otho."
kod jopinje mamoko ma nodak kanyo 32Kane jogo owinjo ka Paulo wuoyo
nohero ketho sechegi kanyo ka gigoyo kuom wach chier aa kuom joma otho,
mbaka kendo giwinjo paro gi rieko moko kuomgi nojare, to moko to nowa-
manyien. cho ni, "Wabiro dwaro mondo ilosnwae
22Eka Paulo nochung’ e nyim kendo e thorroni." 33Eka Paulo nowuok
chokruok mane ni ei Areopago mochako moweyo joburago. 34 Ji moko manok
wuoyo kowacho kama: "Un Jo- Athene, nodok kor Paulo, mi giyie. Achiel kuom
ayudo ni un joma ohero lemo e ngimau joma noyie ne en Dionusio, mane en
duto. 23Nikech kane awuotho kalworara jabuch Areopago, gi dhako moro
 159 TICH JOOTE 18:27
manyinge Damaris, kod ji manok Galio nowacho ni jo Yahudi ni, "Da bed ni
mamoko. ywaku nikuom wach ketho chik kata tim
achach ma ng’atni osetimo, to da awinjou.
Injili Ochopo Korintho 15To kaka chandruoku otenore gi weche

18 Bang’ mano Paulo noa Athene gi nyinge kod chikeu uwegi, koro unyalo
modhi Korintho. 2Kuno noromoe loso wecheugo kendu. Adagi bedo jang’ad
gi ja Yahudi moro ma nonywol Ponto bura e weche makamago." 16Bang’ mano
miluongo ni Akula. Jali noyudo odar oa noriembogi gia e od bura. 17Eka jo Grik
Italia gi chiege Priskila, nikech ruoth duto nochako toyo mirimbgi kuom
Klaudio nosegolo chik mondo jo Yahudi Sosthene, jaduong’ od lemo, mi gichako
duto odar oa Rumi. Paulo nodhi mondo goye e nyim jobura. To Galio ne ok ode-
olimgi, 3kendo kaka ne en jatwang’ hema wogi kata matin.
kaka gin, nodak kodgi motiyo kodgi. 4To
Sabato ka Sabato notwak kod ji e od lemo, Priskila Gi Akula Kod Apolo
kotemo loko jo-Yahudi gi jo Grik. 18Paulo noweyo owete e dala mar
5Ka Sila gi Timotheo nobiro ka gia Korintho, kendo nokwang’ kodhi Siria ka
Makedonia, Paulo nochiwore ni tij lando gin kaachiel gi Priskila kod Akula. Kane
Injili kende maok oriwo gi gimachielo; pok giwuok, ne oliel wi Paulo Kenkrea,
kotimo neno ne jo-Yahudi ni Yesu e nikech singruok moro mane osetimo.
Kristo. 6To ka jo Yahudi nokwedo 19Ne gichopo Efeso, kendo Paulo noweyo
wachne mi ochako yanye, Paulo Priskila gi Akula. Nodhi kende en owuon
noteng’one gi lepe ka siemogi ni, "Rembu ei od lemo mi owuoyo kod jo Yahudi
mondo odong’ e wiu uwegi! An asetimo mane ni kanyo. 20Jo Yahudigo nokwaye
tichna kaka dwarore. Chakre kawuono mondo omed bedo kodgi kanyo to nota-
abiro dhi yalo ni joma ok jo Yahudi." more. 21To kane owuok odhi to nowa-
7Eka Paulo noa e od lemo modhi e ot chonegi ni, "Ka en dwaro Nyasaye to
moro mane omakore gi od lemo machieg- abiro duogo." Bang’e nokwang’ oa Efeso.
ni. Wuon odno ne iluongo ni Titio Justo, 22Ka nochopo Kaisaria, noidho odhi
kendo ne en ng’at moluoro Nyasaye. 8To Jerusalem mi omoso kanisa mokwongo,
Krispo, mane en jatend od lemo, kod eka bang’e nolor odhi Antiokia. 23Kane
joode duto, noyie kuom Ruoth kendo jo osebedo Antiokia kuom ndalo mog-
Korintho mamoko mang’eny bende now- warore, Paulo nowuok oa kanyo, mi
injo Paulo moyie kendo obatisi. nowuotho e gwenge duto mag piny
9Otieno moro achiel Nyasaye nowuoyo Galatia gi Frugia, kotego chuny jopuon-
gi Paulo e yor fweny kawachone ni, "Kik jre duto.
iluor. Dhi adhiya nyime gi wuoyo mak 24E kindeno ja Yahudi moro monywol
iling’. 10Nikech an kodi, kendo onge ng’a- Aleksandria, ma nyinge Apolo, nobiro
to mabiro buki mi hinyi, nikech an gi ji Efeso. Ne en ng’at mosomo, man-gi lony
mang’eny e dalani." 11Kuom mano Paulo malach e Ndiko. 25Ne osepuonje kuom
nobedo kanyo kuom higa achiel gi nus, Yor Ruoth, kendo noloso kongino ahinya.
kopuonjogi wach Nyasaye. Bende nopuonjo kuom Yesu e yo makare
12Kane noyudo Galio ne en ruodh chutho, kata obedo ni nong’eyo mana
Akaya, jo Yahudi nonywako ne Paulo mi batiso mar Johana kende. 26Nochako
negimake gitere e od bura, 13Ne gidon- wuoyo gi chir e od lemo, to ka Priskila gi
jone ka giwacho ni,"Ng’atni loko ji Akula nowinje, ne giluonge e dalagi mine
mondo olam Nyasaye e yo ma chik ok gimedo lerone tiend weche moko kuom
oyie." yor Nyasaye.
14To ka Paulo ne oikore mondo owuo, 27Ka Apolo ne dwaro mondo odhi
TICH JOOTE 18:28 160
Akaya, owete nojiwe mine gi ndikone jop- koni gi koni ka golo jochiende notemo
uonjre ma kuno mondo orwake maber. tiyo gi nying Yesu mondo giriemb
Kane ochopo kuno, nokelo konyruok jochiende kuom ji. Ne gijawacho ga ni, "E
mang’eny ni joma noseyie kuom ng’wono nying Yesu ma Paulo yalo, wachiki
mar Ruoth Nyasaye, 28Nimar nong’engo mondo iwuog oko!" 14Yawuowi abiriyogi
Jo Yahudi e twak moketi e lela mar nyiso mag jadolo maduong’ mar jo-Yahudi
ratiro ni Yesu e Kristo. miluongoni Skeva netimo kamano. 15To
jachien noduokogi ni, "Yesu ang’eyo,
Paulo E Dala Mar Efeso kendo Paulo bende ang’eyo, to into in

19 Kane Apolo ni Korintho, Paulo ng’a?" 16Eka ng’at mane nigi jachien
nomako wuoth kong’ado chuny marachno nopor kuomgi mohewogi duto.
piny tir, nyaka nochopo Efeso. Kuno Nogoyogi goch marach mi giringo gia e
noyude jopuonjre, 2mi nopenjogi ni, "Be od ng’atno ka dendgi chwer remo.
ne uyudo Roho Maler chieng’ mane uyie 17Ka jo Yahudi gi jo Grik mane odak
kuom Yesu?" Efeso nowinjo wachno luoro nomakogi,
Ne gidwoko ni, "Ooyo, kata mana kendo nying Ruoth Yesu noyudo duong’.
winjo pok wawinjo ni nitie gimoro ni 18Joma noyie kuom Yesu mang’eny
Roho Maler." nobiro mohulo richogi e lela. 19Jomoko
3Paulo nomedo penjogi ni, "Ka kuomgi ma nosebedo ka timo timbe juok
kamano to batiso mane mane uyudo?" nokelo kitepegi mag juok mi nowang’gi
Ne gidwoko ni, "Batiso mar Johana." ka ji duto neno. Kane gigoyo bech buge
4Paulo nowachonigi ni, "Batiso mar duto mane giwang’o, ne ginwang’o ka
Johana ne en mar lokruok. Nonyiso ji nengogi oromo pesa moromo drakma
mondo oyie kuom Jal mane biro biro alufu piero abich. 20Kuom mano ,Wach
bang’e, ma en Yesu." 5Bang’ winjo mano, Ruoth nomedo landore kendo nomedo
nobatisgi e nying Ruoth Yesu. 6Kane bedo motegno.
Paulo oketo lwete kuomgi, Roho Maler 21Ka magi duto nosetimore, Paulo
nolor kuomgi, mi ne giwuoyo gi dhok nong’ado e chunye mondo odhi
mayoreyore kendo gikoro wach. 7Jogo Jerusalem, kokadho Makedonia gi Akaya.
duto ne diromo chwo apar gariyo. Nowacho e chunye ni, "Bang’ dhi
8Paulo nodonjo e od lemo mi owuoyo Jerusalem to nyaka alim Rumi bende."
gi ji gi chir kuom dweche adek. Notemo 22Nooro jokonyne moko ariyo, Timotheo
sayogi konyisogi adiera man kuom Loch gi Erasta, nyaka Makedonia, ka en to ne
Polo. 9To jomoko kuomgi chunygi pod odong’ e piny Asia kuom kinde
nodoko matek, ne gidagi yie kendo ne manok.
gichako wuoyo marach kuom Yor Ruoth
e lela. Omiyo Paulo noweyogi, mi okawo Tulo Maduong’ Owuok Efeso
jopuonjre odhigo nyaka od puonjruok 23Kendo e kindeno koko maduong’
mar Turano, kuma ne gitwakie pile. kuom Wach luwo Yor Ruoth. 24Ng’at
10Paulo notimo mano kuom higini ariyo, moro manyinge Dimetrio, mane jathedh
mi jo Yahudi duto gi jo Grik ma nodak e kido mag fedha miketo e hekalu mar
piny Asia koro nowinjo wach Ruoth. nyasaye madhako miluongo ni Artemi, ne
11Nyasaye nomiyo Paulo otimo honni kelo ohala maduong’ ne jotheth wetene.
madongo. 12kata mana kitembini mag 25Dimetrio noluongo jotheth wetene
lwedo kod lep tich ma nosegeyore kuome duto, kod jotich mamoko mane otenore
noter ne jotuo, mi tuochegi nochango kodgi, mi owachonegi ni, "Yawa, ung’eyo
kendo jochiende noa kuomgi. ni tijwani kelonwa ohala maduong’. 26To
13To jo Yahudi moko mane wuotho koro uneno kendo uwinjo kaka ng’at
 161 TICH JOOTE 20:9
miluongo ni Pauloni oseloko ji mathoth ginyalo dhi donjoe ni joma okethonegi e
Efesoka, koda ka piny Asia duto. Owacho nyim jong’ad bura. 39To Kaponi nitie
ni nyiseche ma dhano oloso ok gin wach moro ma udwaro nolosi to nyaka
nyiseche madier. 27Koro wan gi chan- lose mana e chokruok ma chik oyiego.
druok, ok mana nikech ji biro chayo 40To kaka weche chal sani, gik mutimogi
tijwani mi ohandwani podhi, to bende chiegni ketowa e chandruok, nikech ibiro
nikech hekalu mar nyasaye madhako ng’adnwa bura kaka joma kelo koko.
marahuma, ma en Artemi owuon, ibiro Onge yo moro amora mwanyalo tonygo e
chayo, mi Artemi owuon, ma ji lamo e wachni, nikech wasegoyo koko maonge
piny Asia, nyaka e piny duto, ok bi ng’e tiende, kendo kopenjwa kuome to dhowa
duong’ne kaka nyasaye!" nyalo moko." 41Bang’ wacho wechegi,
28Kane giwinjo wachno, mirima mager nogonyo chokruok.
nomakogi, mi gichako kok ni, "Artemi
mar jo Efeso duong’!" 29Maok odeko i Paulo Okadho Makedonia Gi Gris
dalano duto nonjawni. Ogandano
nomako jowuodh Paulo, ma gin Gayo gi 20 Ka kokono noserumo, Paulo
noluongo jopuonjre ire moji-
Aristarko, ma ne oago Makedonia mi wogi, eka bang’e ogoyonegi oriti, mi
gimwomore kodgi ka gichiko pawgi mar ochako wuodhe mar Makedonia.
tugo. 30Paulo ne dwadhi e dier oganda 2Nowuotho e gweng’no kojiwo ji gi
mondo olos kodgi to jopuonjre notame. weche mang’eny, eka bang’e achien
31Kata jotend pinyno moko mane nochopo Gris, 3kuma nobetie kuom
osiepene, bende noorone wach kasaye dweche adek. To nikech jo Yahudi ne
mondo kik onyon paw tugono gi tiende. chano timone marach ka noyudo oiko-
32To chokruogno nonjawni. Ne gikok re mar dhi Siria, noloko pache mondo
ka giwacho gik mopogore opogore. odog chien, koluwo Makedonia. 4Joma
Thoth ji ne ok ong’eyo kata gimomiyo ne nodhi kode ne gin ji kaka Sopata wuod
gin kanyo. 33Jo Yahudi noyiero Aleksanda Puro ja Berea; gi Aristarko kod
e dier oganda mondo ochung’ negi, mi Sekundo, ma ja Thesalonika, gi Gayo ja
Aleksanda noting’o bade mondo ji oling’ Derbe, kod Timotheo bende, gi Tukiko
eka olos kodgi. 34To ka ogandano kod Trofimo mane gin jo Asia. 5Jogi
nofwenyo nine en ja Yahudi, ne gikok gi notelo nyimwa mondo oritwa Troa.
dwol achiel kuom seche ariyo ni, "Artemi 6Wan to newakwang’ ka waa Filipi,
mar jo Efeso duong!" bang’ Sap Makati maok ketie Thowi,
35Bang’e achien jagoro morito dalano kendo bang’ ndalo adek ne wachopo
nopieyo ji kawacho ni " Jo-Efeso! Donge irgi Troa. Kuno ne wabetie kuom ndalo
piny ngima ong’eyo ni dala mar Efeso abiriyo.
ema orito hekalu mar nyasaye marahuma
ma Artemi. kaachiel gi kidone ma nolwar Paulo Ochiero Yutiko E Gweng’ Troa
koa e polo? 36Kuom mano, kaka wechegi 7To Chieng’ mokwongo mar juma ne
gin adier chuth ma ng’ato ok nyal dagi, wachokore mondo wacham Sap Ruoth.
weuru goyo koko kendo kid utim tim Paulo noyalo ne ji gaming’a nyaka odi-
achach moro amora. 37Usekelo jogi ka, wuor nikech nochano mar aa kinyne
kata obedo ni ok gisekwalo gimoro e gokinyi. 8Teche mang’eny ne liel e od
hekalu, kata yanyo nyasachwa madhako gorofa malo kuma ne wachokore. 9To
pok giyanyo. 38Ka dipo ni Demetrio gi rawera moro miluongo ni Yutiko nobet e
jotheth wetene jonigi wach gi ng’ato dho dirisa, kendo nindo nonure ka Paulo
kuomgi to ute yalo bura oyaw dhogi, ne pod yalo moyware. Kane koro en e
kendo joyal bura bende nitie. Kuno ema chuny nindo, nolwar gie dirisa koa e goro-
TICH JOOTE 20:10 162
fa mar adek mi nokwanye piny mwalo sand kod twech orita e dala ka dala ma
kosetho. 10Paulo nolor piny mi nokwako adhiye. 24To kata obedo kamano, ok
wuowino. Bang’e nowacho ni ji ni, "Kik akwan ngimana kagima lichna; gima
uluor. Ongima!" 11Eka nodok malo kuma obadha maduong’ en mana tieko ng’weya
ne entie mi onduso makati mochamo. kendo chopo tich ma Ruoth Yesu osemiya
Bang’e nodhi nyime gi wuoyo nyaka piny mondo atim, ma en tich mar nyiso Injili
oru, kaeto owuok. 12Ji nokawo wuowino mar ng’wono mar Nyasaye.
motere, dala kongima kendo chunygi 25"To winjuru, ang’eyo maber ni un
noyudo hoch maduong’. duto ma aseyalo Loch mar Pinyruoth
Nyasaye e dieru, koro ok ubi nena kendo.
Paulo Ogoyo Oriti Ne Jodong Efeso 26Emomiyo awachonu kawuono ni koro
13Wan to ne watelo nyime nyaka e yie, remb ng’ato ok nie wiya, 27nikech ne ok
mi wakwang’ nyaka Asos, kuma ne wadhi aweyo mak anyisou gik moko duto ma
yudore gi Paulo. Nosechano kamano Nyasaye dwaro ni utim. 28Koro ritreuru,
nikech ne odwaro ni en odhi kuno kaachiel gi kweth duto ma Roho Maler
kowuotho gi tiende. 14Kane oyudowa oketo e lwetu mondo uriti. Beduru jorit
Asos, nodonjo kodwa e yie, mi wadhi kode mag Kanisa Nyasaye ma nong’iewo gi
nyaka Mitulene. 15Kane waa kanyo, ne rembe owuon. 29Ang’eyo maber ni bang’
wakwang’ nyaka watundo machiegni gi ka asea, ondiegi mangemo biro monjou,
Kios, to kinyne ne wang’ado nam nyaka kendo ok ginikech kweth Nyasaye ngang’.
Samos. Odiechieng’ maluwo mano ne 30Kata mana e dieru ka, jomoko biro
wachopo Mileto. 16Paulo noseng’ado wuokie kendo gibiro puonjo weche
wach e pache mondo okwang’ kodhi mobam ma gichuogo kendgi giwegi
maok oluwo Efeso, nikech ne ok odwar mondo giywago jopuonjre irgi.
kawo thuolo malach e piny Asia. 31Emomiyo beduru motang’! Paruru kaka
Nodwaro mondo ochop Jerusalem piyo, kuom higini adek ne ok aweyo mak
kapok chieng’ Pentekost ochopo. asiemo ng’ato ka ng’ato kuomu
17Kane wan Mileto, Paulo nooro wach odiechieng’ gotieno, ka pi wang’a chwer.
Efeso mondo oluongne jodong kanisa. 32"Koro aketou e lwet Nyasaye, kendo
18 Kane gisebiro, nowachonegi ni, kuom wach ng’wonone, manyalo gerou,
"Ung’eyo maber kaka ngimana ne chalo e kendo manyalo miyo uyud gweth
kinde mane an kodu ka, kochakore mosekannu kaachiel gi joma ler duto.
odiechieng’ mokwongo mane adonjo e 33Pok agombo fedha kata dhahabu kata
piny Asia. 19Ne atiyo ne Nyasaye gi chuny law ng’ato. 34Un uwegi ung’eyo ni lwete-
mamuol, kendo gi pi wang’, kata obedo ni gagi osetiyo matek mi ochopo dwarona
naneno masiche madongo ka jo Yahudi duto, koda ka dwaro mag jowadwa
chano mondo ohinya. 20Ung’eyo bende mwayalogo Injili. 35Asenyisou gi yore
kaka ne ok aweyo mak anyisou wach duto ni nyaka wati matek wan wawegi
moro amora mane nyalo konyou, to mondo wakonygo joma chandore, ka
napuonjou e lela kendo e uteu, ka adonjo waparo wach mane Ruoth Yesu owachon-
e ot ka ot. 21Asenyiso jo Yahudi kaachiel wa ni, Chiwo kelo gweth mangeny
gi jo Grik ni nyaka gilokre giduog ir moloyo kawo!"
Nyasaye kendo giyie kuom Ruodhwa 36Bang’ wacho wechegi, nogoyo chonge
Yesu. piny kaachiel kodgi duto mi nolemo.
22"To sani koro Roho ochuna ni nyaka 37Jiduto ne oywak, ka gipodho kuome
adhi Jerusalem, ka ok ang’eyo gima dhi kendo ginyodhe. 38Gima ne litnegi ahinya
timorena kuno. 23Gima ang’eyo en mana ne en gima nowacho ni ne ok gibi neno
gima Roho Maler nyisa e chunya ni ni wang’e kendo. Bang’ mano ne gikowe e yie.
 163 TICH JOOTE 21:25
Wuodh Paulo Kodhi Jerusalem twech kende, to kata ne tho e Jerusalem

21 Bang’ kane waseweyore kodgi, ne

wasiayo yie mi wakwang’ e dier
nam tir nyaka chula mar Kos. Kinyne ne
kuno, nikech nying Ruoth Yesu." 14Kane
wayudo ni ok wanyal miyo olok pache, ne
waweyo wachno, mi wawacho ni,
watundo chula mar Rodos, kendo kane aa "Nyasaye mondo otim dwarone."
kanyo to ne wachopo e dala mar Patara. 15Bang’ mano ne waikore mi wadhi
2Kuno newanwang’e yie madhi Foinike, nyaka Jerusalem. 16Jopuonjre moko moa
mi newadonje. 3Kane wasechopo kama Kaisaria bende nodhi kodwa nyaka dala
koro ne wanyalo neno go Saipras, ka wa Mnason, kama nonego wadagie. Mnason
luwo yo modok milambo mare, ne wak- ne en ja Saipras, kendo ne en achiel kuom
wang’ kwachomo Siria, mine wagowo jopuonjre ma nokwongo yie kuom Ruoth.
Turo kama ne idhi lorie misike mane
yiewa oting’o. 4Kane wayudo jopuonjre Paulo Ochopo Jerusalem
kuno, ne wabet kodgi kuom ndalo abiriyo. 17Kane wachopo Jerusalem, owete
Kaka Roho Maler notelonigi, neginyiso norwakowa gi mor. 18Kinyne Paulo kod
Paulo ni kik odhi Jerusalem. 5Kata wan duto newadhi mondo wane Jakobo.
kamano ka sawa nochopo to ne waa, mi kendo jodongo duto nochokore kodwa.
wadhi nyime gi wuodhwa. Jopuonjre 19Paulo nomosogi, eka nonyisogi weche
duto, kaachiel gi mondegi kod nyithindgi, duto kuom gik mane Nyasaye osetimo e
ne jokowowa nyaka oko mar dalano, kind joma ok jo Yahudi e tichne mar
kendo kane wachopo e dho nam to lando Injili.
newagoyo chongwa piny mi walamo. 20Kane giwinjo mano, ne gipako
6Eka newagoyore oriti, kaeto to wadonjo Nyasaye, eka giwacho ne Paulo ni,
e yie, ka gin to gidok miechgi. "Owadwa Paulo, inyalo neno kaka jo
7Ne wadhi nyime gi wuodhwa ka waa Yahudi gana gi gana oseyie kuom Ruoth
Turo, nyaka ne wagowo Potolomai, kuma Yesu, kendo kargi giduto giketo chunygi
ne wamosoe owete, kendo ne wabet kodgi kuom luwo Chik. 21Osenyisgi ni ipuonjo
kuom odiechieng’ achiel. 8Kinyne ne jo Yahudi modak e kind joma ok jo
wawuok kanyo mi wachopo Kaisaria, Yahudi duto mondo kik gilu Chike Musa,
kendo ne wabet e od Filipo ja-Injili, mane kisemogi mondo kik giter nyithindgi
en achiel kuom jokony abiriyo. 9Filipo ne nyangu kata kik gilu timbewa. 22Koro
nigi nyiri ang’wen mapok okendi mane wanyalo timo ang’o? Wang’eyo ni gibiro
gin Jokoro. ng’eyo maonge kiawa ni isechopo ka,
10Kane wasebet kodgi kuom ndalo 23omiyo yie kodwa mondo itim kaka
moko, ja-kor wach moro manyinge wanyisi. Nitie chwo ang’wen e dierwa ka
Agaba nobiro irwa koa Judea. 11Ng’atni mosetimo singruok. 24Kaw jogi mondo
nobiro nyaka butwa mi okawo kamba idhi ipwodhri kaachiel kodgi, kaeto ichul-
Paulo kendo otweyogo bedene gi tien- negi nengo mar misengini monego gichul
dene owuon, kaeto to owacho ni, "Roho bang’ pwodhruok, mondo eka oliel yie
Maler owacho kama: ‘Mana kaka atwey- wigi. Kitimo kamano to ji duto biro kawo
orani e kaka jo Yahudi man Jerusalem weche duto ma ji wacho kuomi kaka miri-
biro tweyo wuon kambani mi gichiwe e ambo, to kendo gibiro kawi kaka ng’at
lwet joma ok jo Yahudi." moluwo Chik Musa adimba. 25To kuom
12Kane wawinjo wachno, wan kaachiel joma ok jo Yahudi moyie, wasendiko negi
gi ji duto, ne wasayo Paulo mondo kik kuom gimane buchwa ong’ado ni mondo
odhi Jerusalem. 13To nodwokowa kowa- kik gicham chiemo motimgo misango ni
cho ni, "Ang’o momiyo uywak kendo nyiseche manono, gi remo, gi ring jamni
unego chunya? An aikora ok mana ne mode, kendo ni kik gichodi."
TICH JOOTE 21:26 164
26Kinyne Paulo nokawo jogo mi nop- nosiko ka gikok ni, "Tiekeuru".
wodhore kaachiel kodgi, eka bang’e
nodonjo e hekalu mondo onyis kinde ma Paulo Owuoyo Gi Oganda
noket ne pwodhruokno norumie, kod 37Ka jolweny ne koro chiegni donjo gi
odiechieng’ ma notimnie moro ka moro Paulo kama gidakie, nokwayo jatendgi
misango. kowacho ni, "Yienae mondo awachni
gimoro"
Omak Paulo Jatend jolweny nodwoke kapenje ni,
27Kane ndalo abiriyo mag pwodhruok "Kare ing’eyo dho Grik? 38Donge’ aparo
chiegni rumo, jo Yahudi moko moa e piny ni in e ja Misri manyocha ochako koko e
Asia noneno Paulo ei Hekalu. Ne githuwo dalani kotelo ne jo mahundu alufu
ji duto kode mi gimake, 28ka gikok ni, ang’wen momanore gi gilweny, nyaka e
"Ma e ng’at ma puonjo ji duto kamoro thim?"
amora modhiye mondo gibed mamon kod 39Paulo nodwoke ni, "An ja Yahudi
jowa, gi chikewa kod hekaluwani. Kata monyuol Tarso, e piny Kilikia. Kuom
sani osekelo koda ka jo Grik nyaka ei mano, ok an ja dala moro matin minyalo
Hekalu ka, mi odwanyo kama lerni." chayo. Kiyie to miya thuolo alos gi jogi."
29(Noyudo giseneno Trofimo ja Efeso ka 40Ka jatend jolweny nosemiye thuolo
jonigi Paulo e Jerusalem mi giparo ni ose- mondo olosi, Paulo nochung’ ewi ndiri,
donjo kode nyaka ei hekalu.) moting’o ne ji bade mondo giling’ Kane
30Wachno nomiyo koko ochakore ei giseling’ nowuoyo kodgi gi dho Aramia
Jerusalem duto, kendo ji moa koni gi kowacho niya:
koni nobiro ka ringo. Ne gimako Paulo
mi giywaye gigole ei Hekalu kaeto
giloro dho rangeye duto. 31Kane
22 "Owetena gi wuonena, koro win-
juru wechena manyisougo ni
aonge ketho."
gichako goye mondo ginege, wach 2Kane giwinjo kowuoyonegi gi dho
nochopo e it jatend jolweny mar jo Aramia kamano to ne giling’ thi.
Rumi, ni dala Jerusalem duto notimo Eka Paulo nowacho ni, 3 "An ja
koko. 32Kuom mano nokawo jotelo Yahudi monywol Tarso, e piny Kilikia,
moko gi jolweny mi oringo odhi kodgi to ne adongo Jerusalem ka. Ne ayudo
nyaka kuma ne oganda ochokore. Kane tiegruok matut e chike mag kwerewa e
jokokogo oneno jatend jolweny gi jol- bwo Gamaliel, kendo ne achiwora ne
weny mane ni kode, ne giweyo goyo Nyasaye mana kaka koro un bende
Paulo. uchaloni. 4 Ne asando joma oluwo
33Jatelono nobiro momako Paulo, YORNI nyaka ane ni githo, ka mako
kendo nogolo chik mondo otweye gi chwo gi mon kendo abologi e jela, 5ok
nyoroche ariyo, bang’e nopenjo ni en jadolo maduong’ gi jobura duto nyalo
nga’ kod gi gima nosetimo. 34Jomoko e yie koda. Ne gimiya bende barupe
ogandano nokok kawacho gimoro mane miya thuolo mar omo owetegi
achiel to moko bende wacho man Damaski, kendo nadhi kuno
gimachielo ma koro jatend jolweny ne mondo aom joma oyie kaka joma otwe
ok nyal ng’eyo malongo’ gima noti- nyaka Jerusalem mondo okumgi.
more nikech koko, omiyo nochiko 6"Kar dier odiechieng’ tir kane oyudo
mondo oter Paulo kama askeche achiegni chopo Damaski, napo ka ler
odakie. 35Kane Paulo ochopo e ndiri maduong’ moa e polo omenya. 7Nagora
midonjogo ka jolweny, jogo koro ne ger piny kendo nawinjo dwol moro kawa-
marach mi nochuno askeche mondo chona ni, "Saulo, Saulo! Isanda nang’o?"
oting’e. 36Ogandano mane oluwogi 8"Napenje ni, ‘In ng’a, Ruoth?"
 165 TICH JOOTE 23:3
"To nodwoka ni, ‘An e Yesu ma isan- ng’ani! Ok owinjore obed mangima!"
do’" 9Jomane wan-go bende noneno 23Kane pod gikok ka gifwayo kodegi
lerno, to ne ok giwinjo dwond ng’at mane kendo gidiro buru e wi yamo, 24jaduong’
wuoyo kodano. jolweny nogolo chik mondo oter Paulo ei
10"Eka napenjo ni, ‘Atim ang’o, Ruoth. dala jolweny. Nochiko mondo ochwade
"To Ruoth nodwoka ni, ‘Aa malo kendo onone mondo onyis ane gimomiyo
mondo idonji Damaski. Kuno ema idhi ji ne goyone koko kamano. 25To kane
nyisie gik moko duto mosechanni mondo oyudo gipiele mondo gichwade, Paulo
itim.’ 11Jogo mane awuothogo nomako nowacho ni jatend jolweny ma noyudo
bada kendo ne gitaya kwachomo ochung’ kanyo ni, "Be chik oyie mondo
Damaski, nikech ler mang’ang’ni ma uchwad ng’at ma ja Rumi kapok oyale mi
noserieny cha noseloka muofu. oyudi ni ojaketho?"
12"Ng’at moro miluongo ni Anania 26Kane jatelono owinjo mano, nodhi ir
nobiro mondo onena. Ne en ng’at morito jatend Jolweny maduong’ monyise wach-
Chik Nyasaye gi chunye duto, kendo ma no. Nowachone ni, wach e muomi e!
jo Yahudi duto modak e dalano omiyo Ng’atni en ja Rumi.
luor maduong’. 13Nochung’ batha mowa- 27Jatend jolweny maduong’ nodhi ir
chona ni, "Owadwa Saulo, nen!" Kendo Paulo mopenje ni "Hulna ane! In ja Rumi?
gikanyono ne koro anyalo neno. Paulo nodwoke ni, "Ee, an."
14"Eka nowachona ni, ‘Nyasach 28Eka jatend jolweny maduong’ nowa-
kwerewa oseyieri mondo ing’e dwarone cho ni, "An awuon ne achulo pesa
kendo mondo ine Ng’at Makare kendo mang’eny mondo eka abed ja Rumi."
iwinj weche moa e dhoge. 15Ibiro bedo Paulo nowacho ni, "An to nonywola ja
janenone ne ji duto, kuom gima iseneno Rumi."
kendo isewinjo. 16Koro pod irito ang’o? 29Joma ne dwa none nong’wel oa sano
Aa malo mondo obatisi, mondo oluokni sano. Jatend jolweny maduong’ bende ne
richoni, kiluongo nying Ruoth Yesu. luoro omako, ka nofwenyo ni nosetweyo
17"Kane aseduogo Jerusalem kendo ka Paulo gi nyororo to kara ne en ja Rumi.
noyudo alemo ei Hekalu, ayula wang’
notera, 18kendo naneno Ruoth kawuoyo. Paulo E Nyim Buch Jodong
Nowachona ni," Wuogi ia Jerusalem ka Sanhedrin
sanisani nikech ok gibi yie gi neno mitimo 30Kinyne jatend jolweny maduong’ ne
kuoma. dwaro ng’eyo gimomiyo jo Yahudi
19To an nadwoke ni, ‘Ruoth, jogi nodonjo ne Paulo, omiyo nogonye
ong’eyo kaka nawuotho e od lemo ka od mochiko mondo jodolo madongo duto gi
lemo mondo atwe kendo ago joma oyie buch jodong Jo-Yahudi orom. Eka nokelo
kuomi. 20Kendo kane ichwero remb Paulo mi ochunge e nyimgi mondo owuo.
jatichni Stefano, to nachung’ kanyo ka
ariwo joma ne nege lwedo, kendo ka arito
lep joma ne nege
21"Eka Ruoth nowachona ni, ‘Wuogi
23 Paulo norango jo buch jodong Jo-
Yahudi tir eka nochako wuoyo
kodgi kowacho ni, "Owetena, asetimo tich
idhiyo, nikech abiro ori kuma bor ir joma mane Nyasaye omiya mondo atim gi
ok jo Yahudi.’" chuny maler maonge ketho nyaka
koroni." 2Ka nowacho kamano to Anania
Paulo Japiny Rumi jadolo maduong’ nochiko joma nochung’
22Ogandano nochiko itgi ka winjo bute mondo ogo dhoge. 3Eka Paulo
Paulo nyaka nowacho mano, eka ne nowachone ni, "Nyasaye biro goyi, in ma
gichako kok gi duondgi duto ni, "Tiekuru ichalo gi kor ot mowir maracharni!
TICH JOOTE 23:4 166
Owinjore ing’adna bura kaluwore gi chonegi ni, "Wasekuong’ore waduto ni ok
Chik, to in iwuon ema iketho chik nogo wanacham kata wamadh gimoro kapok
kichiko ji mondo ogoya!" wanego Paulo. 15Kuom mano, un kod
4Joma nochung’ but Paulo nowachone buch Sanhedrin kwauru jatend jolweny
ni, "Wang’i tek manade minyalo yanyo maduong’ mondo okelnugo e nyimu,
jadolo maduong’ mar Nyasaye?" 5To kuwuondoru ni udwa medo nono wachne
Paulo nodwoko ni, "Owetena, ne ok maber. Waikore mar nege kapok ochopo
ang’eyo ni en jadolo maduong’, nikech ka."
ondiki ni, ‘Kik iwuo marach kuom jatend 16To ka wuod nyamin Paulo nofwenyo
jou’. gima jogo ne chano timo, nodhi nyaka
6Kaka Paulo nong’eyo ni moko kuom kama jolweny odakie monyiso Paulo
jogo ne gin jo Sadukai to moko jo-Farisai, wachno.
nokok ne burano kowacho ni, "Owetena, 17Eka Paulo noluongo achiel kuom
an ja-Farisai kendo an wuod ja-Farisai. jotend jolweny, mowachone ni, "Kaw
Achung’ ka-kawuono mondo ayal nikech rawerani idhigo nyaka ir jatend jolweny
geno ma an-go kuom chier mar joma maduong’ nimar en-gi wach moro mon-
otho!" 7Bang’ wacho mano, pogruok ego owachne." 18Omiyo notere ir jatend
nowuok e kind joburago, ka jo Farisai jolweny maduong’.
kwedore gi jo Sadukai. 8(Jo Sadukai Jatend jolweny nowachone jatend jol-
wacho ni chier onge , kata Malaike kata weny maduong’ni, "Jatwech ma nyinge
Roho, to Farisai to oyie gi puonj gi duto). Paulo ne oluonga mi okwaya mondo akel
9Koko maduong’ nowuok, kendo jop- rawerani iri nikech en-gi wach moro
uonj Chik moko, mane gin jo Farisai, modwaro nyisi."
nochung’ malo mochako goyo mbaka 19Jatend jolweny maduong’ nokawo
matek ka giwacho ni, "Ok waneno gima wuowine komako bade, mi notere tenge
rach ma ng’atni osetimo. Donge nyalo bet kaeto openje ni, "En ang’o midwa nyisa?"
ni roho moro kata malaika moro oseloso 20Wuowino nokone ni, "Jo Yahudi
kode?" 10Pogruokno nomedo kelo dhawo osewinjore mondo okwayi kiny iternigi
gi dwokruok makwiny, mi jaduong’ jol- Paulo e nyim Buch Sanhedrin ka giwuon-
weny nodoko maluor ni jogo ne nyalo dore ni gidwa medo nono wachne maber.
kidho Paulo matindo tindo. Omiyo 21Kik iyie gi kwayogino nikech ji moloyo
nochiko jolweny mondo olor piny oyudh piero ang’wen kuomgi osebutone.
Paulo oko githwon e nyim bura, mondo Gisekuong’ore ni ok ginichiem kata
odwoke ei kama jolweny nodakie. gimethi kapok ginege. Kata sani giseiko-
11Otieno moluwo mano Ruoth Yesu re, girito mana mondo iyie gi kwayogi-
nochung’ but Paulo mowachone ni, "Bed no."
mana gi chir! Mana kaka isetimo nenda ei 22Jatend jolweny maduong’ nogonyo
Jerusalem, e kaka nyaka itime kuoma e wuowino mondo odhiyo, kosieme ni, "Kik
Rumi bende." inyis ng’ato ni isenyisa wachni."

Jo Yahudi Ochano Nego Paulo

12Kinyne gokinyi jo Yahudi noloso Oter Paulo Kaisaria
wach e kindgi giwegi kendo ne gisingore 23Eka noluongo jotend askeche ariyo
e yor kuong’ruok ni ok ginichiem kata momiyogi chik ni, "Ikuru jolweny mia
madho gimoro amora ka pok ginego ariyo, gi mamoko piero abiriyo moidho
Paulo. 13Joma notimo kuong’ruokni farese kod mia ariyo moting’o tonge
noloyo ji piero ang’wen. 14Ne gidhi ir mondo oikre mar dhi Kaisaria kawuono
jodolo madongo gi jodongo mi giwa- saa adek otieno. 24Paulo bende ikneuru
 167 TICH JOOTE 24:17
farese mondo obi oidhi otere nyaka ir kawadak gi kuwe e bwoi kuom kinde
ruoth Feliks, ma ok gimoro otime eyo." mang’eny, kendo paroni matut osekelo
25Bang’e nondiko barua machalo dongruok mathoth e pinywani. 3Wamor
kama: kodi, moluor Feliks, nikech ber duto, mis-
ekelonwa osemiyo wadak maber kuonde
26"Claudio Lusio, duto kendo e yore duto. 4Koro yienwa
Ne Moluor ruoth Feliks, mondo wawach gima okelowa iri, kapok
"Amosi ahinya! wakethoni seche mang’eny.
27Ahero nyisi ni nga’tni jo Yahudi 5"Wasenwang’o ni ng’atni en jakel
nomako kendo ne gigoye gidwa nege, koko, kendo okelo dhaw e kind jo Yahudi
eka naoro jolweny mondo okonye, duto modak e pinyni. En jatend kanyakla
nikech nayudo wach ni en ja Rumi. moro mar din mar jo Nazareth, 6kendo
28Bang’e natere e nyim buchgi mondo nyocha osetemo mondo odwany Hekalu,
atem ng’eyo kethone. 29Ne ayudo ni ne omiyo nyocha wamake mondo wang’adne
odonjne kaluwore gi weche moko mag bura kaluwore gi chikwa. 7To jaduong’
chikegi, to ne ayudo ka onge ketho jolweny ma Lusio nobiro mogole e lwet-
moro mosetimo manyalo miyo nege wa gi thuon, 8kendo nochiko joma nodon-
kata tweye e jela. 30To ka nonyisa ni jo jone mondo okele iri. Koro ka ibiro none
Yahudi ochano mondo onege ling’ling’ in iwuon to wang’ ning’e adiera kuom gik
ne aore iri sanosano. Bende ne agolo mwadonjonego duto.
chik mondo joma odonjone obi iri 9Jo Yahudi duto mane nikanyo noriwo
mondo gihulni gimomiyo gidonjone." dhogi ka donjone, ka giramo ni gik mane
odonjnego ne gin adier.
31Jolweny notimo kaka nochikgi. Ne 10Ka ruoth nomiyo Paulo thuolo
gikawo Paulo gotieno, mi gidhi kode mondo owach kore, Paulo nodwoko ni,
nyaka Antipatra. 32Kinyne ne gikete e "Ang’eyo ni kuom higini mang’eny isebe-
lwet jolweny moidho farese mondo odhi do jang’ad bura e pinywani, omiyo amor
kode, to gin ne giduogo kama jolweny mar wuoyo e nyimi kuom wechegi.
odakie. 33Kane joidh farese ochopo 11Ibiro yudo ni nyocha adhi Jerusalem
Kaisaria, ne gimiyo ruoth barua mane mondo alem kar ndalo apar gariyo
jatend jolweny maduong’ ondiko, eka ne mosekalo. 12Joma odonjonagi ne ok
giketo Paulo e lwete. 34Ruoth Feliks noso- oyuda ka amino wach gi ng’ato ang’ata e
mo baruano eka nopenjo Paulo ni en Hekalu, kata ka aketho chuny ji mondo
japiny mane. Bang’ ng’eyo ni ne en ja piny okel koko ei sunagogi kata kamoro amora
Kilikia, 35nowachone ni, "Kiny nawinj ei Jerusalem. 13Kata mana sani ok ginyal
wachni ka joma odonjoni kiny ochopo nyisi maler kuom ketho ma gidonjonago
ka." Eka nogolo chik mondo okan Paulo iri sani. 14Kata kamano ayie ni alamo
maber e od bura mane nie dala Herode. Nyasach kwerewa, kendo an achiel kuom
joma oluwo YOR RUOTH, ma yawagi
Oyal Paulo E Nyim Feliks. wacho ni en din mobam. Ayie gi gik moko

24 Bang’ ndalo abich jadolo duto mowinjore gi Chik Musa kod gik
maduong’ miluongi ni Anania mane Jonabi ondiko, 15kendo an-gi geno
nodhi nyaka Kaisaria, kaachiel gi jodongo kuom Nyasaye machalre gi jogi, ni nitie
moko, kod jang’ad bura mane iluongo ni chier moikne joma beyo kod joma richo.
Tertulo, mi ne gikelo weche mane gidon- 16Omiyo atemo matek ndalo duto mondo
jonego Paulo e nyim ruoth. 2Kane oselu- kinda gi Nyasaye kod ji duto obed maber
ong Paulo odonjo iye, Tertulo nochako maonge bura.
donjone e nyim Feliks kama, "Wasebedo 17"Bang’ bedo maonge kuom higni
TICH JOOTE 24:18 168
mang’eny, ne abiro Jerusalem mondo kuno jodolo madongo gi jotend jo Yahudi
akelne jowa mich ne joma odhier kendo nokel e nyime mi giwacho ketho mane
mondo atim ni Nyasaye misango. 18Kane gidonjonego Paulo. 3Ne gitemo saye
giyuda e Hekalu ka adhi timo mano, ne mondo otimnegi ng’wono owe Paulo
giyudo ka asepwodhora kendo aler. Onge odogi Jerusalem nikech ne gichano
chokruok mar ji mane nikoda, kata tim butone mondo ginege gie yo kodhi 4Festo
koko moro mane asechako. 19To nitie jo nodwokogi ni, "Paulo otwe Kaisaria,
Yahudi moko moa e piny Asia monego ne kendo an awuon abiro dhi ire kuno
bedi e nyimi ka, kadipo ni giseneno ketho mapiyo, 5kuom mano, or uru jotendu
moro kuoma ma dimi gidonjna. 20Ka ok moko adhigo mondo gidhi gidonjne kuno,
kamano to jok mochung’ nyimigi ema kaponi osetimo gimoro marach."
ohul ane ketho mane giyudago, kane 6Bang’ ka nosebet kodgi kuom ndalo
oyala e nyim Buch Sanhedrin. 21Kata aboro kata apar, nolor odhi Kaisaria,
kapo en wach achiel mane akokgo e nyim- kendo kinyne nochoko bura mogolo chik
gi ni, ‘ En wach chier. Kuom joma otho mondo okel Paulo e nyime. 7Kane Paulo
ema okelane mondo oyala e nyimu odonjo, jo Yahudi mane oyudo obiro koa
kawuono!’" Jerusalem nochung’ olwore, ka gidonjone
22Kaka Feliks nong’eyo weche mang’e- gi weche maricho ahinya, to ne ok ginyal
ny kuom YOR RUOTH, noloro bura, nyiso ni wechego gin adier.
kowachonigi ni, "Ka Lusio ma jaduong’ 8Eka Paulo nowacho kore, kodwokogi
jolweny obiro eka abiro ng’ado buchini." ni, "Onge gima aseketho kuom chik jo
23Bang’e nogolo chik ne jatend jolweny Yahudi, kata kuom Hekalu, kata kuom
mondo orit Paulo, ka omiye thuolo moro- Kaisar."
mo, kendo mondo kik otam osiepene miye 9To Festo mane dwaro mondo omor jo
kony moro amora ma nonyalo dwaro. Yahudi nowacho ne Paulo ni, "Bende
24Bang’ ndalo moko, Feliks nobiro gi inyalo yie mondo idhi Jerusalem mondo
chiege Drusila, mane en nyar jo Yahudi. kuno ema adhi ayalie kuom wechegi?"
Nooro wach mondo oluongne Paulo, mi 10Paulo nodwoke ni, "Sani achung’
Paulo noyalone kuom wach yie kuom iyala gi Buch Kaisar, kendo ka ema owin-
Yesu Kristo koling’ mos owinje. 25To Ka jore ong’adnae bura. Onge gima rach ma
Paulo nodhi nyime kawuoyo kuom ngima asetimo ne jo Yahudi, kendo kata in
maler gi ritruok kod chieng’ bura mabiro, ing’eyo mano maber. 11Ka dipo ni asetimo
Feliks nobedo maluor mowacho ni, gimoro mowinjore gi tho, to ok atamora
"Mano oromo! Koro inyalo aa. Ka adwari mondo kik nega. To ka nyalo bet ni ketho
kendo to abiro luongi." 26To kaka noparo ma jo Yahudigi odonjonago gin miriambo
bende ni Paulo ne nyalo miye asoya, to onge ng’ato man gi teko mar chiwa e
nomedo orone wach kinde ka kinde lwetgi. Kuom mano akwayo mondo otera
mondo owuo kode, kogeno yudo gimoro. e nyim Kaisar."
27Bang’ ka higni ariyo nosekalo, tend 12Kane Festo osekuotho gi jo buche,
Feliks norumo mi Porkio Festo nokawo nong’ado wach kowacho ni, "Isekwayo
kare. To nikech Feliks ne dwaro mondo jo mondo oteri e nyim Kaisar omiyo e nyim
Yahudi one ni en ng’ama ber, noweyo Kaisar ema ibiro terie!"
Paulo e jela.
Festo Onyiso Ruoth Agripa Wach
Oyal Paulo E Nyim Festo. Paulo

25 Ndalo adek bang’ ka Festo 13Bang’ ndalo manok, ruoth Agripa

nosechako tich kar Feliks, noa kod Bernis nobiro Kaisaria mondo omos
Kaisaria modhi nyaka Jerusalem, 2kendo Festo. 14Limbegi noyware, omiyo Festo
 169 TICH JOOTE 26:11
notwak gi ruoth Agripa kuom wach ne Moluor mogik kuome. Emomiyo
Paulo. Nowuoyo kode kama: "Nitie ng’at asekele e nyimu uduto ka, to moloyo e
moro ka ma Feliks noweyo kotwe e jela. nyimi, Ruoth Agripa, mondo kuom nono
15Ka nyocha adhi Jerusalem, jodolo mibiro nonego ayudie gimoro ma anyalo
madongo gi jodong jo Yahudi nodonjone ndiko. 27Nikech nenorena ni onge tiende
ka gidwaro mondo ang’adne buch tho. oro ng’at motwe ka ok oyang maler
16"Ne anyisogi ni ok en kit jo Rumi kethone mokwongo."
mondo ochiw ng’ato ang’ata ne joma
odonjone, kapok omiye thuolo mar wacho
kore kuom weche modonjnego. 17Ka iwuon."
26 Eka Agripa nowacho ne Paulo ni,
"In thuolo mondo iwuo kuomi

nyocha gibiro kaeri to ok adeko mak "Eka Paulo noting’o bade kaeto ochako
ayalogi, to kinyne ne achwowo koma piny wuoyo kowacho kama: 2"Akwanora kaka
mi achiko mondo okelna ng’atno. 18To ka jahawi, Ruoth Agripa, kuom yudo thuolo
joma nodonjone nochung’ mondo owuo, mondo achung’ e nyimi ka, ka anyiso kora
ne ok gihulo gima oketho kata mahundu kuom weche duto ma jo Yahudi oseketo
moro ma notimo kaka naparo ni ginyalo kuoma. 3Moloyo mano amor, nikech in
hulo. 19Kar timo mano to nyocha ng’at molony e chike jo Yahudi duto kod
giwuoyo mana kuom timbe ma gin mbakagi maok rum, kendo makelo miero.
mopogore opogore, kuom kit lemo margi, Kuom mano, akwayi mondo iyie iwinj
kendo kuom ng’at moro miluongo ni wechena koroni, maok ijok:
Yesu, ma Paulo wacho ni ngima. 20Kane 4"Jo Yahudi duto ong’eyo kit ngimana
amedo nono tiend wachni to notamo nyaka aa e nyathi; kinde mane adongo
wang’a omiyo napenje ka doyie odhi kapod atin e pinywa, nyaka kinde ma
Jerusalem mondo oyale kuno kuom nadak Jerusalem. 5Gisebedo ka ging’eya
wechegi. 21Eka Paulo nokwayo mondo kuom higini mang’eny, kendo ginyalo
buche oter e nyim Kaisar! Omiyo nyocha timo nenda, ka gihero, ni kaluwore gi
achiko mondo odwoke e jela nyaka chop chike ma tiendgi tek mag dinwa, naluwo
aore ir Kaisar." kit jo Farisai. 6To koro sani iyala nikech
22Eka Agripa nowacho ne Festo ni, geno ma an-go kuom singruok mane
"Daher mondo awinje weche ng’atno an Nyasaye otimo ne kwerewa. 7Mano e sin-
bende." gruok ma dhoutwa apar gariyo geno
Nodwoke ni, "Kiny niwinje." mondo one kachopo kare, ka gisiko gitiyo
23Kinyne Agripa kod Bernis nowuotho ni Nyasaye odiechieng’ gotieno. En mana
kochomo od bura gi nyisruok maduong’. wach genoni, Moluor Agripa, emomiyo
Ne gidonjo kaachiel gi jodong jolweny jo Yahudi kwana kaka jaketho. 8Ere gima
madongo kod jodong dalano mamoko teknu winjo, un jo Yahudi, ka Nyasaye
mogen. Eka Festo nogolo chik mondo nyalo chiero joma otho?
okel Paulo e nyimgi, mi nokele. 24Bang’e 9"Kata mana an awuon naketo chunya
Festo nowacho ni, "Ruoth Agripa mar timo duto manyalo mondo aked kak-
kaachiel gi ji duto man kodwa ka, uneno wedo nying Yesu ja Nazareth. 10Chutho
ng’atni! Jo Yahudi duto osediya e mano e gima natimo Jerusalem, kuma
Jerusalem nyaka Kaisaria ka gikok ni ok nayudoe teko koa kuom jodolo madongo,
owinjore oweye obed mangima. 25An to mi naketo jomaler mathoth e jela; kendo
nyocha ayudo ka onge gima osetimo kane inegogi to nagoyo ombucha, ka ayie
mowinjore githo, to nikech odwaro gi nekgi. 11Kuom kinde mang’eny nadhi e
mondo Kaisar ema oyale, aseng’ado od lemo ka od lemo mondo akawgi akum-
mondo otere Rumi. 26To kata kamano, gi, kendo natemo chunogi mondo giyany
aonge gi wach malong’o ma anyalo ndiko Nyasaye. Nikech chunya ne rach kodgi ni
TICH JOOTE 26:12 170
nyaka atiekgi, nadhi nyaka e mier maoko ero loki janeko!"
mondo asandgi. 25To Paulo nodwoke ni, "Ok an janeko,
12"E wuodha moro achiel, kadhiyo Moluor Mogik, Festo. Gima awacho en
Damaski, ne an gi chik kod teko mane adier kendo winjore maber. 26Kata Ruoth
omiya gi jodolo madongo. 13Kane oyudo Agripa ong’eyo wechegi maler, omiyo
awuotho e ndara kar dier odiechieng’ tir, anyalo wuoyo kode ka an thuolo. Ang’eyo
moluor Agripa, naneno ler karieny maler maonge kiawa ni wechegi duto ok opon-
moloyo wang’ chieng’ kendo nomenya done, nikech ok osetimgi kama opondo.
kaachiel gi joma nawuothogo. 14Ne 27Ruoth Agripa, be iyie kuom jonabi?
wapodho piny waduto, eka nawinjo duol Ang’eyo ni iyie kuomgi."
moro kaloso koda gi dho Hibrania ni, 28Eka Agripa nowacho ni Paulo ni,
"Saulo, Saulo, isanda nang’o? Riwi mabith "Iparo ni e saa machwokni inyalo hoya
migweyono biro mana hinyi in iwuon." mondo alokra abed ja-Kristo?"
15Eka napenjo ni, ‘In ng’a, Ruoth?’ 29Paulo nodwoke ni, "Kata obed saa
Ruoth to nodwoka ni, ‘An Yesu ema machwok kata malach to alamo Nyasaye
isando.’ 16‘To koro aa malo ichung’ gi ok mana ne in kende, to nyaka ne ji duto
tiendi. Asefwenyorani mondo aketi kaka ma winjo wachna kawuono, mondo gichal
jatich kendo janeno kuom gik miseneno koda, mak mana nyoroche motweyagogi
kuoma kendo kuom gik mamoko ma ema kik tweugo un bende."
abiro nyisi. 17Abiro resi e lwet jou kendo 30Eka Ruoth Agripa gi Ruoth Festo,
kuom ogendini 18mondo iyaw wengegi, nochung’ kaachiel gi Bernis gi ji duto ma
kendo mondo ilokgi gia e mudho, giduogi nobet kodgi. 31Ne gia e odno, kendo sama
e ler, kendo gia e teko Satan, giduogi ir ne gidhi negiloso kendgi ka giwacho ni,
Nyasaye; Ka gitimo kamano eka giniyudi onge "gima ng’atni timo mowinjore
weruok mar richo, kendo gibedi e achiel negene kata tweye e jela."
gi ji duto mosepuodhi, nikech giyie 32Bang’e Agripa nowacho ne Festo ni,
kuoma. "Ng’atni dine wagonyo thuolo ka da bed
19Kuom mano, Ruoth Agripa, ne ok ni pok okwayo mondo otere e nyim
atamora timo kaka fweny moa e polo Kaisar."
nonyisa. 20Mokwongo ne jo Damaski, eka
ne jo Jerusalem nyaka ei Judea duto, eka Paulo Okwang’ Kadhi Rumi
achien ne jo ogendini, ne ayalo mondo
gilokre giduog ir Nyasaye, kendo mondo 27 Kane oseng’ad wach ni onego
okwang’wa wadhi Italia, Paulo
ginyis ni giselokore adier gi kit ngimagi. kod joma otwe mamoko noketi e lwet
21Mano e gima nomiyo jo Yahudi omaka jatend jolweny moro manyinge Julias. Jali
e laru mar hekalu kendo negitemo mondo ema ne jatend oganda lweny mane iluon-
ginega. To Nyasaye osekonya e kindego go ni Jorit Dala Ruoth . 2Ne waidho yie
22
duto, omiyo koro ahulo wechegi moro moa Adramutio mane onego ogow
machalre, ne ji ajia kod joma ogen. Onge e mier mamoko manie dho nam molworo
gima awacho mopogore gi mago mane piny Asia. Bange’ ne wasiayo yie mi
jonabi kod Musa jowacho ni notimre; wawuok. Aristarko ja Makedonia moa
23Ne giwacho ni Kristo nosandi, kendo Thesalonika bende ne nikodwa.
kaka ng’ama nokuong ochier oa kuom 3Kinyne ne wagowo Sidon, kendo
joma otho, enokel ler ne joge owuon kanyo Julias notimo ng’wono ne Paulo
kaachiel gi jo ogendini." kendo nomiye thuolo mar dhi ir osiepene
24Kane Paulo dhi nyime gi wuoyo mondo gimiye gik ma nochando. 4Ka waa
kamano, Festo nokok matek ni, "Wiyi kanyo to ne wasiayo yie e nam kendo, to
okethore, Paulo! Somo misomo mang’eny nikech yamo mager ne kudho
 171 TICH JOOTE 27:27
kochomowa tir, ne waluwo bath chula nochako kudho matek koa e chulano.
mar Saipras koma ogeng’ore gi yamo. 15Ahitino nomako yie motame muomo
5Kane wasekwang’ wang’ado thangalare yamono, omiyo ne waweyore e tekone,
mar chuny nam, machiegni kod Kilikia gi mondo owichwa oterwa kuma ohero.
Pamfulia, ne wagowo e dhowadh Mura, e 16Ka koro noyudo wakalo e tie chula
piny Lukia. 6Kanyo jatend jolweny non- moro matin miluongo ni Kauda, ne
wang’o yie jo Aleksandria moro madhi wanyagore mi waketo yiewa matin mar
Italia, mi noketowa e iye. 7Ne wakwang’ resruok kama ber, mondo kik okethre.
mos gi thagruok kuom ndalo mang’eny 17Kane chwo mane wan-go osekete ei yie
nikech kwang’ ne rach, eka achien newa- maduong’ mane wantie, ne gitweyo yie gi
chopo machiegni gi dho wadh Kanido. tonde alwora mondo kik obarre. To
Kaka yamo koro nomedore maok wanyal nikech ne giluor ni yie ne nyalo terogi
chome tir, ne wakwang’ kwageng’ore e kuonde mathany -thany motimo kuoyo,
bath chula mar Krete, machiegni gi Sori man e dhonam mar Libia, ne giloro tanga
mar Salmone. 8Ne wamedo kwang’ gi mar nam eka giweye mondo yamo
thagruok kwaluwo bath nam mi ne okwange’. 18Ahiti nomedo goyo yie
wachopo kamoro miluongo ni Mbita matek mi kinyne ne gichako wito gik
Mokuwe, but dala mar Lasea. mane yie oting’o e nam. 19Odiechieng’
9Kaka koro ne waseketho seche mar adek, ne gichako wito ei nam gilwet
mathoth, to kwang’ bende nosemedo gi giwegi gik mamoko mitiyogo. 20Kuom
bedo marach, kendo kinde mag Sap ndalo mang’eny, ne ok wanyal neno
Tweyo Chiemo bende nosekadho, Paulo wang’ chieng’ kata sulwe, kendo yamo
nong’ado rieko ne jokwang’ kowacho ni, nomedo kudho matek kendo geno duto
10"Jawadwa, aneno ni kwang’wani dhi mane oyudo wan go ni dipo koreswa
kelonwa masira mi kel kethruok norumo chuth.
maduong’ ne yie gi gik mwating’o kod 21Kane ji koro oseriyo kech kuom
ngimawa bende." 11To jatend jolweny ne ndalo mang’eny, Paulo nochung’ malo e
ok ochiko kata mana ite mondo owinj nyimgi mowachonegi ni, "Jowadwa ka
gima Paulo wacho. Kar timo kamano to dinyocha uti gi rieko ma nang’adonu
nowinjo mana pach wuon yie kod jachik mondo kik wadhi nyime gi kwang’ ka
yie. 12Nikech dho wath kama newag- waa Krete, dine utony mi ok uneno chan-
owoeni ne ok ber betie ndalo chwiri, druok gi lal maduong’ kama. 22To koro
thoth ji mane wan-go nong’ado wach akwayou ni umed bedo gi chir, nikech
mondo wadhi nyime gi kwang’, ka giparo kata ng’at achiel kuomu ok bi lal, mak
ni ne wanyalo chopo Foiniks mondo mana yie kende ema biro kethore.
wabedie ndalo chwiri. Foiniks ne en dho 23Otieno mokalo, malaika mar Nyasaye,
wadh Krete, momanyore gi milambo ma ma an ng’ate, kendo ma atiyone, nochung’
yo podho chieng’ kod nyandwat ma yo batha, 24mowachona ni, "Kik iluor Paulo,
podho chieng’. ibiro chopo nyaka nyim Kaisar mi yali
kuno, nikech Nyasaye osemiyi kuom
Yamo Mager ng’wonone, ngima ji duto makwang’
13Ka yamb milambo makudho mos kodi. 25Kuom mano beduru gi chir,
nochako kudho, ne giparo nine ginwango jowadwa nikech ayie ni Nyasaye biro timo
gima ne gidwaro kendo kara wuodhgi mana kaka nonyisa. 26To ochunore ni
korone ber, omiyo ne gigolo nanga e pi mi nyaka wabi watuom lowo e chula moro."
ne gichako kwang’ ka giluwo tie dhonam
mar Krete. 14To ka pok odhi mabor, yamb Yie Obarore
kalausi moro miluongo ni kor Ugwe", 27Otieno mar apar gang’wen ne pod
TICH JOOTE 27:28 172
watangni mana e dier nam mang’ongo kaeto gisiayo yie ka gichomo dho wath.
mar Adria. To ka nochopo odiwuor jok- 41To Gikanyo yie notuomo kuoyo math-
wang’ nogalo ni gichomo lowo motwo. anythany momoko ti. Eka apaka nogoyo
28Omiyo ne giluto tol motwe kidi e pi, yo ka bang’ yie mi obarore matindo tindo.
mondo ging’e kar tut pi, mi ne giyudo ni 42Jolweny nochano mondo oneg joma
tutne oromo fut mia gi piero ariyo. Bang’e otwe mondo ogeng’ gi kik gigo abal mi
matin ne gichako gipime kendo mi gin- giring gitony. 43To nikech jatendgi ne
wang’ ni en fut piero ochiko. 29Luoro dwaro reso ngima Paulo, notamogi ni kik
nomakowa ni dipo ka watuomo lwanda. gineggi. Nochiko mondo ng’ato ang’ata
Omiyo ne gibolo rachungni ang’wen yoka mane nyalo goyo abal nyaka dho wath
bang’ yie, eka gilemo mondo piny oyawre. okuong ochikre e pi mondo odhiyo. 44Eka
30To jokwang’ notemo mondo gitony gia e jomaodong’ nebiro luwo bang’gi ka
yie, kendo negitemo mondo giket yie jomoko omako mberni to moko omako
matin mar resruok e pi, ka giriasore ni gid- bepe mane owuok e yie ma nosebarore.
waro bolo rachungni moko yoka wi yie. Kamano e kaka ne wachopo e lowo motwo
31Eka Paulo nowacho ne jatend jolweny waduto kawangima.
kod jolweny duto ni, "Ka jogi ok osiko
kodwa ei yie ka, to ok ubi tony." 32Omiyo Paulo Ochopo Malta.
jolweny nong’ado tonde ma notwego yie
matin mar reso ngima, mi giweyo yieno
mokwang’ modhi.
28 Kane wasechopo e lowo motwo
ka wangima, ne wayudo ni chu-
lano iluongo ni Malta. 2Joma nodak e
33Ka piny ne chiegni yawore, Paulo chulano norwakowa gi ng’wono mokalo
nosayo jokwang’ duto mondo ochiem, wacho. Ne girwakowa mi gikudhonwa
kowacho ni, "Kuom ndalo apar gangwen mach mondo wao, nikech koth ne chwe
mosekadho, usebedo ka unie kind akuru gi kendo piny ne ng’ich. 3Paulo nodondo
asumbi ma ok nunyal chiemo. 34Koro yieu- yien moko mokelo mondo omedi e mach,
ru koda mondo uchamie gimoro matin to ka noyudo oketo yien-go e kendo,
mondo ubed mangima. Akonu ni onge thuond fu ne liet mar mach ogolo
ng’ato kata achiel kuomu mabiro wito kata momoko e lwete. 4Ka jo chulano noneno
mana yie wiye achiel." 35Ka nosewacho ka thuol oliero e lwet Paulo, ne giwuoyo
mano, nokawo makati mi ogoyo ne kendgi ka giwacho ni, "Ng’atni nyaka bed
Nyasaye erokamano e nyimgi giduto. Eka janek, mano e momiyo kata obedo ni
nong’ingo makatino mochako chiemo. osetony e nam, to pod muma oluwe nyaka
36Jogo chunygi noduogo, mi ng’ato ka ka mondo onege." 5To Paulo noteng’o
ng’ato kuomgi nokawo chiemo matin thuondno oko molwar e mach, kendo
mondo ocham. 37Kar romb ji duto mane onge gima notime. 6Jogo ne geno ni lwete
nie yie ne gin mia ariyo gi piero abiriyo biro kuot, kata ni nobiro gore piny apoya
gauchiel. 38Ka ji duto nosechiemo mi otho, to ne girito gaming’a mi ok
moyieng’, ne gibolo cham duto modong’ e gineno gimotime. Eka ne giloko pachgi
nam mondo yie odong’ mayot. mi giwacho ni Paulo en nyasaye.
39Kane piny oseyawore, jokwang’ nokia 7But kama newantieno ne nitie puothe
piny mane gintie, to ne gineno mbita moro madongo mag ruodh chulano miluongo
motimo kwoyo: mi giparo mondo gichom ni Publio. Ruodhno norwakowa, mori-
yie kuno mondo kanyalore to gimoki bute. towa maber kaka wende kuom ndalo
40Koro ne ging’ado tonde motwego adek. 8To wuon-gi ne nie kitanda nikech
rachungni mi gibolo e nam eka bang’e notuo, ka en gi midhusi, kendo nodiewo.
ging’ado tonde mane omakgo ngai. Bang’ Paulo nodonjo kama noninde mondo
mano ne gichungo tanga yoka wi yie, onene, to bang’ koselamone, noketo
 173 TICH JOOTE 28:31
lwetene kuome mochange. 9Ka mano mano nikech an gi wach moro gi jo Yahudi
nosetimore, joma tuo duto mane nie chu- wetena. 20Mano emomiyo asekwayo
lano nobiro moyudo chang. 10Joma nodak mondo ubi alosie kodu matin. En mana
e chulano nomiyowa luor e yore mang’e- nikech geno mar jo Israel emomiyo otweya
ny kendo kane koro wadwa aa, ne gi nyororo."
gikowowa gi gii konyruok duto mane 21Ne gidwoke ni, "Wan pok wayudo
wachando. barua moro amora moa Judea ma loso
kuomi, kendo kata mana owete manyocha
Paulo Jochopo Rumi oa kuno machiegni pok okelonwa wach
11Bang’ ka dweche adek nosekalo, ne moro, kata wacho pok giwachonwa gimoro
waidho yie moro mane osebedo karito misetimo marach. 22Kata kamano wad-
kanyo e ndalo chwiri. Ne en yie jo waro winjo wecheni, nikech wang’eyo ni ji
Aleksandria mane oketne alama mag wuoyo kuom dinni marach kuonde duto."
nyiseche ariyo marude, miluongo ni, Kasta 23Ne gichano mondo girom gi Paulo
gi Poluks. 12Ne wakwang’ waa kanyo odiechieng’ moro achiel, kendo ji koro ne
nyaka wachopo Sirakusa, kendo kuno medo biro mang’eny ir Paulo kama
newabede ndalo adek. 13Ka waa Sirakusa, nodakie. Chakre okinyi nyaka imruok piny,
ne wakwang’ miwachopo Resio, to kinyne, noleronegi tie wach, koyalonigi wach Loch
ka yamb milambo nochako kudho, newad- Nyasaye. Notimo kamano kotemo loko
hi nyime nyaka newachopo Puteoli, bang’ paro mane gin go kuom Yesu, kokonyore gi
kwang’ kuom ndalo ariyo. 14Puteoli kanyo weche mondiki e Chik Musa kod jonabi.
newayude owete moko ma norwakowa 24Moko kuomgi norwako wechene, to
mondo wadag kodgi kuom juma achiel. moko notamore yie. 25Ne gipogore e kind-
Eka bang’e newamedo kwang’ nyaka gi giwegi mi gichako aa bang’ ka Paulo
Rumi. 15Owete ma kuno nosewinjo wach nowachonegi wachne mogik ni, "Roho
birowa, omiyo ne giwuotho mi gichweyo Maler nowacho adier ne kwereu, ka
nyaka chiro mar Apio, to moko noromon- nowuoyo gi dho Isaya Janabi, kowacho ni:
wa kama iluongo ni Tres Tabernae, tiende 26"‘Dhi ir jogo mondo iwachnegi ni,
ni ute adek mag buoro. Kane Paulo oneno ubiro siko kuwinjo weche to wach ok
jogi to nogoyo ne Nyasaye erokamano, nodonjnu ngang’; Ubiro ‘siko kung’icho,
kendo noyudo jip mi chunye noduogo. to ok unune gimoro. 27Nikech chuny jogi
16Kane wachopo Rumi, Paulo noyudo osedinore; gisedino itgi, kendo gisemiyo
thuolo mar dak e ode kende gi askari wengegi. Ka ok kamano to diginen gi
marite. wengegi, kendo giwinj gi itgi, mi chuny-
gi rwak wach kendo giduog ira mi
Paulo Oyalo Injili Rumi Ka Irite achanggi!’
17Bang’ bedo Rumi kuom ndalo adek, 28Paulo notieko kawachonigi ni,
Paulo noluongo jotend jo Yahudi ma nodak "Emomiyo adwaro ni ung’e ni warruok
kanyo. To kane gisechokore, nowachonigi mar Nyasaye oseter ne joma ok jo Yahudi,
ni, "Owetena, kata obedo ni ok asetimo kendo gibiro rwake!" 29(Bang’ wacho mano,
gimoro marach ne jowa kata ne timbe jo Yahudi mane winje nowuok odhi, ka
machon mag kwerewa, to nomaka gigoyo mbaka matek e kindgi giwegi.)
Jerusalem moketa e lwet jo Rumi. 18To 30Kuom higni ariyo mangima, Paulo
Bang’ yala ne gidwa weya, nikech ne giyu- nodak e ode owuon mochulo, kendo nor-
do ni onge gima nasetimo marach mowin- wako ji duto mane obiro ire mondo onene.
jore gi tho. 19To ka jo Yahudi nodagi wach- 31Noyalo Loch Nyasaye gichir maok
no, ne ochuna ni nyaka akwa thuolo mondo ng’ato ogeng’e, kopuonjo ji kuom Ruoth
abi oyala e buch Kaisar. To ne ok atimo Yesu Kristo.
 Jo-Rumi
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Korintho
KINDE NDIKO: 58 kata 59 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Paulo neni Korintho e wuodhe mar tero injili maradek kendo nochano kaka dodhi
Rumi, kata obedo ninepok odhi kuno nyaka nene. Nondikonegi baruwani konyisogo
kanisa ni en ng’a kendo konyisogi e yo machuok weche mane opuonjo mag muma. Mae e
baruwa ma Paulo ondiko manenore moriere maloyoe barupene mamoko. Ochake konyiso-
go kaka ji duto gin joricho. Kuom mano dhout ogendini kata jo-Yahudi onge gi ratiro moro
amora kuom Nyasaye nikech richo osemayogi ratirono, mak mana Nyasaye mang'eny gi
miwafu kane pod wan joricho nolosonwa yo mwadok godo ire 5:8. En ema wanyalo yudoe
ngima man kod loch kaka jo-Kristo. Bang’e Paulo puonjo kuom chenro mar Nyasaye kuom
Jo-Yahudi 9-11, kendo otieko gi puonj moko mag siem kuom tim.

