You are on page 1of 230

Buugga ABC, Soomaali – Ingiriis.

SALT, Tababarka akhriska iyo


qoraalka ee dadka waaweyn.
SOO DHOWEYNTA AKHRISTAHA
Akhristaha Qaaliga ahow,

Ku soo dhowow Buugga ABC ee af-Soomaaliga – af-Ingiriiska. Buuggani


wuxuu ka dhashay shaqo jacayl ku sallaysan, si dadka waaweyn looga
caawiyo inay wax akhriyaan, carruurtana wax loo baro. Waxaa mahad
leh asxaabtii diyaarinta buuggan ka qayb qaatay, Soomaalida iyo kuwa
kale ee deriskooda jecelba.

Intii buuggan la diyaarinayey waxaa la adeegsadey qaamuusyo iyo


qoraallo kale. Qoraal ka mid ah kuwa la isticmaalay waa qisada
Nebiyada, A ilaa Z, taas oo dhaqammadeenu iskaga mid yihiin.
Casharka 1-aad waa "A waa Aadan." Casharka 32 waxaa ku qoran
qisadii Zakariya (Sakariya), oo ahaa Yooxanaa Baabtiisihii aabbihiis,
kan oo ay saaxiibbadayada Muslimiinta ahi u yaqaaniiin nebi Yaxye.

Buuggani waa buundadii ugu horreysey ee ay dadka waaweyni ku


baranayeen afkooda hooyo dabadeedna ugu sii gudbayeen akhrinta
afka Ingiriiska. Maaddaama aanu dad diin ama rumaysi leh nahay,
waxaanu dooranay qisooyinkan aynu wadaagno ee ku saabsan
Nebiyadii, oo ku qoran afka Soomaaliga iyo ka Ingiriiskaba, si aanu u
dhisno is-fahan.

Maaddaama aanu nahay xerta Ciise Masiix, waa inaanu adeecnaa


qaynuunkiisa koowaad. Wuxuu yidhi, "Maqal, Israa'iilow, RABBIGA
Ilaaheenna ah waa Rabbi KELI ah." Dabadeedna wuxuu raaciyey, "Waa
inaad deriskaaga u jeclaataa sida naftaada." (Injiilka, Markos 12:29-31).

Sababtan darteed ayaanu buuggan u diyaarinay, inaanu deriskayaga


jeclaano annaga oo ka caawinayna inay iyaga iyo qoysaskooduba
helaan fursado ay wax ku bartaan, iyaga oo ka bilaabaya sida wax loo
akhriyo, carruurtoodana wax baraya.

Waad mahadsan tihiin,

Michael Neterer, Director


SALT, Somali Adult Literacy Training
Somali – English ABC Book
WELCOME TO THE READER
Dear Reader,
Welcome to the Somali – English ABC Book. This is a labor of love to
help adults learn to read, and teach their children. Thank you friends
who contributed – Somalis and others who love their neighbors.
Material was collected from dictionaries and many other sources.
One source is the story of the Prophets, A to Z, which our cultures
share. Lesson 1 is “A is for Adam.” Lesson 32 has the story of Zakaria,
father of John the Baptist, called Yahya by our Muslim friends.
This is a bridge primer for adults learning to read in their mother
tongue to then transfer, or bridge, to reading English. Because we
are people of faith, we chose these shared stories from the Prophets,
in Somali and English, to build a bridge of understanding. These
stories are in the Qur’an, as well as the Torah, Sabur, and Injil.
As followers of Jesus the Messiah, we must obey his #1 law.
He said, “Listen Israel, the LORD your God is ONE, love God with all
your heart.” Then he said, “You must love your neighbor as yourself”
(Injil, Mark 12:29-31).
God bless you as you learn, and love your neighbors by helping
them achieve their family goals learning how to read, and teaching
their children.
Sincerely yours,

Michael Neterer, Editor


NEW READERS,
YOUR DESIRE TO LEARN

INSPIRES US TO TEACH.

THANK YOU FOR TEACHING OTHERS,

WHO WILL ALSO TEACH OTHERS.

BAR AMA BARO,

BARO AMA BAR.

Published 2010

Revised and reprinted 2011, 2012, 2013

2017 revised with new illustrations


HIGGAAD IYO FAR BARASHO
SPELLING AND LITERACY IN SOMALI & ENGLISH

SHIBBANAHA AF SOOMAALIGA ............... Somali Consonants…..i


SHAQALKA GAABAN…………………..……Short Vowels…..ii
SHAQALKA DHEER…………………….…..…Long Vowels…..iii
ENGLISH ALPHABET……………………..……………...Xarfaha…..iv
SHORT VOWELS……………….......…..Shaqalka Gaaban…..vi
LONG VOWELS……………………...…..Shaqalka Dheer…..vii
FOR THE TEACHER….……Waxyaallo Macallinka Loola Jeeda…..viii
TEACHING INSTRUCTIONS………….…………….Tilmaan Bare…..ix
CASHARKA 1 A AADAN…………………………….…ADAM…..1
CASHARKA 2 D DAAWO………………..…..…….MEDICINE…..7
CASHARKA 3 I INAN………………………………......GIRL…..13
CASHARKA 4 N NADIIFO……….WOMAN NAMED NADIIFO.....19
CASHARKA 5 L LIIN…………..……………….…..…LEMON…..25
CASHARKA 6 R RATI……………………..…...LOAD CAMEL.....33
CASHARKA 7 B BAABUUR………………………….…CAR…..39
CASHARKA 8 AY AYEEYO………………………GRANDMA…..45
CASHARKA 9 K KUBBAD………………………………BALL…..51
CASHARKA 10 S SABUUL…………………….EAR OF CORN…..57
CASHARKA 11 G GEED…………………………………TREE…..65
CASHARKA 12 M MUNDUL……………………………..HUT…..71
CASHARKA 13 O ODAY………………………….OLD MAN…..77
CASHARKA 14 SH SHAAH……………………………….TEA…..83
CASHARKA 15 U UL…………………………………….STICK…..89
CASHARKA 16 T TIMIR…………………………………DATES…..96
CASHARKA 17 E EEBO…………………………...……SPEAR...103
CASHARKA 18 H HAWEEN…………………..……WOMEN…..109
CASHARKA 19 W WIIL WAAL………….....CHIEF WIIL WAAL…..116
CASHARKA 20 EY EEY………………………………..DOG…..123
CASHARKA 21 Y YAXAAS………………………….CROC…..130
CASHARKA 22 J JAWAAN…………………………SACK…..137
CASHARKA 23 F FAR……………………………….FINGER….144
CASHARKA 24 -OW BILOW……….…………BEGINNING…..153
CASHARKA 25 C CAANO……………………………MILK…..160
CASHARKA 26 X XAAQIN………………………BROOM…..169
CASHARKA 27 Q QALIN……………………,………..PEN…..176
CASHARKA 28 DH DHAR………………………,..CLOTHES…..184
CASHARKA 29 KH KHUDRAD…………,……VEGETABLES…..188
LESSON 30 P PEN………………………………,…....QALIN…..193
LESSON 31 V VAN…………..…………………,….BAS-YAR…..195
LESSON 32 Z ZIP…………………………………... JIINYEER…..197
LESSON 33 CH CHAIR……………………….…………KURSI…..202
LESSON 34 TH THREE………………………………..SADDEX…..204
LESSON 35 WH WHAT?..........................................MAXAY?…..206
MIDABBADA………………………………………….COLORS…..209

WELCOME !
SOO DHOWOOW !
SHIBBANAHA AF SOOMAALIGA SOMALI CONSONANTS
B T J X KH

_ AS _ UBO _ IIR _ AAQIN _ _ AD


D R S SH DH

_ ACAS _ I’ _ AACAD _ _IMBIR _ _ ALO


C G F Q K

_ ALAN _ EEL _ ARAS _ ALIN _ URSI


L M N W H

_ IIN _ AS _ AL _ ARAN _ AAN


Y KAASOO UU KU AMRAY AWOWAYAASHEEN,
INAY CARRUURTOODA DAMBE OGEYSIIYAAN
Sabuurrada 78:5
_ AXAAS GRANDFATHERS TEACH their CHILDREN Psalms 78:5

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING i


,
SHAQALKA GAABAN EE AF SOMALIGA
SHORT VOWELS OF THE SOMALI LANGUAGE

Name of letter Key word Spelling

A AF

E EBER

I IL

O ORGI

U UBAX

ii © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


SHAQALKA DHEER EE AF SOMALIGA
LONG VOWELS OF THE SOMALI LANGUAGE

Name of letter Key word Spelling ENGLISH

AA AAR
MALE
LION

EE EEY DOG

II IID EID HOLIDAY

OO OOD STICK
FENCE

UU UUR PREGNANT

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING iii


,
ENGLISH ALPHABET - Xarfaha Af Ingiriisiga

A B C D E

F G H I J

OFF ON

K L M N O

?
P Q R S T

2020
U V W X Y

3
Z CH SH TH WH
iv © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
ENGLISH SOMALI Notes
A APPLE TUFAAX Open mouth to bite apple

B BUS BAS
C CUP KOOB Trace C on the cup handle
D DOG EEY
E ELBOW SUXUL, XUSUL Show your elbow

F FISH KALLUUN, MALLAAY


G GOAT RI
H HAT KOOFIYAD
I ITCH CUNCUN ITCH with index finger
J JACKET JAAKAD
K KEY FURE, MUFTAAX
L LEG LUG Trace L on the LEG & foot
M MOON BIL, DAYAX
N NOSE SAN
O OFF, ON DAMIN, DAARID Switch light ON & OFF
P PEN QALIN No P in Somali but B
Q QUESTION SU’AAL
R RAIN ROOB
S SNAKE MAS, ABEESO Trace S on the SNAKE
T TAXI TAKSI
U UP KOR Point, look up, trace UP in air
V VAN GAARI DABOOLAN No V in Somali but F
W WINDOW DAAQAD, Trace W on curtains of
DARISHAD WINDOW
X BOX SANDUUQ Trace X on BOX.
Y YEAR SAANO
Z ZIP JIINYEER No Z in Somali but S

CH CHAIR KURSI No CH in Somali but J


SH SHIRT SHAATI
TH THREE SADDEX No TH in Somali
WH WHEEL SHAAG No WH in Somali
C, Q and X make different sounds in Somali than in English

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING v


,
ENGLISH SHORT VOWELS, Shaqalka Gaaban ee Af Ingiriisiga

Name of letter Sound of letter Key word illustration Spelling

A A Open mouth to bite APPLE.


APPLE

E E Touch your ELBOW.


ELBOW

I I ITCH with one finger.


ITCH

OFF
O O Switch light OFF and ON.
ON

U U Point. Look UP.


UP

vi © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH LONG VOWELS, Shaqalka Dheer ee Af Ingiriisiga
Letter Name Sound Key word illustration Spelling

A A CAKE

E E EAT

I I ICE
BARAF

OO ORANGE

U U STUDENT

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING vii


,
FOR THE TEACHER - Waxyaallo Macallinka Loola Jeeda

This book helps adults learn to read in Somali and English. This book also
helps parents teach their children Somali language. Unlike the English alphabet,
in Somali, the name of the letter IS the sound it makes. In English, students must
learn BOTH 1) the name of the letter AND 2) the sound the letter makes.

Learning to read in the mother tongue is the best way to start because
students already know the sounds, meaning and grammar of their own
language. This book simply helps them learn the sound – symbol
correspondence to decode the text. When students can read in their mother
tongue, they can also read in English.

Students learn to “sound out” by breaking words down & building back up
syllable by syllable. Because English and Somali share (essentially) the same
alphabet, these lessons can be a team effort between the English speaking
teacher, who can read, but may not understand Somali, and the student, who
can’t read, but who understands Somali. Be patient and humble as you work
together! Learning to read in Somali will be a bridge to reading in English.

The lessons are presented in the order of frequency the sound occurs in
the Somali language. For example, “A as in AADAN” is #1 because it is the most
frequent sound in Somali. “KH” is the last Somali lesson, #29, because it is the
least frequent sound in Somali language. Lessons 30-35 (P, V, Z, CH, TH, & WH)
are sounds and letters that occur only in English. Lessons 1-29 start in Somali and
move to English. In order to limit the inventory of alphabet symbols, students will
learn only the UPPER CASE (CAPITAL) letters in this first book.

This book may be used in a classroom, but the ideal situation is with a 1-
on-1 tutor. Help remove students’ fear of long words by playing with word
building. Help them realize they can “sound out” words syllable by syllable. Use
your fingers or a slip of paper to isolate parts of words. Teach syllables by
clapping and asking the students to tell you how many syllables they hear.

viii © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


TEACHING INSTRUCTIONS - Tilmaan Bare
Our goal is for students to learn each letter of the alphabet by using simple
words in Somali and English that are already, or soon will be, familiar.

Instructions:

Point at the key letter. Chant: 1) the name of the letter (in English),
2) the sound the letter makes, and 3) the key word illustration.
For example: 1) D 2) “dah” 3) Dawo

The student looks at the illustrations and predicts the meaning.

Read 1) to the students, 2) with the students chorally, and 3) then the student
reads to the teacher. Students underline the key letter until they are confident
that every time they see the letter shape they will hear the corresponding sound.

Students practice printing by tracing over letters wherever the PRINT-


DASHED font is used. Help students fill in each box to complete the syllable
charts. Each box will have a consonant and a vowel.

Use the syllable charts to drill word building. Drill by going up and down, but also
across the chart. Help students see the patterns of similarity and contrast. The
charts help students review letters from previous lessons.

Each lesson has a vocabulary page with seven words that begin with the key
letter. Ask students to guess which word it is. If they can’t guess, don’t let them
get frustrated. Dictate the word to them, helping them sound it out and spell it.
Students write the key letter in the blank below each box.

The editor invites questions or suggestions, improvements and corrections!

God bless you and your students!


Ilaah ha ku barakeeyo!
Thank you very much!
Aad iyo aad ayaad ku mahadsan tahay!

Michael Neterer,
SALT Director (Somali Adult Literacy Training)
salt@arriveministries.org
(612) 870-7258

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING ix


,
CASHARKA 1 A AADAN ADAM

A
KANI WAA AADAN.
AADAN
This is Adam.

AADAN WAA NIN. Adam is a man.

AADAN WAA AABBE. Adam is a dad.

AADAN A A I
DAN DAN DAN NIN
A AADAN

A, A, A

AADAN, AADAN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 1


,
ADAM

A
ENGLISH

THIS IS ADAM.
KANI WAA AADAN

ADAM IS A DAD.
AADAN WAA AABBE.

THIS IS DAN. KANI WAA DAN.

DAN IS A DAD. DAN WAA AABBE.

For ADAM was made first, Waayo, markii hore AADAN


then Eve. baa la sameeyey,
I Timothy 2:13 dabadeedna Xaawa.
I Timotiyos 2:13

A, A, A

ADAM ADAM
ADAM
2 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
A
1. AF AF _F

2. ABBE 3. __ __D__N 4. __F__R

5. __ROOS 6. __LB__ __B 7. __FRIK__

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 3


,
Somali English
AF MOUTH
AABBE DAD, FATHER
ADAM,
AADAN the first MAN
Qur’an 7:19
al-A’raf
AFAR FOUR
AROOS WEDDING
ALBAAB DOOR
AFRIKA AFRICA

AABAHA Honor YOUR FATHER


iyo hooyadaa
maamuus and your mother
Baxniintii 20:12 Exodus 20:12

A
4 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
1. A
APPLE APPLE __PPLE

2. AD _M 3. __RM 4. __NKLE

5. __DDRESS

__VENUE 6. __FRIC__ 7. __MERIC__

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 5


,
ENGLISH COPY SOMALI
What is this?
APPLE This is an apple.
TUFAAX
AADAN
Who was Adam? IYO XAAWA
ADAM Adam was the first man. Qur’an 2:35
al-Baqarah
Are you okay?
ARM No, my arm hurts.
GACAN
Is she okay?
ANKLE No, she hurt her ankle.
ANQAW
What is your address?
AVENUE 10th Avenue South in Minneapolis.
JID, WADDE
Where is Somalia?
AFRICA Somalia is in Africa.
AFRIKA
Where is Minnesota?
AMERICA Minnesota is in America.
AMEERIKA

A
The first MAN ADAM
became a living being
I Corinthians 15:45

AADAN oo ahaa NINKII


ugu horreeyey wuxuu
noqday naf nool
I Korintos 15:45

6 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 2 D DAAWO MEDICINE

D DAAWO
AADAN DAAWUU DOONAYAA.
Adam wants medicine.
WAA LA DILEY ISAGA.
He was beaten.
DAAWANA WAA LOO DIIDAY.
He was refused medicine.

DAAWO A
DAA DA
AA

DAA DAN
A DA
DA NA DAAWO AADAN

D D D

DAAWO DAAWO
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 7
,
ENGLISH DAD

D
DAN

ANN

THIS IS DAN AND ANN.


Kuwani waa Dan iyo Ann.

DAN IS A DAD. Dan waa aabbe.

DAN IS ANN’S DAD. Dan waa Ann aabbeheed.

D, D

DAD, DAD

8 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.
D
DACAS, DACAS, __ACAS

2. __ANYEER 3. ___AMEER 4. __IBI

5. __AB 6. _AAWO 7. __IYAARAD

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 9


,
Somali English
DACAS SANDALS

DAANYEER MONKEY

DAMEER DONKEY

DIBI OX, BULL

DAB FIRE
DRUGS OR MEDICINE
DAAWO needle and tablet form the
shape of the letter d

DIYAARAD AIRPLANE

D
Qalbigii faraxsanu waa A happy heart is
DAAWO wanaagsan good MEDICINE
Maahmaah Suleyman 17:22 Proverbs 17:22

10 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. D
DOG, DOG, _OG

2. DA__ 3. __OOR 4. __OLLAR

5. __OCTOR 6. __ENTIST 7. __AVI__

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 11


,
ENGLISH COPY SOMALI
What kind of dog is this?
DOG This is a police dog.
EY, EEY

Is he a dad?
DAD Yes, he has a baby.
AABBE

Can you open the door?


DOOR Okay.
ALBAAB

Do you have money?


DOLLAR Yes, I have a dollar.
DOOLLAR

Where is the doctor?


DOCTOR He is at the hospital.
DHAKHTAR, TAKHTAR

What is a dentist?
DENTIST A dentist is a doctor for teeth.
DHAKHTARKA ILKAHA
Who was David? DAA’UUD
DAVID He was the boy who killed Goliath. I Samuel 17:51
Wuuna dilay Daawuud Jaaluud. Qur’an 2:251 al-Baqarah

Image by Sweet Publishing


D
D, D
DAVID, DAVID

DAVID put his hand in his bag DAA’UUD gacanta geliyey kolaygiisii,
and took out a STONE and slung it oo DHAGAX kala soo baxay,
and HIT the Philistine on his forehead. oo intuu wadhfiyey ayuu kii reer Falastiin
I Samuel 17:49 wejiga kaga DHUFTAY. I Samuu’el 17:49

12 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 3 I INAN GIRL

I INAN
IDIL WAA INAN. Idil is a girl.

WAA INANTII ADAN. She is Adam’s daughter.

IYADU WAA INAN FICAN. She is a good girl.

INAN D__D T__


I DIID T II
DI NI
DA NA
NI
DI I T II
TI INAN INANT II

I I I

INAN INAN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 13


,
ENGLISH INN

THIS IS AN INN.
I
Kani waa hudheel.

DAN IS AT THE INN. Dan hudheelka buu joogaa.

ANN IS AT THE INN. Ann hudheelka bay joogtaa.

DAN AND ANN ARE AT THE INN.


Dan iyo Ann hudheelkii bay joogaan.

I I I

INN INN

There was no place for them in the INN. Meel ay ku hoydaan ayay HUDHEELKII
Luke 2:7 ka waayeen. Luukos 2:7

14 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

IL IL __L
I
2. ILKO 3. _ DO 4. __RBAD

5. __NAN 6. __NJ__ 7. _BRAH_M

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 15


,
I
Somali English
IL EYE
ISHA THE EYE
ILKO TEETH
IDO SHEEP
IRBAD NEEDLE
INAN GIRL
INCH
INJI
show a ruler
ABRAHAM
IBRAHIM Qur’an 37:102-107

IBRAAHIMNA gacantiisii buu fidiyey,


oo mindidii buu u qaaday inuu wiilkiisii dilo.
Markaasay malaa'igtii Rabbigu samada uga yeedhay isaga,
oo waxay ku tidhi, “IBRAAHIMOW, IBRAAHIMOW”.
Kolkaasuu yidhi, “Waa i kan.” Bilowgii 22:10-11

ABRAHAM reached out his hand


and took the knife to kill his son.
But the angel of the LORD called
to him from heaven and said,
"ABRAHAM, ABRAHAM!"
And he said, "Here am I."
Genesis 22:10-11

16 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

ITCH, ITCH, _TCH


I
2. INCH 3. __NN 4. __N OUT
5.

HE SHE __T

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 17


,
I
ENGLISH COPY SOMALI
Are you okay?
ITCH No, my head, It itches.
CUNCUN

How many inches is one foot?


INCH 12 inches.
INJI

Do you work? HUTEEL


INN Yes, I’m a housekeeper at Holiday Inn. HUDHEEL
Where is the baby?
IN He is in the box.
KU JIRA

What is it? ISAGA


IT It is a bird. IYEDA

She gave birth to her firstborn son


and wrapped him in swaddling
cloths and laid him in a manger,
because there was no place for
them in the INN. Luke 2: 7

Waxayna umushay wiilkeedii curadka ahaa,


markaasay maro ku duudduubtay
oo qabaal ku jiifisay, waayo,
meel ay ku hoydaan ayay HUDHEELKII ka waayeen.
Luukos 2:7

Qur’an 19:22 Maryam

18 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 4 N NADIIFO WOMAN NAMED NADIIFO

N NADIIFO

NADIIFO WAA NAAG.


Nadiifo is a woman.

NADIIFO WAA NAAGTII AADAN.


Nadiifo is the wife of Adam.

NADIIFO A I
NA NA NI
NA NI
A
DA DI
NA A
NA NADII AADAN
NI
NADIIFO

N N N

NAAG NAAG
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 19
,
N
THIS IS NADIIFO.
NADIIFO

Tani waa Nadiifo.


NUUR

THIS IS NUR. Kani waa Nuur.

NUR IS NADIIFO’S DAD. Nuur waa Nadiifo aabbeheed.

THIS IS DAN. Kani waa Dan.

THIS IS ANN. Tani waa Ann.

DAN IS ANN’S DAD. DAN AND ANN


Dan waa Ann aabbeheed.

N N

NADIIFO NADIIFO

20 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

NAL NAL
N
__AL

2. NIN 3. _ AAG 4. _ ABAD

½
5. __ AC__ AC 6. __ US 7. __EBI __UUX

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 21


,
SOMALI ENGLISH Notes
NAL A LIGHT or LAYDH
NIN MAN
Naag is not polite. Dumar or
NAAG WIFE OR WOMAN Haween are better words.
NABAD HELLO! (Peace) Peace,
like Salaam or Shalom
NABADGELYO GOODBYE! Go in peace
NACNAC CANDY pronounced na’ na’
NUS HALF Or Badh or Bar

NEBI NUUX Prophet NOAH Hud, Surah 11:3

NUUXNA doonniduu galay,


N
isagii iyo wiilashiisii iyo NAAGTIISII,
iyo NAAGIHII wiilashiisii ee la jiray oo dhan,
waxayna ka soo galeen biyihii daadka.
Bilowgii 7:7

NOAH and his sons and his wife


and his sons' wives with him went into the ark
to escape the waters of the flood. Genesis 7:7

22 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

N
NOSE, NOSE, __OSE

9
NOVEMBER
Su M T W Th F Sa
2 3 4 5 6 7 8
2.
NO 4. _ UMBER
SMOKING 3. __OVEMBER _ I_ E

5. _ IGHT 6. __ ET 7. __OAH

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 23


,
ENGLISH COPY SOMALI
Are you okay?
NOSE No, my nose is runny.
SAN
Can I smoke?
NO No, there is no smoking here.
MAYA
When do we vote?
NOVEMBER We vote the first Tuesday in November.
NOOFEMBAR
What is the number after eight?
NINE The next number is nine.
SAGAAL
Good night!
NIGHT Good night, see you next week!
HABEEN

What is in the net?


NET A fish is in the net.
SHABAG

Who was Noah?


NUUX
NOAH He is the man who obeyed God
Nebi Nuux
to build a big boat.

NOAH was a righteous man, blameless in his generation.


NOAH walked with God. Bilowgii 6:9

NUUX wuxuu ahaa NIN xaq ah, oo ku eed la' farcankiisii;


NUUXNA Ilaah buu la socon jiray. Genesis 6:9

Qur’an 6:84, al-An’am


N
24 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
CASHARKA 5 L LIIN LEMON

L
TANI WAA LAAN LIIN AH.
LIIN
This is a lemon branch.

LIBAAN LIIN BUU DOONAYA. Libaan wants a lemon.

LAAKIIN WAA LAAMO BADAN OO AAN LIIN LAHAYN.


There are many branches but no lemons.

LIBAAN LA LI A AA I II
LI NA NI LA LAA LI LII
I DA DI
LAA LA LI
LA
LI LAAKIIN LAHAYN LIBAAN

LAAN walba oo igu taal oo aan Every BRANCH of mine that does
midho dhalin wuu gooyaa. not give fruit he takes away.
Yooxanaa 15:2 John 15:2

L L
LAAN LIIN LAAN LIIN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 25


,
LAND DHUL

THIS IS LIBAAN. Kani waa Libaan.


LIBAAN HAS LAND. Libaan dhul buu leeyahay.
THIS IS LIBAAN’S LAND. Kani waa Libaan dhulkiisii.
LIBAAN HAS LEMONS ON THE LAND.
Libaan liin buu dhulka kueeyahay.

L
THIS IS AL.
LIBAAN

Kani waa Al.


AL HAS LAND.
Al dhul buu leeyahay.
AL
THIS IS AL’S LAND.
Kani waa Al dhulkiisii.
AL HAS LEMONS ON THE LAND.
Al liin buu dhulka ku leeyahay.

L L L
LAND LAND
26 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
1.

LIIN LIIN _ IIN


L
2. L UG 3. __IBAAX 4. __ AAN

5. __ ACAG 6. __ ABA 7. __ ABAATAN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 27


,
SOMALI ENGLISH Notes
LEMON, lime, citrus fruit, orange is LIIN
LIIN
orange MACAN (sweet)

LUG LEG trace L on the leg

LIBAAX LION
LIMB or
LAAN plural LAAMO
BRANCH

LACAG MONEY

LABA TWO

LABAATAN TWENTY

L
Ninkii caajis ahu wuxuu yidhaahdaa, The LAZY man says,
LIBAAX baa waddada jooga; There is a LION in the road!
LIBAAX baa jidka taagan. There is a LION in the streets!
Maahmaahyo 26:13 Proverbs 26:13

28 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

LEG LEG _ EG
L
2. LAMP 3. _ OVE 4. _ ION

5. _ EFT 6. _ IGHT 7. _ EMON

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 29


,
English Copy Somali Notes

Are you okay? trace L on


LEG LUG
No, my left leg hurts. the LEG

Would you like more light?


LAMP LAAMBAD
Yes, turn on the lamp.
I love you Mom.
LOVE JACAYL
I love you too.
Where do lions live?
LION LIBAAX
In Africa.
Which way do I go? pronounce
LEFT BIDIX
Left. bidih

Turn off the light if you leave.


LIGHT IFTIIN or nal, or nuur
Okay, I will.
Would you like lemon in your water?
LEMON LIIN
Yes, I would like a little lemon.

L
Your word is a LAMP Eraygaagu wuxuu cagahayga u yahay
to my feet LAAMBAD,
and a LIGHT to my path. Waddooyinkaygana iftiin.
Sabuurrada 119:105
Psalm 119:105

30 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


-LL

1. CA LL 2. FA __ __ 3. TA __ __

4. BE __ __ 5. HE __ __ 6. WE __ __

7. I __ __ 8. BI __ __ 9. KI __ __

10. BU __ __ 11. FU __ __ 12. PU __ __


© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 31
,
ENGLISH Copy Notes
CALL Call me tomorrow, okay? YEEDH, YEER, WAC

FALL Careful, don’t fall. DHAC

TALL He is tall. DHEER

This is the Liberty Bell. GAMBALEEL


BELL KOOR
I want to go to heaven. CADAAB
HELL I don’t want to go to hell. NAAR

WELL Go get water from the well. CEEL

ILL She’s ill. She has a cold. JIRAAN


How much is your phone bill. BILL
BILL This month it’s $96.52.
KILL He kills a sheep for Eid al Adha. DIL

BULL This is a bull. DIBI

FULL This cup is full. This cup is empty. BUUXA

PULL Pull me up. JIID

-LL
Two are better than one. Laba waa ka wanaagsan yihiin mid qudha,
maxaa yeelay, abaalgud wanaagsan
They get more done
bay hawshooda ka helaan.
by working together.

For if they FALL, Waayo, hadday DHACAAN,

one will PULL up his friend. mid baa wadaygiis sare u qaadi doona,
laakiinse waxaa iska hoogay kii markuu
But too bad for him who is alone when
he FALLS and has not another to PULL
DHACO keligiis ah, oo aan lahayn mid
kale oo sare u qaada. Wacdiyaha 4:9-10
him up! Ecclesiastes 4:9-10

32 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 6 R RATI LOAD CAMEL

R RATI
RAAGE RATI BUU RAADINAYEY.
Raage was looking for his load camel.
RATIGIINA WUU HELEY.
And now he has found the load camel.
OO HADA REERKII BUU RARAYAA.
And now he is moving his family.

RATI RA RI A AA I II
RA LA LI RA RAA RI RII
A NA NI
DA DI
RA RAA RA
RA RATI RAAGE RARA
RI RARAYA

R R R

RATI RATI
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 33
,
ENGLISH RAT

R
THIS IS A RAT. Kani waa jiir.

THIS IS A BIG RAT. Kani waa jiir weyn.

THE RAT IS ON RAAGE. Jiirku wuxuu jooga Raage dushiisa.

RAAGE IS MAD AT THE RAT. Raage wuxuu u carooday jiirka.

RR

RAT RAT

THIS IS A RAT.
THIS IS A BIG RAT.
THE RAT IS ON RAAGE.

34 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

RI’ RI’
R
_ I’

2. RAH 3. _ ATI 4. _ AAD

5. _ INJI 6. _ OOB 7. _ AADIYO

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 35


,
SOMALI ENGLISH Notes

RI’ female GOAT

RAH FROG

RATI male CAMEL load camel

RAAD FOOTPRINT or TRACK raadka

RINJI PAINT or COLOR

ROOB RAIN
RAADIYO RADIO

Kaasoo samada daruuro ku qariya, He fills the sky with clouds;


Oo dhulka ROOB u diyaarsha, he sends RAIN to the earth;
Buurahana doog ka soo bixiya. he makes the hills green with grass.
Sabuurrada 147:8 Psalms 147:8

R
36 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
1.

RAIN RAIN
R_ AIN

2. RAT 3. __ ED 4. __ EAD

5. __ ICE 6. __EST __OOM 7. __ ADIO

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 37


,
ENGLISH Copy Somali
Is it raining?
RAIN ROOB
No, the rain stopped.
Did you see a rat?
RAT JIIR
No, it was a small mouse, not a big rat.
What color was Mohamed’s beard?
RED GUDUUD
Henna made his beard red.
Can you read?
READ Yes, I am learning to read AKHRI
English and Somali!
Would you like more rice?
RICE BARIIS
Yes, please give me more rice.
Do you listen to the radio?
RADIO RAADIYO
Yes, I listen to BBC.
Where is the restroom?
RESTROOM MUSQUL
It’s over there.

He gives RAIN on the earth Oo dhulka ROOB ku di'iya,


and sends waters on the fields. Beerahana biyo u soo dira.
Job 5:10 Ayuub 5:10

38
R © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
CASHAARKA 7 B BAABUUR CAR

B
BARRE BAABUUR BUU BARANAYAA.
BAABUUR
Barre is learning about cars.

BARRE BERI BUU BILABAYAA.


He is going to start tomorrow.

BOQORKU HA BADBAADSHO.
May the king be saved!

BA BI BAABUUR A AA I II
RA RI BAA BA BAA BI BII
LA LI AA
NA NI A
DA DI
BI BA BAD
BA BILA BARA BADBAAD
BI BILABA BARANA BADBAADSHO
BILABAYA BARANAYAA

Waayo, Rabbigu wuxuu leeyahay, For I am with you


Anigu waan kula jiraa to SAVE you,
inaan ku BADBAADSHO. says the LORD.
Yeremyaah 30:11 Jeremiah 30:11

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 39


,
ENGLISH B BAND

B THIS IS A BAND.
BRAD ABDI BRIANA Kuwaani waa kooxda miyusiga.

BRAD IS IN THE BAND.


Brad wuxuu ka mid yahay kooxda miyusiga.

ABDI IS IN THE BAND.


Cabdi wuxuu ka mid yahay kooxda miyusiga.

BRIANA IS IN THE BAND.


Briana waxay ka mid tahay kooxda miyusiga.

BRAD, ABDI AND BRIANA ARE IN THE BAND.


Brad iyo Cabdi iyo Briana waxay ka mid yihin kooxda miyusiga.

B B B

BAND BAND
I will sing of your love and justice; Waxaan ka gabyi doonaa naxariis iyo garsoorid,
to you, O LORD, RABBIYOW,
I will make music. waxaan kuugu gabyi doonaa ammaan.

Psalm 101:1 Kanu waa sabuur Daa'uud tiriyey. Sabuurradii 101:1

40 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


BAS BAS __ AS
B
2. BAABUUR 3. __ ARAF 4. __ ARIIS

7. __ ALAN
5. __ ARKIN __ AALLIS
6. __ ASAL

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 41


,
B
SOMALI ENGLISH
BAS BUS
BAABUUR CAR
BARAF SNOW or
ICE
BARIIS RICE
BARKIN PILLOW
BASAL ONION
BALANBAALLIS BUTTERFLY

BENAAYAAH, oo uu dhalay nin xoog weyn, BENAIAH … was a strong man


kaasoo sameeyey falimo waaweyn, who was BRAVE.
oo haddana wuu tegey oo libaax He went down
buu god ku dhex dilay
and killed a lion in a pit
wakhtiga BARAFKA. when there was SNOW.
2 Samuu’eel 23:20 2 Samuel 23:20

42 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


B
__ ALL 3. __ ANANA
1. BABY 2.

4. __ AND 5. __ ANK 6. __ AG

7. __ ED 8. __ EE 9. __ ICYCLE

10. __ LUE
__ IRD 11 . __ OOK 12. __ OY

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 43


,
B COPY SOMALI
The baby is so big! How old is she? ILMO
BABY
She’s _____ months now. CUNUG
What kind of ball is this – a basketball? BANOONI
BALL
No, it is a soccer ball. KUBBAD
I’ll be back.
MOOS
BANANA OK, where are you going?
MUUS
I’m going to buy some bananas.
What is your favorite Somali band?
KOOXDA
BAND I like Waayaha Cusub. And you?
MIYUSIGA
My favorite bands are Shareero and Dur Dur.
What are you doing today?
BANK BANGI
I’m going to the bank. Then I will pay my bills.
What’s in your bag? KIISH, BAC
BAG
I have some beef, bread, and butter. SHANDAD
I need a new bed.
BED Why? SARIIR
Because my back hurts when I sleep in this old one.
Are bees good or bad?
BEES SHINNI
Bees are good because they make honey.
How did you come to class – by bus or bicycle?
BICYCLE BAASKIIL
By bus because it is so cold.
What color is that bird?
BIRD SHIMBIR
That is a blue bird.
What are you buying for your brother’s birthday?
BOOK BUUG
I will buy a book because he loves to read.
What is the boy doing?
BOY WIIL, INAN
He’s eating a bowl of blueberries for breakfast.

As a DOOR turns on its hinges,


so does a lazy man on his BED.
Proverbs 26:14

Sida ALBAABKU birihiisa ugu noqnoqdo,


Ayaa kii caajis ahuna SARIIRTIISA isugu rogrogaa.
Maahmaahyadii 26:14

44 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 8 AY AYEEYO GRANDMA

AY AYEEYO
AYEEYO SHALAY BAY TIMID. Grandma came yesterday.

OO WAY DAALAN TAHAY. She was tired.

MA DOONAYSO INAY DAD LA HADASHO.


She does not want to talk.
MAXAA YEELAY WAY SEEXANAYSAA.
That’s because she is going to sleep.

DAALANTAHAY AY AY AY AY AY BA BI BAY
LANTAHAY DAY NAY LAY RAY BAY
TAHAY
RA RI RAY
HAY LA LI LAY
AY NA NI NAY
DAY DA DI DAY
NAY YEE SHA MA
LAY YEELAY SHALAY MA DOON
RAY MA DOONAY
BAY MA DOONAYSO

Waxaan xusuustay rumaysadka I am reminded of your true faith,


aan labada weji lahayn oo kugu jira, a faith that was first
oo markii horena ku jiri jiray AYEEYADA in your GRANDMOTHER
2 Timothy 1:5

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 45


,
ENGLISH -AY, DAY

ANN AND NADIIFO

THIS IS THE BAY. Kani waa xeebta badda.

IT IS MONDAY. Waa Isniin.

ANN IS AT THE BAY.


Ann xeebta badda ayay joogta.

NADIIFO IS AT THE BAY.


Nadiifo xeebta badda ayay joogta.

IT IS A GOOD DAY. Waa maalin fiican.

AY AY AY

DAY DAY

This is the DAY Tanu waa MAALINTA


that the LORD has made; Rabbigu sameeyey,
let us rejoice Waannu RAYRAYN doonnaa
and be glad in it. oo waannu farxi doonnaa.
Psalm 118:24 Sabuurradii 118:24

46 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


AYEEYO AYEEYO __ __ EEYO
AY
2. ARDAY 3. OD _ _ 4. MALLA _ _

5. BABBA _ _ 6. _ _AN 7. NABAD _ _

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 47


,
ENGLISH Notes
AYEEYO GRANDMA or ABOOTO
ARDAY STUDENT
ODAY OLD MAN, ELDER elder, wise man
MALLAAY FISH
BABBAAY PAPAYA
means “GOOD Ayan Hirsi Ali former member
AYAN of Dutch parliment
FORTUNE” or “DAY”
NABADAY GOODBYE GO IN PEACE

AY
Waa inaad qofkii cirro leh u istaagtaa,
oo waa inaad ninkii ODAY ah cisaysaa,
waana inaad Ilaahaa ka cabsataa.
Laawiyiintii 19:32

Stand up before the GRAY head


honor the face of an OLD MAN,
and you shall fear your God. Leviticus 19:32

48 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


-AY

1. BAY 2. D__ 3. M__


HAVE A
GOOD DAY

NABADAY

4. OK _ _ 5. P__ 6. S_ _

7. W_ _ X-R _ _ 9. PL _ _

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 49


,
COPY Somali Notes

What do you see in the bay? or


BAY I see boats.
KHOORI XEEBTA BADDA

What day is today?


DAY Today is ________day.
MAALIN

What month comes after April? BISHII


MAY May SHANAAD
the 5th month

How are you? WAA


OKAY I’m okay. YAHAY
How much do you pay for
take out your
PAY rent? BIXI wallet to pay
We pay $800 per month.
How do you say “Goodbye” in
DHEH or say Goodbye,
SAY Somali? ORO say Nabaday
Say “Nabaday.”
street or path
Which way is the market? JID
WAY This way. DARIIQ
point to show
the way
X- What did the doctor say?
RAAJO
RAY He says I need an x-ray.
What are the kids doing?

-AY
PLAY They are playing.
CAYAARAAN

Man plans his WAY, Nin walba qalbigiisaa JIDKIISA


but the LORD u fiirsada, laakiinse Rabbigaa
guides his steps. tallaabooyinkiisa toosiya.
Proverbs 16:9 Maahmaahyadii 16:9

50 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 9 K KUBBAD BALL

K KUBBAD
KANI WAA KUBBAD. This is a ball.

KUMAA KEENAY KUBBADDA? Who brought the ball?

KAALAY, OO KUBBADDA KEEN. Come and bring me the ball.

KUBBADDA KU TUUR KOLAYGA. Shoot the ball into the basket.

KAALAY A AA I II AY KA KI KAY
KAA KA KAA KI KII KAY
BA BI BAY
AA
RA RI RAY
KA LA LI LAY
KAA NA NI NAY
KI KA KU KEE
KII KANI KUBBAD KEENAY DA DI DAY
KAY KUBBADDA

K K K

KUBBAD KUBBAD
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 51
,
ENGLISH K KID
DAN HAS A KID. ANN
DAN
Dan wuxuu leeyahay inan.