THORRO
Tim makare mar Nyasaye, kaka otiyo gipiny kod adiera, chenro makare mar warruok,
magi e puonj manie kitabuni. Nyasaye inyiso kaka ng’at maduong’, kendo Nyasaye maler
mar piny mangima, ok onyal mbeko chik nikech gia kuome. Kendo kaluwore gi chikego,
noloso yo mar warruok machalre ni Jo-Yahudi, kaachiel gi dhout ogendini kane ooro Wuode
koa e polo mondo othone richo mag piny. Omiyo koro ng’ato ang’ata moyie kuom Yesu
noyud warruok 10:9, kendo yudo teko Nyasaye kuom richo, e ngimane. Kaluwore gi hera
mar Nyasaye onge gima koro pogo ng'ama oyie kuome kode 8:38-39

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Weche motelo 1:1-17
2.Richo kod warruok kuom yie man kuom Kristo 1:18-15:21
3. Loch kuom richo, e teko mar Kristo 6:1-8:39
4. Chenro mar Nyasaye kuom Jo-Yahudi 9:1-11:36
5. Kaka ngima gi dak Jakristo onego obedi 17:1-15:13
6. Weche mogik 15:14-16:27

1 An Paulo, misumba Yesu Kristo,

mane oluongi mondo obed jaote,
kendo mane owal ne Wach Maber mar
chier mare koa kuom joma otho: Yesu
Kristo Ruodhwa. 5Kuome kendo e nyinge
ema waseyudoe ng'wono gi teko mar
Nyasaye, 2Wach Maber mane osingo bedo joote, mondo wami Ogendini duto
chon e Ndiko Maler kotiyo gi Jonabi obed gi winjo wach mar yie. 6To un bende
mage e mawuoyo 3kuom Wuode, mane en un e kanyakla achiel gi jogo moseluongi
nyakwar Daudi kuom ringruok, 4kendo mondo ubed jo Yesu Kristo.
mane onyis ratiro gi teko ni en Wuod
Nyasaye kuom chuny mar ler, nikech 7Ne ji duto man Rumi, ma Nyasaye
 175 JO-RUMI 1:32
ohero kendo oluongo mondo obed joma- ka gifwenyore e gik mosechweyo, mondo
ler, ng'wono gi kuwe moa kuom Nyasaye omi dhano kik riasre kuom weche macha-
Wuonwa kod Ruoth Yesu Kristo mondo lo kamagi. 21Kata obedo ni ne ging'eyo
obed kodu: Nyasaye, to ne ok gimiye duong' kaka
Nyasaye, kendo ne ok giduokone eroka-
Paulo Ogombo Limo Rumi mano, to pachgi nobedo manono kendo
8Mokuongo, aduoko erokamano ne chunygi mofuyo nodinore. 22Kata obedo
Nyasacha, kuom Yesu Kristo nikech un ni ne giwacho ni giriek, to ne gibedo joma
duto, nimar yie maru ihulo e pinje duto. ofuwo, 23kendo ne giloko duong' mar
9Nyasaye ma atiyone gi chunya duto, ka Nyasaye maok tho e kido machalo gi
alando Injili mar Wuode, en janeno mara dhano matho, gi winy, gi le ma tiendegi
kaka asiko aparou kinde duto 10e lamo ang'wen, gi le mamol. 24Mano emomiyo
maga kendo alamo ni kaber to koro yo Nyasaye noweyogi mondo gidhi adhiya
oyawrena mondo abi iru, ka Nyasaye oyie. nyime gi kit chode duto ma chunygi ne
11Agombo nenou ahinya mondo apognue gombo timo, ka giketho dendgi e kindgi
mich moko mag chuny mondo ategugo. ng’ato gi ng’ato. 25Ne giloko adiera mar
12tiende ni, mondo un kod an wajiwre Nyasaye odoko miriambo kendo ne gil-
ng'ato gi ng'ato e yie marwa, ka ajiwou to amo kendo gitiyone gik mochwe kar tiyo
un bende ujiwa. 13Ok adwar ni ukiya, ne Jachwech, mipako nyaka chieng’ Amin.
jowetena, ni asechano kuom ndalo 26Kuom mano, Nyasaye noweyogi ne
mang’eny mondo abi iru (to osetama timo owruok gi kit gombo maricho duto make-
kamano nyaka koroni), mondo un bende lo kethruok. Koda ka mondgi bende
aka cham e dieru mana kaka aseyudo e noweyo riwore gi chwogi e yo mowinjore
dier ogendni mamoko. 14An jagop jo Grik to negichako riwore gi mon wetegi.
gi joma ok jo-Grik, kendo mar joma riek 27Chwo bende noluwo mana yo machalre;
kod joma ofuwo. 15Mano emomiyo aketo kar riwruok gi mon e yo mowinjore to
chunya ni nyaka un bende ayalnu Wach dendgi noowore gigombo chwo wetegi.
Maber, un ma un Rumi. 16Aonge Chwo notimo timbe dwanyruok gi chwo
wichkuot gi Wach Maber, nikech en teko wetegi, ka gionge wichkuot, kendo timgi-
mar Nyasaye ma waro ng'ato ang'ata no nomiyo giyudo kum e dendgi giwegi
moyie, mokuongo ni jo-Yahudi, eka mowinjore gi kethogino. 28To bende, kaka
bang'e ne Ogendni bende. 17Nikech kuom ne giparoni ng'eyo Nyasaye ok lich,
Wach Maber nogo ema Nyasaye ketoe Nyasaye noweyogi mondo gidhi adhiya
dhano kare kuom yie kende ma ok omedie nyime ka pachgi obam, mondo gitim, gik
gimoro machielo, mana kaka ondiki ni, ma ok onego otim. 29Gipong' gi kit timbe
"Ng'at makare nobed mangima kuom mamono duto gi richo gi wuoro kod
yie." timbe mobam. Bende gipong’ gi ich lit, gi
nek, dhawo, wuond, kod himruok. Gin
Mirimb Nyasaye Kuom Dhano jokuoth, 30joketh nying ji, joma ochayo
18Mirimb Nyasaye koro fwenyore koa e Nyasaye, jokwinyo joma wigi tek, kendo
polo kuom ji duto motamore lame, kendo josunga giloso yore manyien mag timo
matimo richo ka gigeng'o adiera gi timbe- richo; kendo ok giwinj jonywolgi;
gi maricho. 19Nikech gima dhano nyalo 31gionge paro gionge yie, gionge chuny,
ng'eyo kuom Nyasaye oyangore negi kendo gionge kech. 32Kata obedo ni
maler, nikech Nyasaye oseele negi. ging'eyo chik makare mar Nyasaye ni
20Nikech nyaka chakruok piny, gii joma timo gik makamago onego otho, to
Nyasaye maok nenre kaka tekone gidhiyo adhiya nyime gi timogi, kendo
mochwere kod kite, osenenore malong’o bende gipwoyo joma timogi
 JO-RUMI 2:1 176
Nyasaye Ng’ado Bura Makare seche moko ng’adonegi bura kaka joketho,

2 Omiyo in bende ok initony, in ming'a- to seche moko pwoyogi.) 16Mano notimre

do bura ne ng'at machielo, nikech e odiechieng' ma Nyasaye nong’ad bura ne
gima ing’adonego ng'at machielo burano maling’ ling’ mag dhano kuom Kristo
ema bura loyigo iwuon, nikech in ming’a- Yesu kaka Injili ma ayalo wacho.
do bura bende itimo gik machalre gi gima
otimo. 2To koro wang'eyo ni buch Jo-Yahudi Kod Chik
Nyasaye ne joma timo gik makamago olu- 17Koro in ka in iluongori ni ja Yahudi;
wore gi adiera. 3Omiyo in dhano adhana ka iyiengori kuom Chik, kendo ipakori
ing’ado bura ne joma timo gik ma kama- kuom winjruok ma in-go kod Nyasaye;
go, iparo ni Nyasaye biro ng'ado ne jogo 18ka ing'eyo dwarone, kendo inyalo pogo
bura to in, ma bende itimo gigo, to gima ber moloyo nikech isepounjori chik,
initony? 4Koso ichayo mwandu mar ng'- 19Ka ing’eyo chuth ni in jatelo ne muofni,
wonone kod hooruokne gi kindane? kendo ni in ler ne joma nie mudho;
Donge ing'eyo ni Nyasaye ng'wononi 20bende ni in jatecho mar joma ofuwo,
mondo oweni thuolo mar lokruok? 5To kendo ni in japuonj mar nyithindo mayom
kuom tamruok mari kod chunyi midagi nikech Chik ma in go oting'o ng'eyo kod
loko, ikuno mirima mager, ne in iwuon ne adiera 21koro, in mipuonjo joma moko,
odiechieng mirimb Nyasaye, ma buche donge ipuonjrie in iwuon? In miyalo ni
makare noelie. 6Chieng'no Nyasaye kuo rach, mit ki into ikwelo? 22In miwa-
"nochul ng'ato ka ng'ato kaluwore gi tim- cho ni ji kik terre, mit into iterori? In ma
bene." 7Ne joma osetimo kinda kuom timo ichayo nyiseche manono, mit ki iyako ute
maber, ka gidwaro duong' kod luor, kod milemoe? 23In ma isungori nikech Chik
gik maok tho, enomi ngima mochwere. ma in-go, dipo ikelo achaya ne Nyasaye
8To joma dwaro margi kendgi, kendo kuom ketho Chik? 24Mana kaka ondiki ni,
maok lu adiera, to luwo mana timbe maok "Nying Nyasaye iyanyo e dier Ogendini
kare, norom gi mirima mager kod gero. nikech un." 25Tero nyangu nigi ohala
9Masira gi chandruok malit nobedi ne ji mana ka imako Chik, to ka iketho Chik to
duto matimo richo, mokuongo ne jo- ichalo ng’at mane ok oter nyangu.
Yahudi eka bang’e ne Ogendini bende; 26Omiyo ka joma ok oter nyangu timo gik
10to duong' gi luor kod kuwe nobed ni ji ma Chik dwaro to donge inyalo bi kwan-
duto matimo maber, mokuongo ni jo- gi kaka joma oter nyangu? 27Koro ng’at
Yahudi, kendo ni Ogendini bende. ma ok oter nyangu e yor ringruok, to
11Nikech Nyasaye ok dew wang' ji. 12Ji oluwo chik, biro ng'adoni bura, in ma in-
duto matimo richo, ka gionge gi Chik, gi Ndiko mar Chik kendo oteri nyangu to
nolal bende ka gionge chik, to ji duto in jaketh chik. 28Nikech ng'ato ok en ja-
matimo richo ka gin e bwo Chik Yahudi mana kuom nenruokne maoko
nong’adne bura gi Chik nogo. 13Nimar ok kata nikech otere nyangu e ringre maoko.
joma winjo Chik gi itgi ema nikare e nyim 29Ooyo, ng'ato en ja-Yahudi ka en kamano
Nyasaye, to mana jogo, matimo gima Chik gi e chunye kendo tero nyangu mar adier
owacho, ema ibiro keto kare. 14(Chutho ka en mar chuny, kuom Roho to ok mar chike
Ogendini maonge gi Chik, timo gik ma mondiki. Ng'at ma kamano ok yud pak
Chik dwaro, kata obedo ni gikia Chik, to kuom ji, to oyudo pak kuom Nyasaye.
gidoko chik negin giwegi kata obedo ni
gionge gi chik kamano. 15nikech ginyiso Adiera Mar Nyasaye
ni gima Chik dwaro ondiki e chunygi,
kendo kata chunygi giwegi bende bedo 3 Kare ere ohand bedo ja-Yahudi kata
ber tero nyangu? 2Nitie ber mang’e-
joneno ni mano en adier, kendo pachgi ny! Mokuongo, gin emane omigi wechegi
 177 JO-RUMI 4:4
mag Nyasaye. 3To kapo ni moko kuomgi kuom Chik ema dhano ng'eyoe kethone.
neonge gi yie to? Bende bedogi maonge
yie nyalo ketho adiera mar Nyasaye? Bedo Makare E Yor Yie
4Mano ok nyalre kata matin! Nyasaye 21To koro yor ngima makare mar
nyaka sik jaadiera, to dhano ka Nyasaye, maok otenore kuom chik,
dhano ja-miriambo. Mana kaka ondiki oseelore, mana kaka Ndiko mag Musa gi
ni, "Mondo ibedi kare ka iwuoyo kendo Jonabi nyiso. 22Ngima makareni mar
ilochi kiyalo bura." 5To ka timbewa mari- Nyasaye, yudore e yor yie kuom Yesu
cho konyo kuom guro tim makare mar Kristo ne ji duto moyie. Onge pogruok;
Nyasaye, to dwawach ang'o? Dwawach ni 23nimar ji duto oseketho kendo girem
Nyasaye timo marach kokumowa gi mir- kuom duong' mar Nyasaye, 24to iketogi
imbe mager? (Awuoyo kaka dhano.) 6Ok kare nono kuom ng'wonone, nikech war-
kamano ngang’! Nikech ka en kamano to ruok ma nobiro kuom Kristo Yesu,
Nyasaye ding'ad bura ne piny nade? 25Nyasaye nochiwe kaka misango magolo
7Ng’ato nyalo penjo ni, "Ka miriambona richo, nikech yie kuom rembe. Ne otimo
nyalo miyo adiera mar Nyasaye medore, ma mondo onyis timne makare, nikech e
kendo duong’ne bende medo nyisore to kinde motelo, Nyasaye noweyo mak
marang'o pod ing'adona bura kaka jari- okumo richo mane ji osetimo nikech
cho?" 8Kare ang’o mono wacho (kaka kechne. 26Notimo kamano mondo onyis
osebed kiyanyowa ni wawacho, kendo ratiro e ndalogi ni en owuon en kare,
kaka jomoko osiko ni wawacho) ni kendo ni oketo kare joma nigi yie kuom
"Watimuru atima richo mondo eka ber Yesu. 27To kare koro ng’aruok nikune?
obedie?" Joma kamago owinjore kumgi! Ong'ad kare oko chuth. ogole gi yo mane?
E yor timo gima chik dwaro? Ooyo, gi yor
Onge Ng’ama Jaadiera yie. 28Nikech gima wang'eyo en ni ng'ato
9Koro dwawach nang’o mogik? Bende iketo kare kuom yie to ok kuom timo gik
waber adier? Ok kamano ngang’! ma Chik dwaro. 29Koso dibed ni Nyasaye
Waseng’ado bura ni jo- Yahudi gi en Nyasach jo-Yahudi kendgi? Donge en
Ogendini joricho machalre. 10Mana kaka Nyasach Ogendini bende? Ee, en mar
ondiki ni, "Onge ng'ama kare, bende onge Ogendini bende, 30nikech Nyasaye en
kata achiel; 11Onge ng'ama wach donjone, achiel kende kendo obiro keto kare joma
onge ng'ama dwaro Nyasaye. 12Ji duto oter nyangu kuom yie, mana kaka otimo
oseruenyo, giduto gisedoko joma nono; ne joma ok oter nyangu bende e yor yie
onge ng'ama timo maber, onge kata achielno. 31Koro Chik bedo maonge tich
achiel." 13"Dwondgi chalo liete moya- nikech wach yie mwaloseni koso? Ok
wore; lewgi olony e wacho miriambo. kamano ngang’! Kata kamano warito
"Sum mar thuond fu nie pien dhogi." Chik.
14"Dhogi opong' gi kuong' kod weche
makech." 15"Tiendegi leng'ore ka dhi Ibrahim Obedo Jaadiera Kuom Yie
chuero remo; 16kethruok kod masira nie
yore ma giluwo, 17kendo yor kuwe ok 4 To koro dwawach ang'o kuom
Ibrahim ma kwarwa kuom ringruok;
ging'eyo." 18"Luoro Nyasaye onge e en to nowinjo tiend wachni nade? 2Nikech
wang'gi." 19To koro wang'eyo ni gimoro kaponi Ibrahim noket kare kuom tijene to
amora ma Chik wacho, owacho ne joma dine obedo gi gima onyalo pakorego, to ok
nie bwo chik, mondo dhok duto oling’ thi, e nyim Nyasaye. 3Ndiko to wacho nang’o?
kendo buch Nyasaye olo piny duto. Ibrahim noyie kuom Nyasaye, kendo
20Kuom mano, onge ng'ama noket kare e mano nomiyo okwane ng'ama kare." 4To
nyime kuom timo gik ma Chik owacho, to ong'ere malong'o ni chudo mimiyo ng'ato
JO-RUMI 4:5 178
bang' tich ok miye kaka mich; to imiye mang'eny," mana kaka nosewachne ni,
kaka gir luche mosetiyone. 5To kuom "kamano e kaka kothi nobed". 19Ne ok
ng'at maok ti gimoro to oketo mana odok chien e yie, kata obedo ni ringre
genone kuom Jal maketo jomaricho kare, owuon ne chal gima otho (nikech hike ne
yie ma kamano ikwano kaka tim makare. romo kar mia achiel), kendo kata ni Sara
6Daudi bende wuoyo kuom wachni koloso ne migumba ma kinde minyuoloe nyithin-
kuom hawi ma ng'ama Nyasaye kwano do osekalo. 20Kiawa moro amora ne ok
kaka ng'ama kare maok ti gimoro nigo omiyo okier oweyo singruok Nyasaye, to
7"Gin johawi jogo ma richogi owenegi, nomedo bedo motegno e yie mare komiyo
kendo ma richogi oum. 8En jahawi jalno Nyasaye duong', 21kendo noyie chutho ni
ma Ruoth ok nokwanne richoge." 9To Nyasaye ne nigi nyalo mar timo gima
hawi miwuoyeni dobed mana mar joma nosesingore ni notim. 22Emomiyo yiene
oter nyangu kende, koso en mar joma ok "ne okwan-ne kaka tim makare." 23To
oter nyangu bende? Wawacho ni yie mar weche mawacho ni, "ne okwan nego, " ne
Ibrahim nokwanne kaka tim makare." ondiki ok ni en kende, 24to ne wan bende,
10Ere kaka nokwan nego? Ne en kosetere ma Nyasaye biro ketonwa tim makare,
nyangu koso ka podi? Ok ne en bang'e, to wan mwayie kuom Jal mane ochiero Yesu
ne en kapok otere nyangu. 11Ne oyudo Ruodhwa oa kuom joma otho. 25En mane
kido mar nyangu achien kaka ranyisi mar ochiwe mondo otho nikech richowa kendo
bedo ng'ama kare, ma noseyudo motelo nochiere mondo oketwa kare.
kuom yie kapok otere nyangu. Kuom
mano en kwar ji duto moyie to ok oter Kuwe Kod Mor
nyangu, mondo joma kamago be oketgi
kare. 12To bende en kwar joma oter nyan- 5 Emomiyo, kaka koro oseketwa kare
kuom yie, wan gi kuwe gi Nyasaye
gu, maok oter mana nyangu kende, to kuom Ruodhwa Yesu Kristo, 2ma kuome
maluwo kit yie ma kwarwa Ibrahim ne waseyude kuom yie yor chopo e ng'wono
nigo kane pok otere nyangu. makoro wachungoe. Bende wail kuom
13Nikech singruok mane omi Ibrahim geno mar duong' mar Nyasaye. 3To ok
ni piny nobed mare, ne ok obirone kata ne mano kende, to wail bende kuom chan-
kothe kuom chik, to nobiro kuom tim druok mwayudo, nikech wang'eyo ni
makare mar yie. 14Kapo ni joma oluwo chandruok kelo kinda, 4to kinda kelo kido
Chik ema bedo jocham gikeni to yie obedo maber to kido maber kelo geno. 5To geno
kayiem nono, kendo singruok onge ok kuod wiwa, nikech Nyasaye oseolo her-
tiende, 15nikech Chik kelo mirima. To ane ei chunywa kuom Roho Maler, ma
kama Chik onge, ketho chik bende onge. osemiyowa. 6Nikech, e kinde mowinjore,
16Kuom mano, singruok biro kuom yie kane pod ok wanyal, to Kristo nothone
eka obedo kuom ng'wono, kendo nyikwa wan joma richo. 7Ok en gima yot mondo
Ibrahim duto oyud singruokno, to ok ne ng'ato otho ni ng'at makare; dipo nono
joma rito chik kende to nyaka joma nigi ng'ato ditho ni ng'at maber. 8To Nyasaye
yie machal gi mar Ibrahim. En e wuonwa nyiso herane moherowago kama: Kane
waduto. 17Mana kaka ondiki ni, “Aseketi pod wan joricho to Kristo nothonwa.
wuon ogendini mang'eny." En wuonwa e 9Kaka koro oseketwa kare kuom rembe,
nyim wang’ Nyasaye mane oyie kuome, donge ibiro reswa chuth kendo moloyo e
Nyasaye machiwo ngima ni joma otho mirimb Nyasaye nikech En! 10Nikech
kendo maluongo gik maonge mana kagi- kane pod wan wasik Nyasaye to ne oke-
ma gintie. 18Kata obedo ni gima dine mi towa osiepene kuom tho mar Wuode koro
Ibrahim bed gi geno ne onge, ne pod oyie kaka osetimwa osiepene donge ibiro
ayiea ni nobiro bedo "wuon ogendini reswa moloyo nikech ngimane! 11To ok
 179 JO-RUMI 6:16
mano kende, wail bende kuom Nyasaye, Tho Ne Richo, Bedo Mang’ima Ei
nikech Ruodhwa Yesu Kristo, ma kuome Kristo
oseketwa wabedo osiepe Nyasaye.

Tho Kuom Adam, Ngima Kuom Kristo

6 En ang’o ma koro wanyalo wacho?
Dwadhi nyime ka watimo richo
mondo eka ng'wono omedre? 2Gima
12Emomiyo mana kaka richo nodonjo e kamano kik timre! Ne watho e richo; ere
piny nikech ng'at achiel, kendo richono kaka wanyalo dhi nyime kwadak e iye?
nokelo tho; e kaka tho nobiro kuom ji 3Koso donge ung'eyo ni wan duto mane
duto, nikech ji duto noketho, 13chutho obatiswa kuom Kristo Yesu, nobatiswa e
richo ne nie piny kane pok Chik obetie. To thone? 4Omiyo noikwa kode e tho kuom
richo ok kwan kaka richo ka Chik onge. batiso, mondo kaka Kristo nochier oa
14Kata kamano tho nolocho chakre ndalo kuom joma otho kuom duong' mar
Adam nyaka ndalo Musa, kendo noloyo Wuoro, e kaka wan bende onego wadagi e
nyaka joma ne ok oketho kaka Adam, ngima manyien. 5Koseriwwa kode
mane en kido mar Jal mane onego obi. kamano e thone, to ochuno ni ibiro riwwa
15To mich michiwo nono opogore gi bayo kode bende e chierne. 6Nimar wang’eyo ni
yo. Nikech ka ji mang'eny notho nikech dhandwa machon nogur kode mondo
bayo yo mar ng'at achiel, to nobedo maber ringruok mar richo okethi, kendo kik koro
manade ka ng'wono mar Nyasaye kod wabed wasumbni mag richo. 7nikech ng'a-
mich manobiro kuom ng'wono mar ng'at to ang'ata mosetho osegony kuom richo.
achielno, ma en Yesu Kristo, nochiw 8Koro ka wasetho gi Kristo, wan gi yie ni
mogundho ni ji mang'eny. 16To bende wabiro bedo mangima kode bende.
mich Nyasaye opogore gi gima richo mar 9Nimar wang’eyo ni kaka Kristo nochier
ng'at achiel nokelo. Nikech bura noluwo oa kuom joma otho, ok onyal tho kendo,
richo achiel mokelo kum, to mich ma nikech tho koro onge gi loch kuome.
nobiro bang’ bayo yo kinde mang’eny 10Tho ma nothogo notho ne richo dichiel
nomiyo oketowa kare. 17Nikech ka bayo kendo mogik; to ngima ma ongimago,
yo mar ng'at achiel nomiyo tho olocho ongima ne Nyasaye. 11E kaka un bende
kuom ng'at achiel nogo, koro joma yudo nyaka ukwanru ni utho ne richo, to ungi-
ng'wono mogundho kod mich mar ngima ma ne Nyasaye ei Kristo Yesu.
makare donge biro bedo gi loch mar 12Emomiyo koro kik uyie mondo richo
ngima maduong' moloyo kuom ng'at obed gi loch e ringreu matho ka uchopo
achielno, ma en Yesu Kristo. 18Emomiyo gombone maricho. 13Kik uchiw fuonde
mana kaka bayo yo mar ng’ato achiel ringreu ni richo kaka gik mikethogo, to
nokelo kum ne ji duto, e kaka tim makare chiwreuru ne Nyasaye kaka joma osegol e
mar ng'at achielno miyo ji duto bedo tho moter e ngima; kendo chiwneuru
makare kendo yudo ngima. 19Nikech kaka fuonde ringreu kaka gik mitimogo timbe
tamruok winjo wach mar ng'at achiel makare. 14Nimar richo koro ok nobed gi
nomiyo ji mang'eny odoko joricho, e kaka loch kuomu, nikech koro ok un e bwo chik,
winjo wach mar ng'at achielno biro miyo to un e bwo ng'wono.
iketo ji mang'eny kare. 20To Chik nomedi
mondo bayo yo omedre. To kama richo Wasumbini Ne Tim Makare
nomedoree, ng'wono nomedoree moloyo, 15To ang’o kendo? Dwatim atima richo
21mondo kaka richo nobedo gi loch moke- nikech ok wan e bwo chik, to wan e bwo
lo tho, e kaka ng'wono bende obedie gi ng'wono? Gima kamano kik timre!
loch kuom tim makare, makelo ngima 16Donge ung'eyo ni ka uchiworu ne ng'a-
mochwere kuom Yesu Kristo Ruodhwa. to mondo uwinje kaka wasumbini to un
 JO-RUMI 6:17 180
wasumbini mag jal muwinjono, bed ni un nikech wasetho ne gima notweyowa chon,
wasumbini mag richo, makelo tho, kata mondo wabed wasumbini, ok manie bwo
mag winjo wach, makelo ngima makare. chik machon mondiki, to manie ngima
17To erokamano ne Nyasaye nikech kata manyien.
obedo ni yande ne un wasumbini mag
richo, to ne umako kit puonj mane omiu gi Nyagrouk Gi Richo.
chunyu duto. 18Osegonyu e richo mi koro 7Kare koro dwawach ang'o? Chik en
udoko wasumbini ne tim makare. richo koso? Ok kamano ngang’! Adiera
19Awacho ma e winjo mar dhano nikech dine ok ang’eyo gima richo en kane onge
uyomyom kaka dhano. Mana kaka yande chik. Nimar bende dine ok ang’eyo gima
chon ne uchiwo fuonde ringreu madoko chik en kane ok owacho ni, "Kik igombi
wasumb timbe mochido, kendo ne richo gir wadu." 8To richo nokawo thuolo
mosiko medore ameda, e kaka koro owin- manie i chik mopidho kit gombo may-
jore uchiw fuonde ringreu obed wasumbi- oreyore kuoma nimar ka chik onge to
ni mag timbe makare makelo ngima richo otho. 9Mokuongo kane chik onge, to
maler. 20Kane un wasumbini mag richo, ne angima angima, to ka Chik nobiro, to
ne un thuolo korka tim makare. 21En richo nochier, kuoma mi atho.
ohala mane mane uyudo e kindeno kuom 10Nanwang’o ni chik onogono, mane
gik makoro miyou wichkuotgi? Giko mar onego okel ngima, nolokore mokelo tho.
gigo en tho! 22To ka koro osegonyu kuom 11Nimar richo nokawo thuolo manie i
richo mi ubedo wasumbini mag Nyasaye, chik, mowuonda, kendo okonyore gi chik
ohala muyudo kelo ngima maler ma nogo mondo onega. 12Omiyo Chik en
gikone en ngima mochwere. 23Nikech gima ler, kendo buche Nyasaye bende ler,
misach richo en tho, to mich ma Nyasaye kendo ni kare, kendo ber. 13To dibed ni
chiwo en ngima mochwere kuom Kristo gima ber ema nolokrena tho? Ok kamano
Yesu Ruodhwa. kata matin! To mondo richo ong’ere kaka
richo, nokonyore gi gima ber mokelo tho
Puonj Kuom Kend kuoma, mondo eka onyisre kaka gima

7 Koso ukia, owetena, (nikech awuoyo rach mokalo kare. 14Wang'eyo ni Chik en
gi joma ong'eyo chik), ni chik otweyo gir chuny; to an ng'at ringruok, kendo
ng'ato mana ka pod ng'atno ngima? richo oseng'iewa moloka misumbane.
2Kuom ranyisi, dhako mokendi Chik 15Gik ma atimo odhiera ng'eyo. Nimar ok
otweyo gi chwore mana ka chwore pod atim gik ma adwaro, to atimo mana gik
ngima; to ka chwore otho, to ogonye e ma achayo. 16Koro ka atimo gik maok
chik moriwe gi chwore. 3Kamano bende, adwar, to mano nyiso ni Chik ber.
ibiro luong dhakono ni ochot ka odak gi 17Chutho, an ok ema atim gino, to richo
dichwo machielo ka chwore pod ngima. manie iya ema time. 18Ang'eyo ni onge
To ka chwore otho, to ogonye kuom chi- gimoro kata achiel maber manie iya,
kno kendo ka dichwo machielo okende to tiende ni, kita mar richo. Nimar an-gi
ok kwane kaka ochot. 4Kamano owetena, gombo mar timo gimaber to ok anyal
un bende, usetho korka chik kuom ringre time. 19Nimar ok atim gima ber ma
Kristo, mondo koro ubed jo ng'at adwaro mondo atim to asiko atimo mana
machielo, ma en Jal mosechier oa kuom gima rach, 20Koro ka atimo gima ok
joma otho, mondo eka wanyag olemo ne adwar timo, to koro an ok ema atime, to
Nyasaye. 5Nimar kane pod ringruok richo modak e iya ema time. 21Omiyo
chikowa, chik ne chiewo gombowa mari- uyudo chikni ka tiyo: ni ka adwaro timo
cho, kendo ne gitiyoe dendwa, omiyo ne gima ber, to apo ka rach bende osieko ni
wanyago olemo makelo tho. 6To sani koda 22Nimar gie chunya maiye amor gi
 181 JO-RUMI 8:27
chik Nyasaye; 23to aneno chik machielo e ne kido mar richo to ni, mondo wadag
fuonde mag ringra makedo gi chik manie kaka odwaro, 13Nimar ka idak kaka kido
pacha, mamiyo abedo misumba Chik mar mar richo dwaro to ibiro tho; to ka kuom
richo manie fuondega. 24Mano kaka an Roho, inego timbe maricho mag
ng'ama chandore! En ng'a mabiro resa ringruok, to ibiro bedo mangima.
kuom ringruokni mar tho? 25Erokamano 14nikech ji michiko gi Roho mar Nyasaye
ne Nyasaye kuom Yesu Kristo Ruodhwa! gin nyithind Nyasaye. 15Nimar ne ok
Kuom mano, an awuon gie i pacha an mis- uyudo chuny mamiyo udoko misumba
umba mar chik Nyasaye, to kuom kita mar mag luoro kendo, to ne uyudo chuny
richo ringra, an misumba mar chik mar maketou nyithind ot. To Kuome waywak
richo. ni "Abba! Wuora!" 16To Roho owuon
timo neno kaachiel gi chunywa ni wan
Ngima Kuom Roho nyithind Nyasaye. 17To ka wan nyithind

8 Emomiyo koro onge bura kuom joma ot, to mano nyiso ni wan jocham gikeni.
ni ei Kristo Yesu, 2nikech kuom Wan jocham gikeni mar Nyasaye kendo
Kristo Yesu Chik mar Roho mar ngima wan jocham gikeni kaachiel kod Kristo, ka
osegonya kuom Chik mar richo kod tho. dipo en adier ni wariwore kode e malit
3Nimar gima Chik ne ok nyal timo, nikech mage mondo eka wan bende obi omiwa
ringruok nomiye nyawo, Nyasaye notimo duong' kode.
kuom oro Wuode owuon, e kit dhano ma
jaricho mondo obed misango magolo Duong’ Mabiro Achien
richo. Osetimo kamano kuom ng'ado ne 18To aneno ni malit mwaneno ndalogi
richo bura e ringruok, 4mondo eka dwaro tin maok dipim gi duong' mabiro fwenyore
makare mar Chik ochopi kare chuth kuomwa. 19Chwech duto rito gi geno
kuomwa, wan ma wadak kaka Roho chieng' ma nyithind Nyasaye nofwenyre.
dwaro to ok kaka ringruok dwaro. 5Joma 20Nimar chwech nodonjo e kethruok, ok
odak kaka ringruok dwaro oketo pachgi nikech dwarone, to kuom dwaro mar
kuom gik ma ringruok dwaro to joma Ng'at mane okete kamano, ka en gi geno
odak kaka Roho dwaro, oketo pachgi 21ni, chwech bende ibiro gony e twech
kuom Roho. 6Paro mar jaricho en tho, to mar kethruok ma entie, mi kete e thuolo
paro ma Roho chiko kelo ngima kod kuwe man gi duong' mar nyithind Nyasaye.
7Kuom mano, paro moket kuom ringruok 22Wang'eyo ni chwech Nyasaye duto
mon-gi Nyasaye. Ok oyie bet e bwo loch osebedo ka chur nyaka sani gi rem machal
mar chik Nyasaye, kendo ok onyal timo gi muoch makecho. 23To ok mano kende,
kamano. 8Joma kido mar richo chiko ok to kata wan wawegi ma wan gi olemo
nyal moro Nyasaye. 9To kata kamano, un mokuongo mag Roho, wachur gie iwa ka
ok chiku gi kido mar richo, to Roho ema pod warito gi siso maduong’ mondo olok-
chikou, ka en adier ni Roho mar Nyasaye wa yawuot od Nyasaye, chieng’ ma
odak e iu. Kendo ka ng’ato onge gi Roho ringruok nowar. 24Nimar geno machal
mar Kristo ok en ng’at Kristo. 10To ka kama emane oreswae. To geno mineno ok
Kristo nie iu, to kata obedo ni ringruok en geno ngang'. Koso en ng'a manyalo
otho nikech richo, to chuny ngima nikech geno gima osebedogo? 25To ka wageno
tim makare. 11Ka Roho mar Jal mane gima pod waongego to warito gino gi
ochiero Yesu oa kuom joma otho odak e kinda. 26Kamano bende e kaka Roho
iu, to En onogo mane ochiero Kristo oa konyowa e nyawowa. Wakia gima owin-
kuom joma otho obiro chiwo ngima ni jore wakwa sama walamo to Roho owuon
ringreu matho, bende kuom Roho modak ema kwayonwa gi chur matut mokalo
e iu. 12Emomiyo wan jogowi, owetena, ok awacha. 27To En monono chunjewa,
 JO-RUMI 8:28 182
ong'eyo gima pach Roho en, nikech Roho awachoni en adier kuom Roho Maler. 2An
kwayo ne joma ler kaluwore gi dwaro gi kuyo maduong' kod lit ma ok rum e
Nyasaye. chunya. 3Nimar daher mondo an awuon
ema okuong'a kendo ong'ad kara oko
Joloch Maloyo Joloch kuom Kristo, nikech wach owetena
28Bende wang’eyo ni e gik moko duto awuon, kendo ogandana korka ringruok,
tiyo maber ne jogo mohere, jogo moselu- 4ma gin jo Israel. Gin ema noketgi
ongi kaluwore gi dwarone. 29Nimar joma yawuot Nyasaye; gin ema nomigi duong’
ne Nyasaye ong'eyo chon ema bende ne mar Nyasaye ma gin jood Nyasaye, mane
owalo mondo okaw kit Wuode, eka omiyo duong', gi muma, gi chik, gi lemo,
mondo odok nyathi makayo e kind kod singruok. 5Gin bende ema kwerewa
jowetene mang'eny. 30To joma nowalogo madongo noa kuomgi, kendo kata mana
bende ema noluongo; kendo joma noluon- Kristo, kuom anyuolane kaka dhano,
go noketo kare to joma noketo kare bende oa kuomgi; En ma en Nyasaye
nomiyo duong' bende. 31Kare en ang’o ma kuom duto, kendo mipako nyaka chieng’!
dwawach kuom wachni? Ka Nyasaye ni Amin. 6Mano ok onyiso ni wach Nyasaye
korwa, en ng'a ma diked kodwa mi lowa? orem mak ochopo chenrone. Nimar jo-
32Ka Wuode owuon ema ne ok okecho, to Israel duto ok gin jo-Israel madier. 7To
nochiwonwago wan duto, koro en ang'o bende, nyikwa Ibrahim duto ok gin kothe
ma dimone miyowa gik moko duto, madier. To en mana kaka Nyasaye nony-
kaachiel kode kuom ng'wonone? 33En iso Ibrahim ni, "kuom Isaka ema kothi ma
ng'a ma di ng'ad bura moro amora ne hie nowuogie." 8Ma nyiso ni nyithind
joma Nyasaye oseyiero? Nyasaye owuon ringruok ok ema nyithind Nyasaye, to
ema keto ji kare. 34En ng'a ma di ng'ad- mana nyithind singruok ema ikwano kaka
nwa bura marach? Kristo Yesu emane koth Ibrahim. 9Nimar kama e kaka sin-
otho, to bende ne ochiere odoko mangima gruok nowacho, "Ka kinde moketi ochopo
mi koro obet e bat korachwich mar to anaduogi kendo Sara noyud wuowi."
Nyasaye, kendo okwayonwa. 35En ng'a 10To ok mano kende; nyithind Rebeka
manyalo pogowa gi hera mar Kristo? bende ne nigi wuoro achiel machlre ma
Dobed masira, koso chandruok, koso wuonwa Isaka. 11To kapok nonyuolgi,
sand, koso kech, koso duk, koso gima rach, kendo kapok ne gitimo gimoro maber
koso ligangla? 36Mana kaka ondiki ni, kata marach, (mondo eka chenro Nyasaye
"Nikech in, tho ochomowa odiechieng’ mar yiero ochung’ 12ok kuom tim, to
duto " kuom jal ma luongo ji ne onyise ni,
ikwanowa kaka rombe midwa "Wuowi maduong' noti ne wuowi matin."
yang'o. 13Mana kaka ondiki ni, "Jakobo nahero to
37Ooyo, e gigi duto wan joloch ewi Esau nachayo." 14Koro dwawach ang'o?
joloch nikech En ma noherowa. 38Nimar Ni Nyasaye ok ni kare koso? Ok nyal bet
an gi ratiro chuth ni tho kata ngima, kata kamano! 15Nimar owacho ne Musa ni,
malaike, kata jochiende, kata masani, kata "Anakech ng'ama adwaro kecho, kendo
gik mabiro, kata weg teko, 39kata bor, kata anang'uon ne ng'ama adwaro ng’uonone."
tut, kata gima ochwe moro amora, ok nyal 16Omiyo ok otenore kuom dwaro kata
pogowa gi hera mar Nyasaye mane ei tich mar ng'ato, to en kuom kech mar
Kristo Yesu Ruodhwa. Nyasaye. 17Nimar Ndiko wacho ni Farao
ni, "Aseting'i malo mana ne wachni, ni
Yier Nyasaye Makende mondo anyis tekona kuomi kendo mondo

9 Awacho adiera kuom Kristo kendo ok nyinga olandi e piny duto. 18kuom mano,
ariambi. chunya bende siro wach ma wayudo ni ka Nyasaye dwaro kecho ng'a-
 183 JO-RUMI 10:15
to to okeche kendo ka odwaro miyo chuny to pok oyude. 32Kamano nang'o? Nikech
ng'ato doko matek to otimo kamano. 19To ne gidware ok kuom yie, to kuom yo
nga’to kuomu nyalo nyisa ni, "Ka kamano machielo, ka giparo ni iyude kuom tich.
to Nyasaye pod kwanowa kaka joketho Negichwanyore e kidi mar chwanyruok.
nang'o? Koso en ng'a ma ditam dwarone 33Mana kaka ondiki ni, "Ne, ayieyo kidi e
timore? 20To in, in ng'a yaye dhano, ma Sayun mamiyo ji chwanyore, gi lwanda
didwokri gi Nyasaye? Gima ochwe be mamiyo gigore piny, to ng'at mogeno
diwachne ng'at mochweye ni, "Ang'o kuome wiye ok nokuod ng’ang.
momiyo ne ichweya machal kama?"

10
21Donge jachue agulu nigi ratiro mar tiyo Jowetena, gombo mar chunya gi
gi lop chuecho kaka ohero; kochueyo kode gima alamoe Nyasaye ne jo Israel
agulni moko ne tich mogen, to moko ne en ni mondo giyud warruok. 2Nimar
tich aticha mapile? 22To ere rachne ka anyalo timo nendgi ni giketo chunygi ne
Nyasaye noyiere mar nyiso mirimbe, Nyasaye, to kata kamano chunygi ok gike-
kendo mar nyiso ji tekone to osetimo to kuom ng’eyo. 3Nikech ne gikia ngima
kinda, kohore mos aming'a mak otoyo makare ma aa kuom Nyasaye, gisetemo
mirimbe kuom joma owinjore okum, ma keto margi giwegi, ka gidagi rwako yor
gin joma noik netho? 23Donge dibed ni Nyasaye moketogo ji kare. 4Kristo e giko
notimo kamano mondo omi mwandu mar mar Chik kendo en ema okelo ngima
duong’ne ong’e gi jogo modwaro kecho makare ne ji duto moyie. 5Musa lero
mane osechano chon ne duong’. 24ma kuom ngima makare maa kuom Chik
oriwo wan bende, wan moseluongowa, ok kama: "Ng'at matimo gigi nobed mangi-
kuom jo-Yahudi kende, to kuom Ogendini ma kuomgi." 6To ngima makare maa
bende? 25Mana kaka owacho e Hosea ni, kuom yie to wacho ni, "Kik iwach e chun-
"Joma ne ok joga, abiro luongo ni jahere- yi ni, En ng’a mabiro idho ei polo" (tiende
na kendo jal mane ok oher abiro luongo ni ni, mondo olor Kristo piny), 7"kata ni ‘En
'moher'" 26"kendo ni, "Biro bedo ni kany- ng’a mabiro lor ei bur? (tiende ni, mondo
ono mane owachnegie, ‘Ok un joga, ema ogol Kristo oko oa kuom joma otho). 8To
noluong gie ni yawuot Nyasaye mangima. owacho nang'o? Wach ni machiegni kodi,
27Isaya bende noywagore kuom wach en e dhogi kendo e chunyi, (mano e wach
Israel kawacho ni, "Kata bed ni nyithind yie mwalando; 9Ni ka ihulo gi dhogi ni
Israel ng'eny ka kwoyo mag nam, to mana "Yesu en Ruoth" kendo iyie ei chunyi ni
joma odong' kuomgi kende ema nokuo. Nyasaye nochiere oa kuom joma otho, to
28Nimar Ruoth biro ng'ado bura ne piny nowari. 10Nimar chunyi ema iyiego mi
ngima piyopiyo dichiel kendo mogik." keti kare kendo dhogi ema ihulogo mi
29En mana kaka Isaya nowacho motelo ni wari. 11Mana kaka Ndiko wacho ni,
"Ka dine Ruoth Manyalo Gik Moko Duto "Ng’ato ang’ata mogeno kuome ok
ok oweyonwa kodhi to dine wachalo gi jo- nokuod wiye ngang’. 12Nimar onge
Sodom, adier, dikoro wan kaka jo- pogruok e kind jo-Yahudi gi Ogendini;
Gomora." Ruoth en Ruoth machalre ne ji duto,
kendo en gi mwandu mogundho mopogo
Tamruok Yie Mar Israel ni ji duto maluongo nyinge, 13nimar,
30Koro dwawach ang'o? Ni Ogendini "Ng'ato ang'ata maluongo nying Ruoth
ma ok Jo-Israel mane ok otemo matek nowar." 14To ere kaka digiluong Ng'at ma
mondo oyud ngima ema koro oseyudo pok giyie kuome? Koso digiyie nadi kuom
ngima makare nogo miyudo kuom yie; Ng'at mapok giwinjo kuome? To giniwinj
31to Israel mane otemo matek mondo kuome nadi kaonge ng’ama oyalonegi?
oyud ngima makare motenore kuom Chik 15To ere kaka digiyal wach kuome ka ok
 JO-RUMI 10:16 184
oorgi? Mana kaka ondiki ni, "Mano kaka nyaka sani." 9Daudi bende wacho ni :
tiende joma kelo Wach Maber long'o!" "Mad mesagi olokre negi rachwany gi
16To jo Israel duto ok oserwako Wach ragaji, mad obednegi kidi mar
Maberni. Nimar Isaya nowacho ni, chwanyruok kendo gima ichulogo kuor
"Ruoth, en ng'a moseyie wach mwalan- kuom timbegi maricho. 10Mad wengegi
do?" 17Kuom mano yie aa kuom wach dinre mondo kik ginen, kendo dieng’egi
miwinjo kendo wach miwinjono en wach osik kodolore nyaka chieng'."
Kristo. 18 To apenjo kama: Donge
gisewinjo wach? Chutho, gisewinjo, Bede Yien Maok Ochwogi
nikech, "Dwondgi osedhi e piny duto, 11Apenjo kendo ni: Dibed ni ne gipod-
kendo wechegi osetundo e tung' piny." ho mokalo akonya koso? Ok kamano
19Apenjo kendo kama; Be Israel nowinjo ngang’! To nikech ketho mag-gi, warruok
tiend wach? Mokuongo, Musa wacho ni koro osebiro ne Ogendini mondo omi
"Anami nyiego maku gi joma ok owinjore Israel obed gi nyiego. 12To ka kethogi
kwan ka oganda; anami mirima maku gi kelo mwandu ne piny kamano kendo ka
oganda maonge rieko." 20Isaya to loso gi rem margi kelo mwandu ne Ogendini, to
chir ni, "Ne oyuda gi joma ne ok dwara. mano kaka warruok margi nobed mwan-
Ne afwenyorane joma ne ok penja." 21To du maduong' moloyo manadi? 13To koro
kuom Israel to owacho ni, "Odiechieng' awuoyo kodu un Ogendini. Kaka an Jaote
duto narieyo bedena ni joma ok winj wach ne Ogendini, amiyo tichna duong', 14ka an
kendo ma wigi tek. " gi genoni di ami ogandana awuon nyiego
maki mi awar moko kuomgi. 15Nimar ka
Jo-Israel Mane Otony dagi mane Nyasaye odagigigo ema omiyo

11 Koro apenjo ni, Ne Nyasaye koro osiep obetie kind Nyasaye gi piny
okwedo jogo koso? Ooyo, ok duto, donge rwakgi to nokel mana chier
kamano ngang’! An awuon an ja Israel ma aa kuom joma otho? 16Ka bath mogo
nyakwar Ibrahim, kendo ma ja dhood modwal ochiw kaka olemo mokuongo ler,
Benjamin. 2Nyasaye ne ok okwedo joge to mano nyiso ni mogo modwal duto ler;
mane ong'eyo chakre chon. Donge kendo ka tiend yath ler, to bede yath
ung'eyo gima Ndiko wacho kuom Elija, bende ler. 17To ka bede yath moko nolwer
kaka noyuagore ni Nyasaye nikech wach oko, mondo un, ma un kaka yadh bungu,
jo-Israel: 3"Ruoth, gisenego jonabi magi ochomu kargi, eka omi un bende ucham
kendo gisemuko kendegi mag misango mi mwandu kaachiel kodgi koa e kor yadh
an kenda ema adong', to an bende gichano Zeituni maduong', 18to kik usungru ne
mar nega"? 4To Nyasaye nodwoke bede yathgo. Paraneuru wachni ni: “Un ok
nang'o? "Asekano ne an awuon ji alufu ema uchungo tiend yath, tiend yath ema
abiriyo mapok ogoyo chonggi piny ne ochungou. 19Inyalo wacho ni, "To donge
Baal." 5Kuom mano, kata sani bende pod nolwer bede yath moko oko mondo
nitie jomodong', moyier kuom ng'wono. ochoma kargi?" 20Mano en adier. To
6To ka en kuom ng'wono, to mano nyiso ng’eni nolwergi oko nikech ne gidagi yie,
ni koro ok yude kuom tich, nono to ng'- to un be uchung’, mana kuom yie. Omiyo
wono koro ok dibed ng'wono. 7To nadi? weuru pakoru, to ubed moluor. 21Nimar
Gima Israel ne manyo gi tekrene duto ne ka Nyasaye ne ok okecho bede madier, to
ok onwang'o to joma oyier ema noyude. kata un ok obi weyou bende. 22Kuom
Jomamoko duto chunygi nodoko matek, mano neye ng'wono kod gero mar
8mana kaka ondiki ni, "Nyasaye nomiyogi Nyasaye: oger gi joma ne opodho, to ony-
chuny mar nindo matut gi wenge mondo iso ng'wonone ne un, to mana ka usiko e
kik ginen kod it mondo kik giwinj wach ng'wonone; nono to un bende ibiro
 185 JO-RUMI 12:15
ng'adou oko. 23To gin bende, ka ok gisiko Misango Mangima
e tamruok yie, to ibiro chomogi kendo,
nimar Nyasaye nigi teko mar chomogi 12 Emomiyo, jowetena, ajiwou kuom
ng'wono mar Nyasaye, mondo
kendo. 24To bende kata kane ong’adu uchiw ringreu kaka misango mangima
kuom yiend Zeituni moti e bungu, maler kendo ma Nyasaye morgo, nikech
ochomu e kor yadh Zeituni mopidhi, ma mano e yor lemo makare 2Kik koro ulu kit
en gima ok timre pile e yo mayot to donge ngima pinyni, to lokreuru ka parou doko
en gima yot moloyo mondo gin bede yath manyien pile, eka unubed gi nyalo mar
hie odog ochomgi e kor yadh Zeituni ma pimo kendo ng’eyo dwach Nyasaye –
margi giwegi. dwache maber, mowinjore kendo mal-
ong’o chuth. 3Nimar kuom ng’wono
Jo Israel Duto Ibiro War mosemiya, awacho ni ng'ato ka ng'ato
25Owetena ok adwar ni ukia tiend wach kuomu ni: Kik ipar ni iduong' moloyo
mopondoni, adwaro ni uwinj tiend wach kaka ichal to ket pachi kare eka ing’ad
mopondoni mondo kik ukawru ni uriek buchi kaluwore gi kar rom yie ma
moloyo kaka uchal: Jo Israel moko Nyasaye osepogoni. 4Nikech mana kaka
konchiel osemi chunygi odoko matek ng’ato ka ng’ato kuomwa nigi ringruok
nyaka chop kar kwan mowinjore mar achiel man-gi fuonde mang’eny, to kendo
Ogendini odonji. 26Kamano Israel duto fuondegi duto ok tim tich machalre, 5e
ibiro war, mana kaka ondiki ni, "Jawar kaka ei Kristo, waloso ringruok achiel,
nobi koa Sayun; enoriemb richo kuom kata obedo ni wang’eny, kendo ng’ato ka
Jakobo." 27"Kendo ma e singruokna ng’ato kuomwa nie achiel gi jowetene
kodgi, ka anagol richogi." 28Korka Injili mamoko duto. 6Wan gi mich mopogore
gin wasik Nyasaye, nikech un, to korka opogore kaluwore gi ng'wono momiwa.
yiero to ohergi nikech kweregi 29nimar Ka mich ng’ato en koro wach to mondo
mich Nyasaye kod luongne ok lokre. oti kode kaluwore gi yie mare. 7Ka en tiy-
30Mana kaka un makinde moko ne ok ulu- one ji to mondo oti, ka en puonj to mondo
oro Nyasaye to koro osekechu nikech tam- opuonji. 8Ka en jipo, to mondo ojipi; ka en
ruok yie margi, 31e kaka gin bende sani chiwo ne joma ochando, to mondo ochiw
ging'anyo, mondo kuom kech gi ng’wono; ka en telo, to mondo orit ji gi
mosekechugo, gin bende koro okechgi. kinda; ka en kecho ji, to mondo otime
32Nimar Nyasaye osemiyo ji duto obedo komor.
joma otamore winje mondo eka okech ji
duto. Hera
9Hera nyaka bed madier. Sinuru gi
Wend Pak timbe maricho; padreuru kuom gik mabe-
33Yaye mano kaka mwandu gi rieko gi yo. 10Genreuru ng’ato gi ng’ato gi hera
ng'eyo mar Nyasaye tut miwuoro! Mano mar owete. Ng'ato ka ng'ato mondo
kaka buchene oyombo parowa, kendo odhial nyawadgi moloyo kaka odhialore.
yorene fwenyo tek! 34"E en ng'a mosen- 11Kik uyie samuoyo nyosu, to neuru ni
g'eyo pach Ruoth? Kata en ng'a chunyu osiko kotegno, kutiyo ne Ruoth.
mosebedone jang'adne rieko? 35"En ng'a 12Beduru mamor kuom geno, kutimo
mosemiyo Nyasaye gimoro ma dobandh sinani e sand muyudo, kendo ulamo ma ok
Nyasaye mondo ochule? 36Nimar gik uywe. 13Poguru giu gi jo Nyasaye
moko duto oa kuome, kendo gintie nikech mochando. Beduru joma rwako welo.
en, kendo gin mage duto. Duong' obed 14Gwedhuru joma sandou; gwedhgiuru
mare nyaka chieng'! Amina. agwedha, kik ukuong'gi. 15Moruru gi
 JO-RUMI 12:16 186
joma mor, kendo ywaguru gi joma ywak. Herruru, Giko Chiegni
16Daguru gi winjruok e kindu. Kik usun- 8Kik ubed gi gop ng'ato, makmana
gru, to beduru gi chuny mohero riwore gi gowi mar hera, nimar ng’ama ohero
joma nie ngima mapiny. Kik ng'ato ketre wadgi osechopo Chik. 9Chike mawacho ni,
ni oriek moloyo ji mamoko. 17Kik uchul "kik iterri, kik ineki, kik ikwal, kik igombi,
ng’ato ang’ata rach kar rach. Neuru ni kaachiel gi chike mamoko duto, oriw e
utimo gima ji duto oyiego ni ber. 18Ka chik achielni, " "Her wadu kaka iherori
nyalore, to temuru mondo udag gi kwe gi iwuon." 10Hera ok tim marach ne wadgi
ji duto. 19Osiepena, kik uchul kuor, to Kuom mano, hera e chopo chik.
weuru thuolo ne mirimb Nyasaye, nimar 11To timuru kamano ka uwinjo tiend
ondiki ni, "Chulo kuor en mara; abiro gik matimore ndalogi. Saa osechopo
chulo, " Ruoth owacho. 20Ooyo, kar timo mondo uchiew ua e nindo maru, nikech
kamano "Ka jasiki odenyo, to miye warruok marwa koro okayo machiegni
chiemo; ka riyo oloye, to miye gimoro moloyo chieng' mane wayie mokuongo.
omodhi, kuom timo ma, ibiro olo makaa 12Otieno chiegni rumo ru piny chiegni.
maliel e wiye." 21Kik uyie richo lou, to Omiyo waweuru timbe mag mudho, to
louru richo gi ber. wamanreuru gi gige lweny mag ler.
13Wadaguru e ngima mobidhore kaka
Winjo Jorit Loch joma ni e ler mar odiechieng', ka waweyo

13 Ng'ato ka ng'ato nyaka winj joma kit richo duto kaka, tugo e thum, mer,
nigi teko marito loch, nimar onge chode, anjawo, dhaw kod nyiego. 14Kar
loch mantie, makmana mano ma Nyasaye timo kamano to rwakreuru gi Ruoth Yesu
ema oketo. Loch mantie duto Nyasaye Kristo, kendo kik uchan e pachu kaka
ema oketo. 2Kuom mano, ng’ama otamore unyalo timo gik ma ringruok gombo.
winjo jorit loch to otamore winjo gima
Nyasaye ema oketo, kendo joma timo Joma Yom Yom Gi Joma Otegno
kamano biro yudo kum kuomgi giwegi.
3Nimar joloch ok ked gi joma timo maber 14 Rwakuru ng'ama yie mare yom
yom maok umino kode wach
makmana gi joma timo marach. Donge kuom weche matindo ma paro opogoree.
idwaro ni kik iluor joma orito loch? Kara 2Ng'ato nyalo bedo gi yie mar chamo
tim gima kare to obiro pwoyi 4Nimar en chiemo moro amora, to ng’at machielo ma
jatich Nyasaye moketo mondo okonyi. To yiene yom yom chamo mana alot kende.
ka itimo marach to bed abeda maluor 3Kik ng'at machamo gik moko duto buon
nikech ok oting' ligangla kayiem! En ng’at maok cham, kendo ng’at maok cham
jatich Nyasaye machulo kuor gi mirima gik moko duto bende kik ng’ad bura ne
kokumo ng'ama timo marach. 5Kuom ng’at machamo, nikech Nyasaye oserwake.
mano, owinjore mondo ng'ato ka ng'ato 4In to in ng'a ma inyalo ng’ado bura ne
owinj jorit loch, ok mana nikech inyalo jatich ng'at machielo? Kochung' kata
yudo kum kende, to bende nikech chunyi kopodho to obadho mana ruodhe owuon.
ok ne ni mano ber. 6Mano bende emomiyo To obiro mi ochung’ nimar Ruoth nigi
uchulo osuru, nikech jorit loch gin jotich nyalo mar miyo ochung'. 5Ng'at achiel
Nyasaye, kendo gichiwore ne tijno seche neno ni odiechieng' moro ler mohingo
duto. 7Miuru ji duto gik makorgi monego machielo; ng'at machielo to okaw
umigi, joma onego uchul osuru; chuluru odiechienge duto ni romre. Ng'ato ka
osuru; joma juogo chuluru pesa juok; ng'ato mondo obed gi ratiro e pache
joma onego uluor miuru, luor, kendo joma owuon. 6Ng'at mokawo odiechieng' moro
onego umi duong' miuru duong'. ni duong' moloyo machielo timo kamano
 187 JO-RUMI 15:12
mondo omi Ruoth duong'. Ng'at imadh divai, kata itim gimoro amora
machamo ring’o bende chiemo kamiyo machielo manyalo miyo nyawadu podhi.
Ruoth duong', nikech ogoyo erokamano 22Omiyo gimoro amora ma iyie e chunyi
ne Nyasaye. Kamano bende, ng'at maok ni ber kuom wechegi keti obedni mal-
chiem be ok chiem kuom duong' mar ing’ling’ e kindi gi Nyasaye. En jahawi,
Ruoth, kendo ogoyo erokamano ne jalno ma chunye ok ng’adne bura kuom
Nyasaye. 7Nimar onge ng'ato kuomwa ma gima oparo ni ber. 23To ng'at machiemo
ngimane en mare owuon, kendo onge ka nigi kiawa e chunye bura oloyo kapo
ng’ato kuomwa matho ne en owuon. 8Ka ochiemo nikech ok ochiem kuom yie; to
wangima to wangima ni Ruoth; kendo ka gik moko duto motim ka ok oa kuom yie
watho to bende watho ne Ruoth. 9Ma en richo.
emomiyo Kristo notho mochako odoko
mangima kendo mondo obed Ruodh joma
ngima gi joma otho duto kaachiel. 10Koro 15 Wan joma otegno onego wating'
nyawo mar joma yomyom maok
ang'o momiyo in ing'ado bura ni watimo mana gik mamorowa wan wawe-
2
nyawadu? Koso in ijaro nyawadu nang'o? gi. Ng'ato ka ng'ato kuomwa nyaka tim
Nimar wan duto wabiro chung' e nyim gik mamoro nyawadgi, ka en gi thorro
kom bura mar Nyasaye. 11Nikech ondiki maber mar gere. 3Nimar kata Kristo
ni, "Kaka angima, Ruoth owacho, chonge bende ne ok otimo gik mamore en owuon,
duto nogona piny kendo lep duto nowuo to mana kaka ondiki: "Ayany duto mag
kuom Nyasaye." 12Omiyo ng'ato ka ng'ato joma yanyi nolwar kuoma." 4Nimar
kuomwa nodwok wach kuome owuon ne weche duto ma nondiki e ndalo machon,
Nyasaye. 13Kuom mano, waweuru ng'ado nondiki mondo opuonjwa, mondo
ne jowetewa bura. Kar timo kamano to kwachung' motegno kendo ka wajiwore
temuru matek mondo kik ng’ato kuomu gi Ndiko, to wanyalo bedo gi geno. 5Mad
oket rachwany kata rageng’ e yor Nyasaye mamiyo ji kinda kendo majiwo ji,
nyawadgi. 14Kaka ng’ama nie i Ruoth omi ubed gi chuny achiel e kindu uwegi,
Yesu, ang’eyo malong’o ni onge chiemo kendo kuluwo Kristo Yesu, 6mondo ka un
maok ler kende owuon. To ka ng’ato gi chuny achiel kendo uwacho gi chuny
okawo gimoro ni ok ler, to gino dokone achiel kamano to umi Nyasaye ma wuon
maok ler ne en owuon. 15Kapo ni gima Ruodhwa Yesu Kristo duong’. 7Kuom
ichamo miyo nyawadu hinyore, to mano mano, rwakuru joweteu mana kaka Kristo
nyiso ni iseweyo wuotho e hera. Kik iyie bende norwakou mondo eka Nyasaye
gima ichamo keth ng’at mane Kristo oth- oyud pak. 8Nimar anyisou ni Kristo ose-
one. 16Omiyo kik iyie mondo gima ikawo doko jatich Jo-Yahudi mondo ochop
ni ber, ji wuoe kaka gima rach. 17Nimar adiera mar Nyasaye, ma en mondo omi
pinyruodh Nyasaye ok en chiemo gi singruok mane omi kwerewa otimre,
metho, to en ngima makare gi kuwe kod 9kendo Ogendini omi Nyasaye duong’
mor ei Roho Maler, 18nikech ng’ama tiyo kuom kechne, mana kaka ondiki ni,
ne Kristo e yo machal kama ema long'o ne "Emomiyo anapaki e kind Ogendini,
Nyasaye, kendo ng'at ma kamano ema ji kendo anawer wende mapako nyingi."
oyiego. 19Kuom mano, watemuru matek 10Owacho kendo ni "Moruru un
mondo watim kuwe kod gik mwanyalo Ogendini, kaachiel gi joge, " 11Kendo ni;
gerorego ng'ato gi ng'ato. 20Kik iketh tich "Pakuru Ruoth un Ogendini duto,
Nyasaye nikech wach chiemo. Chiemo ee ji duto mondo owerne wende
duto ler, ok ber mondo ng’ato ocham pak,"
gimoro amora mamiyo ng’at machielo
podho. 21Ok ber mondo icham ring'o kata 12Isaya bende wacho ni: "Tiend yath
JO-RUMI 15:13 188
maka Jesse nowuogi mondo otel ni mondo adhi akony jo maler man kuno.
Ogendini duto, en ema Ogendini nogen 26Nimar jo Makedonia gi jo Akaya osechi-
kuome." 13Mad Nyasach geno opong'u gi wo kony gimor ne jomaler modhier man
mor kod kuwe mogundho ka ugeno Jerusalem. 27Ne gimor mar timo ma, to
kuome, mondo eka upong’ gi geno motiak bende gisetimo mana gima owinjore
kuom teko mar Roho Maler. gitim. Nimar owinjore mondo Ogendini,
moseyudo konyruok mar chuny mar jo-
Paulo Jatich E Kind Ogendini Yahudi opog negie mwandu mag pinyni.
14Jowetena, ang'eyo chuth ni un joma 28Omiyo ka asechopo wuodhani, kendo ka
chuth opong’ gi ber gi ng’eyo kendo ng'a- aseneno ni giyudo olemoni to abiro dhi
to ka ng'ato kuomu nyalo puonjo nyawad- Spania, kendo ka akadho e wuodhano to
gi. 15Kata kamano asendikonu kuom naraw alimu. 29Ang'eyo ni ka abiro iru to
weche moko ka an gi chir mana mondo anabi ka apong' gi gweth mar Kristo.
aparnugi, kendo kuom ng'wono ma 30Owetena, ajiwou kuom Ruodhwa Yesu
Nyasaye omiya, 16mar bedo Jatich Kristo Kristo, kendo kuom hera mar Roho,
Yesu e kind Ogendini, ka atiyo tich dolo mondo uriwru koda e nyagruokna, kula-
mar lando Injili Maber mar Nyasaye mona Nyasaye. 31Lamnauru mondo
mondo eka ogendini obed misango maler Nyasaye oresa e lwet joma odagi yie man
ma Nyasaye oyiego kendo ma Roho Maler Judea, kendo mondo jo maler man
opwodho. 17Emomiyo ei Kristo Yesu Jerusalem orwak tich ma atimo e diergi,
anyalo sungora kuom tichna matiyo ni 32mondo ka Nyasaye oyie to abi iru ka
Nyasaye. 18To ok anyal hedhora mar amor kendo mondo ka an kodu to uduog
wacho gimoro amora, makmana gigo ma chunya, to an bende aduog chunyu.
Kristo osetimo kotiyo koda kuom loko 33Nyasach kuwe mondo obed kodu uduto.
Ogendini mondo oluor Nyasaye, kuom Amin!
wechena gi timbena, 19kotiyo gi teko mar
honni gi ranyisi kuom teko mar Roho Mos Mag Ji Giwegi
Maler. Kamano aselworora e piny
Jerusalem nyaka Iliriko, kalando Injili mar16 Apwoyonu nyaminwa Fibi, ma en
jatich e kanisa man Kenkrea.
Kristo adimba. 20Aseketo chunya mondo 2Akwayou mondo urwake kuom Ruoth,
ayal Injili kuonde ma ji pok ong'eyoe kaka jomaler onego otim, kendo mondo
Kristo, mondo kik agedi e wi mise ma umiye gimoro amora ma dodwar kuomu,
ng'at machielo ema nochako. 21To mana nimar osebedo kokonyo ji mang'eny,
kaka ondiki ni: "Jok mane pok onyis wach nyaka an bende. 3Mosnauru Priska gi
kuome none kendo jogo mapok owinjo Akula, ma jotich koda kaachiel e Kristo
kuome nowinj tiend wach." 22Ma Yesu. 4Ne giketo ngimagi e chandruok
emomiyo asetemo dimang’eny mar biro nikech an. Ok an kenda, to kanise duto
iru to osetama. mag Ogendini, bende pako timgino.
5Kanisa machokore e odgi bende mosnau-
Paulo Ochano Limo Rumi ru. Mosnauru Epaineto, osiepna mageno,
23To kaka koro onge kuonde modong’ ma en ema nokuongo bedo ja- Kristo e
ma anyalo tiye e gwengegi, kendo nikech piny Asia. 6Mosnauru Maria, mosebedo
asebedo ka agombo nenou kuom higni katiyonwa matek ahinya e dieru.
mang’eny, 24achano mar timo kamano 7Androniko kod Junias, ma wedena, kendo
kadhi Spania. Ageno mar limou ka abiro mane ni koda e jela, bende mosnauru. Ji
kadho gweng'u kanyo, mondo bang' bedo ariyogi ochung' moyangore e kind Joote,
kodu moromo to ukonya e wuodhano. kendo ne gikwongona yie kuom Kristo.
25Sani to pod an e wuodha adhi Jerusalem 8Mosnauru Ampliato ma jaherana kuom
 189 JO-RUMI 16:27
Ruoth. 9Urbano, ma en jatich Kristo uwinjo wach kendo mano omiyo chunya
wadwa, kod Stakis ma osiepna mageno opong' gi mor kuomu, to adwaro mondo
bende mosnauru. 10Mosnauru Apele, ng'at ubed mariek korka timo gima ber, kendo
mosetem moyud ni ja Kristo maradier. ubed maonge wach korka timo gima
Jood Aristobulo bende mosnauru. rach. 20 Piyopiyo nono Nyasach kuwe
11Mosnauru watna ma Herodian, kod biro toyo Satan e bwo tiendu. Mad ng'-
jood Narkiso, mohero Ruoth. 12Mosnauru wono mar Ruodhwa Yesu Kristo obed
Turfena gi Turfosa, ma gin joma tiyo kodu. 21Timotheo, mwatiyogo kaachiel
matek ne Ruoth; kod Persi, joherana okowonu mos; Lukio gi Jason kod
mosetiyo matek ahinya ne Ruoth, bende Sosipatro ma wedena bende jomosou.
mosnauru. 13Mosnauru Rufus, ng'at ma 22An Tertio, ma jandiko mar baruwani,
Ruoth oyiero kod min-gi mosebedona bende amosou kuom Ruoth. 23Gayo,
kaka minwa an bende. 14Mosnauru bende moserwaka e ode, kaachiel gi kanisa
Asunkrito, Flegon, Herme, Patroba, duto, omosou. Erasto, jakeno maduong'
Herma, kod Jowete duto man kodgi. mar dalani, kod o wadwa Kwarto bende
15Filologo gi Julia gi Nerea kod nyamin kowonu mos. 24 Mad ng’wono mar
mare; gi Olumpa kod jomaler duto man Ruodhwa Yesu Kristo obed kodu uduto.
kodgi, be mosnauru. 16Mosreuru, uduto Amin. 25Mad ne en manyalo miyo
ng'ato gi ng'ato, gi yogruok maler. Kanise uchung motegno kaluwore gi Injili mara
duto mag Kristo omosou. kod lando Yesu Kristo kendo kaluwore
17Ajiwou, owetena, mondo ung'i gi fweny mar gik mosepandi kuom higi-
maber joma kelo pogruok, kendo keto ni mang’eny mosekalo, 26to koro oseelgi
chwanyruok e yoreu maok oluwore gi kendo osemi ji ong’eyogi kaluwore gi
puonj museyudo. Wereuru kodgi. Ndiko mag Jonabi, mana kaka Nyasaye
18Nimar joma kamago ok ti ne Kristo mochwere nochiko, mondo Ogendini
Ruodhwa, to gitiyo mana ne igi giwegi. duto oyie kuome kendo owinje.
Giwuoyo gi weche mayom ka giolo ji 27Duong' obed ne Nyasaye achiel kende
mondo giwuond chunje joma pachgi mariek nyaka chieng' kuom Yesu Kristo!
thany thany. 19 Ji duto osewinjo kaka Amin.
 1 Jo-Korintho
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Efeso
KINDE NDIKO: 56 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie Iye

Paulo nosechako kanisa e dala maduong’ mar Jo-Yunane miluongoni Korintho kane en
e wuodhe mar Injili tero mar ariyo(Tich joote 18:1-8,) to bang’ wuokne kanyo noyudo wach
ni weche neok beyo. Mae nochune ndikonegi baruwa kaluwore gi chandruok mang'eny
mane gin godo. Jogi neok oyie gi chunygi ni Paulo ne en jaote adier, neok gimio mesa mar
Ruoth luor, ne gichandore kuom chamo ring’o mane oyang’ne liswa, ne gidonjone jowete-
gi e kar yalo bura, ne ok gikwedo timbe mochido, ne ok giyie ni chier nitie kendo ne gichan-
dore e weche mag kend, to magi gin mana matin kuom chandruok mang’eny mane gin
godo. Paulo noneno ni nyaka nondiki kuom wechegi kapok jo- Kristo man Korintho
opogore mogore piny. E kinde ma Paulo puonjo kuom chandruokgi omedo puonjo matut
ahinya kuom weche mag yie.

THORRO
Gima duong' momiyo Paulo nondiko baruwani en ni nodwaro mondo osiem Jo-Kristo
man Korintho e timbe moko manono mane nitie e diergi konyisogi ber mar dak makare
kaka Jo-Kristo. Ok oromo mondo waluongre ni wan Jo-Kristo, to nyaka watim gik moko
kaka jo-Kristo. Tamruok timo mano en njawo nying Kristo. Paulo medo puonjo kaka Kristo
ema oromo chutho e weche duto ne ng’atno moyie. Kuom Kristo oketwa maler, opwodhwa
kendo orwakwa e nyim Nyasaye (1:30 )

WECHE MOCHAN KAE GIN;

1. Mos mar Paulo 1:1-9
2. Chandruok mar pogruok 1:10-4:21
3. Chandruok mar timbe gath 5:1-13
4. Chandruok mar tero wadu eod bura 6:1-11
5. Chandruok mar timbe chode 6:12-20
6. Chandruok eweche mag kend 7:1-40
7. Chandruok kuom lamo nyiseche 8:1-1:11
8. Chandruok kuom lemo 11:2-14:40
9. Chandruok kuom chier 15:1-58
10.Weche mogik 16:1-24

1 An Paulo, moluongi mondo obed

jaote mar Kristo Yesu kaluwore gi
dwaro mar Nyasaye kaachiel kod owadwa
mamoko man kamoro amora maluongo
nying Ruodhwa Yesu Kristo, ma en
Ruodhgi kendo Ruodhwa:
Sostheno. 2Wandikonu un Kanisa mar
Nyasaye man Korintho, ma un joma osep- 3Ng’wono gi kuwe moa kuom Nyasaye
wodhi ei Kristo Yesu, kendo moseluongi Wuonwa kod Ruoth Yesu Kristo obed
mondo obed joma ler kaachiel gi ji duto kodu.
 191 1 JO-KORINTHO 2:4
Dwoko Erokamano ng’eyo mar joma ong’eyo abiro keyo
4Adwoko ni Nyasacha erokamano nono."
kinde duto kuomu, nikech ng’wonone
mosemiyou kuom Kristo Yesu. 5Nimar 20Ere ng’ama jarieko? Ere ng’at moso-
kuome usebedo momew e yore duto kaka mo moloyo ji? Ere jatwak molony moloyo
wuoyo duto kod ng’eyo duto, 6nikech e pinyni? Donge Nyasaye osemiyo rieko
nendwa kuom Kristo nosir e dieru. mar pinyni odoko fuwo? 21Nikech
7Kuom mano ok uremo mich moro amora Nyasaye nochano gi riekone ni piny ok
mar Roho kuritogo odiechieng’ ma nyal ng’eyo Kristo gi riekone owuon, to
Ruodhwa Yesu Kristo nofwenyree. 8En nochano mana ni kuom fuwo mar wach
bende obiro ritou mondo ubed motegno mwalando ema owargo joma oyie. 22Jo-
nyaka giko, kuonge bura chieng’ mar Yahudi dwaro ni nyaka timnigi honni, to
Ruodhwa Yesu Kristo. 9Nyasaye moselu- Jo-Grik to manyo rieko, 23to wan wayalo
ongou mondo ubedie lalruok gi Wuode Kristo ma nogur, ma en kidi machwanyo
Yesu Kristo Ruodhwa en jaadiera. jo Yahudi kendo fuwo ni Ogendini. 24To
kuom ji duto ma Nyasaye oseluongo, bed
Pogruok Ei Kanisa. ni gin jo Yahudi kata jo Grik, Kristo en
10Asayou e nying Ruodhwa Yesu teko Nyasaye kendo en rieko Nyasaye.
Kristo, Jowetena, mondo un duto uwinjru 25Nikech fup Nyasaye riek moloyo rieko
ng’ato gi ng’ato. Kik pogruok moro dhano, kendo nyawo mare otegno moloyo
amora bedi e kindu, to beduru kuriworu teko dhano.
maok pogu, ka un gi dwaro kod paro 26Jowetena, parieuru kaka nuchal kane
machalre. 11Jowetena, jood Kloe moko Nyasaye oluongou. Ji mathoth kuomu ne
osekelona wach ni nitie dhawo e dieru. ok joma riek, kipimou gi rieko dhano,
12Tiend gima awacho chal kama: Ng’at bende ji mathoth kuomu ne ok joma rahu-
moro kuomu wacho ni, "An jakor Paulo;" ma kata joma oa e koth ruodhi. 27To
to ng’at machielo to wacho ni, "An jakor Nyasaye noyiero gima ofuwo mag piny
Apolo;" machielo bende oramo ni, "Ajakor mondo okuodgo wi joma riek. Nyasaye
Kefa;" to moro to ni, "Ajakor Kristo." noyiero bende gik manyap mag piny
13Kristo opogore e sidienje koso? Paulo mondo okuodgo wi joma rateke.
be nogur e msalaba nikech un? Koso 28Nyasaye noyiero gik ma piny ochayo
nuyudo batiso e nying Paulo? 14Adwoko kendo manono mondo ong’ad oko gik ma
erokamano ni ne ok abatiso ng’ato kuomu jopiny kwano ni lich. 29Notimo kamano
kata achiel makmana Krispo gi Gayo, mondo kik ng’ato osungre e nyime. 30En
15omiyo ng’ato ok nyal wacho ni nuyudo e chakruok mar ngimau ei Kristo Yesu,
batiso e nyinga. 16(Ee, jood Stefano bende mane obedonwa rieko moa kuom
ne abatiso, to ok apar ni nabatiso ng’at Nyasaye, tiende ni tim makare gi
machielo mokalo mano.) 17Nikech Kristo pwodhruok, kod resruok, 31Emomiyo mana
ne ok oora mondo abatis ji, to noora kaka ondiki ni, "ng’ama sungore osungre
mondo ayal Injili, ok gi weche mamit mag mana ei Ruoth."
rieko dhano, nono to dipo ka msalap
Kristo oma tekone. 2 Kuom mano Jowetena, kane abiro iru
tone ok abiro gi weche mamit kata gi
rieko kayalonu matut wach maling’ ling’
Kristo En Rieko Gi Teko Nyasaye mar Nyasaye. 2Nikech nang’ado wach e
18Nikech wach msalaba en fuwo ni chunya ni kik ang’e gimoro amora
joma lal, to ni wan joma iwaro, en teko machielo mak mana Yesu Kristo kod gur
Nyasaye. 19Nikech ondiki ni, mare. 3Ne abiro iru gi nyawo kod luoro,
Abiro ketho rieko joma riek; kendo kendo ka denda duto tetni. 4Kane awuoyo
1 JO-KORINTHO 2:5 192
kodu kendo ayalonu, to ne ok akonyora gi Wach Kuom Pogruok E Kanisa
weche mamit kata mariek, to ne en kuom
nyisruok mar teko mar Roho 5mondo yieu 3 Jowetena, ne ok anyal loso kodu kaka
joma nigi roho, to mana kaka jopiny
kik gurre kuom rieko dhano, to ogurre mapod mana nyithindo mayom kuom
mana kuom teko Nyasaye. Kristo. 2Napidhou gi chak to ok gi chiemo
motegno nikech ne pok ubedo moikore ni
Rieko Moa Kuom Roho chiemo motegno. Kata sani pok uikorune.
6To wayalo rieko ni joma otegno, to ok 3Pod un mana jopiny. Nikech ka nyiego
rieko mar ndalogi, kata mag ruodhi man- kod dhawo nie kindu to donge mano nyiso
dalogi, mabiro lal nono 7Ooyo, wawuoyo ni un jo piny kendo utimo timbe machalre
kuom rieko mopondo mar Nyasaye, ma en gi timbe mag dhano. 4Nikech ka ng’ato
rieko mosebedo kopandi kendo mane wacho ni, "An jakor Paulo, " to ng’at
Nyasaye oikonwa nyaka aa chakruok piny machielo to oramo ni, "An jakor Apolo,"
mondo wayud duong’. 8Jotend pinyni kata donge koro un ji ajia?
achiel ok nowinjo tiend rieko mwayaloni, 5Uparo ni Apolono to ang’o? Koso
nikech ka dine giwinje to ok dine giguro Paulo to en ang’o? Gin mana jotich ma
Ruodh Duong’. 9To en mana kaka ondiki nomiyo uyie mana kaka Ruoth nomiyo
ni, ng’ato ka ng’ato tichne mondo otim. 6An
"Onge wang’ moseneno, kata it ne akomo, to Apolo noolo pi to Nyasaye
mosewinjo, onge chuny moserwako ema nomiyo gidongo. 7Omiyo ng’at
gima Nyasaye oseiko ni joma ohere." mokomo kata ng’at moolo pi ok en
gimoro, makmana Nyasaye, momiyo gik
10Wan to Nyasaye oseelonwa tiend moko odongo. 8Jakomo gi jaool pi jonigi
wachne mopondo kuom teko mar thorro machalre, kendo ng’ato ka ng’ato
Rohone, Roho elo gik moko duto, koda ka kuomgi noyud pokne kaluwore gi tichne.
weche matut mag Nyasaye. 11Koso nitie 9Nikech waduto wan jotich Nyasaye,
ng’ato manyalo ng’eyo pach ng’at matiyo kaachiel to un puoth Nyasaye,
machielo? Donge chuny ng’ato owuon kendo od Nyasaye.
ema ong’eyo gima ni eiye? Kamano bende 10Kuom ng’wono ma Nyasaye osemiya,
e kaka onge ng’at mong’eyo pach Nyasaye ne agero mise kaka jagedo mong’ith,
makmana Roho mar Nyasaye. 12Roho kendo koro ng’at machielo gedo e miseno.
mwaseyudo ok en roho mar piny, to en To ng’ato ka ng’ato nyaka ged kotang’.
Roho moa kuom Nyasaye, mamiyo 11Nikech onge ng’ama nyalo keto mise
wang’eyo mich ma Nyasaye osemiyowa. machielo mopogore gi mano moseketi, ma
13Mago e weche mwawuoyo kuomgi, ka en Yesu Kristo. 12Ka ng’ato ogedo e mis-
ok wakonyre gi weche mopuonjwa gi eni kotiyo gi dhahabu kata gi fedha kata gi
rieko dhano, to wakonyore gi weche ma kite ma nengogi tek; kata gi bao, kata gi
Roho ema opuonjo, kwalero adiera mag lum, kata gi odundu, 13to tich jagedo ka
chuny gi weche mag chuny. 14To ng’at jagedo nonenre kaka chal, nikech
ringruok ok nyal rwako gik moa kuom Odiechieng Ng'ado Bura nonyis tichne e
Roho mar Nyasaye, nikech onenogi kaka lela. Nofweny chal tich ng’ato ka ng’ato gi
fuwo kendo ok onyal winjo tiendgi, nikech mach, nikech mach ema notemgo chal
iwinjogi kuom roho. 15Ng’at man gi roho mar tich ng’ato. 14Ka gima ogero notony
to nono gik moko duto, to en to onge mak owang’ e mach, to noyud michne.
ng’ama none. 15To ka tich ng’ato owang’ e mach to no
16"Koso en ng’a mong’eyo pach dhi asara. En owuon to norese, to norese
Ruoth ma ding’adne rieko?" mana ka ng’at matony aa e mach maliel.
Wan to wan-gi pach Kristo. 16Donge ung’eyo ni un uwegi un
 193 1 JO-KORINTHO 4:21
hekalu mar Nyasaye, kendo ni Roho mar 8Un ero un-gi gik moko duto mud-
Nyasaye odak e iu? 17Ka ng’ato oketho waro! Ero usedoko jomwandu! Usebedo
hekalu mar Nyasaye to Nyasaye biro ruodhi, kendo udak kata waonge! Mano
kethe, nikech hekalu mar Nyasaye oler, to kaka agombo ni ne ubed ruodhi adier
un e hekaluno. mondo wan bende wabed ruodhi kaachiel
18Kik uwuondru kendu. Ka ng’ato kodu! 9Nikech nenorena ni Nyasaye
kuomu paro ni oriek, e tiengni, to onego oseketowa joote mawuotho bang’ ji, mana
olokre ng’ama "ofuwo" mondo eka odok kaka joma oseng’adnigi buch tho mondo
mariek. 19Nikech rieko mar pinyni en onegi e dier pap. Osemi wabedo joma piny
fuwo e nyim Nyasaye. Nikech ondiki ni, duto rango: joma lichne malaike kaachiel
"Omako jorieko gi riekogi giwegi, " 20to gi ji. 10Wan wafuwo nikech Kristo, to un
bende ondiki ni, "Ruoth ong’eyo pach to uriek ndi ei Kristo! Wan wanyap, to un
joma riek ni onge tich." 21Kuom mano, kik to uroteke! Un imiyou duong’ to wan
ng’ato sungre nikech dhano! Nikech gik ochawa! 11Kata sani kech chamowa kendo
moko duto gin mau. 22Kata obed Paulo riyo oloyowa. Warwako lewni mokidhore
kata Apolo kata Kefa kata piny kata ngima okidhore, kendo isandowa malit, ka waonge
kata tho kata ndalogi kata ndalo mabiro. mier mwadagie. 12Watiyo matek gi lwete-
Giduto gin mau, 23un to un mag Kristo, to wa, kendo kokuong’wa to wagwedho
Kristo en mar Nyasaye. joma okuong’owa; kisandowa, to wayie
isandowa asanda; 13bende ka iyanyowa to
Joote Mag Kristo wadwoko gi weche mang’won. Nyaka

4 Kuom mano ji onego okawwa kaka koroni wasedoko machal gi yugi mag
jotich Kristo, kendo kaka jorit weche piny; wachalo gik mowiti ni onge tich!
mopondo mag Nyasaye. 2To ong’ere ni 14Ok andiknu wechegi mondo akuodgo
joma omi tich mar rito nyaka bed jo wiu, to andikonugi mondo ajiwu, kaka
adiera. 3An awuon ok lichna ka uyala kata nyithinda mageno 15Kata obedo ni un-gi ji
ka oyala e od bura moro amora mar alufu apar maritou e Kristo, to uonge gi
dhano. Chutho kata an ok ayalra kenda. wuone mang’eny, nikech kuom Kristo
4Chunya nikare, kendo ok onyisa ni bura Yesu, an emane abedo kaka wuonu kane
oloya, to mano ok nyis ni aonge ketho. To ayalonu Injili. 16Kuom mano akwayou
Ruoth ema ng’ado na bura. 5Kuom mano mondo ulu timna. 17Kendo mano
kik ung’ad bura ka pok kinde ochopo, to emomiyo aoronu Timotheo, ma en wuoda
rituru mondi nyaka Ruoth bi. En owuon mahero, kendo ma jaadiera ei Ruoth.
noel e lela gik masani opondo e mudho, Obiro paronu kit ngimana ei Kristo Yesu,
kendo enonyis paro duto mopondo e ma ok opogore gi gik mapuonjo kuonde
chuny dhano. E kindeno ema ng’ato ka duto e kanisa ka kanisa.
ng’ato noyud pak moa kuom Nyasaye. 18Ero jomoko kuomu sunga omako,
6Koro, Jowetena, aseloso ka akonyora mana kagima ok abi biro iru. 19To abiro
gi nyinga kod nying Apolo mondo biro mapiyo ka Nyasaye oyie, kendo
ukonyru, kupuonjoru kuomwa tiend wach kabiro to nadwar ng’eyo ok mana kaka
mawacho ni, "Kik ukal weche mondiki, " josungago wuoyo kende, to bende napen-
Mano biro miyo ok udhial ng’ato moloyo jgi teko ma gin-go. 20Nikech Loch
nyawadgi. 7Nikech en ng’a momiyo iparo Nyasaye ok otenore mana kuom weche
ni iber moloyo ng’at machielo? Ang’o ma miwacho gidhok, to otenore kuom teko.
in-go mane ok omiyi? To ka gima in-gono 21Yieruru achiel kuom gik moko ariyogi:
nomiyi to ang’o momiyo isungori mana Abi iru kating’o boka, koso abi gi hera kod
kagima ne ok omiyigo? chuny mamuol?
1 JO-KORINTHO 5:1 194
Riemburu Owadwa Materore Joma Oyie Kik Donj Ni Jowetegi Od