HIS KID IS ANN.


Inantiisu waa Ann.

KHALIIF HAS A KID. KHALIIF NADIIFO


Khaliif wuxuu leeyahay inan.

HIS KID IS NADIIFO.


Inantiisu waa Nadiifo.

K
ANN AND NADIIFO ARE GOOD KIDS.
Ann iyo Nadiifo waa inamo fiican.

KK K

KID KID

52 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

KURSI KURSI __URSI


K
Somali Museum of MN

2. KABO 3. __ IRLI 4. __ ITAAB__A

5. __ ANIINI ama
__ ABSOOL 6. __ EENYA 7. __ ALLUUN__A

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 53


,
K
SOMALI ENGLISH
KURSI CHAIR
KABO SHOES
KIRLI ama KIDHLI KETTLE
KITAABKA The Holy
BOOK
KANIINI ama KABSOOL PILL or
CAPSULE
KEENYA KENYA
KALLUUNKA The FISH

Rabbigu wuxuu Yoonis u diyaariyey The LORD sent


KALLUUN weyn oo isaga liqa; a big FISH to swallow Jonah.
Yoonisna wuxuu KALLUUNKA Jonah was in the belly of the FISH
calooshiisii ku dhex jiray
3 habeen iyo 3 maalmood. 3 nights and 3 days.
Yoonis 1:17 Jonah 1:17

Qur’an 37:139-144, as-Saffat

54 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


KEY KEY
K __EY

2. KISS 3. __IC__ 4. __IDS

5. __ING 6. __ETTLE 7. __ENYA

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 55


,
ENGLISH SOMALI COPY Notes
FURE Can you open the door?
KEY MUFTAAX Yes, I have the key.
Shake hands with your right
hand. The left hand is
What did the pastor say at “unclean” because it is
the wedding? used for personal hygiene.
BAASHO Rise to show respect to an
KISS DHUNKO elderly person.
He said, Same gender may greet
You may now kiss your bride. each other with a hug and
a kiss on the cheek as a
sign of friendship.
KICK DARBEE Kick the ball. Trace K over KICK
INAMO Do you have children?
KIDS CARRUUR Yes, I have ______ kids.
KING BOQOR We obey the king. Image from Sweet Publishing

Can you make tea?


KETTLE KIRLI, KIDHLI
Yes, I have a kettle.
South, north dialect

KENYA KEENYA
Did you live in Kenya?
Yes, I lived in Eastleigh.
Many Somalis live in
Eastleigh, Nairobi

K Now after Jesus was born


in Bethlehem of Judea
Goortii Ciise ku dhashay
Beytlaxamtii Yahuudiya,
in the days of Herod the KING, waagii Herodos BOQORKII ahaa,
wise men from the east waxaa Yeruusaalem bari kaga yimid
came to Jerusalem, asking, niman xigmad leh iyagoo leh,

Where is he who has been born Xaggee buu joogaa


KING of the Jews? BOQORKA Yuhuudda ee dhashay?
Matthew 2:1-2 Matayos 2:1-2

56 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 10 S SABUUL EAR OF CORN

S SABUUL
KANI WAA SABUUL. This is an ear of corn.

SABUUL WUXUU KA SOO BAXAA SARAC.


A corn cob grows on a row crop.

SABUULKA SOO SAAR SAXANKA. Put the corn on the plate.

SABUULKA SOO SII SEYNAB. Give the ear of corn to Zeinab.

SABUULKA A AA I II AY SA SI SAY
SABUUL SA SAA SI SII SAY
SA KA KI KAY
A
BA BI BAY
SA
SA SA SA RA RI RAY
SAA SABUUL SARAC SAXAN
SABUULKA SAXANKA
LA LI LAY
SI
NA NI NAY
SII
S S S DA DI DAY
SAY
SABUUL SABUUL

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 57


,
English S SAND
THERE IS SAND
AT THE SEA.
Xeebta badda CAMMUUD buu leyahay.

SAIDA SITS WITH SEYNAB.

S
Saida waxay la joogtaa Seynab.

THEY SIT IN THE SAND.


Waxay wada fadhiyaan cammuudda xeebta badda.

S S S
SAND SAND

Used by Permission: Jesus Film Project® Used by Permission: Jesus Film Project®

I will do good to you Abraham and give you children


like the SAND of the SEA, too many to count. Genesis 32:12

Hubaal wanaag baan kuu samayn doonaa, Ibrahim


farcankaagana waxaan ka dhigi doonaa sida CAMMUUDDA BADDA,

taas oo aan la tirin karin farabadnaan awadeed.


Bilowgii 32:12

58 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. SAACAD SAACAD __ AACAD
S
2. SAN 3 . __ ABUUL 4. __ AABUUN

5. __ AC 6. __ AFAR 7. __ OOMAALIYA

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 59


,
S
SOMALI ENGLISH Notes

SAACAD CLOCK or watch or


hour

SAN NOSE

SABUUL CORN or stalk of


grain

SAABBUUN SOAP

SAC COW

SAFAR TRAVEL

longest
SOOMAALIYA SOMALIA coastline
in Africa!

1. Fircoon riyooday, 1. Pharaoh dreamed


oo wuxuu is-arkay isagoo webiga ag taagan. that he was standing by the River,

5 Markaasuu haddana seexday 5 And he fell asleep


oo mar labaad riyooday, and dreamed a second time.

oo wuxuu arkay toddoba SABUUL Seven ears of CORN,


oo buurbuuran oo wanwanaagsan oo fat and good,

ka soo baxay isku jirid. were growing on one stalk.

6 Oo bal eeg, waxaa haddana ka soo 6 After them came


daba baxay toddoba SABUUL seven more ears of CORN,
oo xunxun, oo ay dabayshii bari qallajisay. thin and dry from the wind.

7 Markaasaa SABUULLADII xunxumaa 7 And the thin ears ate up


waxay liqeen toddobadii SABUUL oo the seven fat, full ears of CORN.
buurbuurnayd oo iltirnayd.
Markaasuu Fircoon toosay. And Pharaoh woke up,
oo wuxuu arkay inay riyo tahay. from his dream.
Bilowgi 41:1,5-7 Genesis 41: 1, 5-7

Qur'an, 12:43 Yuusuf, Joseph

60 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

SNAKE SNAKE
s
_ NAKE

2. SAND 3. __ IT 4. __ LEEP

5. __ UN 6. __OMALIA 7. __ CHOOL

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 61


,
ENGLISH COPY SOMALI
Are there snakes in Somalia? MAS
SNAKE Yes, there are many snakes there. ABEESO
Do you have sand in Minnesota? CIID
SAND Yes, we put sand on the streets so we don’t slip on the snow. CAMMUUD
Can I sit down? FADHIISO,
SIT Yes! Please, have a seat! ama FARIISO
How many hours do you sleep? SEEXO
SLEEP I sleep seven hours. HURDO
When does the sun go down?
SUN In Somalia the sun goes down at six.
QORRAX

Where are you from?


SOMALIA I’m from Somalia.
SOOMAALIYA

Where do you go to school? ISKUUL,


SCHOOL I go to the SALT school. DUGSI

S
The SNAKE was more clever
than any other wild animal
Haddaba ABEESADU way ugu khiyaano badnayd
bahal kasta ee duurka jooga
oo Rabbiga Ilaah ahu sameeyey.
that the LORD God had made.
Oo waxay naagtii ku tidhi,
He said to the woman,
Did God really say, Ilaah miyuu idinku yidhi,
Do not eat of any tree Waa inaydnaan waxba ka cunin
in the garden? geed kasta oo beerta ku yaal?

The woman said to the SNAKE Naagtiina waxay ABEESADII ku tidhi,


We may eat fruit Midhaha geedaha beerta
from the trees in the garden, waannu cuni karnaa;

but God said, laakiinse midhaha geedka beerta dhexdeeda


Do not eat of the fruit of the tree ku yaal, Ilaah wuxuu nagu yidhi,
that is in the middle of the garden. Waa inaydnaan waxba ka cunin,
Do not touch it, or you will die. ama aydnaan taaban, yeydnan dhimanine.

But the SNAKE said to the woman, ABEESADIINA waxay naagtii ku tidhi,
You will not die. Ma dhiman doontaan.
Genesis 3:1-4 Bilowgi 3:1-4

62 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


-SS
1. CLASS 2. GLA _ _ 3. GRA _ _

1600 SOUTH 6TH STREET


MINNEAPOLIS MN
55454
Somali Museum of MN

4. ADDRE _ _ 5. DRE _ _ 6. BLE _ _ YOU!

7. KI _ _ 8. MI _ _ 9. HI _ _

10. BO _ _ 11. CRO _ _ 12. ACRO _ _

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 63


,
COPY Somali
When is your English class?
CLASS I have class every ___________.
FASAL
Would you like a glass of milk?
GALAAS
GLASS No, just a glass of water please.
BAKEERI
When do you cut the grass?
GRASS I cut the grass every week.
CAWS, DOOG
What is your address?
ADDRESS My address is _______________.
CINWAAN
What color dress do you like? KURDAD
DRESS I like ______________. CANBUUR
Haa choo! Excuse me. BARAKEE
BLESS Bless you! DUCEE
Why are you late? WAAYID
MISS I missed the bus. SEEGID
What do snakes say?
HISS Snakes hiss.
Cod XIIN ah.
What is she doing? DHUNKO
KISS She is kissing the baby. SHUMIS
Who signs your paycheck? MADAXA
BOSS My boss. TALIYE
The Bible says Jesus died on the cross.
What do Muslims say? ISKUTALLAAB
CROSS Many Muslims say another man who MACATAB
looked like Jesus died on the cross.
When do you walk across the street? Ka TALLAAB
ACROSS When the light is green. GUDUB

ABRAHAM
-SS
I will bless those who BLESS you. Oo waan BARAKAYN doonaa kuwa kuu duceeya,
I will curse those who curse you. kan ku habaarana waan habaari doonaa:
And in you, all the families
oo qabiilooyinka dhulka oo dhammu adigay kugu
of the earth will be BLESSED. BARAKOOBI doonaan. Bilowgi 12:3
Genesis 12:3

64 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 11 G GEED TREE

G
KANI WAA GEED.
GEED
This is a tree.

KANI WAA GEED KU YAAL GURIGA AGAGAARKIISA.


This tree is near the house.

GEEDKAN WAXAA GOOYNAYA GEEDI.


This tree is being cut by Geedi.

A AA I II AY GAARKIISA GA GI GAY
GA GAA GI GII GAY GAARKII
GAAR
SA SI SAY
GA AAR KA KI KAY
GAA AA BA BI BAY
GI A
GII
RA RI RAY
GAY LA LI LAY
NA NI NAY
GEED GU GAAR GOOY DA DI DAY
GEEDKAN GURI GAARKIIS GOOYNA
GURIGA GAARKIISA GOOYNAYA

G G G
GEED GEED

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 65


,
ENGLISH G GIRL
THIS IS A GIRL.
Tani waa gabadh

THE GIRL’S NAME IS SAGAAL.


Gabadhii magaceeda waa Sagaal.

G G G
GIRL GIRL

G
SAGAAL
SAGAAL IS A GIRL. GABI
Ayan waa gabadh.

GABI IS A GIRL.
Gabi waa gabadh.

THEY ARE GOOD GIRLS.


Gabdho fiican bay yihiin. GIRLS AND GOATS

THE GIRLS HAVE GOATS.


Gabdhaha adhi bay leeyihiin.

There will be enough GOAT milk Waxaa jiri doona caano RIYAAD
to feed you, oo cunto ugu filan adiga,
iyo reerkaagaba,
to feed your family,
Iyo weliba masruufka GABDHAHA
and to feed your servant GIRLS.
kuu shaqeeya.

Proverbs 27:27 Maahmaahyadii 27:27

66 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1 . GEEL GEEL
G __ EEL

2. GAR 3. __ AARI 4. __ ARAASH

5. __ ABAR 6. __ EED 7. __ URI

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 67


,
SOMALI ENGLISH Notes

GEEL CAMEL
Dyed red with henna as
GAR BEARD / CHIN
the Prophet Mohamed’s
GAARI CAR N. dialect GAADHI

GARAASH GARAGE From English

GABAR GIRL North dialect GABADH

GEED TREE Acacia

GURI HOUSE

G
Qur’an 38:41-43, Saad

Oo sidaasuu Rabbigu Ayuub ugu dambaystiisii The LORD blessed the latter days of
u barakeeyey in ka sii badan bilowgiisii hore; Job more than his beginning.

oo wuxuu lahaa 14,000 ido ah, He had 14,000 sheep,

6,000 GEEL ah, 6,000 CAMELS,


2,000 dibi, 2,000 oxen,

iyo 1,000 dameerood. and 1,000 female donkeys.


Ayub 42:12 Job 42:12

68 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

GOAT GOAT
G
__ OAT

2. GAS 3. __ LASSES 4. __ IRL

7.
6.

5. __ ARA __ E __ RANDFATHER __ RANDMOTHER

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 69


,
ENGLISH COPY SOMALI
Where do you get goat meat? RI’ ama
GOAT I get it from the halal market. WAXAR
How much is gas? BANSIIN ama
GAS Gas is now $______ per gallon. BATROOL
Do you need glasses? OOKIYALE
GLASSES No, my eyes are good. Thank God. INDHAGGASHI
Where do your girls go to school? GABAR ama
GIRL They go to Garisa. GABADH
Do you park in a garage?
GARAGE No, I park on the street.
GARAASH
What is the girl doing?
GRANDFATHER She is giving grandfather a hug.
AWOOWE
What is the girl doing?
GRANDMOTHER She is giving grandmother a hug.
AYEEYO

The wolf will live with the lamb,


G
Oo yeydu waxay la joogi doontaa baraarka,
and the leopard will lie down shabeelkuna wuxuu la jiifsan
with the young GOAT. doonaa WAXARTA,
Young cows and the lion oo weysha iyo dhasha libaaxa iyo neefka
buuranu way wada joogi doonaan,
will live together;
oo waxaa iyaga hor kici doona ilma yar.
and a little child will lead them.
Isaiah 11:6 Ishacyaah 11:6

70 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 12 M MUNDUL HUT

M
KANI WAA MUNDUL.
MUNDUL
This is a hut.
KANI WAA MUNDULKII MARYAN. This is Marian’s hut.
MUNDULKANI WAA MUUQ DHEER YAHAY.
This hut can be seen from far away.
MUNDULO WAXAA LAGA DHISAA MAGAALO.
Huts are built in town.
MUNDUL WAA LAGA MA MARMAAN. A hut is indispensable.

MAGAALO A AA I II AY MA MI MAY
MA MA MAA MI MII MAY
A
GA GI GAY
SA SI SAY
MA MUN MA MA KA KI KAY
MAA MUNDUL MARY MAGAA BA BI BAY
MI MUNDULKII MARYAN MAGAALO RA RI RAY
MII
MAY
LA LI LAY
NA NI NAY
DA DI DAY
M M M

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 71


,
ENGLISH M MAP

THIS IS A MAP. Kani waa kaarto.


THE MAN HAS A MAP.
Ninka kaarta buu hayaa.

HE SEES MOGADISHU ON THE MAP.


Muqdisho buu ku arkaa kaartada.

M M M M
MAP MAP MAP
72 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
1. MAS MAS
M __ AS

2. MASAJID 3. __UNDUL 4. __ INDI

5. __ ATAANO 6. __ AROODI 7. __ ACALLIN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 73


,
Bal eeg, Look,
Ilaah baa xooggiisa ku sarreeya; God is great in his power.
Waa ayo MACALLINKA isaga la mid ahu?
Who is a TEACHER like him?
Ayuub 36:22 Job 36:22

M
SOMALI ENGLISH NOTES
MAS SNAKE, MAMBA

MASJID MOSQUE Trace m


on the MASJID, MOSQUE

MUNDUL HUT

MINDI KNIFE

MATAANO TWINS

MAROODI ELEPHANT

MACALLIN TEACHER Teachers are greatly


respected in Somalia

74 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.
M
MOON MOON __OON

2. __ AN 3. __ AP 4. __ OGADISHU

5. __ ONEY 6. __ OM 7. __ INNEAPOLIS

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 75


,
ENGLISH COPY SOMALI
When does the month of Ramadan begin? BIL ama
MOON Ramadan begins at the new moon. DAYAX
What is the man doing?
MAN He is walking. NIN
What is this man doing?
MAP He is looking at the map.
KAARTO
Where are you from? MUQDISHO
MOGADISHU
I’m from Mogadishu. ama XAMAR
How much money do you make?
MONEY I make $_________ each month.
LACAG
Mmm…that looks good Mom. What is it?
MOM I’m making mango juice.
HOOYO
Where can I send your mail?
MINNEAPOLIS MINNEABOOLIS
My mailing address is in Minneapolis.

M
JOSEPH, YUUSUF, Qur’an 12:4 Yusuf

Joseph dreamed another dream. Markaasuu haddana riyo kale ku riyooday,


He told his brothers, oo walaalihiis u sheegay,
Listen, I dreamed another dream. oo wuxuu ku yidhi,
The sun, the MOON, Bal eega, riyo kalaan ku riyoodaye.

and 11 stars Waxaan ku riyooday qorraxdii iyo DAYAXII,


were bowing down to me. iyo 11 xiddigood oo ii sujuuday.
Genesis 37:9 Bilowgi 37:9

76 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 13 O ODAY OLD MAN

O ODAY
KANI WAA ODAY. This is an old man.

WAA ODAY OGAAL BADAN. He is a wise old man.

ODAYGII WAA ABWAANKII BULSHADA.


The old man is the community sage.
ODAYADA REERAHA U ARRIMIN JIRAY.
The old men were decision makers in the families.

MA MI MAY MO A AA I II AY O OO
GA GI GAY GO MA MAA MI MII MAY MO MOO
SA SI SAY SO
ODAYGUU
KA KI KAY KO ODAY
BA BI BAY BO MA O
RA RI RAY RO MAA
MI O O O
LA LI LAY LO MII ODAY ODAY OGAAL
NA NI NAY NO MAY ODAYA ODAYG II
DA DI DAY DO MO ODAYADA

O O O

ODAY ODAY
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 77
,
ENGLISH O OLD MAN ODAY

THIS IS AN OLD MAN.


KANI WAA ODAY.

OPEN THE DOOR FOR THE OLD MAN.


ALBAABKA U FUR ODAYGII.

O O O
O
OLD MAN OLD MAN
OPEN THE DOOR FOR THE OLD MAN.

Stand up before the gray head


and honor the face of an OLD MAN,
and respect your God. Leviticus 19:32

Waa inaad qofkii cirro leh u istaagtaa,


oo waa inaad ninkii ODAY ah cisaysaa,
waana inaad Ilaahaa ka cabsataa. Laawiyiintii 19:32

78 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. ORGI ORGI
O __ RGI

2. OOD 3. __ DAY 4. __ R __ D

5 . __ L __ L 6 . __ __ KIYAALE 7.__ __ DKAC

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 79


,
SOMALI ENGLISH Notes
ORGI male GOAT

OOD brushwood
FENCE
ODAY OLD MAN elder, head, wise man

OROD RUN

OLOL FLAME burning


OOKIYAALE GLASSES from Italian

OODKAC DRIED MEAT Served at wedding

O Moses, Muse, Al Qur’an 20:9-13 Ta Ha

Markaasaa malaa'igtii Rabbigu The angel of the LORD


waxay uga muuqatay appeared to Moses in a

dab OLOLAYA FLAME of fire from a bush.


oo ka baxaya geed dhexdiis,
kolkaasuu fiiriyey oo wuxuu arkay He looked, and he saw,
geedkii oo OLOLAYA the bush was BURNING,
oo dabku gubayo, but it was not burned up.
geedkuna ma basayn.
Baxniintii 3:2 Exodus 3:2

80 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


O

1 . OLD 2. __ PEN 3. __ KAY

4. __ RANGE 5. __ BAMA 6. __ IL

O 7. __ FF 8. __ N

9. __ LIVE 10. __ FFICE

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 81


,
ENGLISH COPY SOMALI Notes
How old is that man?
OLD I don’t know. Very old!
DUQ
Please open the door for the old man. pronounce
OPEN Okay, no problem.
FUR long U sound
How are you today? Thumbs up
may be
I’m okay. WAA
OKAY How are you? YAHAY
offensive
gesture in
I’m fine. Somali,
Would you like orange juice? LIIN literally
ORANGE Okay, thanks! MACAAN sweet citrus
father
Who was US president 2008 to 2016?
OBAMA Barak Obama
Hussein born
in Kenya
When do you change your oil?
OIL Every 3000 miles.
SALIID
demonstrate
Can you turn the light off? DAMIN with light
OFF Okay. BAKHTIIN switch

demonstrate
Can you turn the light on? DAARID
ON Okay. SHIDAN
with light
switch
Not
Do you like olives?
OLIVE Yes I do. I like olive oil.
SEYTUN common in
Somalia?
Where is the manager’s office? borrowed
OFFICE Over there.
XAFIIS from English

O
Do not forget Oo hooyadaana
your mother when she is ha quudhsan markay
OLD. GABOWDO.
Proverbs 23:22 Maahmaahyadii 23:22

82 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 14 SH SHAAH TEA

SH
NIN AAN SHAQEYSAN, SHAAH MA CABBO.
A man who hasn’t worked drinks no tea.
SHAAH

RAGU WAA SHAAH. DUMARNA WAA SHEEKO.


Men are for tea. Women are for talking.

SHAQEYSAN A AA I II AY O OO
SHAQEY SHA SHAA SHI SHII SHAY SHO SHOO
SHA
A SHA SHI SHAY SHO
MA MI MAY MO
SHA GA GI GAY GO
SHAA SA SI SAY SO
SHI
SHII KA KI KAY KO
SHAY SHA SHEE SHA BA BI BAY BO
SHO SHAQEY SHEEKO SHAQO RA RI BAY RO
SHOO SHAQEYSAN
LA LI LAY LO
NA NI NAY NO
DA DI DAY DO

Mid hadduusan doonayn inuu If you do not WORK,


SHAQEEYO yuusan waxba cunin. you do not eat.
2 TesaloniIKa 3:10 2 Thessalonians 3:10

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 83


,
THIS IS A SHIP. ENGLISH SH SHIP
Kani waa markab.
THE SHIP IS FROM SOMALIA.
Markabka wuxuu ka yimid Soomaaliya.

SHELLY AND SHARIIFA SEE THE SHIP.


Shelly iyo Shariifa waxay arkaan markabtii.

SH
SH SH SH
SHIP SHIP
The LORD made a strong wind blow.
There was a bad storm on the sea,
So the SHIP was in danger
of breaking apart. Jonah 1:4

Laakiinse Rabbigu wuxuu baddii


ku soo daayay dabayl weyn,
kolkaasaa waxaa baddii ka dhex
kacay duufaan xoog leh,
DOONNIDIIna waxay ku Image by Sweet Publishing
dhowaatay inay burburto.
Yuunus 1:4
Qur’an 21:87
al-Anbiya, The Prophets

84 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


SHIMBIR SHIMBIR ___IMBIR
1. SH
2. SHAAH 3. ___ AQAALE 4. ___AATI

5
5. ___AN 6.___ANLO 7. ___ABEEL

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 85


,
Notes
SOMALI ENGLISH
Somali Bee Eater
SHIMBIR BIRD
SHAAH TEA
Or servant
SHAQAALE WORKER
SHAATI SHIRT
SHAN FIVE
traditional Somali comb
SHANLO COMB
SHABEEL LEOPARD

SH
SHIMBIR kasta Every kind of BIRD,
oo cayn kasta ah. every animal that flies with wings.

Wax kasta oo jidh leh oo neefta They went into the ark with Noah,
noloshu ku jirtaba Nuux bay two and two of every animal that had
the breath of life.
laba laba ugu galeen doonnidii.
Bilowgii 7:14-15 Genesis 7:14-15

SH SH SH
SHIMBIR SHIMBIR
86 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
SH
1. SHIP 2. ____IRT 3. _____OE

3.

4. ____OULDER 5. ____OWER 6. _____E

9.

7. CA____ 8. TRA____ WA____ THE DI___

10 . FI____ 11 . RU____ 12 . PU____

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 87


,
ENGLISH COPY Somali
What kind of ship is this? MARKAB
SHIP This is a fishing ship. DOONI
What color is this shirt? SHADH
SHIRT This is a blue shirt. SHAATI
Show me your shoes, okay?
SHOE See, my shoes are brown.
KABO
Are you okay?
SHOULDER No, my shoulder hurts.
GARAB
When do you take a shower?
SHOWER I take a shower before bed.
KABLAKAC
Who is she? IYEDA
SHE She is Shamso. AYADA
Can I pay with a check?
CASH No. Cash only.
LACAG
Where can I put my cup?
TRASH Put your cup in the trash.
QASHIN
What is she doing?
DISH She is washing the dish.
SAXAN
What does he have? KALLUUN
FISH He has a big fish. MALLAAY
Why are you late? DEGDEG
RUSH Rush hour traffic was so busy. DAQSO
How do I open the door?
PUSH Push here to open the door.
RIIX

Image by Sweet Publishing


SH Somali Museum of MN

The father said to his servants, Aabbihii ayaa addoommadiisii ku yidhi,


Quickly, bring the best robe, Dhaqso u soo bixiya khamiiska ugu
and put it on him, wanaagsan oo u geliya,
and put a ring on his hand, kaatunna gacanta u geliya,
and SHOES on his feet. KABOna cagaha u geliya.
Luke 15:22 Luukos 15:22

88 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 15 U UL STICK

U UL
TANI WAA UL TOOSAN.
This is a straight stick.

USHADA NIN AAD KA QAADAN KARTO BAA LOO DHIBTAA.


You should only give your stick to a man from whom you can take it back.

DOQONKA USHA AGTIISA KU DHUFO.


First hit the stick near the foolish person.

HADDII UU GARAN WAAYO, KORKIISA KU DHUFO.


If he does not recognize the warning, then beat him with it.

U U U

UL UL UL

TANI WA UL TOOSAN.
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 89
,
USHADA A AA I II AY O OO U UU
USHA DA DAA DI DII DAY DO DOO DU DUU
U
FILL IN BOXES
U DHU SHA SHI SHAY SHO SHU
USHA DHUFO MA MI MAY MO MU
USHAADA
GA GA GAY GO GU
SA
DA
DAA
KA
DI BA
DII RA
DAY
DO LA
DOO NA
DU
DUU DA

Ilmaha edbin ha u diidin,


U
Do not hold back discipline
Waayo, haddaad isaga from a child;
UL ku garaacdid if you hit him with a STICK,
ma dhiman doono. he will not die.
Maahmaahyadii 23:13 Proverbs 23:13

90 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH U BUS, RUN

U
THE BUS IS AT THE INN.
Baska hudheel buu ag yaal.

DAN AND ANN RUN TO THE BUS.


Dan iyo Ann bas bay u ordaa.

U U U
RUN TO THE BUS.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 91


,
1. UBAX UBAX __ BAX
U
2. UL 3. __ __R 4. __ K __ N

Somali Museum of MN

5. __ BBO 6. __ GAAS 7. __ __NSI

92 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


U
SOMALI ENGLISH

UBAX FLOWER

UL STICK

UUR PREGNANT
UKUN UGAX
EGG
UBBO CONTAINER
GOURD
UGAAS SULTAN, CHIEF

UUNSI INCENSE

HAAJIRA, HAGAR

Qur’an 14:39, Abraham

Bal eeg, Look,


UUR baad leedahaye, you are PREGNANT
oo wiil baad dhali doontaa; and you will have a son.
magiciisana waxaad
u bixin doontaa Ismaaciil, You will call his name Ishmael,

maxaa yeelay, Rabbigu because the LORD


waa maqlay dhibaatadaadii. listened to your cry for help.
Bilowgii 16:11 Genesis 16:11

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 93


,
U
1 UNITED STATES 2. __ GANDA 3. __NIVERSITY

4. __ NITED NATIONS 5. __ NITED


UN ARAB EMIRATES 6. __ NIFORM

7 . __P 8 . __PSET 9 . __MBRELLA

UP! LIFT UP THE BOY!

UP! LIFT UP THE BOY!

94 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH COPY SOMALI Notes

UNITED Where do you live? AMEERIKA


STATES I live in the United States. MAREYKAN
Where is Uganda?
UGANDA Uganda is next to Kenya.
UGAANDA
UNIVERSITY Where is the University of MN?
JAAMACAD
OF MN It is in Minnesota.
UNITED Where is the United Nations? QARAMADA
NATIONS It is in New York City. MIDOOBAY
Where is the UAE? IMAARAAD many
UAE The United Arab Emirates are CARBEED EE Somalis in
next to Saudi Arabia. MIDAYSAN UAE
Do you wear a uniform to work? DHARKA
UNIFORM Yes, I do. or No, I don’t. ASKARTA
point and
UP Stand up. Let’s go. KOR look up
Upset a cup
Are you OK? WELWEL of water –
UPSET No, I’m upset. I got bad news. MURUGO to show
feeling
UMBRELLA What do you need?
DALLAD
I need an umbrella. It’s raining.

U
UP! Lift UP the boy, ISHMAEL
HAGAR
HAAJIRA

Kac oo wiilka TOOSI, ISMAACIIL


and hold his hand, oo gacantaada ku hay;
for I will make him into a large nation. maxaa yeelay,quruun weyn
baan ka dhigi doonaa isaga.

Then God opened Hagar’s eyes, Markaasaa Ilaah indhaheedii furay,


and she saw a well of water. oo waxay aragtay ceel biyo ah;
kolkaasay tagtay,
And she went and filled the bag
with water and gave him a drink. oo sibraarkii biyo ka soo buuxisay,
oo wiilkii waraabisay.
Genesis 21:18-19 Bilowgii 21:18-19

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 95


,
CASHARKA 16 T TIMIR DATES

T
TIMIR LAF BAA KU JIRTA.
Dates have a seed inside.
TIMIR

TIMIRTII HOREBA DAB LOO WAA.


I don’t have fire yet to cook the dates I already had, so how will I cook these?

TIMIRI WAA NAFAQO LAGU AF BILOWDA.


Dates are nutritious for breaking a fast.

T T TT
TIMIR TIMIR
Oo meeshaas waxaa ku yiil
laba iyo toban ilood oo biyo ah,
iyo 70 geed oo TIMIR ah,
oo halkaasay degeen biyaha agtooda.

Baxniintii 15:27

There were twelve springs of water


and 70 DATE trees.

They camped there by the water.

Exodus 15:27

96 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


TIMIRTA A AA I II AY O OO U UU
TIMIR TA TAA TI TII TAY TO TOO TU TUU
TI

T
I
TA TI TAY TO TU
TA
TAA
SHA SHI SHAY SHO SHU
TI MA MI MAY MO MU
TII
TAY
GA
TO SA
TOO TI TI JIR KA
TU TIMIR TIMIR JIRTA
TUU TIMIRTI TIMIRTA BA
RA
LA
NA
ENGLISH T TENT TEENDHO
DA
THIS MAN IS TOM.
Kani waa Tom.

THIS IS A TENT.
Kani waa teendho.

THIS IS TOM’S TENT.


Kani waa teendhadii Tom.

T T T

THIS IS A TENT.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 97


,
ABRAHAM’S TENT TEENDHADII IBRAAHIM

(1) One day Abraham SAT AT the door of his TENT in the HEAT of the day.
(2) He looked and three men were STANDING in FRONT of him.
When he saw them, he ran from the TENT door to MEET them…
(4) LET me GET a LITTLE water and wash your FEET,
and you REST under the TREE,
(5) while I GET a LITTLE bread, that you may EAT and drink, and AFTER
THAT you may pass on… So they said, "Go ahead."
(6) And Abraham WENT quickly into the TENT TO Sarah and said,
"Quick! GET some food for our GUESTS.
(7) And Abraham ran to GET a young cow for MEAT.
(8) Then he GOT milk and MEAT, and SET IT in FRONT of them. And he
stood by them under the tree while they ATE.
(9) They said to him, "Where is Sarah your wife?"
And he said, "She is in the TENT."
(10) The LORD said, "I will surely RETURN TO you about this TIME NEXT
year, and Sarah your wife will have a son." And Sarah was
listening at the TENT or behind him. Genesis 18:1-10

Listen to Somali:
www.bible.is/SOMSIM/Gen/18

See Al Quran, Hud 11:69

T
ABRAHAM GETS MEAT FOR HIS GUESTS
AT THE TENT.

TENT
98 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
TUBO TUBO __UBO
T
2. TIMIR 3. __ AAJ 4. __ AALLO

5. __ EENDHO 6. __ ERMUUS 7. __ OBAN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 99


,
SOMALI ENGLISH Notes

TUBO PIPE From Italian

TIMIR DATE used to break fast

TAAJ CROWN or crest of a bird

TAALLO STATUE, Monument


From English or
TEENDHO TENT
TAAMBUUG
TERMUUS THERMOS From English

TOBAN TEN

T
Naagtii TOOLMOONU waxay An EXCELLENT wife is the
ninkeeda u tahay TAAJ. CROWN of her husband.
Maahmaahyadii 12:4 Proverbs 12:4

100 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


T
TAXI TAXI __ AXI

2. TEA 3. __ EN __ 4. __ ELEPHONE

5.
10
__ EN 6. __ REE 7. __ ABLE

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 101


,
Somali
How do you go to the clinic?
TAKSI
I take a TAXI.
Would you like some TEA?
SHAAH
Yes please.
What is he doing? TEENDHO
He is setting up the TENT. TAAMBUUG
What is your TELEPHONE number?
TELEFOON
My number is ________________.
What are the TEN Commandments?
TOBAN
Ten laws God gave to Moses.
Where does this TREE grow?
GEED
It grows in Somalia.
Where do you write?
MIIS
I write at this TABLE.

Exodus 20: 1-17


TEN COMMANDMENTS
Image by Sweet Publishing

MOSES, MUSE
TOBANKII AMARADOODDA

102 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 17 E EEBO SPEAR

E EEBO
EREG WAA WIIL WEERER BADAAN OO EEBO SITA.
Ereg is a warrior who has a spear.

EREG WUXUU SOO BOQDAY EEDADIIS.


Ereg visited his aunt.

“EEDOW, ARIGA SOO OOD –


“Oh my nephew, make a good fence for our goats–

OO YUU CUNIN WARABAHA.”


we don’t want the hyenas to eat them.”

HADDII ARIGA SI FICAN LOO OODAN


If we don’t make a strong fence for the goats,

XERADA WAXAY NOQON DOONTA EBER.


the pen will become empty.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 103


,
A AA E EE I II AY O OO U UU
TA TAA TE TEE TI TII TAY TO TOO TU TUU

FILL IN BOXES
EEDADIIS TA
TA TE TI TO TU TAY
EEDA TAA
EE TE SHA SHE SHI SHO SHU SHAY
TEE MA
TI GA
TII
TAY
SA
TO KA
TOO BA
TU RA
TUU
LA

E
NA
DA

EE E EE E
EEDA EREG EEDO EBER
EEDADIIS

E E E

EEBO EEBO

EBER EBER

104 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. EBER EBER
E
_B_R

2. EEY 3. __NG__G 4. __ __ DO

5. __ __ YGA WUXUU __ RIYAYAA BIISADA.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 105


,
SOMALI ENGLISH Notes
EMPTY, nothing
EBER ZERO

EEY DOG
ENGEG DRY
EEDO AUNT Father’s sister (paternal)
EEYGA WUXUU CHASE,
The dog is chasing the cat.
ERIYAYAA BIISADA. run after

Nacas nacasnimadiisa ku noqnoqdaa A fool who repeats his foolishness


Waa sida EEY is like a DOG
mantaggiisa ku noqnoqda oo kale. that goes back to his vomit
Maahmaahyadii 26:11 Proverbs 26:11

106 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1.

ELBOW ELBOW __ LBOW


E
4.

2. EGG 3. __ XIT DO NOT __ NT __ R

5. __ MPTY 6. __ NGLAND 7. __ L__ PHANT

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 107


,
ENGLISH COPY SOMALI Notes
ELBOW Are you okay? SUXUL touch your
No, my elbow hurts. XUSUL elbow

EGG What do you need at the market?


I need some eggs.
UKUN, BEED

EXIT What does exit mean?


BAX, BIXID
demonstrate
Exit means “go out”. at door
ENTER What does enter mean? GAL demonstrate
Enter means “come in”. SOO GAL at door
EMPTY Do you have any tea? EBER,
show an
No, my cup is empty. MARAN empty cup
FAARUQ
ENGLAND Where is London? IGLAN mention
London is in England. Dalka London and
Ingiriiska English

ELEPHANT Where do elephants live?


MAROODI
They live in Africa, or the zoo.

E
You fathers, Midkiinnee baa oo aabbe ah
if your son asks for bread, haddii wiilkiisu kibis weydiisto,
would you give him a stone? dhagax siinaya?
Or if your son asks for a fish, Ama hadduu kalluun weydiisto,
would you give him a snake? kalluunka meeshiis abeeso siinaya?
Or if he asks for an EGG, Ama hadduu
Would you give him a UKUN weydiisto,
scorpion? dabaqallooc
siinaya?
Luke 11:12 Luukos 11:12

108 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 18 H HAWEEN WOMEN

H HAWEEN
HAWEENKEENNU WAA GARAB, WAA GARGAAR QARSOON.
Our women are a support and hidden help.

HAWEENKEEN WAA BAARIYAYAASHO CARUURTA.


Our women are caretakers of the children.

HAWEEN LA’AANI,
To be without women,

WAA HOY LA’AAN.


Is to be without a family house.

HAWEENKA KAALINTOODA
LAMA KOOBI KARO.
Women’s roles are uncountable.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 109


,
H H H
HAWEEN HAWEEN

A AA E EE I II O OO U UU AY
HA HAA HE HEE HI HII HO HOO HU HUU HAY

HAWEENKEENU HA FILL IN BOXES


HAWEENKEEN HAA HA HE HI HO HU HAY
HAWEEN
HE TA TE TI TO TU TAY
HA
HEE
A
HI
SHA SHE SHI SHO SHU SHAY
HII MA
HO GA
HOO SA
HU
HUU KA
HAY BA
RA
LA
NA
DA

H
HA HA
HAWEEN HAWEEN
HAWEENKEEN HAWEENKA
HAWEENKEENU

110 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH H HOUSE

THIS IS A HOUSE.
KANI WAA GURI.

THIS IS HALIMO.
TANI WAA XALIIMO.

THIS IS HALIMO’S HOUSE.


KANI WAA GURIGA XALIIMO.

H H H
HOUSE HOUSE
H
THIS IS HALIMO’S HOUSE.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 111


,
H
1. HAAN HAAN
_ AAN

2. HOOTEL 3. __ ABEEN 4. __ AB

5. __ ADIYAD 6. __ ILIB 7. __ OOYO

112 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


SOMALI ENGLISH Notes
1. HAAN WATER VESSEL made of fiber
2. HOTEEL HOTEL Or HUDHEEL, HILTON
3. HABEEN NIGHT HABEEN WANAGSAN! Good Night!

4. HAB HUG or HABSII


5. HADIYAD GIFT
6. HILIB MEAT

7. HOOYO MOTHER MOM

Oo naagtii madhalays ahna


H
wuxuu ka dhigaa inay REER Hayso,
Iyo inay ahaato HOOYO faraxsan oo carruur leh.
Rabbiga ammaana! Sabuurrada 113:9

He gives children to the woman


whose home is empty.
He makes her a happy mother.
Praise the LORD!
Psalms 113:9

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 113


,
1 . HAT HAT
H __ AT

2. HAND 3. __ AIR 4. __ ORSE

6. __ OUSE
5. __ OTEL 7. __ UG

114 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH COPY SOMALI Notes
What color is your hat?
HAT My hat is yellow.
KOOFI
That’s nice. What is on your hand? show your hand
HAND That is henna.
GACAN
What is she doing? show your hair
HAIR She’s cutting hair.
TIMO
Do you have a horse?
HORSE No, but I love to ride.
FARAS
Is there a Hilton hotel close by? HOTEEL trace h on the
HOTEL No, but there is a Holiday Inn. HUDHEEL hotel
Do you own your house?
HOUSE No, we are renting.
GURI
Did you hug your children today? hug same gender
HUG No, but I will hug them at home.
HAB in Muslim culture

H
Qur’an 37:101-107, As-Saffat, The Aligners

Then Abraham reached out Ibraahimna GACANTIISII


HIS HAND buu fidiyey, oo mindidii buu u
and took the knife to kill his son. qaaday inuu wiilkiisii dilo.
Genesis 22:10 Bilowgi 22:10

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 115


,
CASHARKA 19 W – WIIL WAAL
CHIEF WIIL WAAL

W - WIIL WAAL
WUXUU AHAA NINKA TALLIN JIRAY GALBEEDKA SOMALIYA.
He was a man who ruled the western Somali area around Jigjiga.