5 Wachore e lela ni nitie chode e dieru, Bura.

kendo ni en kit chode makata jopiny
ok tim: Ni ng’ato okawo chi wuon 2To 6 Ka ng’ato moro kuomu nigi wach
moro gi wadgi, ere kaka doter wach-
kendo usungoru asunga! Donge onego no e nyim joma okia Nyasaye mondo oyal
bed ni upong’ gi kuyo mondo ugol ng’at bucheno, kar kelo wachno e nyim joma-
motimo kamano oko mar lalruoku? 3Kata ler? 2Donge ung’eyo ni jo Maler ema biro
obedo ni aonge kodu kuno e ringruok, to yalo piny? Ka un ema onego uyal piny to
ng’euru ni an kodu kuom chuny. An asen- donge mano nyiso ni unyalo ng’ado bura
g’ado ni ng’at motimo tim marachno kuom weche matindo man e kind ji?
aseng’adone bura, mana kagima an kodu 3Donge ung’eyo ni wan ema wanayal
kuno, 4Ka uchokoru e nying Ruodhwa malaike? Koro gii pinyni to donge wanya-
Yesu to an kodu kuom chuny, kendo teko lo yalo moloyo! 4Ka kamano to ang’o
mar Ruodhwa Yesu bende ni kodu, 5ketu- momiyo ka un-gi wach e dieru to uyiero
ru ng’atni e lwet Satan mondo ringre jong’ad bura ma jopiny ma kwan-gi onge
mohero richo okethi, to chunye to mondo ei kanisa. 5Awacho mano mondo akuodgo
oresi chieng’ Ruoth. wiu. Be dibed ni onge ng’ato e dieru kata
6Sungau ok ber. Donge ung’eyo ni achiel mariek manyalo yalo weche man e
thowi matin kende oromo kuodo mogo kind joma oyie? 6Kar timo kamano to
modwal duto? 7Goluru thowi machonno yudore ni ja Kristo donjo ni ja Kristo
oko e dieru mondo ubed mogo modwal wadgi e od bura kendo utimo mano e buch
manyien maonge thowi, mana kaka un jopiny!
gadier. Nikech Kristo, ma en nyarombowa 7Kaka un-gi buche e kindu kamano
mar Pasaka, osetimgo misango. 8Emomiyo nyiso ni un joma oserem chuth. Kar donjo
koro watimuru sawo, ok gi thowi machon ne wadu e buch jopiny to ok iyie otimni
mar himruok kod timbe maricho, to atima marach? Ok iweye owuondi awuon-
watime gi makati maonge thowi, ma en da? 8Kar timo kamano to un ema uwuon-
makati mar wuotho e ler kod adiera. do joweteu kendo utimonigi marach,
9Ne asendikonu e barupa motelo ni kik kendo utimo kamano mana ni joweteu
ubedi e achiel gi jochode. 10Ok awuo kuom yie.
kuom jopiny mapok oyie ma jochode kata 9Donge ung’eyo ni joma timo timbe
ma jowuoro kata ma jomecho kata maricho ok noyud gweth mar loch
malamo nyiseche manono. Mano to Nyasaye? Kik ng’ato wuondu! Ng'euru ni
dichunwa ni wadar e pinyni. 11To koro jochode kata joma lamo nyiseche manono,
andikonu ni mondo kik ubedi e achiel gi kata joma terore, kata ochode machwo,
ng’ato ang’ata maluongore ni owadu kata chwo materore gi chwo wetegi,
kuom Ruoth, to ochodo, kata ojawuoro, 10kata jokuoge, kata jowuoro, kata jomer,
kata olamo nyiseche manono, kata ojaketh kata joketh nying ji, kata jomecho, ok
nying ji, kata ojamer, kata ojamecho. noyud gikeni mar Loch Nyasaye.
Ng’at ma kamano kata chiemo kik 11Kamano e kaka jomoko kuomu ne chalo.
uchiemgo. To ne olwoku mi opwodhu, mi oketu
12Koso uparo ni nitie gima datim kuom udoko joma kare e nying Ruoth Yesu
ng’ado bura ni joma pok obedo jo kanisa? Kristo, kendo kuom Roho mar
Donge joma osedonjo e kanisa ema onego Nyasachwa.
ung’adnigi bura? 13Nyasaye biro ng’ado
bura ni joma ni oko "Riemburu jarichono Richo Mar Chode
oa e dieru." 12"Oyiena timo gimoro amora mad-
 195 1 JO-KORINTHO 7:19
waro." To gik moko duto ok kelnwa chik. 7Dibed maberna moloyo ka ji duto
konyruok. Inyalo wacho ni "Oyiena timo obedo kaka an. To ng’ato ka ng’ato nigi
gimora amora madwaro", to kik awe michne ma Nyasaye omiye, ng’at moro ni
gimoro loka misumbane. 13"Chiemo en gi michni, to ng’at machielo bende nigi
mar ich, to ich en mar chiemo." To michne mopogore.
Nyasaye biro kethogi duto. Ringruok ok 8To joma pok okendi gi joma pok
en mar timo chode, to en mar miyo Ruoth okendo, kod mond liete to awachonigi
duong’, mana kaka Ruoth bende en mar kama. En gima ber moloyo ka gisiko
ringruok. 14Nyasaye nochiero Ruoth oa maok gikendo kata okendgi, mana kaka
kuom joma otho kendo bende obiro an. 9To ka ok ginyal ritore giwegi, to
chierowa. 15Donge ung’eyo ni ringreu gin onego gikendi, kata kendni nikech kend
fuonde Kristo owuon? Be dakaw fuonde ber moloyo ka gombo wang’o ng’ato ka
Kristo mondo ariwi gi ochot? Mano ok mach.
nyal timore ngang’! 16Koso ukia ni ng’at 10To ni joma osekendo kendo osekendi
moriwore gi ochot bedo kode e achiel e to achiwonigi chikni (chutho ok an, to
ringruok? Nikech owach ni, "Ji ariyogo Ruoth): Dhako kik were gi chwore. 11To
nodok ringruok achiel." 17To ng’at mori- kapo otimo kamano to ochune ni nyaka
wore gi Ruoth bedo kode e achiel e chun- osik maonge dichwo, to ka ok kamano to
ye. odog ir chwore, kendo. Dichwo bende kik
18Ringuru utony ni chode. Richo duto riemb chiege.
ma ng’ato timo otimo oko mar ringre, to 12Ji mamoko duto to akonigi kama (an
ng’at machodo timo richo ni ringre ema awacho, ok Ruoth): Ni ka owadwa
owuon. 19Donge ung’eyo ni ringreu en moro ma ja Kristo nigi dhako maok oyie,
hekalu mar Roho Maler modak e iu kendo to oyie dak kode, to kik oriembe. 13Bende
ma Nyasaye osechiwonu? Ok un mau ka dhako nigi dichwo maok oyie to dich-
uwegi; 20nong’iewu gi nengo. Omiyo wono oyie dak kode kaka chiege, to kik
miuru Nyasaye duong’ gi ringreu. oweye. 14Nikech dichwo mapok oyie inya-
lo pwodho nikech chiege, to dhako mapok
Weche Kend oyie bende inyalo pwodho nikech chwore

7 Koro kuom weche mane upenja e moyie. Ka ok kamano to nyithindu dibed

barupu, anyalo wacho ni ber mondo mogak, to kaka ong’ere sani, giler.
ng’ato kik okendi. 2To nikech chode ng’e- 15To ka ng’at ma ok oyie ojok noa, to
ny, ng’ato ka ng’ato nyaka bed gi chiege weye aweya odhi. Dichwo moyie kata
owuon kendo dhako ka dhako obed gi dhako moyie ok otwe e weche makamago,
chwore owuon. 3Dichwo nyaka chop nikech Nyasaye oseluongowa mondo
dwach chiege kaka joma okendore, kendo wadag gi kuwe. 16Ing’eyo nadi, in dhako,
dhako bende nyaka tim kamano ni kata inyalo waro chwori? Koso, ing’eyo
chwore. 4Nikech dhako mokendi onge gi nadi, in dichwo, ni chiegi inyalo waro
teko kuom ringre owuon, to en mar nikech in?
chwore. Kamano bende, dichwo mokendo 17Kuom mano, ng’ato ka ng’ato kuomu
onge gi teko kuom ringre owuon, to en mondo odag ngimano kendo orit gima
mar chiege bende. 5Kik utuonru mak Ruoth osemiye mane Nyasaye oluongene.
mana ka uwinjoru e kindu mar timo mano 18Dibed ni ng’ato noluongi koseter nyan-
kuom kinde machwok mondo uchiwru ni gu? Kik ogomb ni ne ok otere nyangu.
lamo. To bang’ chiwruok ni lamo, to Dibed ni ng’ato noluongi kapok oter
uchak uriwru kendo mondo kik Satan nyangu? Ng’at ma kamano kik ter nyan-
temu, nikech ok unyal ritoru. 6Awacho gu. 19Bedo ni ng’ato oter nyangu kata ok
wachni kaka pacha awuon, to ok kaka oter nyangu ok en gimoro. Gimaduong’
 1 JO-KORINTHO 7:20 196
en rito Chike Nyasaye. 20Omiyo ng’ato ka Thorrogi maduong’ en mondo gibed
ng’ato mondo obed mana kaka ne en kane maler e ringregi gi chunygi. To dhako
Nyasaye oluonge. 21Mit ki ne in misumba mokendi to pache ni kuom gipiny, kaka
kane Nyasaye oluongi? Kik mano chandi, onyalo miyo chwore mor. 35Awacho
makmana ni kapo inyalo yudo yor bedo wechegi mondo uyud konyruok kuomgi,
thuolo to tim kamano moloyo. 22Nikech to ok mondo aketnu chik manyaka ulu.
ng’at mane Ruoth oluongo ka misumba Adwaro ni udagi e yo maber, ka chi-
koro bedo ng’at man thuolo kuom Ruoth, wruoku ni Ruoth ok opogore.
to bende ng’at mane ni thuolo kane Ruoth 36Ka ng’ato paro ni ok otimne osiepne
oluongo doko misumba Kristo. manyako mosemakogo keny maber, kendo
23Nong’iewu gi nengo, omiyo kik ubed ka nyakono hike kalo ndalo kendo ka
wasumbini mag ji. 24Jowetena, ng’ato ka odwaro ni mondo okende, to onego otim
ng’ato nigi ting’ e nyim Nyasaye mondo gima ohero. Ok otimo richo kotimo
osik mana kaka Nyasaye noluongeno. kamano. Onego gikendre. 37To dichwo
25Kuom wach nyiri maok okendi to moseng’ado wach e pache owuon,
awacho kama: Aonge gi Chik moa maonge gima ochuno, kendo manyalo
kuomRuoth, to achiwo pacha kaka ng’at chiko dwache, koseng’ado wach chuth ni
ma wechene inyalo geno kuom ng’wono ok odwa kendo nyakono, en bende otimo
mar Ruoth. 26Nikech chandruok mantie maber. 38Kuom mano, ng’at mokendo
sani, aparo ni ber mondo usik kaka uchal. nyako mangilino timo maber, to ng’at
27Mitki ng’ato osekendi? Ka kamano to maok okende otimo maber moloyo.
kik idwar mondo uweru gi chwori. Mitki 39Chik otweyo dhako gi chwore ndalo
pok ikendo? Kichal kamano to kik imany duto ma chwore ngima. To ka chwore
dhako mondo ikendi. 28To ka ikendo to ok otho to en thuolo mondo okende gi dich-
itimo richo; kata ka nyako okendi bende wo moro amora mohero, makmana ni
ok otimo richo. To jok mokendo gi mok- nyaka kende kuom Ruoth. 40An to pacha
endi biro neno chandruok mathoth e ngi- neno ni dhako ma chwore otho nyalo
mani, to adwa ni akonyu mondo kik une neno maber moloyo ka ok ochak okende
chandruokni. kendo, kendo awacho mano ka aparo ni
29Gima awacho, Jowetena, en ni saa an-gi Roho mar Nyasaye.
odong’ matin. Chakre sani koro joma nigi
mon onego odag kagima giongego; Chiemo Motimgo Misango Ni
30joma ywak onego bedi kagima ok giy- Nyiseche Manono
wagi; joma mor onego odag kagima ok
gimor; joma ng’iewo gimoro onego odag 8 Kuom wach chiemo motimgo misan-
go ni nyiseche manono to awachoe
ka gima gik ma ging’iewogo ok maggi, kama: Wang’eyo ni "waduto wan gi rieko.
31joma konyore gi gipiny be kik yie chun- Rieko miyo dhano kawore, to hera to gero
ygi gedi e gigo. Nikech kaka kit piny ji. 2Ng’at ma kawore ni ong’eyo gimoro
obedo sani, okadho piyo. kik par ni oseng’eyo moromo kaka
32Adwaro ni mondo ubed maonge gi dwarore. 3To ng’at mohero Nyasaye to
kit parruok duto. Dichwo maok okendo, Nyasayeong’eyo ng’atno.
weche Ruoth ema omako, kaka onyalo 4Koro korka wach chamo chiemo
siko kotimo gik mamoro Ruoth, 33to ng’a- motimgo misango ni nyiseche manono to
ma osekendo to pache omoko e weche awachoe kama: Wang’eyo ni nyasaye
pinyni, kaka onyalo timo gik mamiyo manono en gima nono e pinyka, kendo
chiege mor. 34Kendo dwarone bende wang’eyo ni onge Nyasaye moro mak-
opogore diriyo. Dhako maok okendi, kata mana achiel. 5Nikech kata bed ni gik
nyako ngili, paro kuom weche Ruoth: miluongo ni nyisechego nitie, kata gibed e
 197 1 JO-KORINTHO 9:18
polo kata e piny (mana kaka nitie Injili kaka joote mamoko, kendo kaka
‘nyiseche' kod ‘ruodhi' mang’eny), 6wan to Jowete Ruoth kod Petro johero timo?
wang’eyo ni nitie Nyasaye achiel kende, 6Koso an kod Barnaba ema nyaka wati eka
ma en Wuoro. En ema gik moko duto oa wachiem?
kuome, kendo momiyo wangima. Bende 7En jalueny mane machulo msache
nitie Ruoth achiel kende ma en Yesu kende ka en e lweny? En japur mane ma
Kristo. En ema nomiyo gik moko duto ok cham olemo mowuok e puothe? Koso
obetie kendo en ema omiyo wangima. jakwath mane makwayo jamni to ok
7To ji duto ok ong’eyo wachni. Jomoko omadhi cha jamnigo? 8Koso awuoyo
pod ong’iyo gi nyiseche manono ma awuoya ka dhano? Donge Chik bende
kagichamo chiemo makamano to giparo jiwo wachni? 9Nikech ondiki e chik Musa
mana ni en motimnigo nyasaye manono ni "Kik itue dho rwath kodiemo cham."
misango; to nikech chunygi mar ng’eyo Uparoni wach rwedhi ema ne chando
ber gi rach yomyom, gidoko mochido. 8To chuny Nyasaye koso? 10Donge wan ema
chiemo ok kelwa machiegni gi Nyasaye. ne owuoyo kuomwa kowacho wachni? Ee,
Ok wan marach kwachiemo to bende ok wachni ne ondiknwa, nikech ka japur puro
wabed maber kwachamogi. kendo ka jakeyo keyo, to gitimo kamano
9Kata kamano, bed motang’ mondo ka gigeno ni ibiro pognigi cham moko.
thuolo ma in-go mar chiemo kata mar 11Ka wasepidho kodhi mar chuny e dieru,
weyo chiemo kik lokre kidi mar to ere rachne ka wakayo kuomu gik
chwanyruok ni joma yomyom. 10Nikech mwakonyorego. 12Ka joma moko to nigi
ka ng’at ma chunye nyap oneni, in miwa- ratironi mar yudo konyruokgi koa kuomu,
cho ni in gi riekono, kichiemo e hekalu donge wan onego wabed gi ratiro maka-
mar nyiseche manono, donge mano nyalo mano moloyogi?
ywaye mi ocham chiemo motimgo misan- Wan ok wasekonyore gi ratironi. Kar
go ni nyiseche manono? 11Kuom mano timo kamano to wasetuonore yuto mawa
owadwani mayomyom ma Kristo notho- mondo kik waket obadho moro amora
neno koro kethore mana nikech rieko manyalo geng’o Injili mar Kristo.
miwachogo ni iriek. 12Sama itimo richo ni 13Donge ung’eyo ni joma tiyo e hekalu
Joweteni e yo makama, kihinyo chunygi yudo chiembgi koa e hekalu, kendo ni
mayomyom, ng’eni itimo richo ni Kristo. joma chiwo misango e wi altari ipogonigi
13Kuom mano ka gima achamo miyo misango-go? 14Kamano bende e kaka
owadwa donjo e richo, to abiro weyo Nyasaye nochiko mondo joma lando Injili
chamo ring’o chuth mondo kik ami opod- oyud konyruok duto mag ngimagi koa
hi. kuom Injili ma giyalo.
15An to pok akonyora gi ratiro mawan-
Ratiro Mag Jaote gogi kata achiel, kendo kata sani ok

9 To donge an thuolo? Donge an jaote? andiknu baruani mondo akwau kony

Donge ne aneno Yesu Ruodhwa? monego ayudi koa kuomu. Diberna ka
Koso donge un olemo mar tichna kuom atho moloyo ka ayiene ng’ato oketho sun-
Ruoth? 2Kata ka jomoko ok okawa kaka ganani: 16Kata kamano, ka ayalo Injili to
jaote, to un owinjore ukawa kamano, ok onego asungra, nikech ochuna ni
nikech un e ranyisi mar bedona jaote nyaka ayal. Mano kaka dibed malitna
kuom Ruoth. 3Ma e kaka apwodhora ka ji kaok ayalo Injili ! 17Ka ayalo kuom
koro obedo ng’adona bura kama: 4Donge dwarona to ayudo mich, to ka ok kuom
wan gi ratiro mondo omiwa chiemo gi dwarona to mano nyiso ni achopo ote
math? 5Donge wan gi ratiro mar wuotho mano mane omiya. 18To kara michna en
gi nyimine majoutewa e wuodhewa mag ang’o? En ma, ni mondo ayal Injili
1 JO-KORINTHO 9:19 198
maonge msara, mondo kik akonyra gi Nyasaye ne ok mor kod thothgi, kendo
ratiro maga e tij yalo Injili. ringregi motho nodong’ e thim.
19Nikech kata obedo ni an thuolo kendo 6Gigi duto notimore mondo obednwa
ok an misumba ng’ato, to aselokora mis- ranyisi masiemowa mondo kik wagomb
umba ji duto mondo eka alok ji mang’eny gik maricho kaka ne gigombo, 7Kik ulam
kuomgi. 20Ka atiyo e dier jo-Yahudi, to nyiseche manono kaka moko kuomgi
adoko machal kodgi mondo alokgi. Ka notimo, mana kaka ondiki ni, "Ji nobet
atiyo e dier joma luwo chik, to achalo piny mondo ochiem kendo omethi, kendo
ng’ama luwo chik (Kata obedo ni an ne gia malo mondo gimiel." 8Kik waterre
awuon ok an e bwo chik), mondo eka alok kaka moko kuomgi notimo, mi ji alufu
joma luwo chik. 21Ka atiyo e dier joma piero oriyo gadek kuomgi notho
onge chik, ne adoko machal kodgi, (Kata odiechieng’ achiel. 9Kik watem Ruoth,
obedo ni chik Nyasaye ok oweya oko kaka moko kuomgi notimo, mi thuonde
nikech an e bwo chik Kristo), mondo eka nonegogi. 10Bende kik wang’ur, kaka
alok Jo-ma onge chik. 22Joma nyap ne moko kuomgi notimo, mi malaika mar tho
adokonigi manyap mondo eka alokgi. nonegogi.
Asetimora gimoro amora ni ji duto 11Gigi duto notimore nigi kaka ranyisi
mondo atem reso moko kuomgi e yomoro ni joma moko, kendo nondiknwagi mondo
amora manyalore. 23Magi duto atimo gibednwa siem: wan mwadak e ndalo ma
nikech wach Injili, mondo an bende ayud giko piny chiegnini. 12Omiyo, ka iparo ni
gweth kuom Injili nogo. ichun'g motegno to bed motang; nono to
24Donge ung’eyo ni e piem mar ipodho! 13Onge tem museneno mopogore
ng’wech jong’wech duto ringo, to ng’ato gi ma ji duto neno. Nyasaye rito sin-
achiel kende ema yudo mich? Omiyo gruokne, ok obi yie mondo otemu mohin-
ringuru, e yoo madimi uyud mich. go tekreu. To esama itemoueno, obiro
25Jang’wech ka jang’wech madhi e piem miyou yo munyalo tonygo mondo ubed gi
ritore e yore duto. Gitimo kamano mondo teko mar timo sinani.
giyud osimbo ma ok siki; wanto waritore
mondo wayud osimbo mabiro siko nyaka Nyasi Mag Nyiseche Manono Kod
chieng’. 26Emomiyo an ok aringi ka ng’a- Sawo Mar Ruoth.
ma okia kuma itieke ng’wech, bende ok 14Kuom mano, osiepena mageno
ago ngum ka gima agoyo yamo nono. ringuru ua kuom nyiseche manono.
27Ooyo, aboyo ringra gi goch mondo 15Awuoyo kodu kaka joma parogi nikare
owinj wachna, mondo kik yud ni an omiyo paruru matut tiend wach ma awa-
awuon ok ayudo osimb loch, bang’ yalo ni chonuno. 16Donge okombe mar gweth
ji mamoko. mwagoye erokamano ketowa e lalruok
achiel e remb Kristo? Koso makati ma
Siem Miyudo E Sigand Israel wang’injo donge ketowa e lalruok achiel,

10 Jowetena, ok adwar ni mondo e ringre Kristo? 17Nikech nitie makati

ukia kaka kwerewa nowuotho e achiel, koro wan ringruok achiel, kata
bwo bor polo to kendo giduto ne ging’ado obedo ni wang’eny, nikech wan duto
Nam. 2Ne giyudo batiso mar Musa gi wachamo makati achielno.
duto e bor polo kendo ei Nam. 3Kendo 18Ka wakawo jo Israel kaka ranyisi:
giduto ne gichamo chiemb chuny Donge joma chamo gii misango bet e lal-
machalre 4Bende giduto ne gimadho math ruok achiel gi kendo mar misango?
mar chuny ma chalre. Nikech ne gimetho 19Diponi awacho ni misango mochiwne
koa e lwanda mar chuny mane luwo gi; to nyiseche manono en gimoro kata ni
lwandano ne en Kristo. 5To kata kamano, nyasaye manono nigi tiende? 20Ooyo!
 199 1 JO-KORINTHO 11:17
Awacho ni misango ma joma kia Nyasaye
timo, gitimo ni jochiende, to ok ni
Nyasaye. To ok adwar mondo ubedi e lal-
11 Luwuru kit ngimana, mana kaka
an bende aluwo kit ngima Kristo.
21
ruok achiel gi jochiende Ok unyal Gik Madwarore E Lemo
madho kikombe Ruoth kaachiel gi 2Apwoyou nikech usiko upara e yore
kikombe jochiende bende; ok unyal duto, kendo nikech umako puonj duto
chiemo e mesa Ruoth ka uchiemo e mesa mana kaka amiyou.
jochiende bende. 22Koso watemo nyiego 3To adwaro mondo ung’e ni Kristo e wi
mar Ruoth? Waparoni watek moloye? dichwo ka dichwo, kendo ni dichwo ewi
dhako, kendo ni Nyasaye e wi Kristo.
Thuolo Mar Joma Oyie 4Kuom mano dichwo malemo kata mako-
23"Wan thuolo timo gimoro amora ro e chokruok koumo wiye ochayo Kristo.
mwahero" to ng’euru ni gik moko duto 5Kamano bende dhako malemo kata
mwatimo ok kelnwa konyruok. "Wan makoro e chokruok, ka ok otweyo kitam-
thuolo timo gimoro amora", to gik moko ba okuodo wi chwore (onge pogruok e
duto ok kelnwa dongruok 24Kik ng’ato kinde gi dhako moliel yie wiye). 6Ka dhako
dwar mana gik makonye en owuon, to ok dwar tweyo kitamba to kata ber oliel
ng’ato mondo odwar gima konyo jowadgi yie wiye. To kaka en wichkuot ka dhako
25Un thuolo mar chamo ring’o olielo yie wiye mapoth to ber otwe kitam-
mong’iew e chiro maok ubedo gi penjo ba. 7Dichwo to ok owinjore oum wiye
mathoth e chunyu 2 6 nikech, "Piny nikech en e kit Nyasaye gi duong’ne;
kaachiel, gi gik moko duto manie iye, dhako to en duong’ mar dichwo. 8Dichwo
gin mag Ruoth." 27Ka japiny mokia ne ok oa kuom dhako to dhako emane oa
Nyasaye ogweli e chiemo, midwaro kuom dichwo. 9To bende dichwo ne ok
dhiye, to cham gimoro amora moketi e ochwe ne dhako to dhako ema ne ochwe
nyimi maok ichich gi penjo mathoth e ne dichwo. 10Nikech wachni kendo nikech
chunyi. 28To ka ng’ato onyisi ni, malaike, dhako mondo oum wiye kaka
"Chiemoni ne olosi mondo otimgo ranyisi ni en e bwo loch.
misango ne nyiseche manono, "to kik 11Kata kamano, kuom Ruoth, dhako ok
icham chiemono, nikech wach ng’at nyal dak maonge dichwo mana kaka dich-
monyisi wachno, kendo nikech wach wo bende ok nyal dak maonge dhako.
chich. 29Tim kamano mar konyo chuny 12Nimar, mana kaka dhako nochwe koa
jagono to ok nikech konyruokni. Ang’o kuom dichwo, e kaka dichwo bende iny-
ma dimi thuolo mara ding’ad ne bura wolo gi dhako, to gik moko duto aa kuom
nikech chich mar ng’ama chielo. 30Ka Nyasaye. 13Penjreuru un uwegi ni: Bende
achamo chiemo gi erokaman, to ang’o en gima kare mondo dhako olam Nyasaye
momiyo ikwana ka jaketho ne gima ka wiye ninono? 14Donge kit chwech
agoyonee Nyasaye erokamano? puonjou ni yie wich maboyo en wichkuot
31Omiya, gimoro amora mutimo, bed ni dichwo? 15To ka ng’ama dhako yie wiye
ni uchiemo kata umetho, to timgiuru boyo to en duong’ mare, nikech yie wich
duto mondo Nyasaye oyud duong’ maboyo omiye kaka raum. 16Ka ng’ato
32Kik ubed rachwany ni jo -Yahudi kata kuomu dwaro kwedo maa, to ong’e ni
Ogendini kata ni jo-kanisa Nyasaye, waongegi tim mopogore gi mwapuonjoni,
33mana kaka an awuon atemo moro ji kendo kata kanise duto mag Nyasaye
duto e gik moko duto matimo, ka ok ongego.
amany mana gik makonya an awuon, to
atimo gik makonyo ji mangeny, mondo Sawo Mar Ruoth
kanyalore to giyud warruok. 17Puonj makoro amiyou sani to ok
1 JO-KORINTHO 11:18 200
anyal pakoue, nikech kinde duto ma odenyo, to ber mondo ochiem dala,
uchokoru kaachiel to chokruoku kelo mondo kik chokruok ma ubedogo kelnu
mana rach kar kelo ber. 18Mokuongo kum.
awinjo ni ka uchokoru kaachiel kaka Weche mamoko nalos kodu ka abiro.
kanisa, to nitie pogruok e kindu, kendo
anyalo yie ni wachno en adier. 19Kare Mich Mag Roho
emomiyo nitiere pogruok e kindu mondo
joma Nyasaye oyiego ong’ere maler. 20Ka 12 Jowetena, daher mondo ung’e
adiera kuom mich mag Roho
uchokoru kanyakla to nenore ni ok ucham mondo kik ubed maonge ng’eyo.
Sap Ruoth; 21nikech ka uchiemo to ng’ato 2Ung’eyo ni kane pod un jopiny, mokia
ka ng’ato rikni gi chamo chiembe owuon, Nyasaye nechalo ne oywau gi nyiseche
ma ok orito Jowetene. Kuom mano, ng’a- manono maok wuo mi ulal. 3Omiyo,
to denyo, to ng’at machielo to mer. adwaro mondo ung’eni ng’ama Roho mar
22Donge un gi miechu munyalo chiemoe Nyasaye otelone ok nyal wacho ni,
kendo methoe? Koso uchayo kanisa "Okuong’ Yesu", to bende onge ng’ama
Nyasaye, momiyo ukuodo wi joma ochan- nyalo wacho ni, "Yesu en Ruoth", ka Roho
do? Dawachnu ango’? Uparo ni dapaku maler ok otelone.
kuom wachni? Ok kamano ngang! 4Nitie mich mag Roho mopogore, to
23Nikech puonj mane ayudo kuom Roho achiel ema chiwogi. 5Nitie tije
Ruoth mi amiyou en ma: Ni Ruoth Yesu mopogore opogore, to Ruoth en achiel.
nokawo makati e otienonogo mane ond- 6Nitie yore mathoth mitiyogo tich to
hogee, 24kendo bang’ goyo erokamano Nyasaye achiel ema chiwone ng’ato ka
nong’inje, kowacho ni, "ma en ringra ng’ato teko mar tiyogi.
mochiwnu. Timuru ma ka uparago." 7Roho nyisore e ngima ng’ato ka ng’a-
25Kamano bende nokawo kikombe bang’ to e yo mopogore opogore, mondo okel
chiemo, mi owacho ni, "Kikombeni en sin- konyruok ni ji duto. 8Ng’at moro Roho
gruok manyien motim gi remba; timuru omiyo nyalo mar wuoyo gi rieko, ng’at
ma, kinde duto mumadhee, mondo upara- machielo Rohonogo omiyo tiend ng’eyo
go." 26Nikech ka usiko uchamo makatini matut. 9ng’ato Rohonogo miyo yie, to
kendo umadho kikombeni, to unyiso tho ng’at machielo omiyo mich mar chang’o ji;
mar Ruoth nyaka chieng’ ma enoduogie. 10Ng’at moro omiyo teko mar timo honni,
27Emomiyo ng’ama ochamo makatini moro omiyo teko mar hulo weche moa
kata ometho e kikombeni e yo maok owin- kuom Nyasaye, moro omiyo rieko mar
jore, bura biro loyo kodoko jaketho kuom fwenyo maling’ ling’ mag chunje
ringre Ruoth gi rembe. 28ng’ato ka ng’ato mopogore opogore, moro omiyo nyalo
nyaka nonre mokuongo, kapok ochamo mar wuoyo gi dhok mayore, eka ng’at
makati kata ometho e kikombe. 29Nikech moro to omiyo mich mar loko dhok may-
ng’ato ang’ata mochiemo kendo ometho, ore. 11Magi duto gin tij Roho achiel kendo
ma ok odewo ringre Ruoth, kelo bura ma chalre, kendo ochiwogi ni ng’ato ka ng
kuome owuon. 30Mano emomiyo ji ‘ato kaka ohero.
mathoth kuomu ool kendo tuo; kendo
moko kuomu osetho. 31To kadewanonore Ringruok Achiel Gi Fuonde Mang’eny
wawegi mokuongo, to bura ok dilowa. 12Kata obedo ni ringre dhano en achiel
32To ka Ruoth ng’adonwa bura to oriey- to en gi fuonde mathoth, to bende kata
owa mondo kik bura lowa gi jopiny. obedo ni en gi fuonde mathoh pod en
33Kuom mano, Jowetena, ka uchokoru mana ringruok achiel. Ma e kaka Kristo
kaachiel mondo uchiem, to ng’ato ka ng’a- bende obedo. 13Kamano bende e kaka wan
to mondo orit nyawadgi. 34To ka ng’ato duto, bed ni wan jo-Yahudi kata jo-Grik,
 201 1 JO-KORINTHO 13:12
kata wasumbini, kata joma nithuolo, kod jokony ji, kod jochik tich, to mogik, joma
nobatiswa kuom Roho achielnogo mi wuoyo gi dhok mayoreyore. 29Be ji duto gin
wadoko ringruok achiel, kendo osemiwa joote? Be ji duto jokoro? Be ji duto gin jop-
Roho achielno mondo wamodhi waduto. uonj? Be ji duto timo honni? 30Be ji duto nigi
14Nikech ringruok ok olos gi fuon mich mar chango joma tuo? Be ji duto
achiel, to olose gi fuonde mang’eny. 15Ka wuoyo gi dhok mayore? Be ji duto jolok
tielo nyalo wacho ni, "Kaka ok an lwedo, dhok mayore yore midhumo? 31Owinjore
ok an achiel kuom fuonde ringruok," to uket chunyu kuom mich madongo.
mano ok nyal mone bedo achiel kuom
fuonde ringruok. 16Kata, ka it nyalo Hera
wacho ni, “Kaka ok an wang’ ok an achiel Koro abiro nyisou yoo maberie moloyo.
kuom fuonde ringruok," to mano ok nyal
mone bedo achiel kuom fuonde ringruok.
17Da bed ni ringruok duto en mana wang’
13 Kata bed ni awuoyo gi dho dhano,
kata gi dho malaike, to aonge hera
to achalo mana ongeng’o maywak kata
kende, dowinj wach nadi? Kata ka da olang’ migoyo. 2Ka an gi mich mar koro,
ringruok duto bed mana it kende, kendo ka ang’eyo tiend weche matek duto
dwang’wech nadi? 18To kata kamano, modhiero ji ng’eyo, kendo an gi rieko duto
Nyasaye noketo fuon ka fuon e ringruok kata ka an gi yie maduong’ manyalo golo
mana kaka nodwaro ni mondo gibedi. godekuonde magin tie, - to ka aonge hera
19Kane bed ni gin fuon achiel to ringruok to ok an gimoro. 3Kata bed ni achiwo giga
dibed nadi? 20E kaka ubedo ni nitie fuonde duto ma an-go ne jodhier, mi achiw ringra
mang’eny, to ringruok en achiel. mondo owang’ - to ka aonge hera to onge
21Kuom mano wang’ ok nyal wachone ohala mayudo.
lwedo ni, "Ok adwari!" kata wich bende ok 4Hera timo kinda to bende ong’won.
nyal wachone tielo ni, "Ok adwari." 22To Oonge nyiego gi gir ng‘ato, kendo ok
adier en ni ok wanyal bedo maonge gi osungre kata opakre. 5Wiye ok tek, bende
fuonde ringruok manenorenwa ni nyap. ok odwar gik makonye en kende, iye ok
23Fuonde matindo wamiyo rit mamalo wang’ piyo kendo ok okan gik maricho
moloyo, kendo fuonde ma wakawo ni motimne. 6Hera ok mor gi gik maricho, to
richo warwako maber moloyo. 24Fuonde omor gi adiera. 7Hera umo weche duto,
mabeyo moloyo to ok dwar rit ma osiko oyie ayieya, osiko ogeno agena,
kamano. Nyasaye owuon oseriwo fuonde kendo osiko odhil adhila
mopogore opogore moloso ringruok, 8Hera ok rum. To kama nitiere weche
kendo osemiyo fuonde mwachayo duong’ mikoro, weche mikoro norum; kama nitiere
25mondo kik winjruok bed maonge e wuoyo gi dhok mayoreyore, dhok may-
ringruok; to mondo fuon ka fuon orit oreyore norum; kama nitiere ng’eyo;
nyawadgi kaka dwarore. 26Ka fuon achiel ng’eyo bende nokadhi. 9E thuoloni weche
mar ringruok winjo lit, to fuonde mwang’eyotin to bende wakoro bath wach
ringruok mamoko duto winjo kode; ka ma mago mabiro chopo kare tin, 10to ka
fuon moro yudo pak, to mamoko duto weche duto nochop kare to mago morem
bedo mamor kaachiel kode. nogiki. 11Kane an nyathi, naloso ka nyathi,
27E kaka un duto un ringre Kristo, kendo ne aparo ka nyathi, kendo naneno ka
ng’ato ka ng’ato kuomu en fuond ringruo- nyathi, to kaka koro an ng’ama duong’,
28
kno. To ei kanisa, Nyasaye oseketo ji man yore mag nyithindo aseweyo katoka.
gi mich mopogore opogore e tichne: 12Gima waneno sani chal mana gi kido
Mokwongo, joote, mar ariyo jokor wach to matiptip mineno e rang’i, to chieng’ono
mar adek jopuonj, eka joma timo honni, ka wananene wang’ gi wang’. Gima ang’eyo
aye to joma omi teko mar chango joma tuo, sani en mana bath adiera, to chieng’no
1 JO-KORINTHO 13:13 202
anang’e malong’o chuth, mana kaka mago magero kanisa.
ong’eya chuth. 13Kuom mano, ng’at ma wuoyo gi dhok
13To nitie gik moko adek mosiko, ma moro amora ma ji okia olem mondo obed
gin: yie, geno, kod hera, to maduong’ gi nyalo mar loko tiend gik mowacho.
moloyo kuomgi en hera. 14Nikech ka alamo gi dhok mayoreyore to
chunya ema alamogo to pacha ok ti. 15To
Mich Mag Koro Wach Kod Wuoyo koro kara atim ang’o? Abiro lamo gi
Gi Dhok Mayoreyore. chunya, to bende abiro lamo gi pacha,

14 Luwuru hera, kendo dwaruru abiro wer gi chunya, to bende abiro wer gi
mondo ubed gi mich mag chuny, pacha. 16Ka upako Nyasaye gi chunyu, to
to moloyo mondo ubed johul wach. ere kaka ng’ato manie dieru maok winji
2Nikech ng’at ma wuoyo gi dhok mayore dhougo digo ni, “Amin” ne erokamano
ok wuo gi ji, to owuoyo gi Nyasaye, nikech mugoyo, nikech okia gima uwacho?
onge ng’ama winjo tiend gima owacho. 17Nyalo bet ni igoyo erokamano maber
Owacho weche mopondo modhiero chuth, to ng’at machielo ok gerre.
ng’eyo gi teko mar Roho. 3To ng’at ma 18Adwokone Nyasaye erokamano
hulo wach, loso gi ji mondo ogergi, ojiw- nikech awuoyo gi dhok mayoreyore
gi kendo ohoogi. 4Ng’at ma wuoyo gi moloyo un duto. 19To ei kanisa to daher
dhok ma yoreyore gerore kende owuon, to wacho weche kata abich kende gi dhok ma
ng’at ma hulo wach moa kuom Nyasaye ji winjo mondo apuonj moloyo weche
gero kanisa duto. 5Daher mondo uwuo gi alufu apar gi dhok mayoreyore ma ji ok
dhok mayore yore uduto, to moloyo mano, winji.
ni mondo uhul wach. Ng’at ma hulo wach 20Jowetena, kik ubed nyithindo e
duong’ moloyo ng’at ma wuoyo gi dhok pachu, to chaluru nyithindo mayom mana
mayoreyore makmana ka nitie ng’at kuom gima rach kende, to e pachu beduru
manyalo loko tiend wach modhumono, joma dongo. 21Ondiki e kitap chik ni,
mondo kanisa duto oyud konyruok. "Anakonyra gi joma wacho dhok may-
6Paruru ane, Jowetena, uparo ni ka oreyore kendo gi dho joma welo, abiro
abiro iru mit awuoyonu gi dhok mayore, wuoyo gi jogi to kata kamano ok giniwin-
en konyruok mane ma duyudi, ka ok ja," Ruoth Owacho.
akelonu fweny moro kata ng’eyo, kata
wach mihulo kata puonj? 7Kata mana gik 22Kuom mano mich mar wuoyo gi
maonge ngima kuomgi magoyo thum, dhok mayoreyore en ranyisi miywayogo
kaka asili kata nyatiti ding’e ywakgi nadi joma pok oyie, to ok joma oseyie. Mich
ka ok ipogo dwondgi? 8To bende, ka mar hulo wach to en mar joma oseyie ok
turumbete ogo gi duol mong’ere, ng’ama joma pok oyie. 23Omiyo ka kanisa duto
diikre ni lweny? 9Chal kamano kuomu ochokore kaachiel, to ji duto wuoyo gi
bende: Ka ok ukonyoru gi weche maliw dhok mayoreyore to ka nitie jomoko maok
ma ji duto winjo to ng’ama biro ng’eyo winj dhogino, kata ka joma ok oyie moko
tiend gima uwacho? Wecheu biro lal nono odonjo e chokruogno, donge digiwach ni
mana e yamo! 10Ong’ere ni nitie duol wiu okethore? 24To ka ng’at maok oyie,
mopogore opogore e piny, to onge kata kata ng’at moro ma jaoko moro odonjo e
achiel kuomgi maonge gi tiendgi. 11To ka chokruoku, to oyudo ka ji duto hulo wach,
ok apogo duond ng’ato to adokone jamwa, weche mowinjo nyalo loye gi bura, mi
kendo en bende odokona jamwa. olokre, 25kendo paro maling’ling’ mopon-
12 Emomiyo un bende kaka udwaro do e chunye elore e lela, enopodh auma
mondo ubed gi mich mag Roho, temuru kolamo Nyasaye, kowacho "Yawa,
matek moloyo mondo unwang’ mich Nyasaye nie dieru ka adier!"
 203 1 JO-KORINTHO 15:14
Chenro Mar Lemo E Kanisa bedo johul wach, to kik utam ji dhum gi
26Jowetena, koro dwawach ang’o? Ka dhok mayoreyore. 40Timuru gik moko
uchokoru e lemo to yudore ni ng’at moro duto e yo mowinjore kendo mochanore.
nigi wer, to ng’at machielo nigi puonj, to
moro nigi fweny, to machielo dwaro dhum Chier Mar Kristo
gi dhok mayoreyore kata loko tiend wach
midhumono. To gigi duto nyaka tim e yo 15 Koro Jowetena, adwaro paronu
wach Injili mane ayalonu, mi
mochanore kendo ma diger kanisa 27Ka urwako kendo koro uchungoe motegno.
nitie joma dhum gi dhok mayoreyore to ji 2Injilini ema kelonu warruok, ka umako
ariyo kata adek ka ng’eny kende ema matek wach mane ayalonu mokwongo. Ka
mondo owuo to mana e yo mochanore ok kamano to kara ne uyie kayiem nono.
maber, ka moro ka moro loso bang’, 3Nikech puonj maduong’ mogik mane
wadgi, kendo ng’ato nyaka lok tiend ayudo kuom Ruoth mi amiyou en ma: ni
weche ma gidhumo. 28To ka onge ng’ato Kristo notho nikech richowa kaluwore gi
manyalo loko tiend wechego, to ng’at Ndiko, 4kendo ni ne oyike, kendo ni ne
madhum gi dhok mayoreyore mondo ochiere oa kuom joma otho chieng’ mar
oling’ e kanisa. Wuoyo to owuo mana gi adek kaluwore gi Ndiko, 5kendo ni ne
Nyasaye e chunye maiye. ofwenyore mokwongo ni Petro, eka
29Joma hulo wach kik kadh ariyo kata bang’e nofwenyore ni joote apar gariyo.
adek, kendo ka giwuoyo to ji mamoko 6Bang’ mano nofwenyore ni Jowete
onon mos ka bende weche magiwacho moloyo mia abich, ka gin kanyachiel,
owinjore. 30To ka ng’ato moro manie kendo thothgi pod ngima nyaka sani, kata
chokruokno omi wach moro mopondo obedo ni moko osenindo. 7Achien
mondo owachi, ng’at mane oyudo dhi nofwenyore ni Jakobo; bang’e nofwenyore
nyime gi loso nyaka ling’ mondi, eka ni Joote duto, 8eka achien mogik, nine
owuo. 31Nikech un duto unyalo hulo ofwenyore ni an bende, kata obedoni achal
wach, ka ng’ato ka ng’ato koro bang’ gi ng’at mane onyuol bogno.
nyawadgi, mondo ji duto oyud puonj kod 9Nikech an e jaote matinie mogik to
jip. 32Jahul wach nigi nyalo mar geng’o bende ok awinjora mondo oluonga ni
wach mabirone, 33nikech Nyasaye ok en jaote, nikech ne asando kanisa Nyasaye.
Nyasach koko, to En Nyasach kuwe. 10To koro, kuom ng’wono mar Nyasaye,
To mana kaka timore ei kanyakla mar an gima an, kendo ng’wono mane omiya
joma oyie duto, 34joma mon onego oling’ ne ok orem mak ochopo tichne. Kar bedo
e kanise. Ok oyienigi loso, nyaka giwinj kamano to asetiyo matek moloyo joote
wach ka giling’ kaka chik owacho. 35Ka mamoko duto, to ok asetimo mago duto gi
gidwaro mondo olernigi tiend wach tekra awuon, to kuom ng’wono mar
moro, to gipenj chwogi giwegi dala, Nyasaye matiyo koda. 11Omiyo kata bed
nikech en wichkuot ka ng’ama dhako ni an ema ne ayalonu Injili kata gin emane
wuoyo e kanisa. 36Mit kuparo ni un giyalonu, to ma e gima wayalo kendo ma
emane wach Nyasaye ochakore kuomu? e gima neuketoe yieu.
Koso ugalo ni un kendu ema wach ose-
choponu? Chier Mar Joma Otho
37Ka ng’ato okawore ni en jahul wach 12To ka iyalo ni Kristo osechier oa
kata ni en ng’at chuny, to nyaka oyie ni kuom joma otho, to ang’o momiyo jomoko
wach mandikonuni en chik Ruoth. 38Ka kuomu wacho ni joma otho ok bi chier?
ng’ato ok orwako puonjnani to en bende 13Ka en adier ni joma otho ok chier to
ok norwake. mano nyiso ni kata Kristo bende pok ochi-
39Kuom mano, Jowetena, gomburu er. 14To ka Kristo pok ochier to wayalo
1 JO-KORINTHO 15:15 204
kayiem, kendo yie maru bende onge sungana kuom Yesu Kristo Ruodhwa
tiende. 15To moloyo mano, wadoko awachonu ka aramo, ni tho ochoma pile!
joneno mariambo kuom Nyasaye nikech 32Ka dipo ni ne akedo gi le makwiny e dala
wasebedo ka wanyiso ji ni Nyasaye ema Efeso mana nikech dwach dhano to ohala
osechiero Kristo oa kuom joma otho. To mane ma ayudo? Ka joma otho ok chier to
kara ne ok ochiere ka en adier ni joma kara
otho ok chier. 16Nikech ka joma otho ok "Wadhi adhiya nyime gi chiemo
chier to kata Kristo bende pok ochier. kendo gi metho, nikech kiny
17To ka Kristo pok ochier, to yie maru en wanatho."
nono; kendo pod ulal alala e richou.
18Mano nyiso bende ni jo Kristo mos- 33Kik ng’ato wuondu, " Bedo e lalruok
enindo bende olal. 19Ka genowa kuom kod joma richo ketho timbe mabeyo."
Kristo nigi tiende mana e ngimani kende, 34Duoguru e pachu maliw, daguru ngima
to wan joma odhierie moloyo ji duto. makare kendo weuru timo richo, nikech
20To adiera en ni Kristo osechier oa nitie jomoko kuomu mokia Nyasaye.
kuom joma otho. Chierneno en kaka gir Awacho kamano mondo akuodgo wiu.
singo manyiso ni joma onindo e liel bende
ibiro chiero. 21Nikech kaka tho noa kuom Ringruok Mochier
ng’at achiel e kaka chier mar joma otho 35To ng’ato nyalo penjo ni, "Joma otho
bende osebiro koa kuom ng’at achiel. ichiero nadi? Ginibed gi ringruok macha-
22Nikech mana kaka ji duto tho nikech lo nadi?" 36To mano penjo mofuwo man-
Adam, ji duto nobed mangima nikech adi! Ka ukomo kodhi to nyaka okwong
Kristo. 23To gigi nyaka timre e yo otho eka bang’e otwi. 37Ka ukomo, to
mochanore: Kristo ema kwongo chier ukomo mana kodhi kende. Onyalo bedo
kaka olemo mokwongo chiek, eka bang’e koth ngano kata koth gimachielo. 38To
joma ni kuome bende nochier chieng’ ma Nyasaye miye kido mana kaka en ema
enobi. 24Eka giko nochopi, mi Kristo nolo osechano, kendo kodhi ka kodhi omiyo
joloch duto, nolo teko duto kendo nolo kite owuon. 39Ringruok duto ok chalre:
nyalo duto, eka nodwok pinyruoth ni Dhano nigi kit ringruok mamargi, le nigi
Nyasaye Wuoro. 25Nikech Kristo nyaka machielo, winy nigi machielo, kendo rech
bed gi loch nyaka chop Nyasaye lo wasigu bende nigi machielo. 40Nitie bende
duto, mi oketgi e bwo pat tiende. 26Jasigu chwech mag polo gi chwech mag piny,
manotieki achien mogik en tho. 27Nikech kendo kit duong mar chwech mag polo
Ndiko wacho ni, "Nyasaye, oseketo gik opogore gi kit duong’ mar chwech mag
moko duto e bwo tiende". To ka ndiko piny. 41Wang’ chieng’ nigi kit ler ma mare
wuoyo kuom "gik moko duto", to ong’ere owuon, to dwe be nigi machielo, kendo
ni mano ok oriwo Nyasaye owuon nikech sulwe bende nigi mare. Sulwe ka sulwe
Nyasaye ema keto gik moko duto e bwo chiwo ler mopogore gi nyawadgi.
loch Kristo. 28To ka gik moko duto 42Kamano bende e kaka chier mar joma
oseketi e bwo loch Kristo, eka Wuowi otho biro chalo. Ringruok ma iyiko en
owuon noketi e bwo loch Nyasaye, ma gimatow, to ichiere ka en gima ok tow.
bende noketo gik moko duto e bwoye eka 43Ka iyike to oonge gi duong’ to ichiere ka
Nyasaye nobed gi loch ewi gik moko duto en gi duong, to bende iyike ka oonge teko,
29To ka poni chier onge, to ere tiende to ichiere ka en gi teko, 44kendo iyike kaka
batiso ji ewi joma osetho? Ka joma otho ringruok mar pinyni, to ichiere kaka
ok chier, to ibatiso ji e wigi nang’o? 30To ringruok mar polo.
kata mana wan, ang’o ma dimi wachom Ka nitiere ringruok mar piny to nitiere
masira seche duto? 31Jowetena, kaka un e bende ringruok mar polo. 45Emomiyo
 205 1 JO-KORINTHO 16:18
ondiki ni, "Adam maen dhano mokuongo, moko tenge Juma Pil ka Juma Pil, kalu-
nodoko gima ngima" to Adam mogik wore gi yuto mare mondo ka abiro to
nodoko chuny machiwo ngima. 46To onge mich mibiro chok kendo. 3Ka
mano mar chuny ok ema kuongi, to mar achopo, to anaor joma upwodho, gi barupe
ringruok ema kuongo, eka bang’e mar manyiso chalgi mondo giter michugo
chuny, 47Dhano mokuongo nochwe gi lop Jerusalem. 4Ka ber mondo an bende adhi,
piny, to dhano mar ariyo noa e polo. 48Jal to ginidhi koda.
mane ochwe gi lowo ema ji duto oa
kuome, to kamano bende jopolo duto oa Kwayo Mag Paulo Owuon
kuom Jal mane oa e polo. 49Mana kaka 5Abiro biro iru bang’ kadho
warwakore gi kit dhand lowo e kaka Makedonia, nikech abiro luwo kuno.
wabiro rwakore gi kit dhand polo. 6Samoro anyalo bedo kodu kuom ndalo
50Jowetena, tiend gima awacho en ma: mogwarore to samoro anyalo tieko mana
Ringruok gi remo ok nyal chamo girkeni ndalo koyo duto, mondo ukonya e wuod-
mar pinyruodh Nyasaye kendo gima tow ha kamoro amora ma abiro dhiye. 7Ok
ok nyal rwakore gi gima ok tow, adwar mondo aneu mana ayuka ka akad-
51Winjuru anena midhieroni: Ok wanatho ho, to ageno mar bedo kodu aming’a, ka
waduto to nolokwa wan duto kadiemo Ruoth oyie. 8To pod abiro dak Efeso ka
wang’ 52apoya nono, kadiemo wang’ ka nyaka chieng’ Pentekost, 9nikech dhoot
tung’ mogik noywagi. Nikech ka tung’ oyaworena malach mar tiyo tich manyago
noywagi to jomane osetho nochier gi olemo to wasigu makedo koda bende
ringruok maok tow to wan nolokwa. ng’eny.
53Nikech ringruok matow nyaka ruakre 10Ka Timotheo obiro iru, neuru ni onge
gi gima ok tow, kendo ringruok mathoni gima oluoro ka en e dieru, nikech otiyo ne
nyaka ruakre gi gima ok tho. 54Eka bang’e Ruoth, mana kaka an. 11Kuom mano, kik
ka ringruok matop oserwakore gi mano ng’ato ang’ato otamre maok orwake to
ma ok tow, kendo mano matho oserwako- konyeuru mondo odhi nyime e wuodhe gi
re gi mano ma ok tho, eka wach mondiki kuwe, mondo oyud yo mar duogo ira
nochop kare, ni, " Tho oselo motiek nikech arite en kaachiel gi Jowete mamoko.
chuth." 12Koro kuom owadwa Apolo. Ne ajiwe
55"In tho, koro ere lochni? In tho, lit matek mondo olimu kod Jowete mamoko,
mikelo ni kanye? to pok oyie chuth ni onego obi iru sani ka
oyudo thuolo to obiro biro achien.
56Lit mar tho en richo, to teko mar 13Ritreuru, kendo chunguru motegno
richo en chik 57To Nyasaye mondo opaki, e yie maru, beduru jochir kendo beduru
nikech osemiyowa loch kuom Ruodhwa motegno. 14Timuru gik moko duto gi
Yesu Kristo! hera.
58Emomiyo, Jowetena mageno, chun- 15Ung’eyo ni jood Stefano e joma nok-
guru motegno. Kik uyie gimoro oyiengu. wongo yie kuom Kristo e piny Akaya,
Chiwreuru chuth kinde duto ni tich kendo gisechiwore mar tiyo ni jo Maler.
Ruoth, nikech ung’eyo ni tich mutiyo Ajiwou, Jowetena, 16mondo uyie bet e
matek ni Ruoth ok obedo kayiem nono. bwo joma kamago, kendo ebwo jomatiyo
kaachiel kodgi. 17Ne adoko mamor kane
Chiwo Michoko Ni Jo Nyasaye Stefano, gi Fortunato kod Akaiko ne

16 Koro kuom wach choko chiwo ni jobiro ira, nikech ne gichopona rem mane
jo-Nyasaye: Timuru gima ne onego uchopi tone ok uchopo. 18Ne
akone jo-kanisa ma Galatia mondo otim. gikonyo chunya, kaachiel gi maru bende.
2ng’ato ka ng’ato kuomu nyaka ket mich Joma kamago onego omi duong’
1 JO-KORINTHO 16:19 206
Mos Mogik 21An Paulo awuon ema andikonu
19Kanise manie gweng’ mar Asia mosni gi lweta awuon.
ooronu mos. Akula gi Priska, kaachiel gi 22Ka ng’ato ok ohero Ruoth to mondo
kanisa machokore e odgi, jomosou gimor okuong’e! Bi, Yaye Ruoth.
kuom Ruoth. 20 Jowete duto man ka 23Ng'wono mar Ruoth Yesu obed kodu.
ooronu mos. Mosreuru duto ng’ato gi 24Herana obed kodu un duto ei Kristo
ng’ato gi yogruok maler. Yesu. Amin.
 2 Jo-Korintho
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Efeso
KINDE NDIKO: 57 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Barup Paulo mokuongo ne kanisa man Korintho ne ok otieko chandruok duto. Kata ne
okonyo weche moko kuomgi to moko mang’eny nepod odong’ manyaka ne otim.
Mokuongo nochuno Paulo mondo olernegi kuom ng’ama nomiye teko mar yalo. Weche
mang'eny mag miriambo nosewach kuome maok wang’eyo gimomiyo, kuom mano
nochuno Paulo mondo ondiki kuom teko mane en-go kaka Jaote. Bende otemo puonjo
kuom weche moko motegno to moloyo to kaka ginyalo konyo jowadgi modhier ma Jo-
Kristo man kuonde mamoko.

THORRO
Loch kuom jasigu nie baruwani aa chakruokne nyaka gikone. En barup osiepe, mane
ondiki gi jal mohero joge, kata obedo nine gisekethone kamano. Ka Paulo nyiso kit ngi-
mane, kod kit Injili mar ja-Kristo to inyalo neno ng’wono mar Nyasaye katiyo kokelo ber
kuom rach.
Satan nigi teko kendo otemo mar ketho tich Nyasaye to Nyasaye pod nigi teko moloye
kendo osiro ji duto mogene.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Mos mar Paulo 1:1-11
2. Weche moko kuom timbe Paulo 1:12-2:13
3.Weche moko kuom tich ja-Kriskto 2:14-6:10
4. Weche moko kuom Paulo 6:11-17:16
5. Golo chiwo ne joma odhier man Jerusalem 8:1-9:15
6. Paulo osiro luongne mar jaote 10:1-13:10
7. Weche mogik 13:11-14

1 An Paulo, jaote mar Kristo Yesu

kuom dwaro mar Nyasaye; kod
owadwa Timotheo,
e chandruok duto mamakowa, mondo
wabed gi nyalo mar hoyo jomamoko
manie chandruok, ka wahoyogi gi hoch
Ne kanisa mar Nyasaye man Korintho, ma Nyasaye osehoyowago wan wawegi.
kaachiel gi jomaler duto man Akaya: 5Nikech, mana kaka wan e achiel gi Kristo
2Mad Ng’wono gi kuwe moa kuom e chandruokge duto mane oneno, e kaka
Nyasaye Wuonwa gi Ruoth Yesu Kristo wan kode e hoch mochiwo. 6Ka waneno
obed kodu. malit, to mano timorenwa nikech hoch
kod warruok maru; to ka wayudo hoch, to
Nyasach Hoch Duto en mondo un bende uyud hoch. Hoch
3Pak ni Nyasaye ma Wuon Ruodhwa makamano miyou kinda kod dhil e chan-
Yesu Kristo, kendo ma Wuon ng’wono druok ma wan bende wayudo. 7Emomiyo
kendo Nyasach Loch duto, 4en moloyowa geno ma wan go kuomu ok yiengni,
2 JO-KORINTHO 1:8 208
nikech wang'eyo ni kaka un kodwa e Ooyo?"
achiel e chandruok mwaneno, e kaka un e 18Kaka Nyasachwa en jaadiera, wach
achiel bende e hoch machal gi mano ma wesebedo ka wawacho kodu ok en
mihoyowago. "Eee" gi "Ooyo." 19Nikech Yesu Kristo,
8Ok wadwar mondo ubed ka ukia, Wuod Nyasaye, mane wayalonu wachne,
Jowete, kaka ne waneno masiche mapek e wan gi Sila gi Timotheo, ne ok en "ee" gi
piny Asia. Ne oyie kuomwa masiche "ooyo", to osebedo "ee" kinde duto.
madongo kendo mapek moingowa ting'o 20Nikech singruok ma Nyasaye osetimo
mi ne wajok gi bedo mangima. 9Chutho, kodwa duto kar rombgi gin "Ee kuom
ne wawinjo e chunywa kagima nosen- Kristo." Mano emomiyo kwalamo e
g'adnwa buch tho. To magi notimorenwa nying Kristo to wagoyo ni "Amin",
mondo waket genowa kuom Nyasaye ma kwamiyo Nyasaye duong’. 21To Nyasaye
chiero joma otho, to ok kuomwa wawegi. owuon ema osemiyo un kod wan
10En mane oseresowa e dho tho malich wachung’ motegno kuom Kristo. En ema
kamano kendo obiro resowa. Kuome osewirowa, 22mi oketo kido kuomwa
waseketoe genowa ni pod obiro resowa, manyiso ni wan joge bende oseketo Roho
11ka umedo konyowa gi lemo maru. mare e chunywa kaka singo mar gima
Mano nomi ji mang'eny nodwokone biro.
Nyasaye erokamano kuom gweth 23 Aluongo Nyasaye mondo obed
momiyowa, kodwoko lamo mar ji mang'e- janeno mara, ka anyisou ni ne ok aduo-
ny. go Korintho mana mondo kik akelnu
kuyo. 24Ok wawach kamano nikech
Paulo Oloko Chenro Mage watemo bedo gi teko kuom yie maru, to
12Koro ma e sunga marwa: chunywa watiyo kodu kaachiel mondo uchung'
miyowa ratiro ni wasedak e pinyni, to motegno e yie maru ka umor.
moloyo e winjruok marwa kodu, ka walu-
oro Nyasaye kendo ka wawuotho e ler 2 Omiyo ne ang'ado e pacha kuom
wachni, ni ok nachak alimu kendo ka
mar adier. Ok wasedak kamano nikech limbena dikelnu kuyo. 2Nikech ka an ema
waluwo rieko mar pinyni, to nikech ng’- amiyo ubedo mokuyo, to en ng'awa ma
wono mar Nyasaye. 13Nikech ok dimiya mor, ka ok mana un ma amiyou
wandiknu gik matek maok unyal somo mi chuny lit? 3Mano emomiyo ne andikonu
uwinj tiendgi. Omiyo ageno ni, 14mana kamano, mondo kane abiro iru to kik
kaka koro useng'eyowa moromo, e kaka umiya kuyo un monego umiya mor.
ubiro medo ng'eyowa chuth, mondo Nikech ang'eyo malong’o chuth ni ka
uchop e okang' munyalo sungoru nikech amor to eka un duto bende umor. 4Ne
wan, mana kaka wan bende wabiro sun- andikonu ka chunya chandore kendo lit;
gore nikech un e odiechieng Ruoth Yesu. kendo pi wang'a ne chwer mang'eny,
15Nikech ne an-gi ratiro kuom wachni, nikech ne ok adwar mondo ami ubed
ne achano mar limou mokwongo mondo mokuyo, to ne adwaro mondo ung'e kaka
ne uyudi gweth manyadiriyo. 16Ne aherou, un duto, gi hera matut.
achano mondo alimu kane anie wuodha
adhi Makedonia, kendo ne achano rawo Weyo Ni Jaricho Richone
iru ka aa kuno, mondo ayud kony kuomu 5Ponono ng'ato osekelo chuny lit, an
e wuodha madhi Judea. 17Kane achano ok ema osekelona chuny litno, to osekele
kamano, uparo nine atimo kamano ka mana ni un, ka ok adwar jimbo wachno.
atugo? Koso uparo ni aloso chenroga ka 6To kum ma osemi ng'atni gi ji mathoth
japiny, ma anyalo kiko wach ka ayie ni, kuomu koro oromo. 7Sani koro nyaka
"Eee, Eee" kendo achako akwer ni "Ooyo, uwene richone kendo uhoye, mondo kik
 209 2 JO-KORINTHO 4:2
kuyo mare dhiere nono. 8Omiyo akwayou tijni, to nyalowa aa kuom Nyasaye.
mondo unyise ni koro eka uhere moloyo. 6Osemiyowa nyalo mar bedo jotich mag
9Gimomiyo ne andikonu ne en mondo singruok manyien, ma ok otenore kuom
atemu ane kendo ang’e ka bende un joma chik mondiki, to motenore kuom chuny,
nigi luor e gik moko duto. 10Ng’ato ang'a- nikech chik mondiki neko, to Roho chiwo
ta muweyone richone an bende aweyone. ngima.
Nikech ka aweyone ng'ato richone (ka
dipo an bende onego awene ng'ato e wach Duong’ Mar Singruok Manyien
moro amora) to atimo kamano kuom 7Koro ka tich mane okelo tho, mane
Kristo, nikech un, 11mondo kik satan lowa ondike kite mopa, mane obiro gi duong’
gi riekone, nikech wang'eyo chenro mage. mondo omi jo-Israel kik ng’i wang’ Musa
tir nikech duong’ne kata obedo ni
Jotich Mag Singruok Manyien duong’no nedhi ka rumo, 8to donge dibed
12Kane abiro Troa mondo ayal Injili ni tich mar Roho biro bedo gi duong'
mar Kristo kendo nayudo ka Ruoth mang'ongo moloyo? 9Ka tich ma
noseyawona dhoot, 13to ne pod aonge gi ing'adonego ji bura nigi duong' kamano,
kuwe e chunya nikech ne ok ayudo owad- to tich, ma keto ji kare, nyaka bed gi
wa Tito kuno. Omiyo ne agoyo oriti ne duong' moloyo! 10Nikech gimane nigi
jogo, mi adhi Makedonia. duong' kindecha koro onge gi duong’
14To erokamano ni Nyasaye, ma kinde minyalo pimo gi mano maduong' moloye.
duto telonwa kaka joma oselocho kuom 11To ka mano marumo nobiro gi duong’
Kristo, kendo ma konyore kodwa kuom kamano to kare koro mano masiko nyaka
keyo tik mamit mar ng'eyo Kristo. bed gi duong' mang'ongo moloyo!
15Nikech Nyasaye tiyo kodwa kaka tik 12Emomiyo ka koro wan-gi geno
mamit mar Kristo e kind joma iwaro kod machal kama, wawuoyo gi chir mathoth.
joma lal. 16Ni joma lal wadum tik tho to 13Ok wachal gi Musa mane umo wang'e
ni joma iwaro to wadum negi tik ngima. mondo kik jo-Israel ne ka ler manie pat
Koro en ng'a mowinjore gi tich machal wang'e rumo. 14To pachgi nosiko kodi-
kamano? 17Nikech wan ok wachal gi ji nore, nikech nyaka koroni raumno pod
mathoth mamoko, magajo wach Nyasaye oumo chunjegi ka isomo singrouk
mondo giyudie ohala. Wanto wan joma machon. Pod ok ogole nikech raumno
Nyasaye oseoro kendo wawacho adiera e igolo mana ka ng’ato ni kuom Kristo.
nyime kuom Kristo. 15Kata mana sani kisomo chik Musa to
raum geng'o chunygi. 16To saa asaya ma

3 Dibed ni wachako pwoyorenu kendo?

Koso wachako dwaro barupe mag
pwoch moa kuomu, kata mwabirogo iru,
ng'ato olokore odhi ir Ruoth to raumno
igolo oko. 17Koro Ruoth e Rohonogo;
kendo kama Roho mar Ruoth nitie, thuo-
kaka jomoko ohero timo? 2Un e barupe- lo nitie. 18Koro wan duto mwanyiso picha
wa, mondiki e chunywa, kendo ma ji duto mar duong’ Ruoth, ka ok waumo wenge-
ong'eyo, kendo somo. 3Unyiso ni un wa, imedo lokowa mondo wamed bedo
barupe moa kuom Kristo, matijwa okelo, machal kode, ka duong' mawan-go medo
ma ok ondiki gi wino, to mondiki gi Roho medore ma wuok kuom Ruoth, ma en
Maler mar Nyasaye mangima, bende ok Roho.
ma ondiki e kite mopa, to mondiki e chun-
je mag dhano. Mwandu Manie Agulini Mag Lowo.
4Mano e chir ma wan go kuom
Nyasaye nikech Kristo. 5Ok ni wan-gi
nyalo moro kuomwa wawegi mar tiyo
4 Emomiyo, ka koro Nyasaye oseke-
chowa momiyowa tijni mondo
watim, chunywa ok nyosre. 2Wasekwedo
2 JO-KORINTHO 4:3 210
timbe maling’ling’ mag miriambo ma kodiechieng’. 17Nikech chandruok
kuodo wich, ok wakonyre gi wuond, mwayudo matindo kendo makadho piyo
bende ok wagaj wach Nyasaye, to biro kelonwa duong' mosiko kendo
wawuotho e ler mar adiera kendo wachi- moloyo chandruokgo duto. 18Omiyo ok
wore ni ji duto, mondo chunygi orwakwa wachom wengewa kuom gik mineno, to
e nyim Nyasaye. 3Nikech ka poni Injili kuom gik maok ne. Nikech gik mineno gi
mwayalo ogeng'ore, to ogeng'ore mana ni wang' rumo, to gik maok ne siko nyaka
joma lal. 4Joma kamago otamore yie chieng'.
nikech nyasach pinyni osedino pachgi
mondo kik gine ler mar Injili manyiso Kar Dakwa Manie Polo
duong' mar Kristo, ma en e kido mar
Nyasaye. 5Nikech ok wayal wach kuomwa 5 Nikech wang’eyo ni ka kiru
mwadakieni okethi, to wan gi ot ma
wawegi, to wayalo Yesu Kristo kaka Nyasaye osegeronwa e polo, ma en ot
Ruoth, to wan wawegi wan jotichu kuom mosiko, ma lwet dhano ok ogero. 2Kapod
Yesu. 6Nikech Nyasaye mane owacho ni, wan e kiruni to wachur ka wagombo
"Ler mondo orieny koa e mudho" ema mondo orwakwa gi odwa mar polo
osemiyo lerne omenyo chunywa, momiy- 3nikech ka waserwakore kode, to ok bi
owa ler mar ng'eyo duong’ Nyasaye yudwa duk. 4Nikech kapod wadak e
mineno e lenda wang' Yesu Kristo. kiruni, to wachur gi pek modiyowa, to
7To mwandu mawan-goni wating'o e mano ok onyiso ni wadwaro weyo
agulni mag lowo, mondo oyangre ni teko ringruok mawan-goni, to wagombo
maduong' mawan-goni oa kuom Nyasaye, rwakore gi ringruok manyien mar polo,
to ok oa kuomwa wawegi. 8Pile idiyowa mondo gima ok tho omwony mano
matek e yore duto, to ok dinwa; wadhier matho. 5Nyasaye ema oseikonwa chenro
nono, to ok wajogi; 9isandowa, to ok machalo kama, kendo osemiyowa Roho
jwang'wa; igoyowa piny, to ok tiekwa. kaka singo, ma singo gima biro.
10Kinde duto wawuotho ka wating'o tho 6Kuom mano, wan-gi chir pile, kendo
mar Yesu e ringrewa, mondo eka ngima wang'eyo ni ka pod wadak e ringr uokni
mar Yesu onere e ringrewa. 11Nikech wan to wan mabor gi Ruoth. 7Wadak kuom
mwangima ochomwa gi tho kinde duto yie to ok kuom gik mwaneno. 8Wawacho
nikech wach Yesu, mondo ngima mar ni wan-gi chir kendo dwaher moloyo
Yesu onere e ringrewa matho. 12Omiyo weyo dak e ringruokni mondo wadag
koro wan tho tiyo kuomwa, to un, ngima kanyachiel gi Ruoth. 9Omiyo thorro
tiyo kuomu. marwa maduong' en mondo watim
13Ondik ni: "Ne ayie emomiyo ne dwarone, bed ni pod wadak e ringruokni
awuoyo". Gi chuny mar yie machalre, kata ka wase aa. 10Nikech nyaka wan duto
wan bende wayie kendo wawuoyo, wabi wachung' e nyim kom bura mar
14nikech wang'eyo ni Jal mane ochiero Kristo, mondo ng'ato ka ng'ato oyud gima
Ruoth Yesu oa kuom joma otho biro owinjore gi gik mane otimo kapod en
chierowa wan bende gi Yesu, kendo obiro ringruok kata gin gik mabeyo, kata mari-
kelowa kaachiel gi un, e nyime. 15Magi cho.
duto timore mondo okonyu, mondo kaka
ng'wono medo chopo ni ji mang'eny Tich Mar Kelo Winjruok
moloyo, ji odwok erokamano ni Nyasaye, 11Nikech koro wang'eyo gima luoro
mondo Nyasaye oyud duong’. Ruoth en, watemo ywayo ji. Wan to
16Emomiyo chunywa ok nyosre. Kata Nyasaye ong'eyowa malong'o, kendo
obedo ni ringrewa maoko rumo kamano, ageno ni un bende ung'eyowa malong'o
to chunywa iloko manyien odiechieng’ chuth e chunyu maiye. 12Ok watem
 211 2 JO-KORINTHO 6:16
pwoyorenu kendo, to wamiyou gima Pek Ma Paulo Oyudo
unyalo sungorugo kuomwa, mondo uyud 3Ok wadwar ni ng'ato oyud ketho
gima unyalo dwokogo joma sungore moro amora e tichwa, omiyo watemo
nikech timbegi maoko mineno to ok mondo kik wachwany ng'ato. 4Wan kaka
nikech gima ni e chunygi. 13Kapo mano jotich Nyasaye wanyisore e yore mang’e-
nyalo miyo wachal joneko, to obedo ny kaka: dhil maduong’, sandruok, chan-
nikech Nyasaye; to ka pachwa ni kare, to druok kod e masiche; 5e goch, e tuech, e
en kamano nikech un. 14Nikech hera mar koko, e tich matek, e fuwo nindo otieno
Kristo chunowa mondo watim gik mwa- mang'eny, gi riyo kech; 6kuom ritruok
timo, nikech wan-gi ratiro ni ng'ato achiel maler, kuom ng'eyo, kuom kinda, kuom
notho ne ji duto; omiyo ji duto notho. ng'wono, kuom Roho Maler gi hera mar
15To notho ni ji duto mondo joma ngima adier; 7kuom wacho adier, kendo kuom
koro kik bed mangima mana ni gin giwe- teko mar Nyasaye. Watimo gigi duto ka
gi, to mondo gibed mangima ni Jal ma wating'o gilweny mag ngima makare e
notho mochako ochier nikech gin. lwetwa korachwich gi koracham; 8ka
16Omiyo chakre sani koro ok wang’e imiyowa duong' kendo ichayowa; iketho
ng'ato e yo mapiny ng’eyogo ji. Kata nyingwa kendo ipwoyowa, joma odim-
obedo ni kinde moko ne wang’eyo Kristo bore to ikawowa ka joma ketore; 9joma
e yo makamano, tinde ok watim kamano ong’ere to wachal joma ok ong'e, kendo
kendo. 17Emomiyo ka ng'ato ni kuom wachalo joma chiegni tho, to pod ineno
Kristo to en chwech manyien; gik mana ka wangima angima, igoyowa to ok
machon osekadho, neuru, gik manyien negwa; 10wakuyo, to wasiko wamor
osechopo! 18Magi duto oa kuom Nyasaye, amora, wadhier, to wamiyo ji mathoth
mane ogolo sigu mane nie kindwa kode doko jo mwandu, wanenore ka gima
kotimowa osiepene kuom Kristo, kendo waonge gimoro, to kare wan ema wan gi
omiyowa tich mar loko wasike osiepene: gik moko duto tee.
19tiende ni Nyasaye ne timo winjruok gi 11Yaye jo Korintho, wawuoyonu ka
piny kuom Kristo, ka ok okwano richo ji e wan kodu thuolo kendo ka chunywa oya-
wigi. To wan ema osemiyowa wach worenu malach. 12Wan ok wapandonu
manyiso ji kaka digibed e winjruok gi herawa, to un ema upandonwa. 13Ka
Nyasaye. 20Kuom mano, wan e jombetre anyalo wuoyonu kaka nyithinda, to awa-
mag Kristo, wachalo kagima Nyasaye chonu ni, un bende yawnwauru chunyu
konyore kodwa kuom ywayo ji ire. malach!
Wahombou ka wachung' kar Kristo,
mondo uwinjru kod Nyasaye. 21Nyasaye Kik Uriwru Gi Jopiny
noketo Jal mane onge richo obedo richo 14"Kik uriwru gi jopiny. Nimar en win-
mondo kuome wabed joma kare mag jruok mane ma ber gi rach dibedgo e
Nyasaye. achiel? Koso ere kaka ler gi mudho didag

6 Kaka Jotich kaachiel gi Nyasaye wak- kanyachiel? 15Winjruok mane ma Kristo

wayou mondo kik ukaw ng'wono nigo gi Obel? En ang'o madiriw ng’ama
Nyasaye museyudo ka gir tugo. 2Nikech oyie gi ng'ama pok oyie? 16Winjruok
owacho ni, mane ma Hekalu mar Nyasaye nigo gi
"Ne awinji e saa mowinjore; chutho nyiseche manono? Nikech wan e Hekalu
ne akonyi e odiechieng' mar war- mar Nyasaye mangima! Mana kaka
ruok. Awachonu ni, ma e saa mar Nyasaye owuon osewacho ni: "Abiro dak
Nyasaye mowinjore, ma e e igi kendo abiro wuotho e diergi kendo
odiechieng warruok. abiro bedo Nyasachgi to ginibed joga."
2 JO-KORINTHO 6:17 212
17"Emomiyo auru kuomgi kendo 10Nikech kuyo mar Nyasaye kelo lokruok,
pogreuru kodgi, Ruoth owacho. Kik makelo warruok kendo ok mi waywag
umul gima ochido, eka narwaku." ang’e, to kuyo mar piny kelo tho. 11Neuru
18”Anabed Wuonu to unubed gima kit kuyo mar Nyasaye osenyago e
yawuota gi nyiga, Ruoth Manyalo ngimau: osemiyo udoko joma otang’ mak
Gik Moko Duto owacho." badhre ni loso weche manie dieru. Koro
usin gi timbe mamono; uluoro donjo e

7 Koro osiepena mageno kaka wan-gi

singruokgi, wapwodhreuru kuom
gik moko duto machido ringruok gi
richo kendo; uhera kendo ugombo mondo
amed konyou e wachno kendo uikoru
kumo joma oketho. Koro usepwodhoru
chuny mondo wadok jomaler chuth udoko maler e wach mane otimore e
nikech waluoro Nyasaye. dieru. 12Omiyo kata kane andikonu to ne
ok en nikech wach ng'at mane otimo
Mor Ma Paulo Nigo marach, kata nikech joma notimnigi
2Yawnwauru chunyu. Pok watimo ni marach, to ne andikonu mondo, e nyim
ng'ato marach kendo pok waketho ne Nyasaye, uneye kaka ugenowa. 13Magi
ng'ato, bende pok wamayo ng'ato gire duto osejiwowa.
kwakonyore gi wuond. 3Ok awach Kaachiel gi jip mane wayudo koa
wechegi mondo ang'adnu bura kaka kuomwa wawegi, moloyo to ne wamor
joketho, nikech, kaka nasewachonu mote- kane waneno mor mane Tito nigo, nikech
lo, wagenou gi genruok maduong' e dhial mane umiye. 14Noyudo asesun-
chunywa, kendo waikore tho kodu kendo gorene nikech un, kendo koro ok usekuo-
bedo mangima kodu. 4An gi chir do wiya. To mana gik moko duto
maduong' kuomu; asungora matek nikech mwasebedo ka wawachonu gin adiera e
un! Kaparou to chunya yudo jip mathoth kaka sunga mane wasungorego ni Tito
kendo e chandruokwa duto, chunya kuomu bende osedoko gima adier.
opong’ gi mor motiak. 15Omiyo koro hera moherougo oseme-
5Nikech, kata kane wabiro Makedonia, dore moloyo, koparo kaka un duto ne
ringrewa ne ok oyweyo mak oneno sand uwinjo wachwa, kendo kaka ne urwake gi
mak rum; dhawo nolworowa gi oko to luoro kod kibaji. 16Amor sidang' ni anya-
chunywa nopong' gi luoro. 6To Nyasaye, lo bedo gi geno kuomu chuth.
majiwo joma chunygi onyosore, noji-
wowa kane Tito obiro irwa, 7to ok birone Jip Kuom Chiwo
kende ema nojiwowa, to hoch mane
uhoyego bende nojiwowa. Nonyisowa
kaka un-gi siso mar nena, kendo kaka
8 To koro Jowetewa wadwaro ni ung'e
gima ng'wono mar Nyasaye osetimo
ni kanise man Makedonia. 2Kata obedo ni
chunyu otur, kendo kaka uikoru mar giseneno malit mokalo pimo, kendo gid-
chwaka ma mago duto nomiya amor hier ahinya kamano, to mago osemiyo
moloyo. gimedo bedo mamor moloyo, kendo chi-
8Nikech kata ka barupa mane andikonu wogi mar ng'wono osemedore mokalo
nomiyo ukuyo, to ok anyal timonu mos. pimo. 3Anyisou adier ni ne gichiwore mar
Kata kamano ne atimo mos, nikech aneno chiwo kaka ginyalo, kendo moloyo nyalo-
ni barupano nomiyou chuny lit, to mana gi. Ka onge ng’ama ochunogi, 4ne gisay-
matin nono. 9To koro amor, ok nikech ne owa ka giramo ni gin bende nyaka gichiw
uyudo chuny lit, to nikech chuny litno makorgi kuom konyo jo Nyasaye. 5Ne
nokelonu lokruok. Nikech nubedo gi gichiwo mathoth moloyo kaka ne waparo!
chuny lit mar Nyasaye, kendo ne ok Mokuongo ne gichiwore ni Ruoth; eka
uhinyoru e yo moro amora nikech wan. bang'e gichiwore ni wan bende, kaka
 213 2 JO-KORINTHO 9:5
Nyasaye dwaro. 6Omiyo ne wajiwo Tito, wore kende en owuon mar konyou, mi
kaka en ema nochako tijni e dieru, mondo koro ero obiro iru kuom dwarone owuon.
odhi kode nyime nyaka chop otiek tij 18To bende waoro owadwa moro kode,
ng'wonono. 7To ka umewo mokalo e gik mong'ere e kanise duto ne tije mar Injili.
moko duto ma un-go, kaka: yie maru, gi 19To ok mano kende, kanise ne oyiere
losou, gi ng'eyou, gi ikruok maru mar mondo odhi kodwa e wuodhwa mar tero
konyo, kod hera muherowago wadwaro ni chiwo. Tijno watimo mondo wami Ruoth
tij ng'wononi mar chiwo bende utimie owuon duong' kendo mondo ji ong'e ni
maber moloyo. waikore konyo. 20Wadwaro mondo ji kik
8Ok amiu chik kuom wachni, to any- ne rach moro e yo mwatiye tij mich mar
isou kaka joma oikore konyo tich Nyasaye ng'wononi. 21Nikech watemo matek
mondo atemgo herau ka bende en hera mondo watim maber, ok e wang' Ruoth
madier. 9Nikech ung'eyo ng'wono mar kende, to e wang' dhano bende.
Ruodhwa Yesu Kristo kaka chal, ni kata 22Jal machielo mwaoro kodgi en owad-
obedo ni ne en gi mwandu, to nodoko wa mwasetemo mwaneno ni en ng'ama
modhier, nikech un, mondo un ubed ochiwore ni tije mangeny, to sani koro
jomwandu nikech dhierneno. ochiwore moloyo nikech gen mogenou.
10Koro ma e pacha kuom wachni: Sani 23Tito to anyalo loso kuome kaka nyi-
koro ber mondo utiek tich mane uchako wuodha kendo jatich mwatiyogo kaachiel
higa mokalo. Un emane uchako tijni e dieru, to jowetewa mamokogo to gin
mokuongo, ok nukuongo chako choko joma kanise Ooro, mondo omi Kristo
kende, to nukuongo bedo gi dwaro mar duong. 24Omiyo nyisuru jootewago ni un
chiwo giu bende. 11Omiyo koro dhiuru joma ohero ji, mondo kanise duto oyie ni
nyime gi tijno nyaka utieke! Beduru gi sungawa kuomu ok en mar oyuma.
ikruok mar tieke mana kaka nubedo gi
chenro mar chake, to timuru kamano
mana gi giu maun-go. 12Nikech un gid-
waro mar chiwo, to Nyasaye biro rwako
9 Onge tiende mondo andiknu kendo
kuom kony monego oor ni joma
ler, 2Ang'eyo ni uikoru konyo, kendo
chiwono kaluwore gi gik maun-go mun- asesungou ni jo Makedonia, ka anyiso-
yalo chiwo, to ok gik muongego. gi ni owete man Akaya osebedo moiko-
13Dwarowa ok en mondo jomoko re konyo chakre higa mokalo kendo
odong' gi ting' mayot to un wamiu ting' ramo maru osejiwo thothgi. 3Koro ee
mapek, to dwarowa en ni ji duto ochiw aoro owetegi mondo sungawa kuomu
maromre. 14To sani ma un-go mogundho kuom wachni kik lokre mana weche
biro konyo dwaro ma gin-go, mondo un manono; to mondo giyudu kuikoru
bende achien ma gin-go mogudho biro mana kaka ne asewachonigi. 4Nono to,
konyo dwaro ma un-go. Kamano otimore ka jo Makedoniagi obiro koda moyudo
to ubiro bedo gi konyruok maromre, ka ok uikoru, wiwa dikuodi, (ka ok
15mana kaka ondiki ni, "Ng'at mane aloso e wichkuot ma un bende duyudi)
ochoko mang'eny ne ok obedo gi mathoth nikech geno maduong’ mwaseketo
ahinya kendo ng'at mane ochoko manok, kuomu. 5Kuom mano ne aneno ni ber
ne ok obedo gi matin mohingo". mondo ajiw owetegi mondo olimu
chon mondo utiek chenro duto mag
Oor Tito Korintho. chip ng'wono mane usesingoru mar
16Adwoko erokamano ni Nyasaye chiwo. Kamano, ka abiro to anayud ka
moseketo, e chuny Tito, dwaro mar kony- chiwo maru mar ng'wono oikore,
ou, mana kaka an bende an-go. 17Ne ok kendo mano nonyis ni uchiwe gi ng'-
orwako mana kwayowa kende, to ne ochi- wono, to ok kuom achuna.
2 JO-KORINTHO 9:16 214
Chiwo Migolo Kuom Ng'wono. 3Nikech kata obedo ni wadak e pinyni, to
6Paruru wachni: Ng'at mokomo kodhi ok wakedi kaka jopiny kedo. 4Nikech
manok kayo cham manok, to ng'at moko- gilweny mwakedogo ok gin mag pinyni,
mo kothe mang'eny kayo cham mang'eny. to gin gilweny mager mag Nyasaye,
7Ng'ato ka ng'ato mondo ochiw kaka mwakonyorego kuom muko kuonde
chunye oyiero, ma ok oywago ang'e, kata mochiel motegno. 5Waketho mbekni kod
nikech ochune, nimar Nyasaye ohero riekni mag wuondruok duto mag sunga
ng'at ma chiwone ka mor. 8To Nyasaye dhano, ma dino ni ji yor ng'eyo Nyasaye,
nyalo miyo ubed gi gweth mogundho, kendo watweyo paro ka paro mobam, mi
mondo kinde duto ubed gi gik moko duto wami owinj Kristo. 6Adier, wabiro kumo
munyalo konyorugo un uwegi, kod kit ng'anjo moro amora e dieru, nyaka
mamoko malang' munyalo konyogo chop un duto ubed joma obolore chuth.
jomamoko. 9Kaka ondiki ni, 7Ung’iyo gik moko mana mothanyore
"Ochiwo gige ni joma odhier gi gi oko. Ka ng’ato ang’ata paro ni en ng’at
ng'wono, ber mare osiko nyaka Kristo, to kik gimoro wuonde ni en ng'at
chieng’." Kristo moloyowa! 8Nikech kata ka dipo ni
asesungora mokalo kare kuom teko ma
10Koro Jal machiwo kodhi ni jakomo, wan-go ma Ruoth osemiyowa mar gerou,
kendo mamiyo jachiemo makati biro chi- to ok mar kethou, to wiya ok kuodi kata
wonu kendo medonu dimang'eny kodhi matin. 9Ok adwar mondo anenra kagima
mikomo kendo obiro miyo timu makare abwogou gi barupena. 10Nikech jomoko
medore. 11Obiro miyo udok jomwandu e kuomu wacho ni, "Barupege pek kendo
yore duto, mondo ubed mang'won kinde kwiny, ka en kodwa e ringruok to
duto, kendo mondo ji mang'eny odwok onenore ng'ama yomyom, kendo koyalo
erokamano ni Nyasaye kuom mich mane to wechene onge tich." 11Joma wuoyo
wateronigi koa kuomu. kamano nyaka ng’e ni weche mwawa-
12Nikech tich mutimoni ok chop mana chonu e barupewa mwandikonu ka waonge,
dwaro jomaler kende, to bende omiyo ji ema bende watimo ka wan kodu.
dwoko erokamano ni Nyasaye nikech 12Chutho, ok dwahedhre mar ketore,
kony ma giyudo. 13Kuom nyiso ni kata pimore gi jogogo mating'ore malo,
uchung' kodwa e tijni, umiyo Nyasaye kaka joma lich mokalo. Joma kamago
duong' nikech mano nyiso ni umako chik ofuwo, kuom pimore gi rapim magin
mar Injili mwahulo, kuom ng'wono mane giwegi ema giketo, kendo kuom ng'ado
omiyo uyie pogo kodgi giu, kaachiel gi buchgi kendgi, kaka joma lich. 13Wan to
jomoko bende. 14Omiyo gibiro lamonu ok dwasungre mokalo kiewo moketnwa,
Nyasaye, ka chunygi otwere kodu, kuom to wabiro keto sungawa kama onego
ng'wono mogundho ma Nyasaye osemiy- ogikie, kaluwore gi kar tich ma Nyasaye
ou. 15Wagouru erokamano ni Nyasaye osechanonwa, ma okwako nyaka koru
kuom michne maduong’ mokalo apima! kono. 14Omiyo ka wasungore ni tendwa
okwako nyaka koru kono, to ok wakal
Paulo Osiro Tije Kaka Jaote tong'wa nikech wan emane wakuongo