MAGACIIS WUXUU AHAA WIIL WAAL.


His name was Wiil Waal.

MAALIN BUU WUXUU YIRI, “HA LA II KEENNO CADKA RAG MIDEEYA.”


One day he said, “Bring me a piece of meat that will unify all men.”

WAXAANA ARRINTA KU GUULEYSATAY


GABADH UU DHALAY NIN RAGGII KA MID AH.
It was the daughter of one of the men who succesfully answered that question.

WAXAY U SOO DHIBTEY AABBAHEED CAD AAN LOO MALEYNAYNIN INUU


YAHAY, CADKUU DOONAYEY WIIL WAAL.
She handed her father a piece of meat that surprised Wiil Waal.

CADKAASI WUXUU AHAA HUNGURIGA!


That piece of meat was a throat!

W W W

WIIL WAAL

116 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


A AA E EE I II O OO U UU AY
WA WAA WE WEE WI WII WO WOO WU WUU WAY

WAXAANA FILL IN BOXES


WAXAA WA
WA WAA WA WE WI WO WU WAY
A WE HA HE HI HO HU HAY
WEE TA TE TI TO TU TAY

W
WI SHA
WII
WO MA
WOO GA
WU SA
WUU KA
WAY
BA
WA WU
WAXAA WUXUU
RA
WAXAANA LA
NA
DA

Qur’an 5:27, al-Ma’idah, The Table


HAABIIL IYO QAABIIL
Aadanna naagtiisii mar kale ayuu u tegey; Adam slept with his WIFE again,
and she had a SON
waxayna dhashay WIIL,
and called his name Seth,
magiciisiina waxay u bixisay Seed,
for she said,
iyadoo leh,
Ilaah abuur kaluu ii soo God has given me another son
instead of ABEL,
dhigay HAABIIL meeshiisii;
waayo, QAABIIL baa dilay isagii. for CAIN killed him.
Bilowgi 4:25 Genesis 4:25

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 117


,
ENGLISH W WATER

Drink WATER,
W Cab,
awrtaadana waan WARAABIN doonaa.
and I will WATER your camels too.
So I drank WATER, Sidaas daraaddeed waan cabbay,
and she WATERED the camels too. awrtiina way WARAABISAY.
Genesis 24:46 Bilowgi 24:46

THIS WOMAN IS WORKING.


NAAGTAN WAY SHAQAYNAYSAA.

THIS WOMAN IS WATERING THE CAMELS.


NAAGTAN GEEL BAY WARAABINAYSAA.

Image by Sweet Publishing

W W W

WOMAN IS WATERING

118 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. WARAN WARAN __ ARAN
W
2. __ AN 3. __ ARAABIN 4. __ ARAABE

5. __ IIL 6. __ IYIL 7. __ EBI

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 119


,
SOMALI ENGLISH Notes

1 WARAN SPEAR

2 WAN RAM

3 WARAABIN WATERING trace W on camels’ necks


4 WARAABE HYENA

5 WIIL BOY

6 WIYIL RHINO wiyilsha – female, wiyilka - male

7 WEBI RIVER

W Adapted from image by Sweet Publishing

Qofkii deeqsi ah baa Whoever brings blessing


la barwaaqaysiin doonaa, will be blessed,
Oo kii wax WARAABIYANA, and he who WATERS
isna waa la WARAABIN will himself be
doonaa. WATERED.
Maahmaahyadii 11:25 Proverbs 11:25

120 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


3. ___ HITE
1. WALK 2. ___ ASH HOUSE

4. __ ATCH 5. __ ATER 6. __ AY

7. __ EDDING 8. __ HITE 9. __ IND

10. __ INDOW 11. __ OMAN 12. __ ORK

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 121


,
ENGLISH COPY SOMALI Notes
What is the man doing? SOCO Soco = move
WALK He is walking with his wife. LUGEE forward
DHAQ
What is the woman doing? Qasaal =
WASH She is washing laundry.
MAYR
wash clothes
QASAAL
WASHINGTO Where is the White House?
N D.C. It is in Washington D.C.
What is the woman is wearing?
WATCH She is wearing a watch.
SAACAD

What is the woman doing? WARAABIN trace W on


WATER She is watering the camels. BIYO camels necks
DAW show the WAY
Which way is Washington D.C.? West?
WAY No, Washington D.C. is east.
DARIIQ to the
JIHO bathroom
What is the woman doing?
WEDDING She is getting married.
AROOS

What color is the flower? show other


WHITE The flower is white.
CAD
white objects
How is the weather? make blowing
WIND The wind is blowing.
DABAYL
noise

WINDOW
How can I help? DARIISHAD trace w on
Can you wash the window? DAAQAD curtains
NAAG
What is the woman doing?
WOMAN She is smiling.
HAWEENEY
DUMAR
What is the man doing? SHAQO Or DO
WORK He is working. SHAQEE SAMEEYA

W
Whatever you do,
Wax alla wixii aad
samaysaanba,
xagga qalbiga
ka SAMEEYA sidii
isnkoo Rabbiga u
WORK hard,
samaynaya oo
as for the Lord,
ann dad aawadiis
not for men usamaynayn.
Colossians 3:23 Kolosa 3:23

122 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 20 EY EEY DOG

EY
KANI WAA EEY RABAYD AH.
EEY
This is a tame dog.

EEYGAN WAA MID LAGU UGAARSADO.


This is a hunting dog.

EEYGU WAA SAAXIIBKA UGU WANAAGSAN EE QOFKA.


The dog is man’s best friend.

EEYGU WUXUU ILAALIYA GURIGA.


The dog watches the house.

EY EY

KANI WAA EEY

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 123


,
A AA E EE I II O OO U UU AY EY
WA WAA WE WEE WI WII WO WOO WU WUU WAY WEY

WA
WA WE WI WO WU WAY WEY
WAA HA HE HI HO HU HAY HEY
WE TA TE TI TO TU TAY TEY
WEE SHA
WI
WII
MA
WO GA
WOO SA
WU KA
WUU
WAY
BA
WEY RA
LA
NA
DA

EY
EEYGU EY
EEY EEY
EY EEYGU

Laakiinse, Rabbiyow, But you, O LORD,


ha iga fogaan, Tageerehaygiiyow, do not be far off! You are my help,
dhaqso ii caawi. come quickly to help me!

Naftayda ka samatabbixi seefta, Save my soul from the sword.


Noloshaydana ka samatabbixi Save my life from
xoogga EEYGA ! the power of the DOG !
Sabuurrada 22:19-20 Psalms 22:19-20

124 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH -EY THEY OBEY

HEY YOU! OBEY!


WARYAA! ADDEEC!

MAKE THE COLOR GREY,


NOT BLUE.
MIDABKA BEY KA DHIG
EE MA AHAA BULUUG.

OKAY

THIS COLOR IS GREY.

CHILDREN, OBEY YOUR PARENTS IN THE LORD. Ephesians 6:1


Carruurtay, waalidkiinna ku ADDEECA xagga Rabbiga. Efesos 6:1

THEY ARE GOOD CHILDREN, IF THEY OBEY.


Caruur wanaagsan bay yihiin, hadday ADDEECAAN.

EY EY EY

THEY OBEY.
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 125
,
1. EEY EEY
EY
E __ __

2. HEYL 3 . W __ __ N 4. W __ __ SO

5. S __ __ TUUN 6. F __ __ NUUS 7. BEERAL __ __

126 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


SOMALI ENGLISH Notes

EEY DOG EEYDA – female dog, or EY

HEYL CARDAMOM spice used in tea, SHAH, & rice

WEYN BIG Opposite YAR


ABLUTIONS, WEYSODA or WUDU
WEYSO WASH water to wash before prayer

SEYTUUN GUAVA or OLIVE or saytuun, from Arabic

FEYNUUS LAMP lantern, gas light


In Somali grammar,
BEERALEY FARMERS ey is an important suffix

EY
GURIGA WEYN – GREAT HOUSE

Image by Sweet Publishing


Quran 38:34-35, Saad

Boqor Sulaymaan wuxuu yidhi, King Solomon said,


Oo guriga aan dhisayaana The house that I build
waa WEYN yahay, will be great,
maxaa yeelay,
Ilaahayagu waa WEYN yahay for our God is greater
oo waa ka wada sarreeyaa than all gods.
ilaahyada oo dhan. 2 Taariikhdii 2:5 2 Chronicles 2:5

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 127


,
1. 2.
-EY
HEY !

GREY H __ __

3. TH __ __
4. OB __ __

Children, OBEY your parents in everything,


for this pleases the Lord. Colosians 3:20

Carruurtoy waalidkiinna wax kastaba ku ADDEECA,


waayo, taasu waa ka farxisaa Rabbiga. Kolosay 3:20

128 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


-EY
THEY ARE WEARING GREY.
THEY ARE WEARING GREY

English Copy Somali Notes


BEYGA or BEEYGA,
What color are they wearing?
They are wearing grey. BEY grey ash color of cattle
GREY Point to grey items in room
Waryaa to males;
Naayaa to females;
also –eey added to name for
WARYAA ! females; ow for males;
Hey! How are you?
HEY Hey! I’m fine.
Maryaneey, Hey Mary!
NAAYAA! Maceey, Hey sweetie!
Xasanow Hey Hasan!
Take turns greeting:
HEY, how are you?
Who are they? IYAGA
THEY They are students. AYAGA Contrast I, you, he, she
Or Hoggaansan - allow
Are they good children? oneself to be guided (camel)
THEY Children obey parents.
Yes, They obey ADDEEC
OBEY their mom and dad.
Students obey teachers.
Drivers obey police.
Everyone obeys God.

OBEY your leaders and submit to them.


Hebrews 13:17

Hoggaamiyayaashiinna ADDEECA
oo ka dambeeya.
Cibraaniyada 13:17

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 129


,
CASHARKA 21 Y YAXAAS CROC

Y YAXAAS
YAXAASKU YABAQ LA’AAN BUU YAAM KU SIIYA.
THE CROCODILE CATCHES YOU IN ITS JAWS WITHOUT A SOUND.

YAXAAS HURDAYA WEYSKA YAAL,


THE SLEEPING CROCODILE JUST LIES IN WAIT,

NINKII U YIMAAD UU YAGAMSADA.


ANY MAN WHO COMES TO HIM HE CATCHES.

YAMBADA KU FAL BEERTA YANYEEDA.


HOE THE TOMATO PATCH WITH THE HOE.

130 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


A AA E EE I II O OO U UU AY EY
YA YAA YE YEE YI YII YO YOO YU YUU YAY YEY

YA YA YE YI YO YU YAY YEY

Y
YAA WA WE WI WO WU WAY WEY
YE HA HE HI HO HU HAY HEY
YEE
YI
TA
YII SHA
YO MA
YOO GA
YU
YUU
SA
YAY KA
YEY BA
RA
LA
NA
DA
YAXAASKU YA YAN YA
YAXAAS YAXAAS YANYEE YAGAM
YA YAXAASKU YANYEEDA YAGAMSA
YAGAMSADA

Qur’an 2: 49-50, al-Baqarah, The Heifer

Sayidka Rabbiga ahu wuxuu leeyahay, The Lord GOD says:


Fircoonow, boqorka Masarow, Listen, I am against you,
anigu col baan kugu ahaye bal ogow, Pharaoh king of Egypt,

waxaad tahay YAXAAS weyn the great CROCODILE


oo webiyaashiisa iska dhex jiifa. that lies in the middle of his river.
Yexesqeel 29:3 Ezekiel 29:3

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 131


,
ENGLISH Y YEMEN

THIS IS YEMEN. KANI WAA YAMAN

YEMEN IS YELLOW ON THE MAP.


Y
YAMAN MIDABKA KARTADA WAA JAALLE AMA HURUUD.

THIS IS AYAN.
TANI WAA AYAAN.

YESTERDAY I ASKED,
SHALAY WAXAAN WEYDIIYEY

“AYAN, ARE YOU FROM YEMEN?”


“AYAAN, REER YAMAN MAAD TAHAY?”

“YES, I AM.” SHE SAID.


“HAAH, WAAN AHAY.” BAY TIRI.

Y Y Y
YES YES YES

AYAN IS FROM YEMEN.


132 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
1. YAXAAS YAXAAS __ AXAAS
Y
2. __ ANYO 3. __ ANBO 4. __ AR

5. __ AAB 6. __ EEY 7. NEBI __ UUSUF

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 133


,
SOMALI ENGLISH Notes
YAXAAS CROCODILE
YAANYO TOMATO
YAANBO HOE GUDIN in Northern Somali
YAR SMALL
WAX YAAB LEH.
YAAB SURPRISE
Something surprising.
YEEY WOLF
Nebi Yuusuf, Prophet Joseph
YUUSUF JOSEPH with coat of many colors

HA KA YAXYIXININ YARYARKU YAYNA YAACINE.


Do not embarrass the young ones, or they will run away.

Y
Qur’an 12, Yusuf, Joseph
Image by Sweet Publishing

Israa'iilna YUUSUF wuu ka jeclaa Now Israel loved Joseph


carruurtiisa oo dhan, more than any other of his sons,
maxaa yeelay, because
wuxuu ahaa inankuu dhalay markuu he was the son of his old age.
gaboobay;
oo wuxuuna u sameeyey And he made him
shulug midabyo badan leh. a coat of many colors.
Bilowgi 37:3 Genesis 37:3

134 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


2020
1. YEAR YEAR __ EAR
Y
YES YESTERDAY

2. Y EMEN 3. __ ES 4. __ ESTERDAY

YOU
5. __ O __ O 6. __ OU 7. __ ELL

8. __ ELLOW

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 135


,
ENGLISH COPY SOMALI
Happy New Year! SANO
YEAR Sannad cusub ee Wanaagsan! SANNAD
Where is Yemen?
YEMEN Yemen is near Somalia.
YAMAN

Are you from Somalia?


YES Yes, I am.
HAAH
Does God change?
YESTERDAY No, God is the same yesterday, SHALAY
today and every day.
What is this? Qalab
YO YO This is a yellow yo yo. cayaareed
I love you.
YOU I love you too!
ADIGA

Please don’t yell. QAYLO


YELL Oh, I’m sorry. YABAQ
What does he do? JAALLE
YELLOW He drives a yellow taxi. HURUUD

Y YES
When you make a promise, Hadalkiinnu ha ahaado,

Let your YES mean YES, HAAH, HAAH, Maya, Maya;


Or your No mean No; wixii intaas ka badan
anything more than this sharkuu ka yimaadaa.
comes from evil. Matthew 5:37 Matayos 5:37

136 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 22 J JAWAAN SACK

J JAWAAN
JIILAALKA JAWAANKU JIMLADEEDII MUXUU JOOGEY?
How much was the price of the sack of grain from last dry season?

JIJIGA

JAWLEEYDA JIILAALKII JAWAANKU JIMLADEEDII


JIGJIGA MUXUU KA JOOGA?
How much was the sack last dry season in Jigjiga?

J J J

JAWAAN JAWAAN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 137


,
A AA E EE I II O OO U UU AY EY
JA JAA JE JEE JI JII JO JOO JU JUU JAY JEY

JAWAANKU JA FILL IN THE BOXES


JAWAAN JAA JA JE JI JO JU JAY JEY
JA JE
A JEE YA YE YI YO YU YAY YEY
JI WA WE WI WO WU WAY WEY
JII
JO
HA

J
JOO TA
JU SHA
JUU
JAY MA
JEY GA
SA
KA
BA
RA
LA
NA
DA

JA JI JIM JAW
JAWAAN JILAL JIMLEE JAWLEEY
JAWAANKU JILALKA JIMLEEDII JAWLEEYDA

138 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH J JACKET

THIS IS JAMA.
KANI WAA JAAMAC.

THIS IS JAMA’S JACKET.


KANI WAA JAAMAC JAAKADKIISA.

J J J

JACKET JACKET

If someone takes YOUR JACKET, Oo kii MARADAADA kaa qaata,


don't stop them from taking your shirt too. khamiiskaagana ha ka celin.

Give to everyone who asks you for something. Mid walba oo wax kaa barya, sii;
When someone takes something that is yours, kii waxaaga qaatana,
don't ask for it back. Luke 6:29-30 ha ka baryin. Luukos 6:29-30

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 139


,
1. JIIR JIIR
J
__ IIR

2. JAWAAN 3. __ AAKAD 4. __ EBISO

5. __ EER 6. _ARAN__ARO 7. __ ABNIIN

140 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


SOMALI ENGLISH

J
JIIR or JIIDH, RAT
SACK
JAWAAN gunny sack made from
date palms
JAAKAD JACKET
JEBISO SNAKE, Python
JEER HIPPO
JARANJARO STAIRS, STEPS
JABNIIN BREAK

Image by Sweet Publishing

Carshigu wuxuu lahaa JARANJARO lix tallaabo ah The throne had six steps
1 Boqorradii 10:19 I Kings 10:19

Qur’an 38:34 Saad

JABNIIN JABNIIN ha ku mago, BREAK for BREAK,


ilna il ha ku mago, eye for eye,
iligna ilig ha ku mago, tooth for tooth;
oo isagu siduu qofka wax u yeelay, whoever hurts a person
saasoo kale isagana ha loo yeelo. will be hurt the same way.
Laawiyiintii 24:20 Leviticus 24:20

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 141


,
1. JACKET JACKET
J
_ ACKET

6.

2. JAR OF JAM 3. __ UICE 4. __ UG

5. __ EEP 6. __ UMP 7. __ ESUS


142 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
ENGLISH COPY SOMALI Notes
Do I need my jacket?
JACKET Yes, it’s cold today.
JAAKAD

JAR OF What is this? DHALO marmalade from


JAM This is a jar of jam. MALMALAADDO British English

Do you want some juice?


JUICE Yes, please.
CASIIR
What is this?
JUG This is a jug of juice.
JALXAD
What car does he
Baabuur
JEEP drive?
JIIB Ah
He drives a jeep.
Why is he jumping?
JUMP He’s jumping for joy.
BOOD Trace J on boy
What did Jesus say? waxaan idinku
CIISE Masiix leeyahay,
Jesus said,
JESUS Love your enemies… Muxuu yiri? Cadowyadiinna
Matthew 5:44 jeclaada,

J Image by Sweet Publishing,

Give me a little water Ashuunkaaga iga waraabi


in yar oo biyo ah,
to drink from your JAR.
waan ku baryayaaye.
Genesis 24:17 Bilowgi 24:17

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 143


,
CASHARKA 23 F FAR FINGER

F FAR
FAADUMOY, FARAATIGA FARAHAAGA KU JIRA FIICANAA.
FADUMO, THE RING ON YOUR FINGERS WAS SO NICE.

FARAS FUULEEDA WAA FAL LA BARTO.


RIDING A HORSE IS AN ACTION THAT MUST BE LEARNED.

FOWSIYAY, FUREYAASHA GURIGA HA FOGEYN.


HEY FOWZIA, DON’T PUT THE HOUSE KEYS FAR AWAY.

F F F
FAR FAR

144 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


A AA E EE I II O OO U UU AY EY
FA FAA FE FEE FI FII FO FOO FU FUU FAY FEY

FARAATIGA FILL IN THE BOXES


FARAATI FA FA FE FI FO FU FAY FEY
FARAA FAA JA JE JI JO JU JAY JEY
FA FE
A YA YE YI YO YU YAY YEY
FEE
FI
WA
FII HA
FO TA
FOO SHA
FU MA
FUU GA
FAY SA

F
FEY
KA
BA
RA
LA
NA
DA

FA FA FA FU
FARAA FADUU FARA FURE
FARAATI FADUUMO FARAHA FUREYA
FARAATIGA FADUUMOYI FARAHAGA FUREYASHA

Sidaas daraaddeed FURAHAY qaadeen They took the KEY


oo albaabbaday FUREEN. and opened the doors.
Xaakinnada 3:25 Judges 3:25

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 145


,
ENGLISH F – FAMILY

THIS IS A FAMILY.
KUWAANI WAA QOYS.

THIS IS FADUMA.
TANI WAA FAADUMA.

F
THIS IS FARHAN.
KANI WAA FARXAAN.

FARHAN IS THE FATHER IN THE FAMILY.


FARXAAN WAA AABBAHA QOYSKA.

F F F

FAMILY FAMILY

146 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. FARAS FARAS __ ARAS
F
2. FAR 3. __ ARGEETO 4. __ ANDHAL

5. __ AAS 6. __ AAG 5. __ ADHI

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 147


,
SOMALI ENGLISH Notes

FARAS HORSE
FAR FINGER FARO = fingers

FAAS AX, CHOP FAASH or MASAAR


FADHI SIT
FAAG DIG, Cultivate FAG or FAAGO, FALO, FARFAR
FANDHAL SPOON Traditional wooden spoon

FARGEETO FORK from Italian

F
Meeh kii moolka dhexdiisa ku soo hor kacay He led the people…
sidii FARAS Like a HORSE
cidlada dhex maraya running through the desert,
they walked without falling.
si ayan u turunturoon.
Ishacyaah 63:13 Isaiah 63:13

148 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1 . FISH FISH __ ISH
F
2. FAN 3. __ ATHER 4. __ AMILY

5. __ INGER 6. __ OOT 7. __ ORKS

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 149


,
ENGLISH COPY SOMALI
Do you like to eat fish? KALLUUN,
FISH Yes, fish is my favorite food. MALLAAY
Can you turn on the fan?
FAN Yes, it’s hot.
MARAWAXAD
Who is that man?
FATHER He is the father in the family.
AABBE
How many are there in this family?
FAMILY He has five kids.
REER, QOYS
Do you have a ring on your finger?
FINGER Yes, this is my wedding ring.
FAR
FOOT Are your feet cold? CAG
FEET Yes, I need boots. CAGO
Can you give me a fork? FARGEETO
FORK Okay, do you need a spoon? From Italian

F
Bring some of the FISH Keena qaar kalluunkaad
that you just caught. hadda soo qabateen.
John 21:10 Yooxanaa 21:10

150 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


F
1. HALF 2. GIRA __ __ E

IF
3. I __ 4. O __ __

You should say, Waa inaad tidhaahdaan,


IF the Lord wills, Haddii Rabbigu doonayo,
we will live waannu noolaan doonnaa oo
waxaannu samayn doonnaa tan ama taas.
and do this or that.
James 4:15 Yacquub 4:15

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 151


,
ENGLISH COPY SOMALI
Do you want a glass of water?
HALF Yes please, give me half.
BAR, BADH, or NUS
Where was this giraffe?
GIRAFFE This giraffe was near Garissa.
GERI
I will pick you up,
IF if you are ready at 5:30
HADDII

OFF Please turn off the light. DAMIN or BAKHTIIN

-F
King Solomon said,
Bring me a sword.
So a sword was brought to the king.
And the king said,
Markaasaa boqorkii wuxuu yidhi,
Bal seef ii keena.
Kolkaasay boqorkii seef u keeneen.
Oo haddana boqorkii wuxuu yidhi,
Cut the living child in two, and give Ilmaha nool laba u kala qaybiya,
HALF to the one and oo middood BADH siiya,
HALF to the other. BADHKA kalena tan kale siiya.
Then the woman whose son was Markaasaa naagtii wiilka nool lahayd
alive said to the king, boqorkii la hadashay oo ku tidhi,
because she loved her son, Sayidow, wiilka nool iyada sii, laakiinse
Oh, my king, give her the living child, sinaba ha u dilin, waayo, waxay u
but please, calool jilicsanaatay wiilkeeda.
do not kill him!
Laakiinse tii kale waxay tidhi,
But the other woman said, Anigu yeelan maayo,
He will not be mine or yours; adna yeelan maysid ee qaybi.
cut him in HALF. Boqorkii wuxuu ku jawaabay,
The king answered and said, Wiilka nool iyada siiya
Give the living child to the first oo hana dilina, maxaa yeelay,
woman, and not kill him. iyadu waa hooyadiis.
She is his mother.
1 Kings 3:24-27 Kitaabkii Kowaad ee Boqorradii 3:24-27

152 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 24 -OW BILOW BEGINNING

-OW
BILOWGII ILAAH SAMADA IYO DHULKUU ABUURAY.
BILOW
Bilowgii 1:1
In the beginning, God created the heavens and the earth.
Genesis 1:1

DADKIIYOW DUCEEYA!
Oh people pray!

GUULOW ILAAHOW, ADIGAA NOO GARGAARA.


Oh victorious God, you always help us.

OW OW OW

BILOW BILOW

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 153


,
A AA E EE I II O OO U UU AY EY OW
FA FAA FE FEE FI FII FO FOO FU FUU FAY FEY FOW

DADKIIYOW FILL IN EACH BOX


KIIYOW FA FE FI FO FU FAY FEY FOW
YOW JA JE JI JO JU JAY JEY JOW
OW
YA YE YI YO YU YAY YEY YOW
WA
HA
TA
FA SHA
FAA MA
FE GA
FEE
SA
FI
FII KA
FO BA
FOO RA
FU LA
FUU NA
FAY DA
FEY
FOW

DAD BI GUU I
DADKII BILOW GUULOW ILAA
DADKIIYOW BILOWGII ILAAHOW

154 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH -OW SNOW

IT WILL SNOW.
BARAFKUU DHICI DOONA.

WE MUST GO SLOW.
WAA INAAN SI TARTIIB AH KU SOCONO.

IF WE GET STUCK WE NEED A TOW.


HADDAAN MEEL MARI WAAYNAY IN BAABUURKA LA JIIDO
BAAN U BAAHAN DOONNAA.

SNOW

GO SLOW.

SHOW ME YOUR ELBOW.


SUXULKAA I TUS.

THIS IS MY ELBOW.
KANI WAA SUXULKAY.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 155


,
1. DHAMEER FAROW
-OW
DHAMEER FAROW DHAMEER FAR __ __

1
2. KOW 3. L __ __ 4. L __ __ S

7. SOO
5. QAB __ __ 6. MAD __ __ DHOWOW
156 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
SOMALI ENGLISH Notes
for counting in a sequence;
KOW ONE HAL when naming the item
FAROW ZEBRA DAMEER FAROW

LOW KNEE LOWGA; JILIBKA = the knee

LOWS PEANUTS LOWSKA = the peanut

MADOW BLACK
Meeshan wey QABOWdahay.
QABOW COLD This place is cold.

SOO Minnesota ku SOO DHOWOOW!


WELCOME
DHOWOW Welcome to Minnesota!

-OW
Qur’an 38:45, Saad

Yacquubna wuxuu yidhi, Jacob said,


Maanta adhigaaga oo dhan waan Let me go through
dhex mari doonaa, all your sheep today.
oo waxaan ka sooci doonaa
Let me have every
mid kasta oo dhibicyo
speckled
iyo barbaro leh,
and spotted sheep
iyo mid kasta oo MADOW and every BLACK lamb.
oo idaha ku dhex jira. Bilowgi 30:32 Genesis 30:32

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 157


,
1. ELBOW
-OW
ELBOW ELB__

2. SNOW 3. BL ___ 4. T ___

5. SL ___ 6. CR ___ 7. B ___

158 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH COPY SOMALI
How do you spell elbow?
SUXUL
ELBOW E-L-B-O-W
OK, thanks. XUSUL
Do you like the snow?
SNOW Yes, it’s cold but also beautiful. BARAF
How is the weather? AFUUFID
BLOW The wind is blowing. DABAYL QAADID
How much is a tow? BAABUUR JIIDIS
TOW I don’t know but it is very expensive. JIIDID
What does the sign say? AAYAR
SLOW Careful, go slow! TARTIIB KU SOCO
What is the name of this bird?
CROW This black bird is a crow. TUKE = thief

BOW What is he doing? QAANSO iyo


ARROW He is shooting a bow and arrow. FALLAAR, FALAADH

-OW Qur’an 21:85 al-Anbiya, The Prophets

And God was with Ismael, Ilaahna Ismaaciil buu la jiray;


and he grew up. wuuna koray;
He lived in the wilderness. oo cidladuu degay,
He learned to shoot wuxuuna noqday
with a BOW very well. QAANSOOLE.
Genesis 21:20 Bilowgi 21:20

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 159


,
CASHARKA 25 C CAANO MILK

C CAANO
SHAAHEEDII BAY CAANEYSEY.
SHE PUT MILK INTO HER TEA.

CANAB IYO CAASHA MACALLINKII BAY RAACEEN.


Anab and Asha follow along with the teacher.

CALI WAA MACALLIN. ALI IS A TEACHER.


CANAB IYO CAASHA WAA ARDEY. ANAB AND ASHA ARE STUDENTS.

C C C
CAANO CAANO
160 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
A AA E EE I II O OO U UU AY EY OW
C CA C CE C CI C CO C CU CA CE CO
A A E E I I O O U U Y Y W

MACALLINKI FILL IN EACH BOX


MACALLIN CA CE CI CO CU CAY CEY COW
MACAL FA FE FI FO FU FAY FEY FOW
MA JA JE JI JO JU JAY JEY JOW
A
YA
WA
HA
TA
SHA
MA
CA GA
CAA SA
CE KA
CEE BA
CI RA
CII LA
CO NA
COO DA
CU
CUU
CAY CAA MA
CAANEY MACAL
CEY
CAANEYSEY MACALLIN
COW
MACALLINKII

C C C

MACALLIN MACALLIN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 161


,
Image by
Sweet Publishing

ENGLISH C COWS
7 FAT cOWS
7 THIN cOWS

After two years, Markii laba sannadood oo dhammu


Pharaoh dreamed dhammaatay ayuu Fircoon riyooday,
that he was standing by the River, oo wuxuu is-arkay isagoo webiga ag taagan.

Seven fat, good COWS Oo bal eeg, waxaa webigii ka soo baxay
came up out of the River toddoba SAC oo quruxsan oo shilshilis,
oo waxay daaqeen cawskii dareemada ahaa.
and they werer eating grass.

Then, seven COWS, ugly and thin, Markaasaa waxaa dabadood webigii
came up out of the River, ka soo baxay toddoba SAC oo kale oo fool xun,
and stood by the other COWS oo weydsan, oo waxay is-ag-taageen sicihii
kale oo webiga qarkiisa jooga.
on the bank of the River.

And the ugly, thin COWS ate up the Markaasaa SICIHII foosha xumaa oo
seven fat, good COWS. weydsanaa waxay cuneen toddobadii SAC oo
And Pharaoh woke up. quruxdasanayd oo shishishlayd.
Genesis 41:1-4
Kolkaasuu Fircoon toosay. Bilowgii 41:1-4

Qur’an 12:43-49, Yusuf, Joseph

GOOD CORN BAD CORN


He fell asleep and dreamed again. Markaasuu haddana seexday oo mar labaad
riyooday, oo wuxuu arkay toddoba SABUUL oo
Seven ears of CORN, buurbuuran oo wanwanaagsan oo ka soo
good and fat, were growing. baxay isku jirid.

Then, seven ears of CORN, Oo bal eeg, waxaa haddana ka soo daba
baxay toddoba SABUUL oo xunxun, oo ay
thin and bad, were growing. dabayshii bari qallajisay.

The thin ears of CORN Markaasaa SABUULLADII xunxumaa waxay


liqeen toddobadii sabuul
ate up the seven good fat ears.
oo buurbuurnayd oo iltirnayd.
Pharaoh woke up Markaasuu Fircoon toosay.
from his dream. Genesis 41: 5-7 Oo wuxuu arkay inay riyo tahay. Bilowgii 41:5-7

162 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


c
1. CALAN CALAN __ALAN

2 . CANAB 3 . __UNTO 4 . __ USBO

5. __ARUUSAD 6. __AANO SHUB 7. __ILLAAN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 163


,
SOMALI ENGLISH Notes

CALAN FLAG
CANAB GRAPE
CUNTO FOOD
CUSBO SALT MILIX in north
CARUUSAD BRIDE AROOSAD in south
MILK POURING
CAANO SHUB CEREMONY
ANOINTING for new king
or sultan

CILLAAN HENNA Cilaan is henna

CARRUUR - CHILDREN

Bal eeg, CARRUURTU waa dhaxal


xagga Rabbiga laga helo.
Oo midhaha maxalku waa abaalgudkiisa.
Sabuurrada 127:3

Look! CHILDREN are a rich gift from the LORD.


Like fruit from your body, they are a blessing. Psalms 127:3

164 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. CUP CUP
C
__ UP

2. __ AT 3. __ AKE 4. __ AR

5. __ OW 6. __ ORN 7. __ LO __K

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 165


,
ENGLISH Copy Notes
Can you drink a cup of coffee? KOOB, BAKEERI
CUP Yes, thank you! Trace C on CUP handle
What color is the cat? BISAD, DUMMAD
CAT This is a black cat. MUKULAAL, YAANYUUR
Happy Birthday! DOOLSHE, KEEG
CAKE What do you want? Traditionally most Somalis don’t
celebrate birthdays. Some may
I want some cake. not know their birth date.
Can you drive a car? BAABUUR, FATUURAD
CAR No, I don’t have my license. GAARI
Can you milk a cow?
COW Yes, and I can also milk camels
SAC
Can you tell me the time?
CLOCK I don’t know. Where is the clock?
SAACAD
Can you cook corn? GALLAY, ARABBIKHI
CORN Yes, I cook corn in the summer. SABUUL, XASIID

C
MY CUP OVERFLOWS. KOOBKAYGUNA
WAA BUUXDHAAFAA.
Psalm 23:5 Sabuurrada 23:5

COME! KAALAYA!
COME, everyone who is thirsty, Hoy, kuwiinna oomman oo dhammow,
COME to the waters; xagga biyaha KAALAYA,
and he who has no money, COME, xataa kii aan lacag haysanow,
buy and eat! KAALAYA, wax iibsada, oo wax cuna,
COME, buy wine and milk KAALAYA oo khamri iyo caano
without money lacagla'aan
and without price. iyo iibla'aan ku qaata.
Isaiah 55:1 Ishaacyah 55:1

166 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. BACK 2. BA__ __ PA __ __ 3. SA __ __

4. KI __ __ 5. QUI __ __ 6. SI __ _K

7. CLO __ __ 8. RO __ __ 9. SO __ __

10. DU __ __ 11. STU __ __ 12. TRU __ __

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 167


,
ENGLISH Copy Notes
How are you today?
BACK So-so. My back hurts.
dhabar
Are you ready for school? boorso dhabarka
BACKPACK Yes, My books are in my backpack. “purse for the back”
What is in the sack?
SACK That is a big sack of corn.
kiish or jawaan,
Kick the ball. Laad, haraati
KICK Okay, now kick it back. Lugta ku hardiyid.
Quick. Don’t be late. dhaakhso
QUICK or deg deg
SICK She is sick in the hospital. Jirran, or buka
Where is the clock? saacad
CLOCK What time is it? same as watch
Farmers take out the big rocks dhadhaab or
ROCK before planting seed. dhagax weyn
Can I help you?
SOCK Yes, I’m looking for black socks.
sigis or sharabaad

DUCK The duck swims in water. booloboolo


Careful with your gum.
STUCK Don’t get it stuck in your hair.
xanniban or dheggan
What do you do for work?
TRUCK I drive a truck.
Baabuur, gaari weyn

- CK
Rabbigu waa DHAGAX weyn
The LORD is my ROCK
oo ii gabbaad ah iyo
and my safe place. qalcaddayda
He is the God who saves me. iyo samato-bixiyahayga;
My God is my ROCK. Iyo Ilaahay, iyo
GABBAADKAYGA adag,
I go to him for refuge.
oo isagaan isku hallayn
Psalm 18:2 doonaa. Sabuurrada 18:2

168 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


CASHARKA 26 X XAAQIN BROOM

X XAAQIN

XAAQINKA DHULKA KU XAAQ.


Sweep the floor with a broom.

XALAYTO XAFIISKA LAMA XIRIN.


Last night the office was not closed.

X X X

XAAQIN XAAQIN

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 169


,
A AA E EE I II O OO U UU AY EY OW
XA XAA XE XEE XI XII XO XOO XU XUU XAY XEY XOW

XALAYTO
XALAY FILL IN EACH BOX TO FINISH CHART
XA
A
XA XE XI XO XU XAY XEY XOW
CA CE CI CO CU CAY CEY COW
XA FA FE FI FO FU FAY FEY FOW
XAA JA
XE YA
XEE WA
XI
XII
HA
XO TA
XOO SHA
XU MA
XUU
XAY
GA
XEY SA
XOW KA
BA

X
RA
LA
NA
DA
XA XA XI XAA
XALAY XAFIIS XIRIN XAAQIN
XALAYTO XAFIISKA XAAQINKA

170 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH X BOX

THIS IS MAX.
KANI WAA MAKIS.

MAX TAKES A BOX. MAKIS KARTOON BUU QAADAA.

MAX TAKES A BOX OUT THE EXIT.


MAKIS SANDUUQ BUU LA BAXAA IRRIDDA BIXITAANKA

MAX TAKES SIX BOXES TO THE TAXI.


MAKIS LIX SANDUUQ BUU U GEEYAA TAKSIGA.

Trace X on BOX.

X X X

BOX BOX
© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 171
,
1.
X
XAAQIN XAAQIN __ AAQIN

2. XAAS 3. __ AAWO 4. __ ABBIS

MADA __
5. __ AFIIS 6. __ AMAR 7. __ ANUUN

172 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


SOMALI ENGLISH
XAAQIN BROOM
WIFE
XAAS AND CHILDREN, FAMILY
XAAWO EVE

XABBIS JAIL

XAFIIS OFFICE from English

Xamar is original
XAMAR MOGADISHU
name of the city.
MADAX HEAD ACHE
XANUUN

X in Somali represents a sound called a voiceless pharyngeal fricative.


This sound does not occur in English. The closest in English is the “H” sound.
Hassan and Hussein are spelled Xasan iyo Xuseyn in Somali.

A close twin is the C in Somali which is a voiced pharyngeal fricative.


For example Abdi and Ali would be Cabdi iyo Cali.

X
Qur’an 2:35 al-Baqarah, The Heifer

Ninkiina wuxuu naagtiisii The man called


u bixiyey XAAWA, his wife's name EVE,
maxaa yeelay, because
waxay ahayd hooyadii she was the mother
waxa nool oo dhan. of all people.
Bilowgii 3:20 Genesis 3:20

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 173


,
X BOX BOX BO _

2. AX 3. TA __ 4. TA __ I

6
5. MI __ 6. SI __ 7. FI__

8. SE __ 9. E __ IT 10. __ -RAY

174 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


English Copy Notes for teacher
What is this? SANDUUQ, KARTOON
BOX This is a box. Trace X on the BOX.
What is he doing?
AX He’s cutting wood with an ax.
FAAS, MASAAR, GODIN

How much is tax when we shop? CANSHUUR, CASHUUR


TAX show a receipt in Minnesota (no
Sales tax is 6.5% in Minnesota. tax on food or clothes)
What is he doing?
TAXI He drives a taxi.
TAKSI
What is she doing? Isku QAS
MIX She is mixing the milk and eggs. show! Mix sugar or milk in tea.

SIX Show me six fingers. LIX


What is he doing?
FIX He’s fixing the car.
HAGAAJI, SAMEE, KAB
Hadiyada Ilaah ka timid
What is sex? Sex is a gift from God
A gift from God
for a man and wife.
SEX What is the sex of your baby?
can also mean gender: Jinsi
male or female?
Boy or girl?
Lab Iyo Dheddig
Where is the exit? BIXITAAN, BIXID
EXIT There is the exit. TEGIS, TEGID
What is the doctor doing?
X-RAY RAAJO, RAAJI
She is taking an x-ray.

Everyone respect marriage, Guurka ha la wada maamuuso,


and keep the marriage bed clean, oo sariirtuna yaynan nijaasoobin,
because God will punish anyone maxaa yeelay,
macasiyida iyo galmida xun
who has SEX outside marriage.
Ilaah baa xukumi doonaa.
Hebrews 13:4 Cibraaniyada 13:4

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 175


,
CASHARKA 27 Q QALIN PEN

Q QALIN
WAXAAN HAYAY WAXYAALO BADAN OO AAN KUU SOO QORO,
I had much to WRITE to you,

LAAKIINSE DOONI MAAYO INAAN QALIN IYO KHAD KUUGU SOO QORO.
but I would rather not write with PEN AND INK.

LAAKIIN WAXAAN RAJAYNAYAA INAAN DHOWAAN KU ARKO,


I hope to see you soon,

OO AYNU AFKEENNA ISKULA HADLI DOONNO FOOL KA FOOL.


and we will talk face to face.