10 Koro an Paulo awuon akwayou

kuom muolo kod ng'wono mar
Kristo – ma ji wacho ni amuol ka aloso
chopo iru gi Injili mar Kristo bang'
wuotho wuoth marabora. 15To bende, ok
dwasungre mokalo tong'wa kuom tich
kodu wang' gi wang' to ni akwiny ka an ma jomoko nono ema timo. To genowa en
mabor kodu! 2Asayou ni kik umi abi iru ka ni, kaka yie maru medo gerore, e kaka
ager, kaka ajabedoga ni jomoko maparo ni tong'wa mar Injili biro medo yarore,
wadak e pinyni kwaluwo dwaro jopiny. 16mondo eka wayal Injili e pinje mabor
 215 2 JO-KORINTHO 11:24
moyombou. Nikech ok wadwar sungore mondo ageng' "joote" mamoko masun-
kuom tich ma ng'at machielo ema otimo e gore kendo wacho ni gitiyo tich machalre
kare mar tich. 17To "Ng'at madwaro sun- gi marwa. 13Josungago ok gin joote
gore, mondo osungre kuom Ruoth." madier. Gin joote mag miriambo, kendo
18Nikech ng'at mapwoyore kende ok ema giriambo kuom tich magitimo, ka gike-
ji yiego, to mana ng'at ma Ruoth pwoyo. tore mondo gichal gi joote madier mag
Kristo.
Paulo Kod Jo-ote Mag Miriambo 14To maok nyal kawowa gi wuoro

11 Ageno ni ubiro bedo mang’won nikech kata Satan bende wuondore koke-
koda kuom fupa madundoni, ma tore kaka malaika mar ler. 15Kuom mano
bende usebedo ka uyiego. 2Nyiego omaka wachni ok wendo kuomwa, ka jotich
kodu machalo gi nyiek Nyasaye. Ne asin- satan bende oriedo mondo okwan kaka
gou ne dichwo achiel kende, ma en Kristo jotich mag tim makare. To e giko gibiro
mondo omi achiwu kaka nyako masili ni yudo kum mowinjore gi timbegi.
en. 3To aluor ni dipo ka pachu okethore,
mi uwe hera matut kendo maler muhero- Sunga Paulo E Chandruok
go Kristo, mana kaka Hawa ne thuol 16Anuoyo: Kik ng'ato kawa ni afuwo.
owuondo gi miriambone mariek. 4Nikech To ka uhero, to kawauru kaka ng'at mofu-
ka ng’ato obiro e dieru ka yalonu Yesu wo, mondo an bende asungrae matin.
mopogore gi mano mane wayalonu, 17Gima koro adwaro wachoni ok Ruoth
kendo kata uyudo Roho machielo gi mano ema oyiena mondo awachi, to awache e
mane uyudo, kendo uyie gi Injili moro yor fuwo. 18Nikech ji mathoth sungore
amora mopogore gi mane uyudo, kendo kaka jopiny sungore, an bende weuru
uchikone itu gimor. 5To ok apar ni an asungrae matin. 19Un uwegi ukaworu
piny ahinya moloyo "joote" mamoko niuriek, to pod urwako joma ofuwo gi
mukwano ni dongo malichgo! 6Nyalo riekougo tee! 20Chutho urwako koda ka
bedo ni ok ang'ith e wuoyona, kata joma lokou wasumbini mag-gi, kata ma
kamano, an gi ng'eyo kuom gik ma kawo giu e yor mecho, kata ma gajou, kata
apuonjo. Wasebedo ka waleronu wechegi ma tiyou githuon, kata ma diyou piny
kinde ka kinde. kendo thalo lembu! 21Ayie kawo wichkuot
7Mitka ukwana jaketho nikech ne muketo kuomano; nikech wan ne ok
adwokora piny, mondo eka ating'u malo, wanyal timo gik majogo timo, nikech
kane ayalonu Injili mar Nyasaye maok wanyap!
adwaro chudo koa kuomu? 8Ne amayo To ka ng'ato nyalo hedhore mar sun-
kanise moko e yor yudo kony eka mondo gore kuom gimoro amora - awuoyo kaka
atinu. 9Kendo kane atiyo e dieru, to ne ok ng'ama ofuwo - to an bende anyalo sun-
amiyo ng'ato ang’ata ting' mapek e kinde gora mana kaka gin. 22Di gibed jo
mane an gi dwaro moro amora, nikech Hibrania? An bende an. Di gibed jo
owete moa Makedonia nokelona gik Israel? An bende an. Digibed nyikwa
moko duto mag konyruok. Asetemo Ibrahim? An bende an. 23Di gibed jotich
matek mondo kik abednu misigo e yo Kristo? (Ka awuoyo kama to achalo
moro amora, kendo pod abiro medo timo janeko) An awuon an jatich maber
kamano. 10Chutho, ka pod adiera mar moloyo! Asetiyo matek moloyo; osetweya
Kristo nikuoma, onge ng'ama biro chun- e od twech kinde mang'eny moloyo;
go sunganani e gwenge mag Akaya. oserodha gi del kinde mang'eny moloyo;
11Nang'o? Nikech ok aherou koso? kendo asebedo machiegni gi tho kinde
Ngang'. Nyasaye ong'eyo ni aherou. 12To mang’eny moloyo. 24Jo-Yahudi ne ochwa-
abiro dhi nyime katimo gima atimoni da del piero adek gochiko nyadibich.
2 JO-KORINTHO 11:25 216
25Bende jo-rumi norodha nyadidek gi gigo manyiso nyawona 6To kata ka daher
ludhe, kendo ne ochiela gi kite dichiel. Yie mar sungora, to ok dikawa ni afuwo,
ne obarore koda e nam nyadidek, kendo nikech gik ma dimi asungra gin adier. To
chieng' moro ne ariyo e dier nam otieno ok abi sungora, nikech ok adwar ni ng'ato
kod odiechieng 26E wuodhega mathoth, okawa ni an ng'ama lich moloyo gik
aseneno masiche e aore mopong; mosene ka atimo, kendo mosewinj ka
asethagora e lwet jomecho, e dier jo awacho.
Yahudi wetena kod joma ok jo-Yahudi. 7To mondo geng’a kik asungra kuom
Masiche ne olwora e mier madongo, e gik malich miwuoro mane aneno e fweny,
thimbe, e ataro, kendo e dier 'Jowete' ma ne omiya kudho machwoyo ringra.
wuondore. 27Asetiyo matek gi lwetena, Kudhono ne en jaote mar Satan, ma noor
kendo asechandora malit, ka afuwo nindo mondo osanda eka otama kik asungra.
n dalo mang'eny. Kech osechama, kendo 8Ne alamo Ruoth nyadidek kuom wachni,
riyo oseloya; kinde mathoth asebedo ka ka asaye mondo ogolna kudhono; 9to ne
aonge gi chiemo moromo, asewuotho odwoka ni, "Ng'wonona mamiyi oromi,
duk. 28To ewi mago duto, an gi ting’ nikech kama nyawo nitie ema tekona
machielo modiya mar paro kuom kanise tiyoe moloyo" Emomiyo, abiro medo sun-
duto. 29Ka ng'ato nyap, to donge an bende gora gi ilo kuom nyawoga, mondo eka
adoko manyap kode? Koso ka ng'ato teko mar Kristo osik kuoma. 10Mano
odonjo e richo, to donge litna? omiyo nikech Kristo awinjo maber e
30Ka ochuna ni nyaka asungra, to abiro nyawo maga, kata ayany, kata chandruok,
sungora, kuom gik manyiso nyawona. kata sand, kata midhiero, nikech ka anyap
31Nyasaye ma Wuon Ruoth Yesu ma koreka atek.
ipako nyaka chieng’, ong’eyo ni ok ari-
ambi. 32Ka an Damaski, jatelo manie bwo Gima Paulo Paro Kuom Jo-Korintho
ruoth Areta noketo jorit e ranga dala mar 11Un ema umiyo atimora kaka ng'ama
jo-Damaski mondo omaka. 33To ne atony, ofuwo. To joma onego opwoya gin un,
kane oketa ei okapu, mi olora piny kakad- nikech kata ka achalo ng'ama nono
ho e otuchi manie kor ohinga. kamano, to 'joote' mudhialo ni lichgo ok
oloya kata matin. 12Gik manyiso ni ng'ato
Fweny Ma Paulo Noneno Kod jaote mar adier, magin ranyisi gi honni
Kudho Manie Ngimane kod gik madongo-dongo miwuoro, ne

12 Nyaka asungra kata obedo ni

sunga masungorago ok kony
gimoro. To koro awuoyo kuom lek gi
atimo e dieru ka ahora mos ahinya. 13En
ang'o mane atimo ni kanisa mamoko ma
un ne ok atimonu, makmana ni un ne ok
fweny mane Ruoth omiya. 2Ang'eyo ja amiyou ting’ mapek mar konya? Kapo
Kristo moro mane oyudhi moter e polo mano ne rachnu to mondo uwena!
mar adek, higni apar gang'wen mokalo 14Koro aikora biro limou e limbena
(Akia kata notere kuno e ringruok kata mar adek. Ka abiro to ok abi miyou ting’
nodhi gi chunye - Nyasaye ema ong'eyo) mapek, nikech un ema adwarou, to ok
3Kendo ang'eyo ni ng'atni kata e ringruok gigeu. Mano en gima ong'ere, nikech
kata ok e ringrouk nodhiyo kuro, (ok nyithindo ok ema onego okan mwandu ni
ange’yo - Nyasaye ema ong'eyo) 4motere jonyuolgi, to jonyuol ema onego oken ni
nyaka e paradiso. Kuno nowinjoe weche nyithindgi. 15Emomiyo aikora mar miyou
malich ma ok oyiene dhano losoe. 5Abiro gik moko duto ma an go, koda ka ngi-
mana sungora kuom ng'at machalo mana bende, mondo eka akonyu. Ka an
kamano, to ok anyal sungora kuoma aherou malach kamano, koro un onego
awuon - makmana ka asungora kuom uhera matin adier? 16Koro unyalo yie
 217 2 JO-KORINTHO 13:14
koda nine ok abedonu ting' mapek. To mondo ubed gi ratiro ka Kristo ema miya
pod unyalo wacho ni ne akonyora gi rieka teko mar wuoyo adier. En ok onyap
maricho mondo amau ling'ling'. 17To be kotiyo kodu, to otiyo gi teko e dieru.
dine amayoue giru moro kuom joma ne 4Nikech, kuom adier, ne oyie doko
aoro iru? 18Ne ajiwo Tito mondo obi iru, manyap kane igure, to koro ongima kuom
kendo ne aoro owadwa machielo mondo teko Nyasaye. Mano e kaka wan bende
obi kode. Mitki Tito owuon nomayou wanyap ka wan kuome, to kuom teko
giu? Donge en kod an ne watiyo e dieru Nyasaye wan roteke kwatiyo kodu.
ka wan gi chuny machalre kendo ka walu- 5Nonreuru mondo une ane ka bende
wo yo machalre? un gi yie. Adier, temreuru ane! Be un gi
19Samoro nyalo bet ni uparo ni wate- ratiro adier ni Kristo nie iu, makmana
mo pwoyorenu kuom wuoyonu kama. ka userem chuth? 6Ageno ni ubiro yudo
Ngang'! Wawuoyo e nyim Nyasaye mana ni pok warem e penj. 7Koro walamo
kaka jo Kristo. Osiepewa mwageno, Nyasaye ni ok ubi timo gimoro amora
ng'euru ni gik moko duto mwatimo wati- marach, ok mondo eka ji onewa kaka
mo mondo wageru. 20Aluor ni ka abiro joma oselocho, to mondo un utim timbe
iru kuno to anyalo yudou ka ok uchal mabeyo, kata kapo ni wanto
kaka adwaro ni uchal, kendo un bende wanenorenu kaka joma oserem. 8Nikech
unyalo yudo ka apogora gi kaka udwaro ok wanyal timo gimoro amora makedo
ni abedi. Aluor ni anyalo yudo ka nitie gi adiera, to mana ma adiera. 9Nikech
dhawo gi nyiego, gi mirima, gi ichlit, gi wan wamor ka wanyap, to un utek.
ajara, gi kuoth, gi sunga kod koko e dieru. Omiyo walamonu mondo udok mal-
21Aluor bende ni ka achako alimou kendo ong'o chuth. 10Ma e gima omiyo
to timbeu nyalo miyo Nyasacha kuod andikonu gigi ka aonge kodu, mondo ka
wiya e nyimu, mi aywagi nikech ji achopo iru to kik akonyra gi gero
mathoth kuomu osetimo richo kendo pok etekona - teko ma Ruoth omiya en mar
olokore oweyo dwanyruok, terruok kod gerou to ok mar kethou.
anjawo magisetimo.
Mos Mogik
Siem Mogik 11Koro mogik Jowetena, oritiuru, losu-

13 Ma koro dhi bedo limbena mar ru yoreu mobam, winjuru wechena, bedu-
adek malimo ugo. To mana kaka ru gi winjruok e kindu, kendo daguru gi
Ndiko wacho, "Adiera mar wach nyaka kuwe. Eka Nyasach hera kod kuwe nobed
losi e nyim joneno ariyo kata adek." kodu.
2Kaka ne asiemou e limbena mar ariyo, e 12Mosreuru un duto ng'ato gi ng'ato gi
kaka amedo siemou sani ka aonge kodu ni yogruok maler. 13Joma ler duto omosou.
ka abiro to ok nawe mak akumo jogo 14Mad ng'wono mar Ruoth Yesu
mane otimo richo motelo kod joricho Kristo, gi hera mar Nyasaye, gi lalruok
mamoko duto 3nikech uwacho ni udwaro mar Roho Maler obed kodu un duto.
 Jo-Galatia
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Ok ong’ere
KINDE NDIKO: 48 kata 49 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Paulo noseyalo ne Jo-Galatia e wuodhe mar tero Injili mokwongo-(Tich Joote 13:14-
23). Bang' kane osewuok kae to nenore ni jo-Yahudi moko moyie nobiro ka chuno jo-
Ogendini moyie ni nyaka gimak chik Musa eka inyalo wargi. Paulo ondiko ka siemogi
kuom puonj marachni konyisogi ni Ibrahim mane odak higni 400 kane pok ondik chike
Musa nowar nikech noyie kuom Injili. Kuom mano ere kaka inyalo wachi ni mako chik
nyalo waro ng’ato kata nyalo miyo ng’ama oyie kuom Kristo bedo ng’at makare moloyo?
Paulo siro maa motegno kowuoyo kuome owuon kaka Jaote kendo ojiwogi mondo giwuothi
kaka jo-Kristo.

THORRO:
Paulo siro Injili gi tekone duto konyisogi ni dhano yudo warruok mana kuom ng’wono
mar Nyasaye kokadho e yie kuom Kristo, kendo onge yo moro machielo. Puonj moro
mopogore en ketho adiera mar Nyasaye. Oketwa kare e wang' Nyasaye kuom yie 2:16,
kendo wabedo jo-Nyasaye (yawuot Ibrahim) mana e yo achielno, kuom yie 3:17. Nikech
wan thuolo kuom Kristo, kik koro wawe ng'ato ang'ata wuondwa ni nyaka watii matek eka
wayud warruok, to nyaka wadag kuom Injili. Mae puonjowa mondo waluor Roho mar
Nyasaye 5:16, kendo mondo waher owetewa moloyo kaka waherore wan wawegi 5:14.

WECHE MOCHAN KAE GIN

1. Paulo osiro kare kod Injili bende 1:1-2:21
2. Thuolo kuom kuong' mar chik 3:1-24
3. Injili nigi teko maloyo chik 3:25-4:31
4. Thuolo mar ja-Kristo 5:1-26
5. Weche moko mag puonj 6:1-18

1 An Paulo, ma jaote, maok oor gi

dhano kata gi lwet dhano to noor gi
Yesu Kristo kod Nyasaye Wuoro, ma
chieng’. Amin.

Onge Injili Machielo

nochiere oa kuom joma otho 2kaachiel gi 6Awuoro ahinya ka uselokoru piyopiyo
jowete duto man koda, nono, mi uweyo Jal mane oluongou kuom
Ne kanise man Galatia: ng'wono mar Kristo, kendo koro uluwo
3Ng'wono kod kuwe mondo obednu Injili mopogore gi mane opuonju, 7ma
koa kuom Nyasaye Wuonwa, kod Ruoth chutho ok en Injili kata matin. Kuom
Yesu Kristo, 4ma nochiwore nikech adiera nitie jomoko marundo pachu ka
richowa mondo ogonywa waa e kethruok gitemo mondo gilok Injili mar Kristo
mag ndalogi, kaluwore gi dwaro obed magalagala. 8To ka ng'ato dipuonju
Nyasachwa kendo Wuonwa, 5en ema Wach Maber machielo mopogore gi mano
mondo oyud duong' mochwere nyaka mane wapuonjou, bed ni en wan, kata
 219 JO-GALATIA 2:11
malaika moro moa e polo, to mondo sandowa cha be tinde yalo kuom yie ma
okuong'e nyaka chieng’. 9Mana kaka notemo ketho e kinde mosekalo." 24Kendo
wasewacho e kaka achako awacho kendo: mano nomiyo gimiyo Nyasaye duong'
ka ng'ato koro yalonu Injili ma opogore gi nikech an.
mane urwako to Nyasaye mondo
okuong’e nyaka chieng’! Joote Mamoko Orwako Paulo

2
10Uparo ni koro adwaro puoch mar Bang' higini apar gang’wen ne
dhano? Ooyo, adwaro puoch mar achako adok Jerusalem, e thuoloni ka
Nyasaye. Koso uparo ni atemo moro wan gi Barnaba. Tito bende ne akawo
dhano? Kane bed ni pod ne adwaro moro adhigo. 2Ne adhi nikech fweny mane
dhano, to dine ok abedo jatich Kristo. ayudo, kendo ne aketo negi ler kuom Injili
mane ayalo ne Ogendini. To ne atimo
Paulo Oluong Gi Nyasaye maye kiling’ling’ ne jogo mane chalo jote-
11Jowetena, adwaro ni mondo ung'e ni lo, nimar ne aluor ni dipo tija mar lando
Injili mane ayalonu ok en gimoro ma Injili obet kayiem nono. 3To kata Tito,
12
dhano ema ochuogo. Ne ok ayude kuom mane nikoda, ne ochuno mondo oter
dhano moro amora, to bende ne ok nyangu, kata obedo ni ne oa e dhout
opuonjago. Yesu Kristo owuon ema Ogendini kamano. 4Nobet kamano,
nofwenyona wachno. nikech owete moko mawuondore ne
13Nimar usewinjo kaka ne achal ka ne odonjo e dierwa mondo ocher ane thuolo
pod aluwo kit lemo mar jo-Yahudi, kaka ma wan go kuom Kristo Yesu, kendo
ne asando kanisa mar Nyasaye gi gero mondo gichak gilokwa wasumbini. 5To
mokalo apima, kendo ne atemo mondo ne ok waweyo negi thuolo kata matin,
akethe chuth. 14Jo-Yahudi mang’eny ma mondo eka adiera mar Injili osik kodu.
mbesena ne aloyo kuom lony e kit lemo 6To jogo kuomgi mane nenore ni lich,
marwa, kendo ne aketo chunya mar rito lichgi ne ok obadha nikech Nyasaye ok
chike duto mag kwerena. 15To ka ng’ad bura kuom nenruok maoko, jogo
Nyasaye, mane owala mi oketa tenge kaka neok omedo gimoro amora e puonjna.
gir tichne kane pok onyuola, kendo mane 7Kar timo kamano to ne gineno ni
oluonga kuom ng'wonone, nohero 16mondo Nyasaye ne osemiya tich mar yalo Injili ne
ofwenyna Wuode, mondo ayal kuome e ogendini maok oter nyangu, mana kaka
kind joma ok jo-Israel to ne ok apenjo Petro bende nosemi tich mar yalo ne joma
ng’ato ang’ata, 17kendo ne ok adhi oter nyangu. 8Nikech Nyasaye achiel
Jerusalem mondo ane jogo mane okuong- mane tiyo gi Petro e yalone kaka jaote e
ona bedo joote, to ne adhi moriere tir kind joma oter nyangu ema bende ne tiyo
nyaka e piny Arabia eka bang'e naduogo koda kaka jaote ne joma ok oter nyangu.
Damaski. 9Jogo mane okaw kaka sirni -Jakobo,
18To bang' higini adek ne adhi nyaka Petro kod Johana – noriwowa lwedo, an
Jerusalem mondo ang’era gi Petro, kendo kod Barnaba kane gineno ng’wono mane
ne adak kode kuom ndalo apar gabich. omiya. Ne giyie mondo wadhi wayal ne
19Ne ok aneno kata achiel kuom joote joma ok Ogendini, ka gin to gidhi ir jo-
mamoko, makmana Jakobo ma owadgi Yahudi 10Gimoro achiel mane gikwayowa
Ruoth. 20Akuong'ora e nyim Nyasaye ni mondo kik wiwa wilgo ne en ni mondo
gima andikonuni ok en miriambo. wadhi nyime gi konyo joma odhier, gima
21Bang’e achien ne adhi Siria kod Silisia. an awuon ne aikora timo.
22E kindeno kanise Kristo man Judea ne
pok oyanga malong'o ni an ng'a. 23Ne Paulo Okwero Petro
gisewinjo mana ripot ni, "Jal ma yande 11 Kane Petro obiro Antiokia, ne
 JO-GALATIA 2:12 220
akwere e wang'e nikech kethone ne mar Yesu Kristo maler mana kagima ne
nenore ratiro. 12Ka jo-Israel moko ne pod unene gi wang'u kigure! 2Adwaro ni uny-
ok obiro koa ir Jakobo, Petro ne thoro isa wach achielni kende: Bende ne uyudo
chiemo gi joma ok oter nyangu. To ka Roho Maler kuom rito Chik koso nikech
jogo nochopo, Petro nochako ng’anyo nuyie wach ma nuwinjo? 3Be en adier ni
kendo opogore gi joma ok oter nyangu ufuwo kamano? Bang’ chako gi Roho, ere
nikech ne oluoro joma oter nyangu. 13Jo- kaka koro unyagoru mar chopo thorrou e
Yahudi mamoko bende nodonjo kode e yor ringruok? 4Usesandoru malich
wuondruokneno, mi nyaka Barnaba kamano mana kayiem adier - kaponi
bende nolal e wuondruokno. dobed kayiem? 5Be Nyasaye dimiu
14Kane aneno ni wuondruokgino Rohone mi otim honnige e dieru nikech
opogore gi adiera mar Injili ne awacho ne urito Chik, koso nikech uyie kuom gik
Petro ang'ienga e nyimgi duto ni, "Ka in mane uwinjo?
iwuon in ja-Yahudi, to itimo timbe 6Paruru ane kuom Ibrahim: "Ibrahim
Ogendini, koro marang'o ichuno noyie Nyasaye kendo kuom yieneno
Ogendini mondo olu timbe jo-Yahudi?" Nyasaye nokwane kaka ng'ama kare."
15Wan wawegi mane onyuolwa jo- 7Wachni puonjo ni joma oyie gin nyithind
Yahudi to ok Ogendini ma joricho, Ibrahim. 8Ndiko noseneno motelo ni
16wang'eyo ni dhano ok nyal ket kare Nyasaye noket Ogendini kare kuom yie
kuom mako Chik, to mana kuom yie kendo nolando Injili motelo ne Ibrahim,
kuom Yesu Kristo. Omiyo kata mana wan "Jo pinje duto noguedhi nikech in."
bende waseketo yiewa kuom Kristo Yesu, 9Omiyo joma nigi yie yudo gueth,
mondo eka oketwa kare kuom yie kuom kaachiel gi Ibrahim ng’at yie.
Kristo, to ok kuom mako chik, nikech 10Jogo duto motenore kuom rito Chik
onge ng’ama ibiro ket kare nikech mako nie bwo kuong', nikech ondiki ni,
chik. "okwong' ng'ato ang'ata maok osiko ka
17"Kapo ni wan mwaseyie kuom Kristo chopo chike duto mondiki e kitap Chik"
mondo oketwa kare ema pod yudore ni 11Nenore malong'o ni onge ng'ama inyalo
wan joricho, to mano dinyis ni Kristo jiwo keto kare e nyim Nyasaye nikech omako
richo e ngimawa koso? Ok kamano Chik, “nikech Nga’t makare nobed mangi-
ngang'! 18Ka achako agero kendo gik ma kuom yie.” 12To Chik owuon ok
mayande amuko, to mano nyiso malong'o otenore kuom yie, nikech Muma wacho
ni an jaketh chik. 19Nikech korka Chik to ni, "Chik nomi ng'ato ngima mana ka
ne asetho kuom Chik mondo eka abed ng'ato ochopo chike duto ma Chik dwaro."
mangima ne Nyasaye. 20Osegura kaachiel 13Kristo to noresowa kuom kuong' ma
gi Kristo, kendo an koro ok ema angima, Chik kelo, ka en owuon nobedonwa kaka
to Kristo ema ngima kuoma. Ngima ma ng'ama okuong' nikech wan, mana kaka
koro angimago e ringra an-go mana ondiki ni, "Okuong' ng'at ang'ata molier e
kuom yie ma ayiego kuom Wuod yath." 14Noresowa mondo eka gweth
Nyasaye, mane ohera kendo ochiwore mane Nyasaye omiyo Ibrahim ochop ne
owuon ne an. 21Ok anyal kawo ng'wono ogendini kuom Kristo Yesu, mondo kuom
Nyasaye ka gir tugo, nikech ka dipo ni yie wan duto wanwang' singo Nyasaye,
ngima makare inyalo yudo kuom mako ma en Roho Maler.
Chik to kara Kristo notho kanyiem!"
Chik Kod Singruok
Yie Koso Rito Chik 15Jowetena, we koro alernu tiend

3 Yaye jo-Galatia, mofuwogi! En ng'a wachni ka akonyora gi gima timore e ngi-

moseirou? Un mane onyisu wach tho mawa ma ndalo duto. Mana kaka ka ji ose-
 221 JO-GALATIA 4:12
donjo e winjruok moro to ok oyiene ng'a- akoru kode kuom batiso mane uyudo.
to badhore ne chopo winjruokno kata 28Koro onge ja-Yahudi, kata Ogendini;
mondo ng'ato omedie wach moro bende onge pogruok e kind wasumbini gi
manyien, e kaka wach ma wapimoni joma ni thuolo, kata e kind chwo gi mon.
bende obet. 16Singruokgi notimne Un duto koro un gimoro achiel ei Kristo
Ibrahim kendo ne kothe achiel. Ndiko ok Yesu. 29Omiyo ka un jo-Kristo, to mano
owacho ni singruokno ne ibiro timo gi nyiso ni un koth Ibrahim, kendo un
"kothe" mang'eny, manyiso ni ji mang’eny, jocham girkeni ma nosingi.
to mana ni notime gi "kothe" achiel kende
ma en ng'at achiel, ma en Kristo. 17Tiend 4 Gima atemo leronu tiende chal kama:
ka jacham girkeni pod en nyathi to
gima awacho en ma: Chik mane Nyasaye oonge pogruok gi misumba, kata obedo ni
ochiwo higni 430 bang'e ok nyal ketho mwandu duto mar wuon dala osedong'
winjruok ma Nyasaye nokuongo timo ma ne. 2Ka pod otin, to chune ni nyaka otim
mi oketh singruok mane otimo motelo. gik ma joritne gi jorit mwandu wuon
18Nimar ka Nyasaye miyowa girkeni dwaro mondo otim, korito kinde mane
mana kuom mako Chik to mano nyiso ni wuon-gi ochano mondo jotijego oket
ok wayudgi kuom singruok. To wayudo mwandu duto e lwete. 3Kamano bende e
ni Nyasaye, kuom ng'wonone, nochiwo kaka ne wachal ka Kristo ne pok obiro:
gwethne ni Ibrahim kuom singruok. Piny nomwonyowa kendo ne waluwo
19To koro ere tij Chik? Chik nomedi timbe piny. 4To ka kinde mane Nyasaye
mondo onyis dhano kaka en jaketho, ochano nochopo, to nooronwa Wuode
nyaka chop kinde ma kodhi mane osingi mane dhako onywolo, kendo mane ony-
nobi. Chik notiyo ka konyore gi malaike, wol e bwo Chik, 5mondo ores joma Chik
kokalo kuom jagach. 20To jagach ok otweyo, eka mondo wadok nyithind
chung’ kar ng'at achiel; to Nyasaye to en Nyasaye ma chamo mwandune. 6Nikech
achiel. koro un nyithind Nyasaye, Nyasaye ose-
21Dwawach ni Chik mane Nyasaye oro bende Roho mar Wuode e chunywa.
ochiwo ogwenyore gi singruok ma noti- Roho maywak ne Nyasaye ni, "Abba!
mo gi joge koso? Ngang'! Ok nyal bet Wuora." 7Omiyo koro ok un wasumbini,
kamano. Nimar kapo ni Chik mane ochi- to un nyithind ot, to nikech un nyithind
wno ne nyalo chiwo ngima to mano nyiso ot, Nyasaye osemiyo wadoko jocham
ni Chik ne nyalo miyo dhano bedo kare. girkeni.
22To Ndiko hulo ratiro ni piny duto nie
twech mar richo omiyo joma oyie kuom Paulo Okecho Jo Galatia
Yesu Kristo kende ema yudo gino mane 8Chon ka ne pod ukia Nyasaye, ne un
Nyasaye osingo. wasumbini mag gik maok onego kwan
23Ka yieni ne pok obiro, Chik notwey- kaka nyiseche. 9To ka koro useng'eyo
owa waduto, kendo noloronwa yor Nyasaye, kata kawacho e yo machielo
konyruok, nyaka kinde ma yor yie maber moloyo ka koro Nyasaye oseng'ey-
nofwenyore. 24Omiyo Chik nomi teko ou, ere kaka udok e timbe machon mag
mondo oritwa nyaka chop Kristo bi, piny manyap kod chunje maricho modhi-
mondo eka ketwa kare kuom yie. 25To er? Udwaro ni timbegi ochak oketu
Kaka koro yie osebiro, chik koro ok ritwa. wasumbini kendo? 10Uketo chunyu mar
rito odiechienge moyiedhi, kod dweye gi
Nyithind Nyasaye ndalo kod higni! 11Ulitna ahinya, kendo
26Un duto un nyithind Nyasaye nikech timbeu miyo aparo ni dipo ne ayalonu
uyie kuom Kristo Yesu, 27nimar kane uyie Injili kayiem.
kuome to ne uriworu gi Kristo mi uru- 12Jowetena, akwayou ni mondo uchal
JO-GALATIA 4:13 222
koda, mana kaka an bende ne atimo kane Jerusalem ma kawuononi pod osiko e tich
an kodu. Pok uchwanya e yo moro amora. misumba gi nyithinde. 26To Jerusalem
13Ung’eyo kaka tuo mane atuogo ema man malo to nithuolo, kendo en e minwa,
nomiyo ayudo thuolo mar yalonu Injili. 27mana kaka ondiki ni:
14To kata obedo ni ne atuo kamano to ne "Bed mamor, in dhako ma migumba, in
ok uchaya, kendo ne ok ujara. Kar timo maok inywol nyithindo; ting' duondi
kamano, to ne urwaka gi luor mana kagi- kendo ikog matek, in mane muoch ok
ma ne urwako malaika mar Nyasaye; okayi; nikech nyithind dhako maok ony-
chutho nurwaka mana ka gima ne an wol ng'eny, moloyo dhako man gi dichwo.
Kristo Yesu owuon. 15To koro ang'o 28Kuom mano jowetena, un koro un
moseketho moru mokwongo? Anyalo nyithind singruok mana kaka Isaka. 29To
wacho ni kane alimou mokwongo to nur- mana kaka e kindeno wuowi mane ony-
waka gi mor maratipo ma kata mana wol kuom dwaro mar dhano nosando
wengeu nunyalo puko oko mi umiya. wuoi mane onywol gi teko mar Roho
16Mit kikoro asedoko jasiku nikech awa- Maler, e kaka chal kindeni. 30Ndiko to
chonu adiera? wacho ang'o kuom wachni? Owacho ni
17Jogo to ero temo ywayou korgi, to "Riemb dhako ma misumba kaachiel gi
ng'euru ni gitimo kamano mana mar wuode nimar wuod dhako ma misumba
kethou. Gima gitemo timo en mana ok bi chamo girkeni gi wuod dhako ma
mondo gipogu kodwa, mondo gin ema nithuolo." 31Kuom mano owetena, ok wan
umigi duong' moloyo wan. 18To ok rach, koth dhako ma misumba, to wan koth
pong' gi sirimo ber abera, mak mana ni dhako mathuolo.
nyaka utim kamano kuom timo gima ber.
To da ber moloyo kutimo kamano kinde Thuolo Ei Kristo
duto, kata antie kata aonge. 19Nyithinda
mahero, muoch kaya nikech un, nyaka ane
20
ni Kristo o nyuol e iu, to da ber ka an
5 Kristo nogonyowa mondo wabed
joma ni thuolo. Omiyo chung’uru
motegno, kendo kik uyie ting’ mapek kur-
kodu sani mondo awuo kodu wang' gi wako jok mar wasumbini kendo.
wang' eka uwinj duonda maber, nikech 2Winjuru gima awachonu maber! An
chunya chandore ahinya nikech un. Paulo asiemou ni ka uyie mondo oteru
nyangu to Kristo ok nokonyu kata matin.
Hagar Gi Sara 3To bende anyiso ng'ato ang'ata moyie
21Nyisauru un joma dwaro bedo e bwo mondo otere nyangu ni kotimo kamano to
chik, donge ung’eyo gima chik dwarao? odoko jagowi mar chopo Chike Musa
22Ung'eyo ni ondiki ni Ibrahim ne nigi mamoko duto te. 4In mitemo bet e win-
yawuowi ariyo, ma achiel kuomgi nony- jruok gi Nyasaye kuom mako chik, ng’eni
wol gi dhako ma misumba to machielo to isepogori gi Kristo; iselwar iae ng'wono
nonywol gi dhako ma thuolo. 23Wuod mar Nyasaye. 5Kuom yie, ka wan ei Roho
dhako ma misumbano nonywol kuom to warito gi ilo ngima makare ma wageno
dwaro mar dhano, to wuod dhako ma yudo. 6Nikech kuom Kristo Yesu onge
thuolo nonywol kuom singruok. pogruok kata ka ng'ato oter nyangu kata
24Tiend wechegi opondo, nikech mon ka ok otere. Gimoro achiel kende ma
ariyogi ochung' kar singruok ariyo. dwarore en yie matiyo kuom hera.
Singruok achiel oa Got Sinai, kendo 7Jo-Galatia, yande uringo ng’wech
onyuolo nyithindo monego obed maber, en ng'a moseduodou motamou luwo
wasumbini: ma en Hagar. 25Hagar adiera? 8Gima otimorenuno ok oa kuom Jal
ochung' kar Got Sinai man Arabia, kendo mane oluongou. 9Ung'eyo ngero mawacho
godno chalo gi dala maduong’ mar ni, "Thowi matin ema kuodo mogo modw-
 223 JO-GALATIA 6:11
al maduong'." 10An gi geno kuom Ruoth ni kuwe, horuok, ng'wono, ber, bedo
ok ubi yie ruako paro moro mopogore moa jaadiera, 23dimbruok kod ritruok. Onge
kuom ng'at machielo. To ng'atno mose- chik moro amora makwedo gik ma
witou gi puonj mobamno nyaka Nyasaye bi kamago. 24Jo-Kristo Yesu madier duto
kume, kata bed ni en ng'a manadi. oseguro kit ngima mar dhano machon
11Jowetena, kaponi pod ayalo wach tero gi gombone duto kod dwarone.
nyangu to ang'o momiyo pod isanda 25Nikech wadak kuom Roho, wasikuru
kama? Ka kamano to kare puonj ma mana kwawuotho kuom Roho. 26Kik
apuonjo mar msalaba da ok oketo wawuondre kendwa wawegi, ka wasiko
chwanyruok. 12Ne joma chando chun- mana ka wakwinyore kendo wagombo
yugo, daher mondo gidhi nyime ka giti- gige jowadwa.
mo mano nyaka gihinyre kendgi giwe-
gi! Timo Maber Ne Ji Duto
13Jowetena Nyasaye noluongou mondo
ubed thuolo. To thuolo ma un-gono ok 6 Jowetena, ka ojuk ng'ato rando e
richo moro amora to un joma nigi
nyis ni koro unyalo timo gimoro amora Roho onego ukonye oduogi e yo. To
mudwaro, kata gik maricho ma ringreu nyaka urieye gi chuny mamuol ka uritoru
gombo timo. Kar timo kamano to ng'ato uwegi, nono to un bende tem dilou.
ka ng'ato konyo nyawadgi kuom hera. 2Ng'ato ka ng'ato nyaka ting' ting'
14Nikech Chik duto ichopo mana gi chik nyawadgi, nikech kutimo kamano eka
achiel mawacho ni, "Her wadu kaka uchopo chik Kristo. 3To ka ng'ato oka-
iherori iwuon." 15To ka kar hero kendo wore moketore e duong' ma oongego, to
konyo joweteu to usiko ukaru akaya kendo ng'atno wuondore owuon. 4Ng'ato ka
ukidhoru akidha to tang'uru nikech ubiro ng'ato nyaka non mana wuodhe owuon.
tiekoru. Kotimo kamano eka dodhialre en owuon,
maok opiem gi ng’at machielo, 5nimar
Ngima Kuom Roho ng'ato ka ng'ato nyaka ting' ting'ne
16Omiyo akwayou ni mondo udag ei owuon.
Roho, nikech kutimo kamano eka gombo 6Jal mipuonjo Wach nyaka pogne
maricho mag ringreu ok bi chopo. japuonjne gik moko duto mabeyo.
17Nikech ringruok osiko kadwaro timo 7Kik uwuondru kendu, Nyasaye ok
mana gik ma Roho ok dwar, to Roho nyal wuondi. Ng'euru ni dhano kayo
bende dwaro chopo gik ma ringruok ok mana gima ochwoyo. 8Ng’at ma ochwoyo
dwar. Gik moko ariyogi osiko ka gimonre, kuom ringruok, kuom ringruok noka
kendo mano ema miyo ok utim gik mabe- kethruok, to ng’at ma ochwoyo kuom
yo mugombo timo. 18To ka Roho ema Roho, to kuom Roho noka ngima
otelonu, to koro ok un e bwo Chik. mochwere. 9Omiyo kik waol gi timo
19Timbe mag ringruok oyangore, timbe mabeyo, nikech ka ok wanyosore to
gin kaka; chode, timbe mochido, anja- wabiro keyo, ka kinde mag keyo ochopo.
wo, 20lamo nyiseche manono, jwok, 10Emomiyo, e kinde duto mwayudoe
sigu, dhaw, nyiego, mirima, ichlit, thuolo, to ber mondo watim maber ni ji
miero; pogruok e kanyakla, 21 kod duto, to moloyo ne anywola mar joma
gombo; mer, dwanyruok, gi timbe oyie.
mamoko mobam machal gi mago.
Asiemou kaka nasiemou kinde motelo, Ok Tero Ji Nyangu To Chwech
ni joma timo timbe ma ka magi ok Manyien
noyud gweth mar Pinyruoth Nyasaye. 11Neyeuru kaka lweta awuon ema
22To nyak mar Roho en hera, mor, ondikonu baruani gi nukta madongo-
JO-GALATIA 6:12 224
dongo! kod dwarone ogur e ngimana, kendo
12Jogo ma dwaro nyisore kuom gik mosemiya teko mar loyo piny. 15 Nikech
maokogo to temo chunou ni nyaka teru kata bed ni ng'ato oter nyangu kata ok
nyangu. To gimomiyo gitimo ma en otere ok lich, to gima dwarore en ni
mana ni mondo gitony e sand ochwe ng'ato chwech manyien. 16Kuwe
mochomogi nikech wach msalap Kristo. kod kech obedne ji duto moyie luwo
13Parieuru ni kata mana joma chunou gi chikni, kendo kata ne Israel mar
nyangugo bende ok rit Chik. Un to Nyasaye.
gichunou mondo giyud thuolo mar sun- 17Mogik, kik ng’ato ang’ata koro kelna
gore nikech ringreu mong'adi. 14An to chandruok, nimar ringra opong' gi mbel-
ok anyal sungora e ringruok ngang’. ni ma aseyudo kaka jaote Yesu.
Gima dimi asungra en mana msalap 18Jowetena, mad ng'wono mar
Ruodhwa Yesu Kristo, mosemiyo piny Ruodhwa Yesu Kristo orit chunyu. Amin.
 Jo-Efeso
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Rumi
KINDE NDIKO: 60 kata 61 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Baruwani Paulo nondike kaen e twech e dala mar Rumi, nondike mondo ohogo
kendo ojiwgo jo-Kristo mane odak e piny Asia Matin. Otemo nyisogi weche mamoko
mane osetimore chon, aa chakruok kama Nyasaye noselosoe chenro mar piny, nyaka
kawuono makoro Nyasaye chiwo warruok ne joma oyie kuom Kristo, kendo nyaka giko
kama richo duto ibiro tieko chuth. Onyisogi ni ngima mwadakieni nitie chandruok
mang'eny nikech wan kod lweny gi teko maricho 6:12, to kaka wanto wan kaachiel e
ringre Kristo, wan gi teko mar chungo motegno. Bang' mae to koro Paulo nyiso kaka
wanyalo dak adimba kaka jo-Kristo e yore mag kend, timbewa jonyuol, nyithindo kod
jotich .

THORRO
Puonj maduong' ne jo-Efeso nyisowa ni chenro mar Nyasaye mosiko iyudo kuom
Kristo, kod kuom ringre ma en kanisa. Ka ng’ato oyie, to en kuom Kristo kendo onwang’o
warruok kod kar pondo. Magi duto Nyasaye nochano aa chakruok, kendo joma oyie
Nyasaye osemiyo gik ma giremo duto. Paulo tieko kitabuni kopuonjo jakristo mwandu
ma Nyasasye osechiwo ni joge, kuom mano Satan onge teko nikech giko lweny to ja-
Kristo ema nigi loch.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Chenro mar Nyasaye gi warruok mar ng'at moyie 1:1-2:22
2. Midhiero mar Injili 3:1-21.
3. Ngima mar ja-Kristo e piny 4:1-5:21
4. Dak mar ja-Kristo gijowadgi 5:22-6:9
5. Lwenj ja-Kristo kod richo 6:10-24

1 An Paulo jaote mar Kristo Yesu

kuom dwaro mar Nyasaye,
andikonu un joma ler man Efeso
noyierowa kuom Kristo mondo wabed
maler maonge mbala e nyime. 5Nikech
herane nowalowa chon mondo wabed
jogo ma luwo Yesu gi chuny achiel: yawuote kuom Yesu Kristo kaluwore gi
chenrone kod dwarone 6notimo kamano
2Ng'wono gi kuwe moa kuom Nyasaye mondo ng'wonone man gi duong' mane
Wuonwa kod Ruodhwa Yesu Kristo obed ochiwo nono oyud pak, ma osemiyowa
kodu. nono kuom Jalno mohero. 7Kuome nikech
rembe ema waseyudoe warruok kod wer-
Gweth Mag Chuny Man Kuom Kristo ruok mar richo, kaluwore gi ng'wono mar
3Pak obed ni Nyasaye ma wuon Nyasaye mogundho, 8mane oolonwa
Ruodhwa Yesu Kristo, moseguedhowa mogundho kaluwore gi riekone kod
kod gueth duto mag chuny koa e polo ng'eyone. 9Ose elonwa maling'ling' mar
kuom Kristo 4Kane pok ochue piny, dwarone, mana kaka nochano chon ni
JO-EFESO 1:10 226
notimrenwa kuom Kristo, 10ka kindeno Bedo Mangima Ei Kristo
nochopi nochano mondo oket gik moko
duto manie polo gi piny e bwo loch achiel,
maen Kristo.
2 To un ne utho e timbeu maok kare
kod richo, 2mane udakie ka uluwo
timbe piny, kendo ruodh pinyni man-gi
11Kuome bende ema noyierowae loch e kor polo, ma bende tekone tiyo e
mondo wabed jocham girkeni; kaluwore chuny joma ok winj wach. 3Chutho chon
gi chenrone motimogo gik moko duto waduto ne wachal kodgi, ka e ngimawa ne
moluwore gi dwarone, 12mondo mi wan watimo gik ma ngima mar dhano dwaro,
mane wakuongo geno kuom Kristo, kendo waluwo gombo kod paro mag
wadag ngima mamiyo ipako duong'ne ringruok. Wan bende, e kitwa, mana kaka
maler. 13To un bende nokwanu kaka Jo- ji mamoko , ne wan e bwo mirima.
Kristo kane uwinjo wach mar adier ma en 4To kuom hera maduong' mane
Injili mar warruok. Kane useyie kuome Nyasaye oherowago kod kechne mogund-
noketonu kido mar Roho Maler mane ho, 5nomiyo wabedo mangima kuom
osingi, 14ma en singo manyiso ni Kristo, kata obedo ni ne watho nikech
wanayud girkeni nyaka chopi kinde mar kethowa, osewaru kuom ng'wono.
warruok mar Jo-Nyasaye, kuom pak mar 6Kendo Nyasaye nochierowa gi Kristo,
duong'ne. momiyo wabet kode e duong' mar polo ei
Kristo Yesu, 7mondo eka onyisgo tienge
Duoko Erokamano Kod Lamo duto mabiro mwandu mar ng'wonone
15Mano emomiyo, nyaka ne awinj mokalo apima, ma wabiro yudo kuom
wach yie ma un-go kuom Ruoth Yesu kech mosekechowago kuom Kristo Yesu.
kendo kuom hera ma uherogo jomaler 8Nikech kuom ng'wono useyudo warruok
duto, 16pok aweyo duoko erokamano kuom yie, to ok nikech tim maber moro
nikech un, ka aparou e lemona. 17Asiko amora musetimo. En mich ma Nyasaye
kakwayo mondo Nyasach Ruodhwa chiwo nono, 9ok kuom tich ng'ato maber,
Yesu Kristo, Wuon duong' duto omiu mondo mi ng’ato kik sungre. 10Mano
Roho mamiyou rieko kendo mafweny- timore nikech wan chuech Nyasaye, ma
onu tiend gik mopondo mondo ung’eye nochueyo kuom Kristo Yesu mondo otim
maber. 18Bende alamonu mondo chun- timbe mabeyo, ma Nyasaye owuon ema
yu maiye oyawre mondo ung'e tiend nosechano chon mondo watim.
geno ma oseluongoue, ma gin girkeni
mogundho mokano ni jomaler, 19kod Achiel E Kristo
tekone maduong' mokalo apima 11Kuom mano paruru ni chon ne un
mosemiyowa wan joma oyie. Tekoneno Ogendini kuom nyuol kendo ne iluongou
nyiso tich mar tekre maduong', 20ma ni "joma ok oter nyangu" gi jogo malu-
nonyiso kuom Kristo kane ochiere oa ongore ni "oter nyangu" (mano motim e
kuom joma otho, mi omiyo obedo e ringruok gi lwet ji) 12paruru bende ni
bade korachwich e polo, 21 kuma kindeno ne upogoru gi Kristo, kendo ne
oyombo loch duto, gi teko gi telo gi uonge e kanyakla mar jo-Israel, bende ne
nyalo kod duong’ kod nyinge duto un welo kuom singruok mar winjruok, ne
minyalo chiw, ok e ndaloni kende to uonge geno kata Nyasaye e pinyni. 13To
kata e ndalo mabiro. 22To Nyasaye koro kuom Kristo Yesu, un ma chon ne un
noketo gik moko duto e bwo tiende, mabor, koro osekelu machiegni kuom
kendo nowale odok Wich moriwo gik remb Kristo.
moko duto ne kanisa, 23ma en ringre , 14Nikech owuon e kuwe marwa,
Jal ma opong'o kendo romo gik moko moseriwowa mwabedo gimoro achiel,
duto. komuko oinga mar sigu mane opogowa,
 227 JO-EFESO 4:2
kendo 15kochiwo ringre owuon, osetieko wononi nomiya mondo ayal ne Ogendini
chike duto, gi wechege duto. Notimo mwandu maok rum mar Kristo; 9kendo
kamano mondo ochwe dhano achiel mondo anyis ji duto ong'e maler tichna
manyien, kar ariyogo, eka okel kuwe, kuom wach mopondoni, mosebedo
16kendo kuom ringruok achielni ema kopandi kuom Nyasaye mane ochueyo gik
oseriwe ogendini ariyogi gi Nyasaye moko duto e higini mokalo. 10Dwaro
kuom msalaba, mi oketho sigu mane nie mare ne en ni koro onyis kit rieko mar
kind ogendinigi. 17Nobiro moyalo kuwe Nyasaye ni joloch gi weg teko manie polo,
ne un mane un mabor, kendo oyalo kuwe kokonyore gi Kanisa, 11notimo ma kuom
ni jogo mane ni machiegini. 18Nikech Kristo Yesu Ruodhwa, kaluwore gi
kuome waduto koro wan-gi yo mwacho- dwarone mane osechano chakre chon ni
pogo ir Wuoro, kuom Roho achiel. notim. 12En ema ka wanie iye kendo ka
19Emomiyo koro ok un welo kata wayie kuome to wanyalo dhiyo e nyim
jodak, to un oganda achiel gi joma ler Nyasaye ka wan thuolo chutho kendo ka
duto, kendo jood Nyasaye, 20moger e mise wan gi chir. 13Emomiyo akwayou ni kik
achiel mar joote gi jonabi; ka Kristo Yesu chunyu nyosre nikech sand ma ayudo
owuon e rariw. 21Kuome ema gedo duto nikech un, ng'euru ni sandruokga, e
oriwore kaachiel kendo dongo mibed duong' maru.
hekalu maler man kuom Ruoth. 22Kendo
kuome ema un bende igeroue kaachiel Lamo Ni Jo-Efeso
mondo udok kar dak mar Nyasaye kuom 14Nikech ma, ago chonga piny e nyim
Rohone. Wuoro, 15nikech kuome ema dhoudi mag
joma oyie duto manie polo gi piny yudoe
Paulo Jayalo Mar Ogendini nyingegi madier. 16Alamo Nyasaye

3 Mano emomiyo an Paulo asedoko

misumba Kristo Yesu nikech un
Ogendini.
mondo kuom duong'ne mosiko omiu teko
e ngimau maiye kuom teko mar Roho
mare, 17mondo eka Kristo osiki e chunyu
2Adier chutho usewinjo kaka Nyasaye kuom yie. Alamo bende ni ka usiko
nomiya tijni mar ng’owono nikech un, kuome kendo udongo e herane, 18mondo
3tiende ni, chenro mopondono nolerna eka ubed gi teko un kaachiel gi joma ler
tiende kaka obet, mana kaka asendikonu duto kuyango malong'o hera mar Kristo,
gi weche manok. 4Kusomo barupano to ma lachne, gi borne, aa piny nyaka malo
ubiro medo ng'eyo kaka winjona chal kod tutne okalo apima, 19chutho mondo
korka weche mopondo mag Kristo, 5e ung'e hera modhiero ng'eyo gi rieko duto,
kinde machon Nyasaye ne ok oelo tiend eka upong’ gi kit Nyasaye duto.
wachni ne ji, to koro oseele kuom Roho, 20Mad Jal maka wakwayo gimoro
kokonyore gi jootene maler kod jonabi. amora to chiwo mathoth moloyo kaka
6Wach mopondoni en ni kaluwore gi wakwaye kata kaka waparo, kuom tekone
wach maber, Ogendini bende koro osebe- matiyo kuomwa, 21oyud duong' e kanisa
do jocham girkeni kaachiel gi Israel, kendo kuom Kristo Yesu e tienge duto
kagin kaachiel kaka ringruok achiel, manyaka chieng'. Amin.
kendo giriwore kodwa e singruokni
kuom Kristo Yesu. Bedo E Achiel Kuom Kristo
7Ne abedo misumba mar wach maber
ni kuom mich mar ng'wono mane
Nyasaye omiya kaluwore gi tekone
4 Emomiyo akwayou, an ng'at motue
nikech tich Ruoth, mondo udag dak
mowinjore gi luong ma Nyasaye noluon-
matiyo kuoma. 8Kata obedo ni an e ng'a- goue. 2Kinde duto beduru joma muol
ma tinie moloyo jo- Nyasaye duto to ng'- chutho, modimbore, kendo ma hore mos
JO-EFESO 4:3 228
ka ukawo ting’ joweteu kuom hera. Dak Kaka Nyithind Ler
3Temuru duto munyalo mondo urit 17Kuom mano awachonu kendo ka
achiel mar Roho kusiko e kuwe mori- aramo kuom Ruoth, neuru ni ok uwuotho
wowa kaachiel. 4Nitie ringruok achiel kod kaka jopiny mokiya Nyasaye wuotho ka
Roho achiel, mana kaka ne oluongu e pachgi modinore wuondogi. 18Gin
geno achiel kane oluongu 5bende wan-gi mudho odino pachgi, momiyo gipogore
Ruoth achiel, yie achiel, gi batiso achiel; gi ngima mar Nyasaye nikech kia margi
6Nyasaye achiel kendo Wuon ji duto, En mawuok e chunygi matek. 19Kaka pachgi
moloyo duto kendo en ema otiyo kuom mar pogo ber gi rach oselal, koro gichi-
duto. wore ni anjawo kod timo gik moko duto
7Ng'ato ka ng'ato kuomwa Kristo mochido magisiko gi-gombo timo
osemiyo ng'wono kaluwore gi dwarone. mang’eny.
8Mano emomiyo owacho ni, 20Un to, ne ok ung'eyo Kristo e yo
"Kane oidho malo to ne omako machal kamano. 21Adier, nuwinjo kuome,
jotwech motweyo mi nomiyo ji mich." kendo nopuonju wachne, kaluwore
9To ere tiend wachni, "Nine oidho?" gadiera man kuom Yesu. 22Nopuonju
Donge onyiso ni nolor bende mwalo e mondo uwe kit ngimau machon kendo
bwo piny? 10 Omiyo Jalno mane olor ulony dhano machon maketo kethruok
bende ema noidho malo kuma bor moy- nikech gombone maricho mag wuond
ombo polo duto, mondo eka opong' piny 23eka mondo chunyu maiye mar parou
duto gi duong'ne.) 11En bende ema oloki obed manyien 24kendo mondo uru-
nochiwo mich ni ji koyiero jomoko akru gi dhano manyien, mochue mondo
mondo obedi joote, to jomoko jonabi, to ochal gi Nyasaye kuom ngima makare
moko joland Injili, to jomoko jokwath gi mar adier kendo maler.
jopuonj. 12 mondo gitieg jo-Nyasaye 25Emomiyo ng'ato ka ng'ato kuomu
duto mondo obed molony kuom tiyo nyaka we miriambo duto kendo wach
tich Kristo, eka ringre Kristo ogerre, adiera ni nyawadgi, nikech wan duto wan
13nyaka chop wan duto wabed achiel e fuond ringruok achiel. 26"Kaponi mirima
yie mawan-go kuom Wuod Nyasaye oloyi to kik itim richo." Kik iwe chieng’
kendo wamed ng'eye chuth. Kamano podhi ka pod in-gi mirima 27kendo kik imi
otimore eka wanabed joma otegno jachien thuolo mar loyi. 28Ng'ato ma
chutho, kendo wana chop e rang'iny yandi kwelo nyaka koro we kuo chuth to
mogik kuom Kristo. nyaka oti tich gi lwetene owuon mondo
14Koro ok wanachak wabed kaka okonyrego kendo okony bende joma
nyithindo mayomyom, ma bagni koni gi moko mochando.
koni nikech yamb puonj mayoreyore, ma 29Kik uyie weche maricho wuogi e
dhano molal siekogo mondo giwuond- dhou, to mana weche manyalo, konyo
wago kendo gipudhwago oko wawe yie kuom gero ji kaluwore gi dwarogi mondo
madiera 15To wana siki ka wawacho wecheu okony joma winjo. 30Bende kik
adiera e hera kendo kawa dongo e yore umi Roho Maler mar Nyasaye chuny lit
duto kuom en ma en Jatelo, tiende ni nikech en ema Nyasaye osemiyougo kaka
Kristo. 16 Kuome ema ringruok duto kido ni noresu chieng’ resruok. 31Weuru
ochomore, leche omakore gi fuon ka chuth kecho, gi mirima, gi ich wang’, gi
fuon, kendo ka fuon moro ka moro tiyo gwandruok, gi ayany, kod himruok duto.
tichne kaka dwarore. Kuom mano 32Beduru mang'won kendo gi kech ni
ringruok dongo kendo gerore kuom joweteu, ka ng'ato ka ng'ato weyo ni
hera. nyawadgi kethone, mana kaka un bende
 229 JO-EFESO 6:3
Nyasaye noweyonu kuom Kristo. kelo anjawo. Kar timo kamano to upong'
gi Roho. 19Wuouru ng’ato ka ng’ato kod

5 Kaka un nyithind Nyasaye mohero

temuru mondo ubed machal kode,
2kendo udag e ngima mar hera kaka
weche mag zaburi kuwero wende kitabu
kod wende chuny. Weruru kendo den-
duru Ruoth e chunyu 20ka uduoko eroka-
Kristo ne oherowa mi ochiworenwa kaka mano kinde duto ni Nyasaye Wuoro
chiwo kendo misango madung’ tik mamit kuom gik moko duto e nying Ruodhwa
ni Nyasaye. Yesu Kristo.
3To e dieru kik winjre ni nitie terruok 21Beduru gi winjruok ng'ato gi ng'ato,
kata kit dwanyruok moro amora, kata mondo umi Kristo duong'.
wuoro, nikech gik ma kamago ok owin-
jore jomaler maluwo Nyasaye otim. Mon Kod Chwo
4Bende, tim moro amora makuodo wich, 22Un mon winjuru chwou mana kaka
kata wach mochido, kata angera mag de uluoro Ruoth. 23Nikech dichwo ewi
oyuma ok owinjore kodu, makmana dhako mana kaka Kristo en wi Kanisa, ma
duoko ni Nyasaye erokamano. 5Ng'euru en ringre to en ema en Jawarne. 24Mon
malong'o ni onge ng'at maja chode, kata bende onego owinj chwogi e weche duto,
ma ngimane odwanyore, kata maja wuoro mana kaka Kanisa bende winjo Kristo.
(Ng'at ma kamano lamo nyiseche 25Un chwo, heruru mondu, mana kaka
manono) manoyud gueth mar loch Kristo Kristo bende nohero Kanisa, mochiwore
gi Nyasaye. 6Kik uyie ng'ato wuondu gi nikech en 26mondo opwodhe maler, kolu-
weche manono, nikech gik ma kamago oke gi pi kuom wach 27kendo eka ochiw
ema miyo Nyasaye olo mirimbe kuom Kanisa ne en owuon ka opichni maler
joma ok winj wachne. 7Omiyo kik ubed e kendo maonge chilo moro, kata jowruok,
achiel gi joma kamago. kata mbala moro amora kuome.
8Nikech chon ne un jomudho to sani 28Kamano bende, chwo onego oher
koro un joler kuom Ruoth. Daguru kaka mondgi mana kaka gihero dendgi giwegi.
nyithind ler, 9( nikech gima olemo mar ler Nga’t mohero chiege oherore owuon.
nyago oting'o gik mabeyo duto, gi gik 29To bende onge ng'ama ochayo dende
makare kod gik ma adier.) 10kendo temu- owuon. Ng'ato ka ng'ato pidho dende
ru mondo unge’ gima miyo Ruoth mor. kendo rite maber, mana kaka Kristo
11Kwedreuru chuth gi timbe mag mudho, bende timo ne Kanisa 30nikech wan
maonge ohala kendo hulgiuru e lela. fuonde mag ringre. 31"Emomiyo dichwo
12Nikech en wichkuot kata mana mar nowe wuon gi min, to nopadre gi chiege,
nyiso gik ma joma richo timo ling' ling'. kendo kargi ji ariyogo nobed ringruok
13To ka gik moko duto ohul e lela to gi achiel." 32Wachni oting'o puonj
yangore maler 14nikech ler ema miyo maduong' mopondo to kata kamano
ineno gik moko duto. Mano emomiyo awuoyo kuom Kristo gi Kanisa. 33Kata
iwacho ni: kamano en ni ng'ato ka ng'ato kuomu
"Chiew in manindo, chung' ia kuom nyaka her chiege mana kaka oherore
joma otho, to Kristo norieny kuomi". owuon kendo dhako nyaka luor chwore.
15Omiyo tang'uru ahinya kaka udak,
kik udagi ka joma ofuwo, to daguru ka Nyithindo Kod Jonyuol
joma riek, 16tiuru gi thuolo ma un-go
maber, nikech timbe maricho opong'o
piny. 17Kuom mano weuru bedo mofuwo,
6 Nyithindo, winjuru jonyuolu kuom
Ruoth nikech timo kamano en gima
kare. 2Chik mokuongo man gi singruok
to ng'euru gima Ruoth dwaro. wacho ni "Mi wuoru gi minu luor 3eka
18Weuru mer gi kong'o nikech mano mondo ngimani odhi maber, kendo idag
JO-EFESO 6:4 230
aming'a e piny." mar chung' kar tiendu kendo kusetimo
4Wuone kik umi nyithindu bedo gi madwarore duto to mondo uchung'.
mirima; to ritgiuru maber, kurieyogi 14Emomiyo nyonuru piny motegno,
kendo upuonjogi kuom Ruoth kutweyo nungou gi kamba mar adiera,
kendo kurwako tim makare ka gii
Wasumbini Kod Ruodhi lweny mag akor, 15rwakreuru gi ikruok
5Wasumbini, winjuru ruodhiu mar lando Injili makelo kuwe kaka
mondikou e pinyka kumiyogi duong’ gi wuoche e tiendu. 16Ewi mago duto
luor, kendo kutiyo gi chuny mathuolo, ting'uru yie maru ka okumba
mana ka gima uwinjo Kristo. 6Kik uwinj- mugeng'ogo aserni makakni ka mach
gi mana mondo umor wang’gi seche ma moa kuom ng'at marach. 17Kawuru
girangou, to mana ka wasumb Kristo ogudu motegno mar warruok kod lig -
timuru dwaro Nyasaye koa e chunyu. angla mar Roho ma en wach Nyasaye.
7Tiuru gi chunyu duto, mana kagima 18To lamuru kuom Roho kinde duto gi
utiyo ni Ruoth, to ok ni dhano, 8nikech kit lamo duto, kendo ka ukwayo.
ung'eyo ni Ruoth biro chulo ng'ato ka Beduru gima e paro, beduru mokichore
ng'ato kuom gimoro amora maber ma kusiko ukwayo kinde duto ni joma ler
ng'ato timo, bed ni en misumba kata ng'a- duto.
ma ni thuolo. 19An bende lamnauru mondo saa moro
9Un Ruodhi timneuru wasumbniu amora ma ayawo dhoga to omiya weche
machalre. Kik ubuog-gi, nikech ung'eyo mondo ayal gichir wach mopondo mar
ni Ruoth motelonegi, kaachiel kodu nie Injili, 20momiyo an jambetre motue.
polo, kendo ok odew wang' ng'ato. Lamuru mondo awuo kuome gi chir kaka
owinjore atim.
Gii Lweny Mag Nyasaye
10Mogik, beduru motegno kuom Mos Mogik
Ruoth, kendo kuom tekone maduong’. 21Tukiko, ma en owadwa mwageno
11Manreuru gi gii lweny duto mag kendo matiyo ni Ruoth gi adiera duto biro
Nyasaye, mondo eka uchung' motegno nyisou weche duto, kaka achal to gi gima
kutang’ ne wuond mar Jachien. atimo. 22Gima omiyo aore iru en mana ni
12Nikech lweny mwakedo ok en mar mondo onyisu chalwa, kendo mondo ojiw
ringruok gi remo, to wakedo gi jotelo, chunyu.
kod ruodhi mag piny motimo mudhoni, 23Mad Nyasaye Wuoro kod Ruodhwa
kaachiel gi lang chuny maricho modak Yesu Kristo omi jowete duto man kuom
e kor polo. 13Omiyo manreuru mogik Kristo kuwe, gi hera kod yie. 24Ng'wono
gi gii lweny mag Nyasaye, mondo ka obed kod jogo duto mohero Ruoth Yesu
kinde mag richo ochopo to uyud teko Kristo gi hera maok rum.
 Jo-Filipi
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: RUMI
KINDE NDIKO: 60 kata 61 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Baruwani Paul nondike kaen e twech Rumi ne osiepene moko mogeno kogoyo
nigi erokamano kuom pesa moko mane gikowone mondo okonyrego. Ochako kony-
isogi ni en kodgi kod geno mang'eny, kendo onyisogi pek moko moneno kaen Rumi.
Ok ong’eyo kata obiro tho kata obiro bedo mangima, to kaponi tho ema obirone to
odhi bedo mamor e nyim Kristo, to kapod ongima to obiro medo tiyone Nyasaye kaka
onyalo. Onyiso jo-Filipi ni mondo gidembre kaka Kristo. Kik giyie puonj mag miri-
ambo kata matin.

Nyimine ariyo madhawo ikwayo ni mondo giwinjre kendo joma oyie bende
ikwayo mondo giwegi gibed gi timbe malong’o ka ging’eyo ni Nyasaye biro miyogi
duto ma gichando.

THORRO:
E barup osiepe ma Paulo ondikoni puonj maduong’ mar bedo mamor ineno e
chakruok nyaka giko. Ka ng’ato ngima to obed mamor nikech Nyasaye ohere, Kristo
nothone kendo Nyasaye osemiyie gik moko duto modwaro e ngimane. Ka ng’ato otho
to mondo obed gimor nikech en e nyim Kristo nyaka chieng'. Mae ok onyiso nikoro
jo-Kristo ok nobed gi chandruok kata matin. Mana kaka Kristo notimo chir e msalaba
wan bende nyaka wabed mohikore mar luwo ranyisino mar bolruok e e nyim Nyasaye
ka mano e gima dwarore. To nikech polo e thurwa (3:20) onego wabed gi parono e
chunywa kinde duto.

WECHE MOCHAN KAE GIN:-

1. Paulo gi chandruok kaen Rumi 1:1-30
2. Ranyisi mar muolo Yesu 2:1-30
3. Siem kod puonj kuom dak ja-Kristo 3:1-21
4. Kuwe mar Nyasaye kod chik Nyasaye ni joma oyie 4:1-23

1 Paulo gi Timotheo wasumb Kristo

Yesu ne joma ler duto mag Kristo
Yesu man Filipi, kaachiel gi jokwadh jo
mor e lemona duto, 5nikech riwruok
maru koda e tij Injili chakre
odiechieng' mokuongo nyaka koroni,
Kristo duto gi jokonygi. 6omiyo koro an-gi chir malong’o ni Jal
2Ng’wono kod kuwe Mar Nyasaye ma nochako tich maberno e chunyu
Wuoro kod Ruoth Yesu Kristo, obed biro dhi kode nyime nyaka chop orum e
kodu. odiechieng Kristo Yesu.
7En gima kare mondo apar kamano
Duoko Erokamano Kod Lemo kuomu uduto nikech agenou e chunya;
3Aduoko ni Nyasacha erokamano e kata ka an e twech kata ka asiro adiera
seche duto ma aparou. 4Pile alemonu gi mar Wach Maber kendo ajiwe to un
JO-FILIPI 1:8 232
uduto usebedo koda e achiel kuom ng'- yudo duong' e ringra kaka pile, bed ni
wono mar Nyasaye. 8Nyasaye owuon angima kata atho. 21Nikech an aneno ni
nyalo timo nenda kaka chunya gombou ka angima, to angima nikech Kristo, to
duto ka an-gi hera matut mar Kristo ka atho to en ohala. 22Ka ne anyalo
Yesu. medo bedo mangima e ringruok to
9Kendo ma e lamona mondo herau mano nyiso ni abiro medo tiyo tich
omedre motiak, e ng'eyo matut kod makelo ohala. To koro dayier ang'o? Ok
chuny matut, 10mondo ubed gi rieko ang'eyo gima dayier! 23Yiero otama e
mar yiero kendo timo gima ber kende, kind gik mabeyo ariyogi: Chunya
mondo ngimau obed maler kendo gombo ni atho mondo adhi abed gi
maonge bura, nyaka chop odiechieng Kristo, kendo mano en gima ber
Kristo, 11ka ngimau opong' gi olemo moloyo, 24to dwarore moloyo bende
mag timbe makare maa kuom Yesu mondo amed bedo mangima e ringruok
Kristo mondo Nyasaye oyud duong' nikech un. 25Nikech chunya nigi ratiro
kod pak. chutho ni pod onego akonyu, kendo
ang'eyo chutho ni pod abiro bet kodu
Twech Paulo Medo Keyo Injili uduto mondo ami umed geroru kendo
12Koro adwaro ni ung’e, jowetena, ni ubed mamor e yie maru, 26mondo omi
gik mosetimorena osemiyo Wach bedona kodu kendo, omedu mor moloyo
Maber omedo landore. 13Kuom mano, kuom Kristo Yesu nikech an.
koro oseng'ere malong'o ni askeche 27To kata obedo ni ang’o motimore
dala ruoth duto, kod ji mamoko duto ne to udag kit ngimau mapile mowinjore
otueya nikech Kristo. 14Bedona e twech gi Wach Maber mar Kristo. Kamano
osemiyo jowete mathoth odoko thuondi otimore, eka kata abiro mondo aneu,
kuom Ruoth, mi giyalo Wach Nyasaye kata ka awinjo mana kuomu ka aonge,
gi chir maonge luoro. to abiro ng'eyo ni uchung' motegno gi
15En adier ni jomoko lando wach chuny achiel, ka ukedo ka un e achiel, e
Kristo ka nigi ich lit kod miero, to yie mar Injili 28maok obwogu e yo
jomoko to lande ka chunygi ni kare. moro amora, gi joma kwedou. Mano
16Joma lando Wach Maber gi chuny biro bedonigi ranyisi ni ibiro tiekgi, to
man karego lendo gi hera, ka ging'eyo un ibiro resu kendo Nyasaye ema biro
ni oketa e twech mondo aked matek ni timo mano. 29Nikech dhial museyudo
Wach Maber. 17Joma lando Kristo ka kuom Kristo ok en mana mondo uyie
nigi ichlit gi miero to timo kamano kuome kende, to oseluongu bende
mondo oyud duong', ka giparo ni mondo une masiche nikech en 30Nikech
ginyalo medona chandruok ka pod an e ukedo lweny onogo mane unena kakedo
od twech. 18To onge wach! Gima duong' en e kinde mokalo, kendo mapod uwinjo ni
ni wach Kristo ilando e yore duto; kata akedo.
gi chuny marach, kata maber, kendo
mano medo miya mor molo yo. Kaw Muolo Machal Gi Mar Kristo
Ee, kendo pod abiro medo bedo
mamor, 19nikech ang'eyo ni kuom lemo 2 Kaun gi jip kuom riwruok gi
Kristo, kanitie Loch mar herane,
mulemonago kod kony ma ayudo kuom kanitie lalruok kuom chuny, kanitie
Roho mar Yesu Kristo, gik mosetimore- dembruok gi miwafu, 2kare koro miuru
nago ema bende biro kelona resruok. chunya opong’ gi mor kubedo gi paro
20Dwarona maduong' kod genona en ni machalre gi hera machalre kendo ka
ok anane wichkuot, to ni abiro bedo gi chunyu kod pachu oriwore e gimoro
teko moromo mondo Kristo osik ka achiel. 3Kik utim gimoro amora mondo
 233 JO-FILIPI 2:29
upiem gi ji kata mondo unyisru ni ji, to kor polo, 16kuwachonigi wach Ngima,
beduru mobolore, ka kinde duto mondo ka chieng' ma Kristo obiroe to
ukwano jomamoko kaka joma beyo abed mamor ni kara ne ok aringo kata
moloyou. 4Ng'ato ka ng'ato kuomu kik tiyo matek e dieru kayiem nono. 17Kata
par mana kuom gik makonye en owuon, obedo ni remba iolo oko kaka remb chi-
to nyaka upar bende kuom gik aye mitimogo misango kuom chiwruok
makonyo joweteu. kod tich maru kuom yie, to pod amor
5Paro manie chunyu nyaka bed amora kendo ail kaachiel kodu un duto.
machal gi paro mane Kristo Yesu nigo: 1 8 Omiyo un bende beduru abeda
6ma kite ne kit Nyasaye nyaka aa mamor mana kaka an bende amor.
chakruok, to ne ok okwano bedo
marom gi Nyasaye ka gima nyaka Timotheo Gi Epafrodito
lar. 19Ageno kuom Ruoth Yesu mar oro
Timotheo iru machiegni, mondo omi
7to notimore gima nono mi okawo chunya oduogi ka ayudo wach moa
kit misumba, ka ochweye e kido machal kuomu. 20Aonge gi ng'ato machielo
mar dhano. machal kode, ma oikore konyou gi
8Kendo kane en gi kit dhano chunye duto e pek moro amora ma un-
kamano, to nobolore, ka owinjo go. 21Nikech ji duto koro paro mana
Nyasaye nyaka kar tho, kata mana tho e kuom gik makonyogi gin giwegi, to ok
msalaba! mag Yesu Kristo. 22 Un uwegi to
9Emomiyo Nyasaye bende noting'e ung'eyo kaka Timotheo osenyiso ber
malo moloyo, kendo omiye nying' mare malong'o, nikech wasetiyo kode
moloyo nying' duto, kaachiel mana kaka wuowi gi wuon
10mondo kuom nying' Yesu chong mare, kawachiwore ni tich mar Wach
duto ogo piny, e polo kendo e piny, Maber. 23Kuom mano ageno mar ore
kendo e bwo piny, iru mapiyo bang' kaseng'eyo gima biro
11kendo lep duto ohul ni Yesu Kristo timorena ka. 24Kata mana an awuon an-
en Ruoth, mondo Nyasaye Wuoro oyud gi adiera kuom Ruoth ni abiro biro iru
duong'. machiegni.
25 To aneno ni owinjore mondo
Ngima Marieny Ka Sulwe akwong aor owadwa Epafrodito mondo
12 Kuom mano, osiepena mageno, oduog oneu. En jatich Kristo wadwa
mana kaka usebedo kuwinjo wachna mawakedogo lweny mar Wach Maber,
kinde duto, ok mana ka antie kodu to kendo en jaoteu ma neuoro mondo
koro moloyo ka aonge, dhiuru nyime ka okonya e rem mane an-go. 26Osegombo
uloso warruoku ochop kare, kupong' gi mondo oneu ahinya, kendo chunye
luoro kod kibaji, 13nikech Nyasaye chandore nikech nuwinjo ni notuo
owuon ema tiyo e chunyu mondo omi ahinya. 27Chutho notuo marach, mi
udwar kendo utim dwarone maber. poth notho. To Nyasaye nokeche, kendo
14Gimoro amora mutimo to timuru kuom kech mane okechego, an bende
maok ung'ur kata mino wach, 15mondo nokecha, mondo kik abed gi kuyo
eka ubed joma ler kendo maonge wach manyadiriyo. 28 Kuom mano, chunya
gi ng'ato. Mano nomi ubed nyithind medo jiwa mondo aore, mondo ka
Nyasaye ma wach moro amora marach unene kendo kongima to ubed mamor,
ok ogajo kudak e kind tieng' mobam mondo an bende parruok ma an-go
kendo matimo richo. Edier tieng’ni odog chien. 29Kobiro to rwakeuru, gi
nyaka ler maru rieny ka sulwe manie mor maratipo kuom Ruoth, kendo
JO-FILIPI 2:30 234
neuru ni umiyo joma chalo kode kare e yo makama aa kuom Nyasaye
kamano duong', 30nikech nochiwo ngi- kendo wayude kuom yie. 10 Adwaro
mane mi poth otho nikech tich Kristo, ng'eyo Kristo kende kod teko miyudo
koketo ngimane e chandruok mondo kuom chierne, ka an bende isanda kaka
nokonya gi kony ma un uwegi ne ok nosande, kendo ka amedo bedo machal
unyal konyago. kode pile kuom thone, 11kanyalore to
en ni an bende nochiera aa kuom joma
Onge Geno Kuom Ringruok otho.