3 Yooxanaa 1:13 3 John 1:13

From the RISING OF THE SUN


In QORRAX-KA-SOO-BAX
and from the west,
iyo galbeedba laga ogaado
that there is none besides Me;
inaan Aniga mooyaane mid kale jirin.
I am the LORD,
Anigaa Rabbiga ah,
and there is no other.
mid kalena ma jiro.
Ishacyaah 45:6 Isaiah 45:6

176 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


Q Q Q

QALIN QALIN

A AA E EE I II O OO U UU AY EY OW
QA QAA QE QEE QI QII QO QOO QU QUU QAY QEY QOW

QALIN
QA FILL IN EACH BOX
A QA QE QI QO QU QAY QEY QOW
XA XE XI XO XU XAY XEY XOW
QA CA CE CI CO CU CAY CEY COW
QAA FA
QE JA
QEE YA
QI
WA
QII
QO HA
QOO TA
QU SHA
QUU MA
QAY GA
QEY SA
QOW KA
BA

Q
RA
LA
NA
DA

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 177


,
ENGLISH QU QUESTION

EXCUSE ME, TEACHER?


YES?
I HAVE A QUICK QUESTION.
YES?

WHO IS THE QUEEN OF


ENGLAND?
QUEEN ELIZABETH.
QUEEN OF ENGLAND

QU
EXCUSE ME TEACHER.
YES?

I HAVE ANOTHER QUICK QUESTION.


OK, ASK QUICKLY.

WHAT DOES 2 PLUS 2 EQUAL?


2 + 2 = 4.

TEACHER, I HAVE ONE MORE QUICK QUESTION.


OK, THIS IS THE LAST QUESTION.

WHO IS THIS ON THE QUARTER?


GEORGE WASHINGTON.
NOW, NO MORE QUESTIONS.
PLEASE BE QUIET!

178 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


QORAALKU SIDII UU YIDHI WHAT THE SCRIPTURES SAY

QORAALKU sidii uu yidhi The Scriptures say,

QORAALKU sidii uu yidhi the Scriptures say:

QIYAAS Rabbi baa u dhigan There is a special time fixed by God.

Intaan Ifku QAYBSAMIN Before the world is judged,

QUDHIINUNA taagan tahay while you are still alive,

QAYAAMUHU aanu dhicin and Doomsday has not come yet,

Ilaahay maad QIRTAAN why don’t you confess God

QAWLKIISA rumaysataan and believe in His Word.

Ilaahay maad QIRTAAN Why don’t you confess God

QAWLKIISA rumaysataan and believe in His Word.

QURUUMAHA dunida jira The nations in the world,

QURUUMAHA dunida jira the nations in the world,

Inkastoo QUWODO is bidaan even though they think they are mighty,

Mar baa laga QABAN naftoo one day their life will be taken,

Dhammaan laga QAADAYAAYEE and all of them will die,

Intaydaan wada QALLALIN so before you all dry up,

Ilaahay maad QIRTAAN ... why don’t you confess God ....

QAYNUUNKU sidii uu yidhi As the Instructions (Law)1 said,

QAYNUUNKU sidii uu yidhi as the Instructions (Law) said:

Ducada kii aan QADDERIN, The one who doesn’t value intercession

Salaaddana QIIMO siin nor give priority to prayer,

QAADIRKA uma tegi karo will not see the Almighty,

Kii oon Sayidka u QASDIYIN if his aim is not the Lord.

Listen to this song on www.NoloshaCusub.net

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 179


,
1. QALIN QALIN
Q__ALIN

2. __ UR’AAN 3. __ IBLAD 4. __ UDS

5. __URUX 6. __ AR __ ARSI 7. __ AYB LIBAAX

180 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


SOMALI ENGLISH Notes
QALIN PEN QORNIIN or QORRIIN = WRITING
QUR’AAN KORAN
QIBLAD DIRECTION of MECCA Direction for Prayer
QUDS JERUSALEM Quddus from Arabic = HOLY
QURUX BEAUTIFUL
TO TIE CAMEL’S FRONT LEGS
QARQARSI Special ROPE & NECK FOR LOADING
QAYB LIBAAX THE LION’S SHARE Folk Story

Q in Somali is a stop made at the back of the throat. It is a light voiced uvular
stop. You can fake it with a “G” sound but it’s further back in the throat.

Q QORRAX

Ilaah, oo ah Ilaaha Rabbiga The Mighty One,


ah ayaa hadlay, God the LORD, speaks and
calls the earth
Oo QORRAX-SOO-BAXA ilaa
from the rising of the SUN to
QORRAX-DHACA dhulkuu u yeedhay.
the setting of the SUN.
Sabuurrada 50:1 Psalm 50:1

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 181


,
1.
QU
QUESTION QUESTION __ __ ESTION

2. QUARTER 3. __ __ EEN 4. __ __IET

2+2 = 4
6. TWO PLUS TWO E _ _ALS FOUR
5. __ __ ICK

182 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


QU = KW
Notes for teacher
Excuse me teacher.
QUESTION Can I ask a question?
SU'AAL
Do you have $.25?
QUARTER I need a quarter.
Who is the queen of England? BOQORAD. S-land was a British
QUEEN Queen Elizabeth II protectorate until 1960
QUIET Shh, please be quiet. AAMMUS

QUICK Quick, let’s go! DHAQSO, DEG-DEG


Two plus two equals four.
EQUAL All men are created equal.
ISLE’EG, ISLA-SIMAN ISKUMMID

A teacher of the law Oo midkood oo sharciga yaqaan


asked Jesus a QUESTION ayaa wax WEYDIIYEY,
to test him. isagoo jirrabaya, oo wuxuu ku yidhi,
Teacher, Macallimow,
Which of the commands qaynuunkee baa sharciga
is the most important? uga weyn?
Jesus answered, Markaasaa Ciise u jawaabay
The most important oo ku yidhi,
command is this: Kan ugu horreeyaa waxaa weeye,
People of Israel, listen! Maqal, Israa'iilow,
The Lord our God Rabbiga Ilaaheenna ah
is the only Lord. waa Rabbi keliya.
Love the Lord your God Waa inaad Rabbiga Ilaahaaga ah
with all your heart, ka jeclaataa qalbigaaga oo dhan,
all your soul, iyo naftaada oo dhan,
all your mind, iyo caqligaaga oo dhan,
and all your strength iyo xooggaaga oo dhan.
The second most important Ku labaad waa kan,
command is this:
Waa inaad deriskaaga
Love your neighbor
u jeclaataa sida naftaada.
the same as you love yourself.
Qaynuun kale oo kuwan
These two commands
ka weyn ma jiro.
are the most important.
Mark 12:28-31 Markos 12:28-31

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 183


,
CASHARKA 28 DH DHAR CLOTHES

DH
GABADHU DHARKII OO DHAN BAY DHAQDAY.
DHAR
THE GIRL WASHED ALL THE CLOTHES.

ILMAHA YAR DHUNKASHADA


BADAN KA DAA!

STOP KISSING THE LITTLE CHILD SO MUCH!

BILOWGII
ILAAH SAMADA IYO DHULKUU ABUURAY.
Bilowgii 1:1

IN THE BEGINNING,
GOD CREATED THE HEAVENS AND THE EARTH.
Genesis 1:1

184 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


DH DH DH
DHAR DHAR
A E I O U AY OW
DHA DHE DHI DHO DHU DHAY DHOW
AA EE II OO UU EY
DHAA DHEE DHII DHOO DHUU DHEY

DHARKII DHA DHE DHI DHO DHU DHAY DHEY DHOW


DHAR QA QE QI QO QU QAY QEY QOW
AR XA XA XI X0 XU XAY XEY XOW
CA
FA
DHA JA
YA
DHAA
WA
DHE HA
DHEE TA
SHA
DHI
MA
DHII GA
DHO SA
KA
DHOO
BA
DHU RA
DHUU LA
DHAY NA
DA
DHEY
DHOW

DH
DHAR DHUN DHUL
DHARKII DHUNKA DHULKUU
DHUNKASHA
DHUNKASHADA
CLOTHES KISSING THE EARTH

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 185


,
1. DHALO
DHDHALO _ _ ALO

2. DHAR 3. __ __ AGAX 4. __ __ AKHTAR

Somali Museum of MN

__ __ EG
5. 6 . __ __ IIL 7. __ __ ULKA
186 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
SOMALI ENGLISH Notes
DHALO BOTTLE
DHAR CLOTHES
DHAGAX ROCK, STONE
DHAKHTAR DOCTOR
DHEG EAR Or HANDLE

DHIIL MILK CONTAINER Traditional container

DHULKA THE EARTH

DH
Adapted from image by Sweet Publishing,

Qur’an 7:26-27, al-Araf, The Elevations

Rabbiga Ilaah ahuna wuxuu The LORD God made for


Aadan iyo naagtiisii u sameeyey Adam and for his wife
DHAR harag ah, CLOTHES of skins
wuuna u xidhay iyagii. and CLOTHED them.
Bilowgi 3:21 Genesis 3:21

Dh is made by curling the tongue up and backward. It is a post-alveolar voiced stop;


often implosive. In some areas the "DH" becomes a rolled "R" when in word final or
central position. For example: gabadh = gabar and maydhay=mayray.

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 187


,
CASHARKA 29 KH KHUDRAD VEGETABLES

KH KHUDRAD
KHADIJA KHAMIISTA KHUDRAD BAY KEENAYSAA.
Khadija is bringing vegetables on Thursday.

KHAYR
BADAN!

SAFAAR WANAGSAAN !
Have a good trip!

KHAYR BADAN!
Many blessings!

KH KH KH
KH KHUDRAD
188 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
KHAMIISTA
KHAMIIS KHA KHE KHI KHO KHU KHAY KHEY KHOW
KHA DHA DHE DHI DHO DHU DHAY DHEY DHOW
A
QA QE QI QO QU QAY QEY QOW
XA
CA
FA
JA
YA
KHA WA
KHAA HA
KHE TA
KHEE SHA
KHI MA
KHII GA
KHO SA
KHOO KA
KHU BA
KHUU RA
KHAY LA
KHEY NA
KHOW DA

KH
KHA KHA
KHADI KHAMIIS
KHADIJA KHAMIISTA
KHADIJA (THE) THURSDAY

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 189


,
English KH KHAKI

THIS IS KHALIF.
KANI WAA KHALIIF.
KH
FOR A WEDDING, KHALIF DRESSES IN A TUX.
ISAGOO AROOS KA QAYB GELAYA WUXUU GASHADAA “TUKIS”.

MOST DAYS KHALIF DRESSES IN KHAKIS.


MAALMAHA INTA BADAN KHALIIF WUXUU GASHADAA SURWAAL “KHAKI” AH.

KHAKI PANTS KHAN’S RESTAURANT

ON KHALIF’S BIRTHDAY HE GOES TO KHAN’S RESTAURANT.


KHALIIF MAALINTIISA DHALASHADA WUXUU TEGAA MAKHAAYADA KHAN.

KHALIF DOES NOT CHEW KHAT.


KHALIIF MA QAYILO.

KH KH KH

KHAT KHAT KHAT, QAT, or MIRA

SOMALI (ARABIC) NAMES WITH KH: WOMEN – KHADAR, KHADIJA, KHADRA, KHADAR
MEN – KHALIF, KHALID, KHAYRRE, KHUURI (TALL, THIN, DARK)

190 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


1. KHAD
KH KHAD KHAD

2. KHAJAR 3. ___ UDRAD 4. ____ AMIIS

5. ___ ASNAD 6. ___ ARIIDAD 7. ____ ARTUUM

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 191


,
SOMALI ENGLISH NOTES
KHAD INK
KHAJAR CUCUMBER or QAJAAR
KHUDRAD VEGETABLES, FRUITS or KHUDAAR
KHAMIIS THURSDAY
KHASNAD TREASURE OR SAFE or KHASAANAD
KHARIIDAD MAP
KHARTUUM

KH
KHARTOUM CAPITAL OF SUDAN

Kan xaqa ah gurigiisa In the house of a good man


KHASNAD weyn baa taal, there is much TREASURE,
Laakiinse waxa kan sharka leh but evil people
u kordhaa waa dhib. are paid with trouble.
Maahmaahyo 15:6 Proverbs 15:6

Kh is an aspirated sound back in the throat. It is an unvoiced velar fricative. Like the
German sound in Bach. Most, if not all, words with Kh are borrowed from Arabic.

192 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


LESSON 30 P PEN

1.

PEN PEN _EN


P
2. PAN 3. __ ANTS 4. __ A __ AYA

6. __ ASTA
5. __ ASS __ ORT S __ AGHETTI 7. __ OLICE

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 193


,
ENGLISH COPY SOMALI
What do you need? QALIN
PEN I need a pen please.
Image by Sweet
Publishing
How do you cook eggs?
PAN I fry eggs in a pan.
BIRDAAWE
Do your children wear a uniform to school?
PANTS Yes, they wear blue pants and white shirts .
SARAAWIIL
Do you miss eating papayas?
PAPAYA Yes, papayas are expensive in Minnesota.
BABBAAY
Do you have a US passport?
PASSPORT No, I need to pass my citizenship test
BAASABOOR
Do you like to eat pasta?
PASTA Yes, I like to eat spaghetti.
BAASTO
What number do I call for the police?
POLICE Call 911
BOLIIS

P
I had much to write to you, Waxaan hayay waxyaalo badan
oo aan kuu soo qoro,
but I would rather not write laakiinse dooni maayo inaan
with PEN AND INK. QALIN IYO KHAD kuugu soo qoro.
I hope to see you soon, Laakiin waxaan rajaynayaa inaan
We will talk face to face. dhowaan ku arko,
oo aynu afkeenna iskula hadli
PEACE be to you. doonno. NABADU ha kula jirto.
The friends greet you. Saaxiibbadii way ku soo
salaamayaan. Saaxiibbada igu
Greet the friends,
salaan mid kasta intaad magiciisa
every one of them. ugu yeedhid.
3 John 1:13 3 Yooxanna 1:13

194 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


LESSON 31 V VAN

1. VAN VAN
V
_ AN
A
HOOVER
2.
E
VACCUUM
I
O
U
3. __ OWELS 4. __ OTE

6. LO __ E
__ ALENTINE 7. __ EGETABLES
5. __ ALLEY

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 195


,
ENGLISH COPY SOMALI
GAARI
What does he drive to work?
VAN He drives a van.
DABOOLAN
BAS-YAR
HOOVER What kind of vacuum is this?
HUUFER
qalabka
VACCUUM It’s a Hoover.
nadiifinta
What are the five vowels?
VOWELS A, E, I, O, U.
SHAQALO
Who can vote?
VOTE You can vote if you are a citizen.
CODBIXI
What river goes through the valley?
VALLEY It is the Mississippi river.
DOOXO

LOVE What is February 14th?


JACAYL
VALENTINE It’s Valentine’s Day, the day of love.
Do you eat vegetables?
VEGETABLES Yes, they are good for your health.
KHUDRAD

V
You have heard it said,
LOVE
LOVE your neighbor
Image by Sweet Publishing

Waad maqasheen in la yidhi,


Waa inaad deriskaaga JECLAATID
and hate your enemy. oo cadowgaaga necbaatid.
But I say to you, Laakiin waxaan idinku leeyahay,
LOVE your enemies Cadowyadiinna JECLAADA,
and pray for those who u duceeya kuwa idin habaara,
persecute you. wax wanaagsan u sameeya
kuwa idin neceb.
Matthew 5: 43-44 Matayos 5:43-44

196 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


LESSON 32 Z ZIP

1. ZIP
Z
ZIP __IP

0
2–2=0
2. ZEBRA 3. __ ERO 4. Z IG __ AG

55119
5. __ IP CODE 6. __ OO

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 197


,
ENGLISH COPY SOMALI
ZIP Zip up your jacket. It’s cold today. JIINYEER furid ama xirid
Where do zebras live?
ZEBRA In Africa. And zebras at the zoo.
DAMEER FAROW
What is 2 – 2 ?
ZERO 2-2=0
EBER

ZIGZAG Go straight. Don’t zigzag! SAGSAAG, QALQALLOOCAN


What is your zip code?
ZIP CODE My zip code is _ _ _ _ _.
SUMMADA BOOSTADA
How much is the zoo? BEERTA XAYAWAANKA LA
ZOO The Como Zoo is free in Minnesota. DAAWADO LUGU XANNAANEEYO

Z
His teaching, the LORD'S message, Sharcigu wuxuu ka soo bixi doonaa
will begin in Jerusalem on ZION SIYOON, erayga Rabbiguna Yeruusaalem.
and will go out to all the world.
Then God will act as judge Oo isaguna quruumuhuu
to end arguments between u kala garsoori doonaa,
nations.
oo dad badan
He will decide what is right
ayuu canaanan doonaa,
for people from many lands.
oo iyana waxay seefahooda
They will stop
ka tuman doonaan marashiyo,
using their weapons for war.
warmahoodana manjooyin,
They will hammer
their swords into plows
oo quruunina quruun
and use their spears kale seef uma qaadan doonto,
to make tools for harvesting. oo innaba mar dambe dagaal
All fighting between nations will end. ma ay baran doonaan.
They will never again train for war. Isaiah 2:3-4 Ishacyaah 2:3-4

198 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


WHERE IS ZIMBABWE?

WHERE IS ZAMBIA?
WHERE IS MOZAMBIQUE?
WHERE IS ZAIRE? DEMOCRATIC REPUBLIC OF THE CONGO

WHERE IS TANZANIA?

WHERE IS SOMALIA?

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 199 ,


1. ZAMZAM ZAMZAM __AM __ AM
z
2. ZAHRA 3. __ AINAB

4. __ AKARIA

200 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ARABIC SOMALI Notes
Muslims believe this is
The Well of Samsam. Arabic: ‫زمزم‬ the water God
ZAMZAM In Masjid al Haram in Mecca, 20 meters east provided for Hagar,
(Haajar) and Ishmael
of the Kaaba, the holiest place in Islam. Genesis 21:19
Arabic, means
ZAHRA SAHRA
white flower
ZAYNAB SEYNAB - Mohamed married Zaynab Zaynab was
BINT JAHSH Mohamed’s cousin.

SAKARIYAS wuxuu malaa'igtii ku yidhi, “Sidee Zechariah, father of


baan waxan u garan doonaa? Waayo, anigu John the Baptist, or
ZAKARIA oday baan ahay, afadayduna waa Yahya, is pictured
da'weynaatay.” Malaa'igtii baa u jawaabtay with Angel Gabriel,
oo ku tidhi, “Anigu waxaan ahay Jibriil” Jibril. Luke 1

Z Hagar, (Haajar) and Ishmael

Markaasaa Ilaah indhaheedii furay, Then God opened Hagar’s eyes,


oo waxay aragtay ceel biyo ah; and she saw a well of water.
kolkaasay tagtay, And she went
oo sibraarkii biyo ka soo buuxisay, and filled her bag with water
oo wiilkii waraabisay. and gave the boy a drink.
Bilowgi 21:19 Genesis 21:19

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 201 ,


LESSON 33 CH CHAIR

CH CHAIR CHAIR __ __ AIR

3. __ __ EESE
2. CHIPS BURGER 4. __ __ ICKEN

5. __ __ ECK 6. __ __ ILDREN 7. __ __ UR __ __

202 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH COPY SOMALI
Teacher, can I sit here?
CHAIR Yes, here is a chair.
KURSI
Mom, can we have some chips? BATAATO KIDFAN
CHIPS OK, but not too many. OO LA SHIILAY
Do you like cheese on your hamburger? BURCAD,
CHEESE Yes please. FARMAAJO
Where is the chicken?
CHICKEN Look in the freezer.
DIGAAG
Can I write a check?
CHECK No, cash only.
JEEG
How many children does Michael have?
CHILDREN He has three children.
CARRUUR, ILMO
What happened?
CHURCH The church in Mogadishu is broken.
KANIISAD

CH
He commanded our fathers to Kaasoo uu ku amray awowayaasheen,
Inay CARRUURTOODA
TEACH their CHILDREN,
dambe ogeysiiyaan aawadeed,

so the next generation would know, Iyo in farcanka soo socdaa


ay iyaga ogaadaan,
and CHILDREN not yet born,
kuwaasoo ah CARRUURTA
will come and TEACH their CHILDREN hadda ka dib dhalanaysa,
Kuwaasoo iyana kici doona oo
CARRUURTOODA u sheegi doona,

so they will hope in God. Inay rajadooda Ilaah ku xidhaan.