3 Mogik jowetena, beduru mamor

kuom Ruoth! Ok tekna mondo
anwonu weche mane asendikonu mote-
Paulo Ringo ka Hawo Thorro
12Mano ok nyis ni aselocho kata ni
lo, nikech wechegi obedonu ohinga mar asebedo kare chuth, to pod anyagora
konyruok. matek mondo eka amak gino momiyo
2Beduru motang' ni guogigo ma gin Kristo Yesu nomaka. 13Jowetena, pod
joma timo timbe mamono kendo ok akwanra kaka ng'at moseyudo gino,
moramo ni ji nyaka ter nyangu. to gimoro achiel matimo en ni wiya wil
3Nikech wan wawegi ema waseyudo gi gik mosekadho, to ahawo gik many-
nyangu madiera, nikech walemo ka ime, 14anyagora ging'wech matek kalu-
wan ei Roho mar Nyasaye, sungawa ni wo yor polo mondo ayombi mi ayud
kuom Kristo Yesu, kendo ok waketo pokna mane Nyasaye oluongane kuom
genowa kuom ringruok, 4kata obedo ni Kristo Yesu.
an awuon an-gi gimomiyo anyalo bedo 15Wan duto man gi yie motegno
gi genono onego wapar kuom gigi. To ka pachu
Kapo ni ng'ato nyalo bedo gi opogore gi mano e yo moro, to Nyasaye
gimomiyo dodhialre e ringruok, an biro leronu. 16Kata kamano wadhiuru
awuon daloye: 5Notera nyangu chieng' nyime kod ngima mawasenwang'o.
mar aboro bang' nyuolna kendo an ja 17Jowetena, riwreuru gi ji mamoko
Israel gitiende monyuol e dhood kungi’yo maber joma kit wuodh ngima-
Benjamin, bende an Ja Hibrania ma gi chal gi ranyisi mane uneno kuomwa.
wuod jo-Hibrania. Korka luwo Chik jo- 18Nikech mana kaka asebedo ka any-
Yahudi to ne an ja-Farisai, 6kuom timo isou motelo kendo koro anyisou ka pi
kinda, naketo chunya mar sando kanisa, wang'a chwer, ji mang'eny ngimagi
kuom rito chik ne an ng'ama ler, omiyo gibedo jowasik msalap Kristo.
maonge ketho. 19To giko joma kamago en kethruok
7To kata kamano gigo duto mane nikech igi e nyasachgi, kendo gik
akwano chon ka ohala tinde akwano ka makelonigi wichkuot ema gisungorego,
gik manono nikech Kristo. 8To moloyo ka pachgi otwere e gi pinyni. 20To wan
mano, koro akwano gik moko duto ka to wan jopolo kendo polo en thurwa.
gik maonge tich nikech aseyudo ni Kendo warito gi kichruok Jawar ma ae
ng'eyo Kristo Yesu Ruodha nigi ohala polo, Ruoth Yesu Kristo, 21obiro loko
maduong' moloyo, nikech en, koro ase- ringrewa manyap kendo matho mi omi
wito gigo duto, kendo akwanogi mana odok machal gi ringre man-gi duong',
kaka yugi, mondo eka ayud Kristo kaka kotiyo gi teko maduong' mamiyo oketo
pokna, 9kendo oyuda kuome, mondo gik moko duto e bwo lochne.
kik anenra ni aloso yora awuon mar bet
makare e nyim Nyasaye nikech mako 4 Kuom mano, jowetena, un ma aher-
ou kendo chunya gombou; kendo
Chik, to adwaro ni mano otimrena ma un morna kod osimbona, kamano e
mana nikech ayie kuom Kristo. Bedo kaka onego uchung' motegno, ka un
 235 JO-FILIPI 4:23
kuom Ruoth, yaye osiepena mageno! 12Aseng'eyo dak ka achando gimoro
kendo ka an-gi gik mathoth.
Puonj Moko Machien Asepuonjora maling'ling mar dak ka
2Asayo Yuodia gi Suntuke mondo aromo, omiyo anyalo bedo modhil kata
giwinjre kuom Ruoth. 3Ee, in bende ka ayieng' kata ka adenyo kata ka an gi
akwai, jatich wadwa, mondo ikony gik mathoth kata ka an gi gik manok.
mon-go e wachni. Gisetiyo koda ka 13Anyalo timo gik moko duto kuom En
gikedo matek ni Wach Maber, kaachiel ma omiya teko.
gi Klement kod jotich wetena mamoko 14 To kata kamano nutimo maber
ma nyinggi ondiki e kitap ngima. kuom konya e chandruokna. 15Un jo-
4Beduru mamor pile kuom Ruoth. Filipi uwegi ung'eyo ni kane aa
Anyisou kendo ni, moruru! 5Muolo Makedonia e ndalo mane ayaloe Wach
maru mondo onenre ni ji duto. Ruoth Maber mokuongo, to ne onge kanisa
chiegni. 6Kik uparru kuom gimoro moro amora ma nokonya e wach chi-
amora, to kwauru Nyasaye gik moko woni kod kawo, mak mana un kendu;
duto muchando, kulamo, kendo kug oy- 16 nikech kata kinde mane an
one erokamano, kuketo kwayou mondo Thesalonika ne uorona kony di mang'e-
ong'ere ni Nyasaye. 7Eka kuwe mar ny e kinde mane an gi dwaro. 17Ok
Nyasaye moloyo ng’eyo duto norit awuo kamano nikech adwaro mich, to
chunyu gi pachu ka un kuom Kristo gima duong' madwaro ni chiwo maru
Yesu. obed ohala maru. 18Kaka koro
8To mogik, jowetena, en ni keturu Epafrodito osekelona kony manyocha
pachu kuom gik moko duto madiera uorego, koro aseyudo mich moroma,
kendo mowinjore kaka weche malong'o kendo mokalo dwarona. Mich mumiya-
kod weche maler, gi weche makare, gi gi dung' tik mamit mana ka misango
weche mabeyo, gi weche mang'uon kod ma Nyasaye oyiego kendo ma more.
weche mipuoyo. 9Gimoro amora ma 19To Nyasacha biro miyou gik moko
nupuonjoru kata uyudo kata uwinjo duto muchando, kogolo kuom mwan-
kata uneno kuoma to keturu e tich. dune ma duong' manie Kristo Yesu.
Kamano Nyasach kuwe nobed kodu. 20Duong' obed ni Nyasachwa kendo
Wuonwa manyaka chieng' Amin.
Erokamano Kuom Michgi.
10Amor ahinya kuom Ruoth ni apoya Mos Mogik
nono to koro uchako upara kendo. 21Mosna jomaler duto man kuom
Chutho, usebedo kupara makmana ni Kristo Yesu. Jowete man koda ka
nyocha pok uyudo thuolo mar timona ooronu mos. 22Jomaler duto ooronu
gimoro. 11Ok awach kamano nikech mos, moloyo to jood Kaisar.
achando gimoro, nikech asepuonjora 23Ng'wono mar Ruoth Yesu Kristo
dak ka gik ma an-go oroma; obed kod chunyu. Amin.
 Jo-Kolosai
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: RUMI
KINDE NDIKO: 60 kata 61 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye

Paulo nondiko baruwani kaen e twech Rumi, nondike e dala mane pok olimo
nyaka nene. Magi gin joma nowinjo wach kuomgi ni giyie kane en e dala mar Efeso
e wuodhe mar tero Injili mar ariyo, to chunye nechandore bang' kane owinjo kit lamo
moko magalagala mag jopiny mane donjo ei kanisa. Weche mane chando jo-Kolosai ne
gin gik mopogore opogore machalo yedhe mag ajuoge mag pinyni,weche mag somo
sulwe kod din jo-Yahudi mane koro miyo Kristo nenore matin mana kaka malaika.
Paulo nondiko mondo okwed puonj marachni konyisogi ni Kristo en Nyasaye adiera
kendo kido duto mag Nyasaye manyaka chieng’ nitie kuome 2:9. Opuonjogi bende
kaka ginyalo dak kaka jo-Kristo.

THORRO:
Baruwani ma Paulo ondiko gi chunye tee, onyisowa maber kuom kit Kristo kaka
en Nyasaye kod duong’ne. En duto kuom duto kendo ja-Kristo yudo gimoro amora
modwaro kuom Kristo. Paulo kwero jo-Kristo ni mondo kik wuondgi gi weche mofu -
wo kod rieko manono mag dhano (2:8). Ochiwo puonj kuom dak mar ja-Kristo many-
iso teko Nyasaye ne dhano kod mor ma joma oyie nyalo bedogo ka gitiyo gi gik moko
duto magin-go koa kuom Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Lemb Paulo mokwongo 1:1-14 2.
2. Duong' mar Kristo 1:15-2:3
3. Siem kuom yie mag miriambo 2:4-23
4. Puonj kuom dak ja-Kristo 3:1-4:1
5. Puonj kuom lamo gi weche mogik 4:2-18

1 An Paulo Jaote mar Kristo Yesu kuom

dwaro mar Nyasaye kaachiel gi
Timotheo owadwa, 2andikonu un owetewa
kendo hera musenyiso jomaler duto. 5Yie
kod hera moa kuom geno mokannu e polo,
mane uwinjo kuom wach maradier, ma en
man Kolosai, ma jomaler kendo majaadiera Wach Maber, 6mane okelnu. E piny duto
kuom Kristo. Injilini koro nyago olemo kendo landore,
Ng'wono gi kuwe moa kuom mana kaka osetimo e dieru nyaka chakre
Nyasaye Wuonwa obed kodu. odiechieng' ma nuwinjoe ng'wono mar
Nyasaye e adiera duto kendo ng’eyoe.
Erokamano Kod Lamo 7Nupuonjoru wachni kuom Epafra ma en
3Ka walemonu to waduoko erokamano misumba Kristo wadwa mwageno, kendo
pile ni Nyasaye ma en Wuon Ruodhwa ma jatich Kristo majaadiera matiyo karwa,
Yesu Kristo, 4watimo kamano nikech 8ma bende nonyisowa kuom hera maru
wasewinjo yie ma un-go kuom Kristo Yesu, moa kuom Roho.
 237 JO-KOLOSAI 2:7
9Kuom mano, chakre odiechieng' mane Ma e Wach Maber ma nuwinjo, kendo ma
wawinjo wachu pok waweyo mak walam- koro oseyal ni chwech duto e bwo polo,
onu kendo kwayo Nyasaye mondo opong'u kendo ma an Paulo awuon an jatichne.
kod rieko mar ng'eyo dwarone, ka un-kod
rieko mar chuny kod winjo ma Roho chiwo. Tij Paulo Ma Otiyo Ni Kanisa
10Bende walamo kamano mondo udag 24Koro amor kuom masiche maseyudo
ngima ma Ruoth morgo, kumiye mor e nikech un, nikech apongo’ e ringra gik
yore duto, ka unyago olemo mag timbe morem kuom masiche mane Kristo oneno,
mabeyo kendo kuom medo ng'eyo Nyasaye, nikech ringre, ma en kanisa. 25Asedoko
11ka imiyou bedo motegno gi teko duto mar jatich kanisa kaluwore gi ote mane Nyasaye
duong'ne mang'ongo, mondo eka ubed oorago iru mondo ayalnu wachege duto,
joma odhil matimo kinda e yore duto, kendo 26ma en wach maling'ling' manopandi
12ma goyo erokamano ni Wuoro gi ilo. En kuom higini gi tienge mang’eny to koro
ema oseketou e rang'iny mar yudo gweth oseel tiende ni jomaler. 27Gin ema Nyasaye
mag jomaler e piny ler. 13Nikech oseresowa oseyiero mondo onyis ogendini mwandu gi
waa e loch mar mudho mi okelowa e loch duong' man kuom wach maling'ling
mar Wuode mohero, 14ma kuome wanie gi manopandino, en Kristo modak e chunyu
resruok, noresowa mokelonwa warruok kendo ma en e geno mar duong'
mar richo. 28Kristono e mwalando ne ji duto ka
wasiemo kendo wapuonjo ji gi rieko duto,
Kristo Duong’ Moloyo Duto mondo water ji duto e nyim Kristo ka ler
15Kristo e kido mineno mar Nyasaye chutho. 29Mano emomiyo anyagora ka
maok ne, kendo en e kayo ne chwech duto. atiyo matek, gi teko maduong' ma Kristo
16Nikech kuome gik moko duto nochwe; nomiya, matiyo matek e ngimana.
gik manie polo gi piny; mineno kod maok
ne; kata gibed duong’ kata teko, kata ruodhi 2 Adwaro mondo ung'e kaka akedonu
matek, kendo ni joma ni Laodikia,
kata loch. En ema nochweyo gik moko kaachiel gi ji mamoko duto mapok onena gi
duto, kendo gik moko duto nochwene. 17Ne wang'gi. 2Thorro mara en ni mondo gibed
entie kapok gimoro amora nobetie, kendo gi chuny motegno kendo giriwre e hera,
kuome ema gik moko duto oriwore. 18En e eka ginibed gi mwandu mar ng’eyo tiend
wi ringruok, ma en kanisa, kendo en e ma weche maradier. Ka gitimo kama to gin-
nokuongo chier oa kuom joma otho, mondo ing’e maling’ling’ mar Nyasaye ma en
obed gi loch kuom gik moko duto. 19Nikech Kristo, 3jal ma mwandu duto mag rieko kod
Nyasaye ne mor mondo duong'ne duto ng'eyo Nyasaye opand kuome. 4Anyisou ma
obed kuom Wuode, 20kendo kuome mondo kik ng'ato owuondu gi weche
Nyasaye nomiyo gik moko duto obedo gi manono milungo kendo maywayo ji.
winjruok kode, kata gibed gik manie piny 5Nikech kata obedo ni aonge kodu kuom
kata manie polo, kokelo kuwe kuom remb ringruok, to an kodu kuom chuny, kendo
Wuode manochwer e msalaba. amor mar neno kaka uchanoru maber
21Chon nupogoru gi Nyasaye, kendo ne kendo kaka yieu ochung’ motegno kuom
un wasike e pachu nikech timbe maricho ma Kristo.
nutimo. 22To koro osetimonu winjruok e
kindu kode kuom tho Kristo e ringruok, Bedo Thuolo Kuom Chike Dhano
mondo oteru e nyime kuler ka uonge gi Kaluore Gi Ngima Kuom Kristo
mbala mar richo kendo ka uonge ketho. 6Koro kaka nurwako Kristo Yesu ka
23Mano biro timore mana ka udhi nyime e Ruoth, dhiuru nyime ka udak kuome, 7ka
yieu, kendo kuchung' motegno ma ok uguroru motegno kendo ugeroru kuome,
uyiengni uweyo geno mar Wach Maber. kumedo bedo motegno e yie kaka nopuon-
 JO-KOLOSAI 2:8 238
ju, kendo kupong' gi goyo erokamano. imak gini," kata ni, "Kik ibil gini," kata ni,
8Kik uyie mondo ng'ato ang’ata omak "Kik imul gini"? 22Gi duto gin gik ma lal
pachu gi riekni manono mag piny gi wuond nono, nikech gin mana chike gi puonj mag
manono ma wito ji, ma gin rieko ma aa dhano. 23Ginyalo nenore gioko ni rieko nie
kuom puonj dhano gi timbe mag piny, to ok igi ka gilemo gi lamo mar paro mar dhano,
kuom Kristo. kendo kuom dembruok maoko, kod sando
9Nikech kit Nyasaye duto e ringruok ringruok, to chutho gionge ohala nikech ok
odak ei Kristo, 10un to koro useyudo ngima ginyal konyo ng'ato geng'o gombo mag
moromo chutho kuom Kristo, ma e jatelo ringruok.
mar telo duto, kendo en teko moloyo teko gi
loch duto. 11Kuome ema noterue nyangu, Chike Mag Ngima Maler
ka igilo kit dhano machon maok nyangu
motim lwet gi dhano, to nyangu motim gi 3 Ka osechieru gi Kristo, keturu chunyu
kuom gik manie polo, kuma Kristo
Kristo. 12Kane obatisu, to noiku kode kendo obetie e bat korachwich mar Nyasaye.
nochieru kode nikech yie ma un-go kuom 2Keturu pachu kuom gik man malo to ok
teko mar Nyasaye ma nochiere oa kuom kuom gii piny. 3Nikech ne utho kendo ngi-
joma otho. mau koro opandi ei Kristo, kuom Nyasaye.
13Kane utho e richou, kod kit ngimau 4Ka Kristo, ma en ngimau nofwenyre to un
mar richo maok nyangu, Nyasaye ne omiyo bende unubi kode e duong'ne maler.
udoko mangima kuom Kristo. Noweyonwa 5Emomiyo neguru dwaro duto mag
richowa duto, 14korucho chike mane ondiki ringruok ma nie ngimau, kaka: chode,
kod kuergi duto mane okwedowa kendo dwanyruok, gombo, dwaro maricho, kod
opogowa, kogologi oko duto mi ogurogi e wuoro, ma en lamo nyiseche manono.
Msalaba. 15Kendo kane oseketho teko gi 6Nikech gigi Nyasaye biro olo mirimbe
lochgi momiyogi wichkuot e lela moriem- kuom joma ok winj wachne. 7Un bende ne
bogi koloyogi gi teko mar msalaba. uwuotho e yoregi e ngimau machon mane
16Kuom mano, kik uwe ng'ato ong'adnu udakie 8To koro nyaka ulony oko kit richo
bura kuom gik muchamo kata mumadho, duto kaka: ich wang’ mirima, himruok, ketho
kata kuom weche mag sewni mag lemo, nying ji, kod dwanyo wach ma wuok e dhou.
kata sewni mitimo ka dwe manyien owuok, 9Kik ng'ato kuomu wuond wadgi, nikech
kata chieng’ Sabato. 17Magi duto gin mana uselonyo kit dhano machon kod timbene
tipo mag gik mane onego obi, to adiera duto, 10mi urwakoru gi dhano manyien
wuon yudore kuom Kristo. 18Kik uwe ng’a- mamedo bedo manyien pile mondo obed
to ang’ata mamor kuom dembruok mar machal gi kit ja chuechne. 11E ngima manyi-
miriambo kod malamo malaike omi ubed enni koro onge Ogendini kata ja-Yahudi,
maonge pok. Ng'at makamano wacho onge ng'ama oter nyangu kata ng'at maok
mathoth konyiso ji kuom fweny moseneno, oter nyangu, bende onge jamwa kata jama-
kendo pache mar dhano miyo oting'ore randa, misumba kata ng'ama ni thuolo, to
malo nono kowuoyo kuom gik mokiya Kristo e moromo kendo en duto kuom duto.
tiendgi. 19Ng’atno oseweya tudruok gi 12Kuom mano, kaka un jo Nyasaye
wich ma en e kama ringruok duto otude moyiero, maler kendo mogeno, rwakreuru
kendo omoke ka omake gi fuonini kod leche gi kech, gi miwafu, gi bolruok, gi muolo,
kaachiel, kendo gidongo kaka Nyasaye kod kinda. 13Beduru joma oyie kawo
dwaro ni gidongi. nyawo mar jowadgi kendo ka weyo ni
20Ka usetho gi Kristo mi ogonyou kuom nyawadgi kethone. Weneuru ji richogi
timbe machon mag pinyni, to koro ere gima kaka Ruoth bende noweyonu richou. 14To
omiyo pod uwuotho ka jopiny? Ang'o moloyo ni mago duto, rwakreuru gi hera,
momiyo pod umako chikegegi ni, 21"Kik mariwo wechegi duto mi giwinjre kaka
 239 JO-KOLOSAI 4:18
gimoro achiel. paro moyawore, kendo kugoyo erokamano
15Weuru mondo kuwe mar Kristo obed ni Nyasaye. 3Wan bende lemnwauru
jaloch e chunyu kaka fuondi mag ringruok mondo Nyasaye oyawnwa dhoot mar yalo
achiel, noluongu e kuwe, kendo gouru Injili, kendo lando wach modhiero ji ng'eyo
erokamano. 16Wach Kristo mondo odagi e mar Kristo momiyo koro otweya gi nyoro-
chunyu gi nyak duto mokelo, kupuonjoru ro. 4Lemnauru mondo omiya ayale e yo
kendo usiemoru ng'ato gi ng'ato gi rieko maler kaka owinjore atim. 5Daguru gi rieko
duto, kendo kupako Nyasaye gi wende e dier joma pok oyie, kutiyo gi thuolo
Muma, gi wende madendo Yesu, kod muyudo e yo maber. 6Neuru ni wecheu
wende ma Roho ochiwo, ka chunyu pako obed mang’won man gi ndhadhu kinde
Nyasaye. 17Gimoro amora mutimo kata duto, mondo ung'e kaka dudwoki ng'ato
muwacho, to timuru e nying Ruoth Yesu, ang'ata wach e yo mowinjore.
kugoyo erokamano ni Nyasaye Wuoro e
nying Yesu. Mos Mogik
7Tukiko biro nyisou gik moko duto
Chike Momi Jo Kristo Kaka matimorena. En owadwa mageno, jatich
Owinjore Gidagu majaadiera kendo jatich Ruoth kaachiel
18Un mon, winjuru chwou mana kaka koda. 8Aore iru mondo ung'e kaka wachal,
owinjoreni Ruoth. kendo mondo ojiw chunyu. 9Obiro biro gi
19Un Chwo heruru mondu, kendo kik Onesimo owadwa majadiera ma en achiel
ubed negi mager. kuomu. Gibiro nyisou weche duto mati-
20Nyithindo, luoruru jonyuolu e gik more ka.
moko duto, nikech mano e mamiyo Ruoth 10Aristarko motweyago e od twech
mor. ooronu mos, kaachiel gi Mariko ma owadgi
21Wuone, kik umi nyithindu chuny lit, Barnaba. (Usewinjo wachne, omiyo kobiro to
nono to chunygi biro jok urwake.) 11Yesu, ma nyinge machielo en
22Wasumbini, luoruru ruodhiu mag Justo, bende ooronu mos. Magi kende e jo-
pinyni e weche duto: kendo kik utim Yahudi wetena matiyo koda ni wach Piny
kamano mana sama gichung' butu ka Ruoth Nyasaye, kendo gisehoyo chunya e
ging'iyou kutiyo, ka gima udwaro morogi, yore mang'eny. 12Epafra maen achiel kuomu
to timuru kamano gi chuny mathuolo kendo misumba Kristo Yesu be omosou.
kendo kuluoro Ruoth. 23Gimoro amora Osiko olemonu matek maok oyue, mondo
mutimo to timuru gi chunyu duto kagima omi uchung' motegno, e dwaro Nyasaye
utimo ni Ruoth to ok ni dhano, 24kung'eyo duto kendo ka un-gi adiera chutho. 13Anyalo
ni obiro miyou mich chieng' ma nobi timo nende kaka otiyonu matek, un kachiel
mondo opog ni joge girkeni kaka pokgi gi jo Laodikia kod jo Hieropoli. 14Osiepwa
mokano nigi. En Ruoth Kristo ema utiyone. mwageno ma Luka, ma laktar, kod Dema
25Ng'euru ni ng'ato ang'ata matimo jomosou. 15Kowuru mosna ni jowete man
marach, noyud pokne kuom rach moseti- Laodikia, kendo ni Numfa gi kanisa man e
mo, kendo onge dewo wang’nikech ode.
Nyasaye ok dew wang' ng'ato. 16Ka osesomnu baruani to neuru ni

4 Un ruodhi mag pinyni, daguru gi osome ni kanisa mar jo Laodikia bende. To

wasumbini magu kuritogi maber Un bende ukaw barupgi mondo usom.
kendo mowinjore nikech ung’eyo ni un 17Nyisuru Arkipo kama: "Ne ni itieko
bende un gi Ruodhu e polo. tich Ruoth mane omiyi
18An Paulo, andikonu mosni gi lweta
Weche Mag Puonj Mamoko awuon. Kik wiu wil kod twechna e od
2Timuru kinda kuom lemo, kurito gi twech. Ng'wono obed kodu.
 1 Thesalonika
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Korintho
KINDE NDIKO: 51 KATA 52 E YIK RUOTH(AD)

Ne ondike ni jomoyie kuom Kristo mane ni Thessalonika mane en dala maduong'

mar Macedonia. Paulo nooyudo ochako kanisa e dalani e wuodhe mar ariyo kuno kane
olando injili.
Barua ni nondik e kind higa mar AD 51 kod 52.

Gik Manie Iye

Nene nitie weche mang'eny mane miyo Paulo ondiko baruani. Ne ondike mondo
oteg Jokristo manyien mane ni Thessalonika, mane neno tem mang'eny. Ne odwaro
mondo onyisgi kaka Jokristo dak, kendo ritore. Ne onyisogi ni mondo gi dhi nyime
kod tijegi nyaka Ruoth Yesu duogi. Ne nitie ji mane puonjo ji ni onge ohand tiyo
nikech Kristo chiegni duogo. Bende ne odwaro puonjo gi adiera mar geno Jo-Kristo
matho ka oyie kuom Yesu.

THORRO
Sula duto mag barua mokwongo mar Thessalonika puonjo duogo mar ariyo mar
Kristo. Sula mar ang'wen moloyo puonjo wachni (4:13-18). Paulo temo nyiso kaka
Kristo en wuod Nyasaye kendo bang' dokne e polo obet e bat korachwich mar
Nyasaye.

WECHE MOCHAN KAE GIN;

1. Goyo erokamano ni Jo-Thessalonika (1:1-10)
2. Rito tich jaote kaka entie/kata oonge (2-3)
3. Puonjo kod chiko Jo-Thessalonika (4:1-5:1-22)
4. Lemo mogik kod mos (5:23-28)

1 Paulo, Sila gi Timotheo, Ne kanisa

mar jo-Thesalonika, mantie kuom
Nyasaye Wuoro kod Ruoth Yesu Kristo:
Nyasaye ohero, ni oseyierou, 5nikech Injili
marwa ne ok obironu gi wach miwacho gi
dhok kende, to nobironu gi teko kendo gi
Ng'wono gi kuwe obednu. Roho Maler, kod yie motegno. Ung'eyo
kaka ne wachalo ka wadak e dieru, ne
Paulo Opako Yie Mar Jo-Thesalonika wadak kamano nikech un. 6Ne uluwo
2Pile waduokone Nyasaye erokamano kitwa kod kit Ruoth; kendo kata obedo ni
nikech un duto, kwaluongo nyingu e lemo ne usandoru malit, to nurwako wach
magwa. 3E nyim Nyasachwa kendo mane oyalnu gi mor ma Roho Maler kelo.
Wuonwa, wasiko kwaparo yie ma un-go 7Omiyo nudoko ranyisi maber ne joma
mosemiyo utimo timbe mabeyo gi herau oyie duto man Makedonia gi Akaya.
momiyo utiyo ne Nyasaye matek, kod 8Wach Ruoth nolandore koa kuomu
geno ma un-go kuom Ruoth Yesu Kristo, mochopo ok mana Makedonia gi Akaya
momiyo uchung' motegno kutimo kinda. kende: Sani koro yie ma un-go kuom
4Nimar wang’eyo, owetewa ma
 241 1 THESALONIKA 2:20
Nyasaye oselandore mong'ere kuonde ting’ mapek e kinde mane wadak ka way-
duto. Omiyo wan koro onge gima wanya- alonu Injili mar Nyasaye.
lo wacho kuome, 9nikech gin giwegi 10Un uwegi un joneno, kaachiel gi
giwuoyo kuom kit rwak mane urwakowa- Nyasaye bende, kaka ne wadak e dieru ka
go. Ginyiso ji kaka nulokoru ubedo jo ngimawa ler kendo nikare, kendo ka
Nyasaye, kuweyo nyiseche manono, waonge ketho e kindu un joma oyie.
mondo uti ne Nyasaye mangima kendo 11Ung'eyo kaka ne wakonyo ng'ato ka
madiera; 10kendo mondo urit biro mar ng'ato kuomu mana kaka wuoro konyo
Wuode koa e polo. Wuodeno mane nyithinde owuon, 12kwajiwou kendo
ochiero oa kuom joma otho en Yesu, Jal wahoyou kendo wasiemou mondo kit ngi-
ma resowa e mirimb Nyasaye mabiro. mau mapile obed malong'o ne Nyasaye
moseluongou e lochne kod duong' mare.
Tij Paulo Ei Thesalonika 13Bende waduokone Nyasaye eroka-

2 Un uwegi ung'eyo, owetewa, ni limbe mano kinde duto nikech kane wakelonu
mane walimougo ne ok obedo kayiem Wach Nyasaye, to nuwinje murwake, ok
nono. 2Mana kaka ung'eyo, noyudo ka wach dhano, to nurwake ka Wach
osesandwa kendo oyanywa e dala mar Nyasaye adier mana kaka en. Wachno
Filipi to kata kamano Nyasaye nomiyowa koro chopo tich Nyasaye e ngimau, un
chir mar nyisou wachne maber e dier joma oyie. 14Nimar en adier, jowetena,
lweny gi akweda mager. 3Chutho, ok nine ukawo kit kanise Nyasaye man Judea
wahomb ji gi weche mag miriambo kata manie Kristo Yesu. Kaka jou uwegi
gi weche mowuok e paro mochido. Bende nosandou e kaka kanise man Judea bende
ok wan gi paro maling'ling' mar wito ji. jo-Yahudi wetegi nosando, 15jo-Yahudigo
4To wawuoyo kaka joma Nyasaye owuon ema nonego Ruoth Yesu kod jonabi
ema opwodho kendo oyiego kaka jorit maggi, kendo gin ema ne giriembowa oko.
Injili. Ok watem mondo wabed malong'o Ok gilong’o ne Nyasaye kendo giger gi ji
ne dhano, to wadwaro ni wabed malong'o duto, 16ka gitemo gi tekregi duto mondo
mana ne Nyasaye-ma nono chunjewa. gigeng'wa wuoyo ne Ogendini mondo
5Ung'eyo maber ni kane wayalonu to ne oyud warruok. Kuom tim ma gitimoni,
ok wakonyore gi weche malombou gimedo mana biwo richogi mondo
mondo wawuondgo wang'u, kendo opong’. Mirimb Nyasaye koro osejukogi!
Nyasaye en janeno marwa ni ne ok
wapando gombo maling'ling' e chunywa Paulo Gombo Limo Jo Thesalonika
mondo wamau gigeu! 6Ne ok wadwar pak Kendo
moa kuom dhano, bed ni gin un kata joma 17Jowetewa, kane ochunowa ni nyaka
nadi. wawere kodu kuom kinde machwok, (ne
Kaka joote mag Kristo, ne wanyalo wapogore mana e ringruok to ok kuom
miyou ting’ mapek, 7to kar timo mano to chuny), gomb mane wagombougo matek
ne wadoko mamuol e dieru mana kaka osemiyo watemo gi yore duto mondo
min nyithindo rito nyithinde mapod waneu wang' gi wang'. 18Ne wasedwaro
tindo. 8Ne waherou gi hera matut gaming'a mondo wabi walimu, to moloyo
momiyo ne wamor, ok mana mar pogo an Paulo ne atemo kendo atemo to Satan
kodu Injili mar Nyasaye kende, to koda ka ne omona. 19Koso uparo ni gin ng'a gini
ngimawa bende, nikech ne wagenou gi mwakwano kaka genowa gi morwa, kata
genruok maduong'. 9Adier unyalo paro, kaka osimbo marwa ma wanasungrego e
jowetewa, kaka ne wanyagore kendo nyim Ruoth Yesu Kristo koduogo? Donge
watiyo matek, ne watiyo odiechieng' en un? 20Chutho, un e duong'wa gi
gotieno mondo kik wami ng'ato ang’ata morwa!
1 THESALONIKA 3:1 242

3 Emomiyo ka chunywa mane chan- Ngima Mamiyo Nyasaye Mor

dore ne onge kuwe ne waparo ni ber
mondo wadong' kendwa Athen. 2Ne 4 Mogik, jowetewa, ne wapuonjou
kaka onego udagi malong'o ne
waoro Timotheo, ma en owadwa kendo Nyasaye, mana kaka ngimau chalo sani.
jatich Nyasaye kaachiel kodwa e tij lando To koro wakwayou kendo wajiwou kuom
Injili mar Kristo, mondo ojiw chunyu Ruoth Yesu mondo umed timo kamano
ubed motegno e yie maru, 3kendo mondo moloyo. 2Nikech ung’eyo puonj mane
kik sand mwayudo michunyu aa. Unge'yo wamiyou kuom teko mar Ruoth Yesu.
maber ni kaka jo Kristo nyaka wayud 3En dwaro Nyasaye mondo ubed joma
sand. 4Chutho, kane wan kodu to ne ler. Nyasaye dwaro ni ubed mabor gi richo
wasiko ka wanyisou ni ne nyaka sandwa, mar chode, kendo 4mondo ng'ato ka ng'a-
kendo mano e gima osetimorenwa, mana to nyaka puonjre rito ringre e yo maler
kaka ung'eyo. 5Ma emomiyo kane koro ok kendo man-gi luor, 5maok oyie mondo
anyal dhi nyime ka abet mos, ne aoro jaote ringre oore gi gombo mathoth kaka
mondo ang'e kaka yieu chal. Ne aluor ni jopiny makia Nyasaye timo. 6Kuom wach-
dipo ka jatem osedonjore kodu mi omiyo ni, ng’ato kik ochwany nyawadgi kata
tich mane watiyo matek e dieru obedo wuonde.Ruoth biro kumo joma timo
kayiem. timbe makamago mana kaka ne waseny-
isou kendo siemou. 7Nimar Nyasaye ne ok
Ripod Timotheo Kuom Chal Jo oluongowa mondo wadag e ngima mar
Thesalonika dwanyruok, to ne oluongowa mondo
6To koro Timotheo osebiro irwa koa wadag e ngima maler. 8Omiyo ng'ato
iru, kendo osekelonwa weche mabeyo ang'ata motamore winjo puonjni ok ota-
kuom yieu kod herau. Osenyisowa ni more winjo dhano, to otamore winjo
usiko uparowa gi paro mabeyo kendo ni Nyasaye owuon mamiyou Rohone Maler.
un bende ugombo nenowa mana kaka 9To kuom hera ma jowete kuom Kristo
wan bende wagombo nenou. 7Kuom onego oherrego to ok wane tiende
mano, jowetewa, yie ma un-go osejiwowa ndikonue, nikech un uwegi Nyasaye
e dier achiedh nade duto kaachiel gi malit osepuonjou mondo uherru ng'ato gi ng'a-
ma waneno. 8Sani koro chunywa oduogo to. 10Mana kaka kuom adier uhero jowete
nikech uchung' motegno kuom Ruoth. duto man e mieche Makedonia duto. Kata
9Ere kaka dwagone Nyasaye erokamano kamano wakwayou, jowetewa, mondo
nikech un ma dirom gi mor mawan godo umed timo kamano moloyo kanyo.
e nyim Nyasaye nikech un? 10Odiechieng' 11Dwaro maduong' mar ngimau onego
gotieno walamo Nyasaye gi chunywa obed ni mondo udag e ngima mokuwe, ka
duto mondo olosnwa thuolo mar nenou urango mana tijeu kende, kendo kutiyo
kendo wang' gi wang', mondo wabi matek gi lwetu mana kaka ne wachikou,
wapong'nu kuonde morem e yie maru. 12mondo kit ngimau mapile oywa chuny
11Mad Nyasachwa kendo Wuonwa joma pok oyie mi gimiu luor, kendo
owuon, kod Ruodhwa Yesu, losnwa yo mondo kik uyiengru kuom ng'ato ang'ata
mwanyalo birogo iru. 12Mad Ruoth mi e dwarou mapile.
herau omedre mi olandre e kindu ng'ato
gi ng'ato, kendo ni ji duto, mana kaka hera Biro Mar Ruoth
mwaherougo bende otiak. 13Mad omi 13Jowetewa, ok wadwar mondo ukia
chunyu obed motegno mondo ubed joma gima timore ne joma osetho, kata mondo
onge ketho kendo joma ler e nyim ubed gi kuyo ka joma moko, maonge gi
Nyasaye Wuonwa chieng' ma Ruoth Yesu geno. 14Wayie ni Yesu notho mochier oa
biroe kaachiel gi joge maler duto. kuom joma otho, omiyo wayie ni Nyasaye
 243 1 THESALONIKA 5:28
biro chiero jomoyie duto mosetho mondo wayud warruok mar Ruodhwa
kaachiel kode. 15Kaluwore gi wach Ruoth Yesu Kristo. 10Nothonwa mondo kata
owuon, wanyisou ni wan ma Ruoth ka wangima kata watho to wadag kode.
noyudwa ka pod wangima chieng' ma 11 Omiyo jiwreuru ng'ato gi ng'ato
nobie, ok wanakwong dhi kapok okaw kendo gerreuru, mana kaka utimono.
joma osetho. 16Nikech Ruoth owuon
nolor e piny koa e polo, mi nogol chik gi Weche Mogik
dwol maduong', ka malaika maduong' 12Koro wakwayou, jowetewa, mondo
kok, kendo ka tung' mar Nyasaye luongo umi joma tiyo tich Ruoth matek e dieru
matek; eka joma nosetho ka ni kuom luor, ma gin jotendu kendo jopuonju
Kristo nochier mokuongo. 17Bang' mano, kuom Ruoth. 13Migiuru duong' ahinya
wan ma pod wadong’ kendo pod wangima kendo hergiuru moloyo nikech tich ma
noyudhwa kaachiel kodgi mi terwa malo e gitimo. Daguru gi kuwe e kindu. 14Bende
boche polo mondo warom gi Ruoth ei wakwayou, jowetewa, mondo usiem joma
polo. Omiyo wanabed gi Ruoth nyaka budho abudha, kendo mondo ujiw joma
chieng’. 18Emomiyo jiwreuru gi wechegi luor, kendo ukony joma yomyom.
e kindu ng'ato gi ng'ato. Horeuru mos gi ji duto. 15Neuru ni onge

5 Koro owetena, onge tiende ndikonu ng'ama chulo rach kuom rach motimne,
kuom ndalo kata saa ma gigo notim- to temuru mondo kinde duto utim maber
re, 2nikech un uwegi ung'eyo malong’o ni ne joweteu kendo ne ji mamoko bende.
chieng' Ruoth nopore mana kaka jakuo 16Beduru mamor pile; 17lemuru kinde
poyo ji gotieno. 3E saa ma ji wachoe ni, duto; 18gouru erokamano kata piny ber
"Piny okuwe kendo weche beyo," ema kata rach, nikech mano ema Nyasaye
masira nopogie kadiemo wang', mana dwaro ni utim ei Kristo Yesu.
kaka muoch poyo dhako ma yach, kendo 19Kik utam Roho tiyo e dieru, 20kendo
ok ginitony. kik ucha weche mokor. 21Temuru gik
4To un, jowetena, ok un e mudho ma moko duto, kumako matek weche mabeyo.
dimi odiechieng'no pou apoya kaka 22Pogreuru gi gimoro amora marach.
jakuo poyo ji. 5Un duto un yawuot ler, 23Mad Nyasaye owuon, ma en Wuon
kendo un yawuot odiechieng'. Ok wan kuwe, pwodhou mi udok maler chuth e
jo otieno kata jo mudho. 6Kuom mano yore duto. Mad orit ngimau gi chunyu gi
kik wachal gi ji mamoko ma nindo, to ringreu duto mi ubed maonge ketho moro
7
wanenuru kendo waritreuru. Nikech amora chieng' ma Ruodhwa Yesu Kristo
joma nindo nindo gotieno, kendo joma noduogie. 24Jal moluongou biro chopo
mer bende mer gotieno. 8To nikech mano nikech en jaadiera.
wan jo odiechieng', waritreuru ka 25Jowetewa, lemnwauru. 26Mosuru
waruakore gi yie kod hera kaka law jowete duto gi yogruok mar jomaler.
akor mar lweny; kendo gi geno mar 27Achikou e nying Ruoth mondo une ni
warruok kaka ogut lweny. 9Nikech osom baruani ne jowete duto.
Nyasaye ne ok oyierowa mondo wayud 28Ng'wono mar Ruodhwa Yesu Kristo
kum mar mirimbe mager, to noyierowa obed kodu.
 2 Thesalonika
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Korintho
KINDE NDIKO: 51 KATA 52 EYIK RUOTH(AD)

Gik Manie Iye

Nenore ni barua ni ne Paulo ondiko bang' dweche auchiel kaluwo mokwongo
nikech wach mar barua mokwongo - dwogo mar ariyo mar Kristo ne pod ok orumo.
Jimoko ne wacho ni Kristo oseduogo to moko kwer ni podi ok oduogo. Omiyo ji ne
opogore e wachni.
Paulo ne ondiko kanyiso ni duogo Kristo ne ok nyalre e kindego nikech satan ne
pod ok one. Bende ne omedo jiwo Jo-Kristo mondo gi dhi nyime kod tijegi nikech
duogo Kristo mar ariyo ok ne ong'ere to onyalo bedo e saa asaya.

THORRO
Kaka jogo moyie kuom Kristo wan kod geno ni oduogo mapiyo. Ka waweyo paro
mawa ni piny chiegni rumo nyaka wang'e ni satan biro tungo pinymalich ka Kristo pod
ok oduogo.
To kik wabed gi luoro nikech Kristo pod ok oduogo. To kik wabed gi luoro nikech
Kristo oseloyo satan kane ochier oa kuom jomotho. Tichna kod mor marwa, kaka nyiri
mane riek kendo e ngech Yesu (Mathayo 25:1-13) en ni nyaka wabed maler e duogo
mar ariyo mar Kristo Yesu mondo okaw joge kaka mikayi mose yikne.

WECHE MOCHAN KAE GIN;

1. Chako (Sula 1:1-12)
2. Weche puonj (2:1-17)
3. Wach mogik e puonjruok (3:1-18)

1 Paulo, Sila, gi Timotheo Ne kanisa

mar jo-Thesalonika, mantie kuom
Nyasaye Wuonwa kod Ruoth Yesu
gi kuom kindau kod yieu motegno
momiyo udhil e dier sand kod tem duto
muyudo.
Kristo. 5Magi duto nyiso ni buch Nyasaye
2Ng’wono gi kuwe moa kuom Nyasaye nikare, nikech bang' neno sand kod tem to
Wuoro kod Ruoth Yesu Kristo obed kodu e giko nokwanu kaka joma owinjore yudo
gweth mar Pinyruoth. 6Nyasaye en ng’a-
Duoko Erokamano kod lemo. ma kare omiyo obiro sando joma sandou
3Nyaka waduokne Nyasaye eroka- mana kaka gin bende gisandou, 7to un
mano kinde duto nikech un jowetewa muyudo sand sani obiro miyou yueyo,
kendo owinjore watim kamano nikech yie kaachiel gi wan bende. Mano notimre
ma un-go medo bedo motegno, kendo hera chieng' ma Ruoth Yesu nofwenyre e mach
muherorugo ng'ato gi ng'ato bende makakni kolor oa e polo, kaachiel gi
medore. 4Kuom mano wasebedo ka wap- malaika mage maroteke. 8Enokum joma
woyou e kind kanise Nyasaye, kawanyiso- okia Nyasaye kendo maok orito puonj
 245 2 THESALONIKA 3:5
mar Injili mar Ruodhwa Yesu. 9Giniyud moa e dhoge kendo notiek tekone duto.
kum ma en lal manyaka chieng', koriem- 9Jal mochayo Chikno nobi kaka gir tich
bogi oko mabor e nyim Ruoth kendo mar Satan ka en gi teko duto mar timo
mabor gi tekone man gi duong’ mar honni gi ranyisi mag miriambo, 10bende
nyalone 10e odiechieng’no ma noduogie kokonyore gi kit wuond maricho duto
mondo joge maler omiye duong’ kendo mondo owitgo joma lal. Jogo lal nikech ne
joma oyie duto orange kawuoro. Ma gitamore hero adiera mondo eka giyud
oriwo nyaka un, nikech ne uyie gi wach warruok. 11Kuom mano Nyasaye oronigi
mane wakelonu. teko maduong' marundo pachgi mi giyie
11Ka un-gi gima chalo kama e pachu, gi weche mag miriambo, 12omiyo Ruoth
to mano emomiyo walomonu pile, mondo nong'ad bura ni ji duto motamore yie
omi Nyasachwa okwanu kaka joma owin- adiera, ka gihero mana timo richo.
jore gi gima oluongoue, kendo gi tekone
ochop dwaro mabeyo duto ma un-go kod Chung Motegno
tije duto mutimo nikech yie ma un-go. 13To nyaka waduokne Nyasaye eroka-
12Walemo kama mondo nying Ruodhwa mano ndalo duto nikech un, jowetewa ma
Yesu Kristo oyud duong' e dieru, kendo Ruoth ohero, nikech Nyasaye noyierou
mondo un bende uyud duong’ kuome. nyaka aa chakruok mondo owaru kendo
Mano mondo otimrenu kuom ng'wono mondo omi ngimau odok maler kuom
mar Nyasachwa gi Ruoth Yesu Kristo. teko mar Roho Maler kendo kuom yie
muyiego kuom adiera. 14Mano emomiyo
Ng’at Mochayo Chik noluongou kane urwako Wach Maber

2 Kuom wach biro mar Ruodhwa Yesu

Kristo kendo kaka ibiro chokowa
kanyakla kuome wakwayou, jowetewa,
mane wayalonu mondo un bende uyud
duong' mar Ruodhwa Yesu Kristo.
15Kuom mano, jowetewa, chunguru
2ni kik uyie ng'ato ochand pachu kata motegno, kendo makuru matek puonj
obwogu gi wach mokor, kata milome, mane wapuonjou gi dhowa kata gi baru-
kata barua moro miwacho ni oa irwa, pewa.
mawacho ni odiechieng' mar Ruoth ose- 16Mad Ruodhwa Yesu Kristo owuon
chopo. 3Kik uwe ng'ato wuondu e yo kod Nyasaye Wuonwa, ma noherowa
moro amora, nikech odiechieng'no ok momiyowa jip mosiko kod geno maber,
nobi nyaka ng'anyo maduong' chopi, kuom ng'wonone, 17ojiw chunyu kendo
kendo nyaka ng'at mochayo chik fwenyre, omiu teko mar timo kendo wacho weche
ma en jal mochanne tho e mach manyaka mabeyo.
chieng'. 4Obiro kwedo kendo miyore
duong’ moloyo gimomoro amora miluon- Paulo Okwayo Lamo
goni Nyasaye kata milamo mondo en
owuon obedi ei hekalu mar Nyasaye
kolando owuon ni en Nyasaye.
3 Mogik, Jowetewa, lemnwauru
mondo Wach mar Ruoth olandre
piyopiyo kendo mondo ji omi wachno
5Donge unyalo paro ni ne anyisou gigi duong', mana kaka notimore e dieru.
kane an kodu? 6To koro ung'eyo gima 2Lemnwauru bende mondo Nyasaye
pod omone fwenyore, mondo obi mana e oreswa e lwet joma timbegi mono kendo
kinde moketne. 7Teko mopondo mar tij ma chunygi rach, nikech ji duto ok nigi
chayo chik koro osechako tich, to jal yie, motegno. 3To Ruoth en jaadiera,
matame nodhi nyime katame nyaka kinde omiyo obiro miyou teko kendo obiro ritou
manogole oko. 8Bang’e jal mochayo Chik e lwet Ng'ama Rach. 4Wan gi chir kuom
nofwenyre, to Ruoth Yesu kobiro gi Ruoth ni utimo kendo ubiro medo timo
duong'ne duto miwuoro, nonege gi muya gik mawachikou. 5Mad Ruoth ta chunyu
2 THESALONIKA 3:6 246
mi uchopi e hera mar Nyasaye kod kinda abudha. Ok giti, tije jowetegi ema gikeloe
mar Kristo. weche manono. 12E nying Ruoth Yesu
Kristo, wachiko kendo wasiemo joma
Siem Kuom Budho Abudha kamago mondo gibed mos kendo giti
6E nying Ruoth Yesu Kristo, wachik- matek mondo giyud yo ma gikonyorego.
ou, jowetewa, mondo upogru gi jowete 13To un, jowetena, kik uol gi timo maber.
ma budho abudha kendo ok lu puonj 14Ka ng'ato ang’ata otamore luwo
mane uyudo kuomwa. 7Nikech un uwegi weche mawandikonu e baruwani to ng'iu-
ung'eyo ni onego ulu ranyisi mar kit ru ng'atno maber. Kik uriwru kode,
ngimawa. Ne ok wabudh abudha kane mondo eka wiye okuodi kuom timne
wan kodu, 8kendo kata chiemb ng'ato ne mobam. 15Kik ukawe kaka jasigu, to
ok wachamo maok wachulo. To ne siemeuru asiema kaka owadu kuom
watiyo odiechieng' gotieno, kawatiyo gi Ruoth.
lwetwa kendo wanyagore gi tich matek
mondo kik wami ng'ato moro amora Mos Mogik
kuomu ting' mapek. 9Ne watimo 16Koro mad Ruodh kuwe owuon miu
kamano ok nikech ne waonge gi ratiro kuwe kinde duto kendo e yore duto.
mar yudo kony moa kuomu, to ne wad- Ruoth obed kodu uduto.
waro mondo wadoknu ranyisi maber 17An Paulo awuon ema andikonu
munyalo luwo. 10 Nikech kata e kinde mosni gi lweta awuon, ma en kaka sei ma
mane wan kodu ne wamiyou chik ni, atiyogo e barupena duto. Kamano e kaka
"Ka ng'ato budho abudha maok odwar andiko.
tiyo to kik ochiem." 18Ng'wono mar Ruodhwa Yesu Kristo
11Wawinjo ni jomoko kuomu budho obed kodu uduto.
 1 Timotheo
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Ok ong’ere
KINDE NDIKO: 64 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE

Baruani nondiki kod Paulo ka ndalo mar thone ne chiegni, kendo ne ondike ne
jalupne Timotheo, mane onwang’o oweyo Efeso mondo olose weche moko mane
nitiere e kanisa. E kindeni ne nitiere weche moko manechendo mag puonj mane
nitiere e kanisa , telo e kanisa kod gik mopoge opogore mamulo ngima mar ngima mar
ja- Kristo. Paulo ne ondiko mondo olerne Timetheo kuom wechegi mondo mi tich
otimre maber e kanisa. To bende ne ondiko ka ojiwo Timothero mondo kik ool kuom
ngimane kaka ja-Kristo, to obed ka omiyo Nyasaye duong’ kinde duto. Bende nitiere
puonj makende mochiw mawuoyo kuom walo jotich mag kanisa.

THORRO:
Puonj maduong’ e baruani en ber mar bedo gi yie madier to gi tim makare. Paulo
jiwo motegno ni nyaka wang’e adiera kendo mondo warite maber kuom puonj
mawuok mag miriambo. To bende nyaka wabed motang’ mondo wadag e ngima molu-
wore kod puonjno eka Jachien ok nonwang’ thuolo kuom jo- Nyasaye. To bende ojiwo
motegno ber mar joma chunygi ler kendo ochiwore mar telone kanisa.

WECHE MOCHAN KAE GIN

1. Siem kuom puonj mag miriambo (1:1-20)
2. Puonj kaka onego lem (2:1-15)
3. Puonj kaka iwalo jotend kanisa gi gokonygi (3:1-16)
4. Jip kod tich (4:1-5:25)
5. Tij ja- Kristo kod ng’ado rieko ni Timotheo (6:1-21)

1 An Paulo Jaote Kristo Yesu kaluwore

gi Chik Nyasaye ma Jawarwa, kod
Kristo Yesu, ma en genowa,
kamano. 4Bende giwe keto chunygi e
sigendni manono gi sigendni mag nonro
mag anywola maok rum. Gik ma kamagi
2andikoni in Timotheo wuoda mar medo mana mbaka makelo miero kar
adier kuom yie. gero tich Nyasaye, ma gerore kuom yie.
Ng'wono gi kech kod kuwe moa kuom 5To thorro mar Chikni en hera, ma wuok
Nyasaye Wuoro gi Kristo Yesu Ruodhwa. e chuny maler gi chuny ma onge bura kod
yie maradier. 6Jomoko osebaro oweyo
Siem Kuom Jopuonj Mag magi mi gi donjoe mbekni mag oyuma
Miriambo Mag Chik. maonge tiendgi. 7Gi gombo mondo gibed
3Kakane anyisi mondo itim kane an e jopuonj Chik to gikia tiend gik ma giwa-
wuodha madhiyo Makedonia, adwaro cho kata gik ma giwuoyo kuomgi ka
mondo imed bedo Efeso nikech jomoko ni giramo.
kuno mapuonjo puonj mag miriambo 8Wang'eyo ni Chik ber mana ka ng'ato
manyaka ikwergi mondo giwe timo konyore kode e yo mowinjore. 9Wang'eyo
1 TIMOTHEO 1:10 248
bende ni Chik ok ni joma kare, to okete ni e lwet Satan mondo opuonjre ni kik
joketh Chik gi jonjore; gi joma okia giyany Nyasaye.
Nyasaye, kod joricho, gi joma timbegi
ochido, kod joma odagi lemo; bende ni Puonj Kuom Lemo
joma nego wuonegi kata minegi, kendo ni
jonek 10ni jochode, kod chwo materore gi 2 Mokuongo tik tik ajiwo ni, kwayo,
lamo, sayo kod goyo erokamano
chwo wetegi gi joma timo ohand mondo otim ni ji duto, 2ni ruodhi gi jote-
wasumbini gi jo miriambo, kod joma lo duto mondo eka wadag gi kuwe
kuong'ore gi miriambo mondo gigweny maonge tungni, ka waluoro Nyasaye
adiera, kaachiel gi gimoro amora kendo ka wan jomaler chuth. 3Mani ber
mopogore gi puonj maradier, 11mowin- kendo moro Nyasaye Jawarwa, 4ma
jore gi Wach Maber man gi duong' mar dwaro ni ji duto oyud warruok kendo ni ji
Nyasaye mogwedhi, mane oket e lweta. duto ong'e adiera. 5Nikech nitie Nyasaye
achiel gi ng'at achiel ma jakel winjruok e
Ng’wono Mar Ruoth Kuom Paulo. kind Nyasaye gi dhano, ma en Kristo
12Agoyo erokamano ni Kristo Yesu Yesu, 6ochiwore mi ochulo nengo mar
Ruodhwa mosemiya teko bende nikech ne waro ji duto, omiyo mano ne ranyisi mane
okwana kaka jaadiera mi oyiera e tichne. ochiw e kinde mowinjore. 7Mano
13Kata obedo ni chon ne awuoyo marach emomiyo ne oyiera kaka jahul wach
kuom Nyasaye kendo ne asando joma kendo kaka jaote. Awacho adier, ok ari-
oyie ka akwiny mokalo tong’, to nokecha ambi, kendo an japuonj wach yie madier
nikech natimo gigo kuom kia kendo kuom ni Ogendini.
bedo maonge yie. 14Ng'wono mar 8Adwaro ni chwo e kuonde duto oting’
Ruodhwa ne ool kuoma mogundho, lwetegi maler malo ka gilemo, maonge
kaachiel gi yie kod hera mayudore kuom mirima kata goyo mbaka.
Kristo Yesu. 9Adwaro bende ni mon orwakre gi
15Wachni en wach madier mowinjore lewni mowinjore ka gibidhore kendo gir-
ruaki chuth: Ni Kristo Yesu nobiro e piny itore maber, kendo kik gibed gi wich
mondo owar joricho, ma an awuon arach mokadi kata gi rwakruok gi dhahabu gi
moloyogi duto. 16To nikech kuom wach- tigo kata lewni ma nengogi tek, 10to
no emamomiyo miyo nokecha mondo gibed gi timbe mabeyo mowinjore gi mon
omi kuoma, an mane an jaricho ewi jori- ma wacho ni lamo Nyasaye.
cho duto, mondo mi Kristo Yesu onyisie 11Ng'ama dhako nyaka puonjre mos
hooruokne maonge giko kaka ranyisi ne koling' kendo koboch chuth. 12Ok ayie
joma biro yie kuome mondo giyud ngima mondo ng'ama dhako opuonji kata obed
mochwere. 17Koro ne Ruodh mochwere, gi teko ewi ng'ama dichwo; nyaka oling’
kendo maok tho, kendo maok ne, ma en mos, 13nikech Adam ema nokuong chwe
Nyasaye makende, mondo omi luor kendo eka bang'e Hawa. 14To bende Adam ok
duong' nyaka chieng'. Amin. emane owuondi, to dhako emane owuon-
18Timotheo wuoda, amiyi Chikni kalu- di, mi odoko jaketho. 15Kata kamano mon
wore gi weche mane okor kuomi kinde ibiro reso e saa nyuolo nyithindo, ka
mokalo, mondo iti kodgi eka iked lweny gisiko e yie kod hera gi ngima maler
maber, 19kisiko e yie motegno gi chuny kendo modimbore.
maok ng'adni bura kaka jaketho. Jomoko
osedagi winjo bura ma chunygi ng'adoni- Jotend Kanisa Gi Jokonygi
gi kuom gik maricho ma gitimo, omiyo
koro yiegi osenimo. 20Moko kuom jogo 3 Ma en wach madiera: Ka ng'ato
ang’ata oketo chunye mondo obed
gin Humenayo gi Aleksanda, ma aseketo jakwadh kanisa to odwaro tich mogen.
 249 1 TIMOTHEO 4:14
2Jatend kanyakla mar jo-Kristo nyaka bed ne onene gi malaike
ng'at ma wach moro amora marach onge ne oyal wachne e kind ogendini
kuome chwor dhako achiel kende, ng’at ji ne oyie kuome e piny ngima
mobidhore, moritore, kendo modimbore, kendo ne otere malo e duong'.
ng'at moluor, mohero rwako welo kendo
japuonj molony, 3ng’at maok ohero Puonj Momi Timotheo
kong’o, ng’at maok ger, to owinjore obed
ng'at mamuol, ma ok ohero dhawo kendo
ma ok ohero pesa. 4Nyaka obed ng'at
4 Roho Maler wacho maler ni jomoko
nowe yie e ndalo giko mi ginilu chun-
je mawuondo ji kod puonj mayoreyore
morito ode maber kendo nyaka one ni mag jochiende. 2Puonj ma kamago aa
nyithinde winjo wachne gi luor mowin- kuom jomiriambo ma ketore ni gin joma
jore. 5(Ka ng'ato ok nyal rito ode to ere beyo to ok gin, jogo ma chunygi manyiso
kaka dorit kanisa Nyasaye?) 6Kik obed ni gin joketho osetho, mana ka gima
ng'at molokore machiegni nono to sunga owang' gi nyinyo maliet. 3Gitamo ji ni kik
nyalo make mi opodhi kendo bura loye okendi kendo gichiko ni ji kik cham
kaka noloyo jachien. 7Bende nyaka obed chiemo moko, ma Nyasaye nochweyo
ng'at ma joma ok oyie loso kuome maber, mondo joma oyie kendo ong'eyo adiera
mondo kik obadho mar jachien gaje mi okaw gi erokamano. 4Nikech gik moko
opodhi kendo one wichkuot. duto mane Nyasaye ochweyo beyo, kendo
8Kamano bende Jokony kanisa bende ok owinjore wakwer chiemo moro amora
nyaka bed joma imiyo luor, joma odim- ka wakawe gi erokamano, 5nikech
bore ma ok jomath kongo’ kendo joma ok osepuodhe maler giwach Nyasaye gi
oore gi yudo ohala e yo maok nikare. lamo.
9Nyaka gimak adiera matut mar yie gi 6Ka ilero ni Jowete wechegi to ibiro
chuny maler maonge richo moro amora. bedo jatich maber mar Kristo Yesu, ka
10Nyaka temgi mokuongo, to ka oyudni idongori e adiera mar yie gi puonj mabe-
onge wach moro marach kuomgi eka yo miseluwo. 7Bed mabor chuth gi
mondo yienigi bedo jokony. sigendni manono mag piny maonge tich
11Kamano bende, mondegi nyaka bed kod sigend mon motii; to moloyo tiegri
joma inyalo miyo luor, kik gibed joma ibed molony e luoro Nyasaye. 8Nikech
wuoyo marach kuom ji, to owinjore gibed kata obedo ni tuke mag rieyo ringruok
mon moritore kendo ma jo adiera e weche nigi tiendgi, to luoro Nyasaye nigi gweth
duto. mathoth moloyo, e ngima masani kendo e
12Jokony kanisa nyaka bed chwor ngima mabiro bende.
dhako achiel kende kendo nyaka orit 9Ma en wach madiera mowinjore orua-
nyithinde gi ode maber. 13Joma osetiyo ki chuth, 10Nikech mano emomiyo
maber yudo nying maber kendo gibedo gi wanyagore gi tich matek kendo wakedo,
chir e yie margi kuom Kristo Yesu. mondo waket genowa kuom Nyasaye
14Kata obedo ni ageno biro iri mapiyo mangima, ma en Jawar mar ji duto, to
to andikoni wechegi mag puonj’ mondo; moloyo ni joma oyie.
15kaponi adeko to ing'e kaka ji onego 11Chik kendo puonj gigi. 12Kik iyie
owuothi e dier kanyakla mar jo Nyasaye, ng'ato ang’ata chayi nikech pod itin, to
ma en Kanisa mar Nyasaye mangima, ma bed ranyisi ni joma oyie kuom weche
en e siro kendo mise mar adiera. miwacho, gi gik mitimo, kod hera kendo
16Chutho, mano kaka gii Nyasaye odhiero kuom yie kod ngima maler. 13Ket chunyi
ng’eyo kendo nigi duong' miwuoro. kuom somo ni ji Ndiko, kendo kuom jiwo
Nobiro e ringruok, ji kendo puonjo ji nyaka chopi abi. 14Kik
Roho nonyiso ratiro ni oonge ketho, ijwang' michni mane omiyi kaka nokor
1 TIMOTHEO 4:15 250
kuomi chieng' mane jodongo oketo lwet- oewogi gi gombo to giweyo Kristo ka
gi kuomi. gimanyo chwo mondo okendgi. 12Kuom
15Tim gigi gi chunyi duto, kichiwori mano gikelo kum kuomgi giwegi, nikech
chuth mar neno ni gitimore mondo ji giseketho singruokgi mokuongo. 13To
duto one kaka imedo dhiyo nyime e yore bende, githoro bedo gi ngima mar
duto. 16Rit ngimani gi puonjni maber. samuoyo, ka gibayo abaya e ute ji koni gi
Tim sinani kodgi mak iweyo, nikech ka koni. Ok gibed mana jo samuoyo kende,
itimo kamano eka inires ngimani iwuon to jokuoth bende kagi chuogore e weche
kaachiel gi joma winji. ji mamoko kendo ka giwuoyo e weche
maok onego giwuoye. 14Kuom mano
Ng’ado Rieko Kuom Mond Liete, daher mondo mond liete matindo okendi,
Jodongo Gi Wasumbini mondo ginywol nyithindo, kendo mondo

5 Kik ikwer ng'ama duong' gi dwol girit utegi mondo kik gimii jasigu thuolo
makwiny, to wuo kode mamuol gilu- mar ketho nying joma oyie. 15Chutho,
or mana kaka wuonu monywoli. Kaw moko odok chien mi koro giluwo Satan.
yawuowi matindo kaka omineni, 2to mon 16To ka dhako moyie nigi mond liete e
madongo kaw kaka mineni, kendo mon ode, onego okonygi en owuon mondo kik
matindo kaw kaka nyimineni, e yo maler kanisa bed gi ting' mapek mar ritogi,
chutho. mondo omi kanisa okony mond liete
3Nyaka ipar mond liete modong’ kend- mamoko man kendgi chuth maonge ng’a-
gi ma adiera dwaro kony. 4To ka chi liel ma nyalo konyogi.
nigi nyithindo kata nyikwayo to mondo 17Jodong kanisa morito weche mag
gipuonjre keto lemogi e tich kuom rito jo- kanisa onego par nyadiriyo, moloyo to
odgi ka gikonyo jonyuolgi gi kweregi kod mago ma tichgi en yalo kod puonjo.
deyegi, nikech timo kamano long'o ni 18Nikech Ndiko owacho ni, "Kik itwe dho
Nyasaye. 5Chi liel madwaro kony adier dhiang' kayuayo lodi ma idinogo cham,"
kendo man kende keto genone duto kuom kendo ni, "Jatich ber gi misache." 19Kik
Nyasaye, kendo osiko olamo odiechieng' iyie gi ketho modonjnego jaduong' kanisa
gotieno kokwayo Nyasaye mondo okonye. ka onge joneno ariyo kata adek. 20Joma
6To chi liel mohero raha, osetho kata osiko timo richo nyaka kwer ratiro e nyim
obedo ni pod ongima. 7Puonj ji puonjgi ji mondo eka jomamoko obed maluor.
bende, mondo kik ng’ato obed gi achaya. 21Achiki e nyim Nyasaye kendo e nyim
8Ka ng'ato ok orito wedene, to moloyo ka Kristo Yesu, kaachiel gi malaika moyier,
ok orito joode owuon, to osekwedo yie ni mondo ilu puonjgi adimba ma ok idewo
marwa, kendo orach moloyo japiny. wang' ng'ato kendo ma ok idok kor ng'a-
9Chi liel moro amora ok nyal ndik to kayiem.
nyinge kama indike nying mond liete ka 22Kik irikni yieyo lwedo kuom ji, kendo
hike ok oloyo higini piero auchiel, to kik iriwri e richo ji mamoko. Ritri mondo
bende nyaka obed nine osekende gi dich- ngimani osik kaler.
wo achiel kende, 10kendo ong’eye kuom 23We modho pi kende, to konyri gi
timbege mabeyo kaka oserito nyithindo e divai matin nikech iyi kod tuochegi
yo mowinjore kendo osebedo kohero mosiko.
rwako welo e ode, kendo osebedo ka 24Richo mag jomoko ong'ong'ore
olwoko tiend jomaler kendo ka okonyo kendo otelo nyimgi ka terogi e bura to
joma nie chandrouk, kochiwore chuth ni richo jomoko to opondo kendo luwo
timo gik mabeyo duto. bang'gi. 25Mano bende e kaka tim ng'ato
11Mond liete mapod tindo kik indik makare bende ong'ong'ore, kendo kata
nyinggi e kwenono. Nikech ka ringregi mana mago motimo mopondo ok nyal
 251 1 TIMOTHEO 6:21
pondo. duto kendo tim kinda kiwuotho e ngima

6 Jogo duto manie bwo loch mar mis- makare kendo moluoro Nyasaye, e yie
umba onego omi jotendgi luor mow- kod hera kendo kitimo kinda gi bedo
injore kodgi mondo eka nying Nyasaye mamuol. 12Ked lweny maber mar yie,
kod puonj mwapuonjo kik yany. 2Jogo kendo mak matek wach ngima
man gi ruodhi moyie bende kik nyisgi kit mochwere mane oluongine chieng'
achaya moro amora nikech gin jowete mane itimo neno maber e nyim joneno
kuom Kristo. Kar timo kamano to owin- mathoth. 13E nyim Nyasaye ma miyo
jore giti nigi maber moloyo, nikech jogo gik moko duto ngima, kendo e nyim
ma yudo ohala e tich-gi gin owete kuom Kristo Yesu ma notimo neno maber ka
Kristo ma gihero. Magi e gik manyaka ne owuoyo e nyim Pontio Pilato, achiki
ipuonj ji kijiwogi matek. ni 14mondo irit Chik ni ma ok iketho
kata rem nyaka chop Ruodhwa Yesu
Hero Pesa Kristo fwenyre 15ma Nyasaye nokel e
3Ka ng'ato ang’ata opuonjou gima kinde mochano owuon; Nyasaye
opogore kendo ok winjre gi puonj matir mipako, ma en wuon Loch makende,
mag Ruodhwa Yesu Kristo kendo kendo ma en Jaloch mar joloch kendo
mamiyo ji luoro Nyasaye, 4to ng'euru ni Ruoth mar ruodhi; 16Jal ma ok tho
ng'at ma kamano wuondore kende owuon kendo modak e ler ma dhano ok nyal
kendo onge gima ong'eyo. Ng'at ma ng’iyo tir; kendo Jal ma onge ng'ama
kamano oore gi mino wach kendo gi goyo oseneno kata manyalo neno. Duong’ gi
mbaka manono makelo nyiego, gi dhawo, loch duto odogne nyaka chieng'. Amin.
gi kuoth, kod chich maricho; 5kod miero 17Nyis joma nigi mwandu e pinyni
ma ok rum e kind joma pachgi osekethore mondo kik gibed jong'ayi kendo mondo
kendo ma adiera oselalnigi. Giparo ni kik giket genogi kuom mwandu mabiro
lamo Nyasaye kata bedo jadin en yor leny nono to mondo giket genogi kuom
yudo mwandu. Nyasaye mamiyowa gik moko duto
6To geno Nyasaye gi chuny modhil en mabup mondo wabedgo mamor.
ohala maduong’. 7Nimar onge gima ne 18Chikgi mondo gitim maber, ka
wakelo e pinyni kendo onge gima wabiro gipong' gi timbe mabeyo kendo mondo
kawo waago. 8Omiyo ka wan-gi chiemo gibed mang'won ka giikore pogo ni ji
kod lewni to mago mondo oromwa. mochando gik ma gin-go. 19Ka gitimo
9Joma gombo mondo obed gi mwandu kamano to gibiro kano mwandu ni gin
thoro nwango’ tem kendo gimoko e obad- giwegi, kendo mano nodoknigi mise
ho kuom gik mofuwo mange’ny kod motegno e ndalo mabiro, mondo eka
gombo mathoth mahinyo kendo tieko gibed gi ngima madiera man gi tiende.
dhano chuth. 10Nikech hero pesa e 20Timotheo, rit maber gima oseketi
chakruok mar kit richo duto. Jomoko ma e lweti mondo iriti. Pogri gi mbekni
chunygi osegedo e yore mag yudo pesa manono mag piny gi gwenyo wach ma
oseweyo yie mi gichwowo chunygi giwe- ji okawo ni rieko to ok gin rieko.
gi gi masiche mathoth. 21jomoko osekaworego ni gin gi rieko
kendo kuom timo mano gise bayo gia
Jip Mar Paulo Ni Timotheo kuom yie.
11To in, ng'at Nyasaye, pogri gi mago Ng’wono obed kodu.
 2 Timotheo
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Ok ong’ere
KINDE NDIKO: 66 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:

Baruani nyalo bedo ni en e barua mogik mane Paulo ondiko kendo ondike ne jal
mane gitiyogo miluongoni Timotheo. En barua mar osiep manyiso gima ni e chuny
Paulo maiye kendo kaka ne en gi adiera mi kata obedo ni ne ochiegni tho, Nyasaye
ne osekanone ngima mochwere e polo 1:10-12. Paulo bende paro kaka ng’wono mar
Nyasaye ose taye e ngimane duto tee, to bende oparo kuom kinde maricho mabiro ma
ji biro weyo luwo adiera ka gidagi yie ni Nyasaye en Ruoth. Ojiwo Timotheo mondo
ochung’ motegno kuom sand e kinde mabiro.

THORRO
Puonj maduong’ mar baruani en teko ma Nyasaye nigo ewi gik moko duto kata
bedo ni chandruok nitie kendo biro medore, to Nyasaye pod ni e loch kendo jogo
moyie kuome ok noluor gimoro ngang’. Paulo bende medo wuoyo kuom chal mar ngi-
mane mar yie, ka owuoyo kaka ne okedone adiera kendo kaka Nyasaye nomiye pok
chieng’ giko (4:6-8)

WECHE MOCHAN KAE GIN

1. Duoko erokamano mar Paulo kuom Timotheo (1:1-5)
2. Paulo ng’ado rieko ni Timotheo (1:6-2:2)
3. Puoch kuom jatich makare (2:3-26)
4. Puonj kuom puonj maricho mabiro (3:1-17)
5.Weche Paulo mogik (4:1-22)

1 An Paulo jaote mar Kristo Yesu

kuom dwaro mar Nyasaye, kalu-
wore gi singo mar ngima man kuom
kuom yieni maratiro, mane okuongo ne
ni ei Lois dani gi Yunis minu. Ang’eyo
kendo aonge kiawa ni in bende yieno ni
Kristo Yesu, e iyi bende. 6Mano emomiyo ajiwi
2ni Timotheo nyathina mahero, mondo ichier mich main-go mane
Ng'wono gi kech kod kuwe moa kuom Nyasaye omiyi chieng’ mane aketo lweta
Nyasaye Wuoro kod Kristo Yesu kuomi. 7Nikech Nyasaye ne ok omiyowa
Ruodhwa. chuny mar bedo ngoche to nomiyowa
chuny mar bedo gi teko, gi hera kod
Jip Mondo Obed Jadiera ritruok.
3Agoyo erokamano ni Nyasaye ma 8Kuom mano kik wiyi kuodi kuom
atiyone gi chuny maler maonge bura, timo nend Ruodhwa kata nenda an
mana kaka kwerena bende notiyone, ka ng'ate motue. Kar timo kamano to yie
apari odiechieng' gotieno e lemona mondo osandi koda nikech Wach Maber,
mapile. 4An ka aparo kaka pi wang'i ne kuom teko mar Nyasaye, 9ma nowarowa
chwer to agombo neni ahinya mondo kendo noluongowa mondo wadag e
abed gi mor mogundho. 5Oseparna ngima maler. Mani ok nikech waseti-
 253 2 TIMOTHEO 2:21
mone gimoro maber to nikech dwarone 8Par Yesu Kristo mane ochier oa
owuon kendo kuom ng'wonone. Ne kuom joma otho kendo mane oa e anyuo-
omiyowa ng'wononi kuom Kristo Yesu la mar Daudi. Ma e wach Maber mayalo,
kane piny pok obetie, 10to sani koro ose- 9momiyo isanda kendo momiyo orida gi
fwenynwago kuom biro mar Jawarwa, nyororo ka gima an jamahundu. To
Kristo Yesu. En ema osetieko tho mi wach Nyasaye ok otwe gi nyororo.
okelo ngima kod ngima mak rum e ler 10Omiyo adhil kuom duto nikech adwaro
kuom wach maber. 11Ne oyiera mondo ni joma Nyasaye oyiero bende oyudie
abed jalendo kendo jaote gi japuonj mar warruok miyudo kuom Kristo Yesu,
Wach Maberni. 12Mano emomiyo isanda kendo makelo duong' mochwere.
kama. To wiya ok kuodi, nikech ang'eyo 11Ma eri e wach madier ka wasetho
Jal ma aseyie kuome, kendo ang'eyo kode, to wanabed mangima kode bende;
chutho ni onyalo rito ngimana gi chunya 12ka watimo kinda, to wana loch kode
ma asechiwone nyaka ndalo nogono. bende, ka wakwede, to nokwedwa en
13Mano mane iwinjo kuoma, ritgi bende;
kaka ranyisi mar puonj maber, kod yie gi 13ka waonge gi yie to pod en mana
hera manie Kristo Yesu. 14 Rit mwandu jaadiera nikech ok onyal kwedore
maber mosemiyi, kirite gi teko mar owuon.
Roho Maler modak e iwa.
15Ing'eyo ni ji duto ma noa e piny Asia Jatich Ma Nyasaye Oyiego
oseweya, koda ka Fugelo gi Hermogene. 14Med paro nigi kisiemogi e nyim
16Mad Nyasaye kech jood Onesiforo Nyasaye ni giwe dhawo kuom weche
nikech nosiko kokonyo chunya kendo maonge ohala ma ketho mana chuny
wiye ne ok okuot kod nyoroche-ga. 17To joma winjogi. 15Tem matek kaka inyalo
ne omanya matek nyaka onwang'a kane mondo, ichiwri ni Nyasaye kaka jal
obiro Rumi ka. 18Alamo mondo R uoth miyiego kaka jatich ma wiye ok kuodi,
okeche e odiechieng'no mar Ruoth. ma puonjo kare Wach mar adiera.
Ing'eyo maber kaka nokonya e yore 16Pogri kod mbekni mag oyuma manono
mang'eny e Efeso kuno. mag piny nikech jok moketo chunygi e
gik makamago medo bedo mabor

2 To in, Wuoda, bed motegno kuom moloyo gi Nyasaye. 17Puonj jogo biro
ng'wono manie Kristo Yesu. 2Gigo landore ka adhola ma landore. Achiel
mane iwinjo ka apuonjo e nyim joneno kuomgi gin Humenayo gi Fileto, 18ma
mathoth keti e lwet joma inyalo geno, osebayo yoo moweyo adiera. Giseweyo
manyalo puonjo jomamoko bende. 3Bed adiera ka gipuonjo ni chier osetimore,
modhil e chandruok kaachiel kodwa kendo giketho yie mar ji moko. 19 Kata
kaka jalweny maber mar Kristo Yesu. kamano mise mongirore mar Nyasaye
4Onge jalweny ma duodore gi weche ochung' motegno kendo ondikie ndiko
mag dala nimar odwaro mondo obed ma ok ruchre mawacho ni, "Ruoth
malong'o kowinjo jatende ma chike. ong'eyo joge", kendo ni, "Ng'ato ka ng'a-
5Kamano bende e kaka jang'wech to maluongo nying Ruoth nyaka pogre
mapiem e ng'wech ok nyal yudo mich gi timbe maricho."
mar jaloch ka ok oringo ka-luwore gi 20E ot maduong' ok nitie gige tedo
chike moketi. 6Japur matiyo matek bende molos gi dhahabu kata kende, to moko
ema owinjore okuong obil nyak mar bende olosi gi bao kata lowo. Moko itiyogo
cham. 7Par matut kuom gima awacho. tije mogen, to moko itiyogo tije atija. 21Ka
Ruoth biro miyi rieko mar winjo tiend ng'ato opwodhore oa e puonj mochido to
weche duto. enobed kaka gir tich mitiyogo tije mogen.
2 TIMOTHEO 2:22 254
Enodok ng'at maler ma Ruoth oyiego kaka Chik Ma Paulo Omiyo Timotheo
jatichne makare kendo moikore tiyo tich 10In, to kata kamano ing’eyo puonjna
moro amora maber. duto, gi kit ngimana, kod gik machano
22Ring iwe gombo maricho mag timo e ngimana; gi yie mara, gi kindana,
jomatindo. Ket chunyi mar luwo ngima kod herana, gi dhilna, 11kod sand gi
maler, gi yie, gi hera, kod kwe, ka achiel chandruok mara, gik moko duto mane
gi joma lamo Nyasaye gi chuny maler. otimorena Antiokia gi Ikonio kod
23Pogri chuth gi mino wach mofuwo Lustra, kaka ne adhil e sand mager! To
maonge rieko, king'eyo ni gikelo dhawo. Ruoth noresa kuom sandgo duto.
24To jatich Ruoth ok owinjore bed jad- 12Chutho, ochunore ni ng'ato ang'ata
haw, to onego obed mang'won gi ji duto madwaro dak e ngima maler moluoro
kendo onego obed japuonj molony Nyasaye ka en e achiel gi Kristo Yesu,
mahore mos. 25Joma dagi puonjne nyaka nyaka ne sand, 13kata kamano, joma
orie gi muolo, ka en gi geno ni Nyasaye richo kod joma keto korgi to biro medo
nyalo miyogi thuolo mar lokruok mi bedo joma richo moloyo, ka gidhi nyime
ging'e adiera, 26kendo kogeno ni pachgi gi wuondo ji kendo ji bende wuondogi.
nyalo yawore mi gitony gia e obadho 14In to nyaka idhi nyime kimako gik
mar Jachien moseketogi e twech mar misepuonjori kendo ming'eyo ni adier
timo dwarone. chuth, nikech ing'eyo kit ngima joma
nopuonji, 15 bende nikech nyaka a e tinni
Rem Luoro Nyasaye E Ndalo Giko isebedo king'eyo weche manie Muma

3 To ng'e malong'o ni kinde mag Maler ma nyalo miyo ibed mariek e war-
chandruok nobedie e ndalo giko. 2Ji ruok kuom yie kuom Kristo Yesu.
nobed koherore kendgi kendo kohero 16Weche duto manie Muma oa kuom
pesa. Ginibed josunga, jong'ayi, much Nyasaye kendo konyo kuom puon-
jomayanyo ji, joma ok winj jonywolgi, jo ji, kendo kuom kwero gik maricho,
joma ok go erokamano, kendo joma ok kendo kuom rieyo ji, kendo kuom tiego ji
ler, 3jogi nobed joma onge hera maok we mondo obed joma kare, 17mondo ng'at
ni ji richogi, ma ketho nying ji; maok Nyasaye obed molony chuth ni tich
ritre, jomahundu, kendo joma ok ohero moro amora maber.
ber, 4ginibed andhoke, joma mwomore,
joma okuot gi sunga, joma ohero mor
moloyo Nyasaye, 5gi nenore ka joma olu- 4 E nyim Nyasaye kendo e nyim
Kristo Yesu mabiro ng'ado bura ni
oro Nyasaye to ngimagi kwedo teko joma ngima gi joma otho, kendo nikech
mare. Pogri chuth gi joma kamago. obiro duogo, gi Pinyruodhe, amiyi chik
6Joma kamago ema thurore e miech ji ni: 2Yal Wach. Ikri mar timo mano kinde
kendo gihoyo mon ma pachgi yomyom duto, kata piny rach kata piny ber, kuom
mogangore gi kit richo mayoreyore rieyo ji, kuom kwero ji, kendo kuom jiwo
kendo ma gombo maricho rundo pachgi ji gi kinda duto, kilero ni ji tiend weche
koni gi koni, 7mon makamagi oikore mar adimba. 3Nikech ndalo biro chopo ma ji
winjo puonj to kata kamano ok ginyal ok nodwar chiko itgi ni puonj madier.
chopo e okang' mar rwako adiera. 8Mana Makmana giniluw puonj mamit mar
kaka Janes gi Jambres nokedo gi Musa e dwachgi giwegi kendo ginichok to jop-
kaka jogi bende kedo gi adiera, joma uonj mathoth mondo onyisgi gik ma itgi
pachgi osekethore kendo jogo ma osek- masakni gombo winjo. 4Ginitamre winjo
wedi kaluwore gi yie. 9To ok ginidhi adiera ka gi chiko itgi ni sigendini
mabor nikech fupgi biro nenore ni ji duto manono. 5In to nyaka ine ni iritori kinde
mana kaka notimore ni jogo. duto; kidhil e chandruok kendo kitimo
 255 2 TIMOTHEO 4:22
tiji kaka jaland wach. Tim tijegi duto kuom gik mosetimo. 15In bende
monego itim kaka jatich Nyasaye. tang'ne, nikech okwedo puonjwa gi
6An to sana osechopo michiwae kaka tekre duto.
misango miolo oko, sana mar ae pinyni 16Kane oyala mokuongo, onge ng'a-
osechopo. 7 Asekedo lweny maber, ma nodok jakora, to ji duto noweya.
aseringo mi atieko ng'wech, aserito yie. Mad Nyasaye kik ket richoni e wigi!
8Sani koro okanna osimbo mar ngima 17To Ruoth nochung' batha momiya
makare, ma Ruoth, ma en jang'ad bura teko, mi ne ayudo teko mar dhi nyime
makare, biro sidhona e odiechieng'no. gi lando wach nyaka chop ogendini
Ok an kenda ema nomiyago, to nomi ji duto winje. Noresa bende e dho sibuor.
duto mosebedo ka geno duoke. 18Omiyo ang'eyo ni Ruoth pod biro
resa kuom gimoro amora marach mad-
Weche Paulo Owuon waro hinya nyaka chop atundi e
9Tem matek mondo ibi ira piyo, Pinyruodhe mar polo. En ema mondo
10nikech Demas oseringo oweya kenda, oyud duong' mosiko nyaka chieng'.
nikech nohero piny masani, modhi Amin.
Thesalonika. Kreske to osedhi Galatia,
kendo Tito osedhi Dalmatia. 11Luka Mos Mogik
kende ema nikoda ka. Many Mariko 19Mosna Priskila gi Akula, kod jood
mondo ibi kode ira, nikech okonya e tija Onesiforo. 20Erasto nodong' Korintho
mar Wach Maber. 12Tukiko to aseoro to Trofimo to naweyo ka tuo Mileto.
Efeso. 13Ka ibiro to ikelna koda mane 21 Tem matek mondo ichop ira ku
aweyo ir Karpo e dala mar Troa, kod kapok ndalo ng'ich ochopo. Yubulo
kitepega, to moloyo mago molos gi omosi. Pude gi Lino kod Klaudia,
pien. kaachiel gi jowete duto bende jomosi.
14Aleksanda ma jatheth mula noti- 22Mad Ruoth rit chunyi. Ng'wono
mona malit ndi. Ruoth owuon nochule mondo obed kodi.
 Tito
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Ok ong’ere
KINDE NDIKO: 65 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie Iye

Tito ne en jatiend Paulo kendo ne okonye e kinde mane owuotho koyalo injili.
Kane Paulo owuok e tuechne mokuongo Roma ne giyalo injili kod Tito e piny Crete
moweyo Tito e chulano mondo odhi nyime kod wach yalo injili.

THORRO
Barua ni nene nyiso Tito kaka onego oti e kanisa kendo kaka onego opuonj
Jokristo dak maber. Ne onyise kaka jogo madwaro tiyo ni Kristo onego yier kendo
kaka idwaro mondo gibedi.

WECHE MOCHAN KAE GIN;

1. Mos (1:1-4)
2. Chike mag jodongo (1:5-9)
3. Weche koluwore kod jopuonj manono (1:10-16)
4. Puonj e kind ji mopogore e kanisa (2:1-15)
5. Puonj ma jo-Kristo onego luw (3:1-8)
6. Puonjo joma oweyo yor chier (3:9-11)
7. Tieko (3:12-15)

1 An Paulo ma jatich Nyasaye kendo

ma jaote Yesu Kristo nikech yie mar
joma Nyasaye oyiero kod ng’eyo mar
atieko, kendo mondo iyier jodong kanisa e
dala ka dala, kaka ne achiki ni itim.
6Jaduong’ kanisa nyaka bed ng’at ma
adieri makelo luoro Nyasaye, 2yie kod wach moro amora marach onge kuome,
ng'eyo ma otenore kuom geno mar yudo kendo ma jadhako achiel, kendo ma
ngima mochwere, ma Nyasaye maok nyithinde oyie kendo maok nyal kwan
riambi nosingo kapok ndalo obetie, kaka nyithindo ma achach kendo ma wigi
3bende ka kinde mane ochano ochopo tek. 7Nikech Jatend Kanyakla mar jo-
nomiyo wachne ofwenyore e ler kuom tij Kristo en jarit tich Nyasaye, nyaka obed
lando wach mane oket e lwete kuom chik ng'at ma wach moro amora marach onge
mane Nyasaye ma Jawarwa ogolo. kuome. Kik obed ng'at ma ochayo ji kata
4Ne Tito wuoda maradier kuom yie ma mirimbe liet, kata ma ohero kong'o,
moriwowa e achiel, kata ma ohero goruok, kata ma yudo
ng'wono gi kuwe moa kuom Nyasaye mwandu e yor miriambo. 8To nyaka obed
Wuoro kod Kristo Yesu Jawarwa obed ng'at mohero rwako welo kendo mohero
kodi gigo mabeyo, nyaka obed ng'at ma pache
ler, mohero adiera kendo moluoro
Tich Momi Tito Nyasaye; kendo moritore. 9Nyaka omak
5Gimomiyo ne aweyi Krete ne en ni motegno puonj migeno, mana kaka
mondo irie gik moko mane odong’ kapok osepuonje e kinde motelo, mondo eka
 257 TITO 3:3
ojiw joma moko gi puonj madier kendo 6Kamano bende onego ijiw yawuowi
okwer joma kwedo puonjno. bende mondo oritre. 7Bednigi ranyisi e
10Nikech nitie ji mang'eny ma yore duto kitimo gik mabeyo. Kipuonjo to
jong'anyo, ma gin mana jothor wach nyis ni in ng'ama ngimane oriere tir
kendo jowuond ji, to moloyo jogo moter kendo ma ok dwar oyuma, 8wecheni obed
nyangu ma gin jo-Yahudi moyie. 11Jogi weche mowinjore ma ng'ato ok nyal
nyaka kwer mondo oling', nikech giketho chayo, mondo joma ok oyie kodi wigi
mier mang'eny ka gipuonjo gik maok okuodi nikech gionge gimoro amora
owinjore gipuonji; kendo gitimo kamano marach ma ginyalo wacho kuomwa.
mana mondo giyudie ohala maok nikare. 9Puonj wasumbini mondo owinj ruod-
12Kata mana janabi moro ma margi hi maggi e weche duto, kendo gitem tim-
owuon osewacho niya, jo-krete riambo onigi mana gik malong’o maok gid-
kinde duto, ondiegi malich ma timbegi wokere kodgi, 10kata kik gikwal gigegi, to
richo kendo gin jowuoro mabudho abud- ginyisre ni gin joma inyalo geno e weche
ha." 13Wach janabigini en adier. Omiyo duto mondo omi e yore duto ginimi puonj
kwergi matek mondo eka gibed gi yie mar Nyasaye Jawarwa oywa ji.
maradier, 14kendo mondo kik gichik itgi 11Nikech ng'wono mar Nyasaye make-
ni sigendni mag jo-Yahudi kata ni chike lo warruok osefwenyore ni ji duto.
mag joma odagi adiera. 15Gik moko duto 12Ng'wonono puonjowa mondo wawach ni
ler mana ni joma ler, to kuom joma "Wadagi" ne timbe maricho kod gombo
okethore maok oyie to onge gima ler. maricho mag piny, kendo mondo wadagi
Chutho, pachgi kaachiel gi chunygi mon- e ngima moritore, e ngima makare kendo
ego onyisgi kethogi osetho. 16Giwacho ni mamiyo Nyasaye duong’ e kindeni,
ging'eyo Nyasaye to gikwedo Nyasaye 13kapod warito geno mogwedhi ma en
nogo gi timbegi manono. Gin acheje ma fwenyruok man gi duong' mar Nyasacha
wigi tek kendo ok ginyal timo gimoro maduong’ kod Jawarwa, Yesu Kristo,
amora maber. 14mane ochiworenwa mondo oreswa
wawe timbe maricho kendo mondo
Gik Monego Puonji Ne Kidienje opwodh ni en owuon joma owinjore bedo
Mopogore Pogore joge, moikore timo gik mabeyo.

2 Nyaka ipuonj weche mowinjore gi 15Koro magi e gik monego ipuonji.

puonj ma adiera. 2Puonj joma chwo Jiw ji kendo ikwergi gi teko duto. Kik
madongo mondo obed joma obidhore, iwene ng'ato thuolo mondo ochayi.
maok ohero oyuma, kendo moritore,
bende man-gi yie madier kendo gi hera Timo Timbe Mabeyo
kod kinda.
3Kamano bende puonj mon madongo 3 Par ni ji mondo obed moboch e bwo
joma nigi loch kod joma nigi teko.
mondo odag e ngima mar luor to ok joma Nyisgi mondo giwinj chik kendo mondo
ketho nying ji, kata joma madho kong'o gibed moikore ni timo gimoro amora
orundo, to nyaka gipuonj gik mabeyo. maber, 2kik giketh nying ng’ato ang’ata,
4Bang’e eka ginyalo tiego mon matindo gibed joma ohero kuwe, kendo ma paro
kaka onego giher chwogi gi nyithindgi; mar konyo jowetegi, ka ginyiso muolo
5kendo eka ginyalo ritore ka gidak e madier ni ji duto.
ngima maler kendo ka gidich e utegi. 3Nikech kata wan bende chon ne wan
Nyaka gibed mon mang'won kendo ka joma ofuwo maok winj wach kendo ne
gin e bwo loch mar chwogi, mondo eka wan joma owuondi mane nie twech mar
ng'ato kik yud thuolo mar chayo wach kit gombo gi mor ma yoreyore mag
Nyasaye. ringruok. Ngimawa mapile nopong' gi
TITO 3:4 258
ichlit gi nyiego; ne gimon kodwa to wan kendo gionge tich. 10Siem ng'at makelo
bende wamon e kindwa. 4To ka kech kod pogruok dichiel, kendo tim kamano mar
hera mar Nyasaye ma Jawarwa nofweny- ariyo. Bang' sieme diriyo to pogri kode
ore to nowarowa, 5ok nikech tim moro chuth. 11Bed king’eyo gadiera ni ng’ama
makare mane wasetimo, to nikech kechne. kamano en Jaricho ma pache okethore. En
Nowarowa kane olwokowa gi lwok mar ng’ama ketho kong’eyo.
nyuol manyien, kendo kane Roho Maler
olokowa joma nyien, 6Roho manoolonwa Weche Mogik
mogundho, kuom Yesu Kristo ma 12Kaka aseoro Artema kata Tukiko iri,
Jawarwa, 7mondo ka oseketwa kare kuom to item matek mondo ibi ira piyo
ng'wonone to wabed jocham mwandune, Nikopoli, nikech asechano mar bet kuno
ka wan gi geno mar yudo ngima kinde koyo. 13Tim duto minyalo mondo
mochwere. 8Ma en wach madiera. Kendo ikony Zena ma okil kod Apolo e wuodhgi,
adwaro ni ijiw wechegi mondo joma kendo ne ni giyudo gik moko duto ma
oseketo genogi kuom Nyasaye otang’ girdwaro. 14Jowa nyaka puonjre keto
mondo gichiwre mar timo gik mabeyo. chunygi kuom timo gik mabeyo, mondo
Gigi gin gik malong'o chuth, kendo kelo eka giyud gik ma gikonyorego e ngimagi
konyruok ni ji duto. mapile kendo kik gidag ngima maok kel
9To pogri gi mbekni mofuwo gi konyruok.
sigendni mag nonro anywola, gi mino 15Ji duto man koda ooroni mos.
wach kod dhawo kuom weche mag chike, Mosnwa joma oherowa kuom yie.
nikech gik ma kamago ok kel konyruok Ng'wono obed kodu uduto.
 Filemon
JANDIKO: Jaote Paulo
KAR NDIKO: Rumi
KINDE NDIKO: 60 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie Iye

Barua nondiko ni Filemon Ja-kristo modak Kolosai. Filemon ne nigi misumba
miluongo ni Onesimo mane oyudo okwale aye oringo, mani ne en richo mane nyalo
miyo oneg Onesimo. Kata kamano Onesimo noromo kod Paulo mane oloke mobedo
Jakristo. Bang yie ne ogombo mondo odog ir Ruodhe Filemon. Omiyo Paulo nondiko
ne Filemon mondo oyie kaka Jakristo okaw Onesimo makoro bende noselopkore
obedo Jakristo. Paulo nondiko gi chuny mar hera ka onyiso Filemon hera manie kind
Jokristo kaka owete kuom Ruoth. Ne okwaye ni oyie ong'uonne Onesimo kuom ketho
mane osetimo ne kendo oruake kaka owadgi e nying Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN;

1. Mos (1-3)
2. Goyo erokamano kod lamo (4-7)
3. Kwayo mar Paulo ni Onesimo kuom Filemon (8-21)
4. Kwayo mogik, mos kod lamo (22-25)

1An Paulo ng'at motue nikech Kristo Paulo Kwayo Ne Onesimo

Yesu kod Timotheo owadwa, ne in 8Kuom mano, kata obedo ni kuom
osiepwa ma wageno kendo jatich Kristo ne anyalo bedo gi chir mar chiki
wadwa Filemon, 2kaachiel gi nyamin- mondo itim gima onego itim, 9to koro
wa Afia gi Arkipo jalweny wadwa, kod asayi mondo itim kamano nikech hera.
Kanisa malemo e odi. Koro an Paulo awuon, jaduong' moti,
3Ng'wono kod kuwe moa kuom kendo motue nikech wach Kristo Yesu,
Nyasaye Wuonwa kod Ruoth Yesu 10akwayi kuom wach wuoda Onesimo
Kristo obed kodu. mane odoko wuoda ka an e twech.
11Onesimo yandi chon onge ohala
Erokamano Kod Lamo kuomi to sani koro okelo konyruok
4Agoyo ni Nyasacha erokamano pile maduong' ne in kaachiel kod an bende.
ka aluongo nyingi e lemona, 5nikech 12Aduoge iri kendo, kata obedo ni
awinjo kuom yie ma in-go kuom Ruoth chunya ogene ahinya. 13Dahero bedo
Yesu, kendo kuom hera miherogo kode ka mondo okonya kari ka pod
jomaler duto. 6Alemoni ni mondo iland otueya gi nyororo nikech Wach Maber.
yie ma in-go motegno, mondo eka ibed 14To ne ok adwar timo kode gimoro
gi ng'eyo matut kuom gik mabeyo duto amora ka ok in ema iyie, mondo tim
ma wan-go ei Kristo. 7Hera ma in-go ng'wono moro amora mitimo kik bed
osemiya mor maduong' kendo osejiwa, gima ochun, to obed gima itimo nikech
nikech in, owadwa mahero, iseduogo ihero. 15Nyalo bet ni Onesimo nowuok
chunje jomaler . iri kuom kinde machwok mondo eka
FILEMON 16 260
iyud thuolo mar kawe chuth bang'e, itimna ng'wono kuom Ruoth, kiduogo
16ok kaka misumba to kaka owadu chunya kuom Kristo. 21Nikech ang'eyo
migeno ma en ng’at moloyo misumba. maber ni iwinjo wach, andikoni ka an
En ohala ne an, to ang'eyo ni en ohala gadiera ni ibiro timona maber moloyo
moloyo ne in bende, ok mana kaka kaka akwayi.
ng'ato ang'ata, to kaka owadu kuom 22Kwayo machielo ma an-go en ni
Ruoth. mondo ilosna kar nindo, nikech an-gi
17Omiyo ka inyalo kwana kaka ng'a- geno ni ibiro gonya mana kaka usebedo
ma ni kodi e achiel to rwake mana kaka kulamo.
dirwaka. 18Kapo ni osetimoni marach, 23 Epafras motue koda kaachiel
kata ka en-gi gopi moro to kwan-gi e nikech wach Kristo Yesu ooronu mos.
wiya. 19 Andikoni baruani gi lweta 24Mariko bende omosou kaachiel gi
awuon an Paulo, ka anyisi ni abiro Aristako gi Demas kod Luka, ma gin
chuli, kata ka ok aparoni in kod gopa jotich wetena.
ma en ngimani owuon. 20Gima agombo 25Ng'wono mar Ruoth Yesu Kristo
maduong', owadwa, en ni mondo iyie mondo obed kod chunyi.
 Jo-Hibrania
JANDIKO: Ok ong’ere nikech ok ofalo nyinge
KAR NDIKO: Rumi
KINDE NDIKO: 70 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie Iye

Baruani ondiki ni jo-Kristo ma Jo-yahudi. Magi ne gin jo Yahudi mane osebedo
giparo mar duogo e din mar Jo-Juda nikech yomyom margi e winjo e tiend ndiko.

Thorro
Jo-Hibrania phonjo duong’ kod loch mar Yesu Kristo kod bedo jalno ma ochung’n-
wa e bura kod Ruoth Nyasaye. Baruani nyiso ber kod loch Yesu kuom gik mang’eny.

WECHE MOCHAN KAE GIN;

1. Chakruok (1:1-4)
2. Loch kod duong' Kristo ewi Jotelo moko (1:5-7:28)
3. Kristo duong' kendo lochne ohingo mar malaike (1:5-2:18)
4. Kristo oloyo Musa kod duong' (3:1-4:13)
5. Kristo duong'ne oloyo mar Jadolo Harun (4:14-7-28)
6. Kristo e Jadolo maduong' ma wan-go (8-10)
7. Kwayo mogik mar chung' e yie Kristo kende (11-12)
8. Tieko mos kod lamo (13:1-25)

Wuowi Duong’ Moloyo Malaike Wuoda?

1 Kinde machon Nyasaye nowuoyo gi 6To bende, ka Nyasaye kelo Wuode

kwerewa e yore mang'eny kendo makayo e piny to owacho ni,
mopogore opogore, kokonyore gi jonabi, "Malaike duto mag Nyasaye mondo
2to e ndalo mogikgi osewuoyo kodwa olame." 7Kowuoyo kuom malaike to owa-
kokonyore gi Wuode owuon. Wuodeno cho ni,
ema oseketo mwandune duto e lwete, "Oloko malaikene doko yembe,
kendo en ema nochweyo gik moko duto jotichne oloko ligek mach." 8To kuom
kuome. 3Wuowi ema rieny gi duong' Wuowi to owuoye ni,
maler mar Nyasaye, kendo en e kit "Lochni nosik nyaka chieng', Aa
Nyasaye hie, momako gik moko duto gi Nyasaye, kendo tim makare ema noting'
wachne man gi teko. Kane oseloso yor malo e Pinyruodhi. 9Isehero tim makare
pwodhruok e richo to nobet piny e polo, e to imon gi timbe maricho; emomiyo
bat korachwich mar Nyasaye Maduong’, Nyasaye ma Nyasachi oseting'i malo
moloyo duto. 4Kuom mano, nobedo gi moyombo jowadu duto nikech osewiri gi
duong' moloyo malaike mana kaka nying mo mamiyi mor. 10Kamachielo bende
mane omiye bende nigi duong' moloyo owachoe ni,
margi. "Aa Ruoth, in ema nichweyo piny kar
5Koso gin malaike mage mane chakruok kendo polo bende en tij lweteni.
Nyasaye onyiso ni, "In Wuoda; kawuono 11Gin ginilal, to In isiko, giduto giniti
asedoko Wuoru? Kata ni, kaka law ti.
"Anabed Wuon-gi to en nobed 12Iniban-gi giduto kaka ibano kandho,
JO-HIBRANIA 1:13 262
kendo nolokgi mana kaka iloko nanga. In noneno lit mar tho. Yesu nobilo tho ne
to isiko ichalri mana kaka in. Kendo hiki wan duto kuom ng'wono mar Nyasaye.
ok norum." 13Koso gin malaike mage ma 10Ne en gima kare mondo Nyasaye ma
Nyasaye nonyiso ni, nochweyo kendo morito gik moko duto
"Bed e bada ma korachwich, nyaka oket jachak warruok margi kare chuth e
chop aket wasiki duto obed e raten tien- yor sandruok, mondo eka okel nyithi
di?" 14Donge malaike duto gin chunje ma Nyasaye duto oyud pok mar duong'ne.
Nyasaye oketo mondo oti ne joma 11Jal mamiyo ji bedo maler, kaachiel gi ji
Nyasaye biro reso? duto moseloki odoko joma ler, gin joot
achiel. Kuom mano Yesu ok oluor mar
Siem Kuom Keto Chuny luongogi ni jowetene, 12owacho ni,

2 Mano emomiyo nyaka wamak matek "Abiro hulo nyingi ne owetena; abiro
adiera duto mwasewinjo mondo kik paki gi wer e dier chokruok. 13Owacho
2
waba yo. Nikech ka weche mane malaike kendo ni,
owuoyoe ne gin weche migeno, kendo "Abiro keto genona kuome." To bende
ng'ato ang'ata mane ok oluwo kata orito- owacho ni,
gi noyudo kum mowinjore gi timne, "Eri an ka, kaachiel gi nyithindo ma
3koro wan to dwatony nade ka wajwang'o Nyasaye osemiya."
warruok maduong' kama? Wach war- 14To kaka nyithindo nigi ringruok gi
ruokni Ruoth owuon ema nokuongo remo e kaka en bende nokawo kidono,
olando eka bang'e joma nowinjo wach mondo kuom thone oketh teko mar jal
warruokno nosironwa wechego ni gin man-gi teko mar tho, ma en Jachien, 15eka
adier. 4Nyasaye bende notimo nende mondo ogony ji duto ma luoro mar tho
kuom wachno kotimo ranyisi gi timbe oloko wasumbini. 16Nikech, ka kuom
miwuro kod honni mopogore opogore, adier, ok okony malaike, to nyikwa
kendo kuom chiwo mich mag Roho Ibrahim ema okonyo. 17Mano emomiyo
Maler mane opogo ne ji kaka en owuon ne nyaka kete ochal gi jowetene e yore
odwaro. duto, mondo eka obed jadolo maduong'
ma jakech kendo ma jaadiera matiyo e
Yesu Ochalo Gi Owetene nyim Nyasaye, kotimo misango migologo
5Malaike ok ema Nyasaye osemiyo richo mag ji. 18Kaka en owuon nosande
teko mar bedo gi loch e piny mabiro. 6To kendo nokadho e bwo tembe, en gi teko
en mana kaka ng'ato osewuoyo kamoro mar konyo joma itemo.
ni:
"Dhano to en ang'o momiyo iketo Yesu Duong' Moloyo Musa
pachi kuome, koso wuod dhano to en ng'a
momiyo isiko idewe?
7"Ne idwoke piny moloyo malaike to
3 Emomiyo, owetena maler kendo ma
oseluongi gi luong mar polo, keturu
pachu duto kuom Yesu, ma en Jaote
koro isesidhone osimbo mar duong' kod kendo jadolo Maduong' mar yie mwahu-
luor; lo. 2Notiyo tich mane okete mondo otim
8kendo iseketo gik moko duto e bwo gadiera, mana kaka Musa bende notiyo
tiende." Ka Nyasaye noketo gik moko tichne gadiera e od Nyasaye duto. 3To
duto e bwo lochne to onge gima noweyo mana kaka jager ot nigi duong' moloyo
oko. To kata kamano sani pod ok wane ka duong' mar ot mogero, e kaka Yesu onego
gik moko duto nie bwo lochne. 9To omi duong' moloyo Musa. 4Nikech ot ka
waneno mana Yesu mane odwok piny ot nigi ng'at mogere, to Nyasaye ema
moloyo malaike, ma koro sani osidhne ogero gik moko duto. 5Musa notiyo gi
osimbo mar duong' kod luor, nikech adiera e od Nyasaye duto, kobedo janeno
 263 JO-HIBRANIA 4:12
kuom gik mane ibiro ler tiendgi achien. Yweyo Mar Sabato Ne Jo Nyasaye

4
6To Kristo en jaadiera kaka jatend od Kuom mano, kaka singruok mar
Wuon mare. To wan e jood Nyasaye, ka donjo e yweyone pod nitie, wabeduru
wamako matek chir kod geno ma wan-go. motang' mondo kik yud ng'ato kuomu ma
nigi rem moro ma dimone donjo e ywey-
Siem Kuom Tamruok Yie ono. 2Nikech wan bende oseyalnwa Injili
7Kuom mano, mana kaka Roho Maler mana kaka gin bende noyalnegi, to kata
wacho ni, kamano wach mane giwinjo ne ok
"Kuwinjo dwonde kawuono, 8to kik okelonegi konyruok, nikech ne ok gir-
chunyu bed matek wake kuom yie. 3Koro wan mwaseyie
kaka nutimo e ndalo ma nung'anyone e wadonjo e yweyono, mana kaka Nyasaye
kinde mag tem e thim, osewacho ni,
9kuma kwereu notemae mi ne gineno "omiyo mirima nomaka, mi nasingora
gima natimonegi kuom higini piero ka akuong'ora ni, `Ok ginidonji e ywey-
ang'wen. ona ngang'." Nyasaye nowuoyo kama
10Mano emomiyo iya nowang' gi kata obedo ni nosetieko tije chon chakre
tieng'no mi nasingora ni, `Chuny jogi kinde ma nochweyo piny. 4Nikech
osiko koruenyo, kendo pok ging'eyo yore- owuoyo kuom odiechieng’ mar abiriyo
na.' kamachielo kowacho ni, "To e odiechieng’
11Omiyo mirima nomaka, mi nasingo- mar abiriyo Nyasaye noyweyo kuom
ra ka akuong'ora ni, tijene duto." 5To waseneno bende e Ndiko
`Ok ginidonji e yweyona ngang'. motelo ka Nyasaye wacho ni, "Ok
12Owetena beduru motang' mondo kik ginidonji e yweyona ngang’."
ng'ato kuomu bed gi chuny marach mota- 6Kata obedo ni joma noyalnegi Injili
more yie ma miyo oweyo Nyasaye mangi- mokwongo ne ok odonjo e yweyo mar
ma. 13To ng'ato ka ng'ato mondo ojiw Nyasaye nikech tok teko, thuolo pod nitie
nyawadgi pile pile kapod wan gi kinde mondo jomoko odonji e yweyono.
miluongo ni Kawuono, mondo kik richo 7Omiyo osechano thuolo machielo molu-
gal ng'ato kuomu mi chunye bed matek. ongo ni `Kawuono, ma en e odiechien-
14Nikech ka wamako geno mane gono mane owuoyo kuome bang'e achien
wachakogo matek nyaka giko to eka wari- gi dho Daudi, mana kaka waseneno mote-
wore e achiel gi Kristo e tichne. 15Mano lo, ni:
emomiyo owachi ni, "Kuwinjo dwonde kawuono to kik
"Kuwinjo duonde kawuono, to kik chunyu bed matek."
chunyu bed matek 8Nikech ka dinebed ni Joshua ne nyalo
kaka nutimo e ndalo ma nung'anyoe." miyogi yweyo, to Nyasaye ok dine
16To gin jomage ma nowinjo mi owuoyo bang'e kuom odiechieng’
ong'anyone? Donge ne gin ji duto mane machielo. 9Kuom mano, odiechieng
Musa otelonegi kogolo Misri? 17Koso gin ywero mar Sabato pod nitie ne jo
jomage mane okechogo kuom higni piero Nyasaye; 10nikech ng'ato ang'ata madonjo
ang'wen? Donge nokecho gi joma notimo e yweyo mar Nyasaye nyaka ywe e tijene,
richo ma ringregi nolwar e thim kosetho? mana kaka Nyasaye bende noyweyo e
18Gin jomage ma nokuong'orenegi ni ok tijege. 11Kuom mano, watemuru matek
ginidonji e yweyo mare, ka ok gin joma kaka wanyalo mondo wadonji e yweyono,
notamore winjo wachne? 19 Omiyo mondo kik ng'ato podhi kuom luwo rany-
waneno ni ne ok ginyal donjo nikech ne isigi marach mar wich teko.
gitamore yie. 12Nimar wach Nyasaye ngima kendo
JO-HIBRANIA 4:13 264
tiyo. Obith moloyo ligangla ma dhoge nolamo kosayo Nyasaye mane nyalo rese
ariyo, kendo opowo chuny dhano nyaka e tho, koywak matek kendo ka pi wang'e
iye mogik, nyaka kuma pach dhano gi chwer, mi Nyasaye nowinjo ywakne
chunye jorome, kaachiel gi fuon gi ond- nikech dembruokne. 8Kata obedo ni ne en
hudho. Kuno ema oketoe bura ne paro Wuod Nyasaye to nopuonjore winjo chik
kod dwaro maling'ling' manie chuny Nyasaye nikech sandruok ma noneno,
dhano. 13Onge gimoro kata achiel, kuom 9kendo bang' ka nosekete kare chuth to
gik moko duto mane Nyasaye ochweyo, nodoko wuon warruok mochwere ma ji
mopondone. Gik moko duto oyawore duto mawinjo wachne yudo. 10Bende
kendo oelore e nyim tong wang' Jal ma Nyasaye nokete Jadolo maduong', molu-
wan duto, ng'ato ka ng'ato, nyaka wabi wo kit dolo mar Melkizedek.
wachung' e nyime kwahulo gik moko
duto mwasetimo. Siem Kuom Bayo Yo
11Wan gi weche mathoth mwanyalo
Yesu En Jadolo Maduong' Moloyo wacho kuom wach ma tiende tekni, to
14Kaka koro wan gi Jadolo Maduong' winjo maru ni chien. 12Chutho, kata
Moloyo mosedhi nyaka e polo, ma en obedo ni sani koro onego bed ni un jop-
Yesu Wuod Nyasaye, wamakuru yie uonj, to pod udwaro ng'at machielo
mwahulo matek. 15Nikech ok wan gi mondo ochak opuonju nonro michako
jadolo maduong' maok nyal kechowa e ng'eyogo adiera mar wach Nyasaye. Pod
nyawowa, to wan-gi mano manyalo unyalo mana madho chak kende ok unyal
kechowa, to nikech en bende noteme gi chamo chiemo motegno! 13To ng'ato
kit tembe duto mwayudo, makmana ni en ang'ata ma madho chak kende pod en
noonge gi richo. 16Kuom mano, wasudu- nyathi mayom, omiyo oonge gi lony
ru but kom duong' mar ng'wono ka wan kuom puonj mar tim makare. 14Joma
gi chir, mondo eka wayud kech gi ng'- otegno to nyalo chamo chiemo motegno,
wono e saa mwadware kony. nikech gisetiyo kodgi gaming'a mi gibedo

5 Jadolo maduong' moro amora iyiero gi lony mar ng'eyo pogruok man e kind
e dier ji kendo iwale obedo jachung' ber gi rach.
mar ji kuom weche mawuoyo kuom
Nyasaye, mondo ochiw mich gi misengini 6 Kuom mano koro waweuru puonj
michakogo ng'eyo wach Kristo, to
migologo richo. 2Onyalo dembo joma kia wadhiuru nyime mondo wadok joma
gi joma obayo yo, nikech en owuon bende otegno. Ok owinjore mondo wachak
nyawo obembe. 3Mano emomiyo en puonjou manyien weche michakogo bedo
bende ochune ni nyaka otim misango ni ja-Kristo, kaka lokruok weyo timbe
richone owuon, kaachiel gi richo mag ji matero ji e tho to gi yie kuom Nyasaye;
bende. 2kod puonj kuom kit batiso mopogore
4Ng'ato ok ketre e duong' mar bedo opogore, kata kuom keto lwedo e wi ji,
jadolo kende owuon, to Nyasaye ema kata kuom wach chier aa kuom joma
nyaka luonge mana kaka noluongo otho, kata Bura mabiro. 3To wabiro timo
Harun bende. 5Omiyo Kristo bende ne ok kamano, ka Nyasaye oyie.
okawo duong' mar bedo jadolo maduong' 4Nikech joma ler mar Nyasaye ose-
kende owuon. To Nyasaye nonyise ni, rienynegi mi obilo mich mar polo kendo
"In Wuoda, kendo kawuono asebedo obedo e lalruok achiel gi Roho Maler;
Wuoru." 6Owacho bende kamachielo ni, 5joma osebilo ber mar Wach Nyasaye, mi
"In Jadolo nyaka chieng', e kit dolo ong'eyo teko mar piny mabiro, 6kopodho
mar Melkizedek." oweyo yie margi, to ok nyal konygi mi
7E ndalo mane Yesu ngima e piny, gilokre kendo, nikech gikelo chandruok
 265 JO-HIBRANIA 7:10
kuomgi giwegi kuom guro Wuod matek geno ma wan-go. 19Genowano
Nyasaye e msalaba nyadiriyo, ka gimiyo ji osiro chunywa ka loch mogur motegno
chaye ratiro. maok yiengni kendo ma gimoro ok nyal
7Lowo ma mwonyo pi koth mochwe donje mi kethi. Odonjo nyaka ei Hekalu
kuome, mi chwe chieg cham manyalo iye iye, ei kama Ler moloyo tok pasia,
konyo joma opure, ema yudo gweth 20kuma Yesu ma mosetelonwa, osedonje
Nyasaye. 8To ka bang' yudo koth maber karwa. Osedoko jadolo maduong' manya-
to ochiego mana kuthe gi buya to oonge ka chieng', moluwo kit dolo mar
tich, kendo ochiegni yudo kuong'. Giko Melkizedek.
ibiro wang'e e mach.
9Kata wawuoyo kama, osiepewa Melkizedek Jadolo
mwageno, kuomu to wan gi ratiro kuom
gik mabeyo moloyo, ma gin olembe
10
7 Melkizedek mwawuoyo kuomeni ne en
ruodh Salem kendo ne en jadolo mar
mabeyo ma warruok nyago. Nyasaye ok Nyasaye Mamalo Mogik. Noromo gi
kite rach, omiyo wiye ok nyal wil gi tich Ibrahim ka Ibrahim noa e lweny mane
maru kaachiel gi hera musenyiso oseloyoe ruodhi, mi nogwedhe. 2Ibrahim
kukonyo Joge, kendo ma pod udhi nyime nomiye achiel kuom apar mar gik moko
kutimo. 11Wadwaro ni ng'ato ka ng'ato duto. Mokwongo tiend nyingeno en
kuomu odhi nyime katimo maber nyaka "ruoth makare, " eka kendo "ruodh
giko, mondo eka ubed gi ratiro mar yudo Salem" tiende ni "ruodh kuwe." 3Kaka
gik mugeno yudo. 12Ok wadwar ni ubed Melkizedek ne onge gi wuon kata min,
jo samuoyo to wadwaro ni ulu kit joma kata chakruokne kata gikone, ochalo
yudo gik mosingi nikech giyie kendo giti- Wuod Nyasaye, kendo tij dolo mare osiko
mo kinda. nyaka chieng'
4Inyalo neno kaka noduong' ahinya.
Adiera Mar Singruok Nyasaye Kata mana Ibrahim ne nyalo miye achiel
13Ka Nyasaye notimo singruok gi kuom apar mar gik ma nopeyo!
Ibrahim to nokuong'ore gi nyinge 5Wang'eyo ni chik dwaro ni mondo nyik-
owuon, nikech ne onge ng'at maduong' wa Lawi mokawo tich dolo ema ochoki
mohinge monyalo kuong'ore gi nyinge, achiel kuom apar kuom ji, ma gin owete-
14nowacho ni, "Abiro gwedhi adier, kendo gi, kata obedo ni owetegigo bende gin
abiro miyi nyikwayo mang'eny." 15Omiyo nyikwa Ibrahim. 6Ng'atni to wayudo ni
bang'e achien Ibrahim noyudo gima ne ok en nyakwar Lawi, to kata kamano
Nyasaye nosingore ni nomiye bang' rito nochoko achiel kuom apar kuom Ibrahim,
gi kinda. jal mane Nyasaye omiyo singruok, kendo
16Joma timo singruok thoro kuong'ore nogwedhe. 7En gima ong'ere ni ng'at
gi nying joma oloyogi gi duong', kendo matin igwedho gi ng'at maduong'. 8Korka
kuong'ruok ma gitimo golo kiawa moro jodolo mag jo Lawi wayudo ni achiel
amora e kind joma otimo winjruokgo. kuom apar ichoko gi dhano matho; to
17Emomiyo ka Nyasaye ne dwa lero tiend kuom Melkizedek to wayudo ni achiel
chenroge maok lokre ne joma yudo kuom apar nochoki gi jal ma ikwano ni
gweth mag singruok mage, noguro sin- ngima, mana kaka Ndiko wacho. 9Omiyo
gruokneno gi kuong'ruok. 18 Notimo wanyalo wacho ni ka Ibrahim nochiwo
kamano mondo, kuom gik moko ariyo, achiel kuom apar to mano nyiso ni Lawi
(tiende ni singruok gi kuong'ruok), maok (ma nyikwaye choko achiel kuom apar)
nyal lokore kendo maok nyal miyo bende nochiwe. 10Nikech kindeno noyudo
Nyasaye bet jamriambo, wayud gweth ka Lawi pok onyuol, to kata kamano
mogundho, wan mwasetony mi wamako wanyalo wacho ni ne en ei ringre Ibrahim
JO-HIBRANIA 7:11 266
kane Melkizedek oromo kode. chuth joma kadho kuome kasudo ir
Nyasaye, nikech ongima nyaka chieng'
Yesu Chalo Melkizedek mondo okwanegi Nyasaye.
11Kapo ni tich dolo mar Jo Lawi 26Jadolo maduong' ma kamano ema
(nikech chik mane omi jo Israel notenore nyalo konyowa nikech oler, oonge ketho,
kuome) ne nyalo miyo dhano doko kendo chilo moro onge kuome. Bende
makare chuth, to koro ere gimomiyo ne Nyasaye oseting'e mokete kar kende
pod nitie dwaro mondo oyud jadolo kopoge gi joricho, kendo osekete malo
machielo machalo gi Melkizedek? Ang'o kuma bor moyombo polo. 27En ok ochune
momiyo ne nyaka jadolo mopogore gi ni nyaka otim misango pile pile kaka
Harun yudre? 12Nikech wang'eyo ni ka jodolo mamoko timo, kokuongo gi mare
olok tich dolo to chik bende nyaka loki. eka otimo mar jomamoko. Notimo misan-
13To ng'at miwacho wechegi kuomeni to go ni richogi dichiel kendo mogik, kane
noa e dhoot machielo ma ng'ato ne pok ochiwo ringre owuon. 28Nikech chik keto
otiyo e nyim kendo mar misango koa e joma nyap mondo obed jodolo madongo,
dhoodno nyaka nene. 14Nikech ong'ere to kuong'ruok mane obiro bang' chik,
malong'o ni Ruodhwa noa e dhood Juda, noketo Wuowi makoro oseket kare chuth
ma en dhoot ma Musa ne ok owacho nyaka chieng'.
gimoro kuom jodolo. 15Gima wasewacho
medo winjore ka jadolo machielo machal Jadolo Maduong’ Mar Singruok
gi Melkizedek ochako obiro, 16en ne ok Manyien
okete Jadolo kaluwore gi chike dhano kata
anyuolane, to nokete nikech teko mar 8 Gima wasebedo ka watemo wacho en
ma: Wan gi Jadolo Maduong' mobet
ngima maok nyal rumo. 17Nikech Ndiko piny e bat korachwich mar Kom Duong'
timo neno kuome ni, manie polo, 2en ema otiyo kaka Jadolo
"In Jadolo nyaka chieng' mana kaka Maduong' Kama Ler Moloyo, ma en
Melkizedek." hema ma Ruoth ema oguro, to ok dhano.
18Chik machonno koro osegol oko 3Jadolo Maduong' moro ka moro
nikech onyap kendo oonge tich 19(nikech iyiero mondo ochiw mich kaachiel gi
Chik ne ok nyal keto gimoro kare chuth). misango, omiyo kata jadolowani bende ne
Koro osekelnwa geno manyien maber nyaka chiw gimoro. 4Ka dibed ni pod en e
moloyo chik machonno, kendo kuom piny, to dine ok obedo jadolo, nikech nitie
genono wanyalo sudo but Nyasaye. jodolo moromo machiwo mich duto kaka
20To ne ok otim kamano maonge chik dwaro. 5Tich ma jodologo tiyo en
kuong’ruok! Jomoko nobedo jodolo mana kido gi tipo mar tij dolo manie polo.
maonge kuong'ruok, 21to en to nobedo Mano emomiyo ka Musa ne dwa chako
Jadolo gi kuong'ruok ka Nyasaye nowa- gero Hemb Romo to Nyasaye nosieme
chone ni: kawachone ni, "Ne ni igero gik moko
"Ruoth osekuong'ore kendo ok nolok duto machal gi kit hema mane onyisi e
pache; In Jadolo nyaka chieng'." 22Nikech got". 6To tich mar Yesu oseyudo duong'
kuong'ruokni, Yesu koro osedoko kido moyombo margino mana kaka winjruok
mar winjruok manyien gi Nyasaye, ma en mokelo, ma en e jagachne, bende oyombo
winjruok maber moloyo machon. winjruok machon, nikech otenore kuom
23Pogruok machielo mwaneno en ni e singruok mabeyo moloyo.
kit dolo machon, jodolo ne thoth nikech 7Nikech ka dine bed ni onge gima
tho nomonogi dhi nyime gi tich dolo; 24to orem kuom winjruok machon, to win-
nikech Yesu ngima nyaka chieng' dolo jruok manyien ok dokawo kare. 8To
mare osiko. 25Kuom mano onyalo waro Nyasaye noyudo ketho kuomgi mi owa-
 267 JO-HIBRANIA 9:15
cho ni: jodolo ne donjoga e hema maoko pile
"Ruoth Nyasaye owacho ni ndalo biro mondo giti tichgi mar lemo. 7To jadolo
ma anatimie singruok manyien gi dhood maduong' kende ema noyiene donjo e
jo Israel kendo gi dhood Juda. hema maiye dichiel kende e higa, to
9Singruokno ok nochal gi mano mane nochune ni nyaka odonj iye kuno gi remo
atimo gi kweregi kane akawogi gi lweta mane otimogo misango ne richone mok-
mi atelonegi kagologi Misri, nikech ne ok wongo eka bang'e otimonego ji duto
giluwo singruokna ma natimo kodgi bende, mondo owenegi richo mane giti-
omiyo an bende ne alokora aweyogi mo ka gikia. 8Roho Maler ne nyiso, kuom
Ruoth owacho. kit dolo makama, ni yo midonjogo Kama
10Ma e singruok mabiro timo gi dhood Ler Moloyo ne pok ofwenyore, e kinde
Israel bang' ndalogo, Ruoth owacho. duto ma hema machon ne pod ochung'!
Anaket Chikena e pachgi kendo anadikgi 9Ma en ngero manyiso kinde ma
e chunygi. Anabed Nyasachgi, kendo wadakieni, kendo ginyiso ni mich kod
ginibed joga. misango mane ichiwo ne ok nyal lwoko
11Koro ng'ato ok nochak opuonj jag- chuny joma ne lemo e hemano mi gidok
weng’gi kata owadgi, kowacho ni, `Ng'e joma kare. 10Gin mana chiemo gi math
Nyasaye', nikech giduto gining'eya kod tim lwok mopogore opogore - to
kochakore gi ji ajia nyaka joma ogen. magi gin mana tim maoko matiyo mana
12Nimar anawenegi kuom timbegi nyaka ndalo ma chik manyien nochak
maricho, kendo ok anachak apar richogi tich. Ne itiyo kodgi mana ka Nyasaye ne
kendo." pok oloko gik moko odoko manyien.
13Ka Nyasaye luongo singruokni ni
"manyien" to mano nyiso ni osemiyo sin- Remb Kristo
gruok machon odoko maonge tich; to 11To ka Kristo nobiro kaka Jadolo
kaka oonge tich kendo oti, obiro lal nono maduong' mar gik mabeyo moloyo mako-
machiegni. ro wan-go sani, nodonjo e hema
maduong' kendo malong'o chuth. En
Lemo E Hemb Romo Mar Piny hema ma lwet dhano ok oloso ma tiende

9 Singruok mokwongo ne nigi chike en ni ok en chwech mar pinyni.

matayo lemo kaachiel gi kar lemo e 12Nodonjo iye nyaka Kama Ler Moloyo,
pinyka. 2Ne olos hema ma ong'ad iye to ne ok odhi gi remb diek gi nyiruedhi.
ariyo. Kama ikwongo donjoe ne iluongo Notimo misango dichiel kendo mogik gi
ni Kama Ler, kendo kanyo noketie rembe owuon ma nokelonwago warruok
rachung taya gi mesa moketie makati mosiko. 13Nikech ka remb diek gi ruedhi
miketo e nyim Nyasaye pile. 3E tok nanga gi buch nyiroye mane ikiro ne nyalo
mar rageng' mar ariyo ne nitie hema pwodho joma ogak, migibed maler gi oko,
miluongo ni Kama Ler Moloyo, 4kendo 14koro remb Kristo to nyalo pwodho ji e
kanyo noketie kendo mar misango molos yo malich machal nade! Nochiwore ne
gi dhahabu miwang'oe ubani, kod Sandug Nyasaye kuom Roho mosiko kaka misan-
Muma mowir gi dhahabu gi Ludh Harun go maonge mbala, omiyo rembe biro
ma nechako loth, kod kite mopa mondikie lwoko chunywa maiye mi wawe timbe
singruok. 5Ewi Sandug Muma ne nitie motho, mondo eka wati ne Nyasaye
kido mag malaika miluongo ni Kerubi mangima!
mar Duong', kendo buombegi noumo 15Kuom mano, Kristo e jagach mar sin-
kama igoloe richo. To sani ok wanyal gruok manyien, mamiyo joma oluongi
wuoyo matut kuom gigo duto. yudo girkeni mosiko mosesingnegi,
6Ka gik moko duto nosechan kamano, nikech koro osetho kargi kaka misango
JO-HIBRANIA 9:16 268
mamiyo gibedo thuolo kuom kethogi e Misango Kristo Notim Dichiel Mogik
bwo singruok mokuongo.
16Ka ng'at motho oweyo ne ng'ato gige 10 Chik en mana tipo mar gik mabe-
yo mabiro to ok en gigo hie.
e yor singruok to dwarore ni nyaka ng'at Kuom mano ok nyalre, mondo misengini
mowene gik mokono nyis malong'o ni machalre minuoyo higa ka higa omi joma
ng'at mane oweyone gik mokogo notho sudo ir Nyasaye mondo olame obed
adier, 17nikech singruok ma kamano tiyo makare chuth. 2Ka dine bed ni ginyalo
mana ka ng'ato osetho, to ok ka ng'at ma miyo ji doko makare, donge dine oseweti-
notime pod ngima. 18Mano emomiyo kata mogi chon? Nikech jolemogo dine
mana singruok mokuongo ne ok nyal ket osepuodhi dichiel kende, kendo mogik, mi
e tich ka onge remo. 19Ka Musa noseny- ok gibedo joketho ma bura oloyo kendo.
iso weche mag chik duto mi ji duto owin- 3To misengini gin mana gik maparo ne ji
jo, nokawo remb nyiroye gi diek, kaachiel richogi higa ka higa, 4nikech remb ruedhi
gi pi, mi okiro e Kitap Chik, kendo okiro gi diek ok nyal golo richo kata matin.
kuom ji duto, kokirogi gi yie rombo 5Emomiyo ka Kristo nobiro e piny to
malando gi obino. 20Nowacho ni, "Ma e nowacho ni:
remo mar singruok ma Nyasaye osechik- "Misengini kod chiwo ok ema idwar, to
ou mondo uriti." 21Nokiro remono kuom ringruok ema iseikona;
Hemb Romo kendo kuom gimoro amora 6Misengini miwang'o pep gi chiwo
mane itiyogo e lemo machalore kamano. mag golo richo ne ok imorgo.
22Chutho, chik dwaro ni gik moko duto 7Eka nawacho ni, `Era e, Yaye
opwodh gi remo, kendo ka remo ok ochw- Nyasaye, asebiro timo dwaroni, mana
er to golo richo onge. kaka ondiki kuoma e bug Chik'."
23Emomiyo ne dwarore mondo kido 8Mokwongo nowacho ni, "Misengini
mag gig polo opwodhi gi misengini macha- kod chiwo, kata misengini miwang'o pep
lo kamago, to kata kamano gig polo hie to kod chiwo migologo richo ne ok idwar
dwaro misengini mabeyo moloyo magi. kendo ne ok imor kodgi." (Kata obedo ni
24Nikech Kristo ne ok odonjo kama ler ma chik ne dwaro ni otimgi kamano) 9To eka
lwet dhano ema oloso, ma en mana kido nowacho kendo ni, "Era e, asebiro mondo
mar Kama Ler hie, to nodonjo e polo wuon, atim dwaroni." Omiyo waneno kaka
kama koro ochung'nwa e nyim Nyasaye. oketho yo machon mar chiwo chiayo ka
25To bende ne ok odonjo e polo mondo misango to okelo yo manyien ma ng'ato
ochiwre kaka misango higa ka higa, kaka chiwoe ngimane owuon. 10Nikech Yesu
jadolo maduong' donjo Kama Ler higa ka notimo gima Nyasaye ne dwaro ni otim,
higa mondo otim misango gi remo maok koro osepwodhwa e richo kuom ringre
mare owuon. 26Ka Kristo ne nyalo timo mane ochiwo kaka misango dichiel kendo
kamano, to mano ne nyalo chune ni otho di mogik.
mang'eny nyaka a chakruok piny. To koro 11Jodolo mag jo Yahudi duto chung'
osefwenyore dichiel kendo mogik e ndalo odiechieng' kodiechieng' mondo otim tich
mogikni mondo ochiw ringre owuon kaka dolo, ka ginuoyo mana misango machalre
misango ma golo richo. 27Mana kaka maok nyal golo richo. 12Kristo to notimo
ochano ni dhano nyaka tho dichiel kendo misango mar golo richo dichiel kende, mi
bang' mano yale, 28e kaka Kristo bende obet piny e bat korachwich mar Nyasaye.
notimgo misango dichiel kende mondo 13Chakre chieng' mane obetie piny, orito
ogol richo mag ji mang'eny. To obiro thiny- odiechieng' mibiro ket jowasike duto
ore kendo mar ariyo, ok mondo ochak raten tiende 14nikech kuom misango
oting' richo ji kendo, to mondo okel war- achiel kende, oseketo joma iloko doko
ruok ne joma rite gi geno. jomaler mi gibedo makare chuth.
 269 JO-HIBRANIA 11:5
15Roho Maler bende wuoyonwa kuom maonge kiawa, " kendo ni, "Ruoth biro
wechegi. Mokwongo owacho ni: yalo joge." 31En gima lich miwuoro ka
16"Ma e singruok ma anatim kodgi ng'ato olwar e lwet Nyasaye mangima!
bang' ndalogo, Ruoth owacho. Anaket 32Parieuru ndalo mokwongo mane
chikena e chunygi, mi andikgi e pachgi." uyudo ler mar Nyasaye. E kindeno nuny-
17Omedo wacho bende ni, "Richogi ono piny motegno kukedo matek e dier
kod timbegi mamono ok anachak apar sand mathoth. 33Seche moko ne iyanyou
kendo." 18To kama oseweye richo, koro kendo isandou ang'ienga e dier ji, to seche
misango mar golo richo onge. moko nuchung' kaachiel kod joma ne iti-
monegi kamano. 34Chunyu ne sandore
Jip Kuom Timo Kinda kaachiel gi joma otue nikech Kristo, kendo
19Kuom mano, owetena, koro wan gi numor kimayou giu githwon nikech
chir mar donjo Kama Ler Moloyo kuom nung'eyo ni un uwegi un gi mwandu
remb Yesu, 20noyawonwa yo manyien mabeyo moloyo kendo mosiko.
kendo mangima madonjo makadhi nanga 35Kuom mano, kik koro uyie chir mane
mar rageng', (ma en ringre owuon) 21ka un-go lalnu. Obiro kelonu pok maduong'.
koro wan-gi Jadolo mang'ongo morito od 36Dwarore ni umed timo kinda kuom
Nyasaye kamano, 22wasuduru but timo dwaro Nyasaye, mondo eka unun-
Nyasaye gi chuny ma nikare, ka wan gi yie wang' gik mosesingore. 37Nikech odong'
maok wariwo gi kiawa, kendo ka chunywa mana kinde matin kende eka
osekwoe pi mondo opwodhwa kik wabed "Jal mabiro nobi kendo maok olewo.
gi chuny ma bura oloyo, kendo ringrewa 38To ng'ata makare nobed mangima
olwoki gi pi maliw. 23Wamakuru motegno kuom yie. To kodok chien, to ok nabed
geno ma wan-go maok wamindni, nikech mamor kode." 39To wan ok wan jogo
Jal mosemiyowa singruok en jaadier. madok chien kendo lal, to wan jogo moyie
24Ng'ato ka ng'ato mondo opar kaka kendo ma ireso.
dojiw nyawadgi omed bedo gi hera kod
timbe mabeyo. 25Kik wawe mak wachoko- Kuom Yie
re kaachiel, kaka jomoko oseweyo timo, to
wajiwreuru ng'ato gi ng'ato, kendo umed 11 Yie en bedo gi adiera kuom gima
wageno yudo kendo en bedo gi
timo kamano kaka uneno ka Chieng' ratiro kuom gik maok wane. 2Kwerewa ne
Ruoth medo sudo machiegni. nigi yie machal kamano omiyo Nyasaye
26Ka wadhi nyime gi timo richo mana noyie kodgi.
mar ayiem bang' ng'eyo adiera to onge 3Yie ema miyo wayango ni Wach
misango moro mapod odong' 27gima Nyasaye ema nochweyo gik moko duto
odong' en mana kibaji, kwang'eyo ni manie polo gi piny, mi nomiyo gik mantie
wachomo kum gi mirima mar mach, mineno gi wang' owuok kuom gik maok
mabiro tieko chuth joma kedo gi Nyasaye. ne.
28Ng'ato ang'ata ma otamore rito Chik 4Yie ema nomiyo Habil otimo misango
Musa inego maok okechi e nyim joneno maber ne Nyasaye moloyo misango mar
ariyo kata adek. 29Koro iparo ni ng'at Kain. Yieneno nomiyo Nyasaye oyie kode
monyono Wuod Nyasaye piny gi tiende, kaka ng'ama kare, nikech Nyasaye owuon
ma kawo remo mar singruok mane norwako michneno. Habil pod wuoyo
opwodhego ka gima nono, kendo ma nyaka sani nikech yie mane en-gono, kata
yanyo Roho mar ng'wono, to biro yudo obedo ni nosetho.
kum malich machal nade? 30Nikech 5Kuom yie Enoka nokaw ka ngima
wang'eyo Jal ma nowacho ni, "An awuon omiyo ne ok oneno tho, nolal nono e
ema nachul kuor. Adier abiro chulo kuor wang’ ji nikech Nyasaye nosekawe.
JO-HIBRANIA 11:6 270
Nyasaye nopake kaka ng’at mamiye mor giaye. 16To kar timo kamano, ne gigombo
kane pok okawe. 6Onge ng'at ma Nyasaye piny maber moloyo mano mane giseweyo.
nyalo yiego ka onge gi yie, nikech ng'ato Ne gigombo polo. Emomiyo Nyasaye
ang'ata madwaro sudo but Nyasaye nyaka wiye ok kuodi kiluonge ni Nyasachgi,
yie ni entie kendo ni en-gi mich momiyo nikech oseikonegi dala.
joma oketo chunygi kadware. 17Yie ema nomiyo Ibrahim ochiwo
7Yie ema nomiyo Noa owinjo siem wuode ma Isaka kaka misango kane
mane Nyasaye osiemego kanyise gik Nyasaye oteme mondo otim kamano. Jal
mane biro timore mane pok oneno gi mane oyudo singruokno noikore mar
wang'e. Noa nowinjo wach Nyasaye, chiwo wuode achiel makende, 18kata
kopong' gi luor, mi nohondho yie mondo obedo ni Nyasaye nosewachone motelo
otony kaachiel gi joode. Kuom yieneno, ni, "Isaka ema kothi duto nochakre
nong'ado ne piny bura, kendo nodoko kuome." 19Ibrahim nong'eyo e chunye ni
achiel kuom joma Nyasaye oketo kare Nyasaye ne nyalo chiero joma otho,
kuom yie. omiyo kangero norwako Isaka mana ka
8Yie ema nomiyo Ibrahim owinjo ng’a mochier oa kuom joma otho.
luong Nyasaye mi owuok odhi e piny 20Yie ema nomiyo Isaka ogwedho
mokia, mane biro bedo mare bang'e Jakobo gi Esau konyiso kaka ngimagi
achien. Nowuok awuoka modhi kata mabiro ne biro chalo.
obedo ni nokia kuma nodhiye kamano. 21Yie ema nomiyo Jakobo ogwedho
9Yie mane en-gono ema nomiyo odhi yawuot Josef, moro ka moro, sama
odak e piny mawendo, mane osingne. nochiegni tho. Nolamonegi gweth
Nodak e hema mana kaka Isaka kod koyiengore e mikwache mar wuoth.
Jakobo bende ne jodak, mi gidoko weg 22Yie ema nomiyo Josef, ka koro
singruok kaachiel kode. 10Nikech nochiegni tho, nowuoyo kuom wuok mar
nong'iyo nyime kogeno dala machielo jo Israel ka gia Misri, mi nochano gima
man gi mise motegno, ma jachenone gi nonego otim gi chokene.
jagedone en Nyasaye owuon. 23Yie ema nomiyo jonyuol Musa
11Yie ema nomiyo Ibrahim obedo opande kuom dweche adek bang'
wuoro, kata obedo ni noseti ahinya, nywolne, nikech ne gineno ka kite ber
(kendo chiege ma Sara bende ne migum- moloyo kit nyithindo minyuolo pile;
ba nomiye teko mar bedo wuoro nikech kendo ne gitimo kamano ka ok giluoro
nogeno ni ng’at mane omiye singruok ne siem mar ruodh Misri.
en jaadiera. 12Kata obedo ni Ibrahim ne 24Yie ema nomiyo ka Musa nosedoko
chalo ng'ama osetho kamano, to kothe ng'ama duong' to nodagi ni kik luonge ni
nodoko magalamoro mana ka sulwe wuod nyar Farao. 25Noyiero mondo
manie polo kendo mana ka kwoyo osandre gi jo Nyasaye moloyo dak e mor
mang'eny mak kwanre manie dho nam. mar richo marumo piyo nono.
13Jogi duto notho ka nigi yie. Ne ok 26Nokwano achaya miyudo nikech Kristo
giyudo gik mane Nyasaye osingore ni kaka gima nigi tiende moloyo mwandu
nomigi, to ne ginenogi kendo girwakogi mag Misri, nikech nogeno yudo pokne
mana gichien, kendo ne gikwanore kaka achien. 27Nodar Misri kuom yie, ka ok
welo gi jowuoth makadho akadha e oluoro mirimb ruoth, kendo nodhi nyime
pinyni. 14Joma wacho weche ma kamagi gichir nikech noneno Jal maok ne. 28Yie
nyiso malong'o ni gigeno yudo pinygi bende ema nomiyo oloso Sap Ruoth, mi
giwegi. 15Ka dine bed ni pod giketo pach- okiro remo e dhout jo Israel mondo
gi kuom piny mane giseweyo, to dine Malaika mane nego nyithindo makayo e
giyudo thuolo mar dok chien kuma ne Misri kik mul nyithi jo Israel, makayo.
 271 JO-HIBRANIA 12:12
29Yie ema nomiyo jo Israel okalo Nam Nyasaye Rieyo Nyithinde
Makwar mana kagima gikalo lowo
motwo. Jo Misri to ka notemo timo
kamano to ne ginimo.
12 Nikech oganda maduong' mar
joneno opie molworowa ka ng'iy-
owa, wawituru gimoro amora mwating'o
30Yie ema nomiyo ohinga mag Jeriko manyalo duodowae wuoth, kod richo
oruombore piny, bang' ka jo Israel mora amora e ngimawa manyalo gajowa,
nosewuotho ka lworogi kuom ndalo kendo waringuru matek maok waol e
abiriyo. ng'wech moketwae. 2Wachomuru
31Yie ema nomiyo jachode ma Rahab, wang'wa kuom Yesu, ma en jachak kendo
nikech norwako jo mbetre mag Israel gi jachop yie marwa. Nikech nogeno yudo
ng'wono, ok nonegi ka ne inego joma ok mor mane oikne ni nonwang' achien,
winj wach Nyasaye. nochayo tho malit mar msalaba ka ok
32Ang’o kendo ma damed wacho? odewo wichkuot ma tho ma kamano kelo,
Thuolo ditama mar wuoyo kuom Gidion, kendo koro obet piny e bat korachwich
gi Barak, gi Samson, gi Jeftha, gi Daudi, mar kom duong' mar Nyasaye. 3Paruru
gi Samuel, kod jonabi mamoko, 33yie kuome, en ma notimo kinda ka joricho
nomiyo jogi omako pinje ruodhi kendo kedo kode, mondo kik ujogi mi chunyu aa.
girito ji gi bura makare, mi giyudo gik ma 4E lweny mukedoe mondo ulo richo,
Nyasaye nosingo. Ne giumo dho pok ukedo mi rembu ool oko. 5Koso wiu
sibuoche, 34kendo ne ginego gero mar osewil gi weche mag jip ma Nyasaye loso-
mach; bende ne gitony e lak lingangla. go kodu kaka wuoda ni:
Nyawo margi nolokore teko mi gidoko "Nyathina kik ikaw kum ma Ruoth
joma ger e lweny, ka gikeyo mel jolwenj kumigo kagima nono, kendo kik chunyi
pinje mamoko duto mane kedo kodgi. jogi kokweri,
35Mon mane nigi yie nochiernegi jogi ma 6nikech joma Ruoth ohero ema okumo,
nosetho mi gikawo kangima. Jomoko kendo nyathine mohero ema ochwado."
kuomgi kata ne isando malich to nodagi 7Ka uyudo chandruok to beduru mod-
ni kik wegi thuolo, nikech ne gigeno ni hil nikech mano e yo ma Nyasaye puon-
nochiergi e ngima maber moloyo. 36Moko jougo kaka nyithinde. Be nitie nyathi ma
ne ojar kendo orodhi gi del, to moko wuon ok nyal kumo? 8Kapo ni un ok
bende notwe gi nyororo mi oketi e jela. wuonu kumu kaka okumo nyithinde
37Nogogi gi kite, nong'adgi gi musmeno mamoko duto to mano nyiso ni un kimir-
nyadiriyo noneggi gi ligangla. Ne wa kendo ok un nyithinde ma hie.
giwuotho ka gi kacha, ka girwako piende 9Waduto wan-gi wuonewa e piny ka ma
rombe gi piende diek, kagidhier kisando- kumowa to eka pod wamiyogi mana luor.
gi kendo kichandogi malit 38jogi ne joma Koro donge onego wawinj Wuon chunje-
beyo gilala mane ok giwinjore dak e wa moloyo, mondo eka wabed mangima?
pinyni, Ne gibayo abaya e thimbe gi gode 10Wuonewa mag pinyka ne kumowa
ka gidak e bwo lwendni gi buche. mana kuom kinde matin e sama gihero, to
39Giduto Nyasaye noyie kodgi nikech Nyasaye to kumowa mondo okonywa,
yie mane gin-go. Kata kamano onge ng'a- kodwaro ni mondo wadok maler kaka
to kata achiel kuomgi ma noyudo gima oler. 11Sama ng'ato yudo kum to ok onyal
Nyasaye nose singo negi. 40Nikech winjo maber nikech owinjo rem. To bang'
Nyasaye nochanonwa gima ber moloyo; kosekum ng'ato to opuonjore mi ngimane
mondo oketwa kare mana ka wan nyag olemo mar tim makare kod kuwe.
kaachiel kodgi. 12Kuom mano jing'uru bedeu moben-
JO-HIBRANIA 12:13 272
gore gi chongeu monyosore. 13"Losuru mawuoyo kodu. Nikech ka gin bende ne
yore muluwo mondo oriere tir," mondo ok gitony kane gidagi winjo jal mane
omi joma tiendegi ong'ol kik wil to osiemogi e pinyka, wan to koro
mondo gichangi. dwatony nade ka wadagi winjo Jal
masiemowa gie polo? 26E kindeno
Siem Kuom Tamruok Winjo Nyasaye duonde noyiengo piny, to sani to en
14Temuru matek mondo udag gi ji mana kaka osesingore ni, "Abiro chako
duto gi kuwe, kendo mondo ngimau obed ayiengo piny kendo. To ok anayieng
maler, nikech ka ng'ato onge gi ngima piny kende, to polo bende." 27Wach
maler to ok none Ruoth. 15Neuru mondo mar "kendo" nyiso ni Nyasaye biro
une ni onge ng'ato kuomu ma ng'wono golo oko gik mayiengni manyalo wuok,
mar Nyasaye obayo, kendo kik uwe ma gin gik mochwe mondo gik maok
mondo sigu moro onyagi e kindu manya- nyal yiengni ema odong' osiki.
lo ketho ji mang'eny. 16Neuru ni onge 28Emomiyo wagouru erokamano ne
ng'ato kuomu ma jachode, kata ng'ama Nyasaye nikech wasenwang'o piny
ochayo Nyasaye ka Esau ma wach chiemo manyien maok nyal yiengi. Chunywa
michamo dichiel nomiyo owilo duong'ne mondo omi Nyasaye duong' kod luor,
kaka wuoyi makayo. 17Ung'eyo ni bang'e kendo walame e yo modwaro, ka
achien ka nodwaro mondo wuon mare wapong' gi kibaji, 29nikech
ogwedhe to ne okwede. Noyuak malit gi "Nyasachwa en mach matieko chuth
pi wang'e mondo oyud gwethni to mano gik mowang'o."
ok nyal loko paro kata matin.
18Ng'euru ni uchung' kama opogore gi Jip Mogik
kama jo-Israel nochung'ie. Ok uchung' e
tie got minyalo mulo; kata kama mach 13 Sikuru kuheroru kaka owete.
2Kik uwe mak uruako welo e
kaknie kendo ma mudho mandiwa oumo, uteu, nikech jomoko kuom timo kamano
gi ong'ueng'o, 19ooyo, karu ok en kama oseruako koda ka malaike ka ok ging'eyo.
iwinjoe koko mar turumbete maywak, 3Paruru joma otwe e jela mana kagima un
kod dwol mawuoyo to ok ne, ma joma bende otweu kodgi kuno. Joma isando
nowinjo wechene noywagore ni kik ochak bende paruru mana kagima un bende
owuo kodgi kendo, 20nikech ne ok ginyal isandou kodgi.
winjo chik mane Nyasaye omiyogi ni, "Ka 4Ji duto nyaka kaw kend kaka gima
chiayo moro oreree e godni to nyaka duong', kendo joma okendore kik dwany
chiele gi kite mi nege." 21Gima ne Jo otandagi mar kendruok. Nikech Nyasaye
Israel oneno ne lich mokadho mi Musa biro kumo ng'ato ang'ata ma jachode, gi
nowacho ni, "Luoro teta." joma timo timbe dwanyruok duto. 5Kik
22Un usebiro e Got Sayun, e Jerusalem ubed joma ohero pesa, to gik ma un-go
manie polo, ma en dala Nyasaye mangi- mondo oromu, nikech Nyasaye osewacho
ma. Useriworu gi malaike gana gi gana ni,
mochokore e nyasi mar mor 23e kanisa "Ok anaweu kata jwang' ok ana-
mar kayo, ma nyingegi ondik e polo. jwang’u"
Usebiro ir Nyasaye, ma en jang'ad bura 6Omiyo wanyalo wacho gi chir ni,
ne ji duto; kendo ir chunje mag joma kare, "Ruoth Nyasaye e jakonyna; omiyo ok
makoro ok osedoko malong'o chutho, analuor; dhano adhana to ditima nade?"
24usebiro ir Yesu ma en jagach mar sin- 7Paruru jotendu ma nokwongo yalonu
gruok manyien, gi remo mokir ma wuoyo Wach Nyasaye. Paruru kaka kit ngimagi
kuom gik mabeyo moloyo remb Habil. ne chalo mondo ulu kit yie margi. 8Yesu
25Neuru ni ok utamoru winjo Jal Kristo chalre nyoro, gi kawuono kendo
 273 JO-HIBRANIA 13:25
nyaka chieng'. odiechieng' gotieno kaka joma nyaka nyis
9Kik ulu kit puonj moro amora magala- Nyasaye kaka uchal. Winjgiuru, eka tich
gala manyalo golou e yor adiera, nikech ma gitiyo okelnigi mor to ok pek, nikech
ng'wono Nyasaye ema onego ojiw chuny- ka umiyo tich obedonegi mapek to un
wa to ok puonj motenore kuom weche mag ema uhinyoru.
chiemo maok kel kony moro amora ni joma 18Lemnwauru. Wang'eyo malong'o
chamogi. 10Wan gi kendo mar misango ma ni waonge wach gi ng’ato kendo wad-
jodolo ma pod tiyo e Hema Maler ok waro ni ngimawa obed mobidhore e
oyienegi chamo misengini motimie. yore duto. 19Moloyo an awuon, akway-
11Jadolo maduong' tero remb jamni ou mondo ulamna mondo aduog iru
nyaka Kama Ler Moloyo mondo ochiw mapiyo.
kaka misango mar golo richo, ka ringre 20Mad Nyasach kuwe ma nochiero
mag jamnigo to iwang'o oko mar Ruodhwa Yesu, ma en Jakwath
kambi. 12Mano emomiyo Yesu bende Maduong' mar rombe, kuom remo mar
nonegi oko mar dala mondo opwodh singruok mosiko, 21olosu udok kare
joge odok maler gi rembe owuon. chuth, kutimo timbe mabeyo duto
13Omiyo wan bende wawuoguru wadhi mondo eka utim dwarone. Mad oloswa
ire oko mar kambi mondo wane achaya mi wachal kaka odwaro, kuom Yesu
ma en bende noneno. 14Nikech e pinyni Kristo, monego oyud duong' nyaka
waonge gi dala mosiko, to warito dala chieng'! Amin.
machielo mwabiro nwang'o achien. 22Jowetena, akwayou mondo uyie gi
15Kuom mano, watimuru ne Nyasaye wach ma ajiwougoni nikech andikonu
misango mar pak ndalo duto ka wan mana barua machwok kende.
kuom Yesu. Pak makamano en olemo 23Adwaro ni mondo ung'e ni owadwa
mawuok e dhowa ka hulo nyinge. 16To Timotheo osegony, kendo ka ochopo piyo
bende wiu kik wil gi timo timbe mabe- to anabi kode mondo waneu.
yo kendo gi pogo ne ji giu, nikech mago 24Mosuru jotendu duto kaachiel gi jo
e kit misango ma Nyasaye morgo. Nyasaye duto. Owete moa Italia ooronu
17Winjuru weche jotendu kendo bedu- mosgi.
ru e bwo lochgi. Girito chunyu 25Ng'wono mondo obed kodu uduto.
 Jakobo
JANDIKO: Jakobo owadgi gi Yesu
KAR NDIKO: Ok ong’ere
KINDE NDIKO: 45-48 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE.

Kitabu mar Jakobo nondikne jo- Yahudi ma jo- Kristo mondo okonygi kod puonj
kuom ngima jo- Kristo mapile. Oting’o weche moko machwok mag ngeche kendo
onyiso matut puonj mag Yesu kod puonj mago mane opuonjo ewi got. Chandruok
mowuoyo kuomgi nyiso kit pek mane chando kanisa. Wasomo kuom sunga, buono ji,
wuoro, gombo, wuondruok, timbe jopiny kod kuoth. Jakobo ndiko mondo orie timbe
marichogi ka onyiso ni yie maonge kod tim otho (2:26), mano tiendeni wacho gi dhok
ni ng’ato oyie ok oromo kata matin yie maradiera biro kelo ngima maber mana kaka
yien maber nyago olemo.

THORRO
Jakobo siro motegno ni dak maber mar jo- Kristo mondo onyis adier yie ma ng’a-
to nigo e chunye kendo mondo onyis jopiny ni Injili miyo lokruok bedo e ngima ji. Ka
ng’ato wachoni en ja- Kristo to ok opogore kaka ne en chon kane pod en japiny to ere
ohala ma en-go owuon kata ne piny man gi dwaro? To adier, Injili miyo lokruok bedo
e ngima ji, omiyo ka wachiwore ne Kristo, to wabiro nwang’o ni kuom yiewa mangi-
ma biro wuok timbe mangima mag hera kod ng’wono.