Psalm 78: 5-7 Sabuurradii 78:5-7

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 203 ,


LESSON 34 TH THREE

1.
3 TH
THREE THREE __ __ REE

2. __ __ ERMOS 3. __ __ UMB 4. __ __ ROAT

5. __ __ EATER 6. __ __ URSDAY 7. __ __ ANKSGIVING


204 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
ENGLISH COPY SOMALI
How many children does Michael have?
THREE He has three boys.
SADDEX
Do you have tea?
THERMOS Yes, I have hot tea in the thermos.
TARMUUS

THUMB Careful – Don’t cut your thumb. SUUL


CUNE
Are you OK?
THROAT No, I have a sore throat.
DHUUN,
BOOC
TIYATAR
What is this?
THEATER This is the Mogadishu National Theater.
MASRAX,
SINEEMO
Do you have class on Thursday?
THURSDAY No, we have class Monday and Wednesday.
KHAMIIS
SHUKRINAQ
When is Thanksgiving in America?
MAHADNAQ
THANKSGIVING Thanksgiving is the 4TH Thursday in November.
SIIBA KU
OK, thank you!
SHUKRIN EEBBE

TH
Do not worry about anything, Waxba ha ka welwelina,
but pray about everything. laakiinse wax kastaba
baryadiinna Ilaah ku ogeysiiya
With THANKSGIVING tukasho iyo duco
ask God for what you need. MAHADNAQID la jirto.
Phillipians 4:6 Filiboy 4:6

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 205 ,


LESSON 35 WH WHAT?

1. WHEEL
WH WHEEL __ __ EEL

2. __ __ EAT 3. __ __ ITE HOUSE 4. __ __ ALE

5. __ __ AT 6. __ __ EN 7. __ __ ERE

206 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


ENGLISH COPY SOMALI
How many wheels does a bicycle have? SHAAG,
WHEEL A bicycle has 2 wheels. TAAYIR
What is bread made from? SARREEN,
WHEAT Bread is made from wheat. QAMADI
Where does the president of the U.S. live?
WHITE The president lives in the White House.
CAD

What happened to Jonah?


He was swallowed by a big fish.
WHALE Was it a whale?
NIBIRI
I don’t know. Maybe.
What’s your name? MAXAY,
WHAT My name is _______________. MAXAA
When did you come to Minnesota? GOORMA,
WHEN I came to Minnesota in ____________. HADMA
Where are you from? HALKEE, INTEE
WHERE I am from _____________. XAGEE

WH
Qur’an 37:139-144, as-Saffat

For as Jonah was Waayo, sida Yoonis


3 days and 3 nights 3 maalmood iyo 3 habeen
in the WHALE'S belly; caloosha NIBIRIGA ugu jiray,
so will the Son of Man be sidaasuu Wiilka Aadanahuna
3 days and 3 nights 3 maalmood iyo 3 habeen
in the belly of the earth. caloosha dhulka uga jiri doonaa.
Matthew 12:40 Matayos 12:40

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 207 ,


SAY ALPHABET:

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ
SAY ALPHABET BACKWARDS:

ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
FINISH CHART, FILL IN EACH BOX

BA BE BI BO BU BAY BEY BOW


TA TE TI TO TU TAY TEY TOW
JA
XA
KHA
DA
RA
SA
SHA
DHA
CA
GA
FA
QA
KA
LA
MA
NA
WA
HA
YA
ILAAH HA KU BARAKEEYO ! GOD BLESS YOU !
208 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING
MIDABBADA

1. BASBAAS 2. BASBAAS
GUDUUD CAGAAR

AMA CASAN AMA DOOGE


3. CALAN BLUUG

4. MOOS
5. CAANO 6. DAMEER FAROW
AMA MADOW

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 209 ,


MIDABBADA – COLORS
SOMALI ENGLISH
BASBAAS GUDUUD
1
AMA CASAN
RED PEPPER
BASBAAS CAGAAR
2
AMA DOOGE
GREEN PEPPER
3 CALAN BLUUG BLUE FLAG
MOOS
4
AMA BANANAS
5 CAANO MILK
DHAMEER FAROW
6
MADOW
BLACK ZEBRA

LANBARO – NUMBERS
SOMALI ENGLISH

1 KOW ONE
2 LABA TWO
3 SADDEX THREE
4 AFAR FOUR
5 SHAN FIVE
6 LIX SIX
7 TODDOBA SEVEN
8 SIDDEED EIGHT
9 SAGAAL NINE
10 TOBAN TEN

210 © SOMALI ADULT LITERACY TRAINING


NOTES – QORO

© SOMALI ADULT LITERACY TRAINING 211 ,


Illustration Credits
Many thanks to volunteer artist D. Adler and staff illustrator J. Thompson!
Thank you to E. Stone, A. Hinton, B. Van de Kamp, and R. & R. Johnson!
Thank you to the Somali Museum of Minnesota for photos permission!
Much appreciation to Sweet Publishing, http://sweetpublishing.com!
Gratitude for free photos also goes to www.pixabay.com
Table of Contents: Welcome to MN, Arrive P 13: dad & daughter, L. Stocks.
Ministries; color wheel, painter, J. Thompson. P 14: inn, D. Adler; Mary & Joseph at inn, J.
P i: sacad, geel, faras, mas, D. Adler; bas, Thompson.
tubo, jiir, xaaqin, khad, dacas, ri, shimbir, P 15: il, ilko, D. Adler; Abraham’s sacrifice, A.
dhalo, calan, qalin, liin, waran, haan, Hinton; ido, irbad, inji, J. Thompson; inan, B.
yaxaas, J. Thompson; kursi, pixabay.com Vandekamp.
P ii: il, D. Adler; af, orgi, ubax, J. Thompson. P 16: Abraham’s sacrifice, A. Hinton.
P iii: ood, uur, D. Adler; aar, eey, iid, J. P 17: inn, he/she/it, D. Adler; itch, inch, J.
Thompson. Thompson; in/out, M. Neterer.
P iv: apple, elbow, hat, key, moon, off/on, P 18: manger scene, D. Adler.
rain, snake, zipper, D. Adler; bus, cup, dog, P 19: NadiIfo, J. Thompson.
fish, goat, itch, jacket, leg, nose, pen, taxi, P 20: dad & daughter study, D. Adler;
van, window, box, shirt, wheel, J. Thompson.; Nadiifo, Nuur, J. Thompson.
chair, pixabay.com P 21: nabad, Noah’s ark, D. Adler; nal, nin,
P vi: apple, elbow, off/on, D. Adler; itch, up, naag, nacnac, J. Thompson.
J. Thompson. P 22: Noah’s ark, D. Adler.
P vii: ice, orange, Julie Thompson; cake, eat, P 23: no smoking, night, Noah’s ark, D. Adler;
student, M. Neterer. nose, net, J. Thompson.
P 1: Aadan & son, D. Adler. P 24: Noah and dove, J. Thompson.
P 2: Aadan & son, Dan & son, Adam & Eve, P 25: liin, D. Adler; branch, J. Thompson.
D. Adler. P 26: Liban’s land, Al’s land, D. Adler;
P 3: abbe, Aadan, albab, Afrika, D. Adler; lemons, J. Thompson.
af, aroos, J. Thompson. P 27: liin, laan, leg, J. Thompson; libaax,
P 4: dad and baby, D. Adler. lacag, B. Vandekamp.
P 5: apple, Adam, arm, Africa, D. Adler; P 28: lion in road, D. Adler.
ankle, America, J. Thompson, address, M. P 29: lamp, light, lemon, D. Adler; love, left,
Neterer leg, J. Thompson; lion, B. Vandekamp.
P 6: Adam & Eve, D. Adler. P 30: foot light, D. Adler.
P 7: dawo, E. Stone; man being punched, J. P 31: fall, bell, kill, full, D. Adler; call, tall, hell,
Thompson. well, bill, pull, J. Thompson; bull, Pixabay
P 8: dad & daughter, D. Adler. P 32: one falls, D. Adler.
P 9: danyeer, D. Adler; dawo, E. Stone; P 33: rati, D. Adler.
dacas, damer, dab, diyaarad, J. Thompson; P 34: rat on shoulder, J. Thompson.
dibi, pixabay.com P 35: rati, rinji, roob, D. Adler; ri’, rah, raad,
P 10: happy doctor, heart, pixabay.com. raadiyo, J. Thompson.
P 11: dad, door, doctor, dentist, David, D. P 36: roob, J. Thompson.
Adler; dollar, J. Thompson; dog, pixabay P 37: rain, rat, read, rice, restroom, radio, J.
P 12: David & Goliath, Sweet Publishing. Thompson.
P 38: rain, D. Adler; raincloud, J. Thompson. P 69: garage, D. Adler; goat, gas, glasses,
P 39: man fixing car, J. Thompson. grandfather, grandmother, J. Thompson;
P 40: band, D. Adler. girl, R. & R. Johnson.
P 41: balam baaliis, Pixaby; bus, baabur, P 70: goat and leopard, D. Adler.
baraf, baris, barkin, basal, J. Thompson. P 71: mundul, D. Adler.
P 42: lion in snow, D. Adler. P 72: man with map, D. Adler; map of
P 43: band, bank, bag, bed, bee, boy, D. Mogadishu, J. Thompson.
Adler, ball, banana, bicycle, bluebird, J. P 73: mas, mundul, mataano, D. Adler;
Thompson; baby, book, M. Neterer. masjid, E. Stone; mindi, macallin, J.
P 44: bed, D. Adler. Thompson; maroodi, pixabay.com.
P 45: ayeeyo, M. Neterer. P 74: macallin, J. Thompson.
P 46: Ann & Nadifo, D. Adler; bay, J. P 75: moon, pixabay.com; map, D. Adler;
Thompson. man, Mogadishu, Minneapolis, J. Thompson;
P 47: nabad, D. Adler; ayeeyo, arday, oday, money, B. Van de Kamp; mom, M. Neterer.
mallaay, J. Thompson. P 76: Joseph, moon, D. Adler.
P 48: oday, J. Thompson. P 77: old man, M. Neterer.
P 49: say, one way, play, x-ray, D. Adler; P 78: open the door, D. Adler; old man, B.
bay, day, May, okay, pay, J. Thompson. Van de Kamp.
P 50: one way, D. Adler. P 79: ood, orod, ookiyaale, D. Adler; orgi,
P 51: kubbad, D. Adler. olol oodkac, J. Thompson; oday, M. Neterer
P 52: Dan & Ann, Khaliif & Nadiifo, D. Adler. P 80: Moses and burning bush, D. Adler.
P 53: kursi, kirli, kitabka, kabsool, Keenya, P 81: open, off/on, D. Adler; okay, orange,
kalluunka, J. Thompson; kabo, Som. Museum Obama, oil, oil can, olive, office, J.
P 54: Jonah and the whale, D. Adler. Thompson; old man, M. Neterer.
P 55: key, king, D. Adler; kick, kids, kiss, kettle, P 82: old woman, M. Neterer.
Kenya, J. Thompson. P 83: shaah, women’s tea, J. Thompson.
P 56: seeking king, Sweet Publishing; P 84: ship, two women and ship, J.
wise men, D. Adler. Thompson; Jonah’s ship, Sweet Publishing.
P 57: ear of corn, www.pixabay.com P 85: shah, shaqaale, shaati, shanlo,
P 58: seashore, Saida & Seynab, D. Adler; J. Thompson; shimbir, B. Van de Kamp;
Abraham images from Jesus Film Project shabeel, pixabay.com
P 59: saacad, sabuul, D. Adler; san, P 86: Noah, Adler; shimbir, B. Van de Kamp.
saabuun, salaad, safar, Somaaliya, J. P 87: ship, shirt, shoe, shoulder, shower, wash
Thompson. dishes, rush, push, J. Thompson; she, cash, B.
P 60: Joseph’s dream, D. Adler. Van de Kamp; fish, pixabay.com
P 61: sit, sleep, sun, D. Adler; sand, Somalia, P 88: prodigal son, Sweet Publishing; shoes,
school, J. Thompson. Somali Museum of Minnesota.
P 62: Eve and the snake, D. Adler. P 89: ul, M. Neterer.
P 63: class, D. Adler; glass, grass, bless you, P 90: obey, J. Thompson.
miss, kiss, hiss, boss, cross, across, J. P 91: inn, D. Adler; bus, catch the bus, J.
Thompson; dress, Somali Museum of MN Thompson.
P 64: Abraham at his tent, D. Adler. P 92: uur, D. Adler; ukun, ugaas, Thompson;
P 65; tree, chopping tree, J. Thompson. ul, uunsi, ubax, M. Neterer;
P 66: girls & goats, D. Adler; girl, R. & R. ubbo, Somali Museum
Johnson. P 93: Hagar, Sweet Publishing.
P 67: gar, garaash, D. Adler; geel, garri, P 94: uniform, D. Adler; United States,
geed, J. Thompson; guri, B. Van de Kamp; Uganda, university, UAE, up, upset, open
gabar, R. & R. Johnson. umbrella, Hagar and Ismael, J. Thompson;
P 68: camels, www.pixabay.com United Nations, M. Neterer.
P 95: Hagar, J. Thompson.
P 96: timir, oasis, D. Adler; P 126: eey, weyl, weyn, weyso, seytuun,
P 97: man with tent, J. Thompson. feynuus, beraley, J. Thompson.
P 98: Abraham’s tent, D. Adler. P 127: Solomon temple, Sweet Publishing.
P 99, tubo, timir, taaj, termuus, J. Thompson; P 128: they, obey, J. Thompson; hey, B. Van
teendho, B. Van de Kamp, taallo, Pixabay de Kamp.
P 100: crown, J. Thompson. P 129: couple in grey, J. Thompson.
P 101: taxi, tea, tent, telephone, tree, table, P 130: woman hoeing, D. Adler; yaxaas,
J. Thompson. yaanbo, yanyo, J. Thompson.
P 102: commandment tablets, J. Thompson; P 131: yaxaas, J. Thompson.
Moses’ 10 commandments, Sweet Publish. P 132: Yemen, J. Thompson;
P 103: wood fence, D. Adler; warrior, spear, woman M. Neterer.
goats, hyena, J. Thompson. P 133: yaxaas, yanyo, yaanbo, yar, yaab,
P 105: eey, engeg, eedo, dog chasing cat, yeey, Yusuf, J. Thompson.
J. Thompson. P 134: Joseph & father, Sweet Publishing.
P 106: dog at toilet, man at toilet, J. P 135: Yemen, yoyo, yell, J. Thompson.
Thompson. P 137: sack, Jigjiga street, map, J Thompson.
P 107: elbow, D. Adler; egg, exit, do not P 138: sack of grain, J. Thompson.
enter, empty, England, J. Thompson; P 139: Jama in jacket, J. Thompson.
elephant, B. Van de Kamp. P 140: Jiir, jawaan, jakkad, jebiso, jeer,
P 108: egg, scorpion, J. Thompson. jaranjaro, jabniin, J. Thompson.
P 109: mother and child, M. Neterer; women P 141: six steps, Sweet Publishing.
at stand, woman at sewing machine, hut, B. P 142: jacket, jam, juice, jug, jeep, Jesus, J.
Van de Kamp Thompson; jump, M. Neterer
P 110: woman, J. Thompson. P 143: woman pour water, Sweet Pub.
P 111: house, J. Thompson; woman at P 144: horseback, key, D. Adler; ring finger, J
sewing machine, B. Van de Kamp. Thompson.
P 112: habeen, hooyo, D. Adler; hotel, E. P 145: key, D. Adler.
Stone; haan, hab, hadiyad, hilib, J. P 146: father, mother, family, J. Thompson
Thompson. P 147: faras, fandhal, faas, faag, fadhi, D.
P 113: mother and child, J. Thompson. Adler; far, fargeeto, J. Thompson.
P 114: hat, horse, D. Adler; hotel, E. Stone; P 148: faras, D. Adler.
hair, house, hug, J. Thompson; P 149: fan, father, family, finger, foot, fork, J.
hand, S. Jost Thompson; fish, pixabay.com
P 115: Abraham’s sacrifice, A. Hinton. P 150: fishermen, J. Thompson.
P 116: Wiil Waal, D. Adler. P 151: on/off, D. Adler; half, J. Thompson;
P 117: mother and child, D, Adler. giraffe, pixabay.com
P 118: watering camels, E. Stone; woman P 152: Solomon and baby, J. Thompson.
watering camels, Sweet Publishing. P 153: pray, earth, Somali flag, J. Thompson.
P 119: wiyil, D. Adler; waraabin, E. Stone; P 155: elbow, D. Adler; car in snow, car tow,
waran, wan, waraabe, webi, J. Thompson; J. Thompson; snow scene, pixaby.com
wiil, M. Neterer. P 156: zebra, low, lows, qabow, soo
P 120: woman pour water, Sweet Publishing. dhowow, J. Thompson.
P 121: one way, D. Adler; walk, wash, white P 157: sheep, J. Thompson.
house, wedding, white, wind, window, P 158: elbow, D. Adler; snow, blow, tow,
woman, work, J. Thompson. slow, crow, bow, J. Thompson.
P 122: work, M. Neterer. P 159: boy with bow, J. Thompson.
P 123: dog 1, dog 2, dog 3, J. Thompson. P 160: pour milk, cup of tea, teacher with
P 124: mean dog, J. Thompson. students, J. Thompson.
P 125: child & teacher, crayons, J. Thompson P 162: good & bad corn, J. Thompson; fat &
thin cows, Sweet Publishing.
P 163: cuunto, cusbo, caruusad, caano P 198: Zion, pixabay.com
shub, J. Thompson; calan, pixabay.com, P 199: map of Africa, J. Thompson.
Cillaan, S. Jost P 200: Zamzam, Zahra, Zainab, Zakaria, J.
P 164: children, J. Thompson. Thompson.
P 165: clock, D. Adler; cup, cat, cake, car, P 201: Hagar and Isma’il, J. Thompson..
cow, corn, J. Thompson. P 202: chair, chips, cheeseburger, chicken,
P 166: overflowing cup, J. Thompson. check, children, church in Mog, Thompson.
P 167: clock, D. Adler; back, backpack, P 203: father reading to child, J. Thompson.
sack, kick, quick, sick, rock, stuck, truck, P 204: thermos, throat, thumb, theater,
Thompson; duck, pixabay; sock, M. Neterer Thursday, Thompson; Thanksgiving, pixabay.
P 168: rock, J. Thompson. P 205: give thanks, J Thompson.
P 169: broom, sweep, office, J. Thompson. P 206: wheel, wheat, White House, whale
P 171: man w. box, boxes, taxi, J. Thompson. what, when, where, J. Thompson.
P 172: Xaawo, D. Adler; xaaqin, xaas, xabbis, P 207: Jonah and whale, D. Adler;
xafiis, Xamar, madax xanuun, J. Thompson. P 209: color wheel, painter, red pepper,
P 173: Adaan iyo Xaawa, D. Adler. green pepper, flag, banana, milk jug, zebra,
P 174: x-ray, D. Adler; box, ax, tax, taxi, mix, J. Thompson.
fix, sex, exit, J. Thompson.
P 175: bride and groom, J. Thompson.
P 176: sunset, J. Thompson, These free illustrations are © SALT-Arrive
pen & ink, Sweet Publishing Ministries and are made available under the
P 178: queen, question, quarter, Thompson. terms of a Creative Commons Attribution-
P 180: qalin, Qur’aan, Quds, qayb libaax, J. Share Alike 3.0 Unported license. This means
Thompson; qar qarsi,, B. Van de Kamp; you are free to redistribute, adapt, and use
qurux, M. Neterer. these illustrations in your own work, provided
P 181, qorrax, J. Thompson. that you attribute the illustrations to SALT-
P 182: question, quarter, queen, quiet, quick, Arrive Ministries with a link, where possible, to
J. Thompson. http://arriveministries.org/, and release any
P 184: father and child (dhunkashada), D. derivative works (what you create with
Adler; dhar, dhul, J. Thompson. them) under the same license.
P 186: dhakhtar, D Adler; dhar, R. & R. Please be sure you understand and are
Johnson; dhalo, dhagax, dheg,dhulka, J. willing to abide by the terms of this license
Thompson; dhiil, Somali Museum of MN before using these illustrations.
P 187: Adam & Eve out of Eden, Sweet
Publishing.
P 188: vegetables, safe travels, vegetables
on Thursday, J. Thompson.
P 190: man in tux, khaki pants, Khan’s, khat,
J. Thompson.
P 191: khad, khajar, khudrad, Khamis,
khasnad, Khariidad, Khartuum, J. Thompson.
P 192: Sudan, Thompson; khasnad, pixabay
P 193: pen, pan, pants, papaya, passport,
pasta, police, J. Thompson.
P 194: pen and ink, Sweet Publishing.
P 195: van, vacuum, vote, valley, valentine,
vegetables, J. Thompson.
P 196: Jesus on cross, Sweet Publishing.
P 197: zipper, D. Adler; zigzag, zoo, J.
Thompson; zebra, pixabay.com

You might also like