WECHE MOCHAN KAE GIN

1. Ngima madier mar yie (1:1-27)
2. Kony ma yie kelo e kanyakla mar ji (2:1-13)
3. Yie kod tim (2:14-26)
4. Puonj kuom rito lep (3:1-18)
5. Puonj mar ngima mapile (4:1-17)
6. Jomwandu osiem (5:1-6)
7. Weche mag jip mogik (5:7-20)

1 An Jakobo, ma jatich Nyasaye kendo

jatich Ruoth Yesu Kristo,
Andikonu, un dhoudi apar gariyo
okelo kinda. 4To kinda nyaka chop kare
chuth eka unyalo doko motegno chuth
maok uremo gimoro. 5Ka ng'ato kuomu
mokere e pinje mamoko. ochando rieko to okwa Nyasaye, ma jachi-
Amosou wo maber ne ji duto kendo nomiye
maonge geruok. 6To ka okwayo to nyaka
Tembe Mopogore Opogore obed gi yie maok oriwo gi kiawa, nikech
2Jowetena, kaweuru gi mor maradier, ng'at ma riwo gi kiawa chalo gi apaka
ka uneno tembe mopogore opogore, mar nam ma yamo riembo kendo tago.
3nikech ung'eyo ni ka yie maru otem to 7Ng'at ma kamano kik par ni onyalo
 275 JAKOBO 2:8
kwayo Ruoth gimoro mi oyudi, 8nikech Timuru gima Wach puonjo. 23Ng'ato
en ng'at ma pache nyadiriyo kendo ma ang’ata ma winjo awinja wach to ok tim
timbege duto yom yom. gima wach owacho, chalo gi ng'ama
9Owadwa modhier onego obed mamor ng'iyo lenda wang'e e rang'i, 24to bang'
ka oting’e malo. 10To ng'at man gi mwan- koseng'iyore maber to owuok odhi adhiya
du onego obed mamor ka odwoke piny, mi wiye wil gi kite sanosano. 25To ng'at
nikech obiro lal nono, mana ka mafua manono adimba Chik malong'o mar
moti e thim. 11Nikech ka chieng’ owuok Nyasaye mamiyo dhano bedo thuolo,
gi liet marewni, to yien no two, maupe ge komedo timo kamano kinde ka kinde,
lwar piny kendo berne rumo. Kamano maok wiye owil gi gima osewinjo, to osiko
bende e kaka jamwandu biro lal nono, otimo gima Chik owacho, ibiro gwedhe e
kata mana kodich e ohande mapile. gimoro amora motimo.
12Ng'at ma nano kiteme en jahawi 26Ka ng'ato ang’ata okawore ni en jale-
nikech kochung' motegno mi oloyo mo, to ok orito lewe motegno to owuon-
temno, to obiro oyudo osimbo mar dore kende, kendo lemone onge tiende.
ngima, ma Nyasaye osesingore ni nomi 27Kit lemo ma Nyasaye Wuonwa oyiego
joma ohere. ni ler kendo onge ketho en mondo
13To ka itemo ng'ato to kik owach ni, wakony nyithi kiye gi mond liete e chan-
"Nyasaye tema." Nikech Nyasaye ok nyal druokgi, kendo mondo ng'ato ka ng'ato
tem gi gik maricho, to en bende owuon ok oritre kik timbe maricho mag piny duwe.
otem ji 14makmana ng’ato ka ng’ato
itemo mana ka gombone owuon maricho Okwer Dewo Wang’
oywaye mogaje. 15Bang'e ka gombo mari-
cho osemako ich to onyuolo richo; to
richo kosedoko motegno to onyuolo tho.
2 Jowetena, kaka un joma oyie kuom
Ruodhwa Yesu Kristo ma en Ruodh
duong', kik udew wang' ji. 2Wakaw ni
16Kik ng'ato wuondu, jowetena ng'ato odonjo e chokruok maru korwako
mageno. 17Mich moro amora maber bangli mar dhahabu gi lewni mabeyo, to
kendo malong'o aa malo e polo, koa kuom ng'at moro modhier morwako lewni
Wuoro ma nochweyo ler marieny e polo, mokidhore okidhore bende odonjo kode.
kendo maok lokre ka tipo ma osiko 3Kapo ni ng'at morwakore gi lewni mabe-
kalokore. 18En ema noyiero owuon yo ema umiyo luor, kuwachone ni, "Eri,
mondo onyuolwa kokonyore gi wach mar kaw kom maberni ema ibedie," to ng'at
adiera, mondo wabed kaka olemo modhier to unyiso ni, "In chung' chien
mokuongo chiek e kind chwechne duto. kucha," kata ni, "Bedi piny e lowo e tien-
da ka," 4donge mano nyiso ni useketo
Winjo Wach Kendo Timo kiewo e dieru un uwegi, ka ubedo jong'ad
19Jowetena mageno, winjuru wachni bura ma pachgi richo?
malong’o ni: Ji duto onego bed mapiyo e 5Winjuru wachni jowetena mageno:
winjo wach, kik urikni e wuoyo kendo kik Donge Nyasaye oseyiero joma piny
ubed joma igi wang’ piyo, 20nikech ich kwano ni odhier mondo obed joma omew
wang’ ok mi wabed joma kare kaka e yie margi kendo mondo ocham mwan-
Nyasaye dwaro ni wabedi. 21Kuom mano, du mag Pinyruoth mosesingo ni joma
lonyuru oko kit kethruok gi richo duto, ohere? 6Un to usechayo joma odhier!
ma kindegi opong'o piny kendo bolreuru Donge gin jomwandu ema mayou giu
kurwako wach mopidhi e chunyu, manya- kendo materou e ute mag ng'ado bura
lo konyou. mondo okumu? 7Donge gin ema gijaro
22To kik uchik mana itu ni winjo wach, Nying moluor mar Jal muyie kuome?
kende nono to uwuondoru kendu uwegi. 8Ka en adier ni umako Chik mar
JAKOBO 2:9 276
Pinyruoth Polo mawacho ni, "Her owadu kuom gima notimo. 23Omiyo Ndiko
kaka iherori iwuon," to utimo maber. 9To nochopo kare, mawacho ni, "Ibrahim
ka udewo wang' ji to utimo richo kendo noyie Nyasaye, kendo yieneno nomiyo
bura oseloyou kaka joketh Chik . 10Nikech Nyasaye orwake kaka ng'at makare."
ka ng'ato orito Chik duto to opodho e Kuom mano Ibrahim ne iluongo ni osiep
Chik moro achiel kende to odoko jaketho Nyasaye. 24Koro nenore malong'o ni ng'a-
mana kagima oketho Chik duto. 11Nikech to doko ng'at makare kuom gima otimo,
Jal mane owacho ni, "Kik iterri," ema to ok kuom yie kende.
nowacho bende ni, "Kik ineki. Kapo ni ok 25Kamano bende donge Rahab ma jarit
iterri to nek to ineko to isedoko jaketh kar rwako welo nokwan kaka ng’ama
Chik . kare kuom gima notimo kane orwako
12Wuouru kendo timuru gik mutimo okwach kich ka kendo mi nokonyogi tony
kaka joma ibiro ng'adnigi bura gi Chik gi yo machielo. 26Mana kaka ringruok
achielno mamiyo ji bedo thuolo, 13nikech maonge chuny otho, e kaka yie maonge
nong'ad bura maonge kech ni ng'ato tim bende otho.
ang'ata maonge kech. To kech loyo ng'a-
do bura. Boyo Lep

Yie gi Tim
14Jowetena, ere konyruok ma ng'ato
3 Jowetena, kik joma thoth kuomu
hedhre mar bedo jopuonj, nikech
ung'eyo ni wan mwapuonjo nong’adnwa
yudo ka owacho ni en gi yie to oonge gi bura malit moloyo ji mamoko. 2Wan duto
tim? Be yie machal kamano nyalo rese wachwanyore e yore mang'eny. Ka weche
15Wakaw ane kaka ranyisi ni owadwa ma ng’ato wacho ok mi obed jaketho to en
kata nyaminwa kuom Kristo moro ng’at malong’o kendo onyalo chiko ringre
wuotho duk kendo oonge gi chiemo duto mondo owinje.
monyalo chamo. 16Ka ng'ato achiel 3Ka waketo ratege e dho farase mondo
kuomu nyalo wachone ni, "Dhi gi kuwe, omi giwinjwa, to wanyalo chiko ringregi
Nyasaye mondo ogwedhi, kendo koyo kik kamoro amora ma wadwaro. 4Kata
chami, kendo ichiem maber," to ok otimo wanyalo kawo yiedhi madongo kaka
gimoro mokonyo ringruokne, to ere ranyisi. Kata obedo ni gidongo miwuoro;
berne? 17Mano e kaka yie bende chalo: ka kendo iriembogi gi yembe man gi teko
oonge gi tim to en yie motho. madongo, to pod ichikogi mana gi ngayi
18To ng'ato nyalo wacho ni, "In to in- matin nono mi gichom kamoro amora ma
gi yie, to an to an-gi tim." jakwang' yie dwaro ni gidhiye. 5E kaka
Ng'at ma wuoyo kamano mondo ony- lep bende en fuon matin nono e dend
isa ane yie ma en-go maonge tim, mondo dhano, to onyalo sungore miwuoro. Parie
eka anyise yie ma an-go kuom timbe ma kaka pilni mach matin nono nyalo moko
atimo. 19Iyie ni nitiere Nyasaye achiel. mach mi wang' bungu maduong'! 6Lep
Mano ber ahinya! To ng’e ni kata bende en mach kendo piny mopong' gi
jochiende bende oyie mano, richo e kind fuonde duto mag ringruok.
20In ng'at mofuwoni idwaro mondo Oketho ringruok duto, ka ochinyo mach
omed nyisi kaka yie maonge tim en gima mawang'o ngima dhano duto mi chop en
21
nono? Donge Ibrahim kwarwa ne owuon bende wang’e e Gehena.
Nyasaye okwano kaka ng'ama kare kuom 7Kit le duto gi winy mahuyo, gi gik
gima notimo kane ochiwo wuode ma mamol kaachiel gi chwech Nyasaye duto
Isaka e wi kendo mar Misango. 22Inyalo manie nam, dhano nyalo boyo kendo ose-
neno kaka yie mane en-go kod timne ne boyo, 8to onge ng'ama nyalo boyo lep. En
tiyo kaachiel, mi yiene nobedo kare chuth gima rach maok yue, mopong' gi kwiri
 277 JAKOBO 4:16
marach. hero piny en chayo Nyasaye? Ng'ato
9Lep achielni ema wapakogo Ruodhwa ang'ata moyiero e chunye mondo obed
kendo Wuonwa, en bende ema wak- osiep piny doko jasik Nyasaye. 5Koso
wong'o kode ji mochwe e kit Nyasaye. uparo ni Ndiko wacho kayiem, ni chuny
10Pak kod kuong' wuok e dhok achielno! moketo mondo odag e iwa nigi nyiego
Jowetena, gima kamano ok onego otimre. mager. 6Makmana omiyowa ng'wono
11Bende pi mamit gi pi makech nyalo maduong' moloyo, mano emomiyo Ndiko
wuok e soko achiel? 12Jowetena, bende wacho ni,
yiend ng’owu nyalo nyago zeituni? Koso "Nyasaye odagi josunga, to ochiwo
mzabibu be nyalo nyago ng'owu? ng'wonone ni joma muol."
Kamano bende e kaka pi makech ok nyal
lokore pi mamit. 7Omiyo bolreuru e bwo Loch Nyasaye.
Kweduru Jachien, eka noringu. 8Suduru
Kit Rieko Ariyo but Nyasaye, eka nosud butu. Lwokuru
13En ng'a e dieru mikwano ni riek lweteu, un jorichogi, kendo pwodhuru
kendo ni winjo tiend weche? Ng'at ma chunyu, un joma nigi paro ariyogi.
kamano mondo onyis riekone kuom kit 9Owinjore ubed mokuyo, kendo uywagi,
ngimane maber kendo kuom timbe moti- kendo ugo nduru. Nyiero munyierogo
mo gi muolo mawuok kuom rieko ma en- onego olokre ywak, kendo mor mumorgo
go. 14To kapo ni upando nyiego mopong' onego olokre kuyo. 10Beduru mamuol e
gi mirima, gi gombo maricho mag chopo nyim Nyasaye, mondo eka obi oting'u
ichlit ma un-go e chunyu, to kik usungru malo.
kuom dwarou marichogo kukwedo 11Jowetena, kik uketh nying joweteu.
adiera. 15"Rieko" machal kamano ok oa e Ng'ato ang'ata mawuoyo marach kuom
polo, to en mar piny kendo ok okony ng'at machielo, kata ma ng'ado ni ng'at
chuny dhano. En rieko Jachien. 16Nikech machielo bura nyaka ng'e ni Chik ema
kama nyiego gi piem nitie e kama njawni owuoyo kuome marach kendo ong'adone
gi kit richo duto yudoree. bura. To ng'at ma ng'ado ni Chik bura ok
17To rieko moa e polo ok chal kamano. orito Chik nogo nikech osedoko ng'ama
Mokuongo oler, kendo ohero kuwe, ng'adone bura. 12Wuon Chik ma bende en
odembore, owinjo wach, opong' gi kech Jang'ad bura en achiel kende. En ema
kod olembe mabeyo; ok odew wang', onyalo reso kata nego ng'ato. In to in ng'a
kendo oonge miganga. 18Jokel kuwe mondo ing'ad ni nyawadu bura?
machuoyo koth kuwe kayo tim makare.
Sungruok Kuom Kiny
Bolreuru Ni Nyasaye 13Chikuru itu uwinja, un muwacho ni,

4 Ang'o makelo goruok gi dhawo e "Kawuono kata kiny wanadhi e dala ni,
kindu? Donge gia kuom gombou kata e dala cha, mondo wadag kuno higa
makedo matek e chunyu? 2Udwaro ni achiel, mondo walok ohala kuno eka
ubed gi gik moko, to ok uyudgi. Uneko walos pesa." 14Ere kaka uloso kamano to
kendo ugombo gige ji, to ok unyal yudo ukiya gima kiny notimre. Uparo ni ngi-
gik mudwarogo. Udhawo kendo ugoru e mau en ang'o? Ngimau chalo mana
kindu ng'ato gi ng'ato. Ok uyud gik mud- ong'weng'o mineno saa matin kende to
waro nikech ok ukwa Nyasaye. 3To kata bang'e lal nono. 15Kar wacho kamano to
ka ukwayo Nyasaye, to ok uyud gik muk- onego uwach mana ni, "Ka Ruoth oyie to
wayo nikech ukwayo gi paro maricho wabiro medo bedo mangima mi watim
mondo utimgo dwarou uwegi. ma kata macha." 16Un to usungoru kendo
4Un jomaterore! Donge ung'eyo ni upakoru! Ng'euru ni sunga ma kamano en
JAKOBO 4:17 278
richo. 17Kuom mano, ng'ato ang'ata ung'eyo maber ni joma otimo kinda e
mong'eyo gima ber monego otim, to ok chandruok ema ikwano ni ogwedhi.
otimo, timo richo. Usewinjo bende kuom kinda mar Ayub,
kendo ung'eyo gima Ruoth notimone
Siem Ne Jomwandu Mathiro Ji achien. Ruoth nigi kech kod ng'wono

5 Chik uru itu uwinja, un jomwandu! mathoth.

Ywaguru kendo gouru nduru nikech 12To moloyo mago duto, jowetena, kik
masiche mathoth ochomou. 2Mwandu ma ukuong'ru. Kik ukuong'ru gi polo kata gi
un-go osetop, kendo olwenda osechamo piny kata gi gimoro amora machielo. Kar
lepu otieko. 3Dhahabu gi fedha ma un-go timo kamano to "Ee" maru mondo obed
nyal osechamo, kendo nyal mochamogigo mana ee, kendo "Ooyo" maru bende obed
ema biro bedo joneno makwedou kaka mana ooyo, nono to bura biro oloyou.
joketho, kendo gibiro chamo ringreu ka
mach. Usechoko mwandu e ndalo giko. Lamo Mar Yie
4Neuru! Misach jotich mane otiyonu e 13Mit ki ng'ato kuomu nigi chan-
puotheu ma utwerue ywagorenu. Kendo druok? Onego olem. Mit ka ng'ato mor?
ywak mar jokeyo mane okayo chambu Onego ower wende pak. 14Mit ka ng'ato
bende osechopo e it Ruoth Manyalo Gik kuomu tuo? Onego oluong jodong
Moko Duto. 5Usedak e piny e ngima kanisa mondo olamne kendo owire gi
mamalo kuchamo raha. Usebedo machwe mo e nying Ruoth. 15Nikech lamo
e odiechieng’ mar nyasi. 6Useng'ado bura molam kuom yie biro kelo chango ni
mi unego joma kare, mane ok ked kodu e jatuo, mi Ruoth mi oa malo. Kapo dipo
yo moro amora. ni osetimo richo to nowene. 16Emomiyo
ng'ato ka ng'ato mondo ohul richone
Bedo Jakinda E Sand kendo olam ni nyawadgi, mondo eka
7Emomiyo horeuru mos, jowetena, uyud chang. Lamo mar ng'ama kare nigi
nyaka chop Ruoth duogi. Parieuru kaka teko kendo timo tich.
japur rito puothe mondo onyagne cham 17Elija ne en dhano mana kaka wan.
mokonyorego, kendo kaka ohore mos Nolemo koketo chunye mondo kik koth
korito kodh komo gi kodh Chwiri. 8Un chue, mi koth ne ok ochue e piny kuom
bende horeuru mos, kendo jiwuru chun- higni adek gi dweche auchiel. 18Eka
yu, nikech Ruoth chiegni duogo. 9Kik bang'e nolemo kendo, mi polo noyawore
ng'ato kuomu ng'ur gi nyawadgi, jowete- mi koth ochue kendo mi piny nochiego
na, nono to ibiro ng'adnu bura kaka cham.
joketho. Neuru ni Jang'ad bura ochung' e 19Jowetena, ka ng'ato kuomu obaro
dhoot! oweyo adiera, mi ng'ato oduoge e yo, 20to
10Jowetena, kawuru Jonabi mane ng'euru ni ng'at moduogo jaricho e yo
owuoyo e nying Ruoth kaka ranyisi mar biro reso chunye kuom tho, kendo noum
bedo jokinda e kinde chandruok. 11Kaka richone mathoth.
 1 Petro
JANDIKO: Jaote Petro
KAR NDIKO: Ok ong’ere to onyalo bedo Rumi
KINDE NDIKO: 63-64 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:

Jaote Petro nondiko baruani ka thone chiegni mondo ojiw kendo oho jo-Kristo ma
jo-Yahudi mane odak Asia matin. Otemo nyisogi ni sandruok en gima nyaka timre e
ngima ja-Kristo kendo ni Nyasaye nigi pok maok lal ne jogo mogeno kuome. Kadipo
ni nenitiero jomoko mane paro dok e din jo-Yahudi mondo mi kik ginwang’ sand,
Petro nyiso kanisa ni koro osebedo oganda moyier kendo jodolo mag Nyasaye (2:9).
Omiyo paro moro amora mar dok e din jo-Yahudi en kayiem nono. Petro bang’e
tiyo gi ranyisi mar Kristo mane osandore kendo jiwo joma oyie mondo oikre ne gima
chal kamano. Baruani rumo kod puonj mopogore opogore ne oganda mopogore
opogore mar jo-Kristo .

THORRO:
Puonj maduong’ mar Petro mokwongo en locho kokadho kuom sand.
Jo-kristo machon ne odak e ngima matek; yiegi ne nyalo miyo oneg-gi, to baruani
nyiso ni en gima kare kata obedo ni ang’o maditimre. Nyasaye ong’eyo gik moko tim-
ore kaka berne. Nyaka waket yiewa kuome kendo wabed kawengewa ng’iyo polo gi
geno kawang’eyo ni dalawa en kuno maok piny ka.

WECHE MOCHAN KAE GIN

1.Duong’ mar warruok mar Kristo (1:1-25)
2. Luor mar ja-Kristo (2:1-10)
3. Sandruok kod ranyis mar Kristo (2:11-25)
4. Dak ja-Kristo e dala kendo e piny (3:1-17)
5.Sandruok kod ranyisi mar Kristo (3:18-4:9)
6. Tij ja-Kristo kod weche mogik (5:1-14)

1 Petro, ma jaote Yesu Kristo, Ne joma

Nyasaye oyiero ma gin welo e piny
Peter, kendo mokere kuonde duto mag
Ruodhwa Yesu Kristo! Kuom kechne
maduong', osenyuolwa manyien mi
wayudo geno mangima kuom chier mane
Ponto, gi Galatia. 2Moseyier, chon kalu- Yesu Kristo ochiergo oa kuom joma otho,
wore gi dwaro mar Nyasaye Wuoro, 4kendo e mwandu mosiko ma okanonu e
kuom tich mar pwoth mar Roho, winjo polo maok nyal lal bende ok nyal kethore
chik mar Yesu Kristo gi lwok kuom kata lokore. 5Jogo morit kuom yie gi teko
chwer mar rembe: mar Nyasaye nyaka chop warruok mosei-
Ng’wono kod kuwe obednu mogund- ki mondo oel e chieng’ giko. 6Umor
ho. mathoth kuom wachni, kata obedo ni sani
pod uneno sand mopogore opogore kuom
Pak Ni Nyasaye Kuom Geno Mangima. kinde matin. 7Magi osetimorenu mondo
3Pak ni Nyasachwa ma en Wuon yie maru man gi nengo moloyo dhahabu
1 PETRO 1:8 280
ma kethore kata obedo ni ipuodhe e mach kuom Nyasaye, mane ochiere oa kuom
mondo ong’e ka un-gi yie maradier joma otho mi omiye duong' mondo yie
mondo mi okel pak gi duong’ kod luor maru kod geno maru obed kuom
chieng’ ma Yesu Kristo ofwenyore. 8Kata Nyasaye.
obedo ni pok unene to pod uhere ahera; 22Kaka koro usepwodhuru uwegi kuom
kendo kata obedo ni ok unene kata sani to luwo adiera, mondo eka uher joweteu,
pod uyie ayiea kuome kendo upong' gi koro herreuru ng'ato gi ng'ato gi hera
mor maduong' mokadho wacho. 9Nikech matut, kendo timuru kamano gi chunyu
koro uyudo thorro mar yie maru, ma en duto. 23Nikech osenyuolu nyuol manyien,
warruok mar chunjeu. ok gi kodhi ma top, to gi kodhi ma ok tow,
10Kuom wach warruokni jonabi mane gi wach Nyasaye mangima kendo
owuoyo kuom wach ng'wono mane biro mochwere. 24Nikech Ndiko wacho ni,
bironu ne jonono matut kendo manyo
matek. 11Ka gidwaro mondo ging’e kinde "Dhano duto chalo gi lum kendo
kod gigo manotimore mane Roho mar duong' ma gin-go chalo mana gi
Kristo mane nikuomgi ne nyiso kanokoro mafua mar bungu. Lum ner kendo
kuom masiche mane Kristo biro yudo kod mafua two mi lwar piny, 25to wach
duong’ mane biro luwo masichego. Ruoth osiko nyaka chieng'".
12Nofweny nigi ni tich mane gitiyo ne ok
giti nigin giwegi, tone gitiyo mana neun To mae e Wach Maber mane oyalnu.
kane giwuoyo kuom gik ma koro oseny-
isu gi joma oseyalonu Wach Maber kuom 2 Emomiyo weuru timbe maricho duto
kod wuondruok duto, kod ndogruok,
teko mar Roho Maler moa e polo. Koda gi nyiego kod kuoth eyo moro amora.
ka Malaike bende gombo mondo onee. 2Mana kaka nyithindo mayom, beduru gi
siso gi chak mayom mar chuny mondo
Beduru Maler kumadhe to omi udongi e yor warruok,
13Emomiyo ikuru pachu ni tich. 3nikech koro usebilo Ruoth mi uyudo ni
Ritreuru, kendo keturu genou duto kuom ober.
ng’wono mibiro miu ka Yesu Kristo
ofwenyore. 14Kaka nyithindo mawinjo Kidi Mangima Kod Joma Oyier
wach, kik ulu kit gombo maricho mane 4Kaka ubiro ire, Kidi mangima mane ji
uluwo chon kane pod udak e kia. 15To odagi to ma Nyasaye oseyiero man-gi
mana kaka Jal moluongou ler, beduru ohala kuome. 5Un bende kaka kite mangi-
maler e gimoro amora mutimo. 16nikech ma, igerou e ot mar chuny mondo ubed
ondiki ni, "Beduru maler nikech aler." jodolo maler machiwo misango mag
17Kaka uluongo nying Wuoro ma chuny ma Nyasaye oyiego kuom Yesu
ng'ado bura ne tich ng'ato ka ng'ato Kristo. 6Kaka e Ndiko owacho, ni,
machalre ka ok odew wang' ng'ato, dagu- "Neuru, achungo kidi e Zayun, en
ru ngimau kaka welo e piny-ka, kod luor kidi moyier kendo ma nengone tek
mowinjore. 18Nikech ung'eyo ni ne ok moriwo kor ot, to ng'at moyie
owaru gi gik ma kethore, kaka fedha kata kuome ok none wichkuot."
dhahabu, mondo uwe kit ngimau manono
mane kwereu machon oweyonu mondo 7Kidini nigi nengo matek mana ni un
ulu, 19to gi remo ma nengone tek mar joma oyie. To kuom joma ok oyie to,
Kristo, ma en Nyarombo maonge mbala "Kidi mane jogedo odagi koro ose-
kata songa. 20Ne oyiere kapok ochwe doko kidi moriwo kor ot" 8kendo,
piny, to ne ofwenynwago e ndalo gi "En kidi machwanyo ji kendo en
mogik nikech un. 21Nikech En, koro uyie lwanda mamiyo gipodho."
 281 1 PETRO 3:8
Gichwanyore nikech gitamore winjo 22Ne ok otimo richo kata achiel,
wach, mabende mano ema ne oiknegi. kendo onge ng'ama nowinjo miri-
9Un to un oganda moyier. Un jodolo ambo manowuok e dhoge.
ma joka Ruoth kendo un oganda maler
mar Nyasaye mane oyiero mondo ohul 23Kane oyanye to ne ok oduoko jomane
tijege miwuoro, kane oluongou mi ua e yanye gi ayany, kane osandore to ne ok
mudho kendo udonjo e lerne miwuoro. okuong'o joma ne sande. Kar timo
10Chon ne ok un ji, to koro un jo Nyasaye, kamano to noketo genone kuom jal ma
chon ne pok okechu, to koro osekechu. jang'ad bura ma kare. 24En owuon not-
11Joherana, ajiwou, kaka jowuoth ing'o richowa e ringre kane otho e yath
kendo kaka welo e pinyni, mondo uwe mondo eka wan wadok joma otho ne
gombo maricho mag ringruok makedo gi richo, to wabed mangima ni timbe
chunyu. 12Daguru ngima mabeyo e kind makare; gi adhondene ema osechangu.
jopiny makia Nyasaye mondo kata ka 25Ne uchalo mana rombe moruenyo, to
gihangou ni un joketho to gine mana tim- koro oseduogu e yo mondo ulu Jakwath
beu mabeyo mi gimi Nyasaye duong’ kendo Jarit mar chunjeu.
chieng’ ma enolimwae.
Mon Gi Chwo
Winjo Joloch Kod Ruodhi
13Ng'ato ka ng'ato kuomu nyaka winji 3 Kamano bende un mon luoruru
chwou, mondo kaponi moko kuomgi
joloch duto moketi mondo orit ji, nikech pok oyie wach to gilokre, ok nikech weche
Ruoth ema dwaro ni utim kamano, kata to nikech timbe mondegi, 2kagineno
en ker man-gi teko e wi ji duto, 14kata en bidhruok gi luor e ngimau. 3Ber maru ok
jatelo ma ker oketo mondo okum joketho onego onenre mana kuom gik mulichogo
to opwo joma timo maber. 15Nikech en dendu maoko: kaka wich mokadi gi ruako
dwaro Nyasaye mondo utam weche bangli mag dhahabu kod lewni mabeyo.
manono mag joma ofuwo gi timbeu 4Chutho moloyo, ber maru onego obed
mabeyo mutimo. 16Daguru ka joma ni mano maiye, e chunyu ber madier mar
thuolo, to kik ukonyru gi thuolo ma un- chuny mamuol kendo mokuwe ma en
go kaka rageng' mar timo richo, daguru gima duong’ moloyo e wang’ Nyasaye.
kaka jotich Nyasaye. 17Chiwuru luor 5Nikech kamano e kaka mon maler
mowinjore ni ji duto. Heruru jowete duto machon mane oketo genogi kuom
mowar. Luoruru Nyasaye. Miuru ker mar Nyasaye ne loso bergi maiye. Ne giwinjo
piny luor. wach chwogi giwegi, 6mana kaka Sara,
18Wasumbini winjuru ruodhiu gi luor mane winjo Ibrahim kendo luonge ni
duto. Kik uluor mana ruodhi mabeyo ruodhe. Un udoko nyige ka utimo gik
kendo maok kwiny kodu, to luoruru koda mabeyo gi chir maok uluoro gimoro.
mago makwiny kodu. 19Nikech en gima 7Un chwo bende nyaka udag gi mondu
ber ka dhano oyie ting'o rem mar chan- kuweyonigi korgi. Migiuru luor kaka
druok moyudo kayiem nikech ong'eyo ni chwech mang'aw kendo kaka jouteu
Nyasaye nikode. 20Ere kaka ng'ato diyud muchamogo mich mar ngima momiu
pak ka oyudo goch mikumego nikech kuom ng'wono. Kutimo kamano to onge
ojaketho? To ka isandi nikech tim maber gima biro mono lemou chopo e nyim
mitimo, kendo ka inano e bwo sand ma Nyasaye.
kamano, to Nyasaye pwoyi. 21Mano e kit
ngima mane oluongu nikech Kristo Neno Sand Kuom Timo Maber
nosandi nikech un, mi ne oweyonu rany- 8Mogik, neuru ni un duto un gi chuny
isi mondo un bende uluw ndache. achiel. Beduru gi miwafu e kindu
1 PETRO 3:9 282
kuheroru kaka owete, kendo kukechoru, Owarou kuom chier mar Yesu Kristo,
ng'ato gi ng'ato, kubedo joma muol. 9Kik 22moseidho e polo kendo koro obet a bat
uchul richo kar richo, kata ayany kar korachwich mar Nyasaye, ka malaike
ayany. To gi gweth, nikech mano ema omi duto gi loch kod teko duto winjo chikne.
noluongu, mondo uyud gweth un bende.
10Nikech Dak Ni Nyasaye
"Ng'ama diher ngima maber kendo
neno ndalo maber nyaka geng' lewe
kuom richo kendo dhoge, kuom
4 Emomiyo, kaka Kristo noneno sand e
ringruok, un bende nyaka umanru gi
paro machal gi mare, nikech ng'at mane
wacho miriambo. 11Nyaka olokre oneno sand e dende koro oseloyo richo.
owe richone mi otim maber; nyaka 2Kuom mano,un koro ok udak e ngima
omany kuwe kendo oluwe. 12Nikech maru mar pinyni mondo uchop gombo
wenge Ruoth osiko kang'iyo joma maricho mag dhano, to odak mar timo
timbegi beyo kendo ochiko ite mar dwaro Nyasaye. 3Nikech usekawo thuolo
winjo lamogi, to wang' Ruoth mon malach kinde mokalo kutimo gik ma
gi joma timo richo" jopiny ohero timo, kaka: dwanyruok,
gombo, mer, tugo e thum, metho mar
13Ere ng'ama dihinyi ka iikori mar anjawo kod lamo nyiseche manono.
timo gima ber? 14To kata ka ochuno ni 4Jopiny tinde wuoro niok urip kodgi e
nyaka ine sand kuom gima kare mitimo, timbe mag anjawo makamago omiyo
to in ng'ama ogwedhi. Kik uluor gik ma koro giyanyou. 5To ochunore ni ginihul
giluoro, kendo kata bwok kik gibuogu. wach man kuomgi giwegi ni Jal moikore
15To miuru Kristo duong' ei chunyu kaka mar ng'ado bura ni joma ngima gi joma
Ruoth Maler. Beduru moikore kinde duto otho. 6Nikech mano emomiyo ne oyal
mar duoko ng'ato mopenjou gimomiyo Wach Maber koda ka ni joma koro
un gi geno ma un-gono. To timuru osetho, mondo eka obi ong'adnegi bura,
kamano gi muolo kod luor. 16Rituru kaka nong'ad ni ji duto manie ringruok,
chunyu maler maonge bura, mondo joma to chunygi mondo obed mangima kalu-
wuoyo kuomu marach kuom timbeu wore gi dwaro Nyasaye.
mabeyo kuom Kristo, ong'eng' kendo one 7Giko gik moko duto chiegni.
wichkuot. 17En gima ber ka en dwaro Emomiyo beduru gi paro maler kendo
Nyasaye, mondo osand ng'ato kuom timo ritreuru mondo ulam. 8To moloyo mago
maber moloyo ka ng'ato yudo sand kuom duto, herreuru gi hera matut ng'ato gi
timo richo. 18Nikech Kristo notho ni richo ng'ato, nikech hera umo richo mang'eny.
dichiel mogik, Ng’at makare notho kar 9Ruakuru joweteu maok ung'ur. 10Ng'ato
joma richo mondo okelu ir Nyasaye. Ne ka ng'ato mondo oti kod mich moro
oneg ringre, to kata kamano nomiye bedo amora mosemiye mondo okonygo
mangima e chuny. 19Kuom chuny nogo jomoko. Ka utiyo gi kinda kaka jorit mag
bende ema notere moyalo ni chunje ng'wono mopogore opogore ma Nyasaye
manie tuech, 20mane otamore winjo omiyo kuom konyo ji. 11Ka ng'ato wuoyo
Nyasaye chon gilala kane Nyasaye orito to mondo owuo mana ka ng'ama hulo
aming'a e kinde mane Noa hondhoe yie. E weche mowuok e dho Nyasaye owuon. Ka
yieno ji manok kende maromo ji aboro, ng'ato tiyo ni ji, to onego otim kamano gi
ema ne okwo kakalo e pi. 21Pigni ochung' teko ma Nyasaye chiwo, mondo kuom gik
kar batiso makoro warou un bende, ok moko duto ji opak Nyasaye kuom Yesu
kuom golo chilo e del, to kuom keto rany- Kristo. Duong' gi teko mondo obed mare
isi mar paro molokore odok kor Nyasaye. chieng’ manyaka chieng’. Amin.
 283 1 PETRO 5:14
Sand Kuom Bedo Ja Kristo. konyo ji bernu. 3Kik utimru ruodhi ewi
12Osiepena mahero, kik ubuogi ka joma oketi elwetu mondo uriti, to bed ne
uyudo sand mawang'ou ka mach kuparo giuru ranyisi. 4Eka ka Jakwath Maduong'
ni gimoro magalagala ema timorenu. nofwenyre to unuyudi osimbo mar
13To beduru mamor nikech oriwu kod duong' ma nosik ka rieny nyaka chieng’.
Kristo e sandne, mondo unudok moil 5Un jomatindo bende winjuru joma
chuth chieng' ma duong'ne nofwenyre. dongo. Ruakreuru gi muolo e kindu ng'a-
14Ka iyanyou nikech nying Kristo to un to gi ng'ato, nikech Ndiko wacho ni,
joma ogwedhi, nikech Roho mar duong' "Nyasaye osin gi josunga to ochiwo
kendo mar Nyasaye ni kuomu. 15Ka ng'a- ng'wono ni joma muol."
to kuomu neno sand to kik bed nikech
ojanek kata ojakuo, kata jamahundu, kata 6Emomiyo belreuru e bwo bad
jaketre e weche ji. 16To ka ineno sand Nyasaye maratego, mondo eka oting'u
nikech in ja Kristo to kik wiyi kuodi, to malo e kinde mowinjore. 7Keturu dwachu
gone Nyasaye erokamano nikech iluongi duto kuome nikech oherou.
gi nyingno. 17Nikech saa koro osechopo 8Bed kuritoru kendo motang’. Jasiku,
ming'adoe bura ni jood Nyasaye. To ka ma en Jachien, bayo ka gi kacha mana ka
wan ema ochakore kodwa kamano to sibuor maruto, komanyo ng'ama dongam.
uparo ni joma ok luw Wach Maber mar 9Chunguru motegno e yie maru kendo
Nyasaye to biro neno malit machal nadi? tameuru, nikech ung'eyo ni joweteu
18To moyie piny ngima bende neno chandruok
"Ka en gima tek mondo owar joma machalre kodu.
timbegi beyo, koro joma kia 10Ka useneno chandruok kuom kinde
Nyasaye gi joricho to nobed macha- moromo, Nyasach ng'wono duto, mane
lo nadi?" oluongou e duong'ne mochwere kuom
Kristo, nomi ubed maler chuth, kogurou
19Kuom mano joma neno sand kalu- udoko motegno kendo mojing'; e misingi
wore gi dwaro Nyasaye onego ochiw maok yiengni. 11Teko obedne chieng' ma
chunygi e lwet Jachuech ma jaadiera nyaka chieng'." Amin.
kendo onego gidhi nyime gi timo timbe
mabeyo. Mos Mogik
12 Andikonu barua machwokni ka
Ni Jodongo Gi Jomatindo Silfano, ma akwano kaka owadwa madier

5 Akwayo jodong kanisa man e dieru,

kaka jaduong' wadu mane oneno gi
wang'e kaka Kristo sandore, kendo kaka
kuom Kristo, konya. Ajiwou kendo atimo
neno ni ma e kaka ng'wono madier mar
Nyasaye chalo, omiyo chunguru motegno
achiel kuom joma biro yudo duong' kuom ng’wonono.
mabiro fwenyore achien: 2Beduru jok- 13Kanisa man Babulon, ma Nyasaye
wath mag romb Nyasaye moseketo e oyiero kaachiel kodu, okowonu mos.
lwetu mondo urit. Tiuru nigi kaka jorit, Wuoda Mariko bende omosou.
ok nikech ng'ato ochunou, to nikech 14Mosreuru ng'ato gi ng'ato gi yogruok
chunyu ohero, kaka Nyasaye dwaro ni mar hera.
utim. Kik ubed jokwath nikech wuoch Kuwe mondo obednu un duto ma un
pesa omakou, to timuru kamano nikech tij kuom Kristo.
 2 Petro
JANDIKO: Jaote Petro
KAR NDIKO: Ok ong’ere to onyalo bedo Rumi
KINDE NDIKO: 66 E YIE RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:

Baruani nondiki kod Petro ka thone ne chiegni kendo owuoyo kuom chandruok
mane Petro oneno ni biro bedo bang’ ka osetho. Otemo jiwo jo- Kristo mondo omed
dongo e ngmagi mar yie, kagimedo ng’eyo adieri manie Injili mar jo- Kristo. Ok
ondike sigana to mana weche mag adiera. Osiemogi kuom jopuonj mag miriambo
mabiro tamore winjo adieri ka gijiwo puonjgi giwegi magala gala mopogore gi puonj
kanisa. To mogik to owachoni Kristo biro duogo odiechieng’ moro mondo oketh
kendo otiek chenro manie pinyni omiyo kuom mano kik waket yiewa kuom pinyni.

THORRO:
Petro mar ariyo wuoyo kuom bedo motegno e kind sand mang’eny ma kedo
kodwa mondo mi wawe adieri. Piny temo mondo otiek gik ma Nyasaye timo, to
nyaka wakwed gik ma kamago ka wadak e ngima mowinjore e nyim Nyasaye,
kawageno kuom adiera, dhil e sand, yie kuom Nyasaye, kod bedo gi geno kuom biro
Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN

1. Chenro maber makelo dongruok ne ngima ja- Kristo (1:1-21)
2. Siem kuom jopuonj mag miriambo (2:1-22)
3.Jip mawuoyo kuom biro Kristo mar ariyo (3:1-18)

1 An Simon Petro, jatich kendo jaote

mar Yesu Kristo,
Andikonu un joma oseyudo yie ma
gogi tek, mondo e kuom gigi unyalo
kawo kit Nyasaye kendo mondo utony ua
e kethruok ma gombo maricho mag
nengone tek kaka marwa, kuom tim pinyni kelo.
makare mar Nyasachwa kod Jawarwa 5Kuom mano, temuru matek kaka
Yesu Kristo. unyalo mondo umed yieu gi ber, ber to
2Ng'wono kod kuwe mogundho obed meduru gi ng'eyo; 6ng'eyo to meduru gi
kodu kumedo ng'eyo Nyasaye kod Yesu ritruok, to ritruok meduru gi kinda,
Ruodhwa. kinda meduru gi luoro Nyasaye, 7luoro
Nyasaye meduru gi ng'wono mar owete;
Miyo Luong Mar Ng’ato Kod to ng'wono mar owete to meduru gi hera.
Yierone Bedo Adiera. 8Nikech ka un-gi kit timbego mogundho,
3Tekone maduong' osemiyowa gik to gibiro geng'ou mondo kik ubed joma
moko duto ma wadwaro mar ngima, nono maok nyag olemo e ng'eyo ma un-
kendo luoro Nyasaye, kuom ng’eyowa go kuom Ruodhwa Yesu Kristo. 9To ka
mar Jal mane oluongowa kuom duong'ne ng'ato onge gi kidogi e ngimane to en
owuon kod berne. 4Kuom magi osemiy- ng'ama neno machiegni kendo ma muofu
owa singruokge madongo kendo ma nen- nimar wiye osewil ni ne osepuodhe
 285 2 PETRO 2:12
oweyo richoge machon. mag miriambo maketho ji, kagikwedo
10Emomiyo, jowetena, meduru bedo gi nyaka Ruoth mane ochweyogi (to mano
siso mar loso luongu kod yiero maru kare. nomi gitiekre kendgi piyo piyo nono!) 2Ji
Nikech ka utimo gigi to ok unupodhi, mathoth nolu kit ngimagi mobam makelo
11kendo unuyud rwak maratipo ei wichkuot, kendo ginimi ji nocha yo mar
Pinyruoth mochwere mar Ruodhwa adiera. 3Nikech wuochgi mar dwaro gik
kendo Jawarwa Yesu Kristo. malang’ jopuonjgi nopiag dhogi gi sigen-
dini magiseloso miriambo malombo ji;
Koro Mar Ndiko mondo gimau mwandu. To kum margi
12Omiyo pod abiro mana medo paronu mane oiknegi chakre chon oliero e wigi,
wechegi, kata obedo ni ung'eyo kendo kendo kethruokgi ok nindi.
uguroru motegno e adiera ma koro un- 4Ka Nyasaye ne ok oweyo kata mana
go. 13Aparo ni en gima ber mondo achiew malaike mane otimo richo, to ne owitogi e
pachu ka pod anie kiru mar ringruokni, gehena, koketogi e mudho mandiwa ka
14nikech ang'eyo ni achiegni weyo kiruni girito kumgi; 5ka nokumo koda ka piny
mana kaka Ruodhwa Yesu Kristo oseny- machon, e kinde mane omiyo pi oyueyo
isa maler. 15Kendo abiro temo matek joma ochayo Nyasaye, to Noa mane yalo
mondo ane ni ka aseweyou to ubiro siko mondo ji otim timbe makare kaachiel gi ji
kuparo gigi. abiriyo mamoko, to ne oreso; 6ka Nyasaye
16Ne ok waluwo sigendini ma dhano nong'ado bura ni Sodom gi Gomora mine
oloso gi riekone kane wanyisou kuom owang'o joma odakie miergo molokore
teko kod biro mar Ruodhwa Yesu Kristo, buru, kendo mi oketogi ranyisi mar gima
to wawegi ne wan joneno mar duong'ne. biro timore ni joma ochayo Nyasaye; 7ka
17Nikech ne oyudo luor kod duong' kuom Nyasaye noreso Lut, ng'at makare, mane
Nyasaye Wuoro kane duol obirone moa e chunye chandore malit nikech ngima
Duong' Mamalo Moloyo, ni, "Ma e mochido mar joma ne ochayo chik,
Wuoda mahero ma chunya morgo!" 8(nikech ne en ng'at makare, chunye ne
18Wan wawegi ne wawinjo duolni mane chande malit kane oneno kendo owinjo
oa e poloni, kane wan kode ewi got maler. timbe maricho ma tieng' mane odakgo
19Omiyo wan-gi weche jonabi ma osel- timo pile ka pile); 9ka en kamano, to kare
ernwa tiendgi. Ka uchiko itu ne wechegi Ruoth ong'eyo kaka dores joma oluore
to ubiro konyoru, nikech gichalo gi ler kuom tembe ma giyudo kendo ong'eyo
marieny ka aa e mudho, nyaka chop kaka okano joma richo ni kum chieng'
odiechieng'no yawre mi ler mar sulwe Bura, ka gidhi nyime kod kumgi. 10Mani
mokinyi meny chunjeu. 20To moloyo en adiera kuom jogo machopo dwaro
mago duto, nyaka ung'e ni onge wach mochido mag ringregi kendo mochayo
mokor mag Muma ma janabi nyalo loko loch.
tiendgi gi pache owuon. 21Nikech weche Jogi wengegi tek kendo opong' gi
mokor manie muma ne ok owuok e pach achaya, kendo ok giluoro kata mana
dhano, to Nyasaye ema nomiyo ji owuoyo, wuoyo marach kuom joloch mag polo,
ka gin e bwo teko mar Roho Maler. 11ma kata mana malaike man-gi teko gi
duong' moloyogi ok nyal wuoyo marach
Jopuonj Mag Miriambo Kod kuom chwechgo e nyim Ruoth Nyasaye.
Kethruokgi. 12To jogi wuoyo marach ka gi yanyo

2 To jonabi mag miriambo bende ne nyaka gik maok giwinj tiendgi. Gichalo le
nitie e kind ji kinde machon, mana maonge rieko, mager, maonge paro, mane
kaka jopuonj mag miriambo bende biro ochwe mana mondo omaki onegi. Jogi
bedo e dieru. Gibiro kelo akwala puonj biro lal nono mana ka le mag bungu.
2 PETRO 2:13 286
13Ibiro chulgi chandruok kar chan- wore. 2Adwaro ni mondo upar weche
druok ma gisekelo. Giwinjo maber ka mane jonabi maler okoro chon kod chik
gichopo gombo duto mag ringregi ratiro mane omiu koa kuom Ruodhwa kendo
e nyim ji. Ka gidwanyore kendo gichopo Jawarwa kokadho kuom joote magu.
gombogi maricho e chokruogeu mag 3Mokuongo tik tik, nyaka ung'e ni e
sawo to gichalo mbelni kod gik motop. ndalo mogik jomoko ma charo ji nobi ka
14Wengegi ochiek ni terruok kendo richo gicharou kendo ka giluwo gombogi mari-
mitnegi maok giwe. Giywayo mon may- cho. 4Ka gipenjou ni "Ruodhu mane
omyom mondo gitimgo richo, kendo onego oduogino to ere? Donge nyaka ne
gilony e wuoro. Jogi okuong' adier! kwerewa tho gik moko osebedo mana
15Gisebaro giweyo yo matir mi girwenyo machalre nyaka aa chakruok piny!" 5To
ka giluwo yor Balaam wuod Beor, mane jogi wigi wil mar oyiem ni chon gilala
ohero misach richo. 16To pundane ne wach Nyasaye nomiyo polo obedo kendo
okwere kuom timne marachno, (kata piny ne ochwe koa kuom pi kendo ei pi.
obedo ni en le maok wuo kamano, to ne 6Kendo pi nogo bende ema Nyasaye
owuoyo gi dwond dhano mi ogeng'o neko nopong’ogo piny machon mokethego.
janabino). 7Kuom wach nogo ema omiyo polo gi
17Jogi gin sokni ma pi ongee kendo gin piny masani nitie, kendo okan ni mach.
ong'weng'o ma yamo tero. Okan nigi Okan-gi nyaka chop odiechieng'no ma
mudho mandiwa molil ti. 18Nikech dhogi joma ochayo Nyasaye nong'adnigi bura
golo weche manono mag sunga mopong' mi notiekgi chuth.
gi gombo maricho mag kit dhano mohero 8To wiu kik wil gi gimoro achielni
richo, mondo gimi joma tinde eka tony aa osiepena mageno: Ni kuom Ruoth
kuom joma olal tim richo. 19Gisingo ni odiechieng' achiel chalre gi higini alufu
jogi thuolo to gin giwegi gin wasumbini achiel, kendo higini alufu achiel chalre gi
mag richo makelo kethruok (nikech odiechieng’ achiel. 9Ruoth ok dhi mos
dhano en misumba gimoro amora moloyo kuom chopo singruokne, kaka jomoko
ngimane). 20Nikech ka ji osetony oweyo paro. Un ema oweyonu thuolo mondo
kethruok mar piny, kuom ng'eyo ulokru, nikech ok odwar ni ng'ato olal
Ruodhwa kendo Jawarwa Yesu Kristo, kata achiel, to odwaro mondo ji duto
eka bang'e gichako gidok e piny mi giga- olokre owe richogi.
jore kode kendo oloyogi, to achien gidoko 10To odiechieng Ruoth nobi ka jakuo.
maricho moloyo kaka ne gichalo E odiechieng'no polo noleny nono gi mor
mokuongo. 21Dine obedo maber moloyo ma dino it, kendo gik mochue manie kor
mondo kik ging'e yor ngima makare polo nowang' mi keth chuth, to piny gi
moloyo ng'eye eka bang'e achien giloko gik moko duto manie iye nolal nono.
ng'egi ni chike mopwodhi mane omigi. 11Ka gigi duto ibiro kethi kama, koro
22Gima osetimorenigi chopo adiera mar onego ubed joma chalo nadi? Onego udag
ngero mawacho ni, "Guok odok nang'o ngima maler kendo moluoro Nyasaye,
ng'okne moseng'ogo", kendo ni, 12ka urito odiechieng' mar Nyasaye,
"Nguruwe moselwoki ochako odok kendo ka utemo beru mondo ochop piyo.
dwanyore e chuodho." Odiechieng'no polo nowang' kendo
nokethe kendo chuech mag polo noleny
Odiechieng Ruoth kawang'. 13Wan to warito gik ma

3 Osiepena mageno, maa koro en baru-

pa mar ariyo ma asendikonu.
Asendikonugi giduto kargi ariyo mondo
Nyasaye osesingonwa, ma gin polo
manyien gi piny manyien, kama timbe
makare lilo ema noyudre.
aparnu kendo achiew pachu obed moya- 14Emomiyo, osiepena mageno, ka pod
 287 2 PETRO 3:18
urito odiechieng'no to temuru matek hubagabaga gwenyo, mana kaka gig-
kaka unyalo mondo ubed joma ler wenyo Ndiko mamoko bende, to timgino
maonge ketho e nyim Nyasaye, kendo biro kelo nigi chandruok.
beduru gi kuwe kode. 15Beduru kung'eyo 17Emomiyo, osiepena mageno, kaka
ni deko mar Ruodhwa oweyo mana thuo- koro useng'eyo wachni, ritreuru mondo
lo mar yudo warruok, mana kaka Paulo kik ywau gi kethruok mag jomaricho mi
owadwa mwageno be osendikonu gi rieko uluar ua kama ber muchung'ie. 18To dhi-
mane Nyasaye omiye. 16Barupege duto uru nyime kudongo e ng'wono kod
ondiko machalre, kowuoyo e igi kuom ng’eyo ma un-go kuom Ruodhwa kendo
wechegi. Barupege oting'o weche moko Jawarwa Yesu Kristo. En ema oyud
ma tiendgi tek ma joma kia gi jo duong' sani kendo nyaka chieng’! Amin.
 1 Johana
JANDIKO: Jaote Johana
KAR NDIKO: Ok ong’ere to onyalo bedo Efeso
KINDE NDIKO: 85-96 E YIK RUOTH (AD)

WECHE MANIE IYE:

Barua mar osiepni ne ondik gi Jaote Johana kane en ng’ama hike ng’eny ne jo-
Kristo mane ogeno ahinya. Ondiko ka oluongogi ni nyithinda matindo kendo omiyo-
gi puonj mar dak mapile kaka jo- Kristo. Ochako puonj ka oleronigi malong’o kuom
nyuol mane onyuolgo Yesu e ringruok kendo ogero chikene e adier ni jogo mong’eyo
Yesu ong’eyo Wuoro bende. To jogo maok ong’eyo Yesu ok ong’eyo Wuoro, to bende
ok ging’eyo hera mar Wuoro kata matin. Jo- Kristo to oserwako kendo ong’eyo hera
Nyasaye e kit ngimagi nikech Nyasaye en hera, omiyo onge tiende mondo gibed gi
luoro e ngima masani kata e ngima mabiro.

THORRO:
Johana medo puonjo ahinya e baruani kuom adiera mar yie ja-Kristo mondo oho
kendo ojiw nyithinde kuom yie. Wach maduong’ ka en hera, weyo richo, lalruok, loyo
richo, bedo gadiera, bedo maler kod ngima mochwere oket kanyakla e chenro maber
marieny gi ler mar Nyasaye e piny motimo mudho.

WECHE MOCHAN KAE GIN.

1. Lalruok mar ja- Kristo gi Nyasaye (1:1-10)
2. Chik manyien mondo Waherre (2:1-17)
3. Siem kuom joma kwedo Kristo kod timbe maricho (2:18-29)
4. Kaka ja- Kristo onego odagi (3:1-24)
5. Jopuonj mag miriambo (4:1-6)
6. Hera mar Nyasaye (4:7-21)
7. Locho mar yie (5:1-21)

Is Wach Mar Ngima Wuotho E Ler

1 Wandikonu kuom Wach mar ngima, 5Puonj mane wayudo kuom Kristo
mane nitie nyaka aa chakruok, ma kendo koro wanyisou ema: Nyasaye en
wasewinjo kendo waseneno gi wengewa, ler, kendo mudho onge kuome chutho.
kendo waserange maber mi wamule gi 6Omiyo ka wawacho ni wan e lalruok
lwetewa. 2Ngimani nofwenyore mi ne kode to pod wawuotho e mudho to wari-
wanene omiyo wawuoyo kuome, kendo ambo kendo ok wawuothi e adiera.7To ka
wanyisou wach ngima mochwere mane wawuotho e ler, kaka en bende enie ler to
nigi Wuoro kendo mane onyiswa. wan e lalruok ng'ato gi ng'ato, kendo
3Wahulonu gima waseneno kendo winjo, remb Yesu Wuode pwodhowa e richo
mondo un bende ubed e achiel kodwa e duto.
lalruok. To lalruok marwa nie kindwa gi 8Ka wawacho ni waonge richo, to
Wuoro kod Wuode, Yesu Kristo. wawoundore kendwa, kendo adiera onge
4Wandikonu wachni mondo morwa obed e iwa. 9To ka wahulo richowa, en jaadiera
mogundho kendo moromo chuth. kendo ng’ama kare kendo obiro weyonwa
 289 1 YOHANA 2:27
richowa mi opuodhwa kuom timbe duto Jalo mane nitie nyaka aa chakruok.
maok odhi kare. 10Ka wawacho ni pok Andikonu un yawuowi matindo, nikech
watimo richo to wamiyo odoko ja miri- utegno, kendo wach Nyasaye odak e iwu
ambo kendo wachne onge gi thuolo e kendo useloyo ng'ama rach.
ngimawa.
Kik Uher Piny

2 Nyithinda mahero, andikonu wachni 15Kik uher piny kata gimoro amora
mondo kik utim richo. To kapo ng'a- manie pinyni. Ka ng'ato ang’ata ohero
to otimo richo, to wan gi Jabura maloson- piny, to hera mar Wuoro onge e iye.
wa kendo kwayonwa Wuoro; Jali en Yesu 16Nimar gik moko duto manie piny, kaka
Kristo, Ng'at Makare. 2En e misango gik maricho ma waneno kendo wagombo
magolo richowa, to ok marwa kende, to kod sunga ma ji sungorego kuom gik ma
nyaka richo mar piny ngima. gin go, ok aa kuom Wuoro, to gia e piny.
3Ka wamako kendo watimo chike 17Piny gi gombo duto mag piny nokadhi,
Nyasaye eka wabedo gi ratiro ni wang'- to ng'at ma timo dwach Nyasaye nobed
eye. 4To ng’at mawacho ni "Ang’eye" to mangima nyaka chieng'.
ok tim gima ochiko en jamiriambo kendo
adiera onge e iye. 5To ka ng'ato ang’ata Siem Kuom Wasik Kristo
momako kendo orito chik Nyasaye to 18Nyithinda mageno, giko chiegni
hera mar Nyasaye nenore kuome ratiro. kendo kaka usewinjo ni jasik Kristo biro,
Yo mwanyalo bedogo gadiera ni wan ei koro wasik Kristo mathoth osefwenyore:
Nyasaye ema: 6Ng'at mawacho ni en ei Ma e kaka wang'eyo ni giko chiegni.
Nyasaye nyaka kit ngimane mapile chal gi 19Chutho, jogi ne oa irwa to ne ok gin
mar Yesu. jowa. Nikech ka dine gin jowa to dine
7Joherana, chik ma andikonuni ok gisiko kodwa, nimar dhigino nyiso ayan-
nyien. En chik onogono machon ga maler ni onge kata ng’ata achiel kuom-
musebedogo nyaka chakruok. Chik gi mane ng’atwa.
machonno en e wach ma usewinjo. 8To 20Unto Roho Maler owirou omiyo
kata kamano, andikonu chik manyien ung'eyo adiera. 21Omiyo koro andikonu
kendo adierane nenore kuom Kristo ok nikech ukia adiera, to nikech ung'eye,
kendo e ngimau, nikech mudho aa to ler kendo nikech ung'eyo ni onge miriambo
maradier koro rieny. mawuok e adiera. 22Ja miriambo to kara
9Ng'ato ang’ata ma wacho ni wuotho e en ng'a? En ng'ama wacho ni Yesu ok en
ler to osin gi owadgi pod osiko e mudho. Kristo. Jalno e Jasik Kristo, nikech odagi
10Ng'at mohero owadgi to odak e ler, Wuoro kaachiel gi Wuowi. 23 Ng'ama
kendo ng'ama kamano onge obadho odagi Wuowi odagi Wuoro bende, to
kuome manyalo miyo ochwanyre. 11Ng'at ng'ama orwake nigi Wuoro bende.
mosin gi owadgi to nie mudho, kendo 24Kuom mano, neuru ni urito gima ne
mudho nogo ema owuothoe, kokia kuma ukuongo winjo e chunyu. Ka usiko ukano
odhiye, nikech mudho odino wang'e. gimane uwinjo mokwongo e chunyu, to
12Andikonu un nyithinda mageno nikech ubiro siko e winjruok gi Wuowi kod
osewenu richou, kuom nyinge. Wuoro. 25To ma e gima Kristo owuon
13Andikonu un wuone nikech ung'eyo nosingore ni nomiwa, ma en ngima
Jalo mane nitie nyaka aa chakruok. mochwere.
Andikonu, joma tindo, nikech useloyo 26Andikonu wechegi kuom jogo mate-
ng'ama rach. Andikonu un nyithindo mo mondo owuondu. 27To ne un, ma
mageno nikech ung'eyo Wuoro. Roho Maler owirou kendo odak e iwu,
14Andikonu un wuone, nikech ung'eyo ng'ato ok onego puonju. To kaka Roho
1 YOHANA 2:28 290
museyudono puonjou kuom gik moko ok ohero owadgi.
duto, kendo dak ma Roho odak godo e
iwu en adiera maok miriambo mana kaka Herreuru Ng'ato Gi Ng'ato
osepuonjouno, sikuru kuome. 11Wach mane uwinjo nyaka aa
mokuongo ema: Nyaka waherre ng'ato gi
Nyithind Nyasaye ng'ato. 12Kik wachal gi Kain mane en
28Omiyo koro nyithinda mageno, siku- koth Ng'ama Rach, omiyo nonego owad-
ru kuome mondo ka ofwenyore to wabed gi ma hie. To nonego owadgi nang'o?
gi chir kendo maonge wichkuot e nyime Nikech timbene ne richo, to timbe owad-
ka obiro. gi ne kare. 13Kuom mano, owetena kik
29Ka ung'eyo ni Kristo en ng'ama kare ubwogi ka jopiny sin kodu. 14Wang'eyo ni
to onego ung'e bende ni ng'ato ka ng'ato wasekalo waa e tho mi wadonjo e ngima,
matimo gima kare en nyathi Nyasaye. nikech wahero owetewa. Ng'ama ok
ohero owadgi osiko e tho. 15Ng'ama osin

3 Mano kaka hera ma Wuoro gi owadgi en janek, to ung'eyo ni janek

oherowago duong’ mondo oluongwa onge gi ngima mochwere
ni nyithind Nyasaye. Kendo mano e gima 16Ma e kaka wang'eyo gima hera en;
wan! Gimomiyo piny, ok ong'eyowa en Kristo nochiwonwa ngimane. Wan bende
nikech piny ne ok ong'eye. 2Osiepena onego wachiw ngimawa ni owetewa.
mageno koro wan nythind Nyasaye, to 17Ka ng'ato jamoko to oneno owadgi
kaka wabiro bedo achien pok onyiswa. To kochando to ok okeche, ere kaka ng'ama
wang'eyo ni ka Kristo nofwenyre, to wan- kamano nyalo wacho ni en gi hera mar
abed machal kode, nikech wananene kaka Nyasaye? 18Nyithinda mageno kik
ochal. 3Ng'ato ang’ata man- gi genoni wawach mana gi dhowa ni wahero ji, to
pwodhore owuon mondo osik koler mana waher ji gi tim kendo gi adiera. 19Mano e
kaka en bende oler. yo mwa ng'eyogo ni wachung' e adiera,
4Ji matimo richo ketho chik; chutho, kendo mabiro miyo chunywa bed gi chir e
richo en ketho chik 5To ung'eyo ni Kristo nyim Nyasaye 20saa moro amora ma
nofwenyore mondo ogol richowa. chunywa ng’adonwa bura. Nimar
Ung'eyo bende ni richo onge kuome. Nyasaye duong' moloyo chunywa, kendo
6Ng'at man kuom Kristo ok sik katimo ong'eyo gik moko duto.
richo. Ng'at mosiko timo richo pok onene 21Omiyo, osiepega mageno, ka chuny-
kendo okiaye. wa ok ng'adnwa bura to wan gi chir e
7Nyithinda mageno , kik uyie ng'ato nyim Nyasaye. 22To wayudo koa kuome,
owitu. Ng'at matimo gima kare en ng'ama gimoro amora mwakwaye nikech wamako
kare, mana kaka En bende en Ng’ama chikene kendo watimo gik mamore. 23To
kare. 8Ng'at mosiko timo richo en ng'at ma e chikne: ni mondo wayie e nying
Jachien, nikech Jachien osebedo ka timo Wuode Yesu Kristo kendo mondo
richo nyaka a chakruok. Gimomiyo waherre ng'ato gi ng'ato, mana kaka
Wuod Nyasaye nobiro ne en ni mondo Kristo nochikowa. 24Joma omako kendo
oketh tich Jachien. 9Ng'ama Nyasaye orito chike Nyasaye ni kuome to en bende
onyuolo ok nyal dhi nyime katimo richo, en kuomgi. To ma e kaka wang'eyo ni
nikech kit Nyasaye osiko kuome. Ok Nyasaye odak e iwa: Wang'eyo nikech
onyal timo richo nikech Nyasaye ema Roho ma osemiyowa.
onyuole. 10Kaka wanyalo ng'eyo pogruok
manie kind nyithind Nyasaye gi nyithind Pim Chunje
Jachien e magi: Ng'at ma ok tim gima
kare ok en nyathi Nyasaye, kata ng’ama 4 Osiepega mageno kik uyie roho duto,
to temgiuru mondo ufweny ka bende
 291 1 YOHANA 4:11
gia kuom Nyasaye nikech jonabi mag Nyasaye en hera. Kendo ng’ato ang’ata
miriambo mathoth osetuch e piny koni gi mosiko e hera osiko kuom Nyasaye, kendo
koni. 2Ma e kaka unyalo ng'eyo Roho mar Nyasaye bende odak kuome. 17E yo maka
Nyasaye: Roho ma hulo ni Yesu Kristo ma herawa nyaka nyisre chuth e ngi-
nobiro e ringruok en roho moa kuom mawa mondo chieng’ ng’ado bura wabed
Nyasaye. 3to roho moro amora makwedo gi chir nikech e ngima mar pinyni wachal
Yesu ok en roho mar Nyasaye. Chuny ma kode. 18Onge luoro e hera; hera maradier
kama en mar Jasik Kristo ma usewinjo ni riembo luoro oko nikech luoro ema kelo
biro kendo makoro nie piny kata sani. kum. Jal man-gi luoro ok puodhre ei
4Ne un nyithinda mageno, unto un Hera.
nyithind Nyasaye kendo useloyo jonabi 19Wahero nikech Nyasaye noherowa
mag miriambogo, nikech jal manie iu mokuongo. 20Ka ng'ato wacho ni, "Ahero
duong' moloyo jal manie piny. 5Gin Nyasaye", to osin gi wadgi to en jamiri-
jopiny, omiyo giwuoyo kuom gipinyni ambo; nikech ng'ama ok ohero wadgi,
kendo piny winjogi. 6Wan to wan jo moseneno gi wang'e, ok nyal hero
Nyasaye omiyo joma ongeyo Nyasaye Nyasaye mapok oneno. 21Chik ma
winjowa, to ng'at ma ok ng'at Nyasaye ok osemiyowa en ma: Ng'at mohero Nyasaye
winjwa. Mani e yo mwang'eyogo Roho nyaka her wadgi bende.
mar adier gi roho mar miriambo.
Yie Kuom Wuod Nyasaye.
Hera Mar Nyasaye Kod Marwa.
7Osiepega mageno waherreuru ng'ato 5 Ng'ato ang’ata moyie ni Yesu e
Kristo en nyathi Nyasaye, kendo
gi ng'ato nikech hera aa kuom Nyasaye. ng'ama ohero Wuoro hero nyathine
Ng'at mohero ji en nyathi Nyasaye kendo bende. 2Ma e kaka wang'eyo ni wahero
ong'eyo Nyasaye. 8Ng'at ma ok ohero ji nyithind Nyasaye: Ka wahero Nyasaye
kia Nyasaye, nikech Nyasaye en hera. kendo wamako chikene. 3Ma e kaka ihero
9Nyasaye nonyiso hera moherowago Nyasaye: luor chikene. To chikene ok gin
kama: Ne ooro Wuode ma miderma e ting’ mapek 4nikech ng'at ma Nyasaye
piny mondo wabed mangima kuome. onyuolo loyo piny. Ma e locho ma
10Ma e gima hera en: ok ni wan ema ne waloyogo piny ma en yiewa. 5En ng'a
wahero Nyasaye, to ni Nyasaye ema moloyo piny? Mana jalo moyie ni Yesu en
noherowa mi nooro Wuode kaka misan- Wuod Nyasaye
go mar richowa. 11Osiepega mageno, ka 6Yesu Kristo e Jal manobiro gi pi kod
Nyasaye noherowa matut kamano to wan remo. Nobiro,ok gipi kende, to nobiro gi
bende waherre ng'ato gi ng'ato. 12Onge pi kod remo. Nenoni Roho Maler ema
ng'ama oseneno Nyasaye, to ka waherore timo, nikech Roho en e adiera. 7Nimar
ng'ato gi ng'ato to Nyasaye odak e iwa, nitie joneno adek, ma gin: 8Roho, pi kod
kendo herane ipuodho chuth e iwa. remo, kendo jonenogi winjore kuom
13Wange’eyo ni wadok ei Nyasaye wachni. 9Wayie gi nend dhano, to nend
kendo en bende en eiwa, nikech osemiy- Nyasaye ema duong' moloyo nikech en
owa Rohone. 14Waseneno kendo wanyiso neno ma Nyasaye owuon osewacho kuom
ji ni Wuoro oseoro Wuode mondo obed Wuode. 10Ng'at moyie kuom Wuod
Jawar mar piny. 15Ka ng’ato ang’ata ohulo Nyasaye nigi nenoni e chunye, to ng'ama
ni Yesu en wuod Nyasaye, to Nyasaye ok oyie kuom Nyasaye miye odoko jamiri-
odak e iye kendo en bende odak ei ambo, nikech odagi yie gima Nyasaye
Nyasaye. 16Omiyo koro wang'eyo kendo osewacho kaka janeno kuom Wuode.
wageno kuom hera ma Nyasaye oherowa- 11To ma e neno nogo: Nyasaye osemiyowa
go. ngima mochwere; kendo ngimani nikuom
1 YOHANA 4:12 292
wuode. 12Ng'at man gi Wuowi nigi tho. To nitie richo matero ji e tho; ma ok
ngima; to ng'at ma onge gi Wuod awach ni olamie Nyasaye. 17Ketho duto
Nyasaye onge gi ngimani. gin richo, to nitie richo maok ter ji e tho.
18Wang'eyo ni ng'ama Nyasaye
Weche Mogik onyuolo ok sik katimo richo,nikech
13Andikonu wechegi, un joma oyie Wuod Nyasaye orite kendo Ng'ama
kuom nying wuod Nyasaye, mondo ung'e Rach ok nyal mule. 19Wang'eyo ni wan
ni un-gi ngima mochwere. 14Ma e chir ma nyithind Nyasaye, kendo ni piny duto
wan-go kawadhi e nyim Nyasaye ni ka nie bwo loch mar Ng'ama Rach.
wakwaye gimoro amora mowinjore gi 20Wang'eyo bende ni Wuod Nyasaye
dwache to owinjowa. 15To ka wang'eyo ni osebiro kendo osemiyowa rieko mar
owinjowa kwakwaye gimoro amora, to winjo tiend wach, mondo wang'e Jalo
wang'eyo ni waseyudo gima wakwayono. ma jaadiera; Jal makoro wanie iye, ma en
16Ka ng'ato oneno wadgi katimo richo wuode Yesu Kristo. En e Nyasaye
maok tere e tho, to owinjore olamne madier kendo ngima mochwere.
mondo Nyasaye omi jalno ngima. 21Nyithinda mageno tang’uru ni
Awuoyo kuom joma richogi ok tergi e nyiseche madhano oloso.
 2 Johana
JANDIKO: Jaote Johana
KAR NDIKO: Ok ong’ere, to nyalo bedo Efeso
KINDE NDIKO: 85-96 E YIK RUOTH(AD)

GIK MANIE IYE:

Baruwa machwokni nyalo bedo ni nondikne dhako moro ma ja- Krissto ma Johana
nong’eyo kata ne kanisa moro mane opar luongo ni dhako. To kuom adier, nondike
mondo ojiw hera madier mar jo-Kristo kendo mondo osiem jomiriambo mane donjo e
piny. Johana siemo jo-Kristo mondo kik gibedi e achiel kuom timbe maricho to
gichung’ motegno e adier kata obedo ni lweny tek manade.

THORRO:
Puonj maduong’ mar baruwani en ni mondo jo-Kristo duto obed motang’ kendo
mariek ne puonj mag miriambo. Nyaka wabed ka wang’eyo ni puonj mag miriambo
nitiere omiyo nyaka wabed moikore mondo wakwede ka obironwa. Kata kamano
nyaka wadag e ngima mar hera mar Nyasaye.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1.Mos (1-3)
2. Dak e ngima mar hera (4-6)
3. Tamruok joma kwedo Kristo kod jo-Kristo kod jo-miriambo.(7-13)

1An Jaduong’, 7Jomiriambo mathoth, modagi yie ni

Ne miyo moyier kod nyithinde Yesu Kristo ne obiro e ringruok, osebiro
mahero gadiera, to ok an kenda, to bende e piny. Ng'at ma kamano en jawuond ji,
ji duto mong'eyo adiera 2nikech adiera kendo en e Jasik Kristo. 8Omiyo ritreuru
manie iwa nosiki kodwa nyaka chieng'. mondo gima usetiyone kik lalnu, eka
3Ng'wono gi kech kod kuwe, moa unuyud mich magu duto. 9Ng'ato ang’a-
kuom Wuoro kod Yesu Kristo, ma Wuod ta mokadho kare, maok sik e puonj
Wuoro, biro bedo kodwa e adiera kod Kristo, oonge gi Nyasaye, to ng’at
hera. mosiko gi puonj nigi Wuoro kaachiel gi
4Asebedo mamor sidang' kuom Wuowi. 10 Omiyo ka ng'ato obironu
ng'eyo ni nyithindi moko oluwo adiera mapuonjo gima opogore gi puonjni to
kaka Wuoro chikowa. 5Koro miyo kik oyiene odonj e odi kata rwake.
mahero, akwayi ni mondo waherre ng'a- 11Ng’ato ang’ata morwake doko jakore e
to gi ng'ato; Chik ma andikonini ok timbene maricho.
nyien; en mana chik nogo mwasebedogo 12An gi mang'eny monego andiknu,
nyaka aa chakruok. Akwayo ni mondo to ok daher timo kamano gi kalatas kod
waherre ng’ato ka ng’ato. 6To ma e hera: wino. Kar timo kamano to agombo
ni mondo wawuoth ka wamako chikene. mondo alimu kendo alos kodu wang' gi
Mana kaka nusewinjo nyaka aa wang' mondo eka mor-wa norom chuth.
chakruok, chikne en ni mondo uwuothie 13Nyithind nyaminu moyier okowonu
e hera. mosgi.
 3 Yohana
JANDIKO: Jaote Johana
KAR NDIKO: Ok ong’ere, to nyalo bedo Efeso
KINDE NDIKO: 85-70 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:

Baruwa machwok mar osiepni ondiki gi Jaote Johana ne osiepne Gaius, kojiwe
mondo okony jogo malando injili kuonde mopogore opogore ka giyalo wach adiera.
Osiemo Gaius kuom ji machalo kaka Diotrefes motamore chiwo kony e lando injili to
bende opwoyo joma moko kaka Demetrias kuom chiwo kony.

THORRO:
Jo- Kristo nyaka konyre ng’ato ka ng’ato e tich Kristo. Ka ok watimo kamano to
nyiso ni watimo tich Jachien, madwaro mana tieko ngima jo- Kristo. Johana jiwo
matek ni jo- Kristo nyaka bed e yie achiel kaka jo- Kristo kendo nyaka wati tich
mamiyo ji duto mor.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Mos (1-4)
2. Ber bedo ja- Kristo (5-8)
3. Tich marach mar Diotrefes (9-11)
4. Tich maber mar Demetrias (12)
5. Weche mogik (13-15)

1An Jaduong', kodwa. 10Omiyo ka abiro to abiro nyiso ji e

Ne osiepna mahero Gaius kendo ma lela gik motimo; kaka okidhowa gi weche
gadiera. maricho. To ewi mano otamore ruako
2Jaherana alamo ni mondo ibed gi jowete mobiro, kendo otamo joma dwaro
ngima maber, kendo ni mondo gik moko timo kamano, kendo oriembo jogo mondo
duto odhini maber, mana kaka chunyi dhi oa e kanisa.
maber. 3Ne abedo mamor ahinya ka jowete 11Jaherana, kik iluw timbe maricho, to
moko nobiro kendo mowachona kaka isiko luw tim maber. Ng'at matimo gima ber en
kiwuotho e adieranogo. 4Onge gima mora ng'at Nyasaye, to ng'at matimo gima rach
moloyo winjo ni nyithinda wuotho e adiera. pok oneno Nyasaye. 12Ji duto wuoyo maber
5Jaherana in jaadiera kuom gik mitimo kuom Demetrio, kata adiera wuon wuoyo
ni jowete kata obedo ni gin joma ikia kuome maber. Wan bende wawuoyo
kamano. 6Gisenyiso kanisa hera ma in-go. kuome maber, kendo ung'eyoni nendwa en
Ini tim maber kikowogi e wuodhgi e yo adier.
mowinjore ni Nyasaye . 7Nikech Nyingno 13An kod gik mang'eny monego
ema nomiyo giwuok gidhi, ka ok giyie andikni, to ok adwar ndikonigi kakonyora
kawo mich moro amora kuom joma ok gi kalam gi wino. 14To ageno nenoi mapiyo,
oyie. 8Omiyo nyaka wakony joma kamago, eka wanawuo wang' gi wang.'
mondo eka wati kaachiel kodgi e tij adiera. Kuwe mondo obedni. Osiepe man ka
9Ne andiko ni kanisa, to Diotrefe, ooroni mos. Mosnwa osiepe man kuno gi
mohero ketore mondo obed jatelo, ok oyie nyingegi.
 Juda
JANDIKO: Juda ma owadgi Yesu
KAR NDIKO: OK ong’ere
KINDE NDIKO: 65-70 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:

Ok ong’ere malong’o ni buruwani nondikne ng’a, chandruok ma Juda wuoyeka win-
jore malong’o. Juda jiwo jo-Kristo mondo gichung’ motegno e yie ma gin-go, ne puonj
mag miriambo kod jopuonj mag miriambo. E nonro marabora, Juda chiwo ranyisi kaka
chon Nyasaye ne ng’ado bura kuom richo kod timbe maricho mar ngima jopuonj mag
miriambo. Juda tieko wachne gi puonj ne jo-Kristo mondo ochung’ motegno gi teko mar
Nyasaye mabiro sirowa mondo kik wapodhi.

THORRO:
Puonj maduong’ mar kitabuni en siem kuom gik ma puonj mag miriambo kelo to
bende opuonjowa mondo wabed joma otang’ kaka kanisa. Juda wachonwa mondo
watang’ gi gik ma ji wacho kod kit ngima ma gin-go mondo omi wakaw mana gik
maber e wang’ Nyasaye kende. Omiyo wanyalo kwayo Nyasaye mondo okonywa e ma
ka wan gi adier chutho ni obiro winjowa kendo duoko lamowa.

WECHE MOCHAN KAE GIN:

1. Mos (1-2)
2. Siem kuom jopuonj mag mirambo (3-7)
3. Kit ngima marach mag jopuonj mag miriambo (8-19)
4.Puonj ne jo- Kristo (20-23)
5. Pak (24-25)

1 An Juda ma jatich Yesu Kristo, kendo ng'wono mar Nyasachwa doko negi thuo-
ma owadgi Jakobo, lo mar timo richo, kendo madagi Yesu
Ne joma oseluongi, ma Nyasaye Kristo, ma en kende e Ruodhwa mamalo
Wuoro ohero, kendo ma Yesu Kristo chutho.
orito. 5Kata obedo ni useng'eyo wechegi
2Mad kech gi kuwe kod hera mogund- duto to pod nyaka aparnu ni Ruoth nore-
ho obed kodu. so joge mogologi Misiri, to bang'e achien
nokumo joma ne ok oyie. 6Kata mana
Richo Gi Kum Mar Joma Kia Nyasaye malaike mane ok obedo kuondegi mag
3Osiepena mageno, kata obedo ni ne loch mane omigi, mago mane owuok
aikora ahinya mondo andiknu kuom wach oweyo keregi mane oketgie, gin bende
warruok ma wan duto wan-go, naneno ni osekanogi e mudho mandiwa, kotwegi gi
ber koro andiknu mondo ajiwu uked nyoroche maok chodi nyaka chieng,' ka
matek kuom wach yie mane ochiwne girito kum e odiechieng’ maduong’.
jomaler dichiel kendo mogik mondo oriti. 7Kamano bende Sodom gi Gomora,
4Nikech jomoko mane osendik kuomgi kaachiel gi mier moluorogi ne jochiwore
chon ni bura oloyo osedonjo e dieru ne chode gi anjawo. Gin gibedo kaka
ling’ling’. Gin joma kia Nyasaye, ma loko ranyisi mar joma ikumo kiwang’o e mach
JUDA 8 296
manyaka chieng’. gisetimo e yo maok mi Nyasaye duong’
8Kamano bende e kaka jolekogi bende kendo kuom weche maricho duto ma jori-
duwo ringregi giwegi kendo kwedo loch cho mochayo Nyasaye oseyanyego. 16Jogi
kendo wuoyo marach kuom chwech man gin jong’ur kendo gin jomany ketho
giduong' e polo. 9To kata mana Mikael kuom ji; giluwo dwachgi giwegi maricho,
malaika maduong’ kane gilaro gi Jachien bende giwuoyo gi sunga mathoth kuomgi
ringre Musa, ne ok ohedhore wuoyo giwegi. Kendo giwuondo ji gi weche
kuome marach ka hangone wach, to mamit mondo giyud gik magidwaro.
nowacho mana ni, "Ruoth mondo okw-
eri!" 10Jogi to wuoyo marach gi ayany Rit Ne Luong
kuom gimoro amora kata mana gik ma 17To un osiepena mageno, paruru gik
gikia tiendgi, kendo gik ma giketore ni mane joote mag Ruodhwa Yesu Kristo
ging’eyo, ka le maonge rieko, magi e gik okoro chon. 18Ne giwachonu ni, "E ndalo
matiekogi. giko jo jar ji nobedie ma nolu gombogi
11Ginine malit! Giseluwo tim Kain, giwegi maricho." 19Magi e joma kelo
kendo gisemwomore e ketho mar Balaam pogruok e kindu, kendo gombogi mag
nikech gidwaro mich, omiyo osetiekgi ringruok ema chikogi, gionge Roho.
kaachiel gi Kora nikech giseng’anyo kaka 20To un, osiepena mageno, gerreuru e
Kora nong’anyo. yie maru maler, kendo lemuru ka un ei
12Jogi gin mbelni e nyasi mau mag Roho Maler. 21Sikuru e hera Nyasaye ka
hera, ma gichiemo kodu ka wengegi tek, urito kech mar Ruodhwa Yesu Kristo
gin jokwath mapidhore kendgi! Gichalo mondo okelu e ngima mochwere.
rumbi ma yamo tero to ok kel koth 22Kechuru joma riwogi kiawa, 23yud-
kendo gichalo olemo mopidhi kinde huru jomoko kuomgi ugol e mach mondo
opon bende gichalo gi yien maok nyag ures ngimagi,to moko kuomgi to kechuru
olemo e ndalo molemo rumoe kendo kutang’ kendo kuluor, ka usin koda ka gi
mopudh gi tiendegi, gionge tich lepgi ma ringregi motop osemieno.
nyandiriyo. 13Gin apaka mager mar
nam, madhuolo buoch fupgi kendo Pak
gichalo sulwe mabayo mosekan negi 24Ne En manyalo ritou mondo kik
kum mar mudho mandiwa mosiko. upodhi e richo, kendo manyalo kelou e
14Enoka, mane odak e tieng' mar nyim duong'ne ka uonge ketho kendo ka
abiriyo bang' Adam, nokoro wach kuom un gimor maduong’ 25mad duong’ mak-
jogi ni, "Neuru Ruoth biro gi joge maler ende, gi loch gi teko, kod nyalo odogne
tara gi gana kuom tara gi gana 15mondo Nyasaye Jawarwa kuom Yesu Kristo
oyal ji duto kendo mondo okum joma Ruodhwa, e tienge duto, sani kendo nyaka
richo duto kuom timbegi maricho ma chieng! Amin.
 Fweny
Mane Johana Oneno
JANDIKO: Jaote Johana
KAR NDIKO: Fatimo
KINDE NDIKO: 90-96 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:

Nitiere migepe ariyo madongo e kitabu ma tiende winjo tekni, mokwongo en
barupe ne kanise abiriyo mantie e piny Asia (1-3) to mar ariyo wuoyo kuom fweny
mopogore opogore kaka: ngima ja- Kristo kod sand ma jo- Nyasaye yudo, loch mol-
ogo timbe maricho, dwok Kristo, ng’ado bura mogik, higa alafu achiel kod polo (4-22).
Migepe madongo mar fwenygi wuoyo kuom masiche mang’eny mool e piny bang’
goyo turumbeta kod mago manie bakunde kama mirimb Nyarambo (Yesu) inyiso e
lela. Moriwore ei fwenygi gin fweny mar jo- Nyasaye man e polo mane onegi nikech
yie margi kaachiel gi sand ma jogo mopwodhi yudo e piny. Fwenygi medo nenore e
kedo mantiere kind ochot gi Babulon (ma en tim marach) to gi locho mar Wach
Nyasaye, ma en Jatelo mar jotelo kendo Ruodh ruodhi (9:16) mabiro tieko gik mari-
cho kaeto oiko nyasi ne jo- Kristo. Bang’ magi to nitiere weche mag kum kod chiwo
dwong’ ka itieko gi lamo ni: "Amin! Bi, Ruoth Yesu" (22:20)

THORRO:
Kitabu malich miwuoroni wuoyo kuom Yesu mayande ocha, ma nyarombo mar
Nyasaye mayande onegi nikech richo mag piny, koro obedo gi teko morito gik mati-
more e piny e kinde mag giko kendo omiyo gik mabeyo makrum ( manyaka chieng’)
obedo ka otieko timbe maricho kendo ka oketo tim makare mondo obed manyaka
chieng’. En e geno madieri mar ja- Kristo ni gik moko duto nobed maber chieng’ moro
kendo Nyasaye nobed moromo kuom gik moko duto. Pi wenge noywe oko, kendo
tho, kuyo, ywak kod lit ok nobedie ngang’ (21:4). Wach hochni en mar joma oyie duto
tee.

WECHE MOCHAN KAE GIN

1. Fweny mokuongo 1:1-20
2. Barupe abiriyo mag kanise 2:1-3:22
3. Fweny kuom Nyasaye kod Nyarombo 4:1-5:14
4. Kido abiriyo mag kum 6:1-8:5
5. Tunge abiriyo mag kum 8:6-11:19
6. Fweny mar kedo manie kind piny gi polo 12:1-14:20
7. Bakunde abiriyo mag kum 15:1-16:21
8. Kum mar jachode kod Babulon 17:1-19:21
9. Giko mar ndaloni to gi ndalo mabiro 20:1-22
FWENY 1:1 298
Weche Motelo Roho nopong'a kendo ne awinjo duol

1 Fweny ma Nyasaye nomiyo Yesu

Kristo mondo onyisgo jotichne gigo
manyaka timre mapiyo. Kristo nomiyo
maduong' maywak ka tung' e yo ka
ng’eya. 11Kowacho niya: " Ndik gik
moko duto mineno e kitabu kendo orgi
fwenyni ong’ere ka nooro malaikane ne kanise abiriyogi: Efeso, gi Smurna,
mondo onyis Johana jatichne, 2manyiso gi Pergamo, gi Thiatiro, Sarde gi
gik moko duto manoneno ma en wach Filadelfia kod Laodikia."
Nyasaye kod weche duto mane Yesu 12Eka nalokora mondo ane ni en
Kristo owacho. 3Nga’tno masomo weche ng’ano mane loso koda: Kane alokora
mokorgi kendo gin johawi jogo mawinjo naneno Rachungi teyini abiriyo mag dha-
wachni kendo kano weche mondiki e habu, 13to e dier rachung teynigo ne nitie
chunye; nikech kinde chiegni. ng'ato machalo gi wuod dhano" mor-
wakore gi kandhu mochopo nyakae tiende
Mos Kod Pak piny, Kendo kotueyo kore gi kamba mar
4An Johana ni kanise abiriyo manie dhahabu. 14Wiye kod yie wiye ne rachar
piny Asia, ka yie rombo, Kendo rachar ka pe, to wen-
Ng’wono kod kuwe moa kuom jalno gene ne chalo gi mach makakni. 15To tien-
mantie, mane nitie kendo mabiro betie, dene ne pakni ka mula mopuodhi gi mach;
kendo moa kuom Roho abiriyo manie dwonde to ne mor ka pi mopong’ mawuo.
nyim kom duong'ne, 5kendo moa kuom 16E lwete korachwich noting’o sulwe
Yesu Kristo, ma janeno maradier maok abiriyo, kendo ligangla mabith ma dhoge
lokre, jal mane okwongo chier oa kuom ariyo newuok e dhoge. To lend wang’e ne
jomotho, jaloch mar ruodhi manie piny. rieny ka chieng’ marieny mang'ang'ni.
Ne en moherowa kendo ogonyowa 17Kane anene, napodho e tiende ka
kuom richowa gi rembe, 6mi omiyo ng’at motho. Eka noyieyo lwete ma
wadoko oganda ruodhi, matiyone kaka korachwich kuoma mowachona niya, "Kik
jodolo mag Nyasache kendo Wuon mare - iluor. An e Jal Mokuongo kendo Mogik.
Duong’ gi loch obedne manyaka chieng’! 18An e Jal Mangima; Ne atho, to koro angi-
Amin. ma nyaka chieng’! An-gi kifungu mag Tho
kod mag piny joma otho.
7Neuru, obiro gi boche polo, kendo 19Emomiyo, ndik gigo miseneno,
weng e duto nonene koda jogo mane gigo mantie kod gigo mabiro timore e
ogure kendo Ogendini duto manie piny kindego machien. 20Tiend wach
noywagre nikech en. Mano e kaka mopandi mar sulwe abiriyo mane ineno
enobed! Amin. e lweta ma korachwich, kod rachung
teyni abiriyogo mag dhahabu e mani:
8Ruoth Nyasaye wacho niya, " An e Sulwe abiriyogo e malaike mag kanise
Chakruok kendo Giko," "Jal mantie, Jal abiriyo, to rachung teyini abiriyo gin e
mane nitie kendo mabiro betie, Jal kanise abiriyogo.
Manyalo Gik Moko Duto."
Ne Kanisa Man Efeso
Ng’at Machalo Gi Wuod Dhano
9An Johana ma owadu, kendo ma 2 Ne malaika morito Efeso ndikne:
Magi e weche jalo moting’o sulwe
achiel kodu e sand gi Pinyruoth kod abiriyo e lwete korachwich kendo
dhil e kinda marwa kuom Yesu, ne an e mawuotho e kind rachung teyni abiriyo
chula mar Fatimo nikech wach mag dhahabu: 2Ang'eyo timbegi, tiji
Nyasaye, kendo wuoyo katimo neno e matek, kod kindani. Ang'eyo ni isetiyo
lela kuom Yesu. 10E odiechieng Ruoth, matek kendo isetimo kinda. Ang'eyo ni ok
 299 FWENY 2:24
iwinjri gi joma richo. Ang'eyo ni isetemo kata mana e kinde mane Antipa janenona
joma luongore ni joote, to ok gin joote, ma maradier mane onegi e dalau kama Satan
iyudo ni gin jomiriambo. 3Isetimo kinda odakie.
kendo isebedo gi horuok e tembe nikech 14To kata kamano an kod weche matin
nyinga to ok iseol. kuomi: In kod jomoko kanyo maluwo
4To kata kamano an kod wach achiel puonj mar Balaam mane opuonjo Balak
maok kare kuomi, iseweyo herani kaka onyalo ywayo jo-Israel mondo otim
mokuongo. 5Omiyo par kuma iae kipodho! richo ka gichamo chiemo motimgo misan-
Lokri mondo itim gik mane itimo go ni nyiseche manono kendo kuom richo
mokuongo. To ka ok ilokori to abiro biro mar chode. 15To bende in kod jomoko
mi agol rachung-tachi kare. 6To kata maluwo puonj mag jo-Nikolao.
kamano nitie tim maber mapuoyigo en ni 16Emomiyo lok chunyi gi pachi! Nikech ka
isin gi timbe jo Nikolao ma an bende asin- ok ilokori to abiro biro mapiyo mondo
go. aked kodgi gi ligangla mawuok e dhoga.
7Ng'at man gi it mondo owinj gima 17Ng'at man-gi it mondo owinj gima
Roho wacho ni kanise. Ng'a molocho Roho wacho ni kanise. Ng'a molocho
anami ratiro mar chamo olemb yadh abiro miyo manna moko mopandi. Bende
ngima man e paradiso mar Nyasaye. abiro miye kidi marachar mondikie nying'
manyien maonge ng’ama ong'eyo mak-
Ne Kanisa Man Smurna mana ng'at monwang'e.
8Ne malaika morito kanisa man
Smurna ndikne: Ne Kanisa Man Thiatira
Magi e weche mag Jal Mokuongo 18Ne malaika morito kanisa man
kendo Mogik, Jal mane otho kendo ochako Thiatira ndikne:
obet mangima. 9Ang'eyo chandruok Magi e weche mag Wuod Nyasaye ma
miyudo kod dhier mari - Chutho to in wengene chalo gi mach makakni to tien-
jamoko. Bende ang'eyo ayany ma joma dene chal ka mula mapakni. 19Ang'eyo
wuondore ni jo-Yahudi yanyigo to chutho timbeni, herani kod yie mari, tiji mar
mana oganda malamo Satan. 10Kik iluor konyo ji, kod kindani. Kendo imedo tiyo
kuom sand ma ibiro yudo machiegni. maber moloyo kaka nitiyo mokuongo.
Adier, anyisou ni Jachien biro tweyo 20Kata kamano, an kodi gi wach moro
jomoko kuomu e jela mondo otemugo maok ber kuomi, iyie gi dhako miluongo
kendo ubiro yudo sandruok kuom ndalo ni Jezebel maluongore ni janabi madhako.
apar. Bed Jadiera nyaka kar tho to abiro Owuondo jotichna kuom puonjne mondo
miyi osimbo mar ngima. otim chode kendo chamo chiemo motim-
11Ng'at man-gi it mondo owinj gima go misango ni nyiseche manono. 21Ne
Roho wacho ni kanise. Ng'a molocho to amiye kinde mondo olokre owe timo richo
tho mar ariyo ok notime gimoro kata kod chode to notamore. 22Omiyo abiro
matin. bole e kitanda mar thagruok bende abiro
miyo joma terore kode biro yudo tha-
Ne Kanisa Man Pergamo gruok malich ka ok giyie loko chunygi mi
12Kuom malaika morito kanisa man giweyo yorene. 23Nyithinde bende abiro
Pergamo ndikne: nego mi kanise biro ng'eyo ni An ema
Magi e weche Jalo man-gi ligangla ang'eyo chunje gi paro mag ji kendo ni
mabith ma dhoge ariyo: 13Ang'eyo kama anapog ng’ato ka ng’ato kaka tichne chalo.
idakie, kama kom duong' mar Satan nitie 24Koro awuoyo gi joma moko modong’
to kata kamano isebedo kirito nyinga. man Thiatira ne un maok umako puonjne
Bende ne ok ikwedo yie miyiego kuoma, kendo maok usepuonjoru puonj Satan
FWENY 2:25 300
miluongo ni maling' ling' maiye. Ok abi yawoni dhoot kendo onge ng’ama nyalo
miyou ting' moro amora 25makmana any- lore. Ang’eyo ni in-gi teko matin to kata
isou ni makuru gima un-go nyaka abi. kamano iserito wachna kendo ok ise
26To jal molocho kendo otimo dwarona kweda. 9Abiro miyo jogo malamo Satan,
nyaka giko, abiro miyo teko mar locho maluongore ni ok gin Jo-Yahudi kata
kuom ogendini. obedo ni gin to giriambo ariamba. Abiro
27Jal molochono noti tich loch gi chunogi mondo gibi kendo gipodhi e tien-
odunga mar nyinyo, kendo noto du mondo ging'e ni aherou. 10Nikech iser-
ogendini matindo tindo ka ng’ama ito chikna ka ihoyori kuom tembe, abiro
toyo agulu,’ riti maber e kinde mar masira mabiro
yudo piny ngima mondo otem ji modak e
mana kaka Wuora osemiya teko mar piny.
loch. 28Abiro miye sulwe mar okinyi. 11Abiro piyo. Omiyo mak gino main-go
29Ng'at man-gi it mondo owinj gima matek mondo kik ng’ato mayi osimboni.
Roho wacho ni kanise. 12Jal molocho anami obed siro e Hekalu
mar Nyasacha. Ok nochak owuog kanyo
Ne Kanisa Man Sarde nyaka chieng'. Abiro ndiko kuome nying

3 Ne malaika morito kanisa man Sarde Nyasacha kod nying dala mar Nyasacha
ndikne: ma en Jerusalem manyien, mabiro aa e
Magi e weche mag jalo moting’o Roho polo kuom Nyasacha kendo abiro ndiko
abiriyo mag Nyasaye kod sulwe abiriyo. kuome nyinga manyien. 13Ng'at man-gi it
Ang'eyo tichni; kendo kaka igenoni in gi mondo owinj gima Roho wacho ni kanise.
nying ni ingima to adiera isetho. 2Omiyo
chiew! Jiw gima pod odong'no kendo Ne Kanisa Man Laudikia
chiegni tho, nimar timbeni ayudo korem e 14Ne Malaika morito kanisa man
nyim Nyasaye. 3Emomiyo par gik mane Laudikia ndikne:
iseyudo kendo isewinjo, makgi, kendo Magi e weche moa kuom jal miluongo
lokri. Ka ok ichiew to abiro biro apoya ka- ni Amin ma jaadiera kendo janeno ma
jakuo maok ibi ng'eyo saa ma anabiye iri. jaratiro, jalno ma jaloch kuom chuech
4Kata kamano nitie jomoko manok e duto mag Nyasaye. 15Ang'eyo timbeni, ni
Sarde maok osechido lepgi. Gin to gini ok ing'ich bende ok iliet. Dine berna
wuothi koda ka girwakore gi lewni kibedo kiliet kata ka ing'ich! 16To nikech
marachere nikech gin joma owinjore. koro indhemndhem: ok iliet kata ok
5Ng’ama olocho bende norwakre gi lewni ing'ich, achiegni ng’ogi oko. 17Iwacho ni,
marachere kaka gin, bende ok naruch ‘an jamoko, kendo aseyudo mwandu
nyinge e kitap ngima, to abiro hulo nyinge mathoth bende onge gima aremo to ok
e nyim Wuora gi malaikene. 6Ng'at man- ing'eyo ni in ng’at mathagore mogik; idhi-
gi it mondo owinj gima Roho wacho ni er, in ng’at monego okechi; bende in
kanise. muofu kendo in duk. 18To ang'adoni rieko
mondo ibi ing'iew kuoma dhahabu mop-
Ne Kanisa Man Filadelfia uodhi gi mach mondo ibed jamoko.
7Ne Malaika morito kanisa man Ng'iew lewni marachere kuoma mondo
Filadelfia ndikne: irwaki oumni dugi. Ng'iew yath kuoma
Magi e weche mag jalno maler kendo mondo ithiedh go wang'i mondo inen.
jaadier, moting'o kifungu mar Daudi. 19Joma ahero ema akwero kendo
Gima oyawo to onge ng'ama nyalo loro; akumo. Omiyo bed jadiera kendo ilok
kendo gima oloro to onge ng'ama nyalo chunyi iwe timo richo. 20Ne! achung' e
yawo. 8Ang’eyo timbeni. Omiyo ase dhoot kendo aduong'o, ka ng’ato ang’ata
 301 FWENY 5:8
owinjo duonda mi oyawona dhoot to abiro obiro betie."
donjo ire mi achiem kode to en bende
ochiem koda. 9E seche duto ka gik mangima-go ne
21Ng’ama olocho nami thuolo mar chiwo pak, gi puoch kod erokamano ne Jal
bedo koda e kom duong'na mana kaka an mane obedo e kom duong’ kendo mangi-
bende kane aselocho ne abedo gi wuora e ma nyaka chieng’; 10Jodongo piero ariyo
kom duong'ne 22Ng'at man-gi it mondo gang'wen-go to ne podho e nyim ng'at
owinj gima Roho wacho ni kanise. mobet e kom duong' ka gilamo jal mangi-
ma nyaka chieng'. Ne gibolo osimbo mag-
Kom Duong’ Man E Polo gi e nyim kom duong' ka giwacho niya:

4 Bang'e ne ang’icho mi aneno dhoot 11"Aa Ruodhwa kendo Nyasachwa

moyaw e polo. To duol machalo gi iwinjori yudo duong' gi pak kod
tung’ mane asewinjo mokuongo kawuoyo teko, nimar ichweyo gik moko duto,
koda nowachoni, "Bi malo ka mondo any- kendo kuom dwaroni ne ochwegi
isi gik mabiro timore bang’e". 2Gi e sano kendo gibedo mangima.
ne Roho Opong'a mi aneno kom duong’ e
polo ka ng’ato obetie. 3Ng'ama ne obetie Kitabu Kod Nyarombo
komno ne kite nenore ka kite manengogi
tek miluongo ni Jasper gi Sardus. Ndanya 5 Eka ne aneno kitabu ma jal mane obet
oting'o e lwete ma korachwich,
mar koth machalo Zumaridi ne oluoro kitabuno ne ondiki koni gi koni kendo ne
kom duong’no koni gi koni. 4Kom odine gi kido abiriyo motweye. 2Eka ne
duong’no ne oluor gi kombe moko piero aneno malaika maratego ka penjo gi duol
ariyo gi ang'wen ma jodongo piero ariyo maduong' niya: “Ere ng'ama owinjore
gang'wen obedoe. Ne girwakore gi lewni gonyo kidogi mondo kitabuni?” 3To ne ok
marachere to e wigi ne girwake osimbo oyudi ng'ato ang’ata e polo kata e piny
mar dhahabu. 5Koa e kom duong’no, polo mane nyalo elo kitabuno, kata mane nyalo
ne mil, kendo moor kendo riadore. E nyim rango iye. 4Kuom mano ne aywak malit
kom duong’no ne nitie teyni abiriyo nikech ne onge ng'ama nyalo elo kitabuno
maliel. Magi e roho e abiriyo mag mondo onyiswa gima ondiki e iye. 5To
Nyasaye. 6Bende e nyim komno ne nitie achiel kuom Jodongogo nowachona ni,
gimoro manenore ka nam ma rangine "We ywak! Ne, Sibuor moa e dhood Juda
chalo gi glas to orieny ka pi. ma Nyakwar Daudi oselocho kendo en
E dier komno tir kod alworane ne nitie ema, owinjore yawo kitabu modin gi kido
gik moko ang’wen mangima man-gi abiriyogo."
wenge mang’eny yo ka nyimgi kod yoka 6Eka ne aneno Nyarombo machalo ka
dier ng'egi. 7Gima ngima mokuongo ne gima ne osenegi kochungo e dier kom
chalo gi sibuor, mar ariyo ne chalo gi duong' kolwore gi gik mangima
ruadh bwoch, mar adek ne lend wang’e ang'wen kod jodong o. Ne en gi tunge
chalo gi mar dhano to mar ang’wen ne abiriyo gi wenge abiriyo mochung’ kar
chalo gi ongo mafuyo. 8Moro ka moro Roho abiriyo mag Nyasaye moseor e
kuom gik mangimago ne nigi buombe piny mangima. 7Nobiro mi okawo
auchiel kendo ne gin gi wenge mathoth kitabuno e lwedo korachwich mar jalno
moluoro dendgi nyaka e buo buombegi. manobedo e kom duong’. 8E saa mane
Odiechieng' gi otieno duto ne gi siko ka okawoe kitabuno gik mangima
giwacho ni, ang'wenka gi Jodongo Piero ariyo
"Maler, maler en Ruoth Nyasaye gang’wen-go ne opodho auma e nyim
Manyalo Gik Moko Duto. En mane Nyarombo. Moro ka moro ne nigi
nitie to bende entie kawuono, to pod thum kod tewni mag dhahabu ma ubani
FWENY 5:9 302
opong’o, magin lemo mag jo-maler. 3Kane Nyarombo ne oyawo kido mar
9 Kendo ne giwero wer manyien ariyo. Ne awinjo gima ng'ima mar ariyo
miwero ni; kaluongo ni bi! 4Eka faras machielo ma
silwal nobiro, ng’ama noidhe ne omi teko
"In ema iwinjori kawo kitabuni, mondo ogol kwe e piny, mondo ji ochinjre
kendo gonyo kido molorego nikech kendgi. Ng'atno ne omi ligangla
in ema nonegi kendo rembi ne maduong!
ing'iewogo ji ni Nyasaye, ji moa e 5Kane Nyarombo oyawo kido mar
dhoudi duto, kendo mawacho dhok adek, ne awinjo gima ngima mar adek
duto gi ji duto kod pinje duto. kawacho ni, bi. Ne ang’icho to e nyima
10Isemiyo gibedo oganda joka ruoth kanyo ne nitiere faras marateng'!
kendo jodolo mondo gitine Ng'amo oidhe ne oting’o ratil e luete
Nyasachwa, kendo ginibed joloch e 6Ne awinjo gima chalo gi duol e dier
piny." gik mangima angwen-go kawacho ni,
"Koro gorogoro mar ngano ibiro
11Eka ne ang'icho, kendo nawinjo ng'iew gi nengo maromre gi chudo
dwond malaike mang’eny makwan-gi ne michulo jatich e odiechieng’ achiel
romo gana gi gana, tara gi gana kuom tara kendo nengo mar thowe gorogoro adek
gi gana. Ne gilworo kom duong’ kaachiel bende chal gi mar ngano, to nengo mo
gi gik mangimago kod Jodongo. 12Ne gi divai kik medi."
giwer gi dwol maduong' kama: 7Ka Nyarombo noyawo kido mar
"Duong’ odokne Nyarombo ang'wen, nawinjo duond gima ngima mar
manonegi, mondo oyud loch gi ang'wen kaluongo ni, "Bi!" 8Nang'icho to
mwandu, gi rieko gi luor gi duong' naneno faras ma rabuor e nyima! Ng'at
kod pak." mane oidhe niluongoni Tho, to Kar Jo
motho ne luwo bang'e machiegni. Ne
13Eka nawinjo ka gik mangima duto omigi teko kuom bath piny moromo achiel
manie polo kendo e piny kod e bwo piny kuom angw'en mondo gineg gi ligangla
kendo e nam, kendo gigo duto mochwe kod kech gi dera kod le maricho mag
modak e igi, kawer niya: bungu.
"Ne en mobet e kom duong’ to gi 9Kane oyawo kido mar abich, naneno e
Nyarombo, Pak gi luor, duong' kod bwo kendo mar misango chunje jomoko
loch obedne manyaka chieng’!" mane osenegi nikech Wach Nyasaye,
kendo nikech neno mane gisiko gihulo.
14Kendo gik mangima ang'wen-go 10Eka negi ywak gi dwol maduong' niya,
nowacho niya "Amin" eka jodongogo "Nyaka karang'o, Yaye Ruoth Maratego,
nopodho piny mi gidende. Maler kendo Maradier, ma ibiro ng'ado
bura ni joma odak e piny. Ka ichulo kuor
Kido kuom rembwa?" 11To nomigi kandho

6 Eka naneno Nyarombo ka elo achiel marachar ng'ato ka ng'ato, kendo nowach-
kuom kido abiriyogo. Eka nawinjo nigi ni mondo girit kuom kinde matin
duond achiel kuom gik mangima moromo, nyaka kwan mar jotich wetegi,
ang'wen-go kaluongo gi duol machalo ka kod jowetegi mibiro nego kaka gin, orom.
mor polo, kawacho, “Bi!” 2Ne ang'icho mi 12Ne ang’icho kane oyawo kido mar
aneno e nyima faras marachar. Ng'ama auchiel. Piny noyiengni matek. Mi chieng'
oidhe ne oting'o atung', kendo ne osidhne nolokore marateng' ti, machal gi ogunia
osimbo, ne owuok gi farase ka jaloch mirwako e kuyo molos gi yie diel, due
madhi mondo olochi. bende nolokore makwar ka remo; 13kendo
 303 FWENY 8:1
sulwe manie polo nolwar e piny mana Oganda Maduong' Morwakore Gi
kaka olemo machien mag ng’owu lwar koa Kandho Marachere.
kuom yadhe ka yamo mager kudho mauko 9Bang' mani ne ang'icho, mi naneno
yath. 14Polo nolal nono ka kalatas mibano oganda mar ji mang'eny ma ok kwanre
kendo gode duto gi chulni duto nogol oa moa e pinje duto gi dhoudi kod ogendini
kuonde mane gintie. kod dhok duto kochungo e nyim kom
15Eka ruodhi mag piny, gi ji madon- duong', kendo e nyim Nyarombo. Ne gir-
go, kod jotelo mag lweny, gi jo mwan- wako kandhe marachere kendo giting'o
du, kod jomaroteke, kaachiel gi ji duto othidhe e lwetgi. 10Kendo negiywak gid-
ma wasumbini, gi joma ni thuolo, gidu- uol maduong' ka giwacho niya:
to ne gipondo e rogo kendo e bwo "Warruok en mar Nyasachwa
lwendni mag gode. 16Negilwongo kagi- mobedo e kom duong' mar loch
wacho ni gode gi lwendinigo ni, kendo ne Nyarombo."
"Podhuru kuomwa mondo uumwa
kupandowa ni wang' Jal mobet e kom 11Malaike duto nochung' kolworo kom
duong'no, kendo ne mirimb Nyarombo! duong' kendo kolworo jodongo kod gik
17Nikech chieng' maduong' mitoyo mangima ang'wen. Ne gikulore piny e
negi mirima osechopo, to en ng’ama nyim kom duong’ mi negi dendo Nyasaye.
nyalo chung’ mondo osire. 12Ka giwacho niya,
"Amin! Pak gi duong' kod rieko gi
Ji 144,000 Moyier erokamano gi luor kod teko gi nyalo

7 Bang’e ne aneno malaike ang'wen

kochung' e tunge ang'wen mag piny,
ka gimako yembe ang'wen mag piny,
obedni Nyasachwa, nyaka chieng'.
Amin!

mondo gigeng’ yamo kik kudhi e piny 13Eka achiel kuom jodongogo nopenja
kata e nam kata e yath moro amora. 2Eka niya, "Jogi morwakore gi lewni marachere
naneno malaika machielo kalor koa obiro gin ng'a gini, to bende gia kanye?" 14An to
piny kowuok e yor wuok chieng', koting’o nadwoke ni, "Jaduong' in e ma ing'eyo, an
kido mar Nyasaye mangima. Noluongo gi akiya." Eka nowacho ni, "Jogi e joma
duol maduong’ malaike ang'wen mane owuok koa e sand mager; giselwoko kand-
osemi teko mondo ohiny piny kod nam. hegi matar gi remb Nyarombo. 15Ma,
3Nowacho nigi, "Kik uhiny piny, kata nam, "emomiyo koro gin e nyim kom duong'
kata yiende nyaka chop waket kido e lend mar Nyasaye, ka gitiyone odiechieng' gi
wang' jotich Nyasachwa." 4Bang'e nawin- otieno ei Hekalune; to Jalno mobet e
jo kar kwan joma ne oketnigi kido ne gin kom duong' noumgi korieyo hema
ji 144,000 mowuok e dhout Israel duto, mare kuomgi. 16Kech ok nokagi ngang'
5Koa e dhood Juda nowal ji 12,000, kendo; kata riyo ok nomak gi kendo.
koa e dhood Ruben ji 12,000, Chieng' ok norieny kuomgi kata liet
Koa e dhood Gad ji 12,000, moro mager ok nowang'gi. 17Nimar
6Koa e dhood Manase ji 12,000, Nyarombo mobedo e kom loch mar
Koa dhood Naftali ji 12,000, Nyasaye nobed jakwadhgi; notelnigi
Koa dhood Manase ji 12,000, koterogi e sokni mag pi ngima. To
7Koa dhood Simeon ji 12,000, Nyasaye noywe pi wang' gi duto."
Koa dhood Lawi ji 12,000,
Koa dhood Isakar ji 12,000, Alama Mar Abiriyo Gi Tap Wang'o
8Koa dhood Zebulun ji 12,000, Ubani Molos Gi Dhahabu.
Koa dhood Josef ji 12,000,
kendo dhood Benjamin ji 12,000. 8 Kane oyawo kido mar abiriyo, polo
noling' thi kuom kinde ma dirom nus
FWENY 8:2 304
saa. mar sulwe bende, notimo mudho, to achiel
2Eka naneno malaike abiriyo mochun- kuom adek mar odiechieng' gi otieno noti-
go e nyim Nyasaye, kendo nomigi tunge mo mudho.
abiriyo. 13Bang'e nang'icho mi awinjo ongo
3Malaika moro machielo, nobiro mahuyo e kor polo kaywak matek niya,
mochungo but kendo mar misango, kot- "Lit! Lit! Lit ni joma odak e piny, nikech
ing'o tap ubani mar dhahabu. Nomiye turumbeta modong' ma malaike adek biro
ubani mang'eny mondo ochiw, magin goyo.
jomaler duto e wi kendo mar misango
molos gi dhahabu manie nyim kom
duong’. 4Iro mar ubani moting’o lemo 9 Eka malaika mar abich nogoyo
turumbeta, mi naneno sulwe moro
mag jomaler nodum kadhi malo e nyim mane oselwar e piny koa e polo. Sulweno
Nyasaye koa e lwet malaika. 5Bang'e ne omi kifungu mar Bur matut Maonge
malaika nokawo tap ubani, mi opong'e gi gikone. 2Kane oyawo Burno, yiro
mach moa e kendo mar misango, eka nowuokie machalo gi ich mach maduong'.
nobole e piny. Bang' mano polo noriadore Yirono moa e burno noimo chieng' kod
matek, kendo omoor komil malich, kendo boche polo molokore marateng’. 3Kendo
piny noyiengini. bonyo nowuok e yirono mopiyo e piny, to
nomigi teko machalo gi teko thomoni
Turumbeta manie piny. 4To nokwergi ni kik giketh
6Eka malaike abiriyo mane nigi turum- lum manie piny kata gimoro mang'ich
beta abiriyogo ne oikore goyo turumbeta- kata yien, to ginyalo mana hinyo jogo
go. maonge gi kido mar Nyasage e lenda
7Malaika mokwongo nogoyo turumbe- wengegi. 5Ne ok omigi teko mar negogi to
tane, to pe gi mach mokikore gi remo e nomigi thuolo mar sandogi kuom dweche
manowuok, kendo nowitgi e piny. To bath abich. To rem mane jogo oyudo ne chalgi
piny moromo achiel kuom adek nowang', mano miyudo ka thomoni okayo dhano.
yien bende marom kamano nowang' gi 6E ndalogo ji nodwar tho, to ok
lum mang’ich duto nowang'. giniyude; ginigomb mondo githo to tho
8Malaika mar ariyo nogoyo turumbe- noring-gi.
tane, mi gima chalo got maduong', ma liel 7Bonyogo ne chalo gi farese moikore ni
gi mach, nowiti e nam. To bath nam lweny. E wigi negirwako gik machalo gi
moromo achiel kuom adek nolokore remo, osimbo mag dhahabu, to lend wang'gi ne
9momiyo achiel kuom adek mar gik chalo gi lend wang' dhano. 8Yie wigi ne
mangima manie nam notho, kendo achiel chalo gi yie wi mon, kendo lekegi ne chalo
kuom adek mar yiedhi manie nam gi leke sibuoche. 9Ne girwako gilweny
nokethi. mag akor machalo gi akor mar nyinyo, to
10 Eka malaika mar adek nogoyo buombegi ne goyo koko mana ka farese
turumbetane mi sulwe maduong' maliel mang’eny kendo ka geche miywayo kad-
ka toch nolwar oa e polo, nolwar kuom hiyo e lweny. 10Negin gi yiwgi makecho
achiel mar adek mag aore, kendo kuom kaka thomoni kecho, to e yiwgigo negin gi
sokni duto. 11Nying sulweno en, "Gima teko mar sando kagikayogo ji kuom dueye
Kech," kamano bende achiel kuom adek abich. 11Ruodh-gi motelo nigi en malaika
mar pi nolokore makech, kendo pige mar Bur Matut Maonge gikone manyinge
makechgo nomiyo ji mang'eny notho. miluongego gi dho Hibrania en Abadon,
12Kendo malaika mar ang'wen nogoyo to gi dho Grik en Apolion.
turumbetane, mi achiel kuom adek mar 12Masira mokwongo osekadho, to
chieng' gi achiel kuom adek mar due, kod masiche ariyo mamoko pod biro.
 305 FWENY 11:3
13Bang' mano malaika mar auchiel ka sibuor maruto. Bang' kosekok kamano
nogoyo turumbetane, mi nawinjo dwol to duonde mor polo abiriyo nowuoyo. 4To
moa e tunge mag kendo mar misango mar kane mor polo abiriyogo osewuoyo
dhahabu manie nyim Nyasaye. 14Eka kamano, ne adwaro ndiko gima giwacho,
duolno nowacho ni malaika mar auchiel eka nawinjo dwol moro moa e polo mawa-
man gi turumbeta niya, "Gony malaike chona niya, "Kik indik gima polo abiriyo-
ang'wen motue gibed thuolo gia e aora go osewacho to ling'go ei chunyi."
maduong' mar Yufrate." 15To nogony 5Eka malaika mane aneno konyono
malaike ang'wen-go mane oseiki ni saa-no nam kod piny cha noting'o bade korach-
gi odiechiengno kod dueno gi higano, wich kochomo polo.
mondo gineg achiel kuom adek mar ji 6Kendo nokuong'ore gi nying' Jal
duto. 16Kwan mar jolweny moidho farese mangima nyaka chieng', jal manochueyo
ne oromo tara mia ariyo. Ne awinjo kar polo gi gigo duto manie iye, gi piny gi gik
kwan-gi. moko duto manie iye, kod nam gi gik
17To farese gi joithgi mane aneno e moko duto manie iye kowacho niya, "Deko
fwenynano ne chalo kama: joma noidhogi moro ok nochak obedie ngang'! 7To e
norwako akor mag nyinyo makwar ndalono, ma malaika mar abiriyono nogo
kamach, kendo mambulu molil, kod turumbetane, eka wach mopondo mar
ratong’ gweno. Wi faresego ne chalo gi wi Nyasaye nochopi, mana kaka nonyiso
sibuoche, to mach gi yiro kod pilni mach jotichne ma jonabi."
ne wuok e dhogi. 18Masiche adekgo mag 8Bang' mano dwol mane awinjo
mach, yiro kod pilni mag mach manewuok kawuoyo koa e polo cha ne ochako wuoyo
e dho faresego nonego achiel kuom adek koda kendo kowacho niya: "Dhiyo, ikaw
mar kwan ji duto. 19Teko mane faresego kitabu moel manie lwet malaika monyono
nigo ne nie dhogi kendo e iwgi nikech iwgi nam kod piny."
ne chalo gi thuonde, man gi wiye ma gike- 9Omiyo ne adhiyo ir malaikano, kendo
chogo ka gihinyogo ji. makwaye mondo omiya kitabu matinno.
20To joma odong' mane masichego ok To nowachona ni, "Kawe, mondo ichame.
onego, pod ne ok oloko chunygi oa kuom Obiro bedo makech e iyi, to e dhogi nobed
gik mane giloso kendo gichueyo gi lwetgi; mamit ka mor kich." 10Eka nakawo kitabu
kendo ok giweyo lamo jochiende gi matinno manie lwet malaikano, mi
nyiseche manono molos gi dhahabu gi achame, ne omit e dhoga ka mor kich to
fedha kod mula gi kidi kod bao, ma gin gik kane asechame nobedo makech e iya.
maok nen kata winj wach, kata wuotho. 11Bang'e ne owachna kendo niya, "Nyaka
21Bende ne ok giloko chunygi ka giweyo ichak ikor wach kuom ogendini mang'eny,
nek, kata timbe juok kata terruok kata kuo gi pinje kod dhok ma ji wacho gi ruodhi."
mane gibedo ka gitimo.
Joneno Ariyo
Malaika Gi Kitabu Matin

10 Eka naneno malaika machielo

maratego, kabiro kolor oa e polo.
11 Eka nomiya modi machalo gi luth
mar pimo; kendo nowachna niya,
"Aa malo idhiyo ipim Hekalu mar
Ne orwakore gi boch polo ka ndanya Nyasaye kod kendo mar misango, kendo
oumo wiye; wang'e nechal gi chieng', ikwan joma lemo kanyono! 2To iwe laru
kendo tiendene ne chalo gi sirni makakni maoko manie nyim Hekalu kik ipime,
ka mach. 2Ne oting'o kitabu matin moel e nikech osemiye Ogendini, kendo gibiro
lwete. Nonyono nam gitiende korachwich, nyone gi tiendegi kagiketho Dala Maler
to tiende ma koracham nonyonogo piny, kuom dueye piero ang'wen gariyo. 3To
3kendo nokok gi dwol maduong' machalo abiro miyo jonenona ariyo morwakore gi
FWENY 11:4 306
gunia teko, kendo ginihul wach Nyasaye matek ei polo, kagiwacho niya:
kuom ndalo alufu achiel gi mia ariyo kod "Loch mar pinyni koro osedoko mar
piero auchiel. 4Magi gin e yiende ariyo Ruodhwa kendo mar Kristo, kendo
mag Zeituni, kod rachung teyni ariyo enolochi nyaka chieng'."
mochung' e nyim kom Ruodh piny. 5Ka
ng'ato moro amora dwaro hinyogi, to 16To jodongogo piero ariyo gang'wen
mach wuok e dhogi matieko wasikgi. mane obedo e kombegi mag duong' e
Mano e kaka ng'ato moro amora mad- nyim Nyasaye, nokulore piny auma kendo
waro hinyogi notho. 6Jogi nigi teko mar ne gidendo Nyasaye, 17Ka giwacho niya:
loro polo mondo koth kik chue e ndalo ma "Wagoyoni erokamano, aa Ruoth
gihuloe wach. To bende gin gi teko mar Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto!
loko pi obed remo kendo kelo tuoche In Mantie, kendo mane nitie, nikech
yembe mopogore opogore e piny e kinde isekawo teko mari maduong', mi
mora amora magidwaro. koro ichako locho. 18Nyiego nomako
7To ka gisetieko hulo wach gi, ondiek pinje mag ogendini, to koro mirimbi
mawuok Bur Matut maonge gikone osechopo. Kinde osechopo mar ng'a-
noked kodgi, mi nologi kendo negogi. do bura ne jomotho, kendo chiwo
8Ringregi noriere koriyo e yo mar dala mich ni jotichni ma jonabi, gi jogi
maduong'no, ma iluongo gi ngero Sodom maler kod jogo moluoro nyingi,
kod Misri, dalano e kama nogurie jomatindo gi jomadongo. Kendo
Ruodhgi. 9To ji moa e ogendini duto gi tieko jogo maketho piny."
dhoudi, kod dhok duto ma ji wacho gi
pinje duto, norang ringregi kuom ndalo 19Eka Hekalu mar Nyasaye noyaw e
adek gi nus, kendo ok giniyie mondo oyik- polo, kendo Sandug Muma nonenore ei
gi. 10Ji duto modak e piny nogo siboi Hekalu; to mil polo marieny mager gi
kuom thogi, ka gimor kendo gimiyore riadruok, koko kod mor polo gi yiengni
chiwo, nikech jonabi ariyogo nosebedo mar piny nobetie kod pe nochue mang'eny.
kasando ji modak e piny.
11To bang' ndalo adek gi nus much Dhako Kod Thuol Malich
ngima mar Nyasaye nodonjo e igi, mi ne
gichung' gi tiendegi, kendo luoro 12 Bang’ mano ranyisi malich
nonenore ei polo: ne en dhako
maduong' nomako joma ne onenogi. morwakore gi chieng', to due onyono e
12Bang' mano negiwinjo dwol maduong’ tiende, kendo wiye nosidhie osimb sulwe
koa e polo kawachonigi niya, "Biuru malo apar gariyo. 2Ne en-gi ich, kendo noywak
ka!" Mi ne gidhiyo e polo malo ei bor polo ka en girem nikech muoch ne kaye kod-
moumogi, ka wasikgi nenogi. waro nyuol. 3Eka ranyisi machielo bende
13Gi e saa nogo piny noyiengni matek, nonenore ei polo: ne en thuol mang'ongo,
mi bath dalano achiel kuom apar nomuko- makwar man-gi wiye abiriyo kod tunge
re mogore piny, kendo ji alufu abiriyo apar gi osimbo abiriyo mosidhi e wiyege
notho e yiengni mar pinyno to joma 4Iwe noyweyo achiel kuom adek mar
nodong' nobwok malich, kendo negimiyo sulwe manie polo mi opudho kendo owito-
Nyasach Polo duong'! gi e piny. Thuol malichno nochungo nyim
14Masira mar ariyo osekadho, neuru, dhakono mane chiegni nyuol, mondo
masirano mar adek biro biro piyo. ocham nyathine kosenywole. 5Dhakono
nonywolo nyathi ma wuowi, nyathi
Turumbeta Mar Abiriyo madichwo mabiro locho korito ogendni gi
15Eka malaika mar abiriyo nogoyo ludh nyinyo. To nyathineno noyudhi
turumbetane, to dwonde moko nokok moter malo ir Nyasaye e kom duong'ne.
 307 FWENY 13:10
6Dhakono noringo modhiyo e thim kuma osiko motegno kahulo wach Yesu.
ne Nyasaye oselosone kama nibiro ritee
kuom ndalo alufu achiel gi mia ariyo kod
piero auchiel.
13 Kendo thuol nochung' e dho nam.

7Eka lweny nochakore e polo. Mikael gi Ondiegi Magalagala Owuok E Nam

malaike mage nokedo gi thuol malichno, Eka naneno ondiek moro magalagala
to thuondno gi malaike mage bende noke- kawuok aa e nam. Ne en gi tunge apar
do kodgi. 8To thuol ne onge teko moromo, kod wiye abiriyo. To nosidho osimbo apar
mi nologi kendo ne oriembgi kargi e polo. e tungegego, kendo wich ka wich
9Eka thuol malichno nowit modire mwalo nondikie nying marach mayanyo
e piny, thuol mang'ongo machon miluon- Nyasaye. 2Ondiek mane aneno ne chalo gi
go ni Jachien kata Satan, mawuondo piny kwach, to tiendege ne chalo tiende dubu,
ngima. Nowite modire e piny, kaachiel kod kendo dhoge ne chalo gi dho sibuor. To
malaike mage bende. thuol mang’ongono nomiyo ondiegino
10Eka ne awinjo duol maduong' moa e tekone gi kome mar duong' gi lochne
polo, kawacho niya, duto. 3Achiel kuom wiye ondiek magala-
"Koro warruok giteko kod galano mar tho ne nenore ka gima ne nigi
pinyruodh Nyasachwa, gi loch mar adhola malich to adholano malich mar
Kristo osechopo. Nikech Jahang tho nosechango. Jopiny mangima nohum
jowetewa, mahangonegi e nyim nono, kendo negiluwo bang' ondiegino.
Nyasachwa odiechieng' gi otieno, 4To ji nolamo thuol mang’ongono nikech
osewit modir e piny. 11To ne giloye nosemiyo ondiek malichno tekone owuon
gi remb Nyarombo kendo gi Wach kendo negilamo ondiek malichno ka
Nyasaye mane gihulo, bende ne ok gipenjo niya. "En ng'ano machal gi
gihero ngimagi ahinya mane nyalo Ondiek malich?" Ere ng'ato ma nyalo
miyo giluor tho. 12Emomiyo moru- kedo kode?"
ru un polo, kod joma odak eiye! To 5Ondiegi malichno nomi dhok mar
mano kaka nobed malit ne piny gi wacho weche mag sungruok kod ayany,
nam, nikech Jachien oselor obiro iru! kendo ne oyiene bedo gi loch kuom
En gi mirima mager nikech ong'eyo dueye piero ang'wen gariyo. 6Eka
ni odong'ne mana ndalo matin nochako wuoyo koyanyo Nyasaye
kende." kendo koketho nyinge kod kar dakne,
kaachiel gi joma odakie polo. 7Bende
13To kane thuol malichno oneno ni ose- nomiye teko mondo oked gi jomaler
wite modire e piny, ne olawo dhako mane mag Nyasaye kendo ologi bende
onywolo nyathi ma wuowi cha. 14Dhakono nomiye loch kuom dhoudi duto, gi
nomi buombe ariyo mag ongo maduong' ogendini kod dhok duto miwacho gi
mondo ohugo ochopgo kama nolosne pinje duto.
thim, kuma ne idhi ritee kuom higni adek 8Ji duto modak e piny biro lamo ondiek
gi nus kama thuol ok nenyal chopoe ire. malichno, jogo ma nyinggi ok ondiki e
15Eka thuol nong'ogo pi moa e dhoge kitabu mar ngima mar Nyarombo
mamol ka aora mondo oyuogo dhakono gi manoyang' chakre chwech piny.
apaka mamol. 16To piny noyawo dhoge, 9Ng'at man-gi it, mondo owinji!
momodho pi duto mane thuol ong'ogono, 10Ka ng'ato onego otue to tuejno ema
mi nokonyo dhakono. 17Eka thuol nodhiye. Kendo ka ng'ato onego negi gi
mang’ongono ne okecho gi dhakono, nod- ligangla, liganglano ema nonegego.
hiyo mondo oked gi nyithind dhakono Ma dwaro bedo jakinda modhil kod yie
modong', morito chike Nyasaye kendo motegno kuom jotich Nyasaye moyiedhi.
FWENY 13:11 308
Ondiek Malich Moa E Piny maringo matek kendo ka mor mar polo.
11Eka naneno ondiek malich Dwolno mane awinjo ne chalo gi jo
machielo kawuok ei piny. Ne en gi thumbe mag nyatiti magoyo nyatiti. 3To
tunge ariyo machalo gi mar nyarombo, ne giwero wer manyien ka gichungo e
to nowuoyo kaka thuol mang’ongo. nyim kom duong', kendo e nyim gik
12Notiyo gi teko duto mar ondiek mangima ang'wen kod jodongogo. Bende
malich mokwongo ka en e nyim ne onge ng'ato mane nyalo puonjore wero
ondiegino. Eka nomiyo piny gi ji duto wendni makmana ji alufu mia achiel gi
modak eiye olamo ondiek malich mok- piero ang'wen gang'wen (144,000) mane
wongono, ma wiye ne nigi adhola gin joma nores koa e piny. 4Jogi e joma ne
malich manogo lero mar tho ok odwanyore gi mon, to ne giritore
nosechango. 13Notimo honni madongo maler. Giluwo bang' Nyarombo kamoro
ma kata mana mach nomiyo lor a e amora modhiye. Nong’iewgi koa kuom ji
polo, kabiro e piny ka ji duto neno. kendo mobedo kaka olembe mokwongo
14To nowuondo ji modakie piny, nikech chiek michiwo ni Nyasaye kod Nyarombo.
honni mane omiye teko mondo otim e 5Miriambo ne ok owuok e dhogi, gionge
nyim ondiek malich mokwongo. Ne gi ketho moro amora.
ogolo chik mondo gilosi gima ket ma
imiyogo duong' ondiek malich Malaike Adek
mokuongo mane ohiny gi ligangla to 6Eka ne aneno malaika moro ka huyo e
ok otho. 15Nomiye teko mondo omi kor polo. Ne en gi Wach Maber mochwere
gima ket mar ondiek malich mokwon- ma olando ni ji duto modak e piny: ne pinje
go muya, mondo owuo kendo oneni duto, gi dhoudi duto kod dhok duto gi
jogo duto mane otamore lamo gima ogendini duto. 7Nokok gi dwol maduong'
ketno onegi. 16Bende nochuno ji duto, kowacho niya, "Luoruru Nyasaye kendo
jomatindo gi jomadongo jomwandu miyeuru duong', nikech saa ma ong'adoe
kod jochan, wasumbini gi joma ni bura osechopo! Lamuru Jal mane ochueyo
thoulo, mondo oket alama e lwetegi ma polo gi piny, kod nam gi sokni mag pi." 8Eka
korachwich kata e lenda wengegi. malaika mar ariyo nobiro kowacho niya,
17Mondo omi ng'ato ang’ata kik ng’iew "Yaye! Babulon Dala Maduong' osepodho
kata uso gimoro amora, makmana ka piny! Osepodho Piny! En e dhako cha mane
en gi alamano ma en nying ondiek omiyo ogendini duto omadho divai mar mer
malichno kata kwan mar nyinge. mar terruokne. 9Bang' mano, malaika mar
18To ng'eyo tiend wachni dwaro rieko, adek nobiro bang'gi kowacho gi duol
Ng'at man gi ng’eyo matut, mondo okwan maduong' niya, "Ka ng’ato ang'ata olamo
namba mar ondiek, nikech nambano en ondiek malich kod gima ket kode, kendo
mar nying dhano. Nambano en mia ondikne alama e lenda wang’e kata e lwete,
auchiel gi piero auchiel gauchiel. 10ng'atno, bende, nyaka nomadh divai mar
mirimb Nyasaye, moseol mopong' thich
Nyarombo Gi Ji Alufu Mia Achiel giteko moo ei kikombe mar mirimbe.
Piero Ang'wen Gang'wen (144,000) Noyud sand ei mach makakni e nyim malai-

14 Eka ne ang'icho kendo naneno

Nyarombo kochung' e wi Got
Sayun. To ne en kod ji alufu mia achiel gi
ka maler, kendo e nyim Nyarombo. 11To
yich mach mar sandgino dhi malo nyaka
chieng'. Jogo malamo ondiek malich kod
piero ang'wen gang’wen kendo nyinge gima ket kode, kata jogo mondiknegi alama
owuon gi nying Wuon mare nondik e mar nyinge, ok noyud yueyo odiechieng’
lenda wengegi. 2Kendo ne awinjo dwol kata otieno. 12Ka eri ema kinda kod dhil mar
moro moa e polo ka mor ka mor pi aora jomaler, mag Nyasaye dwarore, jogo marito
 309 FWENY 16:2
chike mag Nyasaye, kendo osiko koyie kuom Malaike, abiriyo, moting'o masiche abiriyo
Yesu. mogik nikech kuomgi mirimb Nyasaye
13Eka nawinjo dwol moa e polo kawa- ochopo kare. 2Ne aneno gima chalo nam
cho niya, "Ndik ni, Chakre kawuononi, mar glas moru gi mach to e bathe kanyo
jogo gin johawi matho ka gin ei Ruoth!" ne aneno joma oseloyo ondiek malichno
Roho bende wacho ni, "Ee, gin johawi kod kido machalo kode to gi namba mar
adier, nikech giniyue kuom tichgi matek, nyinge ko-chung’. Ne giting’o nyatiti
nimar timbegi noluwgi." mane omigi gi Nyasaye, 3ka giwero wend
Musa jatich Nyasaye gi wend Nyarombo
Keyo Mar Piny kama:
14To ne ang'icho, mi naneno e nyima "Yaye; mano kaka tijeni dongo
bor polo marachar, to ewi bor polono ne kendo lich aa Ruoth Nyasaye
nitie ng'ama obetie "machalo gi wuod Manyalo Gik Moko Duto. Yoreni ni
dhano." Nosidho osimbo mar dhahabu e kare kendo gin adiera, Aa Ruodh
wiye, kendo ne oting'o pala mabith mar ogendini manyaka nene. 4En ng'a
keyo e lwete. 15Eka malaika machielo maok nyal luori aa Ruoth, maok nyal
nowuok oa e Hekalu kaluongo gi duol miyo nyingi duong'? Nikech in kendi
maduong’ jal mobedo e bor polono niya, ema iler, ogendini duto nobi nyimi
"Kaw pandi mar keyo mondo ike, nikech mondo olami, nimar timbeni makare
saa mar keyo osechopo, nimar cham manie osefwenyore ratiro.”
piny, osechiek." 16Omiyo jal mane obet e
bor polo notiyo gi pande mar keyo e piny, 5Eka-ne ang’iyo mi aneno ka Hekalu
mi nokayo piny ka cham. mar Hemb Rapar oyawore e polo.
17To malaika machielo nowuok oa e 6Malaike abiriyo moting’o masiche abiriyo
Hekalu manie polo, en bende ne en gi pala nowuok e hekalu. Ne giruakore gi lewni
mabith mar keyo. 18Eka malaika moro maler mapakni kendo manyilni to ne
machielo, mane nigi teko kuom mach, gitweyo kamba mar dhahabu e korgi.
nobiro kowuok e kar kendo mar misango 7Achiel kuom gik mangima ang'wen ka ne
kendo nolwongo gi dwol maduong’ jalno omiyo malaike abiriyogo tewni abiriyo
mane nigi pala mabich mar keyo nowa- mag dhahabu mopong', gi mirimb
chone niya, "Kaw pandi mabithno mar Nyasaye, Nyasaye mosiko nyaka chieng'.
keyo mondo ikago olemb mzabibu mag 8Hekalu ne iye opong' gi iro moa e duong'
piny, nikech olembege ochiek ahinya!" maler mar Nyasaye kod tekone. To onge
19Omiyo malaikano notiyo gi pande mar ng'ama ne nyalo donjo ei hekalu kapok
keyo e piny, ne okayo olembe mzabibu masiche abiriyo mag malaike abiriyogo
kendo noketogi kar biyo mzabibu orumo.
maduong' mar mirimb Nyasaye.
20Olembego ne obi kinyonogi gi tielo e Tewni Abiriyo Mag Mirimb Nyasaye
kar bichono e pap oko mar dala, to remo
nochuer kamol kawuok kar bichono, 16 Eka ne awinjo duol maduong'
kakok koa ei hekalu kawuoyo gi
mochopo mabor moromo kilomita mia malaike abiriyogo kawachonigi niya
adek koa e dala, to tut remono ne nyalo "Koro dhiuru, mondo upuk tewni abiriyo
romo mita achiel gi nus. mopong' gi mirimb Nyasaye e piny."
2Malaika mokuongo nodhi mopuko tape
Malaike Abiriyo Makelo Masiche e piny, mi adhonde malich mang'ue
Abiriyo marach ne omako ji duto mane nigi alama

15 Eka ne aneno ei polo ranyisi mar ondiek malich kendo mane lamo gima
machielo malich ahinya: Ne aneno ket kode.
FWENY 16:3 310
3Malaika mar ariyo noolo tape e nembe Mar Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto.
mi pi nembegi nolokore machal remb 15"Neuru! Abiro ka jakuo! Ng'atno en
ng'at motho, kendo gik mangima duto jahawi ma nonwang’ kaneno kendo ma
modak e nembego ne otho. orwako lepe mondo wiye kik kuodi ka
4Malaika mar adek noolo tape e aore gi oyude duk.
sokni mag pi kendo pigegi ne olokore 16Bang' mano chunjego nochoko ruod-
remo. 5Bang'e ne awinjo malaika higo kanyakla kama iluongo gi dho
mochung’ne pige kawacho niya: Hibrania ni Armagedon.
"In kare kuom kelo kumgi, Aa 17Kendo malaika mar abiriyo bende
Ng'ama ler mantie bende mane nitie, noolo tape e yamo; eka duol maduong'
nikech iseng'ado bura kare; 6nimar nowuok koa ei Hekalu e nyim kom
jogi ne osechwero remb jogi maler, maduong' mar loch kawacho niya,
gi jonabi, mane onegi to koro "Osetimore!" 18Bang’ mano, ne nitie mil
isemiyo gimadho remo mana kaka polo makakni, koriadore kod mor polo gi
owinjore kodgi." yiengni malich mar piny. Piny noyiengni
matek mapok oyiengni kamano nyaka aa
7Eka ne awinjo duol kawuok e kendo chuech dhano. Adiera chutho ne en yieng-
mar misango kawacho niya, ni mar piny marachie moloyo. 19Dala
"Ee Ruoth Nyasaye Manyalo Gik maduong' nobarore mopogore didek
Moko Duto kumni nikare kendo gin kendo mier madongo mag pinje ogendini
adieri." nomukore mogore piny. Nyasaye noparo
Babulon dala maduong', mi ne omiye
8Malaika mar ang'wen noolo tape e kikombe mopong' gi divai mar mirimbe
wang’ chieng’ mi chieng' nomi teko mar mager. 20Chula ka chula nolal nono kendo
wang'o ji gi mach mager. 9Liet mager mar gode duto bende nolal kamano. 21Pe
chieng' nowang'ogi to ne gidhi nyime madongo dongo ma pek moro ka moro
mana giyanyo nying Nyasaye man giteko dirom kilo piero abich, noa e polo mogoyo
mar geng'o masichego, kendo ne gitamore ji. To ne giyango Nyasaye nikech masich
hulo richogi mondo gimiye duong’. peno, nimar ne en masira marach, moloyo!
10Eka malaika mar abich noolo tape e
wi kom duong’ mar ondiek malichno, to Dhako Mobet Kuom Ondiek Malich
piny ruodhe nolokore mudho. Ji nokayo
lewgi nikech rem malit mane gin-go
11kendo ne giyanyo Nyasach polo nikech
17 Eka achiel kuom malaike abiriyo
mane nigi tewni abiriyo nobiro
ira, mowachona niya; "Bi mondo anyisi
rem mane gin-go gi adhondegi; to kata kum mar jachode maduong' mobet ewi
kamano ne gitamore lokore kuom richo pige mang'eny. 2En ema ruodhi mag piny
mane gisetimo. noterore kode, kendo ji duto modak e piny
12Bang'e malaika mar auchiel noolo bende osemadho divai mar terruokne mi
tape e aora maduong' mar Yufret, mi pige omer."
noduono mondo yo olosre ni ruodhi mane 3Bang'e malaika nokawa kapong' gi
biro koa yo wuok chieng'. 13Eka naneno Roho kendo otera e thim. Ekanyono
jochiende adek machalo ogwende, ne naneno dhako moro koidho ondiek malich
giwuok e dho Thuol maduong’ kendo e makwar, ma dende duto nochadhore gi
dho ondiek malich kendo e dho Janabi mar nyinge mag ayany, kendo ne en gi wiye
miriambo. 14Gin chunje mag jochiende abiriyo kod tunge apar. 4Dhakono nor-
matimo timbe honni kendo gidhi ir ruod- wakore gi lewni maralik gi makwar, kendo
hi duto mag piny ngima mondo gichokgi nolichore gi dhahabu kod kite mabeyo
ni lweny ma nobedie chieng' maduong’ manengogi tek gi lulu. To noting'o e lwete
 311 FWENY 18:6
kikombe mar dhahabu, mopong' gi gik 15Eka malaikano nowachona niya,
modwanyore kod timbe mochido mag ter- "Pigego mane ineno ma dhako ma jachode
ruokne. 5Kendo nyingni nondik e lenda obedoe, gin ji gi ogendini mang’eny kod
wang’e niya: dhout pinje gi joma wacho dhok
mopogore opogore. 16To ondiek malichno
"HONO, BABULON MADUONG' gi tunge apargo mane ineno biro bedo
MIN JOCHODE DUTO, KENDO MIN mager kod dhakono ma jachode.
GIK MODWANYORE MAG PINY." Ginihinye kagitieke kendo weye duk;
ginicham ringe, ma giniwang'e te gi mach.
6Bende ne aneno dhakono komer gi 17Nimar Nyasaye oseketo e chunygi
remb jo-maler mag Nyasaye, remb jogo mondo gitim gima odwaro ka gimiyo
mane ohulo ni Yesu e Ruoth. Kane Anene ondiek lochgi mondo olochi, nyaka wach
Ne Awuoro Ahinya. Nyasaye ochopi. 18Dhakono mane ineno
7Eka malaika cha nopenja ni, "Ere gima en e dala maduong’ man gi loch kuom
omiyo iwuoro kamano? Abiro nyisi tiend ruodhi mag piny."
wach mopondo mar dhakono kod mar
ondiek malich moidho gi wiye abiriyo kod Babulon Opodho
tunge apar. 8Ondiek malich mane ineno,
yande nitie, to tinde oonge kendo obiro 18 Bang’ mani ne aneno malaika
machielo kalor piny aa e polo. Ne
wuok oa e Bur Matut Maonge Gikone ka en gi teko maduong', kendo lerne ne
odhiyo e kar kethruokne. Ji duto modak e menyo piny. 2Nokok gi dwol maduong'
piny, ma nyingegi ok ondiki e kitap ngima kowacho niya,
nyaka aa chakruok mar piny nowuor ka "Yaye! Babulon dala maduong' ose-
gineno ondiek malichno, nikech yande podho! Osepodho! Osedoko kar dak
entie to tinde oonge, to nochak oduogi- mar jochiende, kendo odoko gunda
kendo. ma chuny duto mochido odakie,
9"Ng'eyo tiend wachni dwaro paro kaachiel gi winy duto makelo luoro
matut man-gi rieko. Wiye abiriyogo gin gi mago maok ler makuero. 3Mano
gode abiriyo ma dhakono obetie. 10To osetimore nikech ogendini e pinje
bende gin ruodhi abiriyo. Ma abich kuom- duto osemadho divai mar neko mag
gi osepodho, to achiel pod nitie, to terruokne, Ruodhi mag piny
machielo pod ok obiro; to kapo ni obiro to oseterore kode, kendo jo-ohala mag
nobedi kuom thuolo mabor matin. piny bende osedoko jomwandu
11Ondiek malichno ma yande nitie, to nikech ohala ma ngimane oyombore
tinde oonge, en ruoth mar aboro. Bende mane odhialorego.”
en achiel kuom ruodhi abiriyogo, kendo
odhiyo e kar kethruokne. 4Eka nawinjo dwol moro machielo moa
12Tunge apargo mane ineno, gin ruod- e polo kawacho niya:
hi apar ma pok oyudo pinyruoth to ibiro "Un joga, wuoguru ua kuome,
miyogi teko mar locho kuom saa achiel mondo kik ubed achiel kode e
kende, kaka ruodhi kaachiel gi ondiek richone, mondo omi kik unwang'
13
malichno. Gin duto gin gi paro achiel masichene, 5nikech richone osebi-
kendo ginichiw tekogi kod lochgi ni wore mochopo e polo malo, kendo
ondiek malichno. 14Giniked gi Nyarombo, Nyasaye koro oseparo timbene
to Nyarombo nologi nikech en e Jaduong' mamonogo. 6Timneuru kaka oseti-
mar jodongo, kendo Ruodh ruodhi, to mono! Medneuru nyadiriyo kuom
jogo manobed kode, gin joge moluongi, gik ma osetimo! Losneuru mathne
jomoyier gi jogo maluwe gadiera.” mane omiyo ji e kikombene
FWENY 18:7 312
nyadiriyo. 7Miyeuru sand kod ywa- nikech gigege nochung' mabor, ka giluor
gruok mang'eny marom gi duong' nikech sandruokne. Giniywagi kagidengo,
kod dhialruok mar ngima moyom- 16kendo goyo nduru ka giwacho niya:
bore manodakie kendo manomiyore “Mano kaka lit! Mano kaka lit, Yaye
owuon. Nosungore kowacho e chun- dala maduong' morwakore gi lewni
ye niya, 'Abedo kaka ruoth madhako, mabeyo kod lewni mareprep gi mak-
ok an chie liel kendo ok ane gima war, mapakni gi dhahabu gi kite
dimi aywag ngang'. 8Emomiyo mabeyo manengogi tek kod lulu!
masichege chieng’ moro achiel 17Mano kaka mwandu mathoth
noloye: masichego gin tho gi ywa- kama osekethi motieki kuom saa
gruok kod kech. Mach nowang'e achiel kende!’
kendo tieke duto, nikech Ruoth
Nyasaye mang'adone bura, nigi teko "Jotend yiedhi duto, gi jowuoth duto
maduong' moloyo!' mawuotho gi yiedhi kod jokwang' yiedhi
gi jogo duto ma loko ohala e nam,
9"To ruodhi mag piny mane oterore ginichung' gichien. 18Ka gineno yiche
kode, kendo bedo kode e ngima moyom- dum kowang' gini wach niya: 'Bende ne
bore noywage kendo sedo kod nyinge ka nitie dala moro machalo gi dala
gineno yiro madum ka owang'. maduong'ni? 19Giniket buru e wigi kendo
10Ginichung' mabor ka giluoro sandne goyo nduru ka giywak niya:
kendo ka giywak niya, “Mano kaka lit! Mano kaka lit, Yaye
"To mano kaka lit! To mano kaka dala maduong' Kama ji duto mane
lit!" Yaye dala maduong’. Yaye nigi Yiedhi e nam, nobedo joma
Babulon; dala maduong' man-gi omewo nikech mwandune. Mano
teko! Kethruokni osechoponi kuom kaka osekethe kendo otieke chutho
saa achiel kende!" mana kuom saa achiel kende. 20Yaye
polo bed mamor kuom kethne. Un
11"Johala mag piny noywage ka giden- jomaler mag Nyasaye gi joote kod
go, nikech onge ng'at ma nochak ong’iew jonabi, beduru mamor! Nyasaye
mwandugi kendo. 12Mwandugigo gin: oseng’adone bura kendo kume
dhahabu gi fedha kod kite mabeyo manen- nikech timbe mane otimonu.
gogi tek gi lulu kod lewni mabeyo, gi 21Eka malaika maratego nokawo kidi
lewni maralik, lewni mareprep kod lewni machalo gi pong' rego maduong', noting'e
makwar gi yien duto madum tik mamit, gi kendo nobologo e nam, kowacho niya:
gik moko duto molos gi lak liech, gi yien "Mana gi gero malich kama, e kaka
ma neng'ogi tek kod molos gi nyinyo, kod Babulon dala maduong' nomuki
mula kendo molos gi kite mabeyo, 13kod kendo ok nonene ngang'. 22Wende
gik moko kaka dalasini gi gik mang'ue jogo thum nyatiti gi jower, kod jogo
ng'ar; kaka ubani gi mor wir madum tik asili gi jogo tung', ok nowinji e iyi
mamit kod uvumba gi divai kod mor kendo ngang'. Kata johala moro
mzabibu gi mogo mayom gi ngano kod amora ok noyud e iyi kendo ngang',
dhok gi rombe gi farese gi geche lweny bende dwond pong' marego ok now-
kod ringruok gi chunje ji bende. inj kendo e iyi ngang'. 23Ler mar
14"Giniwach niya, ‘Olembe ma yande taya ok norieny kendo e iyi chutho.
igombo oserumoni. Mwandugi duto kod Dwond wuon kisera gi dwond
gik mabeyo malombo wang' oselal chutho, miaha bende ok nowinj eiyi kendo
ok nibed kodgi kendo ngang’.’ 15Jo-ohala ngang'. Jolok ohala magi ne gin ji
mane ouso gigegi kendo obedo momewo madongo e piny. To pinje duto
 313 FWENY 19:18
nobaro mokethore nikech wuondni (Law maberno ochungo kar timbe
kod timbeni mayore mag juok. 24Ne makare mag jomaler.)
oyud kuome remb jonabi gi remb jo- 9Eka malaikano nowachona ni, Ndik
maler, kod remb ji duto mane osene- kama: Jogo gin johawi moluongi e chiemb
gi e piny. arus mar Nyarombo!' Eka nomedo wacho
niya, "Magi gin weche ma adier mag
Haleluya! Nyasaye." 10Eka napodho piny e tiende

19 Bang' mani, nawinjo gima chalo

gi koko maduong' mar oganda ei
polo kawacho niya:
mondo alame. To nowachona niya,
"Ngang'! Kik itim kamano! An bende an
mana jatich wadu kaachiel gi joweteni
"Haleluya! Warruok gi duong' kod mohulo gichir wach kuom Yesu. Nyasaye
teko odok ne Nyasachwa, 2nikech kende ema owinjore ilam! Wach adierano
buchene gin adiera kendo kare. mar Yesu e ma kelo koro wach mar jon-
Oseng'ado bura ni jachodeno abi."
maduong' mane oketho piny gi ter-
ruokne. Adier Nyasaye osekume Jaith Faras Marachar
nikech nonego jotich Nyasaye.' 11Eka naneno polo koyawore kendo
naneno faras marachar kochungo e nyima
3Eka ne gigoyo koko kendo niya: ma jaithne iluongo ni Jaratiro, kendo
"Haleluya! Iro moa kuome kowang' Jaadiera. Ong'ado buchege e yo makare
nodum mochuere manyaka chieng'." kendo okedo lwenjege gi ratiro.
12Wengene chalo mach makakni to
4To jodongo piero ariyo gang'wen gi osimbe mang'eny ni e wiye. En gi nying'
gik mangima ang'wen kande, nopodho mondik kuome, maonge ng'ama ong'eyo,
piny auma kendo ma gi dendo Nyasaye makmana en owuon. 13Kendo orwakore gi
mane obedo e kom duong' mar loch. kandho moling' e remo, to nyinge en
Negiywak niya: Wach Nyasaye. 14Ogend lweny mag polo
Amin! Haleluya!" neluwe, ka giidho farese marachere kendo
5Eka dwol noa e kom duong' mar loch, ka girwakore gi lewni mabeyo mareprep
kawacho niya: marochere kendo maler. 15To ligangla
"Pakuru Nyasachwa, un jotichne mabith wuok e dhoge ma ochwowogo
duto, un joge moluore, jomatindo ogendini manie pinje. Obiro locho korito-
kod jo madongo!" gi gi ludh nyinyo. To enonyon-gi ka jabi-
cho mar divai kotoyo mirimb Nyasaye
6Bang'e ne awinjo gima chalo gi koko Manyalo Gik Moko Duto kuom-gi. 16En
oganda mang’eny machalo gi koko mar gi nying mondik e kandhone kendo e
pige maringo matek, bende machalo gi bamne ni:
polo mamor matek, kawacho niya: RUODH RUODHI, KENDO
"Ruoth omi duong'! Haleluya! JADUONG' MAR JODONGO.
Nimar Ruoth Nyasaye Manyalo Gik
Moko Duto, olocho. 7Wabed moil 17To bang'e ne aneno malaika moro
kendo mamor ahinya kendo kochung'e wang' chieng’; nogoyo koko gi
wamiyeuru duong'! Nikech kinde dwol maduong' ne winy duto mane huyo
mar arus mar Nyarombo osechopo, e kor polo niya, "Biuru, uchokru kaachiel e
to miahane oseikore. 8Osemiye law kar chiemo maduong' mar Nyasaye,
maber mareprep, mapichni kendo 18mondo ucham ringre ruodhi, gi ringre
maler, mondo orwaki. jotend lweny kod ringre joma rateke, gi
FWENY 19:19 314
ringre farese kod joithgi kaachiel gi ringre jodolo mag Nyasaye kendo mag Kristo
ji duto, joma ni thuolo gi wasumbini, joma kendo giniloch kode kuom higini alufu
tindo gi joma dongo. 19Eka naneno ondiek achiel.
malichno gi ruodhi mag piny kod ogen-
dinigi mag lweny kochokore kaachiel Oloo Satan
mondo giked gi Jalno moidho faras kod 7To bang' ka higni alufu achiel oseru-
ogandane mar lweny. 20 To ne omak mo, Satan nogony mobed thuolo koa e bur
ondiek malichno kaachiel gi janabi mar mane otueye, 8kendo nowuog oko kodhiyo
miriambo, mane osetimo timbe honni e mondo owuond ogendini duto mag tunge
nyinge. Honnigo ema ne osewuondogo ang'wen mag piny, ma gin Gog gi Magog,
joma ne oketinigi alama mar ondiek kendo nochokgi kaachiel mondo gidhi e
malichno kendo negilamo gima ket kode. lweny. To kar kwan-gi romre gi kuoyo
Kargi gik moko ariyogi ne owitgi kagingi- manie dho nam. 9Ne giwuotho mi gik-
ma e ataro mar mach maliel mager. 21To wako piny te, kendo ne gilworo kar jot
jogegi mane odong’ noneg gi ligangla mar jo-Nyasaye, dala maduong' ma ohero.
mane owuok e dho jaidh faras, kendo winy To mach ne oa e polo mobiro e piny kendo
duto nokidho ringregi. nowang'ogi motiekogi. 10To Jachien,
mane owuondogi ne owit e ataro mar
Higni Alufu Achiel mach maliel mager, kama ondiek malichno

20 Eka naneno malaika kalor oa e gi janabi majawuondno nowitie. Kanyono

polo, koting'o e lwete kifungu mar nosandgie odiechieng' gi otieno nyaka
Bur Matut Maonge gikone kod nyororo chieng'.
maduong'. 2Ne omako matek Thuol
maduong’no, thuol machon cha, ma en Jomotho Ing'ado Nigi Bura
Jachien kata Satan, kendo notueye kuom 11Eka naneno kom mar loch maduong'
higni alufu achiel. 3Ne owite e Bur Matut marachar kaachiel gi jal manobedo e
Maonge gikone, kendo nolorone modi- komno. Piny gi polo noringo oa e nyime
none e iye, mondo kik ochak owuond kendo ne gilal maok nonegi kendo. 12To
ogendini mag pinje ngang' nyaka higni ne aneno jo motho, jotelo madongo gi jo-
alufu achielgo rum. To bang'e nogonye matindo, ne gichungo e nyim kom
mondo obed thuolo kuom kinde matin. maduong' mar loch, kendo kitepe noyaw.
4Bang' mano, ne aneno kombe mag Kitabu moro noyaw, ma en kitap ngima.
loch, ma joma ne obet e kombego nosemi Jomothogo nong'ad nigi bura koluwore
teko mar ng'ado bura. Bende ne aneno kod gik mane gisetimo kaka ondiki e kite-
chunje joma ne ong'ad wiyegi nikech wach pego. 13Nam nogolo oko jomotho manie
yie margi motegno mane gihulo kuom iye, to Tho gi Piny Joma otho nogolo oko
Yesu kendo wach Nyasaye mane gilando. jomotho manie igi, kendo ng'ato ka ng’ato
Jogi ne ok olamo ondiek malichno kata nong'adne bura koluwore kod gik mane
gima ket kode kendo alama mare ne ok osetimo. 14Eka tho gi Piny Joma otho
oket e lenda wengegi kata lwetegi. Ne nowiti e ataro mar mach. Ataro mar
gidoko mangima kendo negilocho gi machno e tho mar ariyo. 15Ng'ato ang'ata
Kristo kuom higni alufu achiel. 5Ma e ma nyinge ne ok onwang’ kondiki e kitap
chier mokwongo. (To jo motho man- ngima, nowit e ataro mar mach.
odong' mane ok ochier e chierni, ne ok
odoko mangima nyaka higni alufu achiel- Jerusalem Manyien
go norumo.) 6Gin johawi kendo mopuod-
hi jogo mochier e chier mokwongo. Tho 21 Eka ne aneno polo manyien gi
piny manyien. Polo mokwongo gi
mar ariyo onge gi teko kuomgi, to ginibed piny mokwongo noselal, to nam bende
 315 FWENY 21:27
noselal kamano. 2Bang'e naneno Dalano 14To ohinga mar dalano ne nigi misingi
Maler, ma en Jerusalem manyien kalor apar gariyo, mane ondikie nying joote
piny oa e polo ir Nyasaye, ka oikore ka apar gariyo mag Nyarombo. 15Malaikano
miaha morwakore maber ni chuore. 3To mane owuoyo koda, ne nigi luth mar
ne awinjo dwol maduong' moa e kom rapim molos gi dhahabu mipimogo
duong' mar loch mawacho niya, "Koro kar dalano, gi dhorangeyene kod ohingane.
dak mar Nyasaye ni kod ji kendo enodag 16Dalano noger ma bethene ang'wen
kodgi, ginibed joge, to Nyasaye owuon romore, borne rom gi lachne. Nopimo
enobed kodgi kendo nobed Nyasachgi. dala gi luth kendo noyudo ni borne gi
4Enoywe pi wengegi duto. Tho kata ywak lachne kod kaka oidho malo ne romo kilo-
gi nduru kod rem ok nochak obedie kendo mita alufu ariyo gi mia ariyo maromore.
ngang', nikech gik machon oserumo'. 17Ne opimo ohingane bende, mi oyudo ni
5Jal manobed e kom duong' mar loch pek mar kore oromo bede mia achiel gi
nowacho niya, 'Neuru! Aloso gik moko piero ang'wen gang'wen, kipimo gi bat
duto bedo manyien! "Eka nowacho kendo mar dhano, ma en rapim mane malaika
niya, "Ndik mani, nikech wechegi gin otiyogo. 18Ohingano noger gi jaspa, to
migeno kendo gin adiera.” dala hie ne dhahabu lilo marieny ka glas
6Bang' mano nowachona niya: maler. 19Misingi mar ohinga mar dala
"Osetimore. An e Alfa gi Omega, nokedi gi kite mabeyo duto ma nengogi
Chakruok gi Giko, Ng'at ma riyo oloyo tek. Misingi mokwongo nolos gi jaspa, to
anami modho pi soko mar ngima, nono mar ariyo ne safir, eka mar adek ne kalke-
ma onge nengo. 7Ng'at molocho noyud do kendo mar ang'wen ne zumaridi, 20to
gigi duto kaka gir keni, kendo anabed mar abich ne sardonikso, mar auchiel ne
Nyasache, to en obed wuoda. 8To jomalu- sardius, eka mar abiriyo ne krusolith, to
or, gi joma ok oyie kod jokoko gi jonek kod mar aboro ne berul, mar ochiko ne topaz,
jomaterore, gi jojuogi gi jomalamo to mar apar ne kruskopraso, kendo mar
nyiseche manono kod jomiriambo duto, apar gachiel ne huakintho, to mar apar
kargi nobed mana ataro mar mach maliel gariyo ne amethusto. 21Dhorangeye apar
mager, ma en tho mar ariyo! gariyogo ne gin kite mag lulu ma nengogi
9Eka achiel kuom malaike abiriyogo tek, kendo dhorangach ka dhorangach
mane nigi tewni abiriyo moting'o masiche nolos gi lulu achiel achiel moriwore. Yor
abiriyo mogik nobiro ira mowachona niya, dalano ne dhahabu lilo marieny maler ka
"Bi, mondo anyisi miaha ma en chi glas.
Nyarombo." 10To malaikano noting'a 22To ne ok aneno Hekalu ie dalano,
kapong’ gi roho motera malo e wi got nikech Ruoth Nyasaye Manyalo Gik
maduong' kendo mabor, mi nonyisa Moko Duto kod Nyarombo ema obedo
Jerusalem, Dala Maler, kalor piny aa e Hekalu mare. 23Dalano ok dwar chieng'
polo ir Nyasaye. 11Ne orieny gi ler mar kata due mondo orienyne, nimar dwong'
duong' Nyasaye, to lerne ne rieny ka kidi Nyasaye ema miye ler, kendo Nyarombo e
ma nengone tek, kaka jaspa maler ahinya. tache. 24Ogendini mag pinje nowuothi e
12Ne en gi ohinga maduong' kendo mabor lerne, kendo ruodhi mag pinje nokel bergi
man gi dhorangeye apar gariyo kendo e iye. 25Dhorangeyene ok nolor odiechieng'
man gi malaike apar-gariyo e dhor- moro amora, to otieno bende ok nobedie
angeyego. E dhorangeyego nondikie ngang' kuro. 26Duong' gi mwandu mag
nying ogendini apar gariyo mag Israel. ogendini mag pinje nokel e iye. 27To
13Dhorangeye adek ne ni yo wuok chieng’, gimoro amora ma ok ler, kata ng'ato mati-
to adek yo nyandwat, kendo adek yo mil- mo gik mamono, kata mariambo, ok
ambo gi adek mamoko yo podho chieng'. nodonjie, makmana jogo ma nying-gi
FWENY 22:1 316
ondiki e kitap Nyarombo mar ngima timre chiegni. 11We ng'at matimo richo
kende. odhi nyime kod timo richo; kendo ng'at
ma chunye ochido odhi nyime timo timbe
Aora Mar Ngima mochido; to ng'at matimo makare bende

22 Bang'e eka malaika nonyisa aora odhi nyime gi timo makare, to ng'at maler
mar pi mar ngima, marieny odhi nyime gi bedo maler."
maler ahinya, kendo mamol kaa e kom 12"Ne, abiro piyo! Ating'o michna, to
duong' mar loch mar Nyasaye gi mar abiro miyo ng'ato ka ng'ato koluwore kod
Nyarombo, 2ne omol e dier yo maduong’ gima osetimo. 13An Alfa gi Omega, Jal
mar dalano. To bath aora koni gi koni ne Mwokongo kendo Mogik kendo An e
nitie yath mar ngima konyago olembe Chakruok gi Giko.
apar gariyo kendo ne onyago olem- 14"Johawi gin jogo ma lwoko kand-
begego due ka due, bende ite yadhno ema hogi maler, mondo omi gibed gi ratiro
ithiedhogo ogendini mag pinje. 3Kuong' mar chamo olemb yath mar ngimano
moro amora ok nobedie kendo. Kom kendo gikadh ka gidonjo e dhorangeye
duong' mar loch Nyasaye gi mar mag dalano. 15To guogi, gi jojuogi, gi
Nyarombo ema nobedie ei dalano, to jomaterore kod jonek, gi joma lamo
jotichne notine. 4Gininene wang' gi nyiseche manono kod ji duto ma ohero
wang' kendo nyinge nobed e lenda miriambo kendo matimo gik maok
wengegi. 5Otieno ok nobedie kendo adiera, duto nobed oko."
ngang'. Ok ginidwar ler mar taya kata ler 16"An, Yesu aseoro malaikana mondo
mar chieng', nikech Ruoth Nyasaye ema ohulni wechegi ikonygo kanise. An Tiend
nomigi ler. To ginilochi nyaka chieng'. anyuola kendo Koth Daudi, to bende an
6Eka malaikano nowachona niya, Sulwe Maler mar Okinyi."
"Wechegi gin weche migeno kendo ma 17Roho gi miaha wacho ni, "Bi!" To
adiera. To Ruoth ma Nyasach chunje mag ng'ato mawinjo, bende owach niya, "Bi!"
jonabi, nooro malaikane mondo onyis Ng'ama riyo oloyo, mondo obi, kendo
jotichne gik mabiro timore mapiyo." ng'at mohero, mondo obi oyud pi ngima
mochiw nono.
Yesu Biro 18An Johana asiemo ng'ato ka ng'ato
7"Neuru abiro mapiyo! Ng'atno en mawinjo wechegi mokor mag kitabuni
jahawi momako weche mokor manie kama: Ka ng'ato moro nomed gimoro
kitabuni!" amora e wechegi, Nyasaye nomedne
8An, Johana ema nawinjo gigi kendo ne ng'atno masiche mondik e kitabuni. 19To
anenogi. To kane asewinjogi kendo neno- bende ka ng'ato moro nogol oko weche
gi, napodho piny e tiend malaikano mane manie kitabuni mar koro, Nyasaye nogol
nyisagi. 9To nowachona niya, "Kik itim oko kamaye pokne manie yath mar ngima
kamano. An bende an jatich wadu matiyo kendo manie dala maler, mondiki e
kodi kaachiel gi joweteni ma jonabi gi jogo kitabuni.
duto morito weche manie kitabuni. Mi 20Jal mawacho wechegi wacho kendo
Nyasaye duong’!” niya, "Ee, Abiro mapiyo."
10Bang' mano nowachona niya, "Kik Amin! Bi, Ruoth Yesu.
iling' mak ihulo weche mokor manie 21Ng'wono mar Ruodhwa Yesu obed gi
kitabuni, nikech kindeno ma gigo onego jo-Nyasaye. Amin.